VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE HERINDELINGSCOMMISSIE VAN FRANEKERADEEL, HET BILDT, LITTENSERADIEL EN MENAMERADIEL Maandag 16 februari 2015

Transcriptie

1 VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE HERINDELINGSCOMMISSIE VAN FRANEKERADEEL, HET BILDT, LITTENSERADIEL EN MENAMERADIEL Maandag 16 februari 2015 Aanwezig Voorzitter : de heer T. van Mourik Griffier : mevrouw W. Bruinsma P.v.d.A. : de heren M.G.M. de Bok, S.S. Kuipers, F. Hiemstra en J.C.L.M. van der Lubbe F.N.P. : de heren S.L. de Haan, H. Hoekstra en P.G.C. Bakker GroenLinks : de heren J. Harms en B. Ouderkerken C.D.A. : de heren T.A. Wijkhuijs, A. Osinga en A. Talsma en mevrouw G.M. de Boer-Zoodsma Gemeentebelangen : mevrouw E. Tersptra en de hear P. Drost V.V.D. : de heren A. Magré, W.K. Postma en R.Osinga Christenunie : mevrouw D. Bloem-Hofman D66 : de heer M. de Roo, Werkgroep het Bildt : de heer H. Stellingwerf SAM : mevrouw M.R. Bartels Frije Bilkerts : de heer L. Ferwerda Met kennisgeving afwezig : mevrouw D. Osinga-Bonnema 1. Opening, vaststelling agenda Voorzitter opent de vergadering om uur met een hartelijk welkom. Mevrouw Osinga is met kennisgeving afwezig. Voorzitter hoopt dat de commissie de komende jaren goed zal vergaderen. De stuurgroep zal er in ieder geval voor zorgen dat de commissie optimaal kan werken. 2. Ingekomen stukken - 3. Informatievoorziening stuurgroep Burgemeester Veenstra (Franekeradeel) zegt dat er door de werkgroepen en de stuurgroep hard gewerkt wordt. Eventuele stukken komen via de stuurgroep naar de commissie toe. 4. Vaststellen vergaderplanning 2015 De hear Harms (GL) zou graag weten wie de stukken aanlevert en vindt dat er maar weinig bijeenkomsten zijn. Voorzitter zegt dat als er tussentijds nieuws is, die informatie naar de commissie toe komt. De stukken komen van de stuurgroep. 1

2 Het vergaderplan wordt vastgesteld. 5. Raadsvoorstel herindeling: aanpak nabij besturen, naamgeving en beleidsontwikkeling Ynsprekker de hear Postma: Op e Jouwer wie de Hollânske namme De Friesche Meeren in pûster fan komsa. In hege Balkster autoriteit ferrifele dêr de trije rieden mei, de Jouster PvdA-fraksjefoarsitter Westra wie poer. De nije namme soe ,- kostje. En no Westergo? Yn Frjentsjer, Stannebuurt en Menaam wienen 29 fan de 49 riedsleden (59%) tsjin dy namme. Like goed giet it feest troch. Wa betinkt no sa n Hollânske namme? Wie dy op in stik taalstriid út? En dan dat gedifferentiëerd taalbeleid en ons cultureel erfgoed. Us trije gemeentebestjoeren hawwe der in rommeltsje fan makke. Yn Frjentsjerteradiel leit Sexbierum bygelyks oan de Seisbierrumer Feart en yn it Bilt leit Oudebildtzijl op it snijpunt fan Ouwe Faart en Kaaifaart. Der soe gjin beswier tsjin wêze, mar de lidsteaten yn Europa koenen fansels net betinke dat hjir sa n kulturele earmoed wêze soe. En as lêste punt de easken wêr t de nije namme oan moat foldwaan. 1. Fries- of Nederlands-talig. Mar dat is gjin tsjinstelling: Frysk is in Nederlânske taal. 2. Als door de gemeente gestelde kaders. Wurdt mei de gemeente t Bilt bedoeld? 3. gemakkelijk uit te spreken moet zijn. Foar wa? Foar in Fjetnamees of in Kongolees? Mar dat koe neat skele. Yn de snuorje fan Wiegel syn ministerskip moast in Fryske namme yn it Hollânske lûdsysteem passe, mar dy regel bestiet al net mear. By de weryndieling yn de tachtiger jierren waarden Gasterlân-Sleat en Boarnsterhim nije gemeentenammen. Hollanners koene dy net útsprekke, mar dat koe doe neat skele. Yn 1999 is Ferwerderadeel Ferwerderadiel wurden. Mar dat koe doe neat skele. It sil in hiele toer wurde om in namme te betinken dy t oan alle betingsten fan 4b.1 foldocht. Ik kin jim no al fertelle dat it net slagget. Jim eigen Westergo foldocht der ek al net oan. Yn de nije gemeente is Frysk de grutste taal en binne Hollânsk en Biltsk minderheidstalen. By de stimming om in namme foar de megagemeente meiertiid, dan meie yn de earste omgong de stimmers wol kar út trije nammen hawwe, ien út elke taal. De namme mei it lytste tal stimmen falt út en yn de twadde omgong giet it dan om in kar út de oare beide. It spul moat wol earlik spile wurde. Vragen aanpak nabij besturen De heer Van der lubbe (PvdA) vraagt wie de leden van de werkgroep zijn en wat hun functie is. Mefrou Terpstra (GB) freget oft de kommisje derfan út gean kin dat it advys en de analyze fan de wurkgroep goed besprutsen wurdt mei de fraksjefoarsitters. Mevrouw Bartels (SAM) vraagt wat een agendafunctie is. Soms zitten er 3, soms 4 mensen in een werkgroep, waarom is dat? Burgemeester Krol (Het Bildt) zegt dat er in deze eerste fase geïnventariseerd wordt wat de werkwijzen zijn in de gemeenten. Daarna wordt gekeken hoe dit in de nieuwe gemeente vorm krijgt. De stukken gaan van stuurgroep naar de fractievoorzitters, dan naar de herindelingscommissie en dan naar de raden. Om te voorkomen dat Littenseradiel overbelast wordt (i.v.m. opdeling in meerdere nieuwe gemeenten) zijn er een aantal agendaleden, zij schuiven aan als er iets over de vier dorpen van Littenseradiel op de agenda staat. Dat er soms 3 en soms 4 leden in de werkgroep zitten is een praktische keuze van de secretarissen. De leden van de werkgroep zijn ambtenaren, de namen staan op pagina 1 van het plan van aanpak. 2

3 Discussie aanpak nabij besturen De hear Harms (GL) fynt tichtby bestjoeren ek dat saken dy t yn de doarpen regele wurde kinne, dêr ek regele wurde. Op dat mêd kin fan oare gemeenten leard wurde. Der wurde hast 900 oeren yn stutsen, is dat wol needsaaklik? Faaks kin it wat minder. Mefrou Terpstra (GB) kin har fine yn it útstel, mar fynt dat de fraksjes en dizze kommisje yn it proses goed befrege en ynformearre wurde moatte. De heer Van der Lubbe (PvdA) is tevreden over de voortvarendheid waarmee e.e.a. opgepakt wordt, maar mist bij de referentiekaders de ervaringen van gemeenten als Sudwest Fryslan. Burgemeester Krol is het met de heer Harms eens, burgers moeten goed betrokken worden bij het bestuur en bij wat er moet gebeuren. Er wordt zeker geleerd van andere gemeenten. De gemeentesecretarissen hebben een globale inventarisatie van uren gemaakt. Als het sneller of goedkoper kan, dan wordt dat natuurlijk gedaan. Deze commissie wordt vanzelfsprekend betrokken bij alle stappen in dit proces. Mevrouw Bartels (SAM) vindt het antwoord op de vraag over 3/4 leden in de werkgroep niet helder. In een van de dorpen is een ondernemersvereniging niet blij met aansluiting bij Westergo. Het is belangrijk om duidelijk antwoorden op vragen te krijgen zodat ook de dorpen goed geïnformeerd kunnen worden. Voorzitter zegt dat de keuze voor 3 of 4 leden niet gemaakt is om een gemeente moedwillig buiten de deur te houden. Er moet nu eenmaal met schaarse middelen en mensen veel werk verzet worden, daarom is het soms efficiënter om met 3 leden te werken. Vragen naamgeving De heer Drost (GB) vraagt of de commissie invloed heeft op de te benoemen commissieleden. En is het mogelijk om de werknaam ook in stemming te brengen? De hear Stellingwerf (wg Het Bildt) fynt dat der yn it stik dúdliker omskreaun wurde moat wa t der ynfloed hat op de namme fan de nije gemeente. De hear De Haan (FNP) seit dat op side 5 stiet dat de miening fan de boargers as definityf beslút oernaam wurdt troch it gemeentebestjoer, mar der stiet ek dat it as posityf advys sjoen wurdt. Hoe sit dat? Kinne de boargers aansen kieze tusken in Fryske, Hollânske en Biltske namme? De heer Wijkhuijs (CDA) en de hear Van der Lubbe (PvdA) vragen waarom er maar twee opties voor de naam komen. De heer Ferwerda (FB): 'n part fan de folgende fragen binne ok al steld naar anlaiding fan de foor-informasyaven in Marsum en stane op Foor de dudlikhyd richting ons burgemeester Krol en anderen: www staat niet foor Wij Wille Westergo. Eerst 'n algemene fraag: hoe komt de beslutforming over 'n onderwerp / raadsfoorstel tot stand: Warre in de Herindelingskemmissy de stimmen fan de fraksyfoorsitters plus 't tal fraksyleden dat se ferteugenwoordige as foor en teugen bijnander opteld en betekent dut dan dat ik hier namens de hele fraksy stim, met derut as konsekwînsy dat myn hele fraksy in de raad dan ok soa stimme mot as dat ik hier stimd hew? En hoe gaat 't met 'n foorstel in de aparte raden. In de fier gemeenteraden wort over 't selde foorstel stimd. Bepaalt de meerderhyd per raad 't beslut; as foorbeeld in drie gemeenteraden is de meerderhyd foor en in een teugen. Is 't foorstel dan annammen met 3 teugen 1 of warre de stimmen foor en teugen in de fier de raden teld en bepaalt de optelsom fan de individuele raadsleden 'n beslut. In 't foorstel onder 4a (en bij Inleiding 3.1) staat: het huidige gedifferentieerde taalbeleid voor aardrijkskundige namen handhaven. Is de stuurgroep, is de herindelingskemmissy 't met Frije Bilkerts eens dat dan de naam 't Bildt foor 't inpolderings- en taalgebied 't Bildt eerdrykskundig fastlaid warre mot nou t de gemeente 't Bildt opheven wort en die naam ans ferloren gaat. In 't foorstel onder 4b staat: tot de gemeentenaam te komen (...) aanpak naamgeving. Is de naam 3

4 Westergo as instuurde en deur de naamgevingskemmissy as een fan de twee selekteerde namen mooglik en kin derrnet de gemeentenaam Westergo deur de inweuners fan 't herindelingsgebied koazen warre? Is de Stuurgroep en de herindelingkemmissy 't met Frije Bilkerts eens dat de naam Westergo alleen kin at t herindelingsgebied om Dokkum hine de naam Oostergo krijt? Onder Inleiding 4a.1 staat: De meertaligheid is onderdeel van het culturele erfgoed in de gemeenten (..) Door de huidige plaatsnamen in hun huidige taal te behouden geven we uiting aan (zijn we trots op!) deze diversiteit. Bovendien ontlenen inwoners (deels) hun identiteit meer aan de plaatsnaam dan aan de (nije) gemeentenaam. Is de stuurgroep, is de herindelingskemmissy 't met Frije Bilkerts eens dat 't kulturele erfgoed in de gemeente 't Bildt fral ok de aigen taal, 't Bilds is. En dat, at je utting geve wille an dat kulturele erfgoed, de dorpsnamen op 't taalgebied 't Bildt Bildtstalig we ze motte, fral ok lezen de konstatering fan de stuurgroep seis, dat dorpsbeweuners hur taal-kulturele idinditeit, fral op 't Bildt, aansen meer ontliene motte an de Bildtse dorpsnaam dan an de nije, in elk gefal niet-bildtse gemeentenaam. Voorzitter interrumpeert omdat er ook suggesties gegeven worden. Het verzoek is dat te bewaren voor de tweede ronde. Nu is er ruimte om technische vragen te stellen over het voorstel. De hear Magré (VVD) lêst dat Frysktaligen der net op achterút gean meie. Hoe sit dat? Voorzitter zegt dat de commissie advies uitbrengt. Er wordt niet gekeken naar hoeveel raadsleden er achter een spreker zitten. Alle 23 woordvoerders kunnen hun mening geven, daarna wordt er per gemeente gekeken of het een haalbaar voorstel is. Burgemeester Veenstra zegt dat de stuurgroep met een advies over de leden van de naamgevingscommissie naar de herindelingscommissie komt, de commissie legt het vervolgens voor aan de gemeenteraden. Om tijd te winnen kan het voorstel eventueel ook rechtstreeks aan de raden voorgelegd worden. De leden van de naamgevingscommissie zijn nog niet bekend, ze komen uit alle geledingen en gemeenten en worden door de raad benoemd. De stuurgroep stelt voor uit twee namen te kiezen, zodat de gekozen naam altijd minimaal 50% van de stemmen krijgt. Het kunnen twee Friese namen worden, of twee Nederlandse, maar een Friese en een Nederlandse kan ook. Ook Westergo kan een verkiesbare naam zijn, dat is aan de naamgevingscommissie. Als de commissie wil dat er toch 3 namen voorgelegd worden, dan kan dat. Maar de stuurgroep zal daar niet op sturen. Het definitieve besluit over de naam wordt door de raden genomen. De vier dorpen van Littenseradiel mogen ook meestemmen. Burgemeester Veenstra denkt dat het Bildt als naam blijft bestaan, net als bijvoorbeeld Gaasterland en Twente. Discussie naamgeving De heer Van der Lubbe (PvdA) zou graag ook de jeugd een plek in het proces geven. In de planning zou meer tijd gereserveerd moeten worden voor het verzamelen van mogelijke namen. De hear Harms (GL) soe graach wolle dat boargers op ynternet nammen oandrage en like kinne. Ut de twa nammen mei de measte stimmen kin dêrnei keazen wurde. Sa wurde ek de jongere ynwenners derby belutsen. De hear Magré (VVD) kin him fine yn it útstel en slút oan by de opmerking fan de hear Van der Lubbe oer it beheljen fan jongerein by de weryndieling. Voorzitter vraagt of de heer Ferwerda het woord wil, omdat hij niet al zijn vragen heeft kunnen stellen. De heer Ferwerda (FB) fon het in núvere gang fan saken. Hy kiest d r foor om de fraagen op andere wize ter kinnis te bringen fan de fraksys. 4

5 De heer De Roo (D66) vindt dat de jeugd bij het hele proces betrokken moet worden. Er kan bijvoorbeeld ook een jeugdraad ingesteld worden. De heer de Roo kan zich vinden in het voorstel, maar kiezen uit twee namen vindt D66 te weinig. De heer Wijkhuijs (CDA) denkt dat twee namen niet slim is, drie namen zou beter zijn. De hear De Haan (FNP) fynt ek dat der keazen wurde moat tusken in Fryske, in Hollânske en mooglik in Biltske namme. Mevrouw Bartels (SAM) denkt dat de keuze uit twee Nederlandse en twee Friese namen beter is, of twee namen in twee varianten. De jongeren erbij betrekken is een goed idee. De hear Stellingwerf (wg Het Bildt) fynt dat it plan goed yn elkoar sit. It is wol spitich dat der net in Biltske namme meinaam wurdt. De hear Drost (GB) sjocht ek graach mear opsjes yn nammen. Westergo moat ien fan dy opsjes wêze. Mefrou Terpstra (GB) kin har fine yn it stik. Der wurdt no hieltyd sprutsen oer 3 talen, mar 20% fan de ynwenners fan de nije gemeente sprekt Franekers. De fraksje wol har net bemoeie mei de nije namme, dat is oan de ynwenners. De vergadering wordt geschorst. Voorzitter heeft tijdens de schorsing geprobeerd de heer Ferwerda over te halen zijn betoog te hervatten. Helaas heeft de heer Ferwerda aangegeven hier geen gehoor aan te willen geven. Het misverstand is ontstaan omdat in een eerdere mail werd gesproken over vragen en niet over technische vragen. Hiervoor biedt de voorzitter de heer Ferwerda zijn excuses aan. De voorzitter hoopt dat de heer Ferwerda alsnog besluit zijn mening te delen met de andere commissieleden. Burgemeester Veenstra zegt dat de naamgevingscommissie bestaat uit mensen die deskundig zijn en betrokken zijn bij de nieuwe gemeente. Dat kunnen zowel jongeren als ouderen zijn. Er wordt op allerhande manieren geprobeerd burgers te betrekken bij dit proces. Er is ook aandacht voor het voortgezet onderwijs, al kunnen alleen inwoners vanaf 18 jaar stemmen voor de nieuwe naam. Of er een jeugdraad komt, wordt uitgezocht. De stuurgroep stelt voor dat de vergadering van 31 maart besloten is zodat er dan over de leden van de naamgevingscommissie gesproken kan worden. Vervolgens gaat het als hamerstuk naar de raden. De stuurgroep stelt voor drie namen aan de bevolking voor te leggen, als er een naam meer dan 50% van de stemmen krijgt, dan wordt dat de naam. Is er geen meerderheid van 50% dan volgt er een tweede kiesronde voor de twee namen met de meeste stemmen. Er wordt binnen het wettelijke kader gezocht naar een naam. Omdat het Bildts geen officiële rijkstaal is, valt een Bildtse naam af. De hear De Haan (FNP) soe it moai fine as der dochs in Fryske, Hollânske en Biltske namme komme. Der binne ek nammen dy t Frysk én Biltsk binne. Soks kin fêstlein wurde yn de easken. De hear De Haan fynt dat de ferkiezingsútslach binend wêze moat. De heer Wijkhuijs (CDA) is tevreden met drie opties. Een naam die 40% van de stemmen krijgt, zou het ook kunnen worden, dat scheelt tijd. De heer Wijkhuijs gaat ervan uit dat er in ieder geval een Friese naam bij zit. De heer van der Lubbe (PvdA) vindt dat de herindeling echt moet gaan leven bij de schoolgaande jeugd. In de naamgevingscommissie zou daarom ook een vertegenwoordiging van de jeugd moeten zitten. Burgemeester Veenstra zegt toe dat de jeugd en de scholen er bij betrokken worden, maar dat burgers vanaf 18 jaar mogen stemmen. In de naamgevingscommissie zit niet perse een oudere of jongere. De nieuwe naam moet breed gedragen worden, vandaar dat er liever gekozen wordt voor een naam die meer dan 50% van de stemmen krijgt. 5

6 Vragen beleidsontwikkeling Mefrou Terpstra (GB) freget wat it ferfolch is as it einrapport oan de stjoergroep oerhannige is. De fraksje wol dat de rieden wol ynfloed ha op beliedskeuzes. De heer Van der Lubbe (PvdA) leest dat er voor het sociaal domein geen aparte subgroep ingesteld wordt omdat dit binnen de SoZaWe geregeld wordt. Er is wel een subgroep voor openbare orde en veiligheid, terwijl het grootste deel daarvan binnen de Veiligheidsregio geregeld is. Waarom is deze keuze gemaakt? Burgemeester Krol zegt dat de normale route van voorstellen als volgt is: het voorbereidende werk wordt in de ambtelijke werkgroepen gedaan, gecoördineerd en gestuurd door de directie. Daarna ligt het voor aan de stuurgroep en die legt het na de herindelingscommissie voor aan de raden. De raden hebben altijd het laatste woord. Aangaande subwerkgroepen; binnen openbare orde en veiligheid is er genoeg over werkwijzen en inhoud te bespreken. Discussie beleidsontwikkeling Mevrouw Bartels (SAM) zegt dat Littenseradiel op het gebied van SoZaWe momenteel meedoet met de Sudwest Fryslan. Voor die gemeente verandert er per wel het een en ander binnen het sociale domein. De heer Harms (GL) vraagt om een open vizier; behalve het in elkaar schuiven van oude werkwijzen kan ook voor een geheel nieuwe aanpak gekozen worden. GL vindt dat de raden ook bij detailbeslissingen betrokken moet worden. Burgemeester Krol denkt dat het in elkaar schuiven van alle manieren van werken en denken van de gemeenten ook een nieuwe aanpak is. Maar er wordt ook elders gekeken naar de ervaringen. Daar waar nodig worden de raden bij het ontwikkelen van voorstellen betrokken, dat zal niet altijd zo zijn. 6. Rondvraag - 7. Sluiting Voorzitter sluit de vergadering om uur. Griffier, Voorzitter, W. Bruinsma T. van Mourik 6