INHOUD. Voorwoord... v. Deel I. De regelgeving rond MBV: een geïntegreerd overzicht Marlies Eggermont... 1

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUD. Voorwoord... v. Deel I. De regelgeving rond MBV: een geïntegreerd overzicht Marlies Eggermont... 1"

Augusta Brabander
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 INHOUD Voorwoord v Deel I. De regelgeving rond MBV: een geïntegreerd overzicht Marlies Eggermont Inleiding Hoofdstuk I. Regelgevend kader Organisatorische aspecten fertiliteits centra A. Zorgprogramma s B. Statuut gynaecoloog C. Kwaliteits- en veiligheidsnormen Juridische aspecten MBV-technieken A. Onderzoek op embryo s B. Medisch begeleide voortplanting C. Gebruik menselijk lichaamsmateriaal Hoofdstuk II. Financieel kader Tegemoetkoming voor de zorgverlener A. Ziekenhuisforfaits B. Nomenclatuur Tegemoetkoming voor de patiënt A. Farmaceutische specialiteiten B. Forfaits MBV Conclusie Bijlagen Deel II. Overzicht van rechtspraak inzake MBV (exclusief draagmoederschap) Gerd Verschelden Inleiding Opzet van het onderzoek Afbakening Methode Plan ix

Zorgprogramma s......................................... 2 B. Statuut gynaecoloog....................................... 3 C. Kwaliteits- en veiligheidsnormen............................ 3 2.

2 Hoofdstuk I. Grondwettelijk recht Beroepen tot vernietiging van de afbakening van het toepassingsgebied van de wet menselijk lichaamsmateriaal m.b.t. gameten, (fragmenten van) gonaden, embryo s en foetussen Geen grondwettelijk recht op integriteit voor het embryo en de foetus Hoofdstuk II. Administratief recht Hoofdstuk III. Vreemdelingenrecht Hoofdstuk IV. Gezondheidsrecht Toestemming tot het gebruik van ingevroren embryo s Kunstmatige inseminatie met sperma van de gedetineerde echtgenoot Heterologe in-vitrofertilisatie A. Wettelijk verbod op IVF B. Bewaring van overtallige embryo s Verbod op pre-implantatiediagnostiek Hoofdstuk V. Sociaal recht Tenlasteneming van de kosten van een IVF-behandeling door het OCMW in het raam van het recht op maatschappelijke dienstverlening Ontslagbescherming na IVF Hoofdstuk VI. Familierecht Oorspronkelijke afstamming A. Geding na toestemmingsweigering tot vaderlijke erkenning B. Onderzoek naar het vaderschap Adoptieve afstamming A. Vereiste van duurzame feitelijke samenwoning bij volle adoptie door de ex-partner van de geboortemoeder B. Draagwijdte van de toestemmingsweigering van de geboortemoeder tot adoptie door haar ex-partner van een samen gewenst kind Alimentatie A. Onderhoudsplicht van de meemoeder voor het kind van haar ex-partner met wie ze feitelijk samenwoonde B. Natuurlijke (maar geen juridisch afdwingbare) verbintenis in hoofde van de meemoeder die gehuwd was met de geboortemoeder Ouderlijk gezag en recht op persoonlijk contact A. Onmogelijkheid voor de meemoeder om (zonder adoptie) ouderlijk gezag uit te oefenen B. Verzoeken van de meemoeder tot recht op persoonlijk contact. 56 x

Vreemdelingenrecht..................................... 29 Hoofdstuk IV. Gezondheidsrecht....................................... 30 1. Toestemming tot het gebruik van ingevroren embryo s........... 30 2.

3 C. Principieel recht op persoonlijk contact voor de meemoeder als dringende voorlopige maatregel tijdens het huwelijk D. Virtueel recht op persoonlijk contact voor familieleden van de meemoeder Huwelijk Hoofdstuk VII. Verbintenissenrecht Geldigheid van een hospitalisatie overeenkomst gesloten door een koppel met vruchtbaarheidsproblemen Geldigheid van een MBV-overeenkomst gesloten vóór 27 juli Conclusie Deel III. Juridische knelpunten bij grensoverschrijdende fertiliteitszorg in Europa Sylvie Tack Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. Het begrip grensover schrijdende fertiliteitszorg Hoofdstuk III. Oorzaken van grensover schrijdende fertiliteitszorg Wettelijke beperkingen A. Specifiek handelingsverbod B. Uitsluiting van bepaalde patiëntengroepen C. Regelgeving inzake privacybescherming Instellingsbeleid Financiële beperkingen Gebrek aan donoren Zorgkwaliteit Geografische factoren Hoofdstuk IV. Toegang tot GOFZ in Europa Geen uniforme MBV-regelgeving Conventie mensenrechten en biogenees kunde Rechtspraak van het Hof Mensenrechten A. Evans tegen Verenigd Koninkrijk (2007) B. S.H. e.a. tegen Oostenrijk (2011) C. Costa/Pavan tegen Italië (2012) D. Knecht tegen Roemenië (2012) Hoofdstuk V. Kwaliteit en veiligheid bij GOFZ Gezondheidszorg voornamelijk nationale bevoegdheid Richtlijn 2004/23/EG A. Toepassingsgebied B. Minimale kwaliteits- en veiligheidseisen C. Strengere nationale normen mogelijk D. Verbod op MBV-handelingen blijft nationale materie xi

Verbintenissenrecht.................................... 64 1. Geldigheid van een hospitalisatie overeenkomst gesloten door een koppel met vruchtbaarheidsproblemen................ 64 2.

4 Hoofdstuk VI. Vrije vestiging en vrij dienstenverkeer inzake GOFZ Algemene principes Toepasselijk vestigingsrecht Tijdelijke of occasionele diensten Hoofdstuk VII. De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van fertiliteitsartsen bij GOFZ Territorialiteitsbeginsel Relevante criteria bij grensover schrij dende samenwerking A. Lokalisatie van het misdrijf B. Ondeelbaarheid van het misdrijf en strafbare deelneming C. Dubbele incriminatie Toepassingen A. Meewerken aan niet-therapeutische PGD in het buitenland B. Meewerken aan KI in België bij een Frans lesbisch koppel Hoofdstuk VIII. Patiëntenrechten bij GOFZ Algemeen Richtlijn 2011/24/EU A. Toepassingsgebied B. Patiëntenrechten C. Terugbetaling van grensoverschrijdende gezondheidszorg D. Omzetting in nationale regelgeving Hoofdstuk IX. Besluit Deel IV. Juridische aspecten van draagmoederschap Liesbet Pluym Hoofdstuk I. Inleiding Afwezigheid van Belgische wettelijke regeling Complex fenomeen A. Laagtechnologisch versus hoogtechnologisch draagmoederschap B. Commercieel versus altruïstisch draagmoederschap (Rechts)onzekerheid Hoofdstuk II. Toepassingsvoorwaarden Onduidelijk gezondheidsrechtelijk kader Verschillende aanpak in de fertiliteits centra Beperkte vrijheid naar komend recht? Hoofdstuk III. Afstammingsrecht Onaangepast huidig afstammingsrecht A. Geen correctie op de gewone afstammingsregels voor wensouderschap B. Oorspronkelijke afstamming xii

Territorialiteitsbeginsel...................................... 90 2. Relevante criteria bij grensover schrij dende samenwerking........ 92 A. Lokalisatie van het misdrijf................................ 93 B.

5 C. Adoptieve afstamming D. Geen onmiddellijke en totale integratie in het gezin van de wensouders Juridische verankering van het wensouderschap naar komend recht? Hoofdstuk IV. Internationaal privaat recht Belgische vindingrijkheid onder gelding van het huidige recht A. Belgen in het buitenland B. Buitenlanders in België Internationaal verdrag in de toekomst? Hoofdstuk V. Besluit Deel V. MBV in het UZ Gent: de praktijk in kaart Frank Vandekerckhove Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. De implementatie van de toepasselijke regelgeving in het UZ Gent Het KB van 15 februari De Embryowet van 11 mei Het KB van 4 juni De MBV-wet van 6 juli De MB s van 14 september 2006 en 15 juli Toekomstperspectieven Hoofdstuk III. Overzicht van de activi teiten van de afdeling reproductieve geneeskunde van het UZ Gent in Inleiding Samenwerkingsverbanden Poliklinische activiteiten aandacht voor 1-dagsdiagnose Vruchtbaarheidsbehandelingen A. Verse IVF/ICSI (geen donatiecycli) B. Behandelingen met ingevroren embryo s C. Het nieuwe transfer- en invriesbeleid D. Eiceldonatie E. Intra-uteriene inseminatie (IUI) Fertiliteitsconsulenten A. Spermadonatie (anonieme spermadonatie: eerste kind) B. Eiceldonatie Invriezen van gameten xiii

Belgische vindingrijkheid onder gelding van het huidige recht... 151 A. Belgen in het buitenland................................. 151 B. Buitenlanders in België.................................. 165 2.

6 Deel VI. De anonimiteit van de gametendonor Guido Pennings Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. Gametendonatie Plaats van de donor in het gezin Belgisch juridisch kader Hoofdstuk III. Donoranonimiteit Internationale context Nationale context Het tweesporensysteem Hoofdstuk IV. Donortekort Hoofdstuk V. Contacteerbaarheid en coherentie Hoofdstuk VI. Recht van het kind om zijn genetische ouders te kennen? Vraagstelling Het belang van het kind De naam van de donor en de identiteit van het kind Niet-identificerende informatie en een uitgebreid donorprofiel Wens en behoefte Ouders en kinderen Hoofdstuk VII. Conclusies Deel VII. De rol van het ethisch comité van het ziekenhuis bij knelpunten rond medisch begeleide voortplanting en draagmoederschap Tom Balthazar Hoofdstuk I. Inleiding Op zoek naar duidelijkheid binnen een juridisch vacuüm Cijfers over de adviespraktijk Hoofdstuk II. Bevoegdheid van de ethische comités Bij de invoering van verplichte ethische comités Na de integratie in de ziekenhuiswet Algemene adviesbevoegdheid Facultatief advies in individuele gevallen Principieel niet-bindend karakter van de adviezen Hoofdstuk III. Adviespraktijk binnen het Universitair Ziekenhuis Gent Beraadslaging Gevraagde documenten en onderzoeken Hoofdstuk IV. Beleidslijnen Algemene voorwaarden Voorwaarden met betrekking tot de kandidaat-draagmoeder xiv

Donoranonimiteit...................................... 197 1. Internationale context...................................... 197 2. Nationale context.......................................... 198 3.

7 3. Voorwaarden met betrekking tot de wensouders Voorwaarden met betrekking tot alle partijen Specifieke voorwaarden met mannelijke homoseksuele koppels als wensouders xv

Specifieke voorwaarden met mannelijke homoseksuele koppels als

Vergelijkbare documenten

MEDISCH BEGELEIDE VOORTPLANTING

MEDISCH BEGELEIDE VOORTPLANTING Reeks Gezondheidsrecht Redactie: Tom Balthazar Filip Dewallens Thierry Vansweevelt (Voorzitter) MEDISCH BEGELEIDE VOORTPLANTING in juridisch en ethisch perspectief Sylvie