Tema 2: Plaasboerdery, landbou en produkte

Transcriptie

1 Tema 2: Plaasboerdery, landbou en produkte Week 4: Graansoorte Werkboek 1: bl Spellingboek: bl Skrifboek: bl Luister en praat Mondelinge werk aan die begin van die dag (Daagliks) Bespreek die weerkaart en pas dit aan. Wens leerlinge geluk wat verjaar. Bespreek spesiale gebeurtenisse van die dag. Voltooi die register. n Paar leerlinge vertel hulle nuus. Neem beurte, luister sonder onderbreking en toon respek vir die spreker. Gefokusde luister- en praataktiwiteite Bespreek mielies. Dit is die belangrikste graansoort wat ons ken. Die mieliepit bestaan uit drie dele, naamlik die dop, die binneste gedeelte die endosperm, en die hartjie van die mielie die kiem. Wys die prentjie vir die leerlinge. Integreer met Lewensvaardigheid. dop endosperm kiem Deursnit van n mieliepit 19

2 Planttyd van mielies is in Oktober, sodra die eerste goeie lentereëns geval het. Die vernaamste mieliestreke is Limpopo, Vrystaat, Gauteng, Mpumalanga, Noordwes, Kwazulu-Natal en die Oos-Kaap. Mielies word geoes in die herfs en winter, wanneer die mielies op die lande droog geword het. Bespreek insekplae: snywurms, bontmieliekewers, swartmieliekewers, plantluise en mielieswamsiektes. Produkte van mielies: Voer vir diere, groenmielies, mieliepap, mielierys, stampmielies, alkoholiese dranke (whisky) en ook ingemaakte vrugte en strope. Integreer met Lewensvaardigheid. 2. Lees en klanke Gedeelde lees 3 dae 20 minute Werk klassikaal met al die leerlinge. Leesstuk: Die Rooi Hennetjie. Leerfokus: klanke en woorde. Fokus op genot na eerste kyk van leesstuk Die Rooi Hennetjie in die werkboek. Leerlinge toon persoonlike reaksie op die teks. Leerlinge lees teks. Leerlinge is meer betrokke by lees van die teks. Bespreking om woordeskat, begrip en taal te bevorder. Leerlinge lees selfstandig. Leerlinge omkring al die selfstandige naamwoorde in die leesstuk met blou en die werkwoorde met rooi Gedeelde skryf Groepbegeleide lees Groepe van ses tien leerlinge lees dieselfde teks onder begeleiding van die onderwyser. (15 minute elk) Gebruik n gegradeerde leesboek vir groeplees. 1. Inleiding: Stel die onderwerp bekend. Help leerlinge om die onderwerp aan hul eie lewenservaring te koppel. 5 dae 30 minute 20

3 2. Bespreek prente of illustrasies en wys belangrike inligting uit. Stel vrae oor moontlike verloop van die gebeure. Bespreek nuwe of moeilike woorde voordat leerlinge self die les lees. (2 3 minute) 3. Eerste lees: Beweeg van leerling tot leerling en luister na n kort teksgedeelte wat hardop gelees word. Moedig leerlinge aan om korrek te lees. 4. Bespreking: Bespreek die antwoorde op vrae. Sluit klankfokus, begrip of taalaspek in by bespreking. Lees in pare en selfstandig lees (ekstra leesoefening) Leerlinge kry die geleentheid om hulle leesvaardigheid in te oefen en word aangemoedig om selfstandig te lees. Leesinoefening moet plaasvind op n gereelde daaglikse grondslag. Leerlinge lees boeke op hul eie of in pare. Klas- of groepleesboeke kan herlees word. Aanvullende leesboeke en pretboeke kan gebruik word. Leerlinge kan in pare sit om saam te lees of beurte neem om te lees. Onafhanklike aktiwiteite vir leerlinge wat nie deelneem aan groeplees: Maandag Skryf jou eie sinne in jou spellingboek met die woorde van die week. Kies twee woorde uit elke klank. Dinsdag Leer die gedig: Die dae en maande in die werkboek. Woensdag Skryf n sin onder elke prentjie en gee jou eie titel vir die storie werkboek. Donderdag Samestellings: voltooi die blokkiesraaisel in die werkboek. Vrydag Lees sigwoorde in die spellingboek vir jou maat. Lees vir genot uit die leeshoekie in die klas. Skryf jou boek se naam (titel) en outeur (skrywer) agter in jou werkboek. Sê of jy dié boek geniet het en gee n rede. 21

4 Klanke Lees die sigwoorde. Lees en klank spelwoorde saam met die onderwyser. Verduidelik die moeilike woorde. Bou jou eie ooi- aai- oei- eeu- woorde. Voltooi die sinne. Voltooi opdrag aai- en ooi- in die spellingboek. Speltoets in die werkboek (10 woorde) taai vlooi bloei foeitog skreeu slaai plooi stoei sneeu spreeu Diktee aai ooi oei eeu (werkboek) 1. n Haai swem in die see. 2. n Kraai is swart. 3. My ouma het n plooi op haar voorkop. 4. Die koei eet strooi. 5. Die blomme groei mooi. 6. Die leeu brul hard. Leerlinge kan prentjies na die sinne teken. 3. Skryf Handskrif Leerlinge oefen skrifstrokie 1 in die skrifboek: s j jasse osse rosies Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Leerlinge oefen skrifstrokie 2 in die skrifboek: l b lê bal bosse Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Leerlinge oefen skrifstrokie 3 in die skrifboek: h h hy hoed hulle Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. 22

5 Spelwoorde: slaai vlooi stoei leeu Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Selfstandig skryf 3 dae 20 minute Afkortings werkkaart in die werkboek. Skryf die korrekte versamelnaam op die werkkaart in die werkboek. Skryf vier sinne oor eie nuus in die werkboek. Gebruik aangeleerde klanke, Leerlinge skryf nuwe woorde in die woordeboek agter in die werkboek. 23

6 Week 5: Groenteboerdery Werkboek 1: bl Spellingboek: bl Skrifboek: bl Luister en praat Mondeling werk aan die begin van die dag (Daagliks) Bespreek die weerkaart en pas dit aan. Wens leerlinge geluk wat verjaar. Bespreek spesiale gebeurtenisse van die dag. Voltooi die register. n Paar leerlinge vertel hulle nuus. Neem beurte, luister sonder onderbreking en toon respek vir die spreker. Gefokusde luister- en praataktiwiteite Bespreek groenteboere. Ons land is baie afhanklik van boere vir die kos wat ons eet. Om groente te kweek is harde werk. As n mens goeie groente wil oes, word baie voedingstowwe uit die grond gehaal. Dit is dus belangrik om toe te sien dat die grond nie uitgeput raak nie. Dit word gedoen deur die grond te bemes. Voedingstowwe word in die grond geplaas in die vorm van verrotte plantmateriaal (kompos),dieremis of kunsmis. Boere beplan n wisselbouprogram op hul landerye met oorleg. Hulle goue reël is: Hierdie jaar: Bedding A groente wat bogronds groei soos tamaties, ertjies, boontjies, pampoen, kool, blomkool, mielies. Die jaar daarna: Bedding B groente wat ondergronds groei soos wortels, beet, patats, uie, aartappels. Oorsake van siektes by groente: Parasiete of insekte soos sprinkane, slakke, kewers, ruspes, swak dreinering, tekort aan voedingstowwe, verkeerde toediening van kunsmis, te min of te veel water. Integreer met Lewensvaardigheid. 24

7 2. Lees en klanke Gedeelde lees 3 dae 30 minute Werk klassikaal met al die leerlinge. Lees die storie: Die vriendelike wortelmannetjies in die werkboek. Leerfokus leestekens, antonieme en lettergrepe. Fokus op genot en die eerste kyk na die teks. Leerlinge toon n persoonlike reaksie op die teks. Leerders is meer betrokke by die teks. Rig bespreking om woordeskat, begrip en taal bevorder. Leerlinge lees selfstandig en doen aktiwiteite na aanleiding van die teks. Groepbegeleide lees 5 dae 30 minute Groepe van ses tien leerlinge lees dieselfde teks onder begeleiding van die onderwyser. (15 minute elk) Gebruik n gegradeerde leesboek vir groeplees. 1. Inleiding: Stel die onderwerp bekend. Help leerlinge om die onderwerp aan hul eie lewenservaring te koppel. 2. Bespreek prente of illustrasies en wys belangrike inligting uit. Stel vrae oor moontlike verloop van die gebeure. Bespreek nuwe of moeilike woorde voordat leerlinge self die les lees. (2 3 minute) 3. Eerste lees: Beweeg van leerling tot leerling en luister na n kort teksgedeelte wat hardop gelees word. Moedig leerlinge aan om korrek te lees. 4. Bespreking: Bespreek die antwoorde op vrae. Sluit klankfokus, begrip of taalaspek in by bespreking. 25

8 Lees in pare en selfstandig lees (ekstra leesoefening) Leerlinge kry die geleentheid om hulle leesvaardigheid in te oefen en word aangemoedig om selfstandig te lees. Leesinoefening moet plaasvind op n gereelde daaglikse grondslag. Leerlinge lees boeke op hul eie of in pare. Klas- of groepleesboeke kan herlees word. Aanvullende leesboeke en pretboeke kan gebruik word. Leerlinge kan in pare sit om saam te lees of beurte neem om te lees. Onafhanklike aktiwiteite vir leerlinge wat nie deelneem aan die groeplees: Maandag Lees bl- gl- br- gr- woorde op die spellys in die spellingboek. Kies twee woorde van elke klank en maak sinne in die spellingboek. Dinsdag Lees die rympies in die werkboek. Skryf jou eie rympie (4 reëls) met bl, br, gl, gr-woorde. Woensdag Opdrag Oorsaak of gevolg in die werkboek. Donderdag Kies een oorsaak en gevolg - stel en gebruik dit as onderwerp vir n kreatiewe storie in die werkboek by verryking, nasorg en aanvullende werk. Vrydag Lees vir genot uit die leeshoekie in die klas. Skryf jou boek se naam (titel) en outeur (skrywer) agter in jou werkboek. Sê of jy die boek geniet het en gee n rede. Klanke Lees en klank die spellyswoorde saam met die onderwyser. Verduidelik die moeilike woorde vir die leerlinge. Lees die sigwoorde. Bou eie woorde met bl, br, gl en gr. Vul die regte woorde by die prentjies in. Speltoets in die werkboek (10 woorde) blaf bloed gleuf brei grys blêr blaai gluur brief groet Diktee bl, br, gl, gr (werkboek) 1. Die seun breek die blom se steel af. 2. Ek blaai deur my boek. 26

9 3. Hy loer deur die gleuf in die deur. 4. Die son het n skerp glans. 5. Ons braai wors en vleis. 6. Ek groet my juffrou. Leerlinge kan prentjies na die sinne teken. 3. Skryf Handskrif Leerlinge oefen skrifstrokie 1 in die skrifboek: k kos kis ek lek Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Leerlinge oefen skrifstrokie 2 in die skrifboek: f fyn leef af kaf Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. 3 dae 20 minute Leerlinge oefen skrifstrokie 3 in die skrifboek: t torre rotte katte Spelwoorde bloed gloei brood groep Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Selfstandig skryf Meervoude: Klinkergroep 1 (oe, ou, ie, ui, ei, eu, aai, oei, aai, eeu). Die woorde in Groep 1 kry in die meervoud n e of s. Voorbeeld: boek boeke; lepel lepels. Werkkaart in die werkboek. Vergelykings: Werkkaart in die werkboek. So stil soos n muis. Leerlinge skryf minstens drie sinne oor eie nuus in die werkboek en gebruik Leerlinge skryf nuwe woorde in die woordeboek agter in die werkboek. 27

10 Week 6: Landbouboerdery Suiker Werkboek 1: bl Spellingboek: bl Skrifboek: bl Luister en praat Mondeling werk aan die begin van die dag (Daagliks) Bespreek die weerkaart en pas dit aan. Wens leerlinge geluk wat verjaar. Bespreek spesiale gebeurtenisse van die dag. Voltooi die register. n Paar leerlinge vertel hulle nuus. Neem beurte, luister sonder onderbreking en toon respek vir die spreker. Gefokusde luister- en praataktiwiteite soete koeldrank. Klasgesprek: Is suiker gesond of ongesond? Suikerboere suiker word veral verbou in KwaZulu Natal. Wys dit op die kaart van Suid-Afrika. Suikerriet is een van ons land se belangrikste akkerbouprodukte. Suikerriet benodig n warm, vogtige klimaat. Wanneer suikerriet gereed is vir die oes, word die suikergehalte eers getoets. Die oestyd in ons land duur nege maande. Die riet word deur die arbeiders met spesiale rietmesse (pangas) afgekap. Die blare en toppe word met die messe verwyder, en die gekapte riet word in bondels op die grond gepak, waarvandaan dit na die suikermeul vervoer word. Die droë afval van blare en toppe word op die land gelaat. Die plantmateriaal verrot en bewaar grondvog en voorkom grondverspoeling. Die stam van die suikerrietplant is nie hol, soos die van ander grasse nie, maar is gevul met n pit wat deurtrek is met soet sap, hierdie sap is die suikerbron. Nadat die eerste riet afgesny is, sal die wortelstokke nog drie of meer oeste lewer voordat dit vervang moet word. Suiker is n uitstekende bron van energie. 28

11 Suiker word van suikerriet en suikerbeet verkry. Suikerriet moet behandel word teen plae soos vrotpootjie, witblaar, rooistreep en geelvlek. Insekte soos sprinkane en knaagdiere soos rotte, hou ook n bedreiging vir die suikerplant in. Gom, wasmiddels en sigarette word ook van suikerriet gemaak. Integreer met Lewensvaardigheid. 2. Lees en klanke Gedeelde lees 3 dae 20 minute Werk klassikaal met al die leerlinge. Leerlinge lees die gedigte: Boerekos, Suiker, Het jy geweet, Wense in die werkboek. Leerlinge is meer betrokke by die lees van die teks. Rig besprekings om woordeskat, begrip en taal te bevorder. Leerlinge doen mondelinge aktiwiteit na aanleiding van die tekste, byvoorbeeld: soek rymwoorde, werkwoorde en aanhalingstekens. n foto. Bespreek wat jy sien en waar dit afgeneem is. Groepbegeleide lees Groepe van ses tien leerlinge lees dieselfde teks onder begeleiding van die onderwyser. (15 minute elk) Gebruik n gegradeerde leesboek vir groeplees. 1. Inleiding: Stel die onderwerp bekend. Help leerlinge om die onderwerp aan hul eie lewenservaring te koppel. 2. Bespreek prente of illustrasies en wys belangrike inligting uit: Stel vrae oor moontlike verloop van die gebeure. Bespreek nuwe of moeilike woorde voordat leerlinge self die les lees. (2 3 minute) 3. Eerste lees: Beweeg van leerling tot leerling en luister na n kort teksgedeelte wat hardop gelees word. Moedig leerlinge aan om korrek te lees. 5 dae 30 minute 29

12 4. Bespreking: Bespreek die antwoorde op vrae. Sluit klankfokus, begrip of taalaspek in by bespreking. Lees in pare en selfstandig lees (ekstra leesoefening) Leerlinge kry die geleentheid om hulle leesvaardigheid in te oefen en word aangemoedig om selfstandig te lees. Leesinoefening moet plaasvind op n gereelde daaglikse grondslag. Leerlinge lees boeke op hul eie of in pare. Klas- of groepleesboeke kan herlees word. Aanvullende leesboeke en pretboeke kan gebruik word. Leerlinge kan in pare sit om saam te lees of beurte neem om te lees. Onafhanklike aktiwiteite vir leerlinge wat nie deelneem aan groeplees: Maandag Kies twee woorde van elke klank en maak sinne in die spellingboek. Dinsdag Meervoude: Klinkergroep 2: dubbelklanke: aa, oo, ee, uu. Voorbeeld: boom bome. Blokkiesraaisel in die werkboek. Woensdag Vertel grappies vir n maat. Lees die grappies in die werkboek. Donderdag Versteekte prente opdrag in die werkboek. Soek die klein prentjies. Vrydag Lees vir genot uit leeshoekie in die klas. Skryf jou boek se naam (titel) en outeur (skrywer) agter in jou werkboek. Sê of jy die boek geniet het en gee n rede. Klanke Lees die sigwoorde. Lees en klank spellyswoorde saam met die onderwyser. Verduidelik die moeilike woorde. Speltoets in die werkboek (10 woorde) 30

13 1. Ek draf om die rugbyveld. 2. Jan droog homself af met n handdoek. 3. Die dwerg is baie klein. 4. Die dwaas is baie dom Die baba is fraai. 3. Skryf Handskrif Leerlinge oefen skrifstrokie 1 in die skrifboek: p P Piet eet pere en appels Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Leerlinge oefen skrifstrokie 2 in die skrifboek: n N m M Naas Marie Neels Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Leerlinge oefen skrifstrokie 3 in die skrifboek: u U Una en Ursula speel Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Spelwoorde: dwerg droom fluks fris Klem word gelê op korrekte spasiëring tussen letters en woorde. Selfstandig skryf 3 dae 20 minute Skryf vyf sinne op n kartonnetjie oor suikerboerdery om n bydrae te maak tot die leeshoekie. Voltooi die opdragte oor meervoude en groot-en-klein in die werkboek. Skryf minstens drie sinne oor eie nuus en gebruik aangeleerde klanke, sig- Leerlinge skryf nuwe woorde in die woordeboek agter in die werkboek. 31