Bijzondere overeenkomsten

Transcriptie

1 XXXIVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva Bijzondere overeenkomsten telkens op maandagavond (Antwerpen) en donderdagavond (Gent) van 14 februari tot 24 april 2008

2 PROGRAMMA Sessie 1 De evoluerende context van bijzondere overeenkomsten Gent: 14 februari 2008 Antwerpen: 18 februari 2008 Gemengde overeenkomsten: zin en onzin van kwalificatiediscussies Wim GOOSSENS, advocaat aan de balie te Kortrijk Het scala gemengde overeenkomsten is uitgebreid en economische behoeften laten zich niet zomaar in juridische opdelingen vatten. In deze bijdrage wordt nagegaan hoe in wetgeving en rechtspraak met dergelijke overeenkomsten wordt omgegaan. Ook de zin van kwalificatiediscussies wordt in vraag gesteld. Bijzondere overeenkomsten en economisch recht Jules STUYCK, buitengewoon hoogleraar KULeuven, advocaat aan de balie te Brussel In het consumentenrecht wordt vaak gebruik gemaakt van bijzondere begrippen, zoals de begrippen verkoper, consument en diensten. De vraag rijst of door het hanteren van deze bijzondere begrippen de klassieke begrippen zoals handelaar, aanneming, verkoop, hun betekenis hebben verloren. Sessie 2 Distributieovereenkomsten Gent: 21 februari 2008 Antwerpen: 25 februari 2008 Afbakeningsvragen bij de proliferatie van wettelijke regelingen Yves VAN COUTER, advocaat aan de balie te Brussel De proliferatie van diverse algemene en sectorale wetten inzake tussenpersonen en (commerciële) distributie roept veelvuldig vragen op, zowel inzake het toepassingsgebied en onderlinge afstemming van deze regelingen,als naar de verhouding met de klassieke bijzondere overeenkomsten (o.m. handelsagentuur vs. lastgeving). De beëindiging van distributieovereenkomsten Eric DURSIN, raadsheer bij het Hof van Beroep te Gent Een aanzienlijk deel van de positiefrechtelijke omkadering van de distributieovereenkomsten betreft de bescherming van de partijen bij beëindiging van de samenwerking. De auteur gaat mede in op de uitgebreide casuïstiek die zich terzake heeft ontwikkeld. Sessie 3 Zekerheidsovereenkomsten Gent: 28 februari 2008 Antwerpen: 3 maart 2008 Grenzen van de wilsautonomie inzake (zakelijke) zekerheidsovereenkomsten Eric DIRIX, buitengewoon hoogleraar KULeuven, raadsheer bij het Hof van Cassatie De praktijk poogt te ontsnappen aan de typendwang van de zekerheidsrechten. Nieuwe zekerheidsrechten vinden ingang en bestaande figuren worden door de partijen aangepast. Ook wat betreft de zakelijke zekerheidsrechten tekent zich deze trend af. De auteur tast de grenzen af van deze evolutie en dit zowel buiten als binnen de samenloop. De (kosteloze) borgtocht Peter COUSSEMENT, post-doctoraal wetenschappelijk medewerker Instituut Financieel Recht UGent De recente wettelijke regeling inzake de kosteloze borgtocht illustreert de groeiende invloed van het consumentenrecht in de ruime zin op de regelen inzake bijzondere overeenkomsten. Hierdoor ontstaat, net zoals bij de koop, een meersporig recht, waarbij de omvang van de formalismen en beschermingsregelen afhangt van de veronderstelde beschermingsbehoefte van bepaalde contractspartijen. Deze bijdrage onderzoekt het vernieuwde regime van de kosteloze borgtocht, met bijzondere aandacht voor de rechtspositie van de borg in geval van insolventie van de hoofdschuldenaar. Sessie 4 De koopovereenkomst Gent: 6 maart 2008 Antwerpen: 10 maart 2008 Afbakeningsvragen bij de proliferatie van koopregelingen (gemeenrechtelijke koop, consumentenkoop, internationale koop) en totstandkoming van de koop Ilse SAMOY, postdoctoraal onderzoeker, F.W.O.-Vlaanderen, K.U.Leuven, met leeropdracht Campus Kortrijk en K.U.Brussel Het kooprecht is niet langer terug te brengen tot een enkele regeling in het Burgerlijk Wetboek. Naast de

3 algemene doorwerking van consumentenwetgeving, heeft het kooprecht zich onder invloed van Europees en internationaal recht uitgebreid met specifieke deelregelingen, zoals de regeling in het Burgerlijk Wetboek voor de consumentenkoop en het Weens koopverdrag voor internationale koop. Deze proliferatie van koopregelingen leidt tot belangrijke vragen inzake het toepassingsdomein van de verschillende regelingen. Tevens worden de regels inzake de totstandkoming van de koopovereenkomst onderzocht en vergeleken. Contractuele aansprakelijkheid van de verkoper Ignace CLAEYS, docent UGent, advocaat aan de balie te Brussel In de diverse koopregelingen worden een aantal probleempunten overlopen m.b.t. de reikwijdte van de contractuele verbintenissen van de verkoper, de sancties voor wanprestatie van de verkoper, de verhouding tussen de diverse sancties en de mogelijkheid om bij contract van het gemeen recht af te wijken uur Buitencontractuele aansprakelijkheid voor gebrekkige produkten Hubert BOCKEN, gewoon hoogleraar UGent In deze bijdrage wordt nagegaan of en in welke mate een verkoper van een product tegenover een koper of derden aansprakelijk kan worden gesteld. Zowel de buitencontractuele foutaansprakelijkheid als de Wet Productaansprakelijkheid komen hierin aan bod. Sessie 5 Bijzondere overeenkomsten en algemeen belang Gent: 20 maart 2008 Antwerpen: 7 april 2008 Contracten met de overheid: over apartheid en gelijkheid Ludo CORNELIS, buitengewoon hoogleraar VUB, advocaat aan de balie te Brussel Kaat LEUS, hoofddocent VUB, advocaat aan de balie te Brussel De voortschrijdende contractualisering van het overheidsoptreden. Zijn contracten met de overheid echte contracten? Kunnen ze het zijn of zijn het andere contracten? Contractvrijheid, contractweigering en antidiscriminatie Aloïs VAN OEVELEN, gewoon hoogleraar Universiteit Antwerpen Caroline CAUFFMAN, academisch medewerker Universiteit Antwerpen, vrijwillig medewerker KULeuven, advocaat aan de balie te Hasselt In deze bijdrage wordt, vertrekkende van het basisprincipe van de contractvrijheid, nagegaan in hoeverre contractweigering en in het bijzonder verkoopsweigering, geoorloofd is. Voorts wordt ingegaan op de doorwerking van de vernieuwde antidiscriminatiewetgeving in het algemeen verbintenissenrecht en in het recht van de bijzondere overeenkomsten. Tevens wordt nagegaan of op de overheid als behartiger van het algemeen belang een bijzondere antidiscriminatieplicht rust en wordt stilgestaan bij het specifieke geval van de dienstverlening door nutsbedrijven. Sessie 6 Sancties en geschillenregeling Gent: 10 april 2008 Antwerpen: 14 april 2008 Beëindigings-, exoneratie- en schadebedingen bij bijzondere overeenkomsten Reinhard STEENNOT, docent Instituut Financieel Recht UGent Bij tal van contracten rijst de vraag hoe en onder welke voorwaarden een partij haar aansprakelijkheid kan uitsluiten of beperken, hoe en tegen welke prijs een partij de overeenkomst kan verbreken en tot welke vergoeding zij gehouden is in geval van contractuele wanprestatie. In deze bijdrage wordt nagegaan of de algemene principes onverkort kunnen worden toegepast met betrekking tot bijzondere overeenkomsten. Verder wordt aandacht besteed aan de bijzondere bepalingen uit het consumentenrecht. Vaststellings- en geschillenbeslechtingsovereenkomsten Matthias E. STORME, buitengewoon hoogleraar KULeuven, advocaat aan de balie te Brussel In deze lezing worden de verschillende soorten vaststellingsovereenkomsten besproken, zowel diegene waarbij enkel de partijen zelf betrokken zijn (dading, bewijsovereenkomst, e.d.) als die waabij één of meer derden worden ingeschakeld om een geschil te beslechten, een lacune aan te vullen of een onzekerheid weg te nemen (arbitrage, derdenbeslissing, bemiddeling, e.d.). Daarbij wordt ook nagegaan in welke mate er gemeenschappelijke regels gelden voor alle vaststellingsovereenkomsten, die op de dading na immers bijna allemaal onbenoemde overeenkomsten zijn.

4 Sessie 7 Slotrede Gent: 24 april 2008 De betekenis van de consumentenbescherming voor het Belgisch contractenrecht Ewoud HONDIUS, hoogleraar Europees privaatrecht Universiteit Utrecht, hoogleraar rechtsvergelijking Universiteit Gent De afgelopen decennia heeft de Europese Unie een flink aantal richtlijnen op het gebied van het contractenrecht uitgevaardigd. Vele hiervan beogen de consument te beschermen. Hoe dienen de lidstaten met deze richtlijnen om te gaan: dienen zij in een afzonderlijk wetboek van consumentenrecht te worden opgenomen, in de Wet op de handelspraktijken of het Burgerlijk Wetboek? Is op termijn een goede mededinging niet een afdoende bescherming van de consument? En hoe staat het met de zelfregulering als alternatief? Deze vragen zullen vanuit Europees perspectief worden belicht uur Receptie INSCHRIJVINGSFORMULIER GENT XXXIVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva (Getypt of in drukletters invullen a.u.b. en terug te sturen of faxen op 09/ vóór 11 februari 2008.) Naam en voornaam (Mevr./Dhr.): Functie: Kantoor/Bedrijf/Instelling: Straat + nr.: Postcode: Plaats: Telefoon: Fax: q Schrijft in voor de XXXIVe postuniversitaire Cyclus Willy Delva te Gent van 14 februari 2008 t.e.m. 24 april 2008 en q betaalt hiervoor na ontvangst van de factuur - op rekeningnummer van de Universiteit Gent, met vermelding van het nummer van de factuur/debetnota; q is magistraat, gerechtelijk expert of personeelslid van een griffie of parket en doet - mits accreditatie - een beroep op betaling door de FOD Justitie. q is lid van Gandaius Alumni en wenst te genieten van de korting van 20 (zie BEA-subsidies en opleidingscheques van de Vlaamse Gemeenschap kunnen als betaalmiddel worden aangewend. (BEA-erkenningsnummer: DV.O103194) Een aanwezigheidsattest wordt na afloop verzonden als bewijs van deelname aan permanente vorming. q Ik wens op de hoogte te worden gehouden over: q alle activiteiten van Gandaius Permanente Vorming q IVe Postuniversitaire Vormingscyclus Criminologie Update in de Criminologie : Overlast (28 februari - 17 april 2008) q Permanente Vorming Bemiddeling (oktober juni 2009) q Studieavond Contractenrecht (23 oktober 2008) q studieavonden (1 in oktober, november, december, maart, april en mei) q XXXVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva (voorjaar 2009) q alle activiteiten van CBR Datum: Handtekening: Deze gegevens zullen opgenomen worden in de administratieve bestanden van GANDAIUS Permanente Vorming, Universiteitstraat 4, 9000 Gent, waar conform de wet van 8 december 1992 ter bescherming van de persoonijke levenssfeer, het toegangs- en correctierecht kan worden uitgeoefend.

5 XXXIVe Postuniversitaire Cyclus WILLY DELVA Bijzondere overeenkomsten De postuniversitaire cyclus Willy Delva, editie 2008 heeft tot doel om vanuit diverse invalshoeken na te gaan welke plaats de regeling van benoemde bijzondere overeenkomsten in ons recht inneemt. Bijzondere overeenkomsten worden nu eens in het Burgerlijk Wetboek, dan weer in bijzondere wetgeving op specifieke wijze geregeld. In de praktijk dragen contracten steeds vaker kenmerken van verschillende benoemde overeenkomsten in zich en worden bestaande bijzondere overeenkomsten op grond van de wilsautonomie ingrijpend gemodaliseerd, of zelfs gedenatureerd. Voor de (praktijk)jurist volstaat het dan ook niet na te gaan hoe de verschillende bijzondere overeenkomsten zich van elkaar onderscheiden. Er moet ook worden onderzocht welke regelen toepassing vinden indien een overeenkomst kenmerken van verschillende soorten bijzondere overeenkomsten verenigt, en waar de grenzen van de wilsautonomie hierbij liggen. Een tweede fenomeen dat in het kader van deze cyclus bijzondere aandacht verdient, is de uitdeinende werking van het consumentenrecht in de regeling van bijzondere overeenkomsten. Regelen die ertoe strekken de consument te beschermen, hanteren vaak een eigen begrippenarsenaal. Dit roept de vraag op of de wetgever niet meer oog moet hebben voor de bestaande figuren bij het inlassen van nieuwe regelen van consumentenbescherming en of de samenhang bij de inlassing van nieuwe bepalingen niet te veel uit het oog wordt verloren. Meer fundamenteel rijst de vraag of een recht van de bijzondere overeenkomsten nog een rol te spelen heeft in rechtsverhoudingen met consumenten. De analyse van de recente evoluties in wetgeving en rechtspraak betreffende de bijzondere overeenkomsten zal toelaten om deze verschijnselen bloot te leggen. Voor de praktijkjurist biedt de postuniversitaire cyclus traditiegetrouw een grondige en overzichtelijke actualisering van de rechtsmaterie. Het programma van deze cyclus werd voorbereid door een werkgroep bestaande uit professoren Hubert Bocken, Ignace Claeys, Christian Engels, Reinhard Steennot, Piet Taelman en Michel Tison. De praktische organisatie van de cyclus berust te Gent bij Gandaius Permanente Vorming van de Universiteit Gent (directeur: P. Taelman) en te Antwerpen bij het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR). INSCHRIJVINGSFORMULIER ANTWERPEN XXXIVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva (Getypt of in drukletters invullen a.u.b. en terug te sturen of faxen op 03/ vóór 11 februari 2008.) Naam en voornaam (Mevr./Dhr.): Functie: Kantoor/Bedrijf/Instelling: Straat + nr.: Postcode: Plaats: Telefoon: Fax: q Schrijft in voor de XXXIVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva te Antwerpen van 18 februari 2008 t.e.m. 24 april 2008 (slotzitting enkel te Gent) en q betaalt hiervoor - na ontvangst van de factuur/debetnota op rekeningnummer van CBR, met vermelding van het nummer van de factuur/debetnota; q is magistraat, gerechtelijk expert of personeelslid van een griffie of parket en doet - mits accreditatie - een beroep op betaling door de FOD Justitie. q is lid van Gandaius Alumni en wenst te genieten van de korting van 20 (zie q wenst, mits effectieve deelname, een aanwezigheidsattest te bekomen bestemd om als bewijs te dienen van deelname aan permanente vorming. BEA-subsidies en opleidingscheques van de Vlaamse Gemeenschap kunnen als betaalmiddel worden aangewend. (BEA-erkenningsnummer: DV.O100321) q Ik wens op de hoogte te worden gehouden over: q alle activiteiten van Gandaius Permanente Vorming q IVe Postuniversitaire Vormingscyclus Criminologie Update in de Criminologie : Overlast (28 februari - 17 april 2008) q Permanente Vorming Bemiddeling (oktober juni 2009) q Studieavond Contractenrecht (23 oktober 2008) q studieavonden (1 in oktober, november, december, maart, april en mei) q XXXVe Postuniversitaire Cyclus Willy Delva (voorjaar 2009) q alle activiteiten van CBR Datum: Handtekening: Deze gegevens zullen opgenomen worden in de administratieve bestanden CBR, Faculteit Rechten, Venusstraat 23, 2000 Antwerpen, waar conform de wet van 8 december 1992 ter bescherming van de persoonijke levenssfeer, het toegangs- en correctierecht kan worden uitgeoefend.

6 Praktische inlichtingen Plaats van de voordrachten: De voordrachten te Gent (met uitzondering van de slotzitting) worden gehouden in het auditorium NB II van de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent, Universiteitstraat 4 te 9000 Gent. De voordrachten te Antwerpen vinden plaats in lokaal R230 van de Campus Stad, te bereiken via de Rodestraat 14 te 2000 Antwerpen. De slotzitting op donderdag 24 april 2008 vindt enkel plaats te Gent, in de Aula van de Universiteit Gent, Voldersstraat 9 te 9000 Gent. Het tijdschema ziet er telkens als volgt uit: aanvang eerste uiteenzetting:, waarna gelegenheid tot vraagstelling, pauze voor koffie en broodjes: uur, aanvang tweede uiteenzetting:, waarna gelegenheid tot vraagstelling, slot: uur. Inschrijving gebeurt door het terugsturen van het ingevulde en ondertekende inschrijvingsformulier en, na ontvangst van de factuur/debetnota, door overschrijving van het inschrijvingsbedrag voor Gent op rekeningnummer van de Universiteit Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent met vermelding van het nummer van de factuur/debetnota; voor Antwerpen op rekeningnummer van CBR, CST-UA, Venusstraat 23, 2000 Antwerpen, met vermelding van het nummer van de factuur/debetnota. Er wordt geen bevestiging van inschrijving verstuurd en annulering is enkel schriftelijk mogelijk tot 10 dagen voor de aanvang van de voordrachtencyclus. Inschrijvingsbedrag: 300 Alumni van de Gentse rechtsfaculteit kunnen, mits aanmelding als lid van de alumnivereniging Gandaius Alumni (via èn betaling van het verschuldigde lidgeld vòòr 11/2/2008, aanspraak maken op een korting van 20 euro. BEA-subsidies en opleidingscheques van de Vlaamse Gemeenschap kunnen voor de betaling worden aangewend. Bij de Federale Overheidsdienst Justitie is een aanvraag ingediend tot accreditatie van deze voordrachtenreeks, zodat, mits goedkeuring, de inschrijvingsgelden voor magistraten, gerechtelijke stagiairs en het personeel van griffies en parketten rechtstreeks gedragen worden door de FOD Justitie. Bij de Orde van Vlaamse Balies is een aanvraag tot erkenning als permanente vorming ingediend, voor 3 juridische punten per sessie. In het inschrijvingsbedrag zijn inbegrepen: de teksten van de uiteenzettingen, koffie en broodjes, slotreceptie, de uitgave van de lezingen in boekvorm. Informatie en inlichtingen Voor al uw bijkomende vragen kan u terecht bij: te Gent: te Antwerpen: Gandaius Permanente Vorming CBR Universiteitstraat 4, 9000 Gent Venusstraat 23, 2000 Antwerpen tel. 09/ , fax 09/ tel. 03/ , fax 03/ website: website: gpv@ugent.be CBR@ua.ac.be coördinator: Pascale Buyck.