Landfarming, ontwatering/rijping en zandscheiding van baggerspecie

Transcriptie

1 Landfarming, ontwatering, rijping en zandscheiding van baggerspecie. SIKB-protocol 7511 Dit protocol, versie 3.0.1, is op 12 december 2013 vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen (CCvD) Bodembeheer, ondergebracht bij Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) te Gouda protocol_7511_v3.0.1 SIKB-protocol 7511 pagina 1 van 28

2 Voorwoord Het voorliggende protocol bevat de nadere regels waaraan een gecertificeerde bewerker van (verontreinigde) baggerspecie zich dient te houden. Het certificaat dat de bewerker op basis van de BRL SIKB 7500 Bewerken van verontreinigde grond en baggerspecie verkrijgt, dient voor de opdrachtgevers en derden het bewijs te zijn dat de bewerker een goede kwaliteitsborging voert ten aanzien van alle in de BRL en het voorliggende protocol genoemde aspecten. Tevens is geregeld dat de bewerker juist die elementen borgt die van belang zijn en voortvloeien uit vigerende wet- en regelgeving. Een opdrachtgever mag van een bewerker die werkzaamheden onder het certificaat aanbiedt, derhalve verwachten dat deze de bewerking op een correcte manier c.q. conform het voorliggend protocol uitvoert. SIKB protocol 7511 is gericht op de bewerking van baggerspecie met eenvoudige extensieve technieken als landfarming, ontwatering/rijping en zandscheiding met sedimentatiebekken. De activiteiten die voorafgaan aan de bewerking vallen buiten de werkingssfeer van het protocol. SIKB-protocol 7511 pagina 2 van 28

3 Vrijwaring SIKB is behoudens in geval van opzet of grove schuld niet aansprakelijk voor schade die bij de opdrachtnemers of derden ontstaat door het toepassen van dit protocol. Eigendomsrecht Dit protocol is opgesteld in opdracht van en uitgegeven door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) te Gouda. Dit protocol wordt inhoudelijk beheerd door het Centraal College van Deskundigen (CCvD) Bodembeheer, ondergebracht bij de SIKB te Gouda. Het is niet toegestaan om wijzigingen aan te brengen in de originele en door het CCvD Bodembeheer goedgekeurde en vastgestelde teksten opdat er rechten aan ontleend kunnen worden. De actuele versie van dit protocol op internet is op elektronische wijze tegen ongewenste aanpassingen beschermd Copyright Dit protocol (SIKB-protocol 7511) is opgesteld in opdracht van: Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, Postbus 420,2800 AK Gouda Bestelwijze Dit protocol is in digitale vorm kosteloos te verkrijgen via de website van de SIKB: Een ingebonden versie van dit protocol kunt u bestellen tegen kosten, op te vragen bij de SIKB, Postbus 420, 2800 AK Gouda, info@sikb.nl, fax: Update service Vastgestelde mutaties in dit protocol door het CCvD Bodembeheer kunt u verkrijgen bij de SIKB, aanmelden via Bij de SIKB kunt u ook terecht voor het verzoek tot toezending per post van de reguliere nieuwsbrief info@sikb. Helpdesk en gebruiksaanwijzing Voor vragen over de inhoud en toepassing kunt u terecht bij uw certificatie-instelling of de SIKB. Voor geschillen zie de klachten- en geschillenregeling in de relevante BRL. SIKB-protocol 7511 pagina 3 van 28

4 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 Doel en werkingsgebied van het protocol DOEL WERKINGSGEBIED... 5 Hoofdstuk 2 Definities, begrippen en afkortingen DEFINITIES EN BEGRIPPEN AFKORTINGEN... 9 Hoofdstuk 3 Plaats van het protocol in Kwaliteitszorgsysteem Hoofdstuk 4 Verantwoordelijkheden TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN OPLEIDINGSEISEN Hoofdstuk 5 Apparatuur en hulpmiddelen Hoofdstuk 6 Werkwijze bewerking baggerspecie landfarming, ontwatering/rijping en zandscheiding LOCATIE EN ACTIVITEITEN MILIEUVERGUNNINGEN AANBIEDING EN OPDRACHT VOORACCEPTATIE Vooronderzoek Benodigde gegevens Afwijking van benodigde gegevens INKEURING EN EINDACCEPTATIE BIJ AANVOER Controle bij aanlevering Acceptatiecriteria OVERSLAG EN OPSLAG BEWERKINGSPROCES OPSLAG, UITKEURING EN AFZET VAN EIND- EN RESTPRODUCTEN Opslag Uitkeuring Restproducten Hoofdstuk 7 Administratie en registratie BIJLAGE 1 BESCHRIJVING BEWERKINGSPROCESSEN BIJLAGE 2 PROJECTEVALUATIE-FORMULIER SIKB-protocol 7511 pagina 4 van 28

5 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 Doel en werkingsgebied van het protocol 1.1 Doel Het doel van het protocol is het waarborgen van de kwaliteit van de uitvoering van de bewerking van baggerspecie met eenvoudige technieken als landfarming, ontwatering/rijping en zandscheiding met sedimentatiebekken. Wat betreft de beoogde milieuhygiënische kwaliteit van de baggerspecie zal het bewerkingsproces voornamelijk leiden tot de klasse Wonen, Industrie, A of B zoals gedefinieerd in het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Afhankelijk van de herkomst van de baggerspecie is een kwaliteit van het eindproduct die voldoet aan achtergrondwaarde mogelijk, maar ook is mogelijk dat een partij niet toepasbaar is en (gedeeltelijk) een verdere bewerking nodig is dan wel gestort moet worden. Het proces ontwatering/rijping leidt in beginsel niet tot kwaliteitsverbetering. 1.2 Werkingsgebied Werkingsgebied Het protocol beschrijft de wijze waarop de bewerkers van baggerspecie invulling geven aan een correcte bewerking van de aangevoerde (verontreinigde) baggerspecie tot baggerspecie geschikt voor geheel of gedeeltelijk hergebruik. Dit is te bereiken door auditing van de kwaliteit van de uitvoering van de bewerking van baggerspecie op tenminste de volgende risicogebieden: vóóracceptatie; inkeuring en eindacceptatie; overslag en opslag; bewerkingsprocessen sedimentatie, rijping en landfarming; uitkeuring en afzet van eind- en restproducten. Het protocol is een werkdocument bij BRL SIKB 7500 Bewerken van verontreinigde grond en baggerspecie. In deze BRL staan de algemene eisen waaraan de organisaties en de personen moeten voldoen die werken volgens het onderhavige protocol. De bijbehorende certificatieregeling sluit aan op hetgeen vermeld staat in het Besluit bodemkwaliteit. Het werkingsgebied van dit protocol voor de bewerking 1 van baggerspecie beperkt zich tot de bewerkingen: Zandscheiding met sedimentatiebekken, eventueel met aansluitende hydrocyclonage; Ontwatering/rijping* Landfarming. *: dit kan zowel een stationair doorgangsdepot zijn als een tijdelijk projectgebonden ontwateringsdepot dat niet aan art 35 Bbk voldoet - bijvoorbeeld bij opslag > 3 jaar op de landbodem of omdat de bodemfunctieklasse van de landbodem beter is dan van het ingebrachte materiaal. 1 In dit protocol 7511 wordt de term bewerken gehanteerd omdat het proces ontwateren en rijpen in principe geen reinigingsdoelstelling kent. SIKB-protocol 7511 pagina 5 van 28

6 Dit protocol is niet van toepassing op: - de bewerking van baggerspecie waarbij gebruik wordt gemaakt van een procesvoorziening bij procesmatige grondreinigers. Hiertoe wordt verwezen naar het protocol 7510; - de immobilisatie van baggerspecie; - de eindkwalificatie van de bewerkte baggerspecie; - de toepassing van de bewerkte baggerspecie. SIKB-protocol 7511 pagina 6 van 28

7 Hoofdstuk 2 Definities, begrippen en afkortingen 2.1 Definities en begrippen achtergrondwaarden: bij Regeling bodemkwaliteit vastgestelde gehalten aan chemische stoffen voor een goede bodemkwaliteit, waarvoor geldt dat er geen sprake is van belasting door lokale verontreinigingsbronnen afwijkende (deel)partij: (deel)partij waarvan op basis van een administratieve en organoleptische controle (in voorkomende gevallen gecombineerd met een analytische controle) na aanvoer bij de bewerker, aanleiding bestaat te veronderstellen dat de fysisch/chemische samenstelling van de betreffende partij afwijkt van de oorspronkelijk door de ontdoener in het kader van de vooracceptatie aangeleverde gegevens. baggerspecie: materiaal, vrijgekomen uit de bodem via het oppervlaktewater of de voor dat water bestemde ruimte, dat bestaat uit minerale delen met een maximale korrelgrootte van 2 millimeter en organische stof in een verhouding en met een structuur zoals deze in de bodem van nature worden aangetroffen, alsmede van nature in de bodem voorkomende schelpen en grind met een korrelgrootte van 2 tot 63 millimeter. landfarming: landfarming is eenzelfde bewerking als ontwatering/rijping maar is vooral gericht op verbetering van de kwaliteit en duurt doorgaans langer dan ontwateren en rijpen (2-10 jaar). Voor een nadere toelichting zie bijlage 1. ontwatering/rijping: ontwatering/rijping is een natuurlijk, onomkeerbaar proces, waarbij de natte baggerspecie door ontwatering en oxidatie geleidelijk overgaat in steekvaste baggerspecie. Ontwatering/rijping is vooral gericht op fysische kwaliteitsverbetering en duurt ongeveer een half jaar tot 2 jaar. Voor een nadere toelichting zie bijlage 1. partieel bewerken: het gedeeltelijk verwijderen van de verontreinigingen uit baggerspecie ten behoeve van verdere verwerking. partij: een hoeveelheid baggerspecie afkomstig van één ontdoener die uit oogpunt van haar (deel-) proces van oorsprong, aard en samenstelling en uit oogpunt van haar wijze van opslag, bij de ontdoener, als eenheid wordt beschouwd. voorziening: het samenstel van met elkaar verbonden of te verbinden "objecten", die zijn SIKB-protocol 7511 pagina 7 van 28

8 bestemd voor c.q. zijn aangebracht ten behoeve van het transporteren, afwegen, doseren, scheiden en/of opslaan van baggerspecie en restproducten. Onder objecten worden in dit verband verstaan scheidingsbekkens, hydrocyclonen, (opslag-)tanks, leidingen, appendages en dergelijke met inbegrip van randapparatuur, meet-, regel- en beveiligingsapparatuur. zandscheiding in sedimentatiebekken: een wijze van scheiden in een grove, fijne en slibfractie door het opspuiten van baggerspecie in een sedimentatiebekken. Voor een nadere toelichting zie bijlage 1. zandscheidingsresidu: restfractie vrijkomend bij bewerking van baggerspecie (veelal < 63 m en organisch stof). Voor overige begrippen en definities wordt verwezen naar de BRL7500 en de NEN 5880 (1997), Afval en afvalverwijdering Algemene termen en definities. SIKB-protocol 7511 pagina 8 van 28

9 2.2 Afkortingen Bbk BRL CCvD CI Eural IPO MVS NAW NEN NTA NVN PAK PMV Rbk SIKB Wb Wbm Wm Besluit bodemkwaliteit Beoordelingsrichtlijn Centraal College van Deskundigen Bodembeheer Certificatie-instelling Europese Afvalstoffenlijst Inter Provinciaal Overleg Minimale verwerkingsstandaard (baggerspecie) (gegevens omtrent) Naam, Adres + Woonplaats Nederlandse norm Nederlands technische afspraak Nederlandse voorlopige norm Policyclische aromatische koolwaterstoffen Provinciale Milieuverordening Regeling bodemkwaliteit Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer Wet bodembescherming Wet belastingen op milieugrondslag Wet milieubeheer SIKB-protocol 7511 pagina 9 van 28

10 Hoofdstuk 3 Plaats van het protocol in Kwaliteitszorgsysteem BRL SIKB 7500 regelt de kwaliteitsborging en de wijze waarop de eisen uit die BRL en dit protocol dienen te zijn verankerd in het kwaliteitssysteem van de bewerker. Het is hierbij toegestaan om dit protocol integraal als werkdocument op te nemen in de aanvraag voor milieuvergunning(en), het kwaliteits- en/of milieuzorgsysteem. SIKB-protocol 7511 pagina 10 van 28

11 Hoofdstuk 4 Verantwoordelijkheden 4.1 Taken en verantwoordelijkheden De bewerker van baggerspecie dient aan te geven welke functies binnen zijn organisatie betrokken zijn bij de uitvoering en wie de kwaliteitsverantwoordelijke persoon voor de uitvoering is. De kwaliteitsverantwoordelijke persoon dient toe te zien op naleving van alle vereisten uit dit protocol en BRL SIKB Indien de bewerker dit wenst, kunnen voor onderscheidenlijke fasen van de uitvoering ook verschillende kwaliteitsverantwoordelijke personen worden ingezet. Dit wordt dan vooraf vastgelegd. 4.2 Opleidingseisen De aan het personeel van de bewerker te stellen opleidingseisen staan in BRL SIKB Daar zijn de algemene eisen voor opleidingen vastgesteld. In protocol 7511 zijn geen aanvullende opleidingseisen geformuleerd. SIKB-protocol 7511 pagina 11 van 28

12 Hoofdstuk 5 Apparatuur en hulpmiddelen In protocol 7511 zijn geen apparaten of hulpmiddelen nader gespecificeerd. Het staat de bewerker derhalve vrij om hier naar eigen inzicht invulling aan te geven. De keuze voor de juiste apparaten en hulpmiddelen zal voortvloeien uit de vigerende vergunning(en) krachtens de Wet milieubeheer en de precieze aard en samenstelling van de aangeboden baggerspecie. SIKB-protocol 7511 pagina 12 van 28

13 Hoofdstuk 6 Werkwijze bewerking baggerspecie landfarming, ontwatering/rijping en zandscheiding 6.1 Locatie en activiteiten De bewerker beschikt ten minste over een voorziening binnen een eigen inrichting. Ook kan binnen de vergunde inrichting van een derde worden gewerkt, mits een zodanige administratie wordt gevoerd dat de in- en uitgaande stromen van de voorziening aldaar volledig en partijgewijs kunnen worden gevolgd. Indien nevenactiviteiten binnen de inrichting worden uitgevoerd, dan vindt e.e.a. fysiek (bijvoorbeeld door plaatsen van een omheining en/of keerwanden) en administratief gescheiden plaats. Een beschrijving van de bewerkingsprocessen is weergegeven in Bijlage Milieuvergunningen Voor de binnen de inrichting uit te voeren activiteiten beschikt de bewerker ten minste over de daartoe benodigde (milieu)vergunningen. Indien krachtens een vigerende milieuvergunning strengere voorschriften aan de bedrijfsvoering van het desbetreffende bedrijf worden gesteld, dan treden deze in plaats van het voorliggende protocol. Toelichting: Het bevoegd gezag Wm blijft steeds de controlerende instantie voor de (milieu)vergunning. Voor opstellen van regels aangaande de vergunning kan gebruikt worden gemaakt van de Bodemrichtlijn, zie Aanbieding en opdracht De bewerker neemt in de aanbieding aan de opdrachtgever duidelijk op dat hij de werkzaamheden onder certificaat op basis van BRL7500 en dit protocol uitvoert. Indien de opdrachtgever / ontdoener voorafgaand aan een aanbieding mondeling opdracht verstrekt aan de bewerker, dan bevestigt deze dit schriftelijk en vermeldt daarbij dat hij de werkzaamheden onder certificaat op basis van deze BRL en dit protocol uitvoert. In de aanbieding wordt duidelijk en eenduidig omschreven welke dienst met een ontdoener van (verontreinigde) baggerspecie wordt overeengekomen en welke uitgangspunten daarbij zijn/worden gehanteerd. Toelichting: Zo wordt vastgelegd welke uitgangspunten ten aanzien van fysisch/chemische samenstelling van de partij bij de acceptatie zijn gebruikt, onder welke condities bewerking zal plaatsvinden, e.d. In voorkomende gevallen kan bijvoorbeeld worden overeengekomen dat een (grote) partij separaat wordt bewerkt. SIKB-protocol 7511 pagina 13 van 28

14 Daarnaast wordt in een aanbieding in ieder geval aandacht besteed aan: het recht op verrekening bij afwijkingen van de vooraf door de ontdoener aangeleverde gegevens; de algemene voorwaarden. De bewerker conformeert zich aan de dienst die met de ontdoener is overeengekomen. Indien op basis van de resultaten van een inkeuring van een partij blijkt dat een alternatieve afzet mogelijk is, dan wordt daartoe pas overgegaan na overleg met de ontdoener, tenzij contractueel anders is overeengekomen. Er mogen door de bewerker geen partijen buiten het certificaat om worden bewerkt. In geval van een opdracht wordt door de bewerker een unieke code (bijvoorbeeld het afvalstroomnummer) aan de betreffende partij gegeven die vervolgens kenmerkend wordt toegepast voor het volgen van de partij door de inrichting. SIKB-protocol 7511 pagina 14 van 28

15 6.4 Vooracceptatie Vooronderzoek Voor de keuze van het meest geschikte bewerkingsproces is het van belang inzicht te hebben in de kwaliteit van de aangeboden baggerspecie. De te stellen eisen aan de kwaliteit van de baggerspecie zijn afhankelijk van het type bewerking (landfaming, ontwatering/rijping of zandscheiding). Als eerste dient te worden vastgesteld of het baggerspecie betreft (aantonen herkomst) en of het nodig is analyses uit te voeren van de bagger - in situ, tijdens de winning of (tussentijdse) opslag - conform een van de protocollen, normen en richtlijnen voorgeschreven in het Bbk, bijvoorbeeld: NTA5727 in combinatie met NEN 5707, NVN De te analyseren parameters zijn opgenomen in het standaard stoffenpakket voor waterbodemonderzoek. Het standaard stoffenpakket dient overeenkomstig de NVN5720 uitgebreid te worden met parameters waarvan op basis van het vooronderzoek kan worden aangenomen dat deze in de baggerspecie aanwezig zijn. Aanvullend kan de bewerker, afhankelijk van type proces, voor dat proces kritische parameters verlangen, waaronder een volledige zeefkromme (t.b.v. goede sturing van de zandscheiding) en eventueel andere stoffen zoals afbraakproducten, stoffen die in een van de bewerkingsprocessen niet acceptabel zijn, stoffen die op voorhand tot niet herbruikbare baggerspecie kunnen leiden (bijvoorbeeld asbest) of stoffen voortkomend uit de lozingsvergunning. Voorts kan historische informatie belangrijke gegevens verschaffen over de kwaliteit van de partij (zie NEN 5725) Benodigde gegevens In het kader van de vooracceptatie vraagt de bewerker aan de ontdoener de fysische en chemische samenstelling van de desbetreffende partij (verontreinigde) baggerspecie inzichtelijk te maken: fysische samenstelling: droge stof gehalte, lutum, zandgehalte conform regels MVS, gehalte > 2mm (voor sedimentatie) en organisch stofgehalte. Speciale aandacht voor bodemvreemd materiaal (puin en afval) waaronder met name asbesthoudende en asbestverdachte materialen; chemische parameters: kalk (CaCO3) en zoutgehalte, standaardpakket NVN5720 aangevuld met partijspecifieke en/of proceskritische parameters. Partijspecifieke parameters zijn die parameters die (mede) kenmerkend zijn (geweest) bij de beoordeling van een geval van ernstig (verontreinigde) (water)bodem/grond in het kader van de Wet bodembescherming/wet verontreiniging oppervlaktewateren. Proceskritische parameters zijn die parameters waarvan aan de hand van ervaringen met de toegepaste bewerkingsmethode (landfarming, ontwatering/rijping of zandscheiding) bekend is dat deze bepalend zullen zijn voor het rendement van het proces en daarmee voor de toepasbaarheid van de bewerkte baggerspecie. SIKB-protocol 7511 pagina 15 van 28

16 Indien een parameter niet is genoemd/geanalyseerd, dan wordt deze afwezig (kleiner dan achtergrondwaarde of, indien deze niet is gedefinieerd, kleiner dan de bepalingsgrens) verondersteld tenzij aan de hand van de specifieke eigenschappen van een partij (herkomst, aard, historie e.d.) anders wordt geoordeeld. Indien de aanwezigheid van een specifieke parameter gelet op de herkomst, aard en historie van de betreffende partijtoch als aannemelijk wordt verondersteld dan wordt in de aanbieding aangegeven dat het gehalte van de betreffende parameter bij inkeuring (alsnog) zal worden vastgesteld. Ingeval van meerdere analyses wordt een gewogen gemiddelde afgeleid. In geval dat de partij volgens de Eural als gevaarlijk afval moet worden aangemerkt, bepalen de voorwaarden in de vergunning of bewerken is toegestaan. Het betreft hier dan altijd partijen waarvan de haalbaarheid van de bewerking dient te worden gemotiveerd Afwijking van benodigde gegevens Voor partijen, niet verdacht als gevaarlijk afval in het kader van de Eural, met een omvang van minder dan 50 m 3 behoeven geen analysegegevens te worden overgelegd in het kader van (voor)acceptatie. In die gevallen vindt (voor)acceptatie plaats aan de hand van historische gegevens en/of locatiegegevens. SIKB-protocol 7511 pagina 16 van 28

17 6.5 Inkeuring en eindacceptatie bij aanvoer Controle bij aanlevering Bij aanvoer worden de aangeleverde hoeveelheden bepaald door weging op een weegbrug, via een scheepsmeting of inhoud van het transportmiddel. In geval van transacties tussen rechtspersonen dient geijkt materieel te worden ingezet. Ook kan het profiel van de ontgraving (verschil tussen in- en uitpeiling) worden gebruikt voor de bepaling van de partijgrootte. Als alternatief kan de inhoud van het depot ter bepaling van de hoeveelheid worden aangewend. Alle (deel)partijen worden ten minste onderworpen aan een administratieve én een visuele controle. Deze controle omvat in alle gevallen: administratieve controle van de begeleidingsformulieren (waaronder gegevens op grond van het Besluit Melden Bedrijfsafvalstoffen en Gevaarlijke Afvalstoffen); controle c.q. vergelijking weegbon/begeleidingsformulier; organoleptische controle van de fysische eigenschappen; klei/zand/bijmenging(- en). De aangeleverde (verontreinigde) baggerspecie gaat, na fysieke aanlevering en een (positief doorlopen) eindacceptatie over in eigendom van de ontvangende bewerker. In het contract tussen ontdoener en gecertificeerde bewerker dient het moment van eigendomsoverdracht aantoonbaar te zijn geregeld. Partijen die alsnog worden afgekeurd bij de eindacceptatie worden geweigerd op de inrichting. Nog te bewerken partijen die worden afgekeurd worden niet geaccepteerd. De ontdoener wordt desgewenst geadviseerd over een alternatieve verwerking(slocatie) Acceptatiecriteria In deze paragraaf zijn voor de verschillende technieken de acceptatiecriteria weergegeven. Onderscheid wordt gemaakt ten aanzien van acceptatiecriteria met als oogmerk storten (eisen MVS en in Wm-vergunning van de stortplaatsen) en acceptatiecriteria met oogmerk nuttige toepassing binnen Bbk. De techniek van landfarming wordt als reinigingstap gezien. De acceptatiecriteria zijn afgestemd op wat haalbaar is met deze techniek. Acceptatiecriteria ontwatering/rijping en zandscheiding. Voor de bewerking van baggerspecie volgens een van de eenvoudige technieken, ontwatering/rijping, worden in beginsel geen acceptatie eisen gesteld. De bewerking kan leiden tot niet herbruikbare (deel)stromen. Een (deel)partij mag, na eventuele bewerking, alleen worden gestort indien deze niet voldoet aan de MVS criteria voor zandscheiding, zie hieronder. Acceptatie met oogmerk storten. Indien de partij voldoet aan de in tabel 1 opgenomen fysische en milieuhygiënische kwaliteitseisen dan mag deze partij niet worden gestort en dient zandscheiding plaats te vinden of kan de partij worden hergebruikt (zonder zandscheiding) binnen Bbk kader. SIKB-protocol 7511 pagina 17 van 28

18 Voldoet deze partij niet aan de eisen in tabel 1 (te laag zandgehalte en/of overschrijding milieukwaliteitseisen) dan mag deze partij, in volgorde van prioriteit: worden hergebruikt binnen Bbk kader, worden aangeboden ter verdere verwerking/reiniging of worden gestort. Tabel 1. Acceptatiecriteria voor de zandscheiding van baggerspecie Zandscheiding in sedimentatiebekken Fysische kwaliteit Textuur (z, mz, k, v)* Z/MZ Zandgehalte ( m)** 60% Milieuhygiënische kwaliteit Zuurgraad (ph) -- Zware metalen (pakket NVN5720) Bbk Klasse Industrie Minerale olie Klasse B PAK (som 10) Bbk Klasse Industrie PCB (som 7) Bbk Klasse Industrie DDT*** Bbk Klasse Industrie Asbest**** 100 mg/kg d.s. gewogen * : z = zandig, mz = matig zandig, k = kleiïg, v= veen. ** : bepaald volgens NEN *** : niet afbreekbare bestrijdingsmiddelen (bij landfarming) ****: gewogen concentratie; serpentijnconcentratie, vermeerderd met 10 maal de amfiboolconcentratie Het kan zijn dat van de totale partij (die is goedgekeurd) een deelpartij bij eindacceptatie een te laag zandgehalte heeft en dus zou mogen worden gestort. Omdat het gemiddelde van de totale partij wel voldoet wordt het aan de bewerker overgelaten hoe om te gaan met deze deelpartij. Het kan ook zijn dat van de totale partij (die is afgekeurd) een deelpartij bij eindacceptatie een voldoende hoog zandgehalte heeft en dus niet zou mogen worden gestort. De deelpartij mag dan wel worden geaccepteerd voor zandscheiding wanneer het zandgehalte en verontreinigingen wel voldoen aan acceptatie-eisen. Indien bij vooracceptatie de totale partij op samenstelling is goedgekeurd maar enkel op zandgehalte is afgekeurd dan mag een deelpartij waarvan het zandgehalte toch blijkt te voldoen alsnog in bewerking worden genomen. SIKB-protocol 7511 pagina 18 van 28

19 Acceptatiecriteria met oogmerk hergebruik na Landfarming. In onderstaande tabel 2 is voor het bewerkingsproces landfarming aangegeven welke gegevens noodzakelijk zijn en waar deze aan te dienen te voldoen. Per individuele batch dient te worden vastgesteld of aanvullende of strengere eisen nodig zijn. Tabel 2. Acceptatiecriteria voor de landfarming van baggerspecie Landfarming Fysische kwaliteit Textuur (z, mz, k, v)* Organische stof Z/MZ/K/V 20% (niet voor veen) Milieuhygiënische kwaliteit Zuurgraad (ph) 6,5 8,5 Zware metalen Bbk klasse Industrie Minerale olie klasse B PAK (som 10) 80 mg/kg d.s. PCB (som 7) Bbk Klasse Industrie DDT** Bbk Klasse Industrie Asbest*** 100 mg/kg d.s. gewogen * : z = zandig, mz = matig zandig, k = kleiïg, v= veen. ** : niet afbreekbare bestrijdingsmiddelen (bij landfarming) ***: gewogen concentratie; serpentijnconcentratie, vermeerderd met 10 maal de amfiboolconcentratie Partijen baggerspecie met bovenmatig verhoogde concentraties aan verontreinigingen mogen alleen worden verwerkt indien aannemelijk kan worden gemaakt dat (ook) bij separate bewerking de verontreinigingen zullen worden verwijderd tot onder de samenstellingswaarden die toepassing binnen het kader van het Besluit bodemkwaliteit mogelijk maakt. Hierbij zijn de volgende bewijsmiddelen van toepassing: uitgevoerde proefbewerking met de desbetreffende voorziening en bedrijfsvoering; in de praktijk bewezen rendement van betreffende bewerkingsinrichting; biodegradatieproeven op separate partijen. Overschrijding acceptatiecriteria voor zandscheiding en landfarming In dat geval gelden voor de desbetreffende bewerker hogere acceptatiegrenswaarden dan de in de tabel 2 gegeven acceptatiegrenswaarden en kan (ook) dergelijke, zwaarder (verontreinigde) baggerspecie door het betreffende bedrijf als standaard-baggerspecie worden aangemerkt en behoeven tijdens acceptatie, bewerking e.d. geen specifieke, afwijkende regels in acht te worden genomen. Het kan zijn dat van de totale partij (die is goedgekeurd) een deelpartij bij eindacceptatie een te laag zandgehalte heeft en dus afkeur is. Omdat het gemiddelde van de totale partij wel voldoet wordt het aan de bewerker overgelaten hoe om te gaan met deze deelpartij. Indien bij vooracceptatie de totale partij op samenstelling is goedgekeurd maar enkel op zandgehalte is afgekeurd dan mag een deelpartij waarvan het zandgehalte toch blijkt te voldoen alsnog in bewerking worden genomen. SIKB-protocol 7511 pagina 19 van 28

20 6.6 Overslag en opslag Baggerspecie die ter bewerking wordt aangeboden kan eventueel tussentijds worden opgeslagen maar gebruikelijk is de natte baggerspecie ter plekke van de bewerking/toepassing te deponeren. Partijen (verontreinigde) baggerspecie mogen, voorafgaande aan het bewerkingsproces, worden samengevoegd/geclusterd tot een opslagcluster, mits een separate bewerking tot eenzelfde kwaliteit van eind- en restproducten zou leiden. Clustering vindt dus plaats op basis van (overeenkomsten in) aard en samenstelling van de chemische en fysische verontreiniging. Hierbij dient tevens aan de eisen van de Wm vergunning te worden voldaan. Indien door een ontdoener gewenst en als zodanig overeengekomen in de overeenkomst dan wel het bestek, wordt de desbetreffende partij separaat gehouden (tijdens opslag, bewerking en/of en uitkeuring). In geval van samenvoeging van partijen tot een opslagcluster wordt administratief vastgelegd uit welke deelpartijen (c.q. afzonderlijke afvalstroomnummers) deze clusterpartij is samengesteld. Toelichting: Hiertoe kan bijvoorbeeld een (uniek(e)) code, opslagcluster-nummer of naam aan de gezamenlijk opgeslagen partijen worden gebruikt. Aan de hand van deze administratieve vastlegging ten aanzien van samenvoeging van partijen kan worden besloten op welke specifieke verontreinigingen tijdens bewerking én uitkeuring dient te worden gelet. In voorkomende gevallen vindt aanlevering van een partij plaats gedurende een lange(re) periode. In dergelijke gevallen is dan sprake van clustering van afzonderlijke aanleveringen (vrachten) van die betreffende partij. Met andere woorden, de pakketkeuze ten aanzien van te analyseren parameters tijdens de uitkeuring na bewerking omvat het standaardpakket Bbk aangevuld met de partijspecifieke parameters die in de geclusterde partijen (c.q. aanleveringen daarvan) aanwezig zijn geweest. Ten aanzien van samenvoeging van partijen baggerspecie worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: er gelden geen onder- dan wel bovengrenzen aan de omvang van een clusterpartij; geclusterde partijen dienen altijd bewerkt te worden; partijen die (uitsluitend) voor partiële bewerking in aanmerking komen worden ten allen tijde separaat opgeslagen én verwerkt van andere partijen baggerspecie; partijen waarop de Tijdelijke Stimuleringsregeling Verwerking Baggerspecie van toepassing is worden afzonderlijk verwerkt aangezien moet kunnen worden aangetoond dat deze partijen voor 100 % worden hergebruikt. Onder gescheiden opslag wordt in dit verband verstaan het zodanig fysiek scheiden/separaat opslaan dat (ongewenste) vermenging van partijen wordt vermeden (bijvoorbeeld door plaatsing van een omheining, keerwanden, folie/zeil, dijkjes, e.d.). Op een actuele plattegrond binnen de inrichting wordt de opslagpositie van de partij c.q. van het opslagcluster aangegeven. Fysiek wordt de (cluster)partij geïdentificeerd bijv. met behulp van bordjes, vaknummering. Deze plattegrond wordt afhankelijk van het bewerkingsproces minimaal 1x per 3 maanden bijgewerkt; waarbij de archivering van de aangepaste versie geschiedt voor een periode van minimaal 1 kalenderjaar. Toelichting: Met de hiervoor beschreven wijze kan een partij gedurende de aanwezigheid binnen de inrichting van het gecertificeerd verwerkingsbedrijf worden gevolgd c.q. geïdentificeerd. SIKB-protocol 7511 pagina 20 van 28

21 6.7 Bewerkingsproces In dit protocol wordt geen uitgewerkte procedure voorgeschreven voor de tussentijdse bewaking van het bewerkingsproces. Het wordt aan de depotbeheerder en de begeleiding vrijgelaten om een praktische werkwijze te kiezen. De werkwijze dient vooraf in het kwaliteitsplan te worden beschreven en de resultaten dienen in het logboek en uiteindelijk in de evaluatierapportage te worden vastgelegd. Alle voor bewerking opgeslagen (cluster)partijen worden ingevoerd in de (eigen) bewerkingsvoorziening, tenzij deze ter bewerking aan een andere gecertificeerde bewerker worden aangeboden. In het logboek wordt vastgelegd op welk tijdstip c.q. in welke week/weken een bepaalde (cluster)partij wordt bewerkt. Tevens worden in het logboek eventuele afwijkingen van de (reguliere) bedrijfsvoeringen, storingen en onderhoud aan de voorziening vastgelegd. De gecertificeerde bewerker onderwerpt de bedrijfsvoering van de bewerkingsvoorziening aan een controle waarbij de diverse sturingsinstrumenten kunnen worden gehanteerd, bijvoorbeeld zoals weergegeven in onderstaande tabel. Techniek Mogelijke controle condities Regeling Landfarming Ontwatering/rijping Zandscheiding ph; temperatuur; d.s.-gehalte; bepaling hoeveelheden in- en uitgaande (deel-)stromen; metingen afbreekbare parameters; toevoeging hulpstoffen. d.s.-gehalte; bepaling hoeveelheden in- en uitgaande (deel-)stromen d.s.-gehalte; bepaling hoeveelheden in- en uitgaande (deel-)stromen; effluent sedimentatiebekken. Sturing door omzetten Bij vullen depot wijze van omzetten en afwatering. Concentratie (L/S), waterafvoer, sturing input, scheidingspunt Toelichting: Bovengenoemde opsomming controle condities zijn bedoeld als handreiking. De voor de bedrijfsvoering verantwoordelijke persoon dient te zorgen voor een aantoonbare controlewijze op de bedrijfsprocessen. Eventuele afwijkingen van de standaard procescondities worden in het logboek vastgelegd. In dit verband worden ook de hoeveelheid, aard en samenstelling van de gebruikte hulpstoffen, voor zover deze een mogelijke invloed hebben op de kwaliteit en afzetbaarheid van de producten, geregistreerd. Ingeval van meerdere eind- en restproducten, worden zowel de omvang van de in- als van de uitgaande stromen vastgesteld, opdat naar behoefte in voorkomende gevallen per (cluster)partij/bewerkingsnummer een materiaal/massabalans kan worden opgesteld. SIKB-protocol 7511 pagina 21 van 28

22 6.8 Opslag, uitkeuring en afzet van eind- en restproducten In vervolg op de in het voorgaande hoofdstuk beschreven kwaliteitsbewaking van de verschillende bewerkingsprocessen wordt in dit hoofdstuk de eindkwalificatie van de bewerkte baggerspecie beschreven. Deze eindkwalificatie moet aantonen dat (een deel van) de batch voldoet aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit Opslag Bewerking van (verontreinigde) baggerspecie leidt, afhankelijk van de toegepaste bewerkingstechniek - landfarming, ontwatering/rijping of zandscheiding -, tot de volgende eind- en restproducten: (bewerkte) baggerspecie; (grove) zeefrest (puin, schroot, hout, plastic enz.); zandscheidingsresidu. Deze eind- en restproducten worden gescheiden beheerd. De producten van de afzonderlijke bewerkingstechnieken landfarming, ontwatering/rijping of zandscheiding - mogen niet worden gemengd alvorens de eindkwalificatie heeft plaatsgevonden. Aansluitend vindt opslag plaats naar aard van de bestemming. Dit betekent een naar soort gescheiden opslag; ingeval verschillende soorten eind- of restproducten eenzelfde eindbestemming hebben kan -reeds binnen de inrichting- samenvoeging en gezamenlijke opslag plaatsvinden, mits daarvoor toestemming door het bevoegd gezag in het kader van de Wm is verleend. Partijen bewerkte baggerspecie mogen, indien gewenst, ten behoeve van uitkeuring en toepassing worden samengesteld tot geclusterde productpartijen, mits afzonderlijke bewerking tot eenzelfde hergebruik kwaliteit zal kunnen leiden. In andere gevallen is motivatie noodzakelijk. In dit verband wordt geen maximum aan de partijgrootte gesteld. Tijdens deze productclustering wordt geadministreerd uit welke (cluster)partijen/bewerkingsnummers het bewerkte product afkomstig is geweest. Daarmee kan tijdens de uitkeuring rekening worden gehouden met de parameters die in de input partijen aanwezig zijn geweest. Bovendien wordt de precieze locatie van deze opslag op de terreinplattegrond vermeld Uitkeuring Voorafgaande aan de definitieve uitkeuring kunnen indicatieve keuringen worden uitgevoerd ten behoeve van prékwalificatie of indeling van de opslag naar samenstelling. Bij sedimentatiebekkens wordt bijvoorbeeld een indicatieve keuring uitgevoerd ten behoeve van de afgraving. SIKB-protocol 7511 pagina 22 van 28

23 Toelichting Tijdens het boren en het nemen van de grepen, dient te worden aangegeven of en waar er eventueel afwijkende lagen voorkomen. Dit kan namelijk wijzen op mogelijke vervuilingsbronnen. Bij deze werkwijze kan zowel een horizontale als verticale begrenzing worden vastgesteld. Hiertoe worden indicatief analyses uitgevoerd, vaak alleen de samenstelling. Nadat de analyseresultaten van de monsters zijn beoordeeld, wordt indicatief de begrenzing tussen de verschillende klassen in het Besluit bodemkwaliteit vastgesteld. Daarmee kan richting de aannemer duidelijk worden aangegeven tot waar de verschillende klassen baggerspecie moeten worden afgegraven. Tijdens het ontgraven zorgt de beheerder voor een monitoring met als doel te controleren of er zichtbare verontreiniging aanwezig zijn in de voor hergebruik bestemde baggerspecie. Het zand dat voor hergebruik in aanmerking komt wordt, onderverdeeld naar te verwachten Bbk klasse, opgeslagen voor definitieve uitkeuring. Het zogenaamde vuile zand c.q. slib wordt direct afgevoerd naar het depot. De beheerder legt de wijze van voorkeuring vast in het kwaliteitssysteem. Uitkeuring Toepassing van bewerkte baggerspecie kan alleen plaatsvinden indien wordt voldaan aan de eisen die gelden binnen het kader van het Besluit bodemkwaliteit voor baggerspecie op de plaats van toepassing. Indien daarvan geen sprake is, vindt verdere bewerking plaats, bijvoorbeeld middels hydrocyclonage, dan wel afvoer als een afvalstof naar een reinigingsbedrijf of een daartoe vergunde eindverwerker (cq. stortplaats). Aan de hand van vigerende, wettelijke bewijsmiddelen wordt door de gecertificeerd bewerker aangetoond dat de bewerkte baggerspecie voldoet aan de geldende eisen van het Besluit bodemkwaliteit. Toelichting: Op dit moment gelden bijvoorbeeld een certificaat op grond van BRL 9335 als bewijsmiddel voor bewerkte baggerspecie. Ook geschiedt uitkeuring conform hoofdstuk 4 van de Regeling bodemkwaliteit. Bemonsteringsintensiteit, frequentie (aantal grepen, mengmonsters) e.d. geschiedt volgens BRL SIKB Analyse vindt plaats conform AP-04. Tijdens de uitkeuring worden de volgende (chemische) parameters beoordeeld: fysische samenstelling: droge stof gehalte, lutum, zandgehalte conform MVS, gehalte > 2mm (voor sedimentatie) en organisch stofgehalte. Speciale aandacht voor bodemvreemd materiaal (puin en afval) waaronder met name asbesthoudende en asbestverdachte materialen; chemische parameters: kalk (CaCO 3 ) en zoutgehalte, standaardpakket NVN5720 / BRL9335 alsmede partijspecifieke parameters, die in de input aanwezig zijn geweest. In het geval dat samenvoeging van (aanleveringen van) partijen tijdens opslag - vóór bewerking dan wel na bewerking - heeft plaatsgevonden, dan vindt uitkeuring plaats op alle partijspecifieke parameters die in de geclusterde partijen (c.q. aanleveringen daarvan) aanwezig zijn geweest Restproducten Restproducten bij de bewerking die als afvalstof worden afgevoerd, worden uitsluitend afgevoerd naar een erkende verwerker. De hoeveelheden afgevoerde restfracties worden in een register bijgehouden. SIKB-protocol 7511 pagina 23 van 28

24 Hoofdstuk 7 Administratie en registratie Binnen een verantwoorde uitvoering van de bewerking van (verontreinigde) baggerspecie krachtens dit protocol neemt de administratie van aanvoer van grondstoffen, afvoer van eind- en restproducten alsmede van de bedrijfsvoering zowel ten aanzien van opslag en bewerking, een belangrijke plaats in. De administratie dient zodanig te zijn ingericht dat op elk moment de relatie tussen ingaande partijen (verontreinigde) baggerspecie, opgeslagen partijen, afgezette partijen bewerkte baggerspecie en restfracties inzichtelijk kan worden gemaakt. Van alle geaccepteerde, geweigerde, in bewerking zijnde en af te voeren (delen van) partijen afvalstoffen en vrijkomende (rest)fracties word(t)(en) in een register op een overzichtelijke wijze in ieder geval geregistreerd: de datum van ontvangst c.q. afvoer; de NAW-gegevens van de ontdoener/aanbieder; een omschrijving van de herkomst, aard en samenstelling; de Eural-code; de bewerkingsmethode binnen de inrichting (geldt niet voor geweigerde vrachten); de hoeveelheid in volume en/of gewichtseenheid (m 3 en/of tonnen droge stof basis); de (door de ontdoener aangeleverde en/of door eigen inkeuring binnen de inrichting) verkregen analysegegevens dan wel de daarvoor in aanmerking komende vervangende product- of procescertificaten (geldt niet voor geweigerde vrachten); indien vereist gegevens op grond van het Besluit Melden Bedrijfsafvalstoffen en Gevaarlijke Afvalstoffen; de reden van weigering en de bewerker waarnaar is doorverwezen (indien van toepassing); welke partijen wanneer, met welke hoeveelheden en in voor zover van toepassing welke bewerkingslocatie(s) gezamenlijk zijn verwerkt. Daarnaast worden binnen de inrichting gegevens vastgelegd omtrent: actuele positie opslag aangevoerde partijen, bewerkingsclusters en eind- en restproducten (aan de hand van een plattegrond; minimaal één maal per 3 maanden, afhankelijk van type proces); gegevens omtrent bedrijfsvoering (periode van bewerking e.d.) en (afwijkende) procescondities (logboek; dagelijks bijhouden); verbruik aan hulpstoffen (chemicaliën etc.) op basis van verbruiksgegevens en/of facturen leveranciers. De bewerker dient vast te leggen met welke frequentie en in welke overzichtelijke vorm (een logboek, centraal administratiesysteem) de geregistreerde gegevens worden bijgehouden en een totale materialenbalans wordt opgesteld. De frequentie zal afhankelijk zijn van de gekozen bewerkingstechniek maar bedraagt minimaal 1x per 3 maanden. Minimaal één keer per jaar wordt een balans opgemaakt van de gedurende dat jaar verwerkte hoeveelheden grond of baggerspecie. Minimaal één keer per jaar wordt een SIKB-protocol 7511 pagina 24 van 28

25 voorraadopname gemaakt. Hierbij worden alle (nog te reinigen) afvalstoffen alsmede de voorraden aan eind- en restproducten ingemeten/geregistreerd. In principe geldt dat indien de gehele inrichting als een gesloten geheel wordt beschouwd- de afvoer gelijk dient te zijn aan de aanvoer m.a.w. dat de massabalans sluitend moet zijn. Een massa- of materialenbalans voor ontwatering/rijping en landfarming wordt als sluitend aangemerkt indien het verschil tussen aan- en afvoer niet groter is dan 20% op droge stof basis. Voor zandscheiding is de balans niet altijd vast te stellen, bijvoorbeeld als de reststroom niet kan worden gekwantificeerd. Het management beoordeelt de geschatte voorraadopnamen in relatie tot de administratieve voorraden en gaat -indien nodig- over tot het treffen van corrigerende maatregelen. Toelichting: In beginsel is een materialenbalans nooit 100% sluitend gelet op: verschillen in d.s.-gehalten van in- en uitvoer; meetfouten bandwegers (+/- 5%, externe voorraadopnamen); meetonnauwkeurigheden (idem); onnauwkeurigheden en schattingsfouten op het terrein/bij installaties bij omrekenfactoren (volume vs. tonnage). Indien gewenst kan een ontdoener van een partij (verontreinigde) baggerspecie ter evaluatie verzoeken om een schriftelijke terugkoppeling (na bewerking) door de gecertificeerde bewerker. Een dergelijk verzoek dient in de (aanvraag voor een) aanbieding te zijn vastgelegd. Hierbij wordt, naast de hiervoor omschreven projectgegevens, ten minste ingegaan op: separate opslag dan wel opslag in een cluster/bewerkingsnummer; moment/periode van bewerking; eventuele bijzonderheden tijdens bewerking; bewerkingsresultaat; eindbestemming (indien van toepassing en uitsluitend mogelijk bij (zeer) grote partijen). Zie projectevaluatie voorbeeldformulier in Bijlage 2. Toelichting: Opgemerkt wordt dat projectevaluatie in de praktijk uitvoerbaar is: boven een zekere partijgrootte (afhankelijk van productie c.q. verwerkingscapaciteit) en bij aanlevering van de partij in een relatief korte periode en/of bij separate verwerking. Indien partijen niet separaat worden verwerkt, doch opslagclusters, reinigingsclusters en/of (grotere) productclusters worden samengesteld, dan is een dergelijke projectevaluatie niet (meer) mogelijk. SIKB-protocol 7511 pagina 25 van 28

26 Bijlage 1 Beschrijving bewerkingsprocessen Onderstaande beschrijving heeft een informatief karakter. De bewerking tot herbruikbare baggerspecie vindt plaats door bewerking in een scheidingsbekken, in een depot of op locatie door bezinking, ontwatering/rijping of landfarming. Het resultaat van de bewerking, steekvaste baggerspecie (klasse A of B, achtergrondwaarde-, wonen- of industrie- kwaliteit binnen het kader van het Besluit bodemkwaliteit) is afhankelijk van de kwaliteit baggerspecie en het type bewerkingsproces. Bij ontwatering/rijping en landfarming speelt de factor tijd een rol. Het proces kan worden beschreven als een proces van zorgvuldige inkeur, tussentijdse bewerkingen, beheer van afvalstromen en monitoring voortgang bewerkingsproces gevolgd door een controle van het eindproduct. Zandscheiding in sedimentatiebekken Een efficiënte wijze van scheiden is het opspuiten van baggerspecie in een sedimentatiebekken. In het bekken wordt de specie gescheiden in een grove, fijne en slibfractie. De slibfractie wordt al direct afgevoerd naar een slibdepot. De grove fractie bezinkt bij de spuitmond. De fijne fractie, meestal nog verontreinigd, zet zich met name aan het einde van het depot af. Bij reiniging in sedimentatiebekken vindt het natuurlijke scheidingsproces van de baggerspecie plaats. De sturing van het sedimentatieproces berust op: selectie van de kwaliteit baggerspecie constructie van het bekken wijze van vullen van het bekken tijdsduur van vullen en bezinking effectieve afwatering selectief afgraven Voor het ontwerp van een sedimentatiebekken zijn de relevante parameters bepaald. Dit betreft met name het specifiek debiet (debiet/breedte slurrystroom), de volumeconcentratie droge stof, de helling van de bodem en de breedte van het bekken. Voorts zijn richtlijnen opgesteld waaraan de vormgeving en de procesvoering moeten voldoen. Procesparameters zijn: specifiek debiet: 0,01 0,1 m 3 /s/m volumeconcentratie: maximaal 15% d.s. (v/v) helling: kleiner dan 1 : 250 breedte bekken: minimaal 7 m, afhankelijk van debiet vorm bekken: langwerpig, waaiervormig bij inspuitpunt en slibkist Overige: vermijden van dode hoeken, minimalisatie hoeveelheid water in bekken Ontwatering/rijping Ontwatering/rijping is een natuurlijk, onomkeerbaar proces, waarbij de natte baggerspecie door ontwatering en oxidatie geleidelijk overgaat in steekvaste grond. Ontwatering/rijping is vooral gericht op fysische kwaliteitsverbetering en duurt ongeveer een half jaar tot 2 jaar. In vergelijking met intensieve bewerkingstechnieken wordt ontwatering/rijping van baggerspecie in depots gekenmerkt door: langere bewerkingsduur groot ruimtebeslag gering energieverbruik weinig tot geen gebruik van hulpstoffen. SIKB-protocol 7511 pagina 26 van 28

27 De sturing van het ontwaterings/rijpingsproces berust op: selectie van de kwaliteit baggerspecie constructie van het depot/werk (goede afwatering) wijze van vullen van het depot/werk bewerking in de vorm van omzetten tijdsduur van vullen en bezinking tijdsduur van rijping selectief afgraven aanbrengen van greppels. De snelheid van ontwatering/rijping is afhankelijk van een groot aantal factoren. De belangrijkste zijn: laagdikte baggerspecie: hoe dunner, hoe sneller hydrologische omstandigheden: hoe droger, hoe sneller fysische samenstelling baggerspecie: hoe grover, hoe sneller. Onder normale omstandigheden vergt ontwatering/rijping van een 1,0 m dikke laag baggerspecie één à twee jaar. Landfarming Landfarming is eenzelfde bewerking als ontwatering/rijping maar is vooral gericht op verbetering van de kwaliteit en duurt doorgaans langer dan ontwateren en rijpen (2-10 jaar). Landfarming kan zowel intensief als extensief plaatsvinden. In de intensieve vorm vindt actieve bewerking plaats: het op gang brengen reinigende processen in de baggerspecie (opstarten) het bewaken of de processen in stand worden gehouden (voortgangsbewaking) en deze processen optimaliseren door bijsturing (processturing) bewerking in de vorm van omzetten (ploegen of anderszins bewerken om bed aëroob te houden) toedienen van stoffen die afbraakproces bevorderen temperatuur (eventueel afdekken) De sturing van het proces van landfarming berust op: selectie van de kwaliteit baggerspecie constructie van het depot/werk (goede afwatering) tijdsduur van vullen en bezinking tijdsduur van landfarming begroeiing selectief afgraven Landfarming levert de beste resultaten op voor zandrijke of matig zandige species. Door gerichte beplanting is het mogelijk (groei en doorworteling van gewassen) is het vaak mogelijk grote invloed op de textuur van de baggerspecie uit te oefenen en is ook andere en minder zandrijke baggerspecie te bewerken. SIKB-protocol 7511 pagina 27 van 28

28 Bijlage 2 Projectevaluatie-formulier (behorend bij SIKB BRL 7500 Protocol 7511) < NAAM BEWERKINGSBEDRIJF> code revisie datum FORMULIER autorisatie: PROJECT-EVALUATIE paraaf: PROJECT-EVALUATIE NAW-ontdoener Naam ontdoener straat en plaats contactpersoon telefoonnummer Vooracceptatie Omschrijving Herkomstlocatie omvang: ton / m 3 * gegevens chem. samenstelling Ja / Nee * omschrijving partijspec. en/of Ja / Nee * omschrijving proceskritische parameters afvalstroomnummer Projectcode Transporteur Opslag en bewerking datum 1 e aanlevering definitieve acceptatie Ja / Nee * paraaf na acceptatie omschrijving depot (s) Clustering Ja / Nee * met code(s) bewerkingsperiode bijzonderheden Ja / Nee * omschrijving Uitkeuring en afzet methode BRL 9335 kwalificatie NAW-afnemer naam straat en plaats contactpersoon telefoonnummer NAW Plaats van bestemming adresgegevens datum levering hoeveelheid Deellevering Ja / Nee * afvalstroomnummer controle door afnemer Ja / Nee * * = doorhalen wat niet van toepassing is logo kenmerk datum paraaf certificaatnummer SIKB-protocol 7511 pagina 28 van 28