Visie over zelftests en gedroogde bloedspots (Dried Blood Spot sampling) in de apotheek

Transcriptie

1 Visie over zelftests en gedroogde bloedspots (Dried Blood Spot sampling) in de apotheek Welkom en bedankt voor uw interesse in de enquête Visie over zelftests en gedroogde bloedspots ( Dried Blood Spot sampling ) in de apotheek. Ik ben 1 ste master studente Farmaceutische Zorg aan de UGent en om mijn thesis in het laboratorium voor Toxicologie bij Prof. C. Stove tot een goed einde te brengen, had ik graag zoveel mogelijk respons op onderstaande enquête. Dit betreft een enquête waarbij de verwerking van de resultaten geanonimiseerd zal gebeuren, dus alle antwoorden zijn confidentieel. Het doel van de enquête is een inzicht te verkrijgen in hoe de verschillende gezondheidsactoren staan tegenover zelftests en Dried Blood Spot sampling in de apotheek en de rol van de apotheker hierin. Gelieve de enquête zo waarheidsgetrouw mogelijk in te vullen, deze zal ongeveer 20 minuten in beslag nemen. Indien u niet de tijd hebt om deze enquête in 1 keer in te vullen kan u deze ook opslaan en later hervatten. Als blijk van appreciatie voor het invullen van deze enquête, zullen er 5 maal 2 filmtickets verloot worden. Indien u hier interesse voor hebt, kan u uw adres achterlaten op het einde van de enquête. Profiel deelnemer: 1. Geslacht: man/ vrouw 2. Functie: adjunct-apotheker/ apotheker-titularis/ andere: 3. Hoeveel jaar oefent u het beroep uit? 0-5/ 5-10/ 10-15/ 15-20/ >20 4. Bent u reeds naar een bijeenkomst geweest met artsen/apothekers om de samenwerking te verbeteren? (type MFO) Ja/ Nee 5. Heeft u zelftests in de apotheek ( in huis )? Ja/ Nee 6. Heeft u reeds zelftests afgeleverd? (kruis aan) o Ik heb nog geen zelftest afgeleverd. o Ik heb de ijzertest al afgeleverd. o Ik heb de cholesteroltest al afgeleverd. o Ik heb de glutenintolerantietest al afgeleverd. o Ik heb de allergietest al afgeleverd. o Andere: 1

2 De enquête bestaat uit 4 luiken: 1) het eerste luik staat in het kader van de zelftests; 2) het tweede luik bevat enkele stellingen omtrent Point Of Care Testing (POCT) in de apotheek; 3) het derde luik gaat over Dried Blood Spot (DBS) sampling voor het nagaan van therapietrouw; 4) het vierde en laatste luik bevat enkele korte stellingen over de taakverdeling tussen arts en apotheker. Luik 1 is met betrekking tot de zelftests die momenteel volop in ontwikkeling zijn. De zelftest kan omschreven worden als een diagnostische test met als doel het aantonen van een ziekte of risicofactor. In deze enquête wil ik naar uw mening peilen wat betreft de zelftests die recent hun intrede gekend hebben in de apotheek. In welke mate bent u akkoord met volgende stellingen in het kader van deze zelftests? De zelftests zijn een goed idee. De doorsnee patiënt is in staat zelftests op een correcte manier uit te voeren, zonder extra uitleg. De patiënt zal slechts na uitleg door de apotheker in staat zijn de zelftest correct uit te voeren. De patiënt kan de zelftests op een makkelijke manier interpreteren. Ik denk dat de patiënten er positief tegenover staan. Ik denk dat de huisartsen er positief tegenover staan. Ik sta positief tegenover zelftests. Ik denk dat apothekers in het algemeen positief staan tegenover zelftests. Ik denk dat de klinisch biologen er positief tegenover staan. De zelftest moet door de patiënt gefinancierd worden en niet door de gezondheidszorg. De kans dat een onderliggende ziekte wordt ontdekt is groter door het invoeren van zelftests. 2

3 Een negatief resultaat van een zelftest geeft de patiënt een gevoel van afwezigheid van pathologie, een gevoel van veiligheid. Er is een rol weggelegd voor de aflevering van zelftests in de apotheek. De apotheker dient een extra opleiding te volgen m.b.t. de aflevering van zelftests. De zelftests zijn kostenefficiënt voor de gezondheidszorg. De zelftests wegen op tegen de kosten (inclusief onnodige kosten t.g.v. vals positieven (testen die verkeerdelijk als positief worden gescoord)). Preventie of vroege detectie wegen op tegen de kosten (inclusief onnodige kosten t.g.v. vals positieven). Het inzicht in de eigen gezondheid verbetert door het gebruik van zelftests. Het is beter dat de patiënt een zelftest aanschaft via de apotheek dan via het internet. De zelftests passen in de evolutie van patient centred care en patient empowerment, waarin de patiënt zelf de verantwoordelijk draagt voor zijn gezondheid. 3

4 Als een patiënt in de apotheek om een zelftest komt vragen, welke bijkomende vragen zou u deze patiënt stellen? Welke bijkomende informatie wil u te weten komen? Kruis aan: Ja Onzeker Nee U probeert te achterhalen of de patiënt een risicoprofiel heeft. U gaat na of de patiënt al eens met dit probleem naar de dokter is gegaan. U gaat na of de patiënt wordt opgevolgd door een dokter. a) U raadt de zelftest actief aan bij: < 1% v.d. patiënten 1-5% v.d. patiënten 5-25% v.d. patiënten > 25% v.d. patiënten b) U raadt de zelftest aan bij: patiënten die niet opgevolgd worden door een dokter patiënten met een risicoprofiel patiënten ongeacht hun risicoprofiel c) U raadt de zelftest niet aan, doch u levert deze af als er naar gevraagd wordt: sowieso, onafhankelijk van het feit of u uitleg kan/mag geven enkel wanneer u de patiënt kan informeren over het correct gebruik ervan 4

5 Hieronder worden enkele mogelijke nadelen van zelftests naar voor geschoven. In welke mate gaat u met volgende stellingen akkoord? Gebrek aan begeleiding bij de interpretatie op het ogenblik van het resultaat vormt een probleem. Door gebrek aan begeleiding wordt de kans gemist op deskundig advies m.b.t. preventie en behandeling. Commercialisering geeft aanleiding tot onnodig gebruik van de zelftests: een groot aandeel van de mensen zonder risicoprofiel zal de test uitvoeren. Bij een lage prevalentie (= het aandeel personen met een ziekte op een bepaald tijdstip in een bepaalde populatie) is het percentage vals positieven (dus verkeerdelijk als positief gescoord) te hoog. Er is een risico op oneigenlijk gebruik van de zelftests (door verzekeraars, ordediensten ) Een zelftest kan de patiënt meer angst bezorgen dan nodig is doordat de kans op een vals positief resultaat groter is dan een klassiek onderzoek bij een arts. Volgende stellingen omtrent de kwaliteit van de zelftest. In welke mate bent u het eens met volgende stellingen? Indien u in onderstaande geen mening heeft, kan u de desbetreffende velden leeg laten. De kwaliteitseisen van de zelftests zijn gelijkwaardig aan deze van een klinisch labo. De kwaliteitseisen van de zelftests zijn voldoende goed voor screening/opvolging ( fit for purpose ). 5

6 Volgende stellingen gaan over zogenaamde point of care tests (POCT). Point of care testing, ook near patient testing of bedside testing genoemd, houdt een klinisch biologisch onderzoek in van goed toegankelijke lichaamsstoffen (urine, bloed, speeksel, zweet ) met behulp van eenvoudige procedures, uitgevoerd in de nabijheid van de patiënt, bijvoorbeeld met een stand-alone toestel om een kwantitatief resultaat te bekomen. Een voorbeeld is een toestel voor de meting van HbA1c, een lange-termijn diabetes merker. In welke mate gaat u akkoord met de volgende stellingen? POCT in de apotheek kan enkel mits daartoe een specifieke vergoeding wordt voorzien. Implementatie van POCT in de apotheek: kan niet (er is geen plaats voor POCT in de apotheek). Implementatie van POCT in de apotheek: kan enkel mits toezicht van een klinisch laboratorium. Implementatie van POCT in de apotheek: kan enkel mits de resultaten (automatisch) worden doorgegeven aan de behandelende arts. Er is een rol weggelegd voor de apotheker bij implementatie van POCT in de apotheek. POCT in de apotheek voor het opvolgen van een patiënt is een goed idee. POCT in de apotheek biedt de arts en apotheker de gelegenheid om een patiënt beter op te volgen. POCT in de apotheek zal leiden tot overconsumptie van deze testen. De gezondheid van de patiënt verbetert door invoering van POCT in de apotheek. Ik sta positief tegenover POCT in de apotheek. Ik denk dat de apothekers hier positief tegenover staan. 6

7 Ik denk dat de huisartsen hier positief tegenover staan. Ik denk dat de klinisch biologen hier positief tegenover staan. Ik denk dat de patiënten hier positief tegenover staan. De apotheker dient een extra opleiding te volgen m.b.t. het correct uitvoeren van een POCT. Er is nood aan een aparte ruimte in de apotheek voor deze toepassing. De kosten voor de gezondheidszorg kunnen verminderen door invoering van POCT in de apotheek. 7

8 Het derde deel van de enquête gaat over Dried Blood Spot (DBS) sampling en hoe dit kan worden gebruikt voor de evaluatie van therapietrouw. DBS sampling of de techniek op basis van gedroogde bloedspots is een minimaal invasieve techniek voor bloedafname, waarbij na het uitvoeren van een vingerprik een druppel bloed rechtstreeks op daartoe bestemd filterpapier wordt aangebracht. Deze techniek kan mogelijk bijdragen tot een nieuw concept voor de toekomst: De dokter schrijft niet alleen de nodige geneesmiddelen voor, maar ook een kit voor DBS sampling (met een automatische lancet, het filterpapierkaartje, een desinfecterende swab, een pleister, een plasticzakje met erin een silicazakje en een voorgefrankeerde envelop). Wanneer de patiënt zijn medicatie komt ophalen bij de apotheek krijgt hij/zij ook deze kit mee die alle nodige materiaal bevat voor een correcte uitvoering van staalafname van de DBS, met de benodigde uitleg door de apotheker. Na uitvoering kan de patiënt het staal via de voorgefrankeerde envelop opsturen naar een laboratorium, waar het onderzocht wordt en vervolgens worden de resultaten doorgestuurd naar de bevoegde arts. In dit scenario is de apotheek een schakel in het zogenaamd therapeutic drug monitoring proces. In welke mate bent u met volgende stellingen akkoord? Een rol van de apotheker in het DBS sampling proces voor geneesmiddelenopvolging kan enkel mits daarvoor een specifieke vergoeding wordt voorzien. U ziet een rol weggelegd voor de apotheker in het concept zoals hierboven beschreven. DBS sampling voor het nagaan van therapietrouw is een goed idee. De gezondheid van de patiënt verbetert door invoering van DBS sampling voor de controle van therapietrouw. Het biedt de arts en apotheker de gelegenheid om de therapietrouw grondiger te evalueren. Ik sta hier positief tegenover. Ik denk dat de apothekers er positief tegenover staan. Ik denk dat de huisartsen er positief tegenover staan. Ik denk dat de patiënten er positief tegenover staan. 8

9 Ik denk dat de klinisch biologen er positief tegenover staan. De apotheker dient een extra opleiding te volgen m.b.t. het nagaan van therapietrouw via DBS. Er is een rol weggelegd voor de apotheker voor het correct aanleren van staalname via DBS. Er is nood aan een aparte ruimte in de apotheek voor deze toepassing. De kosten voor de gezondheidszorg verminderen door invoering van DBS sampling voor therapietrouw. Volgende veronderstellingen geven een aantal mogelijke barrières van de DBS approach weer. In welke mate bent u het hiermee eens? De patiënt zou dit niet willen. De patiënt zal hier een opleiding voor moeten volgen. De patiënt heeft te weinig kennis om dit te kunnen toepassen. De apotheker zal hier een opleiding voor moeten volgen. Er is hier geen rol weggelegd voor de apotheker. 9

10 Hieronder worden een aantal mogelijke voordelen over een verbeterde opvolging van therapietrouw via DBS naar voor geschoven. In welke mate bent u hiermee akkoord? De gezondheid van de patiënt verbetert. Wanneer een bepaald geneesmiddel niet werkt bij een bepaalde patiënt kan dit sneller ontdekt en bijgestuurd worden. De patiënt wordt zelfstandiger. Over- en ondergebruik worden beter geëvalueerd en kunnen sneller worden bijgestuurd. Als laatste onderdeel wensen we in onderstaande vragen te peilen naar het gewicht van de rol van arts en apotheker in een aantal taken met betrekking tot patiënten opvolging. 1 = alleen taak van de arts 5 = zowel taak van arts als apotheker in gelijke mate 10 = alleen taak van de apotheker Therapietrouw evalueren Effectiviteit van de behandeling bevragen Interpretatie van klinische data Eventuele bijwerkingen bevragen Het afleveren van geneesmiddelen 10

11 Volgde u op het moment van het invullen van deze enquête een infoavond i.v.m. de zelftests? (omcirkelen aub) Ja. Nee, maar ik plan die te volgen. Nee, en ik plan deze niet te volgen. Wilt u kans maken op de filmtickets? Ja/ Nee Wenst u graag op de hoogte te worden gehouden over de resultaten van de studie? Zoja, zal wanneer de studie is afgerond u via een overzicht van de resultaten worden toegestuurd. Ja/ Nee Indien u op de vorige 2 vragen ten minste 1 keer 'Ja' hebt geantwoord, gelieve hieronder uw adres in te vullen. Dit wordt enkel gebruikt voor deze 2 doeleinden; volstrekte confidentialiteit inzake uw antwoorden zijn gewaarborgd. Gelieve deze enquête na het invullen in te scannen en door te sturen naar Julie.DeMeyer@UGent.be. Heel erg bedankt voor uw tijd! Julie De Meyer. 11