KEMA-norm voor integriteitsmanagement bij gemeenten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KEMA-norm voor integriteitsmanagement bij gemeenten"

Transcriptie

1 KEMA-norm voor integriteitsmanagement bij gemeenten KEMA Registered Quality B.V.- pagina 1 van 15

2 KEMA Registered Quality B.V. en/of de met haar gelieerde maatschappijen zijn niet aansprakelijk voor enige directe, indirecte, bijkomstige of gevolgschade ontstaan door of bij het gebruik van de informatie of gegevens uit dit document, of door de onmogelijkheid die informatie of gegevens te gebruiken. De inhoud van dit rapport mag aan derden niet anders dan als één geheel worden ontsloten, voorzien van bovengenoemde aanduidingen met betrekking tot auteursrechten en aansprakelijkheid. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 2 van 15

3 INHOUD blz. 1 Inleiding 4 2 Onderwerp en toepassingsgebied 5 3 Termen en definities 6 4 Integriteitsmanagement systeemeisen Algemeen Integriteitsbeleid Planning Implementatie en uitvoering Verbeterproces Beoordeling door de gemeenteraad 15 Bijlagen: A Relaties tussen de KEMA integriteitsnorm en de ISO en de ISO 9000 normen B Bibliografie KEMA Registered Quality B.V.- pagina 3 van 15

4 1 Inleiding Gemeentelijke overheidsorganisaties zijn een onderdeel van de maatschappij en worden meer en meer aangesproken op de prestaties inzake integriteit. Integriteit ontstaat niet toevallig, maar is het resultaat van een doelmatige beoordeling van bedrijfsactiviteiten op integriteitsrisico s en de keuze van adequate organisatorische beheersmaatregelen. Een managementsysteem voor integriteit kan zorgdragen voor de systematische beheersing van integriteitsrisico s. Het doel van een integriteits-managementsysteem is het reguleren van de bedrijfsprocessen op een zodanige wijze dat integriteitsrisico's worden voorkomen of worden beheerst. Hoofdfuncties van een integriteitsmanagementsysteem zijn: een continue en integrale aanpak van integriteitsvraagstukken: een planmatige aanpak van risico s (preventie en beheersing) en een controle op de uitvoering van de plannen; leren van ervaringen om zo te blijven verbeteren (bijvoorbeeld risico s steeds meer bij de bron aanpakken); inzicht geven in de wijze waarop de organisatie aan de wettelijke verplichtingen op integriteitsgebied voldoet en haar integriteit systematisch beheerst en verbetert; bevorderen van bewustzijn van medewerkers m.b.t. integriteitsvraagstukken. Een integriteitsmanagementsysteem is evenals een kwaliteits- of milieumanagementsysteem gebaseerd op het in de organisatie verankeren van regelkringen als middel voor verbetering. De basis van het managementsysteem wordt gevormd door het integriteitsbeleid en de daarbij behorende doelstellingen. De inhoud van het systeem bouwt voort op de resultaten van de Integriteits Risico-Analyse (IRA). De systematiek van het op te stellen integriteitsmanagementsysteem is vergelijkbaar met de ISO 9000 en de ISO structuur. Integriteitsmanagement onderscheidt zich ten opzichte van kwaliteits- en milieumanagement door de specifieke invalshoek van integriteit. Het succes van het integriteitsmanagementsysteem hangt af van de betrokkenheid van alle lagen van de organisatie met dit onderwerp. De norm is ontwikkeld door KEMA Registered Quality, i.s.m. de gemeente Delfzijl en PricewaterhouseCoopers. De landelijke toepasbaarheid van de norm is getoetst door een referentiegroep van gemeenten, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Deze norm bevat alleen die elementen die objectief bruikbaar zijn voor certificatiedoeleinden. Het voldoen aan de eisen in deze norm waarborgt dat integriteitsrisico s systematisch in kaart zijn gebracht en planmatig worden beheerst en dat wettelijke eisen zijn geïdentificeerd en planmatig worden ingevuld en nageleefd. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 4 van 15

5 2 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm specificeert eisen voor een integriteitsmanagementsysteem om een gemeentelijke organisatie in staat te stellen een beleid en doelstellingen te formuleren die zijn gebaseerd op eisen vanuit wet- en regelgeving en informatie over integriteitsrisico s in de organisatie. De norm heeft betrekking op de integriteitsaspecten die de organisatie kan beheersen en waarop zij invloed kan uitoefenen. De norm is van toepassing op elke gemeentelijke organisatie die: (a) een integriteitsmanagementsysteem wil implementeren, bijhouden en verbeteren; (b) zich ervan wil verzekeren dat zij het door haar vastgestelde integriteitsbeleid naleeft; (c) dergelijke naleving aan anderen wil aantonen; (d) haar integriteitsmanagementsysteem door een externe organisatie wil laten certificeren; (e) zelf de naleving van deze norm wil vaststellen en daarvan een eigen verklaring wil afleggen.. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 5 van 15

6 3 Termen en definities In het kader van deze norm zijn de volgende termen en definities van toepassing: 3.1 continue verbetering: proces van verbetering van het integriteitsmanagementsysteem om verbeteringen van de totale integriteitsprestatie te bereiken overeenkomstig het integriteitsbeleid van de gemeentelijke organisatie. 3.2 integriteit: de mate waarin een gemeentelijke organisatie (bestuurders en ambtenaren) algemeen aanvaarde sociale en ethische normen handhaaft, in activiteiten, die te maken hebben met het dienen van het publiek belang. De gemeentelijke organisatie is integer als: - gemeentelijke besluiten en individuele beslissingen onafhankelijk worden genomen; - belangen onpartijdig worden afgewogen; - de openbaarheid van de besluitvormingsprocedure is gewaarborgd; - bestuurders en ambtenaren oprecht en open zijn in hun handelingen en gedragingen. Deze algemene principes vormen in hun onderlinge samenhang de basis van de integriteitseisen die in deze norm zijn geformuleerd. 3.3 betrouwbaarheid: het effect van integer handelen. 3.4 integriteitseffect: elke directe of indirecte beïnvloeding van integriteit, die geheel of gedeeltelijk een gevolg is van de activiteiten, producten of diensten van een gemeentelijke organisatie. 3.5 integriteitsaspect: onderdeel van een activiteit van een gemeentelijke organisatie waar integriteitsrisico s worden gelopen. 3.6 integriteitsrisico: de kans dat een integriteitsinbreuk optreedt vermenigvuldigd met de grootte van het effect (integriteitsrisico = kans x effect). 3.7 integriteitsmanagement: het deel van de totale managementfunctie dat bepalend is voor het ten uitvoer brengen van het integriteitsbeleid. 3.8 integriteitsmanagementsysteem: dat deel van het algehele managementsysteem dat betrekking heeft op de organisatiestructuur, planningsactiviteiten, verantwoordelijkheden, werkwijzen, procedures, processen en hulpmiddelen voor het ontwikkelen, implementeren, verwezenlijken, beoordelen en bijhouden van het integriteitsbeleid. 3.9 audit: een systematisch opgezet en onafhankelijk onderzoek naar de effectiviteit van de in de gemeentelijke organisatie, of een onderdeel daarvan, gehanteerde werkwijzen en procedures, voor zover deze relevant zijn voor het aspect integriteit, waarbij administratieve en organisatorische aspecten aan de orde komen. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 6 van 15

7 3.10 Integriteits Risico-Analyse (IRA): een systematische methode om de integriteitsrisico s te inventariseren en te evalueren integriteitsdoelstelling: integriteitsdoel in algemene zin, voortkomend uit het integriteitsbeleid, dat een gemeentelijke organisatie nastreeft en is gekwantificeerd integriteitsbeleid: verklaring van een gemeentelijke organisatie over haar bedoelingen en beginselen voor haar totale integriteitsprestatie, die voorziet in een kader voor het nemen van actie en voor het stellen van haar integriteitsdoelstellingen integriteitsprestatie: meetbare resultaten van het integriteitsmanagementsysteem, samenhangend met de beheersing door de gemeentelijke organisatie van haar integriteitsaspecten, gebaseerd op haar beleid en doelstellingen gemeentelijke organisatie: bestuurlijke en ambtelijke organisatie belanghebbende partij: individu of groep, betrokken bij of beïnvloed door de integriteitsprestatie van de gemeentelijke organisatie gedragscode: stelsel van afspraken die ten doel hebben het gedrag van individuele bestuurders en ambtenaren te beïnvloeden wettelijk kader: relevante wet- en regelgeving m.b.t. integriteit. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 7 van 15

8 4 Integriteitsmanagement systeemeisen 4.1 Algemeen De gemeentelijke organisatie zet een integriteitsmanagementsysteem op en houdt dit bij. De eisen waaraan dit systeem moet voldoen zijn in dit hoofdstuk beschreven. 4.2 Integriteitsbeleid De gemeenteraad formuleert een integriteitsbeleid en vertaalt dit in bijbehorende concrete en meetbare doelstellingen. Het integriteitsbeleid is een integraal onderdeel van het totale organisatiebeleid. Het integriteitsbeleid bevat tenminste een verbintenis tot naleving van de eisen van deze norm en de relevante wet- en regelgeving. Het integriteitsbeleid dient te worden begrepen en uitgevoerd op alle niveaus binnen de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Tevens dient de gemeenteraad het integriteitsbeleid periodiek aan te passen naar aanleiding van de jaarlijkse beoordeling van het integriteitsmanagementsysteem. Het integriteitsbeleid is vastgelegd en openbaar. 4.3 Planning Integriteits Risico Analyse (IRA) De gemeentelijke organisatie voert periodiek een Integriteits Risico Analyse uit volgens een daarvoor vastgestelde procedure. Daarbij gelden tenminste de eisen die in paragraaf van deze norm zijn vastgelegd. De gemeentelijke organisatie zorgt ervoor dat deze informatie bijgewerkt blijft Integriteitsactieplan Om het integriteitsbeleid te realiseren stelt de gemeentelijke organisatie een integriteitsactieplan op. Dit actieplan omvat: (a) toewijzing van verantwoordelijkheden voor het (b) realiseren van het beleid; de middelen waarmee en het tijdsbestek waarin het verwezenlijkt moet worden; (c) de invoering van de noodzakelijke beheersmaatregelen, inclusief het opstellen van een gedragscode en de invoering van de betrouwbaarheidsverklaring Gedragscode De gemeenteraad stelt een gedragscode vast die bindend is voor alle politieke ambtsdragers en al het ambtelijk personeel. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 8 van 15

9 De gedragscode omvat tenminste: (a) het doel van de gedragscode; (b) omschrijving van de doelgroep; (c) de koppeling met het integriteitsbeleid; (d) concrete gedragsregels mb.t. het: (i) voeren van vertrouwelijke gesprekken en onderhandelingen; (ii) inkopen en uit- en aanbesteden; (iii) nemen van beslissingen en besluiten; (iv) controleren op naleving van besluiten (handhaving) en financiële handelingen; (v) omgaan met vertrouwelijke informatie; (vi) omgaan met nevenfiuncties; (vii) omgaan met geschenken en gunsten; (viii) gebruik maken van gemeentelijke goederen voor privé-doeleinden; (ix) melden van incidenten Verklaring van betrouwbaarheid De gemeenteraad stelt een verklaring van betrouwbaarheid vast voor het ambtelijk personeel, ongeacht de aard van het dienstverband. Voorts stelt de gemeenteraad vast op welke wijze en ten overstaan van wie deze verklaring wordt afgelegd. De ondertekende verklaring wordt gearchiveerd. Voor raadsleden is de ambtseed vastgelegd in de gemeentewet Wettelijke en andere eisen De gemeentelijke organisatie beschikt over een procedure voor het bijhouden van de wet- en regelgeving die vanuit integriteitsmanagement relevant is. 4.4 Implementatie en uitvoering Verantwoordelijkheden en bevoegdheden De taakverdeling, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en mandaten worden, voor zover deze niet wettelijke zijn geregeld, gedefinieerd, schriftelijk vastgelegd en bekendgemaakt. De burgemeester is eindverantwoordelijk voor het totale integriteitsmanagementsysteem. Dit omvat onder andere de volgende taken: (a) het adviseren van de gemeenteraad inzake het integriteitsbeleid; (b) het beheren van het integriteitsmanagementsysteem; (c) het periodiek uitvoeren van de IRA; (d) het evalueren van de resultaten van de IRA, de interne audits en andere meetgegevens. De gemeenteraad benoemt tenminste één vertrouwenspersoon. Deze vertrouwenspersoon oefent deze functie onafhankelijk uit van mogelijke KEMA Registered Quality B.V.- pagina 9 van 15

10 andere functies. De vertrouwenspersoon is meldpunt voor incidenten Opleiding De gemeentelijke organisatie identificeert periodiek de opleidings- en voorlichtingsbehoefte die voor de verwezelijking van haar integriteitsbeleid nodig is. De opleidingsbehoefte wordt uitgewerkt in een opleidingsplan, waaruit blijkt welke opleidingen door wie wanneer gevolgd dienen te worden. Het opleidingsplan wordt minimaal een maal per jaar bijgesteld aan de hand van een beoordeling. De wijze waarop, de verantwoordelijkheden met be-trekking tot de totstandkoming van het opleidings-plan en de wijze van registratie van de gevolgde opleidingen zijn in een procedure vastgelegd Personeelsgesprekken Indien bij personeelsgesprekken een van de betrokkenen daarom vraagt, is bij de gesprekken een onafhankelijke persoon aanwezig en/of worden het doel, het verloop en de gemaakte afspraken vastgelegd, door betrokken partijen ondertekend en gearchiveerd. Wervings- en selectiegesprekken worden gevoerd door een sollicitatiecommissie die tenminste uit twee personen bestaat. De wijze van uitvoeren van wervings- en sollicitatiegesprekken en de wijze van registratie zijn in een procedure vastgelegd Documentatie van het integriteits- Managementsysteem De gemeentelijke organisatie moet informatie, op papier of elektronisch, vastleggen en bijhouden om: (a) de kernelementen van het managementsysteem en hun wisselwerking te beschrijven; (b) te verwijzen naar verwante documentatie Beheersing van documenten en gegevens De gemeentelijke organisatie beschikt over procedures voor het beheer van de hierna opge-somde categorieën van documenten en gegevens: Kwaliteitsdocumentatie een procedure voor het opstellen c.q. wijzigen van documenten die onderdeel zijn van het integriteitsmanagementsysteem (handboeken, procedures, formulieren, externe documenten), waarbij tenminste de volgende aspecten worden geregeld: (i) de beoordeling van nieuwe en gewijzigde documenten en de goedkeuring daarvan door daartoe bevoegde personen; (ii) het achterhalen van de aard van wijzigingen; KEMA Registered Quality B.V.- pagina 10 van 15

11 (iii) de wijze van distributie; (iv) de traceerbaarheid en identificeerbaar-heid; (v) de verwijdering van vervallen documenten. (vi) de archivering van vervallen documenten Poststukken Een procedure voor het identificeren en vastleggen van inkomende en uitgaande poststukken, teneinde tijdige behandeling zeker te stellen en zoekraken te voorkomen Vertrouwelijke documenten Procedures voor het omgaan met vertrouwelijke documenten en gegevens (bestanden). De procedures omvatten criteria voor de identificatie, de classificatie en de termijn van vertrouwelijkheid, alsmede afspraken m.b.t. het autoriseren, het muteren, het opslaan en archiveren, het verstrekken en uitlenen, het opschonen en vernietigen en het registreren van de vertrouwelijke documenten en gegevens Beheersing van kritische activiteiten De gemeentelijke organisatie voert periodiek een IRA uit. Deze analyse omvat het identificeren van integriteitsrisico s in de processen, het vaststellen van de huidige mate van beheersing van deze risico s en het bepalen van aanvullend nood-zakelijke maatregelen. De volgende eisen zijn daar-bij minimaal van toepassing: Vertrouwelijke gesprekken en onderhandelingen Vertrouwelijke gesprekken en onderhandelingen met externe partijen, waarbij sprake is van een integriteitsrisico, worden met minimaal twee gemeentelijke vertegenwoordigers gevoerd. Doel, mate en termijn van vertrouwelijkheid en de gemaakte afspraken worden vastgelegd en gearchi-veerd Inkoop en uit-/aanbesteding De gemeentelijke organisatie heeft procedures voor inkoop en uit-/aanbesteding. Hierin zijn minimaal vastgelegd de wijze van inkopen en uit- /aanbesteden en de criteria voor het selecteren van toeleveranciers. De keuze van een toeleverancier wordt gemotiveerd en geregistreerd. Periodiek worden toeleveranciers op de geleverde prestaties beoordeeld beslissingen voor het nemen van beslissingen door individule bestuurders en ambtenaren. Beslissingen met KEMA Registered Quality B.V.- pagina 11 van 15

12 integriteitsrisico s worden door twee personen genomen. In geval van geconstateerde belangenverstrengeling of oneigenlijke beïnvloeding door een derde of de schijn daarvan, draagt de persoon in kwestie zijn beslissingsbevoegdheid over aan een collega. Datum, beslisser(s) en de genomen beslissing worden geregistreerd. Beslissingen worden steekproefsgewijs gecontroleerd Besluiten door bestuursorganen De gemeentelijke organisatie heeft procedures voor het voorbereiden en het nemen van besluiten door bestuursorganen en - in geval van mandatering door ambtenaren. Aanleiding, doelstelling, financieel kader, wettelijk kader en het verloop van de besluitvormingsprocedure worden vastgelegd. Afhankelijk van de zwaarte van het risico kan ervoor gekozen worden dat de betrokken bestuurder niet deelneemt aan de beraadslagingen en dat hij niet met het woordvoerderschao wordt belast. In mandaat genomen besluiten met integriteitsrisico s worden tenminste door twee personen genomen. De mandaatregeling moet hierin te voorzien. In het geval van geconstateerde belangenverstrengeling of oneigenlijke beïnvloeding door een derde of de schijn daarvan, dient de politieke ambtsdrager zich van stemming te onthouden Handhaven van bestuurlijke besluiten voor het handhaven van bestuurlijke besluiten. Uitgangspunt daarbij is dat voorbereiding en besluitvorming in persoon zijn gescheiden van de handhaving. Tevens stelt de organisatie eisen aan de prioritering en planning van controles. De resultaten van de uitgevoerde controles worden geregistreerd Financiële handelingen, mutaties en declaraties voor het uitvoeren van controles op mutaties in het financiële systeem. De informatie die ten grondslag ligt aan financiële handelingen en mutaties is aantoonbaar. De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van financiële handelingen en het controleren daarvan is vastgelegd in de mandaat-regeling en is aantoonbaar. De organisatie heeft een procedure voor het indienen en behandelen van declaraties. De procedure omvat criteria voor het beoordelen van declaraties en de aanwezigheid van bewijsstukken. Periodiek wordt de toepassing van de procedure geëvalueerd. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 12 van 15

13 Functies naast het politieke ambt van raads- en collegelidmaatschap voor het jaarlijks melden en registeren van betaalde en niet betaalde functies van raadsleden, wethouders en de burgemeester. Dit register wordt jaarlijks gepubliceerd Nevenfuncties en nevenactiviteiten van ambtenaren voor het melden, het vooraf bespreken en het beoordelen van nevenfuncties en nevenactiviteiten van ambtenaren. De procedure bevat criteria voor het toestaan van nevenfuncties en nevenactiviteiten door het College van B&W Geschenken en gunsten De gemeentelijke organisatie stelt een procedure vast voor het melden, beoordelen en registreren van geschenken en gunsten. De procedure omvat tenminste criteria voor het accepteren van geschenken en gunsten, afspraken over wat er met de geschenken wordt gedaan en de communicatie daaromtrent met potentiële gevers. Bij onderhandelingen worden nooit geschenken of gunsten geaccepteerd. Ambtenaren kunnen geschenken en gunsten melden en bespreken met hun leidinggevende. De leidinggevende beoordeelt de melding en regis-treert de beslissing. Voor de gemeentesecretaris is de leidinggevende het College van B&W. Collegeleden kunnen geschenken en gunsten melden in de vergadering van het College van B&W. Per geval wordt een afweging gemaakt. Vastlegging vindt plaats door middel van een besluitenlijst. Voor raadsleden geldt dat melding aan de burgemeester plaatsvindt. De burgemeester informeert de fractievoorzitters uit de gemeente-raad. Registratie vindt plaats door middel van een besluitenlijst Het uitlenen van gemeentelijke goederen voor privégebruik voor het uitlenen van gemeentelijke goederen voor privégebruik. Van uitgeleende goederen wordt een registratie bijgehouden. 4.5 Verbeterproces Monitoring en metingen voor het regelmatig monitoren en meten van de integriteit van de organisatie, inclusief de registratie van de resultaten daarvan Melden en afhandelen van incidenten voor het melden, onderzoeken en afhandelen van integriteitsincidenten. De procedure omvat tenmin- KEMA Registered Quality B.V.- pagina 13 van 15

14 minste afspraken over: (a) hoe een incident gemeld kan worden bij een vertrouwenspersoon; (b) wie verantwoordelijk is voor de behandeling van het incident en de bewaking van de voortgang ervan; (c) hoe de terugkoppeling naar betrokkenen is geregeld; (d) hoe het personeel en de OR worden geïnformeerd; (e) hoe de pers wordt geïnformeerd; (f) op welke wijze de rapportage plaats vindt; (g) wanneer en hoe de evaluatie van incidenten plaats vindt Corrigerende en preventieve maatregelen voor het nemen van corrigerende en preventieve maatregelen. De organisatie moet alle wijzigingen in de schriftelijk vastgelegde procedures, die voortkomen uit corrigerende en preventieve maatregelen, implementeren en registreren Sancties voor het aanspreken van politieke ambtsdragers indien er sprake is van niet-integer handelen. voor het voorbereiden en nemen van sanctiemaatregelen tegen ambtenaren indien er sprake is van niet-integer handelen. Deze procedure omvat criteria ten aanzien van het berispen, schorsen en ontslaan van ambtenaren. De procedure voor het stellen van vragen en het indienen van moties is geregeld in het reglement van orde voor de vergaderingen van de gemeen-teraad. Sancties zijn genoemd in de gemeentewet. Voorkomende gevallen worden geregistreerd en gearchiveerd Registraties De gemeentelijke organisatie stelt procedures vast voor het identificeren, bijhouden en verwijderen van registraties. Dit geldt ten minste ten aanzien van de volgende registraties: de IRA, de resultaten van audits, monitoring en metingen, opleidingsregistraties en sanctiemaatregelen. Registraties moeten leesbaar, identificeerbaar en herleidbaar zijn tot de betrokken activiteit of de geleverde dienst. Registraties moeten zo worden opgeslagen en bijgehouden dat ze gemakkelijk zijn terug te vinden en beschermd tegen beschadiging, achteruitgang of verlies. De bewaartijden ervan moeten worden vastgesteld en geregistreerd. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 14 van 15

15 4.5.6 Interne audits De gemeentelijke organisatie dient het integriteitsmanagementsysteem periodiek te toetsen. Het doel van deze periodieke interne audits is te verifiëren of de in de organisatie vastgelegde afspraken op het gebied van integriteit worden nagekomen. Tevens dient getoetst te worden of ondernomen corrigerende en preventieve maatregelen afdoende werken om de doeltreffendheid van het kwaliteitssysteem vast te stellen. De gemeentelijke organisatie legt de werkwijze van de periodieke interne audits vast in een procedure. Deze procedure omvat tenminste afspraken m.b.t.: (a) de gehanteerde werkwijze in de aanpak van de interne audit; (b) de verantwoordelijkheden m.b.t. de interne audit; (c) een vastgelegde planning (wat, wie, door wie, wanneer); (d) de omgang met geconstateerde bevindingen; (e) de onafhankelijkheid van de interne auditors. 4.6 Beoordeling door de gemeenteraad De gemeenteraad dient het integriteitsmanagementsysteem tenminste eenmaal per jaar te beoordelen en vervolgens het integriteitsbeleid en de integriteitsdoelstellingen zonodig aan te passen. De organisatie beschikt over een procedure waarin wordt beschreven op welke wijze de beoordeling van het integriteitsmanagementsysteem door de gemeenteraad plaats vindt. De gemeentelijke organisatie dient de volgende informatie te gebruiken bij het beoordelen van het integriteitsmanagementsysteem: (a) de interne en externe auditrapporten; (b) de gerealiseerde integriteitsdoelstellingen; (c) een analyse van de geconstateerde verbeterpunten; (d) een overzicht en analyse van alle gemelde incidenten; (e) analyse van de toepassing van de declaratierichtlijn; (f) analyse van de ontvangen geschenken en gunsten; (g) de resultaten van de IRA en uitgevoerde metingen; (h) de realisatie van het opleidingsplan; (g) de corrigerende maatregelen. KEMA Registered Quality B.V.- pagina 15 van 15

ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000 Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 11 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...

Nadere informatie

Generieke systeemeisen

Generieke systeemeisen Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene

Nadere informatie

* Functionaliteit Het handelen van een bestuurder heeft een herkenbaar verband met de functie die hij vervult in het bestuur.

* Functionaliteit Het handelen van een bestuurder heeft een herkenbaar verband met de functie die hij vervult in het bestuur. CONCEPT-GEDRAGSCODE RAAD MAASDRIEL - rvbijlage cie ABZORG 01.06.10 (VNG model) De code bestaat uit 2 onderdelen: Deel I beschrijft een aantal kernbegrippen van integriteit ten behoeve van het bredere kader.

Nadere informatie

Basisnormen integriteitsbeleid openbaar bestuur en politie

Basisnormen integriteitsbeleid openbaar bestuur en politie Basisnormen integriteitsbeleid openbaar bestuur en politie 1. Inleiding De Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschappen, de Raad van Hoofdcommissarissen,

Nadere informatie

Wettelijke grondslag: artikel de artikelen 15 lid 3, 41c lid 2 en 69 lid 2 van de Gemeentewet;

Wettelijke grondslag: artikel de artikelen 15 lid 3, 41c lid 2 en 69 lid 2 van de Gemeentewet; Raadsbesluit Nummer: 5 Wettelijke grondslag: artikel de artikelen 15 lid 3, 41c lid 2 en 69 lid 2 van de Gemeentewet; Besloten in de raadsvergadering van: 27 maart 2014 besluit: 1. de op 11 maart 2010

Nadere informatie

Bijlage 2: Integriteitsbeleid politieke ambtsdragers gemeente Heerde, december 2015, versie

Bijlage 2: Integriteitsbeleid politieke ambtsdragers gemeente Heerde, december 2015, versie Bijlage 2: 03122015 Integriteitsbeleid politieke ambtsdragers gemeente Heerde, december 2015, versie 4.0. 1 Inhoud Inleiding... 3 Doelstelling... 4 Wat verstaan wij onder integriteit?... 5 Hoe bewerkstelligen

Nadere informatie

VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken

VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken Leiderschap 1. De directie heeft vastgelegd en is eindverantwoordelijk voor het

Nadere informatie

Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik. Gemeente Velsen

Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik. Gemeente Velsen Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik Gemeente Velsen 2 Inhoudsopgave Inleiding blz. 4 Definities blz. 5 Kader gemeente Velsen blz. 7 Beleidsuitgangspunten blz. 7 Aandachtspunten voor de uitvoering

Nadere informatie

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 27 juni 2014, volgnummer 39;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 27 juni 2014, volgnummer 39; Volgnummer : 39c Kenmerk : stafafdeling bestuurlijke zaken en middelen Onderwerp : integriteit De raad van de gemeente Brielle; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 27 juni 2014, volgnummer

Nadere informatie

Reglement Raad van Bestuur. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement. 2. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden

Reglement Raad van Bestuur. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement. 2. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden Raad van Bestuur Raad van Bestuur 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besluitvorming

Nadere informatie

GEDRAGSCODE VOOR RAADSLEDEN, WETHOUDERS EN BURGEMEESTER

GEDRAGSCODE VOOR RAADSLEDEN, WETHOUDERS EN BURGEMEESTER GEDRAGSCODE VOOR RAADSLEDEN, WETHOUDERS EN BURGEMEESTER Inleiding Ingevolge de artt. 15, 41c en 69 Gemeentewet stelt de raad respectievelijk voor zijn leden, voor de wethouders en de burgemeester een gedragscode

Nadere informatie

Gedragscode voor het college van Burgemeester en Wethouders bij de gemeente Maasdriel

Gedragscode voor het college van Burgemeester en Wethouders bij de gemeente Maasdriel De raad van de gemeente Maasdriel; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 7 september 2010; gelet op artikel 41c van de Gemeentewet; besluit: vast te stellen de volgende: Gedragscode voor

Nadere informatie

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC Compliance Charter Pensioenfonds NIBC Vastgesteld in bestuursvergadering 9 december 2016 Inleiding Pensioenfonds NIBC voert de pensioenregeling van NIBC Bank N.V. uit. Het pensioenfonds is een stichting

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 1 juni 2015, PB15-220] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader

Nadere informatie

Page 1 of 14. Deel 1: Procedures 1. Algemeen. Milieuhandboek Versie 1.0 1 april 2014. Page 1 of 14. 1.1.1: Inhoud en structuur handboek

Page 1 of 14. Deel 1: Procedures 1. Algemeen. Milieuhandboek Versie 1.0 1 april 2014. Page 1 of 14. 1.1.1: Inhoud en structuur handboek Milieu Page 1 of 14 Versie beheer Versie no. Datum Wijzigingen Auteur(s) 001 13-06-2014 H. Luksen Page 1 of 14 Milieu Page 2 of 14 Inhoud 0. MANAGEMENTVERKLARING 4 1. DOEL, INHOUD, STRUCTUUR MILIEUMANAGEMENTSYSTEEM

Nadere informatie

Gedragscode bestuurlijke integriteit ambtenaren

Gedragscode bestuurlijke integriteit ambtenaren Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot (als de vervaldatum is vastgesteld) Onderwerp gemeente

Nadere informatie

Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek

Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek Ingevuld door: Naam Instelling: Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek In de documentenanalyse wordt gevraagd om verplichte documentatie en registraties vanuit de NTA 8009:2007 en HKZ certificatieschema

Nadere informatie

SO/ Griffie. Gedragscode voor politiek ambtsdragers van de gemeente Hengelo

SO/ Griffie. Gedragscode voor politiek ambtsdragers van de gemeente Hengelo SAMENVATTING RAADSVOORSTEL ZAAKNUMMER BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORT. HOUDER SO/ Griffie AGENDANUMMER SAMENVATTING De gedragscode integriteit raadsleden werd oktober 2005 voor het laatst herzien. Als

Nadere informatie

Reglement van orde Rekenkamercommissie Westerveld

Reglement van orde Rekenkamercommissie Westerveld Reglement van orde Rekenkamercommissie Westerveld Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen 2 Artikel 1. Begripsomschrijvingen 2 Artikel 2. De rekenkamercommissie 2 Artikel 3. De ambtelijk secretaris

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

Bestuursreglement. Woningstichting Heteren

Bestuursreglement. Woningstichting Heteren Bestuursreglement Woningstichting Heteren Status: Definitief, 11 februari 2014 Bestuursreglement Woningstichting Heteren 1 Doel en reikwijdte 1. Dit reglement is vastgesteld door het bestuur op 4 februari

Nadere informatie

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?!

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! Stichting QualityMasters Nieuwland Parc 157 3351 LJ Papendrecht 078-3030060 info@qualitymasters.com www.qualitymasters.com 02-2015 Inhoud Inleiding pagina 3 Van Oud naar

Nadere informatie

Reglement Raad van Bestuur. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1.

Reglement Raad van Bestuur. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1. Reglement Raad van Bestuur Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1. 1. Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besluitvorming

Nadere informatie

Checklist voor controle (audit) NEN 4000

Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Rigaweg 26, 9723 TH Groningen T: (050) 54 45 112 // F: (050) 54 45 110 E: info@precare.nl // www.precare.nl Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Nalooplijst hoofdstuk 4 Elementen in de beheersing van

Nadere informatie

Integer handelen. Gedragscode voor raads- en (toegevoegde) commissieleden. Gemeente Waalwijk

Integer handelen. Gedragscode voor raads- en (toegevoegde) commissieleden. Gemeente Waalwijk Integer handelen Gemeente Waalwijk Gedragscode voor raads- en (toegevoegde) commissieleden Deel I: kernbegrippen Raads- en (toegevoegde) commissieleden stellen bij hun handelen de kwaliteit van het openbaar

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Vastgesteld 11 november 2016 Artikel 1 Doel van het uitbestedingsbeleid 1.1 Het bestuur streeft de doelstellingen van het pensioenfonds na met betrekking

Nadere informatie

6.4 DIRECTIEBEOORDELING

6.4 DIRECTIEBEOORDELING Pagina: van 7. DOEL PROCES Het systematisch beoordelen van de prestaties van de processen van HEWI Beheer B.V., waarbij gestreefd wordt naar het verkrijgen van gegevens voor prestatieverbetering van onze

Nadere informatie

gemeente Eindhoven RaadsvoorstelBestuurlijke integriteit

gemeente Eindhoven RaadsvoorstelBestuurlijke integriteit gemeente Eindhoven Raadsnummer 12R4810 Inboeknummer 12bst00876 Beslisdatum B&W 15 mei 2012 Dossiernummer 12.20.151 RaadsvoorstelBestuurlijke integriteit Inleiding Het integriteitsbeleid heeft zich binnen

Nadere informatie

Behoort bij raadsvoorstel , titel: Gedragscode integriteit 2017

Behoort bij raadsvoorstel , titel: Gedragscode integriteit 2017 Behoort bij raadsvoorstel 2017-378, titel: Gedragscode integriteit 2017 De raad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug; Gelet op Gemeentewet, artikel 15 lid 3; BESLUIT Vast te stellen de gedragscode 2017

Nadere informatie

Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016

Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016 Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN

Nadere informatie

GEDRAGSCODE POLITIEK AMBTSDRAGERS GEMEENTE ENSCHEDE 2014

GEDRAGSCODE POLITIEK AMBTSDRAGERS GEMEENTE ENSCHEDE 2014 GEDRAGSCODE POLITIEK AMBTSDRAGERS GEMEENTE ENSCHEDE 2014 Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Reikwijdte 1.1 Deze gedragscode geldt voor alle politiek ambtsdragers van de gemeente Enschede, in aanvulling

Nadere informatie

Gedragscode integriteit voor raadsleden, wethouders en de burgemeester

Gedragscode integriteit voor raadsleden, wethouders en de burgemeester Gedragscode integriteit voor raadsleden, wethouders en de burgemeester Waarom een gedragscode integriteit voor raadsleden, wethouders en de burgemeester? Het doel van deze gedragscode is om de politieke

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Energie management plan

CO2 prestatieladder Energie management plan CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: februari 2015 Eis: 2.C.3 Westgaag 42b - 3155 DG Maasland Postbus 285-3140 AG Maassluis Telefoon: 010-5922888 Fax: 010-5918621 E-mail: info@kroes.org Versie:

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid 2015

Uitbestedingsbeleid 2015 Uitbestedingsbeleid 2015 versie 16 juni 2015 1 1. Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue (verder: TrueBlue) heeft uit strategische overwegingen delen van haar bedrijfsprocessen en activiteiten

Nadere informatie

Bestuurlijke integriteit

Bestuurlijke integriteit Bestuurlijke integriteit Onderzoek Bestuurlijke Integriteit Onderzoeksopzet Rekenkamercommissie De Wolden Maart 2014 Status: definitief Versie: 4 Rekenkamercommissie De Wolden 1 A. Wat willen wij bereiken?

Nadere informatie

Deel 1. Kernbegrippen van bestuurlijke integriteit

Deel 1. Kernbegrippen van bestuurlijke integriteit Gedragscode bestuurders gemeente Oss 2018 Deel 1. Kernbegrippen van bestuurlijke integriteit Bestuurders stellen bij hun handelen de kwaliteit van het openbaar bestuur centraal. Integriteit van het openbaar

Nadere informatie

Instructie gemeentesecretaris gemeente Overbetuwe 2011

Instructie gemeentesecretaris gemeente Overbetuwe 2011 Onderwerp: Instructie gemeentesecretaris gemeente Overbetuwe 2011 Ons kenmerk: 11BWB00022 Burgemeester en wethouders van de gemeente Overbetuwe; gelet op artikel(en) 103, tweede lid van de Gemeentewet;

Nadere informatie

Integriteitscode van de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond

Integriteitscode van de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond Daar waar in de integriteitscode gesproken wordt van hij en zijn kan ook zij en haar worden gelezen. Integriteitscode van de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond De leden van het bestuur van de KNBB (hierna

Nadere informatie

AANTOONBAAR. MVO norm. Stichting MVO Aantoonbaar. Door Gerben Bekooy

AANTOONBAAR. MVO norm. Stichting MVO Aantoonbaar. Door Gerben Bekooy VO norm Stichting VO Aantoonbaar Door Gerben Bekooy Inhoud presentatie 1. aanleiding 2. doel 3. toelichting 4. relatie met andere VO initiatieven 5. status van de norm 6. vragen Door Gerben Bekooy Aanleiding

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ecolab. Compliance Charter. Voorwoord

Stichting Pensioenfonds Ecolab. Compliance Charter. Voorwoord Stichting Pensioenfonds Ecolab Compliance Charter Voorwoord Het Compliance Charter beschrijft de definitie, doelstellingen, scope, en taken en verantwoordelijkheden van de betrokkenen in het kader van

Nadere informatie

Integer handelen. Gedragscode voor de leden van het College. Gemeente Waalwijk

Integer handelen. Gedragscode voor de leden van het College. Gemeente Waalwijk Integer handelen Gedragscode voor de leden van het College Gemeente Waalwijk Deel I: kernbegrippen De leden van het College stellen bij hun handelen de kwaliteit van het openbaar bestuur centraal. Integriteit

Nadere informatie

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed Compliance Program Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed September 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Voorwoord 1 1.2 Definitie

Nadere informatie

gemeente Groningen (Gr)

gemeente Groningen (Gr) gemeente Groningen (Gr) Gedragscode voor collegeleden Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie gemeente Groningen (Gr) Officiële naam regeling Gedragscode voor collegeleden

Nadere informatie

Ref. / Artikel 1 : Bestuurstaak

Ref. / Artikel 1 : Bestuurstaak Ref. / 1 Reglement College van Bestuur Stichting Monseigneur Frencken, te Oosterhout, zoals gewijzigd en aangevuld bij besluit van het College van Bestuur van 10 december 2013, goedgekeurd door de Raad

Nadere informatie

Vastgestelde verordening - Financiële verordening gemeente Zoeterwoude

Vastgestelde verordening - Financiële verordening gemeente Zoeterwoude GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Zoeterwoude Publicatiedatum: 10-06-2015 Nummer gemeenteblad: 0554 Vastgestelde verordening - Financiële verordening gemeente Zoeterwoude Burgemeester en wethouders

Nadere informatie

Bijlage 3: Gedragscode integriteit politieke ambtsdragers gemeente Heerde, december 2015, versie 4.0.

Bijlage 3: Gedragscode integriteit politieke ambtsdragers gemeente Heerde, december 2015, versie 4.0. 1 Inhoud Paragraaf 1 Algemene bepalingen... 3 Paragraaf 2 Voorkomen van belangenverstrengeling... 3 Paragraaf 3 Informatie... 5 Paragraaf 4 Omgang met geschenken en uitnodigingen... 5 Paragraaf 5 Gebruik

Nadere informatie

Klokkenluidersregeling Bijlage D bij ABTN

Klokkenluidersregeling Bijlage D bij ABTN Klokkenluidersregeling Bijlage D bij Dit document heeft 8 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 Bestuur SPF 1 januari 2016 Verwerking klokkenluidersregeling V2.0 Bestuur SPF 15 december

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Bestuursreglement College sanering zorginstellingen

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Bestuursreglement College sanering zorginstellingen STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 67902 4 december 2018 Bestuursreglement College sanering zorginstellingen Artikel 1 Begripsbepalingen In dit bestuursreglement

Nadere informatie

Reglement van het College van Bestuur

Reglement van het College van Bestuur STEDELIJK i LYCEUM Reglement van het College van Bestuur 1. Begripsbepalingen In dit reglement wordt verstaan onder: Stichting : de Stichting Openbaar Onderwijs Dordrecht Raad van Toezicht : het toezichthoudend

Nadere informatie

Klokkenluiders- en incidentenregeling. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven

Klokkenluiders- en incidentenregeling. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven Inleiding De klokkenluiders- en incidentenregeling bevat een procedure voor

Nadere informatie

Gedragscode voor bestuurders en ambtenaren van de gemeente Kampen

Gedragscode voor bestuurders en ambtenaren van de gemeente Kampen CVDR Officiële uitgave van Kampen. Nr. CVDR147987_1 27 maart 2018 Gedragscode voor bestuurders en ambtenaren van de gemeente Kampen Deel I Kernbegrippen van integriteit Leden van college van burgemeester

Nadere informatie

Beleid Informatiebeveiliging InfinitCare

Beleid Informatiebeveiliging InfinitCare Beleid Informatiebeveiliging InfinitCare Wijzigingshistorie Versie Wie Wanneer Wat 2019-V001 Han Laarhuis 2019-03-04 Aanpassen aan nieuwe ISMS 2019 V096 Han Laarhuis 2016-03-21 Toevoegen Wijzigingshistorie

Nadere informatie

Integriteitscode. Integriteitscode van de Stichting voor PC Voortgezet Onderwijs in de Noordoostpolder e.o

Integriteitscode. Integriteitscode van de Stichting voor PC Voortgezet Onderwijs in de Noordoostpolder e.o Integriteitscode Het college van bestuur van Stichting voor PC Voortgezet Onderwijs in de Noordoostpolder e.o. besluit gelet op richtlijn 9 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 tot vaststelling

Nadere informatie

*Z00714CA8F5* RAADSVOORSTEL. Gedragscode voor het college. contactpersoon + tel.nr C.J. Rootjes Tel (0294)

*Z00714CA8F5* RAADSVOORSTEL. Gedragscode voor het college. contactpersoon + tel.nr C.J. Rootjes Tel (0294) RAADSVOORSTEL *Z00714CA8F5* registratienummer Z.11361/D.7493 onderwerp Gedragscode voor het college portefeuillehouder B. Horseling contactpersoon + tel.nr C.J. Rootjes Tel (0294) 491 244 ter advisering

Nadere informatie

Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 26 september 2018, PF18-177] Artikel 1 Definities De definities welke in dit compliance charter worden gebruikt, worden

Nadere informatie

9 Documenten. 9.1 t/m 9.3 beheer van documenten. Statusoverzicht. Voorgenomen besluit Bestuursgroep OR. Vastgesteld door Bestuursgroep

9 Documenten. 9.1 t/m 9.3 beheer van documenten. Statusoverzicht. Voorgenomen besluit Bestuursgroep OR. Vastgesteld door Bestuursgroep Statusoverzicht. Consultatie 1 Consultatie 2 Voorgenomen besluit Bestuursgroep OR q Instemming q Advies q N.v.t. Vastgesteld door Bestuursgroep N.v.t. N.v.t. Borging. Implementatie m.i.v. Opgenomen in

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING ZORGCENTRA RIVIERENLAND. Stichting Zorgcentra Rivierenland kent een eenhoofdige raad van bestuur.

REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING ZORGCENTRA RIVIERENLAND. Stichting Zorgcentra Rivierenland kent een eenhoofdige raad van bestuur. REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING ZORGCENTRA RIVIERENLAND Stichting Zorgcentra Rivierenland kent een eenhoofdige raad van bestuur. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit

Nadere informatie

Beschikking Staatsloterij

Beschikking Staatsloterij Beschikking Staatsloterij (Geconsolideerde versie 22-08-2017) De Staatssecretaris van Financiën, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Justitie, Gelet op artikel 9 en artikel 10 van de Wet op

Nadere informatie

Integriteitscode Raadsleden en Raadsfracties gemeente Venlo

Integriteitscode Raadsleden en Raadsfracties gemeente Venlo Integriteitscode Raadsleden en Raadsfracties gemeente Venlo Deel I Kernbegrippen van (bestuurlijke) integriteit Leden van de gemeenteraad stellen bij hun handelen de kwaliteit van het openbaar bestuur

Nadere informatie

Gedragscode. Voor de voorzitter, de leden en de plaatsvervangende leden van de Algemene Rekenkamer van Sint Maarten.

Gedragscode. Voor de voorzitter, de leden en de plaatsvervangende leden van de Algemene Rekenkamer van Sint Maarten. Gedragscode Voor de voorzitter, de leden en de plaatsvervangende leden van de Algemene Rekenkamer van Sint Maarten. Vastgesteld in de vergadering van de Algemene Rekenkamer d.d. 20 februari 2013 Inhoud

Nadere informatie

Financiële Verordening Gemeenschappelijke Regeling Meerstad

Financiële Verordening Gemeenschappelijke Regeling Meerstad Financiële Verordening Gemeenschappelijke Regeling Meerstad Vastgesteld bij besluit van het Algemeen Bestuur van 18 december 2012. Datum inwerktreding: 18 december 2012 Pagina 2 (10) Financiële Verordening

Nadere informatie

Gedragscode Stichting pensioenfonds SC Johnson. I Toelichting op de Gedragscode

Gedragscode Stichting pensioenfonds SC Johnson. I Toelichting op de Gedragscode Stichting pensioenfonds SC Johnson Gedragscode 2015 I Toelichting op de Gedragscode De verbonden personen (bestuursleden, leden VO, ambtelijk secretaris en de interne administrateur) dienen jaarlijks een

Nadere informatie

Thema Integriteit Werkconferentie Gemeente Den Helder 19 januari 2012

Thema Integriteit Werkconferentie Gemeente Den Helder 19 januari 2012 Thema Integriteit Werkconferentie Gemeente Den Helder 19 januari 2012 Integriteit Begripsbepaling Juridisch toetsingskader Naar een gedragscode Dilemma s en morele oordeelsvorming Vragen voor de raad

Nadere informatie

Reglement Raad van toezicht

Reglement Raad van toezicht Reglement Raad van toezicht Meerwegen scholengroep Stichting PCVOE Versie 1.1 Vastgesteld door de Raad van Toezicht op: 18 december 2017 Preambule Dit Reglement Raad van Toezicht is opgesteld conform de

Nadere informatie

Leden van de FORUMVAST Belangenvereniging Aanbieders Vastgoedbeleggingsproducten

Leden van de FORUMVAST Belangenvereniging Aanbieders Vastgoedbeleggingsproducten Minimumeisen Gedragscode FORUMVAST 2013 Doel Leden van de FORUMVAST Belangenvereniging Aanbieders Vastgoedbeleggingsproducten (hierna:forumvast) zijn aanbieders van vastgoedbeleggingsproducten die zich

Nadere informatie

Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds AVEBE

Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds AVEBE Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds AVEBE Pagina 1 van 6 Inleiding De klokkenluiders- en incidentenregeling bevat een procedure voor interne en externe meldingen van (potentiële)

Nadere informatie

1. Inspectieniveau. ID-764 v09

1. Inspectieniveau. ID-764 v09 Onafhankelijkheid en onpartijdigheid Qualitatis Inspectie opereert onpartijdig naar andere organisaties. Qualitatis Inspectie geeft geen ondersteuning en advisering op haar technisch werkterrein en daaraan

Nadere informatie

ISO 14001:2015 Readiness Review

ISO 14001:2015 Readiness Review ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele

Nadere informatie

4204 REGELING INCIDENTEN KREDIETINSTELLINGEN EN VERZEKERAARS NEDERLANDSE STAATSCOURANT VAN 23 DECEMBER 2003 NR 248

4204 REGELING INCIDENTEN KREDIETINSTELLINGEN EN VERZEKERAARS NEDERLANDSE STAATSCOURANT VAN 23 DECEMBER 2003 NR 248 4204 REGELING INCIDENTEN KREDIETINSTELLINGEN EN VERZEKERAARS NEDERLANDSE STAATSCOURANT VAN 23 DECEMBER 2003 NR 248 Regeling van De Nederlandsche Bank N.V. en de Pensioen- & Verzekeringskamer ingevolge

Nadere informatie

GEDRAGSCODE REGLEMENT STICHTING COLLECTIEVE MAROR-GELDEN NEDERLAND Herziene versie 22 augustus 2017

GEDRAGSCODE REGLEMENT STICHTING COLLECTIEVE MAROR-GELDEN NEDERLAND Herziene versie 22 augustus 2017 GEDRAGSCODE REGLEMENT STICHTING COLLECTIEVE MAROR-GELDEN NEDERLAND Herziene Artikel 1 Definities 1.1. Verbonden personen zijn: 1.1.a. de medewerkers van Stichting Collectieve Maror-gelden Nederland (COM),

Nadere informatie

Reglement Bestuur HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN

Reglement Bestuur HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN Reglement Bestuur HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN Artikel 1 - begrippen Bestuur : bestuur van de RPO zoals bedoeld in artikel 2.60b van de Mediawet; Bestuurder : lid en tevens voorzitter van het Bestuur; Raad van

Nadere informatie

HKZ-norm voor ketens en netwerken in de zorg en het sociale domein versie 2015

HKZ-norm voor ketens en netwerken in de zorg en het sociale domein versie 2015 HKZ-norm voor ketens en netwerken in de zorg en het sociale domein versie 2015 Versiebeheer Datum Activiteit Versie 27 februari Niveau 2 losgekoppeld van overige niveaus 0.1 5 maart 2015 Input projectoverleg

Nadere informatie

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Jacques Schouwenaars 13 oktober 2015 Onderwerpen Verschillen VCA en OHSAS 18001? ISO/CD 45001.2 Aandachtsgebieden tijdens certificatieaudits Voordelen

Nadere informatie

Reglement remuneratiecommissie Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Stromenland

Reglement remuneratiecommissie Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Stromenland Reglement remuneratiecommissie Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Stromenland HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Doel en reikwijdte reglement 1. Dit reglement geeft nadere invulling van samenstelling

Nadere informatie

1. Positionering Raad van Toezicht in de stichting

1. Positionering Raad van Toezicht in de stichting Reglement Raad van Toezicht Stichting GGNet, opgemaakt op grond van artikel 24 van de statuten van GGNet en in onderstaande vorm vastgesteld in de vergadering van de Raad van Toezicht d.d. 9 september

Nadere informatie

FUGRO GEOSERVICES B.V.

FUGRO GEOSERVICES B.V. FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4

Nadere informatie

Kwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter

Kwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter Kwaliteitssysteem datamanagement Meetbaar Beter Datum: 20 juli 2017 Versie : 0.10 Kwaliteitssysteem Meetbaar Beter versie 0.10.docx Pagina 1 van 8 Voorwoord Het aantal centra dat is aangesloten bij Meetbaar

Nadere informatie

Integriteitscode Roelof van Echten College

Integriteitscode Roelof van Echten College Integriteitscode Roelof van Echten College Het bestuur van de Stichting Roelof van Echten besluit gelet op richtlijn 9 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 tot vaststelling van de onderstaande

Nadere informatie

L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE

L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE AANBEVELING VAN DE COMMISSIE van 6 mei 2008 inzake de externe kwaliteitsborging voor wettelijke auditors en auditkantoren die

Nadere informatie

Regeling Incidenten InleIdIng Vastned directie Regeling Incidenten Raad van Commissarissen

Regeling Incidenten InleIdIng Vastned directie Regeling Incidenten Raad van Commissarissen Regeling Incidenten Vastgesteld door de directie op 26 oktober 2015 en goedgekeurd door de raad van commissarissen op 2 november 2015. In werking getreden op 1 januari 2016. Inleiding Vastned Retail N.V.

Nadere informatie

INTEGRITEITSCODE Colofon: Vastgesteld door Bestuur: Ingestemd door MR: Goedgekeurd door RvT:

INTEGRITEITSCODE Colofon: Vastgesteld door Bestuur: Ingestemd door MR: Goedgekeurd door RvT: INTEGRITEITSCODE Colofon: Vastgesteld door Bestuur: november 2015 Ingestemd door MR: december 2015 Goedgekeurd door RvT: december 2015 1 Bedoeling De integriteitscode van Het Baken Almere betreft de uitgangspunten

Nadere informatie

Klokkenluidersregeling

Klokkenluidersregeling Klokkenluidersregeling Vastgesteld door de directie op 26 oktober 2015 en goedgekeurd door de raad van commissarissen op 2 november 2015. In werking getreden op 1 januari 2016. Inleiding Vastned Retail

Nadere informatie

Reglement Raad van Bestuur Stichting Santé Partners

Reglement Raad van Bestuur Stichting Santé Partners Reglement Raad van Bestuur Stichting Santé Partners 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden

Nadere informatie

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan.

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan. ISO 9001:2015 ISO 9001:2008 Toelichting van de verschillen. 1 Scope 1 Scope 1.1 Algemeen 4 Context van de organisatie 4 Kwaliteitsmanagementsysteem 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context. 4 Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

Energiemanagementplan Carbon Footprint

Energiemanagementplan Carbon Footprint Energiemanagementplan Carbon Footprint Rapportnummer : Energiemanagementplan (2011.001) Versie : 1.0 Datum vrijgave : 14 juli 2011 Klaver Infratechniek B.V. Pagina 1 van 10 Energiemanagementplan (2011.001)

Nadere informatie

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap

Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap OGC20111018/A Doel en functie van de gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap Als publieke opdrachtgever zijn wij continue bezig met de onderwerpen maatschappelijke

Nadere informatie

Bestuursreglement. Stichting VELISON WONEN

Bestuursreglement. Stichting VELISON WONEN Bestuursreglement Stichting VELISON WONEN Status: Definitief Versie: 28 februari 2014 Versie: Aangepast 1 september 2014 Bestuursreglement stichting Velison Wonen, versie 1 september 2014 1 Doel en reikwijdte

Nadere informatie

Ons kenmerk C100/05.0016522. Aantal bijlagen 1

Ons kenmerk C100/05.0016522. Aantal bijlagen 1 Directie Bestuur & Organisatie Directie Algemeen Aan de Commissie AB Korte Nieuwstraat 6 65 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 9 Telefax (024) 329 22 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 905 6500

Nadere informatie

Kwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter

Kwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter Kwaliteitssysteem datamanagement Meetbaar Beter Datum: 22 maart 2016 Versie : 0.8 Kwaliteitssysteem Meetbaar Beter versie 0.8 Pagina 1 van 8 Voorwoord Het aantal centra dat is aangesloten bij Meetbaar

Nadere informatie

Opstapcertificatie fase I en II > VV&T Onderdeel Kraamzorg

Opstapcertificatie fase I en II > VV&T Onderdeel Kraamzorg Opstapcertificatie fase I en II > VV&T Onderdeel Kraamzorg Versie 2012 Inleiding 201 Nederlands Normalisatie Instituut. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING DE ZORGBOOG

REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING DE ZORGBOOG REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING DE ZORGBOOG 1. Algemeen 1.1 De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de zorgorganisatie en de daarmee statutair verbonden rechtspersonen

Nadere informatie

Gedragscode voor wethouders van de gemeente Venray Gedragscode voor wethouders van de gemeente Venray

Gedragscode voor wethouders van de gemeente Venray Gedragscode voor wethouders van de gemeente Venray Gedragscode voor wethouders van de gemeente Venray Venray, 2017 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Regels rondom (de schijn van) belangenverstrengeling 5 2. Regels rondom (de schijn van) corruptie 6 3. Regels

Nadere informatie

Bedrijfscode Haag Wonen

Bedrijfscode Haag Wonen Bedrijfscode Haag Wonen Bedrijfscode Haag Wonen 1 Dit is de bedrijfscode van woningcorporatie Haag Wonen. In deze code benoemen we onze uitgangspunten voor eerlijk en integer samen werken. Wij handelen

Nadere informatie

als bedoeld in artikel 5 lid 1 en artikel 6 lid 6 van de statuten van Thuiszorg West-Brabant.

als bedoeld in artikel 5 lid 1 en artikel 6 lid 6 van de statuten van Thuiszorg West-Brabant. stichting Thuiszorg West-Brabant. als bedoeld in artikel 5 lid 1 en artikel 6 lid 6 van de statuten van Thuiszorg West-Brabant. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel;

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel; Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel Reglement incidentenregeling Artikel 1 Pensioenfonds: Incident: Definities Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel; een gedraging, datalek

Nadere informatie

Reglement Beleggingscommissie

Reglement Beleggingscommissie Reglement Beleggingscommissie - ARUBA 2016 1. Vaststelling en reikwijdte reglement 1.1 Dit Reglement Beleggingscommissie is een reglement als bedoeld in artikel 16 lid 4 van de Statuten van APFA. Het geeft,

Nadere informatie

VERGUNNING LOTTO

VERGUNNING LOTTO VERGUNNING LOTTO 2017-2021 (Geconsolideerde versie 21-09-2017) Besluit van de raad van bestuur van de kansspelautoriteit van 23 december 2016, kenmerk 10509, inzake de verlening van een vergunning tot

Nadere informatie

Integriteitcode. Preambule

Integriteitcode. Preambule Integriteitcode Preambule Directie, medewerkers en toezichthouders van De Bouwvereniging doen hun werk in wisselwerking met de maatschappelijke omgeving. Het is dan ook van groot belang dat klanten en

Nadere informatie