Hoe krijg je rust in je hoofd?

Transcriptie

1 Hoe krijg je rust in je hoofd? Gaat het bij jou ook (wel eens) zo te keer in je hoofd? Dat het maar blijft malen en piekeren, dat je niet (altijd even) goed slaapt. Of dat die malende gedachten altijd maar door blijven gaan, zonder dat je daar invloed op hebt? Je wil die gedachten helemaal niet maar er niet aan denken werkt ook weer niet. De onrust in ons hoofd kan vele oorzaken hebben. Ik ben nu natuurlijk niet op de hoogte van de echte oorzaak van jouw onrust in jouw hoofd en doorgaans spelen tegelijkertijd meerdere oorzaken een rol. Toch kan ik je wel handvatten geven die jou verlichting van die onrust in je hoofd kunnen bieden. Hieronder geef ik je handvatten voor drie onrust-in-je-hoofd veroorzakende fenomenen: - Als je twijfel en verwarring ervaart - Als je obsessieve gedachten hebt - Als je impulsief gedrag vertoont 1 Ervaar je vaak twijfel en verwarring? Twijfel en verwarring voelen als vervelend en naar en je wilt er zo snel mogelijk van af. Doorgaans maken we een einde aan onze twijfel door het nemen van een besluit. Dit geeft in eerste instantie opluchting. Merk jij ook dat de knopen die je na twijfel gewoon dan maar had doorgehakt, op termijn niet altijd tot de juiste besluiten leidden? Voor mij was dit de reden om te oefenen met het toestaan van mijn twijfel. In het begin was dat best wel heel eng, maar al gauw merkte ik de resultaten. Zelf heb ik twijfel leren ervaren als een strijd tussen ratio en gevoel. Mijn ratio wilde altijd gewoon een besluit nemen, mijn gevoel zei dan iets anders. Ik heb geleerd om die twijfel toe te laten en net zo lang laten voortduren, totdat zij is uitgeraasd.

2 Ik heb op deze manier geleerd dat twijfel nut heeft, en dat het daarom iets is dat je niet moet wegstoppen of weg moet beredeneren, want dat is wat we doorgaans doen. Je wil die twijfel helemaal niet, het is lastig, het blijft maar in je hoofd spoken, en daarom neem je op een gegeven moment dan maar gewoon een besluit. Het beste advies dat ik je hierover kan geven is: niet doen neem in geval van twijfel geen besluit. Twijfel is namelijk een signaal van je onbewuste dat er iets niet goed zit. Twijfel waarschuwt je en behoedt je voor foute besluiten. Daarom is het t beste om die twijfel gewoon haar gang te laten gaan. Verzet je daarom niet tegen twijfel, stop het niet weg. Wat jouw twijfel nodig heeft is tijd in plaats van een besluit. Als je twijfel haar tijd gunt, rolt er vanzelf de beste oplossing uit. Twijfel laat zich niet forceren en geeft zelf aan als ze klaar is. Hierin heeft ons onderbewuste een grote functie: ineens weet je het: dít is het dát moet ik doen! Als je twijfel daarentegen niet haar gang laat gaan en middels een rationeel besluit een einde maakt aan je twijfel, blokkeer je als het ware je onderbewuste. Terwijl je onderbewuste veel beter is in informatieverwerking dan je bewuste of je ratio. Een goede oplossing rolt er namelijk vanzelf uit. Dat we hier doorgaans niet op durven te wachten, heeft te maken met het gevoel van controleverlies dat we dan ervaren. 2 Sinds ik zelf het nut heb ervaren van twijfel, koest ik mijn twijfel als het op het nemen van besluiten aankomt. Ik laat me ook niet onder tijdsdruk zetten. Als ik op het moment dat een deadline verloopt, nog steeds twijfel, dan neem ik gewoon geen besluit. En sindsdien heb ik geen spijt meer gehad van welk besluit dan ook! Het paradoxale is ook nog eens dat, juist als je het twijfelen toelaat, je er naderhand achter komt waar m (de rationele redenen dus) je zo hebt getwijfeld, iets wat je tijdens de twijfel zo graag wil weten en waar je dan maar niet achter kunt komen. En dat rationele gezoek en gezwoeg van je is nu juist datgene wat jouw twijfel in stand houdt. Het toelaten van jouw twijfel zorgt voor twee dingen: dat je geen last ervaart van de twijfel, want het mag er zijn; en dat de beste oplossing eruit rolt.

3 En weet je wat ik in de loop van de jaren heb gemerkt? Doordat ik mijn twijfel altijd en onvoorwaardelijk toelaat, twijfel ik nog maar heel weinig. Dus: bij twijfel niet een besluit nemen maar je twijfel de ruimte en tijd geven! Zowel op de korte als op de lange termijn zal dat je rust in je hoofd geven. Heb je obsessieve gedachten? Het kan ook zijn dat je obsessieve gedachten aan iemand hebt: je wilt die persoon uit je hoofd hebben, maar dat lukt je niet. Hoe meer je die ander uit je gedachten probeert te zetten, des te minder lukt dat. Misschien heb je wel eens gehoord van dat experiment waarbij je niet mag denken aan drie ijsbeertjes. Het eerste wat je dan voor je ziet zijn drie ijsbeertjes. Wij zijn namelijk niet in staat om gedwongen ergens níet aan te denken, laat staan dat wij onszelf als het ware de opdracht daartoe verstrekken: Vooral niet aan hem denken! Je zult beamen: dit werkt niet 3 Ik heb zelf in een situatie verkeerd waarin ik meer dan anderhalf jaar lang obsessieve gedachten had aan een bepaald persoon. Ik had een keer gelezen over het experiment met die drie ijsbeertjes en moest daar op een gegeven moment weer aan denken. Ik kwam vervolgens op het lumineuze idee dit experiment als het ware om te draaien. Stel ik heb obsessieve gedachten over drie ijsbeertjes: moet ik dan niet juist die obsessieve gedachten altijd en zo veel mogelijk juist toelaten in plaats van ertegen te vechten? Dan zouden die obsessieve gedachten toch een keertje moeten verminderen? Mijn emotionele pijn was al anderhalf jaar erg groot en ik besloot het meteen in praktijk te brengen. Ik merkte nmiddellijk al als resultaat dat de echte angel uit mijn emotionele pijn was. Naderhand kon ik alleen maar vermoeden waardoor dit was veroorzaakt: doordat ik niet meer vocht tegen die obsessieve gedachten aan die persoon, maar ze juist tóeliet. Mijn obsessieve persoon heette L. Ik probeerde zoveel mogelijk te denken:

4 Denk aan L. Denk zoveel mogelijk aan L. Ik deed dat: zoveel als ik kon dacht ik aan L en in de loop van de weken en maanden werd mijn pijn langzaam minder. Na ongeveer drie maanden realiseerde ik me voor het eerst dat ik bij het opstaan niet onmiddellijk aan L had gedacht. Ook deden de momenten dat ik wel aan L dacht al aanzienlijk minder pijn. Ik kon ongeveer per kwartaal verschillen merken. Na in totaal bijna anderhalf jaar waren mijn obsessieve gedachten in het geheel weg en was ik pijnvrij Weet je of je impulsief gedrag vertoont? En heb je wel eens spijt van dingen? Het kan zijn dat je snel op gebeurtenissen en situaties reageert. Als je later spijt hebt van een handeling of een gedraging, of je vraagt je af waarom je het in godsnaam hebt gedaan, dan heb je waarschijnlijk impulsief gedrag vertoond. Impulsief gedrag is niet makkelijk bij jezelf te herkennen. Voor mensen die impulsief gedrag vertonen, voelt impulsief gedrag namelijk hetzelfde als intuïtief gedrag. 4 Impulsief gedrag verschilt echter van intuïtief gedrag doordat je impulsief gedrag níet kunt uitstellen en intuïtief gedrag wél kunt uitstellen. Dit is cruciaal. Je hebt het gevoel dat je dat sms-je nú moet versturen, dat mailtje moet nú verzonden worden, dat telefoontje moet nú gepleegd worden. Je hebt het gevoel dat als je het nu níet doet, de wereld als het ware vergaat. Kun je intuïtief gedrag afleren? Ja, absoluut! Het duurt wel een paar maanden, maar dan heb je ook wel wat! Je zult zien dat het je veel zal brengen en je zult versteld staan van je eigen impulsieve gedragingen, waarvan je altijd dacht dat het intuïtief was Hoe kun je impulsief gedrag afleren? Ik heb deze methode zelf bedacht en hij heeft gewerkt! Na drie maanden was ik in staat intuïtief gedrag te vertonen. Inmiddels ben ik een jaar of acht verder en vertoon ik

5 vrijwel geen impulsief gedrag meer en volgens mij zelfs helemaal niet meer (omdat ik daarin feitelijk door een ander moet worden gespiegeld, hou ik dus nog een slag om de arm). En mijn sp ntaniteit is gebleven, want dat is iets heel anders. Ik zal je uitleggen wat ik heb gedaan, het is een stappenplan, die al vrij snel resultaat geeft, maar denk eraan: je kunt geen stap overslaan: het begint ermee dat je je eigen impulsieve gedrag gaat leren herkennen. Dit is gek genoeg de lastigste stap. Het is ook niet zo gek dat dat moeilijk is, omdat je altijd dacht dat je intuïtief gedrag vertoonde, want je deed het op gevoel, tenminste dat dacht je. Elke keer als je iets wilt doen, moet je je afvragen: kan ik dit uitstellen? Zo nee: dan heb je met impulsief gedrag te maken Het heeft mij destijds ongeveer een maand geduurd voordat ik voor de eerste keer doorhad dat ik het telefoontje dat ik voor mijn gevoel móest plegen, voor mijn gevoel (!) níet uitgesteld kon worden. Stap 1 is dus: leer herkennen wanneer je impulsief gedrag vertoont: kun je het niet uitstellen? Dan is het impulsief gedrag. 5 Afijn, je bent inmiddels al iets verder en hebt je eigen impulsieve gedrag herkend en staat op het punt het uit te voeren. Je staat als bevroren en weet: Wat ik nú wil doen is impulsief. Wil ik dat? Je stelt dit gedrag één seconde uit. Ja, 1 sec nde. Je telt gewoon tot één. Daarna mag je alsnog je impulsieve gedrag vertonen, anders werkt het niet. Een verbod op impulsief gedrag werkt niet en voelt als controleverlies (wat impulsief gedrag nu juist is), dus stel het de eerste keer 1 seconde uit. Stap 2 is dus: 1 seconde uitstel van je impulsieve gedrag. Je mag je zelf hiervoor overigens gerust feliciteren, want dit is de eerste keer in je leven dat je impulsief gedrag niet alleen hebt herkénd maar ook hebt uítgesteld. Ik neem je niet in de maling: dit is volslagen nieuw gedrag voor je. De eerste keer dat het mij lukte, maakte ik een sprongetje van blijdschap, wetend hoe groot deze kleine stap in mijn leven was.

6 Een volgende keer zul je je eigen impulsieve gedrag iets makkelijker herkennen. Dan heb je de keuze: je stelt het betreffende gedrag (bellen, sms-sen, mailen, enzovoorts) twéé seconden uit. De andere keuze die je hebt is om tóch het betreffende impulsieve gedrag te vertonen, dus om er toch gevolg aan te geven. Dit lijkt een heel onzinnige keuzemogelijkheid, maar ik heb gemerkt dat dit juist heeft gemaakt dat het werkt. Door die keuze tussen uitstel of toch (ongestraft, zonder gewetensbezwaren, ja: het mag ) bijvoorbeeld dat telefoontje/sms-je/mailtje te plegen/verzenden/versturen, houd je als het ware de controle over de situatie. En als je dan bedenkt dat impulsief gedrag wordt ingegeven door angst voor controleverlies, dan snap je waarom dit werkt. Dus: het jezelf toestaan om toch het betreffende impulsieve te vertonen, is zelfs een voorwaarde voor het welslagen van jouw pogingen om impulsief gedrag voor eens en voor altijd af te leren. Stap 3 is daarom: of 2 seconden uitstel of gevolg geven aan je impulsieve gedrag. 6 Als het je gelukt is om die 2 seconden uit te stellen, neem je een nieuw besluit: of alsnog toegeven aan je impulsieve gedrag of 4 seconden uitstellen. Dit is dus stap 4. Als het je gelukt is om die 4 seconden uit te stellen, neem je een nieuw besluit: of alsnog toegeven aan je impulsieve gedrag of 8 seconden uitstellen. Dit is dan stap 5. Je gaat hiermee door en je verdubbelt elke keer dat het je lukt je aantal uitstel-seconden: 16, 32, etc. net zo lang tot je er geen moeite meer mee hebt om je impulsieve gedrag uit te stellen. Wat je dan hebt bereikt is dat je alleen nog maar intuïtief gedrag vertoont Zoals gezegd deed ik er in totaal een maand of 3 over en had ik 6 pogingen nodig: ik heb de stappen van 1 tot 32 seconden uitgevoerd en

7 toen had ik geen moeite meer met het uitstellen van impulsief gedrag. Die 64 seconden hoefde ik niet eens meer uit te tellen, want ik hoefde het betreffende gedrag van mezelf niet meer uit te voeren. En die seconden? Die heb ik gewoon hardop (als ik alleen was) of in gedachten (als ik niet alleen was) staan/zitten uittellen. Het geheim zit hem in het feit dat je op deze manier de volledige controle behoudt. Ik benadruk dit: het geheim van het succes zit hem in de keuzemogelijkheid: of eraan toegeven, of uitstel met 2, 4, 8, etc seconden. Het mooie is dat je met het oefenen van je eigen uitstelgedrag je tegelijkertijd met de eronder liggende mechanismen en behoeften bezig bent, waardoor het niet uitmaakt met welk gedrag je dit oefent: mailen, sms-sen, bellen, vlug ergens naar toe moeten, iemand onmiddellijk moeten spreken, enzovoorts. Hierdoor zul je ook resultaten merken op andere gebieden waarin je normaliter ook impulsief gedrag vertoont. Ik wens je heel veel succes met deze oefeningen. Mocht je er vragen over hebben, mail me dan svp op 7 Hieronder kun je nog lezen over Wetenswaardigheden over loslaten en De grootste misverstanden over loslaten.

8 Wetenswaardigheden over loslaten Ons gedrag in het heden wordt voor een deel bepaald door compensatie van onvervulde behoeften van vroeger. We zijn ons niet altijd bewust van al onze compensatiebehoeften. Vanuit ons verleden kunnen we zien welk gedrag vroeger goed voor ons was en waar we in het heden tegenaan lopen en last of hinder van ondervinden. We zoeken (pas) hulp als de ervaren gevoelens ons ernstig belemmeren in ons dagelijks leven. Het duurt doorgaans enige tijd voordat we aan onszelf toegeven dat we ergens last van hebben of hinder van ervaren. De ervaren gevoelens en emoties moeten dan al bijna ondraaglijk zijn. Het is niet nodig om het zover te laten komen. Tijdig hulp zoeken kan je overbodige pijn besparen. 8 De compensatiebehoefte vanuit vroeger biedt handvatten om in het heden ons gedrag te begrijpen. Het biedt de mogelijkheid om te bekijken hoe ongewenste gebeurtenissen onbewust en onbedoeld in stand worden gehouden.

9 Dit biedt de mogelijkheid om je eigen aandeel in de gebeurtenissen in het heden te zien. Je hebt alleen invloed op je eigen aandeel. Als je die verandert, verandert de ander vanzelf zijn of haar gedrag en houding en kun je de situatie en ervaringen beïnvloeden in de door jou gewenste richting. Jouw pijn in het heden wordt in feite veroorzaakt door je eigen onmacht en machteloosheid. Inzicht hierin maakt dat je dit zelf kunt veranderen. Je bent dan zelf in staat om de situatie te beïnvloeden op de door jou gewenste manier om het door jou gewenste resultaat te realiseren. 9

10 De grootste misverstanden over loslaten Dat loslaten een eenmalige activiteit is. Loslaten doe je gelukkig je hele leven lang. De kwaliteit van je leven wordt beïnvloed door de mate waarin je kunt loslaten. Dat pijn hetzelfde is als verdriet. Door de ervaren pijn (in de vorm van bijvoorbeeld eenzaamheid, boosheid, rouw, schaamte, etc) toe te laten, ontstaat er verdriet. Het vechten tegen de pijn en tegen het eronder liggende verdriet maakt daarentegen dat de pijn in stand wordt gehouden of in de loop van de tijd verergert. Het toelaten van de pijn daarentegen maakt dat je het eronder liggende verdriet toestaat. Dit is de manier om de ervaren pijn te verminderen. Dit wordt bedoeld met omarm de pijn en omarm je verdriet. Alleen door het toe te staan en er dus feitelijk tijd voor te maken (door te stoppen met je activiteiten op dat moment en te gaan zitten en de tranen gewoon te laten komen) wordt je pijn minder. Alleen toegestane tranen werken louterend en dus pijnoplossend. Tranen die ondanks jouw verzet ertegen worden geplengd, zullen nauwelijks tot niet louterend of pijnoplossend werken. Heel belangrijk is dus de intentie (mindset) waar je mee huilt. Door tranen toe te staan zul je zelf zien dat die tranen louterend werken en dat je daarna daardoor anders (zelfs opgelucht) van de bank opstaat. Loslaten doet dus geen pijn; het is het verzet ertegen dat jouw huidige pijn veroorzaakt. 10 Dat je andere mensen zou kunnen veranderen. We willen het liefst gedrag bij een ander (partner, baas, collega) veranderen omdat we zo niet naar ons eigen gedrag hoeven te kijken. Juist door kleine veranderingen in ons eigen gedrag kunnen we anderen beïnvloeden in een door ons gewenste richting.

11 Dat geluk (alleen) in de toekomst mogelijk is. Geluk nastreven voor straks, morgen, volgende week, volgende maand, volgend jaar, of na je pensioen, of zodra je een relatie hebt, of zodra je een andere baan hebt, is onmogelijk. Je kunt niet gelukkig wórden, je kunt alleen gelukkig zíjn. Geluk kan namelijk alleen beleefd worden in het heden, in het hier en nu. Geluk is een innerlijke staat, die alleen in het heden kan worden ervaren. Als je morgen gelukkig wilt zijn, kan dat alleen vanuit dit moment, dus vanuit nu. Dat maakt dat het belangrijk is inzicht te krijgen in wat jij ervoor moet doen of laten om nu, op dit moment, gelukkig te zijn. Dat wil niet zeggen dat je dan voor altijd gelukkig zult zijn. Ieder gelukmoment moet opnieuw in het heden worden gecreëerd en beleefd, iets wat je zelf kunt doen. Zoals de meeste dingen is ook dit te leren 11 Een ander misverstand over geluk is dat het afhankelijk is van spullen, gebeurtenissen of personen buiten jezelf. Als je niet vanuit jezelf gelukkig bent, zul je het niet zijn. Er worden twee vormen van geluk onderscheiden: hebben en zijn. Geluk is voor 50% een persoonlijkheidskenmerk; 10% wordt bepaald door gebeurtenissen en omstandigheden en 40% van je geluksniveau wordt bepaald door je eigen gedachten en je gedrag. Die 40% is daardoor beïnvloedbaar door jezelf. En dat is fijn om te weten (7 maart 2011)