Ergonomie. Informatiebrochure in het kader van het welzijn op het werk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ergonomie. Informatiebrochure in het kader van het welzijn op het werk"

Transcriptie

1 Ergonomie Informatiebrochure in het kader van het welzijn op het werk

2 Inhoudstafel Inhoudstafel 1 1. Inleiding 2 2. Interventiedomeinen Metingen van fysische omgevingsparameters Meting van thermisch comfort Meting van akoestisch comfort Meting van luchtverversing Meting van verlichting Ergonomische analyse van een werkpost Beeldschermwerk Analyse van de beeldschermwerkpost Opleiding gezond werken aan een beeldscherm Voorlichting en opleiding van de logistieke diensten Manueel hanteren van lasten Opsporing van risicofactoren en analyse van de situatie Formuleren van voorstellen tot aanpassing van de omstandigheden bij manueel hanteren van lasten Opleiding Preventie van rugklachten Opleiding van Rugcoach Werkgerelateerde overbelastingsletsels Energetische belasting Mentale belasting Samenwerken met experten Besluit Contact 16 1

3 1. Inleiding De ergonomie beoogt de aanpassing van het werk aan de mens, rekening houdend met zijn mogelijkheden en beperkingen. Zij houdt zich bezig met: De studie en ontwikkeling van werkposten (grootte en implantatie), De fysieke belasting (beweging, kracht, hartslag) De fysische omgeving (geluid, verlichting, thermisch comfort, enz ), De psychologische omgeving (mentale belasting) De werkorganisatie (werkinhoud, autonomie, uurregeling, werkritme, enz ). De ergonomie tracht de arbeidsomstandigheden te optimaliseren om zo te komen tot een verhoging van de werknemerstevredenheid en de veiligheid, gekoppeld aan een hogere werkefficiëntie en productiviteit. Er wordt gestreefd naar een evenwichtige verhouding tussen de belasting en de belastbaarheid van het individu. De ergonomie tracht zo veel mogelijk de fysieke en mentale capaciteit te benutten en de gebreken te compenseren. Ergonomie kan toegepast worden op zowel de primaire - (landbouw), de secundaire - (industrie) als de tertiaire sector. Daarenboven kan ze ook toegepast worden op het individu (bijvoorbeeld: aanpassen van een werkpost aan een specifieke handicap), op een groep (aanpassing van een werkpost ten gunste van een meerderheid van de werknemers) en zelfs op de volledige werkorganisatie. De ergonomische interventie gebeurt in drie stappen: Stap 1: Stap 2: Algemene evaluatie Deze omvat idealiter alle aspecten van het werk en houdt rekening met zowel de objectieve als de subjectieve aspecten ervan. Op die manier stelt de ergonoom positieve en negatieve situaties vast. Analyse Hierbij gaat men dieper in op de negatieve punten uit de eerste fase. Stap 3: Synthese Men zoekt naar concrete oplossingen om de negatieve punten te verbeteren met behoud van de positieve kanten. Om efficiënt te zijn, moet de ergonomische interventie globaal, multidisciplinair en participatief zijn: Globale analyse Alle aspecten van het werk moeten worden bekeken, te weten de fysische omgeving, de fysieke en cognitieve condities en de organisatie. 2

4 Multidisciplinaire analyse Door de complexiteit van het arbeidsproces is er nood aan kennis vanuit verschillende disciplines. De ergonoom treedt op als mediator tussen de verschillende specialisten (ingenieurs, informatici, arbeidsgeneesheren, arbeidshygiënisten, managers, hiërarchische lijn, arbeiders, ). De ergonoom doet zo veel mogelijk beroep op bekwaamheden die bestaan binnen de onderneming. Indien ze niet of onvoldoende voorhanden zijn, kunnen meerdere medewerkers van AristA deelnemen in functie van hun bekwaamheden. Als onderdeel van het multidisciplinair team van Risicobeheersing van AristA kunnen zij steeds overleggen met hun collega s van de departementen veiligheid, arbeidshygiëne, geneeskunde en psychosociale aspecten. Participatieve analyse De kans op succes van een interventie wordt in grote mate bepaald door de betrokkenheid van de gebruikers (werkvloer). Het is daarom belangrijk de gebruikers in een zo vroeg mogelijk stadium van het ergonomisch project te betrekken. 3

5 2. Interventiedomeinen 2.1. Metingen van fysische omgevingsparameters Meting van thermisch comfort Een beoordeling van het thermisch comfort wordt bekomen met de methode voorgeschreven door de internationale norm NBN EN ISO 7730:2005 Ergonomie van de thermische omgeving Analytische bepaling en interpretatie van thermische behaaglijkheid door berekening van de PMV- en PPD waarden en door criteria voor de plaatselijke thermische behaaglijkheid.. Vertrekkend van lokale metingen (temperatuur, relatieve vochtigheid, stralingswarmte en luchtsnelheid) en van de bepaling van de metabole arbeidsbelasting (volgens de norm NBN EN ISO 8996:2004 Ergonomie van de thermische omgeving - Bepaling van het energiemetabolisme ) en de kledingsindex is het mogelijk om een index van thermisch comfort te berekenen. De methode laat ook toe om mogelijke aanpassingen te bepalen en hun impact op het comfort te kennen. Op deze manier bieden we concrete en realistische oplossingen aan Meting van akoestisch comfort Er is een onderscheid tussen schadelijk geluid en hinderlijk geluid. Waar voor schadelijk geluid wetgeving voorhanden is, is dit niet het geval voor hinderlijk geluid. De wettelijke grens voor het nemen van maatregelen is 80dB(A). Toch is het mogelijk dat men zich in meer of mindere mate ergert aan een heersend geluidsniveau, zelfs al bereikt dit niet de grenswaarden voor schadelijk geluid. Er is dan sprake van hinderlijk geluid of lawaai, met een negatieve invloed op: De veiligheid door een verminderde verstaanbaarheid van instructies, bevelen of veiligheidssignalen (alarm). Het menselijk functioneren ten gevolge van concentratiestoornissen, belemmeringen van spraakcommunicatie, vermoeidheid, hoofdpijn, agressie, gespannenheid en slaapstoornissen. De term lawaai wordt meestal gebruikt voor ongewenst geluid, in het bijzonder als het gaat om hoge geluidsniveaus. Lawaai is gevaarlijk als het de kans op ongevallen of fouten vergroot. Akoestisch comfort van een lokaal Naargelang het type lokalisatie van de geluidsbron zijn er verschillende geluidsmetingen mogelijk: Interne geluidsbronnen die niet gebonden zijn aan de beroepsactiviteiten (bv. ventilatie) Externe geluidsbronnen (verkeer, geluid in de doorgangen, liften, ) We meten het equivalent achtergrondgeluidsniveau en vergelijken de gemeten waarde met referentiewaarden die rekening houden met de omgeving waar de lokalen gesitueerd zijn (stadskern, stedelijk, landelijk, ), zoals voorzien in de norm NBN S Akoestiek - Grenswaarden voor de geluidsniveaus om het gebrek aan komfort in gebouwen te vermijden. In sommige gevallen gebruiken we de methode van NR index (Noise Rating) volgens de norm NBN Spraakverstaanbaarheid: De norm NBN EN ISO 9921 Ergonomie beoordeling van spraakcommunicatie geeft een maat voor de mate waarin de verstaanbaarheid tussen personen kan worden verstoord. Hiervoor kan de Speech Interference Level (SIL) worden gebruikt. De SIL is het rekenkundig gemiddelde van de geluidsniveaus in de octaafbanden die globaal genomen het best overeenkomen met de menselijke spraak, namelijk 500 4

6 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz en 4000 Hz. De geluidsniveaus moeten worden gemeten in normale omstandigheden, dus met het achtergrondlawaai dat gewoonlijk aanwezig is. Uitgaande van enkel dit geluidsniveau kunnen de afstanden worden gegeven waar een gesprek met een normale stem of met een verhoogde stem nog mogelijk is, zonder dat dit ten koste van de verstaanbaarheid gaat. Er zijn ook metingen mogelijk om niet zozeer het comfort te beoordelen, maar de schadelijkheid. De gemeten waarden worden dan getoetst aan de wetgeving. Bij deze metingen kan het equivalent geluidsniveau van een ruimte worden gemeten, en eveneens de werkelijke blootstelling van een werknemer, rekening houdende met pauzes, afwisseling taken, Dit gebeurt dan met een dosimeter. De cel kan ook deze metingen uitvoeren en dit in samenwerking met de cel arbeidshygiëne. Meer informatie over deze metingen kan u dan ook terugvinden in de brochure arbeidshygiëne Meting van luchtverversing De wetgeving (ARAB) legt op dat er in kantoren waar administratieve taken worden uitgevoerd een luchtverversing moet zijn van min. 30 m³ per uur en per aanwezige persoon. Deze waarden worden verhoogd in specifieke gevallen (vergaderzalen, leslokalen, sanitair lokalen, keukens, laboratoria, enz.). De mate van luchtverversing kan worden geschat via het meten van de CO 2 concentratie in de lucht. Afhankelijk van de omstandigheden wordt gekozen voor een punctuele of continue meting Meting van verlichting Het evalueren van de verlichting is belangrijk om de verschillende aspecten ervan te kunnen inschatten en verbeteren: Lichtintensiteit aangepast aan de uit te voeren taak Studie van de spreiding en de eenvormigheid van de verlichting Aangepaste contrasten om visuele vermoeidheid te voorkomen Onderzoek naar de oorzaak van weerspiegelingen ter hoogte van de werkpost, en dit in het bijzonder voor beeldschermwerk, met voorstellen van oplossingen 2.2. Ergonomische analyse van een werkpost Dergelijke analyse gebeurt in volgende stappen: Stap 1: Observatie van de werkpost. Stap 2: Onderhoud met de werknemer(s) die betrokken zijn bij de verschillende aspecten van het werk. Stap 3: Onderzoek van de werkpost, eventueel met het volgen van een werknemer bij de uitvoering van zijn taak. Deze fase is afhankelijk van de omvang en het repetitief karakter van het uitgeoefende werk. De studie van eenvoudig en repetitief werk kan soms slechts één uur in beslag nemen terwijl complex en weinig repetitief werk een ganse dag studie kan vergen. 5

7 Stap 4: Opmaak van een verslag van de bevindingen, geklasseerd volgens positieve en negatieve aspecten van het werk. De negatieve punten zullen dieper geanalyseerd worden. Er worden oplossingen voorgesteld om de negatieve punten te verbeteren en tegelijkertijd de positieve elementen te behouden. Deze worden besproken met de onderneming en de betrokken personen. Observaties en analyses worden uitgevoerd volgens internationaal aanvaarde methodes (RULA, OWAS, NIOSH, SOBANE, ) 2.3. Beeldschermwerk De studie van de risico s bij beeldschermwerk is één van de wettelijke taken van de preventieadviseurs. De Europese richtlijn 90/270/EEG met betrekking tot het werken met beeldschermen werd ingevoerd in het Belgisch recht door het KB van 27 augustus 1993 (BS van 7 september 1993). De wettelijke bepalingen werden opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk onder Titel VI, hoofdstuk II deel I + bijlage. De ergonomische problemen eigen aan het werken met een beeldscherm kunnen aanleiding geven tot verschillende tussenkomsten Analyse van de beeldschermwerkpost Voor een afdeling Deze analyse is globaal en omvat de verschillende aspecten van de werkpost (organisatie, inplanting van het meubilair, aanpasbaarheid van het meubilair, aard van het uit te voeren werk, verlichting, weerspiegelingen, klimaat, werkpositie van de werknemer, enz.). De punten die voor verbetering vatbaar zijn worden aan een verder onderzoek onderworpen (bijvoorbeeld: slechte werkhouding, opstelling van het beeldscherm ten opzichte van de ramen en de verlichting, aanpassing van de werkstoel aan het werk en aan de werknemer, enz.). Deze analyse wordt in een verslag verwerkt waarna er concrete en realistische oplossingen worden voorgesteld ter verbetering van de bestaande toestand. Naast het verbeteren van de werkpost is het ook mogelijk om de klant bij te staan bij het ontwerpen van nieuwe werkposten en de implantatie ervan op te volgen. 6

8 Per beeldschermwerkpost AristA biedt hiervoor een zeer specifiek product aan, EWA (Ergonomic Workplace Action). Deze interactieve module is tegelijkertijd een analyse van de werkpost en een opleiding met persoonlijk advies aan de beeldschermwerker. Het is een praktisch gerichte aanpak van werkpostopstelling en werkhouding en dit middels een face to face benadering. Iedere beeldschermwerker wordt apart benaderd en de nodige aanpassingen worden, indien mogelijk,direct uit gevoerd. Het voordeel voor de werknemer bij deze werkmethode is de interactiviteit: hij of zij neemt deel aan de actie, kan vragen stellen en krijgt meteen een professioneel en bruikbaar antwoord. Ook voor de werkgever zijn er talrijke voordelen: de eventuele bestellingen en aankopen zijn efficiënt, want ze zijn gebaseerd op het advies van een expert, en kunnen gegroepeerd worden. Bovendien kan hij ervan uitgaan dat zijn werknemers goed ingelicht zijn. Deze werkmethode is zeer geschikt voor een onderneming waar men moeilijk een grote groep werknemers tegelijk kan mobiliseren voor het volgen van een cursus. In plaats van grote groepen werknemers tegelijk op te leiden, vraagt EWA slechts tien minuten per individuele werknemer op de werkpost. Daarenboven wordt een oplossing geboden op maat van elke werknemer. De EWA benadering is geschikt voor toepassing bij zowel grote als kleine bedrijven of organisaties. Doelstellingen Voor wie? Programma Praktische informatie Trachten mogelijke problemen en klachten ten gevolge van beeldschermwerk (bv. pijn ter hoogte van de nek, schouder, arm, rug, enz.) te voorkomen door het aanleren van een correcte werkhouding en een goede opstelling en gebruik van meubilair en computerapparatuur. Beeldschermwerkers Aan de volgende punten wordt aandacht besteed: Hoogte instelling beeldscherm en positie ten opzichte van het invallend licht (indien dit geen structurele verandering vergt) Positie werknemer ten opzichte van beeldscherm en toetsenbord Optimalisatie zithouding door instelling bureaustoel (met inbegrip van de armsteunen indien aanwezig) Uitleg over het juiste gebruik van de instelmogelijkheden van de bureaustoel Nagaan vrije beenruimte (diepte en lateraal) Snelle screening van de werkmethode en positie (oa. werkpositie met de PC muis, opstelling ladenblok en belasting bij nemen van dossiers, enz ) De gemiddelde tijd die per werknemer wordt uitgetrokken is 10 minuten. Een oplossing op maat wordt voor uw bedrijf uitgewerkt. Het aantal deelnemers is onbeperkt. Over het algemeen kunnen er 36 werknemers gezien worden per werkdag. 7

9 Opleiding gezond werken aan een beeldscherm Deze module wordt gegeven als een interactieve groepsles en bespreekt onder andere de juiste afstelling van hoogte en rugleuning van de stoel, de opstellingen van scherm, toetsenbord en muis ten opzichte van de werknemer, opstelling van het scherm ten opzichte van de verlichting en de ramen, juiste werkhouding om romprotaties te vermijden,enz.. Doelstellingen Voor wie? Programma Praktische Informatie Mensen bewust maken van de risico s bij beeldschermwerk en hoe zij door toepassingen van ergonomische principes de risico s kunnen verkleinen. Beeldschermwerkers Aan de volgende punten wordt aandacht besteed: Ervoor zorgen dat de beenruimte niet belemmerd is om romprotaties te voorkomen; Zich recht voor het beeldscherm en het toetsenbord plaatsen om rug- en nekpijnen te voorkomen; Juist afstellen van de stoel om rug-, arm- en nekpijnen te vermijden; Correct plaatsen van de bediende zodat de polsen voldoende ondersteund worden teneinde polsproblemen te vermijden; Afhankelijk van de grootte van het scherm, voldoende afstand bewaren tussen de ogen en het beeldscherm om een goede leesbaarheid te bekomen en vermoeidheid van de ogen te vermijden; Het beeldscherm, afhankelijk van de grootte van de werknemer, op de goede hoogte plaatsen om nekpijnen te voorkomen; De computermuis correct plaatsen en gebruiken om schouder- en armproblemen te voorkomen; De aanwezige instelmogelijkheden van de stoel en hun nut verklaren om zo een dynamische en preventieve fundering van rugpijnen te bevorderen. 2 uur interactieve groepsles. Het aantal deelnemers is maximum 20. 8

10 Voorlichting en opleiding van de logistieke diensten Deze opleiding bestaat uit twee complementaire modules: Voorlichting betreffende de aankoop van materiaal. Deze module richt zich voornamelijk tot de aankoopdiensten. Ze verschaft basisgegevens betreffende ergonomische criteria voor de aankoop van materiaal (werktafels, bureaustoelen,beeldschermen, pc muis, toetsenbord, documenthouder, voetsteun,enz.). Voorlichting en vorming betreffende de inplanting van deze werkposten. Deze module is ontworpen voor de diensten die instaan voor de inplanting. De ergonomische criteria van de inplanting (hoogte van het werkblad, opstelling ten opzichte van de ramen en de verlichting, opstelling van het materiaal,enz.) worden uitgelegd om zo te komen tot een verbetering van het welzijn van de beeldschermwerkers. Doelstellingen Het doel van deze interventies is om deze diensten erbij te helpen het beste materiaal te verkrijgen en deze op de best mogelijke manier, rekening houdend met technische beperkingen, in te planten. Hierdoor kan een algemene optimalisering van de werkposten bereikt worden. Voor wie? Programma Praktische informatie De doelgroep van de module voor aankoop van materiaal is vooral de aankoopdienst van de onderneming terwijl de module betreffende de inplanting van de werkposten eerder gericht is naar de logistieke diensten of de dienst facility management. Deze opleiding wordt in de eerste plaats gegeven d.m.v. een presentatie van de belangrijkste criteria die vervuld moeten worden. Vervolgens vindt er een interactieve discussie met de deelnemers plaats om hun vragen te beantwoorden. Dit laat toe eventueel specifieke hulpprogramma s op te stellen. De duur van deze interventie kan verschillend zijn, afhankelijk van de precieze wensen van de onderneming. De gemiddelde duur van elke module is 2 à 3 uur. De opleiding vindt plaats in een beperkte groep van 5 à 6 deelnemers. 9

11 2.4. Manueel hanteren van lasten Het opsporen van risico s eigen aan manueel hanteren van lasten vormt eveneens één van de wettelijke belastingen van de preventieadviseurs. De Europese richtlijn 90/269/EEG met betrekking tot het manueel hanteren van lasten werd ingevoerd in het Belgisch recht door het KB van 12 augustus 1993 (BS van 29 september 1993). De wettelijke bepalingen werden opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk onder Titel VIII, hoofdstuk V. Het departement ergonomie van ARISTA biedt volgende diensten aan: Opsporing van risicofactoren en analyse van de situatie Het departement ergonomie vertrekt van een internationaal gevalideerde methode (NIOSH methode) om de situatie te analyseren en de risicofactoren van de onderzochte werkpost aan te duiden. Deze methode laat eveneens toe het risico voor de wervelkolom te kwantificeren en de prioriteiten van eventueel uit te voeren aanpassingen te bepalen Formuleren van voorstellen tot aanpassing van de omstandigheden bij manueel hanteren van lasten Er kunnen, vertrekkend van de resultaten uit de vorige fase, voorstellen geformuleerd worden om de risicofactoren, eigen aan manueel hanteren van lasten, weg te werken of te verminderen en de manier van werken ergonomisch aanvaardbaar te maken. Als de aangepaste werksituatie ergonomisch aanvaardbaar is, kan de interventie vervolledigd worden door de werknemers een opleiding te geven met betrekking tot rugpreventie en het correct manueel hanteren van lasten zoals voorzien in de wetgeving. 10

12 Opleiding Preventie van rugklachten Hanteren van lasten veroorzaakt vaak ongevallen met rugletsels die meestal het gevolg zijn van een foutieve houding. Dit kan eveneens leiden tot kneuzingen, verbrijzeling of vallen. Preventie kan rugklachten voorkomen! Doelstellingen Voor wie? Programma voldoen aan de wettelijke vereiste bewustmaken van het personeel betreffende de rugproblematiek bewust worden van de eigen verantwoordelijkheid inzake rugpreventie leren rugsparend te werken correct toepassen van de verschillende tiltechnieken creativiteit stimuleren bij het zoeken naar oplossingen Iedereen die rugbelastende arbeid uitvoert: magazijniers, schilders, tuinmannen, schoonma(a)k(st)ers, bouwvakkers, De opleiding is opgebouwd uit een theoretisch gedeelte: interactieve uiteenzetting over de bouw en de functie van de rug begrip van het model belasting belastbaarheid overbelasting uiteenzetting over rugletsels en rugklachten en de oorzaken ervan inzicht in de risicofactoren thuis en op het werk persoonlijke aanpak van rugpreventie Gevolgd door een praktische sessie: rugvriendelijke houdingen rugsparende tiltechnieken Praktische informatie De opleiding vindt plaats in uw onderneming of in de leslokalen van AristA en duurt een halve dag. Elke groep bestaat uit 8 tot max. 15 deelnemers. Deze opleiding kan aangepast worden aan de specifieke risico s die aanwezig zijn in uw onderneming. Na evaluatie van deze risico s zal de opleiding door een veiligheidsadviseur-ergonoom niveau I gegeven worden. AristA organiseert ook regelmatig opleidingen voor individuele deelnemers. 11

13 Opleiding van Rugcoach Het departement ergonomie kan binnen het bedrijf werknemers opleiden tot rugcoach. Deze opleiding gaat dieper in op het ontstaan en de preventie van rugklachten. Eveneens krijgen de rugcoaches een basisopleiding over de factoren die een invloed hebben op de rugbelasting op de arbeidsplaats. Doelstellingen Een aanspreekpunt zijn voor collega s met betrekking tot het hanteren van lasten; Informatie en instructies geven aan collega s i.v.m. de taken waarbij het hanteren van lasten een rol speelt; Een voorbeeld zijn naar de collega s toe, dit wil zeggen zelf consequent zijn in het toepassen van de aangeleerde principes van rugpreventie en tilinstructies; Informatie geven aan de IDPB (Interne Dienst Preventie en Bescherming) wat betreft het opsporen en vaststellen van knelpunten en klachten met betrekking tot het manueel hanteren van lasten; Met een positieve, kritische blik kijken naar de taken, de taakuitvoering (werkmethode) en de werkpost om alzo informatie omtrent mogelijke knelpunten door te spelen naar de IDPB. Voor wie? De inhoud van de opleiding kan aangepast worden aan de specifieke noden van uw bedrijf en van het doelpubliek. De opleiding richt zich tot alle leden van de hiërarchische lijn. Programma Wetgeving ter zake Basiscursus rugpreventie en tilinstructies Inoefenen tiltechnieken Algemene inleiding in de ergonomie Checklist: begrijpen en gebruiken Observatie van 1 werkpost door middel van de checklist Zoeken naar mogelijke theoretische en praktische oplossingen Zelf geven van theorieles (met video-observatie) Tilprotocol Zelf demonstreren van tiltechnieken (met videoobservatie) Praktische informatie De opleiding duurt 3 à 4 dagen. Elke groep bestaat uit maximum 12 deelnemers. 12

14 2.5. Werkgerelateerde overbelastingsletsels Werkgerelateerde overbelastingsletsels zijn ook gekend onder de naam RSI (Repetitive Strain Injury). Ze duiden op overbelastingsletsels die te wijten zijn aan de uitvoering van het arbeidsproces. Waar de oorspronkelijke term de nadruk legde op het repetitief karakter van het werk, weten we ondertussen dat dit veel ruimer bekeken dient te worden en dat andere vormen van belasting evenzeer een uitlokkende factor kunnen zijn (uitgeoefende kracht, duur van de inspanning, mentale belasting, ). Het departement ergonomie kan een analyse doen van de verschillende vormen van belasting die verbonden zijn aan een bepaalde werkpost of een bepaalde taak. Verbeteringen kunnen dan door ARISTA voorgesteld worden om de belasting te verlagen en zo de kans op lichamelijke letsels of ongemakken te verkleinen. Er wordt een analyse gemaakt om de oorzaken van deze werkgerelateerde overbelastingsletsels te achterhalen en er worden voorstellen gedaan om hiervoor oplossingen te vinden. Het voorkomen van overbelastingsletsels is onze zorg Energetische belasting De energetische belasting van een arbeidstaak kan gevolgd worden via een continue registratie van het hartritme. De verschillende taken die tijdens deze meting door de werknemer worden uitgevoerd, worden genoteerd. De verwerking van de gegevens gebeurt door computersoftware. De totale interventietijd is afhankelijk van de complexiteit van de arbeid. Dergelijke interventie kan maar overwogen worden na een voorafgaand bezoek aan de werkpost Mentale belasting Het departement ergonomie kan een analyse van de mentale belasting op het werk uitvoeren. Als deze analyse van de mentale belasting op individueel niveau kan gedaan worden, wordt ze in het algemeen uitgevoerd voor een groep individuen die zich met dezelfde arbeid bezighouden. Deze analyse houdt rekening met verschillende parameters: Aard van de activiteit (opzoeken van regelmatige of toevallige onvolkomenheden op vaste of toevallige momenten, controle taken) Aantal handelingen per tijdseenheid Tijdsbelasting Aanbreng van informatie in overeenstemming met de mogelijkheden van het individu Kwaliteit en kwantiteit van de vereiste aandacht Complexiteit van het mentale proces dat in werking wordt gezet Nauwkeurigheid van de activiteiten Respecteren van stereotypes Enz. 13

15 Uit deze analyse vloeien voorstellen tot oplossing voort om de mentale belasting aan te passen aan de werknemer die het werk moet uitvoeren Samenwerken met experten Voor bepaalde metingen of studies (trillingen, opmaak geluidskaart, ontwerp van verlichting, electromyografie, enz.) werken de ergonomen samen met externe experten, gespecialiseerd in het desbetreffende domein. 14

16 3. Besluit Het departement ergonomie treedt door zijn globale aanpak op in de gehele onderneming. De preventieadviseurs ergonomie van AristA doen, na een uitvoerige analyse, voorstellen om de fysieke en mentale belasting van de werknemers tot een ergonomisch aanvaardbaar niveau te herleiden. Het departement ergonomie streeft naar het verbeteren van het welzijn van de werknemers, zowel door het verbeteren als door het ontwerpen van werkposten, om aan de mogelijkheden van een maximum aantal werknemers te beantwoorden met de noodzakelijke efficiëntie van de onderneming in het achterhoofd. 15

17 4. Contact Wenst u bijkomende informatie over de verschillende interventies die in deze brochure zijn beschreven, aarzel dan niet om onze afdeling verkoop te contacteren: Secretariaat Risicobeheer T F rim.secr@arista.be 16

FOD JUSTITIE - EPI DOELSTELLING RISICO-INVENTARISATIE INVENTARISATIE EN EVALUATIE

FOD JUSTITIE - EPI DOELSTELLING RISICO-INVENTARISATIE INVENTARISATIE EN EVALUATIE FOD JUSTITIE - EPI RISICO-INVENTARISATIE INVENTARISATIE EN EVALUATIE DOELSTELLING WET WELZIJN 4.8.1996 VERPLICHT DE WERKGEVER EEN PREVENTIEBELEID TE VOEREN - Risico s s vermijden - Risico s s die niet

Nadere informatie

Risicoanalyse (RA) Overzicht. = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader. 2.

Risicoanalyse (RA) Overzicht. = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader. 2. Risicoanalyse (RA) = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1 1 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Overzicht 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader 2. Gevaar en risico 3. Risicoinventarisatie

Nadere informatie

Brochure voor de werkgever

Brochure voor de werkgever Brochure voor de werkgever WG Inhoud Inleiding...3 1. Evaluatie...4 2. Individueel advies... 5 3. Doorverwijzing... 6 4. Groepsrapport... 6 5. Praktisch...7 2 Computers zijn niet meer weg te denken uit

Nadere informatie

Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie

Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie Beeldschermwerk GO! - Basisvorming veiligheid 2015-2016 Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie Schema 1. Wetgeving 2. Risicofactoren 3. Nieuwe trends 4. Ergonomische hulpmiddelen 1 1 1. Wetgeving Codex

Nadere informatie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! 2017 Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie Uw welzijn, onze prioriteit, Wettelijk kader Ergonomie Arbeidsbelasting Methodologie WETTELIJK

Nadere informatie

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie

Nadere informatie

Voorstelling OCMW Waregem

Voorstelling OCMW Waregem Voorstelling OCMW Waregem Technische dienst Administratieve medewerker (1 : 0,5 fte) de technici (9 : 8,1 fte) de groendienst (1 : 1 fte) de technische logistiek (2 : 1,5 fte) Voorstelling OCMW Waregem

Nadere informatie

West4work 31/10/17. Astrid Van Severen Team Ergonomie

West4work 31/10/17. Astrid Van Severen Team Ergonomie West4work 31/10/17 Astrid Van Severen Team Ergonomie Rondvraag Wat is ergonomie Aanpak: Hoe ergonomie ondersteunen in een zorginstelling Risicoanalyse in de ergonomie Is er nood aan ergonomie Strategie

Nadere informatie

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw DYNAMISCH OP KANTOOR Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw STAPPENPLAN Taakanalyse Zittende mens Werktafel Inrichting en opstelling Werkruimte STAP 1: TAAKANALYSE Stap 1: Taakanalyse Waaruit

Nadere informatie

Preventiestrategie. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale. Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen. Rangschikking 37 methodes.

Preventiestrategie. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale. Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen. Rangschikking 37 methodes. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen Unité Hygi J. Malchaire Hygiène et Physiologie du Travail, U.C.L. D. Delaruelle Ergonoom Moeilijkheid aanpak, methode,

Nadere informatie

NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methode: Thermische omgevingsfactoren NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Het risico van thermische belasting of ongemak evalueren onder de omstandigheden die tijdens

Nadere informatie

Vademecum Welzijn op het werk

Vademecum Welzijn op het werk Vademecum Welzijn op het werk Vademecum Welzijn op het werk 3 4 MANNEN - VROUWEN Verwijzingen naar personen of functies (zoals werknemer, adviseur, ) hebben betrekking op vrouwen en mannen. INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

10/2/2014. Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie

10/2/2014. Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie Ergonomie : wat en wie? Ergonomie : waarom? Wetgevend kader: KB Beeldschermwerk Vermijden van klachten Ergonomie: hoe? 2 Ergonomie tracht

Nadere informatie

Participatieve risico-inventarisatie op maat van kleine ondernemingen. De SOBANE-strategie

Participatieve risico-inventarisatie op maat van kleine ondernemingen. De SOBANE-strategie Participatieve risico-inventarisatie op maat van kleine ondernemingen De SOBANE-strategie De preventiestrategie SOBANE (Screening, Observation, Analysis, Expertise) en de DEPARIS-opsporingsmethode gaan

Nadere informatie

PREVENTIEBELEID ERGONOMIE

PREVENTIEBELEID ERGONOMIE PreNNE 07-03-2013 PREVENTIEBELEID ERGONOMIE Roeland Motmans, Eur Erg Preventieadviseur Ergonomie IDEWE Preventiebeleid ergonomie Instructie Risico-analyse Ontwerp - Aankoop www.ergonomiesite.be 1 Actoren

Nadere informatie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele

Nadere informatie

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

Codex over het welzijn op het werk. Boek VIII.- Ergonomische belasting. Titel 2. Beeldschermen

Codex over het welzijn op het werk. Boek VIII.- Ergonomische belasting. Titel 2. Beeldschermen Codex over het welzijn op het werk Boek VIII.- Ergonomische belasting Titel 2. Beeldschermen Omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn 90/270/EEG van de Raad van 29 mei 1990 betreffende minimumvoorschriften

Nadere informatie

"Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50

Beeldschermwerk is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50 Beeldschermwerk Voor gezond en veilig werken Inleiding COLOFON "Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50 Redactie : CLB Externe

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012)

Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012) Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012) Lieve Ponnet Adviseur-generaal Algemene directie humanisering van de arbeid Afdeling normen welzijn

Nadere informatie

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal 1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd

Nadere informatie

Codex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren

Codex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Hoofdstuk I.- Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.V.1-1.- 1. Overeenkomstig

Nadere informatie

STEP WerkPlekAnalyse bij

STEP WerkPlekAnalyse bij STEP WerkPlekAnalyse bij Inleiding De STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) is gevraagd de werkplek van mevrouw G. te analyseren, risicofactoren te inventariseren en advies te geven over een optimale

Nadere informatie

Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector

Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector Wettelijk kader Musculoskeletale Aandoeningen Yves De Groeve FOD WASO RD TWW Oost-Vlaanderen Kennisdirectie

Nadere informatie

Manueel hanteren van lasten. Codex Boek VIII titel 3

Manueel hanteren van lasten. Codex Boek VIII titel 3 Manueel hanteren van lasten Codex Boek VIII titel 3 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Manueel hanteren van lasten: KB 12/08/1993 Risicoanalyse Organisatorische maatregelen Middelen

Nadere informatie

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Welzijnsdag 12 november 2012 1 Inhoudsopgave Korte schets wetgeving De risicoanalyse Preventiemaatregelen Rolverdeling in

Nadere informatie

MANUEEL BEHANDELEN VAN LASTEN

MANUEEL BEHANDELEN VAN LASTEN MANUEEL BEHANDELEN VAN LASTEN - Identificatiefiche van risicofactoren bij manuele behandeling April 2008 Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Gebruiksaanwijzing De Identificatiefiche van risicofactoren

Nadere informatie

Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie

Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie Beeldschermwerk GO! - Basisvorming veiligheid 2017 Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie Schema 1. Wetgeving 2. Risicofactoren 3. Preventie 4. Fysische omgevingsparameters (risico s en preventie) 5.

Nadere informatie

Vademecum Welzijn op het werk 3

Vademecum Welzijn op het werk 3 Vademecum Welzijn op het werk 3 MANNEN - VROUWEN Verwijzingen naar personen of functies (zoals werknemer, adviseur, ) hebben betrekking op vrouwen en mannen. INHOUDSTAFEL VOORWOORD.......................................................................................................................................................................................

Nadere informatie

Ergonomisch werken met beeldschermen Informatie voor werkgevers. Mark Hautekiet Preventieadviseur Ergonomie

Ergonomisch werken met beeldschermen Informatie voor werkgevers. Mark Hautekiet Preventieadviseur Ergonomie Ergonomisch werken met beeldschermen Informatie voor werkgevers Mark Hautekiet Preventieadviseur Ergonomie Inleiding In deze korte presentatie staan enkele praktische tips voor werkgevers voor de inrichting

Nadere informatie

Infosessie specialisatie ergonomie. Brussel, 17 mei Kader.

Infosessie specialisatie ergonomie. Brussel, 17 mei Kader. Infosessie specialisatie ergonomie Brussel, 17 mei 2018 Kader 1 Hoe? Niveau II Niveau I Psychosociale aspecten Arbeidshygiëne Ergonomie 280u Multi basisvorming 120u Nu/vroeger Niveau I Psycho Hygiëne Niveau

Nadere informatie

Stafpersoneel / leidinggevenden / technici

Stafpersoneel / leidinggevenden / technici Stafpersoneel / leidinggevenden / technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.

Nadere informatie

1 Welke informatie is er te vinden over beeldschermwerkplekken in de Arbowet?

1 Welke informatie is er te vinden over beeldschermwerkplekken in de Arbowet? Wetgeving Vraag en antwoord In de Arbowet, de Arboregeling en het Arbobesluit staan bepalingen over beeldschermwerk. Vanuit deze wetgeving wordt verwezen naar NEN-normen, uitgegeven door het Nederlands

Nadere informatie

SOBANE methoden: Globale lichaamstrillingen NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

SOBANE methoden: Globale lichaamstrillingen NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methoden: Globale lichaamstrillingen NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Aan de hand van tabellen, het risico verbonden aan globale lichaamstrillingen evalueren onder

Nadere informatie

SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Evalueer op een diepgaandere wijze: de kantoorinrichting het werkvlak de hardware de hulpmiddelen het gezondheidstoezicht

Nadere informatie

Codex over het welzijn op het werk. Boek I.- Algemene beginselen. Titel 2. Algemene beginselen betreffende het welzijnsbeleid

Codex over het welzijn op het werk. Boek I.- Algemene beginselen. Titel 2. Algemene beginselen betreffende het welzijnsbeleid Codex over het welzijn op het werk Boek I.- Algemene beginselen Titel 2. Algemene beginselen betreffende het welzijnsbeleid Omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn 89/391/EEG van de Raad

Nadere informatie

Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop

Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop 1. Werkruimte Volgens het KB Werken met beeldschermapparatuur (1993) moet de ruimte, wat afmetingen en inrichting betreft, voldoende plaats bieden om veranderingen

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf

Nadere informatie

Kantoorinrichting en lichamelijke klachten

Kantoorinrichting en lichamelijke klachten Kantoorinrichting en lichamelijke klachten Overzicht 1. INLEIDING 2. INRICHTING VAN DE KANTOORRUIMTE 3. SICK BUILDING SYNDROOM 4. WAT DOE JE ALS IPA? 22/01/2019 KANTOORINRICHTING EN LICHAMELIJKE KLACHTEN

Nadere informatie

SOBANE methoden: Lawaai NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

SOBANE methoden: Lawaai NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methoden: Lawaai NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen De reële blootstelling van de werknemers evalueren aan de hand van eenvoudige metingen. Meer gerichte preventie/verbeteringsmaatregelen

Nadere informatie

Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici

Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.

Nadere informatie

Algemene strategie inzake preventie van risico s. preventie. Inhoud. Preventie nieuwe stijl volgens de welzijnswet UITGANGSPUNTEN

Algemene strategie inzake preventie van risico s. preventie. Inhoud. Preventie nieuwe stijl volgens de welzijnswet UITGANGSPUNTEN Algemene strategie inzake preventie van risico s J. Malchaire, Unité Hygiène et Physiologie du Travail, U.C.L. Clos Chapelle-aux aux-champs 30-38 38 B - 1200 Bruxelles H. D Hertefelt, Nationaal Onderzoeksinstituut

Nadere informatie

Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk

Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk 1 CO-PREV = 11 erkende EDPB s EDPB s zorgen met ± 3000 medewerkers voor : 3.300.000 werknemers 210.000 bedrijven 2 WERKING CO-PREV

Nadere informatie

Infobrochure. Beeldschermwerk

Infobrochure. Beeldschermwerk Infobrochure Beeldschermwerk Inhoud Infobrochure Beeldschermwerk 1. Opstelling en correct gebruik van de middelen 5 1.1 Instellen van de stoel 5 1.2 De werktafel (bureau) 6 1.3 Toetsenbord en muis 7 1.4

Nadere informatie

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren. WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal

Nadere informatie

Welzijnsbeleid - Risicoanalyse

Welzijnsbeleid - Risicoanalyse Welzijnsbeleid - Risicoanalyse Infodocument Welzijnsbeleid - Risicoanalyse 1 Wettelijke aspecten Elke werkgever moet zorgdragen voor het uitschakelen van gevaarlijke arbeidsomstandigheden. Hij dient de

Nadere informatie

Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop

Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop 1. Werkruimte Volgens het KB Werken met beeldschermapparatuur (1993) moet de ruimte, wat afmetingen en inrichting betreft, voldoende plaats bieden om veranderingen

Nadere informatie

Interne instructie Arbeidsinspectie. Beeldschermwerk. 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie beeldschermwerk 2.3 Inspectie 2.

Interne instructie Arbeidsinspectie. Beeldschermwerk. 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie beeldschermwerk 2.3 Inspectie 2. Interne instructie Arbeidsinspectie Beeldschermwerk INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie beeldschermwerk 2.3 Inspectie 2.4 Handhaving 3. ACHTERGRONDINFORMATIE 3.1

Nadere informatie

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat 2013 Re. Entry is samenwerkingspartner binnen FIT Return (zie www.fit-return.nl) 1 Arbeid en Belastbaarheid Intake Fysiek (Arbeids- Bedrijfsfysiotherapeut) De

Nadere informatie

NIVEAU 2: OBSERVATIE

NIVEAU 2: OBSERVATIE SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING PREVENTION Doelstellingen Bestuderen van de situatie in het algemeen en op de werkplaats, voor wat betreft: de arbeidsomstandigheden de problematiek

Nadere informatie

Welzijn op het Werk. Johan Lowettte

Welzijn op het Werk. Johan Lowettte Welzijn op het Werk Johan Lowettte Welzijn op het Werk 1 Wie? Afdeling WELZIJN 40 professionals Preventieadviseurs (17) Domeinverantwoordelijken Ergonomie Gezondheid Psychosociale aspecten Hulpverleners

Nadere informatie

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Problematiek MSA en rugklachten Belangrijke oorzaak van verzuim en daarmee gepaard gaande kosten Bijna

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012)

Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012) Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012) Afdeling I.- Toepassingsgebied en definities Artikel 1.- Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en

Nadere informatie

Checklist beeldschermwerk : ontwerp en aankoop

Checklist beeldschermwerk : ontwerp en aankoop Checklist beeldschermwerk : ontwerp en aankoop 1. Kantoorruimte NEN 1824 (2001) 4 m 2 Basiswerkplek (stoel en circulatieruimte) + 1 m 2 Werkvlak met flatscreen + 2 m 2 Werkvlak met CRT scherm + 1 m 2 Lees-

Nadere informatie

Risicoanalyse ergonomie

Risicoanalyse ergonomie Risicoanalyse ergonomie Roeland Motmans Domeinverantwoordelijke Ergonomie Aanleiding Risicobeheersing ergonomie - Vier niveaus Sobane strategie - Registratietool Preventieadviseur van de toekomst - Niveau

Nadere informatie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie 22-9-2015 AZ Groeninge Kortrijk AZ Groeninge Preventie en bescherming Ergonomie Ann Debaere September 2015 Fusieziekenhuis ontstaan uit de vier algemene ziekenhuizen in Kortrijk. 1 2 Dienst PBW 1. Wat

Nadere informatie

Ergonomie in de retailsector 24 September 2015

Ergonomie in de retailsector 24 September 2015 Ergonomie in de retailsector 24 September 2015 Voorstelling ergonomische studie 1 Ergonomisch onderzoek Wat: Doel: Ergonomische studie uitgevoerd i.s.w. Dhr. François Biebuyck, G.G.S. in ergonomie voor

Nadere informatie

1 Beschrijving. 2.1 Mechanische trillingen Bespreking per hoofdstuk:

1 Beschrijving. 2.1 Mechanische trillingen Bespreking per hoofdstuk: Preventiefiche 1052 07/2017 Blootstelling aan fysische agentia (lawaai en trillingen) bij wegenwerkers 1 Beschrijving Door hun werk lopen wegenwerkers onder andere risico op gehoorschade, rugklachten,

Nadere informatie

SOBANE methoden: Hand-arm trillingen NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

SOBANE methoden: Hand-arm trillingen NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methoden: Hand-arm trillingen NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Aan de hand van tabellen, het risico verbonden aan hand-arm trillingen evalueren onder de omstandigheden

Nadere informatie

Risicoanalyse Beeldschermwerk THE BASICS. David Verwimp Preventieadviseur Ergonomie

Risicoanalyse Beeldschermwerk THE BASICS. David Verwimp Preventieadviseur Ergonomie Risicoanalyse Beeldschermwerk THE BASICS David Verwimp Preventieadviseur Ergonomie BEELDSCHERMWERK! Basisprincipes! Ergonomie Fysiek + Mentaal Belasting Belastbaarheid JA NEE Ik zit minder dan 7 uur per

Nadere informatie

VERANTWOORDELIJKHEDEN BIJ UITVOERING VAN WELZIJNSWET EN IN HET BIJZONDER VAN DE HIERARCHISCHE LIJN

VERANTWOORDELIJKHEDEN BIJ UITVOERING VAN WELZIJNSWET EN IN HET BIJZONDER VAN DE HIERARCHISCHE LIJN VERANTWOORDELIJKHEDEN BIJ UITVOERING VAN WELZIJNSWET EN IN HET BIJZONDER VAN DE HIERARCHISCHE LIJN Werk brengt risico s met zich mee. Het productieproces, het transport, de werkorganisatie, de omgeving

Nadere informatie

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken

Nadere informatie

1 wat de ergonomie betreft, de multidisciplinaire basisvorming aangevuld met de specialisatiemodule

1 wat de ergonomie betreft, de multidisciplinaire basisvorming aangevuld met de specialisatiemodule Koninklijk besluit van 5 december 2003 betreffende de deskundigheden van de preventieadviseurs van de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk (B.S. 22.12.2003) Gewijzigd bij: (1) koninklijk

Nadere informatie

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel

Nadere informatie

Checklist RSI-preventiebeleid

Checklist RSI-preventiebeleid Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend

Nadere informatie

Inrichting beeldschermwerkplek

Inrichting beeldschermwerkplek Inrichting beeldschermwerkplek Het is lastig om tijdens beeldschermwerk een gezonde werkhouding te waarborgen, vooral wanneer het werk snel af moet zijn of wanneer er veel concentratie nodig is. Daarom

Nadere informatie

Back to Basics Hoe begin ik aan een risicoanalyse omtrent brandveiligheid? Date 2017/10/05 vzw ANPI asbl

Back to Basics Hoe begin ik aan een risicoanalyse omtrent brandveiligheid? Date 2017/10/05 vzw ANPI asbl NOTIFIED BODY n 1134 003-TEST ISO/IEC 17025 003-INSP ISO/IEC 17020 003-PROD ISO/IEC 17065 Back to Basics Hoe begin ik aan een risicoanalyse omtrent brandveiligheid? Date 2017/10/05 vzw ANPI asbl i.s.m.

Nadere informatie

NIVEAU 2: OBSERVATIE

NIVEAU 2: OBSERVATIE SOBANE methoden: Lawaai NIVEAU 2: INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Bestuderen van de situatie in het algemeen en op de werkplaats, voor wat betreft: de arbeidsomstandigheden de geluidsbronnen.

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993)

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993) Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993) Gewijzigd bij: (1) koninklijk besluit van 20 februari 2002 tot wijziging van het koninklijk besluit

Nadere informatie

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS Hoe vatbaar zijn beeldschermwerkers voor verzuim? 4 Vergrijzing, katalysator voor verzuim 6 Onze kijk en aanpak 8 In 3 stappen naar werkbaar welzijn voor beeldschermwerkers

Nadere informatie

CO-PREV. Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk

CO-PREV. Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk CO-PREV Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk 1 CO-PREV= 13 erkende EDPB s EDPB s zorgen met +/- 3000 medewerkers voor: 3.200.000 werknemers; +/- 202.000 bedrijven.

Nadere informatie

Circulaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN

Circulaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN OVERMATIGE KOUDE EN WARMTE PRINCIPE Codex V.1 behandelt de blootstelling aan thermische omgevingsfactoren tijdens het en heeft tot doel de nemers te beschermen tegen extreme thermische omgevingsfactoren.

Nadere informatie

Werken met beeldschermen

Werken met beeldschermen Werken met beeldschermen Beeldschermwerk 080909.docVersie: 01/08/2012 Pagina 1 van 8 WERKEN MET BEELDSCHERMEN Werken met beeldschermen kan leiden tot o.a. oogvermoeidheid, hoofdpijn, rug- en nekklachten.

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993)

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993) Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993) Gewijzigd bij: (1) koninklijk besluit van 20 februari 2002 tot wijziging van het koninklijk besluit

Nadere informatie

Opleiding niveau Brandweerman. Hoofdstuk 3 Arbeidsveiligheid. Kapt. Jean-Paul Heyens

Opleiding niveau Brandweerman. Hoofdstuk 3 Arbeidsveiligheid. Kapt. Jean-Paul Heyens Opleiding niveau Brandweerman Hoofdstuk 3 Arbeidsveiligheid Kapt. Jean-Paul Heyens Inleiding en duiding Beschrijving van het Vakgebied Welzijn - Welzijn en welzijnswetgeving sinds 4 augustus 1996 - Kaderwet

Nadere informatie

Wat is er aan de hand?

Wat is er aan de hand? Wat is er aan de hand? Hieronder staan allerlei praktijksituaties die op jou van toepassing kunnen zijn. Herken je hier iets van? Als je op de items klikt, krijg je als advies welke oplossingen uit de

Nadere informatie

RSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding.

RSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding. Ga bij uzelf na of U: al problemen of klachten heeft gehad in de nek, de schouders, de ellebogen of de polsen ten gevolge van de arbeidsomstandigheden. moet werken in oncomfortabele houdingen: torsies,

Nadere informatie

Werken met beeldschermen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Werken met beeldschermen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Werken met beeldschermen Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Werken met beeldschermen Hoe klachten met beeldschermen te voorkomen Europese richtlijn voor het werken met beeldschermen Het massale

Nadere informatie

Your Assembly Workspace Partner

Your Assembly Workspace Partner Onze tips voor betere ERGONOMIE IN DE WERKPLEK Your Assembly Workspace Partner Uw partner voor een ergonomische werkplaat Het belang van een ergonomische werkplek Ergonomie betekent eigenlijk het aanpassen

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2005 SCHOLENGROEP 25 - BRUGGE

JAARVERSLAG 2005 SCHOLENGROEP 25 - BRUGGE Externe Dienst voor Preventie en Bescherming JAARVERSLAG 2005 GEZONDHEIDSTOEZICHT Welzijn op het werk RISICOBEHEER OPLEIDINGEN I.IDENTIFICATIE VAN DE ONDERNEMING Nr klant : 19225 RIJSELSTRAAT 3B 8200 SINT-MICHIELS

Nadere informatie

OIRA Podiumkunsten 13 juni 2018

OIRA Podiumkunsten 13 juni 2018 website : mensen in de EU op hun werk lopen ernstige gezondheidsschade of letsel op FOD WASO : bevoegdheid : welzijn van werknemers bij werkgevers ( gezag ) Wet betreffende het welzijn van de werknemers

Nadere informatie

Circulaire EXTERNE DIENST VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING OP HET WERK

Circulaire EXTERNE DIENST VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING OP HET WERK DOEL VAN DE OPRICHTING Artikel 40 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk voorziet in de oprichting van externe diensten voor preventie en

Nadere informatie

Werkbaar werk. Resultaten van de bevraging

Werkbaar werk. Resultaten van de bevraging Werkbaar werk Resultaten van de bevraging Bevraging - doelgroep De bevraging richtte zich naar 1. Constructiv De vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersorganisaties uit de bouwsector De Woordvoerders

Nadere informatie

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE Stress en burn-out: voedingsbodem voor verzuim 4 Stress in cijfers: een harde realiteit 6 Onze aanpak 8 STAP 1 / Scan 10 STAP 2 / Advies 11 STAP 3 / Actie 12 Uitbreiding naar

Nadere informatie

Arborisico s bij politie (Nederland) Arbeidsveiligheid als opdracht voor de werkgever. Morele plicht

Arborisico s bij politie (Nederland) Arbeidsveiligheid als opdracht voor de werkgever. Morele plicht Arbeidsveiligheid als opdracht voor de werkgever Arborisico s bij politie (Nederland) 16 juni 2008 Centrum voor Politiestudies HCP Piet RECOUR Sectiechef Arbeidsveiligheid Vlaanderen Federale Politie Morele

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG

FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG 5 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit betreffende de deskundigheden van de preventieadviseurs van de externe diensten voor preventie

Nadere informatie

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot: studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.

Nadere informatie

Minder zitten op kantoor in praktijk: alternatieve oplossingen

Minder zitten op kantoor in praktijk: alternatieve oplossingen Minder zitten op kantoor in praktijk: alternatieve oplossingen VVVB 21/3/2019 OOG VOOR DETAIL VOOR WELZIJN OP HET WERK Stephan Tomlow Teamleader Ergonomie Bestuurder VerV VerV Vlaamse Ergonomie Vereniging

Nadere informatie

Preventie van Psychosociale Risico s op de Werkvloer. Wet, Wat en Hoe? Bart Vriesacker Psychosociaal departement

Preventie van Psychosociale Risico s op de Werkvloer. Wet, Wat en Hoe? Bart Vriesacker Psychosociaal departement Preventie van Psychosociale Risico s op de Werkvloer Wet, Wat en Hoe? Bart Vriesacker Psychosociaal departement Inhoudsopgave Psychosociale risico s? De nieuwe wetgeving De psychosociale risicoanalyse

Nadere informatie

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE Stress en burn-out: voedingsbodem voor verzuim 4 Stress in cijfers: een harde realiteit 6 Onze aanpak 8 STAP 1 / Scan 10 STAP 2 / Advies 11 STAP 3 / Actie 12 Uitbreiding naar

Nadere informatie

Voorkomen is nog altijd beter dan.

Voorkomen is nog altijd beter dan. Voorkomen is nog altijd beter dan. Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ Oktober 2012 Inleiding Een gezonde en veilige werkomgeving is belangrijk. Voor uw medewerkers, maar ook voor

Nadere informatie

Klimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen

Klimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen Klimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen Wetgeving De wetgeving i.v.m. het klimaat op het werk is voor het grootste deel terug te vinden in het Koninklijk Besluit Thermische Omgevingsfactoren van

Nadere informatie

CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK

CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK Toelichting In deze checklist zijn vragen opgenomen waarmee de gebruiker kan beoordelen of zijn taak, beeldscherm en werkplek aan de belangrijkste eisen (m.u.v. de software),

Nadere informatie

RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF

RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF Arbocatalogus Nikhef Nummer RSI0004V1SVM Versie 1 Bestandsnaam: Arbo-management Occupational Health & Safety RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF blz. 2 t/m 6 Inleiding blz. 2 Beschrijving problematiek

Nadere informatie

Studenten - Stagiairs

Studenten - Stagiairs R I S I C O F A C T O R E N W E R K P O S T F I C H E (Liaisonpsychologie EPSOMA) in uitvoering van het KB van 03.05.1999 betreffende de van de jongeren op het werk en de omzendbrief van 12.01.2004 betreffende

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S )

Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S ) Koninklijk besluit van 27 augustus 1993 betreffende het werken met beeldschermapparatuur (B.S. 7.9.1993) Gewijzigd bij: (1) koninklijk besluit van 20 februari 2002 tot wijziging van het koninklijk besluit

Nadere informatie

Hoe creëert u een comfortabele werkomgeving die de productiviteit van uw medewerkers verhoogt?

Hoe creëert u een comfortabele werkomgeving die de productiviteit van uw medewerkers verhoogt? Hoe creëert u een comfortabele werkomgeving die de productiviteit van uw medewerkers verhoogt? Met deze maatregelen verbetert u de ergonomie van de werkplek Inhoud 2 Inleiding 3 Verzoen algemene normen

Nadere informatie

Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo

Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo Case Marine Harvest Pieters Brugge Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo 1 08/10/2018 Prebes Studiedag Zot van Werkbaar Werk Werkbaar werk 2 Provinciehuis BOEVERBOS,

Nadere informatie