Fact Sheet inspectieresultaten speeltoestellen Productveiligheid Divisie Consument & Veiligheid NVWA

Transcriptie

1 Fact Sheet inspectieresultaten speeltoestellen Productveiligheid Divisie Consument & Veiligheid NVWA Opgesteld door : J. Taal Datum : 7 november 2013 Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 1 van 15

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Doelstelling Werkwijze Resultaten Inspectieresultaten Strandtenten Pannenkoekhuizen Boeren- en minicampings Sportverenigingen 4.2 Inspectieresultaten Inspectiegegevens scholen Inspectiegegevens campings Inspectiegegevens HIC metingen Beheer en effectmeting brochure Goed beheer bij de horeca 5 Conclusies Bijlage 6 verspreiding Brochure Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 2 van 15

3 1. Inleiding Dat bewegen en spelen belangrijk zijn voor de lichamelijke-, geestelijke- en sociale ontwikkeling van kinderen mag als algemeen bekend worden verondersteld. Goede en veilige sport- en speelmogelijkheden in de directe woonomgeving zijn daarom van groot belang. Een kind is in beweging bij het spelen op een speelplaats en leert daarbij ook om te gaan met risico s. Spelen zal daarom zo veilig mogelijk dienen te gebeuren. Wanneer kinderen hun capaciteiten overschatten en daardoor over hun 'grens' gaan, mag dit dus geen fatale gevolgen hebben of blijvend letsel opleveren. Wanneer een kind valt dan dient bijvoorbeeld de ondergrond onder- en rond het toestel geschikt te zijn om er veilig op te kunnen vallen. Speeltoestellen moeten zodanig veilig zijn dat ongelukken zoveel mogelijk worden voorkomen en als er iets gebeurt moeten de gevolgen minimaal zijn. Ook de directe omgeving en de ondergrond moeten aan veiligheidseisen voldoen. Het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (WAS) richt zich op het terugdringen van ongevallen met attractie- en speeltoestellen door voor te schrijven dat een toestel enerzijds zelf geen aanleiding vormt voor ongevallen en anderzijds zo min mogelijk letsel ontstaat bij ongevallen, die voortkomen uit het gedrag van het publiek, dat niet overeenkomstig de bestemming is van het toestel, maar wel redelijkerwijs te verwachten. Goed beheer zorgt ervoor dat een veilig speeltoestel veilig blijft. Dit houdt in dat er een beheersplan is, dat de toestellen volgens dit plan regelmatig gecontroleerd worden, dat zij goed onderhouden worden. Om als beheerder van een speeltoestel goed beheer uit te voeren is de vereiste kennis van groot belang. Op de Website is de beheerstaak en zijn de eisen aan speeltoestellen en ondergronden samengevat. Sedert enkele jaren toetst de NVWA bij de inspecties het kennisniveau om goed beheer uit te kunnen voeren. Om bij te dragen aan deze kennis heeft de NVWA de brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN ontwikkeld en deze zo breed mogelijk onder de doelgroep verspreid. (zie bijlage 1) De groep beheerders van speeltoestellen is zeer divers samengesteld. In Nederland zijn er zo n speeltoestellen verspreid over locaties. Een groot deel hiervan wordt beheerd door gemeenten, scholen en speeltuinverenigingen. Volgens schattingen van VeiligheidNL zijn speeltoestellen in gemeentelijk beheer, speeltoestellen in beheer bij scholen en speeltuinverenigingen beheren tussen de en speeltoestellen. De overige beheerders van speeltoestellen zijn onder andere kinderdagverblijven, scouting- en sportverenigingen, commerciële speeltuinen, attractieparken, indoorspeelhallen, zwembaden, dierenparken, campings, vakantieparken, horeca instellingen, woon- en zorginstellingen en bosbeheerders. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 3 van 15

4 2. Doelstelling Het beschermen van een kwetsbare groep uit de samenleving, kinderen, middels het verbeteren van het naleefgedrag van beheerders van speeltoestellen en daarmee het verhogen van de veiligheid van speeltoestellen en het verminderen van onbekende en onzichtbare speelrisico s door gebreken aan deze toestellen. Hiervoor wordt: - Toezicht gehouden op de veiligheid, de technische staat van de speeltoestellen evenals op de wettelijke beheersplicht c.q. eigen verantwoordelijkheid van de beheerder. - Het nalevingniveau ten aanzien van de beheersverplichting geïnventariseerd en daar waar nodig verhoogd zodat gevaarlijke / onveilige situaties bij speeltoestellen eerder door beheerders zelf wordt ontdekt. - Naleefhulp geboden aan de beheerder om deze bewust te maken van zijn verantwoordelijkheid voor het veilig beheren van speeltoestellen mede door het uitdelen van de brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN - Toezicht gehouden op het schokabsorberend vermogen van de ondergrond. In 2012 is bij de inspecties het effect gemeten van de uitgegeven brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN 3. Werkwijze De NVWA heeft, in afstemming met het verantwoordelijke ministerie, het toezicht op het domein productveiligheid ingericht volgens de principes van risicogericht toezicht. Hierbij wordt vooraf op grond van informatie uit verschillende bronnen, zoals ongevalgegevens van Veiligheid.NL, klachten van consumenten en waarnemingen door inspecteurs van de NVWA, bepaald op welke groep van beheerders van speeltoestellen het toezicht wordt gericht. Een onderdeel van de inspecties is het uitvoeren van HIC metingen (Head Injury Criterion). Alleen daar waar er een verdenking is van onvoldoende valdemping (relatie ondergrond met de daadwerkelijk te meten valhoogte). Bij eerdere inspecties is vastgesteld dat ondergronden van natuurlijke materialen bij een voldoende laagdikte afdoende demping bieden. Bij de inspecties is specifieke aandacht besteed aan synthetische ondergronden, Door geen- of te weinig onderhoud en wellicht ook door veroudering kunnen de HIC waarden afwijken van de oorspronkelijke, door de fabrikant opgegeven waarden Tijdens de inspecties is mede onderzoek gedaan naar bekendheid met de wet- en regelgeving voor speeltoestellen, het beheer en het onderhoud van de aanwezige speeltoestellen en een steekproefsgewijze controle van de technische staat van de speeltoestellen op de locaties. In voorkomende gevallen is door de inspecteur een interventie toegepast conform het vigerende interventiebeleid. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 4 van 15

5 Inspecties 2011 In 2011 zijn inspecties uitgevoerd bij de horeca, sportverenigingen, en de kleinere campings. De horeca inspectielocaties, pannenkoekhuizen en strandtenten, zijn in samenwerking met het NVWA domein Horeca en Ambachtelijke productie geselecteerd. In 2011 zijn door het ministerie van VWS extra uren voor inspecties aan speeltoestellen beschikbaar gesteld. De invulling aan deze uren is besteed aan de inspecties van de speeltoestellen bij sportverenigingen. Tot op dat moment bestond onvoldoende inzicht op de staat van de speeltoestellen bij deze doelgroep. Inspecties 2012 In 2012 zijn de Inspecties door de inspecteurs van het domein Productveiligheid uitgevoerd bij basisscholen en campings. Uit de resultaten van de inspecties van de voorgaande jaren is gebleken dat deze doelgroepen de nodige aandacht verdienen. Bij deze inspecties is tevens het effect gemeten van de uitgegeven brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN De inspecteurs van het NVWA domein Horeca en Ambacht hebben bij hun reguliere inspecties bij horecabedrijven, waar speeltoestellen staan, tegelijkertijd een effectmeting van deze brochure uitgevoerd. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 5 van 15

6 4. Resultaten 4.1 Inspectieresultaten Strandtenten Er zijn 20 inspecties uitgevoerd. Bij 3 inspecties is geregistreerd dat er speeltoestellen zijn aangetroffen. Er is 2 maal een beschikking opgemaakt Pannenkoekhuizen Er zijn 20 pannenkoekhuizen bezocht. Bij 12 inspecties zijn gemiddeld 5 speeltoestellen aangetroffen. Bij één inspectie zijn meer dan 20 toestellen aangetroffen. Bij 8 inspecties zijn geen speeltoestellen aangetroffen. Getroffen maatregelen Opmerking 17% SW 25% 50% van de beheerders van speeltoestellen bij de pannenkoekhuizen zijn bekend met de wetgeving. Staat van de toestellen Goed verzorgd 17% Verzorgd 58% Minder verzorgd 25% Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 6 van 15

7 4.1.3 Kleinere campings Nederland telt zo n 3200 campings. (Bron CBS) 2200 kampeerterreinen en 1000 terreinen met huisjes en stacaravans. De doelgroep campings is in de voorgaande jaren onder de aandacht geweest. Het doel van de inspecties in 2011 is een inventarisatie van de staat van de speeltoestellen bij de kleinere campings. De aanleiding hiertoe is het vermoeden dat oudere toestellen bij de kleinere campings geplaatst worden. Een kleinere camping met maximaal vijf speeltoestellen is als representatief beschouwd voor de doelgroep. Resultaat van de 20 geïnspecteerde campings Bij 17 campings betreft het toestellen welke voor 26 maart 1997 gefabriceerd zijn. Geconstateerde technische tekortkomingen Obstakels in valzone onvoldoende opp./demping 5% Technische tekortkoming 20% Technische tekortkoming en gevaar door gebrekkig onderhoud 10% Getroffen maatregelen Schriftelijke waarschuwing 5% Beschikking 10% Schriftelijke waarschuwing en beschikking 10% Schriftelijke waarschuwing en Boete rapport 15% Staat van de toestellen Goed verzorgd 15% Verzorgd 45% Minder verzorgd 30% Zorgelijk 5% Onbekend 5% Bekendheid met de beheersplicht vanuit wetgeving Ja 25% Deels 40% Nee 35% Bij één geïnspecteerde camping worden de inspecties door een inspectiebureau uitgevoerd. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 7 van 15

8 4.1.4 Sportverenigingen Van het beheer, de hoeveelheid en de staat van de speeltoestellen die bij sportverenigingen staan waren tot op heden geen gegevens bekend. De grootste sport van Nederland, voetbal, telt zo n 3275 clubs (bron KNVB). Er zijn 128 sportverenigingen geïnspecteerd waarbij gemiddeld zo n 3 speeltoestellen zijn aangetroffen. De inspecties zijn hoofdzakelijk bij amateur voetbalverenigingen uitgevoerd. Geconstateerde tekortkomingen Niet gekeurd en na '97 3% Niet gekeurd en na '97,Technische tekortkoming,overig, 3% Obstakels in valzone, onvoldoende opp./demping, 3% Technische tekortkoming 14% Technische tekortkoming+gebrekkig onderhoud, en/of obstakels, opp demping 9% Overig 5% Getroffen maatregel Schriftelijke waarschuwing 10% Schriftelijke waarschuwing en beschikking 16% Beschikking 13% Algemene indruk van de staat van de speeltoestellen en het onderhoud Goed verzorgd 24% Verzorgd 28% Minder verzorgd 34% Zorgelijk 8% Overig 6% Bekendheid met de beheersplicht vanuit wetgeving Ja 17% Deels 16% Nee 30% Onbekend 37% Bij 21 sportaccommodaties is aangegeven dat de beheersinspecties onder andere door de gemeente of door een inspectiebureau wordt uitgevoerd. Bij 5 (24%) van deze 21 sportaccommodaties zijn technische tekortkomingen geconstateerd. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 8 van 15

9 4.2 Inspectieresultaten Inspectie gegevens scholen In 2012 zijn 113 van de 7100 basisscholen in Nederland (bron CBS) bezocht voor een inspectie. Bij de inspecties zijn gemiddeld 5 speeltoestellen aangetroffen. Bij 25% van de inspecties zijn gemiddeld 4 toestellen van voor 1978 aangetroffen. Resultaat van de 113 inspecties: Geconstateerde tekortkomingen Gevaar door gebrekkig onderhoud 4% Niet gekeurd en gefabriceerd na % Obstakels in valzone onvoldoende opp./demping, verkeerd geplaatst 12% Constructiefout 5% Getroffen Maatregelen Schriftelijke waarschuwing 18% Beschikking 9% Beschikking+ Schriftelijke waarschuwing 10% Algemene indruk staat toestellen en het onderhoud Goed verzorgd 43% Verzorgd 38% Minder verzorgd 10% Zorgelijk 9% Bij 86 scholen is met de beheerder gesproken, zijn de logboeken geïnspecteerd en zijn de onderstaande vragen gesteld: Beheersplan voor inspecties en onderhoud aanwezig Ja 61% Nee 30% Onvoldoende 9% Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 9 van 15

10 De inspecties worden uitgevoerd door Inspectiebureau 57% Geen inspectie 8% Gemeente 6% Intern niet opgeleid 22% Intern opgeleid 7% De acceptatie van de wetgeving Goed 98% Matig 2% Bekendheid met de beheersplicht vanuit wetgeving N.B. Het gaat hier om een inschatting van de nvwa inspecteur Ja 53% Deels 31% Nee 16% Bij 57% van de scholen wordt de inspectie door een inspectiebureau uitgevoerd. Bij 6% van deze scholen zijn technische tekortkomingen geconstateerd. De invloed van de inspecties die door inspectiebureaus bij scholen worden uitgevoerd lijkt erg positief te zijn. Dit kan te maken hebben met de attitude van schoolbesturen die commerciële inspectiebureaus inhuren. Daarnaast dragen deze inspectiebureaus bij aan het opheffen van de geconstateerde tekortkomingen. Geen van de geïnspecteerde beheerders van de speeltoestellen bij de scholen was op de hoogte van de brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN. Tijdens de inspectie is deze brochure nogmaals door de inspecteur uitgereikt en toegelicht. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 10 van 15

11 4.2.2 Inspectie gegevens campings Nederland telt zo n 3200 campings. (Bron CBS) In 2012 zijn er 78 campings bezocht voor een inspectie. Er zijn bij de inspecties gemiddeld 8 speeltoestellen aangetroffen. Bij 56% inspecties zijn, gemiddeld 4, speeltoestellen van voor 1978 aangetroffen. Getroffen maatregelen Schriftelijke waarschuwing 14% Beschikking 13% Beschikking en een Schriftelijke waarschuwing 6% Schriftelijke waarschuwingen en een Boete rapport 3% Geconstateerde technische tekortkomingen Gevaar door gebrekkig onderhoud 9% Constructie fout en/of voor 97 10% verkeerd geplaatst 8% Algemene indruk staat toestellen en het onderhoud Goed verzorgd 43% Verzorgd 38% Minder verzorgd 10% Zorgelijk 9% Beheersplan voor inspecties en onderhoud aanwezig Ja 51% Nee 39% Onvoldoende 10% De inspecties worden uitgevoerd door Inspectiebureau 15% Geen inspectie 9% Intern niet opgeleid 71% Intern opgeleid 5% Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 11 van 15

12 Algemene indruk staat toestellen en het onderhoud Goed verzorgd 32% Verzorgd 46% Minder verzorgd 17% Zorgelijk 5% De acceptatie van de wetgeving Goed 76% Matig 11% Slecht 4% Onbekend 9% Bekendheid met de beheersplicht vanuit wetgeving Ja 51% Deels 27% Nee 10% Onbekend 12% Bij 15% van de geïnspecteerde campings wordt de inspectie door een inspectiebureau uitgevoerd. Bij 83% van deze campings is geen technische tekortkomingen vastgesteld. 4% van de beheerders van de speeltoestellen waren op de hoogte van de brochure Goed beheer van speeltoestellen. Bij 96% beheerders van de speeltoestellen is de brochure Goed beheer van speeltoestellen door de inspecteur uitgereikt en toegelicht Inspectiegegevens HIC metingen In 2012 zijn er 49 HIC metingen uitgevoerd. Op twee locaties is de toegestane HIC waarde overschreden. Als maatregel zijn er beschikkingen opgesteld. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 12 van 15

13 4.2.4 Effectmeting brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN bij de horeca Van het aantal horeca locaties waarbij speeltoestellen zijn geplaatst zijn geen gegevens bekend. De inspecteurs van Horeca en Ambacht hebben inspecties uitgevoerd bij horeca ondernemingen. Het doel van deze inspecties was het effect van de brochure te meten. Bij deze inspecties is een aantal vragen aan de ondernemers gesteld en zijn de toestellen visueel beoordeeld. Deze inspecteurs hebben een verkorte instructie ter beoordeling van speeltoestellen gekregen. Derhalve is er niet gehandhaafd op de geconstateerde tekortkomingen. Daar waar zij meenden dat handhaving noodzakelijk was is een inspecteur van productveiligheid ingeschakeld. Er zijn 37 inspecties bij horeca ondernemingen uitgevoerd waarbij gemiddeld 6 speeltoestellen zijn aangetroffen. Inspectie locaties Pannenkoekhuizen 49% Campings 11% Restaurants 32% Overig 8% De inspecties worden uitgevoerd door Inspectiebureau 27% Intern niet opgeleid 46% Geen inspectie 27% Algemene indruk staat toestellen en het onderhoud Goed verzorgd 22% Verzorgd 51% Minder verzorgd 19% Zorgelijk 8% Bekendheid met de beheersplicht vanuit wetgeving N.B. Het gaat hier om een inschatting van de nvwa inspecteur Ja 46% Deels 16% Nee 33% Onbekend 5% Beheersplan voor inspecties en onderhoud Ja 46% Onvoldoende 19% Nee 32% Onbekend 3% 5% van de beheerders van de speeltoestellen was op de hoogte van de brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN. Bij de overige beheerders van de speeltoestellen is deze brochure door de inspecteur uitgereikt en toegelicht. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 13 van 15

14 5 Conclusies - Het bereik van de inspecties is gering. De gerapporteerde percentages van de bevindingen zijn niet absoluut maar geven hierdoor een indicatie van de staat van het beheer bij de geïnspecteerde doelgroepen. - Bij de geïnspecteerde scholen waar de inspectie door een commercieel inspectiebureau wordt uitgevoerd zijn significant minder technische tekortkomingen vastgesteld. - Bijna alle geïnspecteerde beheerders van de speeltoestellen waren niet op de hoogte van de brochure GOED BEHEER van SPEELTOESTELLEN. De wijze waarop de brochure bij de beheerders onder de aandacht is gebracht heeft niet gewenste resultaat bereikt. Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 14 van 15

15 Bijlage 6 verspreiding brochure Verspreiding folder papieren versie per 1 sept 2011 Organisatie Aantal folders verstuurd nvwa NUSO "Speelmail" Kinderboerderij Nederland 650 SVR (kampeer boerderijen) 200 NUSO (2e set) 500 Koninklijke Horeca Nederland 500 PO raad 200 Stichting Natuurkampeerterreinen 200 Scouting Nederland 50 Recron VOO blad "School" voor schoolbesturen en locaties openbaar onderwijs GGD Rotterdam 550 Blad BuitenSpelen Keurmerkinstituut 500 Totaal aantal folders gedrukt Folder digitaal Organisatie Medium Oplage / bezoekers Koninklijke Horeca Nederland MO groep Nieuwsbrief nvwa NUSO Speeltuinwerk Limburg Acquiremedia en Acquiremedia Nieuwsbrief BuitenSpelen Nieuwsbrief Straatbeeld Keurmerkinstituut Consument en Veiligheid CenV / Nuso Platform buitenspelen Branchevereniging kinderopvang kinderopvang Vereniging Openbaar Onderwijs Stichting KinderBoerderijen Nederland Ouders&Coo / maand abonnees Fact Sheet inspectieresultaten Speeltoestellen Pagina 15 van 15