Ga toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ga toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland"

Renske de Vos
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Ga toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland op zijn mooist. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland 1.

Het gemaal kan 440 m3 water per minuut vanuit de Nieuwe Wetering naar de Maas pompen. De Tuut verzorgt daarmee de ontwatering van ca. 10.

1 Ga toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland op zijn mooist. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland 1. De route start bij Museum De Tuut; het laatste intacte en werkende stoomgemaal in het Rivierengebied. Het stoomgemaal is gebouwd in 1918 en heeft dienstgedaan tot Het gemaal kan 440 m3 water per minuut vanuit de Nieuwe Wetering naar de Maas pompen. De Tuut verzorgt daarmee de ontwatering van ca ha in het zuidoosten van het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen. Rondom De Tuut vind je alle generaties dijken die de mensen van Maas en Waal hebben aangelegd tegen het water. De Walstraat is een dwarskade die ongeveer 1000 jaar geleden is aangelegd om het overstromingswater en kwelwater uit het oosten te weren uit de dorpspolder van Appeltern. De kade loopt van de Maaskant helemaal tot aan de Waalkant en bestaat uit de Walstraat en in het verlegde daarvan de Mekkersteeg, de Molendijk te Horssen en het Scharenburg te Puiflijk en Druten. De Tuut zelf (de dijk en de weg daarop) is onderdeel van de ongeveer 500 jaar oude oorspronkelijke dijkring van Het Land van Maas en Waal. De Huidige Maasdijk is aangelegd in het kader van de in de dertiger jaren van de vorige eeuw uitgevoerde Maaswerken. Daarbij is de Maas recht getrokken en voorzien van stuwen. Na het hoogwater van 1995 is deze dijk verhoogd en versterkt. 2. De route voert linksaf de Maasdijk op. Op de hoek staat het gemaal Bloemers, in 1967 gebouwd als dieselgemaal ter vervanging van het stoomgemaal. Om ook bij een inval van de Russen (het was toen koude oorlogstijd), en verwoesting van de elektriciteitscentrales toch het Land van Maas en Waal droog te kunnen houden is er gekozen voor een dieselgemaal met een grote dieselopslag. In 2003 is het gemaal Bloemers omgebouwd tot een elektrisch gemaal. De capaciteit van het gemaal Bloemers is 705 m3/min.

3. Meteen de eerste links, de Tuut. De Tuut is een onderdeel van de oorspronkelijke dijkring van ca. 1450. Kenmerkend zijn de steile dijktaluds.

Linksaf de Maasdijk op en meteen weer de eerste links wederom de Tuut 18-20, eigenlijk de oude maasdijk van voor de maaswerken van 1932.

Bij hoog water kan de rivier door zo n oeverwal breken. Daarbij ontstaan de kenmerkende langwerpige wielen waarbij achter de tegenover gelegen oever een zandwaaier wordt afgezet.

2 3. Meteen de eerste links, de Tuut. De Tuut is een onderdeel van de oorspronkelijke dijkring van ca Kenmerkend zijn de steile dijktaluds. Die zijn ontstaan door het voortdurend verder ophogen van de dijk zonder de voet van de dijk te verbreden. Deze smalle hoge dijken zijn erg zwak en braken dan ook veelvuldig door. 4. Linksaf de Maasdijk op en meteen weer de eerste links wederom de Tuut 18-20, eigenlijk de oude maasdijk van voor de maaswerken van Links ligt het Spijkswiel, een oude oeverwaldoorbraak ontstaan voor het aanleggen van de rivierdijken. Niet bedijkte rivieren zetten langs de oever zand af dat ruggen vormt, zogenaamde oeverwallen. Bij hoog water kan de rivier door zo n oeverwal breken. Daarbij ontstaan de kenmerkende langwerpige wielen waarbij achter de tegenover gelegen oever een zandwaaier wordt afgezet. Bij het Spijkswiel staat aan de dijk een historisch dijkmagazijn, een van de elf in het Land van Maas en Waal. Deze magazijnen zijn honderdvijftig tot tweehonderd jaar geleden gebouwd voor de opslag van materiaal en gereedschap voor dijkversterking en dijkherstel. Aan de overkant (de zuidzijde) van de rivier de Maas ligt het Appelternsche veld. Een uiterwaard die vroeger, voor de natuurlijke rivierverlegging van omstreeks 1650, bij Appeltern behoorde. Nu wordt daar een nevengeul aangelegd ter vergroting van het bergend vermogen van de rivier en ten behoeve van natuurontwikkeling. 5. Linksaf de Maasdijk volgen naar Batenburg. Batenburg is een middeleeuws stadje, en een beschermd stadgezicht. Batenburg had vroeger een riviertol waar tol werd geheven van voorbijvarende schepen. Ook had Batenburg een eigen munt, die echter in 1563 gesloten werd wegens valsemunterij (namaken van munten van elders en vervalsing van munten

bijna geheel nieuwe opgebouwd. door een te laag gehalte aan edel metaal). Batenburg heeft een zeer lange geschiedenis.

Een steen waar in de middeleeuwen recht gesproken werd.

Ook gevangenen werden aan de steen geketend. 7. op het pleintje schuin rechts aanhouden.

3 bijna geheel nieuwe opgebouwd. door een te laag gehalte aan edel metaal). Batenburg heeft een zeer lange geschiedenis. Bij de bouw van de RK kerk, bijna 150 jaar geleden, is een neolithische grafkist gevonden bestaande uit een enorme uitgeholde stam van een eik, met daarin de stoffelijke resten van 5 personen. De protestantse St. Victor kerk stamt in oorsprong uit de 11 e eeuw, maar is na een brand na In Batenburg vanaf de Grootestraat de eerste links, Veerstraat/Kruisstraat, Op de hoek links ligt de zogenaamde Blauwe steen. Een steen waar in de middeleeuwen recht gesproken werd. Als je overleed met achterlating van schulden konden schuldeisers de grafkist aan de steen laten ketenen totdat de schulden voldaan waren. Ook gevangenen werden aan de steen geketend. 7. op het pleintje schuin rechts aanhouden. Voor u ligt de ruïne van het kasteel dat in 1794 in de as gelegd werd. Het kasteel, ontstaan uit een mottekasteel, stamt mogelijk uit de 10 e eeuw en is herhaalde malen verbouwd. 8. Bij de kasteelruïne via de Stadswal rechtsaf naar de Maasdijk. Maasdijk volgen naar Niftrik. Rechts ligt een natuurgebied dat ontstaan is na het vanwege de waterberging verlagen van de uiterwaard en het weer uitgraven van de vroegere bedding van de Maas.

9. Bij het veerhuis rechtsaf naar het fiets- en voetveer Niftrik-Ravenstein. De Maas oversteken naar Ravenstein. 10.

De moeite waard om rond te kijken. 11. Maasdijk volgen en spoor kruisen, richting Neerlangel.

De Romaanse tufstenen toren is waarschijnlijk het oudste Romaanse bouwwerk van Noord-Brabant.

4 9. Bij het veerhuis rechtsaf naar het fietsen voetveer Niftrik-Ravenstein. De Maas oversteken naar Ravenstein. 10. In Ravenstein op de Maasdijk rechtsaf. Maasdijk volgen. Ravenstein is een prachtig oud stadje aan de Maas, gesticht in De moeite waard om rond te kijken. 11. Maasdijk volgen en spoor kruisen, richting Neerlangel. De 'kern' van Neerlangel wordt gevormd door het kerkje van Sint-Jan de Doper. Oorspronkelijk was het een Romaans zaalkerkje gebouwd in de elfde eeuw. De Romaanse tufstenen toren is waarschijnlijk het oudste Romaanse bouwwerk van Noord-Brabant. In de vijftiende eeuw is het kerkje met een gotisch koortje uitgebreid. In 1869 het kerkje wegens zijn bouwvallige toestand en veranderde inzichten gesloopt. Op de oude fundamenten is het huidige neogotische kerkje verrezen. De Romaanse toren is daarbij gespaard. (Uit Wikipedia). Het kerkje kan dagelijks tussen en bezocht worden.

12. Maasdijk volgen naar Demen en daarna Dieden, twee mooie gave dorpjes aan de rivier elk met een van oorsprong uit de

Een deel daarvan is, met behoud van karakter, verbouwd tot woning.

Na Dieden Maasdijk volgen tot de Maasakkerstraat. Aldaar rechtsaf.

De tot een ruïne vervallen landbouwschuur bij de boerderij behoorde vroeger bij het kasteel.

5 12. Maasdijk volgen naar Demen en daarna Dieden, twee mooie gave dorpjes aan de rivier elk met een van oorsprong uit de middeleeuwen stammende kerk. Langs de dijk ligt een aantal authentieke historische boerderijen. Een deel daarvan is, met behoud van karakter, verbouwd tot woning. Zowel bij Dieden als bij Demen staan er notenbomen langs de dijk. Dit stukje is het rivierenlandschap op zijn mooist. 13. Na Dieden Maasdijk volgen tot de Maasakkerstraat. Aldaar rechtsaf. Bij de haakse bocht naar links in de Maasdijk lag vroeger het Kasteel van Dieden. De tot een ruïne vervallen landbouwschuur bij de boerderij behoorde vroeger bij het kasteel. De uiterwaard behoorde vroeger tot Appeltern en heette het Appelternsche veld. Aan de Maasakkerstraat lag een klooster. 14. Eerste rechts, Rulstraat. Richting het veer Megen-Appeltern. Megen is een middeleeuws stadje met enkele kloosters en een middeleeuwse gevangen toren met daarop een elk jaar bewoond ooievaarsnest.

Links in het dorp de neogotische St. Servatiuskerk. Gebouwd na de beruchte rituele moord in Appeltern in 1905.

6 15. Rechtsaf, de Noord-Zuid, richting het veer. De Maas oversteken richting Appeltern. 16. Na het veer de noord-zuid volgen tot aan de Maasdijk, daar rechtsaf richting Appeltern. 17. De Maasdijk volgen langs het dorp tot aan De Tuut. Links in het dorp de neogotische St. Servatiuskerk. Gebouwd na de beruchte rituele moord in Appeltern in Even verderop eveneens aan de Maasdijk het van oorsprong romaanse kerkje oorspronkelijk ook gewijd aan St. Servatius, maar na de reformatie overgenomen (geroofd) door de hervormde gemeente. De toren van dit kerkje stamt mogelijk uit de 11 e eeuw. Terug bij Stoomgemaal De Tuut, tijd voor koffie met gebak!

Vergelijkbare documenten

Autoroute (of voor de ambitieuze fietser), ca. 40 km enkele reis: Waterstaatsmonumenten

Recreatieroute de tuut; waterstaatserfgoed Autoroute (of voor de ambitieuze fietser), ca. 40 km enkele reis: Waterstaatsmonumenten Het land van Maas en Waal is rijk aan waterstaatserfgoed dat getuigt van