Diode in historisch perspectief
|
|
- Hanne van der Wal
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diode in historisch perspectief Hans Wallinga Emeritus Universiteit Twente 1
2 Vacuüm Diode Gepatenteerd in 1904 John Ambrose Fleming ( ) 2
3 Schottky diode Gepatenteerd in 1938 Walter Schottky ( ) Nobelprijs
4 pn-overgang Gepatenteerd in 1951 William Bradford Shockley ( ) Nobelprijs
5 Fysische werking vacuüm diode Thermische emissie: Diode stroom: J = I = A T 0 KV p 2 e 3 / 2 W / kt Diode symbolen Diode karakterisieken 5
6 Fysische werking pn-junctie (1) n p dnp jn = qdn + qnµ ne dx 6
7 7 Fysische werking pn-junctie (2) Voorwaartsstroom: = 1 exp 0 th A V V j j + = + = 1 exp kt qv L D N L D N qn j j j A p p D n n A i p n
8 Fysische werking pn-junctie (3) sperstroom j = j 0 j 0 = qn 2 i 1 N A D L n n + 1 N D D L p p 8
9 Fleming Valve Elektriciteit Vacuum 9
10 Octrooi van Fleming: 1906, ingediend in 1904 Principe: Edison effect, beschreven in 1880 Vervolg: Lee de Forest, Audion, de triode (1908) 10
11 Lee de Forest 1906 (gefiled) Met een stuurelektrode werd versterking mogelijk en kon de elektronica ontwikkeld worden 11
12 DeForest Spherical Audion DeForest Single Wing Audion c.1912 Tantalum Filaments How does this blamed thingy work? 12
13 Vervolg vacuüm buizen Kathodestraalbuis: Karl Ferdinand Braun 1897 Televisie
14 Natuurkunde vóór 1900 Gilbert Coulomb Watt Volta Ampère Ørsted Ohm Faraday Joule Kirchhoff Maxwell Röntgen benoemt elektrostatische kracht (ηλετρον = barnsteen) elektrische lading kwantificeerbaar (eenheid van lading) Coulombkracht Stoommachine depositie van lading bij elektrolyse, Voltacel onderlinge kracht stroomvoerende draden wisselwerking tussen magneet en stroom (1820) eenheid van weerstand Materietransport bij elektrolyse (eenheid van capaciteit). Inductie (1831), elektrische en magnetische veldlijnen stroomvoerende draad ontwikkelt warmte serie en parallel stroomwetten wiskundige formulering veldtheorie Röntgenstralen, kristalstructuren (1901) Lorentz Lorentzkracht; verwevenheid deeltjes-golven (1902) 14
15 Natuurkunde na 1900 Planck kwantumtheorie 1920 Rutherford atoommodel;radioactieve straling 1908 Einstein relativiteitstheorie 1921 Bohr atoommodel 1922 Debije molecuul- en kristalstructuren 1936 Schrödinger kwantummechanica 1933 Heisenberg kwantummechanica; onzekerheidsprincipe 1932 Dirac Kwantummechanica; golfvergelijking
16 Octrooien 19e eeuw Thomas Davenport Samuel Colt Samuel F.B. Morse Isaac Singer Leigh Burton William Robinson Louis Pasteur Thomas Edison Louis Pasteur Alexander Graham Bell Charles Brush Thomas Edison Electric motor Revolver Telegraph Sewing Machine Elec. resistance heater Elec. train signaling Pasteurization Improved telegraph Yeast process Telephone Carbon arc light Electric light 16
17 Octrooien eind 19e eeuw 1876 Alexander Graham Bell 1880 Thomas Edison 1884 George Eastman 1886 Elihu Thomson 1887 Carl Gassner 1888 Nikola Tesla 1888 Nikola Tesla 1888 Nikola Tesla 1890 Nikola Tesla 1895 Rudolf Diesel 1897 Guglielmo Marconi 1900 Nikola Tesla Telephone Electric light Photographic film Electric welding Dry cell battery AC synchronous motor Alternating current transmission Electric distribution Electric generator Diesel engine Wireless telegraph Wireless transmission of electric power 17
18 Octrooien begin 20e eeuw Nov. 13,1900 Valdemar Poulsen June 4, 1901 Guglielmo Marconi Nov. 5, 1901 Henry Ford Sept. 30,1902 Thomas Edison June 28,1904 Guglielmo Marconi Nov. 15,1904 King Gillette Nov. 7,1905 John Fleming Dec. 6,1906 Denwoody May 22,1906 O. & W. Wright Nov. 13,1906 Lee de Forest Jan. 15,1907 Lee de Forest Feb. 18,1908 Lee de Forest Dec. 7,1909 Leo Baekeland Magnetic tape recording Wireless telegraphy Automobile Motion picture camera Wireless telegraph equip. Gillette safety blade & razor Two element vacuum tube Wireless telegraphy system Airplane Radio tube detector Radio amplifier tube Triode Bakelite plastic 18
19 Vroege detector devices Cats-whisker: een metaaldraad contact op een mineraal zoals bijv. galeniet (PbS). Voorlopers van de Schottky diode of de puntcontact diode. De werking werd niet begrepen galeniet Kristalradio s 19
20 Denwoody, 1906 Draadloos telegrafie systeem 20
21 21
22 Koolstof diodes waren in feite beter dan vacuum diode Thackeray, When tubes beat crystals: early radio detectors ;IEEE Spectrum March
23 Thackeray, When tubes beat crystals: early radio detectors ;IEEE Spectrum March
24 Thackeray, When tubes beat crystals: early radio detectors ;IEEE Spectrum March
25 17 Juni 1948 Bardeen en Brattain octrooieren separaat van Shockley 25
26 26 juni 1948 William Shockley octrooieert als eenling de junctietransistor 26
27 Shockley octrooieert diverse constructies (1951) 27
28 Diverse specialisaties 28
29 29
30 Halfgeleiderproductie in 2004: Omzet: 150 miljard $ (1 miljard x 1 miljard) transistoren / jaar 150 miljoen transistoren / persoon.jaar 5 transistoren per seconde / persoon 30
31 In 100 jaar van buis naar nanotechnologie gate kanaal isolatie 45 nm MOST 31
Hoofdstuk 6: Elektromagnetisme
Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. lektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige
Nadere informatieElektrische energie en elektrisch vermogen
Elektrische energie en elektrisch vermogen Grootheid Symbool Eenheid Lading Q C: Coulomb Spanning U V: Volt Stroomsterkte I A: Ampère Energie E J: Joule Weerstand R Ω: Ohm Spanning: noodzakelijk om lading
Nadere informatie4,1. Samenvatting door L. 836 woorden 21 november keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde samenvattingen Havo 4 periode 2.
Samenvatting door L. 836 woorden 21 november 2012 4,1 51 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Natuurkunde samenvattingen Havo 4 periode 2. Hoofdstuk 3 Stroom, spanning en weerstand. * Elektrische
Nadere informatie6,9. Samenvatting door een scholier 833 woorden 13 december keer beoordeeld. Natuurkunde 1.1
Samenvatting door een scholier 833 woorden 13 december 2014 6,9 35 keer beoordeeld Vak Natuurkunde 1.1 Sommige materialen kunnen stroom doorlaten > geleiders. Isolatoren laten geen stroom door. De grootte
Nadere informatieKlas 6 natuurkunde. 4 nieuwe hoofdstukken 3 toetsen 3 PO s CE training. SE: Nova, PTA CE: Syllabus + examenregels
Klas 6 natuurkunde 4 nieuwe hoofdstukken 3 toetsen 3 PO s CE training SE: Nova, PTA CE: Syllabus + examenregels Geen GR! Binas 6 e druk ? E-pack? Uitwerkingenboekje? Magister mail check of maillijst? Presentaties,
Nadere informatieFiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit
Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit 1. Gelijkstroomkringen (DC) De verschillende elektrische grootheden bij gelijkstroom zijn: Elektrische spanning (volt) definitie: verschillend potentiaal
Nadere informatieAS2 lecture 5. Golfvorming, vastestof fysica en HF gedrag, pin diode. Cees Keyer. Amsterdam School of technology, dept. Electronic Engineering
AS2 lecture 5 Golfvorming, vastestof fysica en HF gedrag, pin diode Cees Keyer. Amsterdam School of technology, dept. Electronic Engineering december 5 Diode gebruik Golf vormende circuits. De clipper:
Nadere informatieDe golfvergelijking van Schrödinger
De golfvergelijking van Schrödinger De golfvergelijking van Schrödinger beschrijft het gedrag van het elektron in het atoom. De oplossing van die vergelijking? i bevat informatie over de energie in de
Nadere informatieElektriciteit. Hoofdstuk 2
Elektriciteit Hoofdstuk 2 (het blijft spannend) Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden
Nadere informatieGlas en barnsteen hebben een tegengestelde lading als ze opgewreven zijn, de lading van gewreven glas noem je positief.
Samenvatting door E. 2498 woorden 2 april 2015 7,2 23 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Hoofdstuk 3 Elektriciteit 3.1 Lading, Spanning en Stroom Elektrische lading Door wrijving kunnen voorwerpen
Nadere informatieI A (papier in) 10cm 10 cm X
Tentamen: Fysica en Medische Fysica 2 Tijd: 15:15-18:00 uur, donderdag 28 mei 2009 Plaats: TenT blok 4 (met bijlage van formules, handrekenmachine is toegestaan) Docent: Dr. K.S.E. Eikema Puntentelling:
Nadere informatieElektrotechniek voor Dummies
Elektrotechniek voor Dummies Het programma Spoedcursus Elektrotechniek voor dummies Spanning/stroom Vermogen Weerstand (Resistantie) Wet van Ohm Serie/Parallel AC-DC Multimeter Componenten Weerstand Draadweerstand
Nadere informatie2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn.
2 Elektriciteit 1 2.1 Elektriciteit 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 mp3-speler dynamo fiets accu lamp op je kamer stopcontact auto batterij 3
Nadere informatieElektriciteit. Elektriciteit
Elektriciteit Alles wat we kunnen zien en alles wat we niet kunnen zien bestaat uit kleine deeltjes. Zo is een blok staal gemaakt van staaldeeltjes, bestaat water uit waterdeeltjes en hout uit houtdeeltjes.
Nadere informatieHoofdstuk 13 Magnetische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 13 Magnetische velden Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 13.1 Magnetisme Magneten Z N Z Magnetische veldlijnen: Gaat van N naar Z Als er veel veldlijnen bij elkaar zijn is het
Nadere informatie7.4. Wat is de batterij? Hoe werkt een batterij? Geschiedenis van de batterij. Boekverslag door E woorden 8 mei keer beoordeeld
Boekverslag door E. 4599 woorden 8 mei 2007 7.4 253 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De batterij (de voeding) Wat is de batterij? Een batterij is een ten eerste een voeding. Dat is een onderdeel van een
Nadere informatieBasis Elektriciteit R = U/I. Gelijkstroom (Direct Current) Batterij of zonnecel; de elektronen stromen allemaal in 1 richting.
Basis Elektriciteit Gelijkstroom (Direct Current) Wisselstroom (Alternating Current) Gesloten stroomkring (Closed circuit) DC AC Batterij of zonnecel; de elektronen stromen allemaal in 1 richting. Lichtnet;
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020) 10 augustus 1999, 14.00 17.00 uur UITWERKING 1 a) De totale weerstand in de keten wor gegeven door de som van de weerstanden van 1 Ω, 5Ω, de parallelschakeling van 30
Nadere informatieKrachten Hoofdstuk 1. Bewegingsverandering/snelheidsverandering (bijv. verandering van bewegingsrichting)
Krachten Hoofdstuk 1 een kracht zelf kun je niet zien maar... Waaraan zie je dat er een kracht werkt: Plastische Vervorming (blijvend) Elastische Vervorming (tijdelijk) Bewegingsverandering/snelheidsverandering
Nadere informatieBasic Creative Engineering Skills
Spanning, Stroom en Vermogen Augustus 2015 Theaterschool OTT-1 1 Lichtketen - Spanning Controle (bijv. via DMX) S p a n n i n g s b r o n n e n S t r o o m v e r d e l i n g Dimmerpack 1 Dimmer 1 Dimmer
Nadere informatieHoofdstuk 25 Elektrische stroom en weerstand
3--6 Hoofdstuk 5 Elektrische stroom en weerstand Inhoud hoofdstuk 5 De elektrische batterij Elektrische stroom De wet van Ohm: weerstand en Soortelijke weerstand Elektrisch vermogen Vermogen in huishoudelijke
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit)
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit) Samenvatting door een scholier 1671 woorden 2 december 2012 5,6 55 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Natuurkunde H2 elektriciteit
Nadere informatienatuurkunde vwo 2017-II
Elektronen uit metaal stoken Lees onderstaand artikel. Edison Thomas Edison was één van de belangrijkste ontwikkelaars van de gloeilamp. Hij constateerde dat een verhitte gloeidraad niet alleen licht maar
Nadere informatieVak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005
Onderstaande opgaven lijken op de de verwachten tentamenvragen. Getallen bij beweringen kunnen zijn afgerond, om te voldoen aan de juiste significantie. BEGIN TOETS 1 Een magnetisch veld kan worden voorgesteld
Nadere informatieOm een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.
Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden
Nadere informatieEen elektrische schakeling is tot op zekere hoogte te vergelijken met een verwarmingsinstallatie.
Inhoud Basisgrootheden... 2 Verwarmingsinstallatie... 3 Elektrische schakelingen... 4 Definities van basisgrootheden... 6 Fysische achtergrond bij deze grootheden... 6 Opgave: Geladen bollen... 7 De wet
Nadere informatie8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere
8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere Enkele opmerkingen: Permanente magneten zijn overal om ons heen. Magnetisme is geassociëerd met bewegende electrische ladingen. Magnetisme: gebaseerd
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Elektronische chips
Praktische opdracht ANW Elektronische chips Praktische-opdracht door een scholier 3084 woorden 5 juni 2008 6 10 keer beoordeeld Vak ANW Elektronische chips Inleiding In deze praktische opdracht, zal ik
Nadere informatieInhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19
Inhoud 1 Inleiding 13 1 onderzoeken van de natuur 13 Natuurwetenschappen 13 Onderzoeken 13 Ontwerpen 15 2 grootheden en eenheden 15 SI-stelsel 15 Voorvoegsels 15 3 meten 16 Meetinstrumenten 16 Nauwkeurigheid
Nadere informatiePOWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer
POWER LINE Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Colofon Zoleerjemeer Een uitgave van Zoleerjemeer www.zoleerjemeer.nl 2013 A. Elsinga, alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieDimensies, eenheden en de Maxwell vergelijkingen
Dimensies, eenheden en de Maxwell vergelijkingen Alexander Sevrin 1 Inleiding De keuze van dimensies en eenheden in het elektromagnetisme is ver van eenduidig. Hoewel het SI systeem één en ander ondubbelzinnig
Nadere informatieHfd 3 Stroomkringen. Isolator heeft geen vrije elektronen. Molecuul. Geleider heeft wel vrije elektronen. Molecuul.
Hfd 3 Stroomkringen Enkele begrippen: Richting van de stroom: Stroom loopt van de plus naar de min pool Richting van de elektronen: De elektronen stromen van de min naar de plus. Geleiders en isolatoren
Nadere informatieEen beginners handleiding voor energie en vermogen
Een beginners handleiding voor energie en vermogen Waarom moet je leren over energie en vermogen. Het antwoord is omdat we allemaal energie verbruiken in ons dagelijks leven om te verwarmen, te koelen,
Nadere informatieGelijkstroomnetten: wanneer wel en wanneer niet? Experts
Gelijkstroomnetten: wanneer wel en wanneer niet? Presentatrice: Minke Goes, TU/e Experts Voorstander: Tegenstander: Henry Lootens Peter Coppes Wie ben ik? Master: Sustainable Energy Technology, TU/e Specialization:
Nadere informatieAndere boeken in deze serie:
Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-218-5 (HB) 978-94-6175-960-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 2145 woorden 30 maart keer beoordeeld. Natuurkunde. Hoofdstuk 1. Elektriciteit
Werkstuk door een scholier 2145 woorden 30 maart 2003 5,9 604 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Hoofdstuk 1. Elektriciteit Elektriciteit Lang, heel lang geleden deed je een kaarsje aan als het 's avonds
Nadere informatieGeleider: (metaal) hierin kunnen elektronen bewegen, omdat de buitenste elektronen maar zwak aangetrokken worden tot de kern (vrije elektronen)
Boekverslag door B. 1240 woorden 16 juni 2015 7.6 10 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Hoofdstuk 3, Elektriciteit 1 1 Lading en stroom Elektrische lading kan positief of negatief zijn. Gelijke
Nadere informatieinkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1
Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.
Nadere informatieSchakelingen Hoofdstuk 6
Schakelingen Hoofdstuk 6 Een schakeling... I = 0,1 A = 100 ma U = 6 V Geen grote stroom door de lamp. Dit komt door de weerstand van die lamp. De weerstand kunnen we berekenen. Presentatie H6 1 De weerstand
Nadere informatieInleiding Elektriciteit en Magnetisme
Inleiding Elektriciteit en Magnetisme Inleiding Elektriciteit en Magnetisme W. Buijze R. Roest VSSD VSSD Eerste druk 1992 Tweede druk 1995 Derde druk 2007 Uitgegeven door de VSSD Leeghwaterstraat 42, 2628
Nadere informatieVWO Module E1 Elektrische schakelingen
VWO Module E1 Elektrische schakelingen Bouw de schakelingen voor een elektrische auto. Naam: V WO Module E1 P agina 1 38 Titel: Auteur: Eigenfrequentie, VWO module E1: Elektrische schakelingen Simon de
Nadere informatieTentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI)
Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI) Tijd: 2 Juni 217, 12: 14: uur Plaats: WN zalen S67; P647; P663; S 623, S 631, S 655; M 639, M 655 Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad.
Nadere informatieElementen Thema 5 Wonen
Toetstermen Energiebronnen Energieopwekking en transport Elektromagnetisme Drie energiebronnen noemen voor het verwarmen van een stoomketel (elektriciteitscentrale) Twee energiebronnen noemen voor het
Nadere informatieHiggs-deeltje. Peter Renaud Heideheeren. Inhoud
Higgs-deeltje Peter Renaud Heideheeren Inhoud 1. Onze fysische werkelijkheid 2. Newton Einstein - Bohr 3. Kwantumveldentheorie 4. Higgs-deeltjes en Higgs-veld 3 oktober 2012 Heideheeren 2 1 Plato De dingen
Nadere informatieDEEL 1 MATERIE, ENERGIE EN LEVEN
Inhoud Inleiding 3 DEEL 1 MATERIE, ENERGIE EN LEVEN 9 Thema 1 Moleculaire structuur en eigenschappen van stoffen 10 1 Knappe structuren bepalen de eigenschappen van een stof 11 1.1 Koolstof, als basis
Nadere informatieDe condensator. Q = C x V of. BRON: http://on4cp.org/cursus/cc/cond.htm. Starten we met het symbool en een paar voorbeelden :
BRON: http://on4cp.org/cursus/cc/cond.htm De condensator In dit hoofdstuk behandelen we de condensator als essentieel element in schakelingen. We beperken ons tot het gedrag en gebruik bij gelijkstroom;
Nadere informatieZeeman Thomas Johann Seebeck ((1770~1830) 1.5 Ebert-up-down George Simon Ohm (1787~1854) Ohm Michael Faraday (1791~1867)
(4 2) Zeeman / ( ) (4 1) 1.5 Ebert-up-down 5,895.9Å 5,889.9Å Zeeman ( ) Zeeman (A) Zeeman 18 (1780) Galvani!799 Volta 1780 Luigi Aloisio Galvani (1737~98) 1785 Charles Augustin de Coulomb (1736~1606) 1799
Nadere informatieUnificatie. Zwakke Kracht. electro-zwakke kracht. Electriciteit. Maxwell theorie. Magnetisme. Optica. Sterke Kracht. Speciale Relativiteitstheorie
Electriciteit Magnetisme Unificatie Maxwell theorie Zwakke Kracht electro-zwakke kracht Optica Statistische Mechanica Speciale Relativiteitstheorie quantumveldentheorie Sterke Kracht Klassieke Mechanica
Nadere informatieStudiewijzer. de colleges in vogelvlucht
Studiewijzer de colleges in vogelvlucht lektrostatica Inhoud 1. Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht. Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld 3. Veldvergelijkingen: Divergentie
Nadere informatieEen elektrische schakeling is tot op zekere hoogte te vergelijken met een verwarmingsinstallatie.
Inhoud Basisgrootheden... 2 Verwarmingsinstallatie... 3 Elektrische schakelingen... 4 Definities van basisgrootheden... 6 Fysische achtergrond bij deze grootheden... 6 Opgave: Geladen bollen... 7 De wet
Nadere informatieSpanning en sensatie!!! Wat een weerstand!! Elektriciteit. 3HV H3 elektriciteit les.notebook February 13, Elektriciteit 3HV
3HH3elektriciteitles.notebook February 13, 2016 Spanning en sensatie!!! Elektriciteit Elektriciteit 3H Wat een weerstand!! Spanning en Lading + + + + 3HH3elektriciteitles.notebook February 13, 2016 + +
Nadere informatieRekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul
Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =
Nadere informatie7. Hoofdstuk 7 : De Elektronenstructuur van Atomen
7. Hoofdstuk 7 : De Elektronenstructuur van Atomen 7.1. Licht: van golf naar deeltje Frequentie (n) is het aantal golven dat per seconde passeert door een bepaald punt (Hz = 1 cyclus/s). Snelheid: v =
Nadere informatieSchriftelijk examen 2e Ba Biologie Fysica: elektromagnetisme 2011-2012
- Biologie Schriftelijk examen 2e Ba Biologie 2011-2012 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgaven niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de
Nadere informatieEnergie-omzetting: omzetting van de ene energiesoort in de andere. Energie-overdracht: overdracht van energie van het ene voorwerp aan het andere.
Energie Behoudswetten Natuurkundewet waarin wordt geformuleerd dat de totale waarde van een bepaalde grootheid (behouden grootheid) in een geïsoleerd systeem niet verandert. Energie-omzetting: omzetting
Nadere informatieSchrödinger vergelijking. Tous Spuijbroek Cursus Quantumwereld Najaar 2013
Schrödinger vergelijking Tous Spuijbroek Cursus Quantumwereld Najaar 2013 Inhoud presentatie Algemene opmerkingen Aannemelijk maken van de vergelijking Oplossingen van de vergelijking De situatie rond
Nadere informatie1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring
1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan
Nadere informatieLANDSEXAMEN HAVO
Examenprogramma NATUURKUNDE H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting
Nadere informatieExtra College; Technieken, Instrumenten en Concepten
Extra College; Technieken, Instrumenten en Concepten Lorentzkracht: Massa spectrometer Inductie en Generatoren Transformatoren Massa Spectrometer (Bainbridge-type) Eerste zone: snelheidsselectie Tweede
Nadere informatieFysica 2. Electriciteit & Magnetisme. Physics for Scientists and Engineers, with Modern Physics, 4 th edition Giancoli. Hoofdstukken 21 t/m 29
Fysica 2 Electriciteit & Magnetisme Physics for Scientists and Engineers, with Modern Physics, 4 th edition Giancoli Hoofdstukken 21 t/m 29 Waarom? Relevantie Maatschappij draait op electriciteit Innovaties:
Nadere informatieStatische elektriciteit; elektrische lading en het behoud ervan
hoofdstuk 21 Pagina 1 Statische elektriciteit; elektrische lading en het behoud ervan maandag 28 december 2015 9:31 Statische elektriciteit Een met een doek opgewreven stuk rubber, glazen staaf, trekt
Nadere informatieSpeciale relativiteitstheorie
Speciale relativiteitstheorie en hoe u die zelf had kunnen bedenken. Utrecht Les 1 en 2: Elektromagnetisme en licht Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist Overzicht Les 1 en 2: Elektromagnetisme
Nadere informatieInhoudsopgave Schakelen van luidsprekers
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Vermogen...3 Impedantie...3 Serieschakeling van luidsprekers...4...4...4...4 Voorbeeld...4 Parallelschakeling van luidsprekers...4...4...4...4 Voorbeeld...5
Nadere informatie6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement
6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement Opgave 9 Het rendement bereken je met E nuttig en E in. E nuttig is de hoeveelheid energie die nodig is het water op te warmen. E in is de hoeveelheid energie
Nadere informatieVWO 4 kernboek B hoofdstuk 8
SAMENVATTING ELEKTRICITEIT VWO 4 kernboek B hoofdstuk 8 HOEVEELHEID LADING Symbool Q (soms q) Eenheid C (Coulomb) Iedereen heeft wel eens gemerkt dat voorwerpen elektrische eigenschappen kunnen krijgen.
Nadere informatieE = m c 2. Massa. Energie. (licht-) Snelheid. Wetenschappers en denkers. E=mc 2 HOVO. Hoe u het zelf had kunnen bedenken 1.
Energie Massa E = m c 2 en hoe u het zelf had kunnen bedenken. (licht) Snelheid Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist Wetenschappers en denkers 1500 1600 1700 1800 1900 2000 Galileo
Nadere informatiehoofdstuk 1 Elektriciteit.
hoofdstuk 1 Elektriciteit. 1.1 Lading. Veel toestellen op het laboratorium werken met elektriciteit. De werking van deze toestellen berust op elektrische lading die stroomt. We kennen twee soorten lading:
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde vwo
Examenprogramma natuurkunde vwo Ingangsdatum: schooljaar 2013-2014 (klas 4) Eerste examenjaar: 2016 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma
Nadere informatieFlashing Eye Robot! Knipperlicht Circuit! Clubjesmiddag 18 Mar Adam Dorrell
NL Flashing Eye Robot! Knipperlicht Circuit! Clubjesmiddag 18 Mar 2014 Adam Dorrell Agenda Maak een "Flitsende Robot" We maken gebruik van elementaire elektronische schakeling jullie leren hoe het werkt
Nadere informatieQUARK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1. Grootheid Symbool Eenheid symbool Verband tussen eenheden Stroomsterkte I Ampère A 1 C
QUAK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1 THEMA 4: elektrische stroom Elektrische stroom Elektrische kring (L Verplaatsing van lading Spanningsbron -> elektrisch veld -> vrije ladingen bewegen volgens
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Stralingsfysica (3D100) d.d. 21 januari 2005 van 14:00 17:00 uur
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen Stralingsfysica (3D) d.d. januari 5 van 4: 7: uur Vul de presentiekaart in blokletters in en onderteken deze. Gebruik van boek, aantekeningen of notebook is niet
Nadere informatieOpgave 1 Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading.
itwerkingen Opgave Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading. Opgave 2 Een geleider kan de elektrische stroom goed geleiden. Metalen, zout water, grafiet. c. Een isolator kan de
Nadere informatieHoofdstuk 1. Elektrische weerstand
Hoofdstuk 1. Elektrische weerstand Alle materialen hebben elektrische weerstand. Soms is de weerstand laag en gaat elektrische stroom er gemakkelijk door. In andere gevallen is de weerstand hoog. Deze
Nadere informatieNASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT. Wanneer loopt er stroom? Schakelingen
NASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT Wanneer loopt er stroom? Elektrische apparaten werken alleen als er een stroom door loopt. Om de stroom te laten lopen is er altijd een spanningsbron nodig. Dat kan een
Nadere informatieHOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken
HOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken 1. Netwerken en netwerkelementen elektrische netwerken situering brug tussen fysica en informatieverwerkende systemen abstractie maken fysische verschijnselen vb. velden
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door C. 2009 woorden 16 januari 2014 7,2 6 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Hoofdstuk 1 Elektriciteit 1.1 Er bestaan twee soorten elektrische lading
Nadere informatieElektro-magnetisme Q B Q A
Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y
Nadere informatieSpeciale relativiteitstheorie
Speciale relativiteitstheorie en hoe u die zelf had kunnen bedenken. HOVO Utrecht Les 1 en 2: Elektromagnetisme en licht Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist Overzicht Les 1 en 2: Elektromagnetisme
Nadere informatieGegevens. Doelstellingen Elektronica. verwerven. opslaan. bewerken doorsturen. weergeven. Analoog signaal : snelheidsmeting. KHLim - dep.
Gegevens verwerven Doelstellingen Elektronica opslaan» elektrische vorm» magnetische vorm» mechanische vorm bewerken doorsturen» elektrisch (temperatuur, druk, geluid, beeld, )» optisch» elektromagnetische
Nadere informatieRADIOGESCHIEDENIS VOLGENS CORVER. In "Het draadloos amateurstation" beschrijft Corver beknopt de geschiedenis van de radio.
RADIOGESCHIEDENIS VOLGENS CORVER In "Het draadloos amateurstation" beschrijft Corver beknopt de geschiedenis van de radio. De onderstaande tekst komt uit de achtste druk uit 1928. World of Wireless 1831
Nadere informatieTransistor. Een replica van de eerste werkende transistor van Bell Labs
Transistor De transistor is een halfgeleidercomponent in de elektronica. Hij dient vooral om elektronische signalen te versterken of te schakelen. De transistor is de fundamentele bouwsteen van computers
Nadere informatieNewton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting
Newton - HAVO Elektromagnetisme Samenvatting Het magnetisch veld Een permanente magneet is een magneet waarvan de magnetische werking niet verandert Een draaibare kompasnaald draait met zijn noordpool
Nadere informatieElektrische stroomnetwerken
ntroductieweek Faculteit Bewegings- en evalidatiewetenschappen 25 29 Augustus 2014 Elektrische stroomnetwerken Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be Assistent: Erik
Nadere informatieEen radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11). Bakeliet kent talloze toepassingen, zoals:
Toepassingen Fig 11 Radiotoestel Fig 12 Lampen Een radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11) Bakeliet kent talloze toepassingen zoals: A Tussenlaag in geleiders als elektrische isolatie bijvoorbeeld
Nadere informatieWeerstand kleurcodes lezen. Condensator coderingen lezen. Elektronica symbolen leren herkennen
www.budgetronics.eu www.budgetronics.nl www.budgetronics.com www.budgetronics.tel Weerstand kleurcodes lezen Condensator coderingen lezen Elektronica symbolen leren herkennen www.budgetronics.eu 1 WEERSTAND
Nadere informatieN najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid
N najaar 2003 1- De Q-code QRO betekent: verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid 2 - De roepletters worden aan de vergunninghouder toegewezen door: KPN Telecom Agentschap Telecom
Nadere informatieHISTORISCHE OPMARS VAN DE TELECOMMUNICATIE (2)
HISTORISCHE OPMARS VAN DE TELECOMMUNICATIE (2) Robert Degraef, ON4BGJ Het vervolg in de geschiedenis van de elektrische telefoon is dit van de brevettenoorlog met Graham Bell (1847-1922) als zegerijke
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling
Nadere informatieDocenten Rooster Electromagnetische Veldtheorie
Docenten Rooster Electromagnetische Veldtheorie 22 april 2012 Dit document is ook beschikbaar in pdf formaat op blackboard; menu Huiswerk Inleveren ; Folder: /0 Instructors folder/2012-04-22 docrooster.pdf
Nadere informatieInnovatie, Creativiteit & Ondernemendheid
Innovatie, Creativiteit & Ondernemendheid Innovatie Duurzaam Innoveren Creativiteit What happens when one idea meets another? They have idea sex 1 Getallen en symbolen Good artists copy, great artists
Nadere informatieInleiding elektronica Presentatie 1
Inleiding elektronica Presentatie 1 2 Versie: 18 augustus 2014 Inleiding Elektronica Presentatie 1 16-9-2013 Praktische Elektronica, talk of the day! 2 1 Doel van deze module Herkennen van de algemene
Nadere informatie-Zoek de eventuele benodigde gegevens op in het tabellenboek. -De moeilijkere opgaven hebben een rood opgavenummer.
Extra opgaven hoofdstuk 7 -Zoek de eventuele benodigde gegevens op in het tabellenboek. -De moeilijkere opgaven hebben een rood opgavenummer. Gebruik eventueel gegevens uit tabellenboek. Opgave 7.1 Door
Nadere informatie1821 legt de Duitse wetenschapper Georg Simon Ohm ( 1789 1854 ) de relatie tussen spanning weerstand en stroom vast in de naar hem genoemde wet.
De wet van Ohm 1821 legt de Duitse wetenschapper Georg Simon Ohm ( 1789 1854 ) de relatie tussen spanning weerstand en stroom vast in de naar hem genoemde wet. Spanning is Stroom keer Weerstand. Hij legt
Nadere informatieMassa. Energie. E = m c 2. (licht-) Snelheid. en hoe u het zelf had kunnen bedenken. Dr. Harm van der Lek. Natuurkunde hobbyist
Massa Energie E = m c 2 en hoe u het zelf had kunnen bedenken. (licht-) Snelheid Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist 2 Wetenschappers en denkers 1500 1600 1700 1800 1900 2000 Galileo
Nadere informatieFormules en begrippen Okt 2006
Elektrische Antenne Factor [EAF] EAF E = 20 log (E/V o ) db/m E de elektrische veldsterkte in V/m (of V/m) V o de antenne spanning in V (of V) De elektrische veldsterkte kan nu bepaald worden door de Elektrische
Nadere informatieHoofdstuk 9: Radioactiviteit
Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige
Nadere informatieElektrotechniek voor ICT
ALFA-COLLEGE Elektrotechniek voor ICT Basiscursus Elektrotechniek voor ICT, deel 1 Mike Sportel 31-8-2015 Inhoud Voorwoord... 3 1. Grootheden en eenheden... 4 1.1. Grootheden... 4 Combinaties van grootheden...
Nadere informatieMAGNETISME & ELEKTRICITEIT
Hoofdstuk 1 MAGNETISME & ELEKTRICITEIT 1.1 Doelstelling In tegenstelling tot praktisch alle handboeken start je met elektromagnetisme. De reden is eenvoudig omdat alle elektrische toepassingen steeds gepaard
Nadere informatietoelatingsexamen-geneeskunde.be
Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op
Nadere informatie