Seksuele diversiteit. Leskaart 1: te gebruiken door Docenten

Transcriptie

1 Leskaart 1: te gebruiken door Docenten Seksuele diversiteit Doel Seksuele diversiteit bespreekbaar maken Sentimenten aftasten en leerlingen laten nadenken over hun mening Inlevingsvermogen stimuleren voor een homo of transgender die uit de kast komt Introductie Bekijk voor opdracht 1 samen met de leerlingen de aflevering over Niek (15) van het programma Uit de kast (seizoen 2) van het begin tot 11:15 min. Na het kijken begint u een kort gesprek met de leerlingen over de betekenis van uit de kast komen. Vraag de leerlingen wat ze van de film vinden, waar Niek mee zit en of ze dat begrijpen. Doe hierna opdracht 1. Bekijk vervolgens voor opdracht 2 ook de documentaire Ik ben een meisje ( zappechtgebeurd.nl/kijken/liefde/ik-beneen-meisje.html). De documentaire gaat over het mooie meisje Joppe (14) die eigenlijk een jongen is. Bespreek na het kijken het begrip transgender. Start het gesprek door te vragen wat ze van de film vinden, wat Joppe lastig vindt en of ze dat begrijpen. Opdracht 1: U speelt cross the line De leerlingen staan in een rij naast elkaar. U zorgt dat er op de grond een lijn is. Vervolgens leest u de stellingen voor en zegt: Stap over de lijn heen als de stelling op jou van toepassing is. Sta bij een aantal stellingen stil en vraag de leerlingen om een toelichting; Waarom ben je overgestoken? en Wat vind je ervan?. Gebruik hiervoor onderstaande stellingen. Ik zet de tv uit als ik een homo op tv zie (Bespreek: Hebben we het over een specifiek iemand of over in het algemeen over intimiteit tussen twee personen van het zelfde geslacht?) Ik vind het oké als twee vrouwen hand in hand lopen Ik vind het oké als twee mannen hand in hand lopen (Bespreek: Is er een verschil tussen twee vrouwen en twee mannen?) Ik vind het oké als twee vrouwen elkaar een zoen geven Ik vind het oké als twee mannen elkaar een zoen geven Homoseksualiteit vind ik niet normaal Ik zeg er wat van als mensen zich homoseksueel gedragen (Bespreek: Bestaat homoseksueel gedrag? Wat is dit gedrag dan? En wat zeg je dan?) Ik zou niet gaan logeren bij een meisje dat lesbisch is Ik vind het prima als er een homoseksuele jongen in mijn voetbalteam zit Als mijn beste vriend homo is dan wil ik niet bevriend met hem zijn Ik heb wel eens iemand uitgescholden met homo Ik ben wel eens uitgescholden met homo Ik ken iemand persoonlijk die homoseksueel is Als ik homo zou zijn, zou ik dat niet erg vinden Als ik homo zou zijn, zouden mijn ouders dat niet erg vinden Opdracht 2: Leerlingen gaan nadenken hoe zij hun uit de kast -moment zouden aanpakken. Niek en Joppe hebben allebei een geheim. Herkennen de leerlingen hun gevoel? Hebben zij weleens een geheim gehad die ze op een gegeven moment moesten vertellen aan anderen? Een geheim waarbij ze niet zeker wisten hoe de ander zou reageren? Bijvoorbeeld toen ze verliefd op iemand waren en niet wisten of de ander ook op hen verliefd was. Of toen ze hun rapport kregen en niet wisten of hun ouders deze wel goed genoeg vonden. Laat de leerlingen nadenken over hoe zij hun uit de kast -moment zouden aanpakken; hoe zouden zij vertellen dat ze homo, lesbi of transgender zijn? Op de achterkant van deze kaart staan vragen die ze hiervoor kunnen gebruiken en is er ruimte om hun plan van aanpak uit te schrijven. U kunt dit kopiëren en uitdelen.

2 Stel je voor dat jij net als Niek homo of lesbisch bent of dat je net als Joppe transgender bent. Hoe zou je dit dan aan anderen vertellen? Schrijf hiervoor een plan van aanpak. De volgende vragen kunnen je hierbij helpen: Wat vind je ervan om het anderen te vertellen? Wie zou jij het als eerste vertellen? Waarom diegene? Wie vertel je het liever niet? Hoe zou je het vertellen? (bijv. aan tafel) Wacht je tot je een bepaalde leeftijd hebt bereikt? Ben je bang om het anderen te vertellen?

3 Leskaart 2: te gebruiken door Docenten Pesten Doel Leerlingen bewust maken van de gevolgen van pesten Inlevingsvermogen creëren onder de leerlingen Benodigdheden Voor iedere leerling een A4-vel om te verkreukelen Introductie U speelt met de leerlingen een spel waarmee de gevolgen van pesten symbolisch worden duidelijk gemaakt. Dit doet u door de leerlingen papier te laten verkreukelen en hen vervolgens te vragen het weer in de oude staat terug te krijgen. Dit zal hen niet volledig lukken. Dit komt overeen met een pestervaring; als je gepest bent, zul je nooit meer helemaal de oude worden. Opdracht Geef elke leerling een stuk papier. Vertel de leerlingen het volgende; Verfomfaai en verkreukel het papier, maak er een prop van, gooi het op de grond en stamp erop, maar zorg er wel voor dat het papier niet scheurt. Als de leerlingen klaar zijn met verkreukelen, vraagt u hen om het papier op te rapen. Geef hen de opdracht om het voorzichtig open te vouwen zonder dat het scheurt. Stel de leerlingen de volgende vragen; Vertel de leerlingen dat ze tegen het papier moeten zeggen dat het hen spijt dat ze het zo verkreukeld hebben. Stel de leerlingen de volgende vragen; Helpt dit? Worden de kreukels nu minder? Hoe vaak de leerlingen ook zeggen dat het ze spijt en hoe ze ook hun best doen om de kreukels uit het papier te krijgen, het lukt hen vast niet om het blad in de gladde staat terug te krijgen. Nabespreking Wijs de leerlingen op alle littekens (kreukels) die ze door hun verfomfaai, verkreukel en gestamp op het papier hebben achtergelaten. Vertel hen dat deze kreukels nooit helemaal zullen verdwijnen hoe hard ze ook zouden proberen om het papier glad te strijken. Dit is wat er gebeurt als een kind een ander kind pest. Je kan zeggen dat het je spijt en je kan proberen het weer goed te maken, maar de littekens zijn er en die blijven. Stel de leerlingen de volgende vragen; Wat hebben jullie van deze opdracht geleerd? Wat vonden jullie van de opdracht? Hebben jullie er ooit over nagedacht wat een pesterij voor gevolgen kan hebben? Wat zie je? Wat is er met het papier gebeurd? Is het papier nu vol met kreukels en is het helemaal vies van al het gestamp? Vraag de leerlingen om het papier weer glad te strijken en om de vouwen en kreukels eruit te krijgen. Stel de leerlingen de volgende vragen; Lukt het om de kreukels eruit te krijgen? Wordt het papier weer helemaal glad? Krijgen jullie het voor elkaar om het papier weer helemaal netjes, kreukloos en schoon te krijgen?

4

5 Leskaart 7: te gebruiken door Docenten Discussievaardigheden Doel Kennis laten maken met het concept discussiëren Bespreekbaar maken van (moeilijke) maatschappelijke thema s Stimuleren van meningsvorming en onderbouwen van mening door argumenteren Introductie Geef uw eigen les Gelijk=Gelijk? met gebruik van de didactiek van het Nederlands Debat Instituut. U helpt de leerlingen om zich voor te bereiden op een Lagerhuisdiscussie met behulp van het AUB-schema zoals vermeld achterop deze kaart. U kunt dit kopiëren en aan de leerlingen uitdelen. Opdracht 1 Vraag de leerlingen of zij weten wat een discussie is. Een discussie is een gesprek waarbij iedereen zijn mening geeft over een bepaald onderwerp. Meestal gaat het om verschillende meningen; je bent het niet met elkaar eens. Als je een goede discussie wil voeren moet je je aan regels houden. Bespreek de spelregels die hiernaast staan vermeld. Opdracht 2 Presenteer het thema van de discussie die de leerlingen gaan houden op basis van de stelling die u hiervoor gebruikt. Vertel wat de feiten zijn of bestudeer samen met de leerlingen een interessante tekst over het onderwerp dat u bespreekbaar wilt maken. Sluit af met de stelling. Opdracht 3 Verdeel de leerlingen in groepjes van vijf. Elk groepje bereidt voor- en tegenargumenten voor de stelling voor. Wijs per groepje een voorzitter en een notulist aan. De voorzitter let op de tijd en dat iedereen aan de beurt komt. De notulist tekent op een groot A2 vel het AUB-schema na en noteert de argumenten die zijn/haar groepje heeft bedacht. Opdracht 4 Voer een Lagerhuisdiscussie met de hele klas van 15 minuten. U nodigt de kinderen uit om te gaan staan, wanneer zij iets willen inbrengen in de discussie. U treedt op als gespreksleider; u houdt de discussie op gang, bewaakt de regels en stelt waar nodig prikkelende vragen. Voorbeelden van prikkelende vragen zijn; Heb je dit zelf meegemaakt?, Is het altijd zo?, Heb je het tegendeel getest?, Wat is (de oorzaak van) het probleem?, Waarom is deze oplossing goed/ slecht? en Wat zijn andere voordelen/nadelen bij deze oplossing?. Opdracht 5 Bespreek de discussie na. Wat vonden de leerlingen van de les? Wat vonden ze moeilijk/makkelijk? Wat hebben ze geleerd? Is hun mening bijgesteld? Bestudeer de spelregels. Welke vaardigheden beheersen ze goed en welke minder? Geef tips en tops. Geschikte stellingen zijn: Als je gepest wordt, mag je terugpesten Pesten moet hard worden gestraft De gepeste mag de straf van de pester bepalen Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze een meisje of een jongen willen zijn In Nederland moet je alles kunnen zeggen wat je denkt De spelregels: 1. Luister naar elkaar 2. Onderbouw wat je zegt: Ik vind... omdat Heb respect voor elkaars mening 4. Richt je op de boodschap, niet de boodschapper 5. Laat elkaar uitpraten 6. Blijf bij het onderwerp 7. Wees eerlijk 8. Probeer iedereen te begrijpen

6 AUB Stelling: Argument 1 VOOR Argument 2 VOOR Argument 3 VOOR Argument: Argument: Argument: Uitleg: Uitleg: Uitleg: Voorbeeld: Voorbeeld: Voorbeeld: Stelling: Argument 1 TEGEN Argument 2 TEGEN Argument 3 TEGEN Argument: Argument: Argument: Uitleg: Uitleg: Uitleg: Voorbeeld: Voorbeeld: Voorbeeld:

7 Leskaart 3: te gebruiken door Docenten Vrijheid en Democratie Doel Leerlingen laten meedenken over hoe een democratie werkt en waar politieke partijen over nadenken Introductie U legt uit: In Nederland leven we in een democratie. Het woord demo cratie is afgeleid van de Griekse woorden demos (volk) en kratein (macht) en betekent dus letterlijk het volk aan de macht. Dit doen we door op een partij te stemmen waar we het mee eens zijn. Nederland kent veel politieke partijen, bijvoorbeeld de Partij van de Arbeid (PvdA), GroenLinks, Partij van de Vrijheid (PVV) en Volkspartij voor Vrijheid en Demo cratie (VVD). Zij staan voor bepaalde waarden en hebben verschillende standpunten over belangrijke zaken, zoals het milieu en het onderwijs. Eens in de vier jaar mogen alle mensen vanaf 18 jaar stemmen. De partij met de meeste stemmen wint en mag dan het land regeren. Opdracht Vorm groepjes van maximaal 5 leerlingen en geef ze de opdracht een politieke partij op te zetten. Daarbij kunt u de volgende opdrachten geven: Bedenk een naam voor jullie partij Bedenk wat jullie belangrijk vinden Wat zouden jullie veranderen of juist zo laten wanneer jullie aan de macht zijn? Bedenk wel dat mensen op jullie partij moeten stemmen, het moeten dus dingen zijn die meer mensen belangrijk vinden Kies per partij een vertegenwoordiger die voor de klas voordraagt wat de standpunten van jullie partij zijn Om de leerlingen verder op weg te helpen kunt u ze onderwerpen en casussen meegeven. Deze staan gedrukt op de achterzijde van deze kaart. Deze kunt u kopiëren en aan uw leerlingen geven. Als alle vertegenwoordigers van de partijen aan het woord zijn geweest vraagt u de leerlingen om te stemmen op hun favoriete partij. Dat kan middels het stemformulier achterop deze kaart. Deze kunt u kopiëren en uitdelen. De partij met de meeste stemmen wint Voor meer informatie kunnen leerlingen bijvoorbeeld onderzoek doen op internet. Kijkt u eens op deze site:

8 Onderwerp 1: Verkeer & Vervoer Vinden jullie bijvoorbeeld dat het openbaar vervoer gratis moet worden of dat de weg naar school toe veiliger moet zijn? Bedenk goed waarom jullie dit vinden en of meer mensen dit belangrijk zullen vinden. Onderwerp 2: Wetten maken Wat mag volgens jullie wel en wat niet? Het is nu bijvoorbeeld verboden om muziek of films via internet te downloaden. Dit is voor veel mensen heel fijn omdat het gratis is. Alleen de mensen die de muziek of films maken verdienen zo geen geld meer. Hoe denkt jullie partij hierover? Onderwerp 3: Vrijheid van meningsuiting In Nederland mag je in principe alles zeggen, dit heet vrijheid van meningsuiting. Soms doen mensen elkaar pijn met de dingen die ze over elkaar zeggen. In hoeverre vindt jullie partij dat we in Nederland alles kunnen zeggen, ook al kwetst het sommige mensen? Onderwerp 4: Onderwijs In Nederland geldt de wet vrijheid van onderwijs. Hierdoor zijn er veel verschillende soorten scholen in Nederland. Zo ook scholen voor speciaal onderwijs. Hier gaan kinderen naar toe met een geestelijke of lichamelijke handicap. Maar de minister heeft gezegd dat ze passend onderwijs beter vindt en dat alle kinderen naar dezelfde school moeten kunnen. Dit betekent dat er misschien binnenkort een kind bij jou in de klas zit met een handicap. Zijn jullie het eens met de minister? Stemformulier Ik stem op: Partij 1 Partij 2 Partij 3 Partij 4 Partij 5

9 Leskaart 4: te gebruiken door Leerlingen Adviseren Opdracht Sven, Miriam, Sara, Sophie Riley, en Marieke krijgen alle zes op een heel verschillende manier te maken met discriminatie en vooroordelen. Kies na het lezen één van de verhalen uit en probeer hem of haar goede raad te geven. Vertel ook wat jij zou doen in deze situatie. Gebruik hiervoor de ruimte achterop deze kaart. Tip: Praat met de ik-boodschap en geef voorbeelden. Sven, 10 jaar Ik heb een spierziekte waardoor ik in een rolstoel zit. Op school merk ik niet zo dat ik anders ben dan anderen, iedereen doet vriendelijk tegen me. Buiten school is dat wel anders. Ik word vaak aangestaard op straat en in winkels praten ze soms tegen me alsof ik een klein kind ben. Dat vind ik stom. Mijn benen doen het niet, maar dat wil toch niet zeggen dat er iets mis is met mijn hoofd? Miriam, 12 jaar Op school heb ik veel vriendinnetjes. Ik vind het heel leuk om na schooltijd met ze te spelen op het plein in de buurt van mijn huis. Maar van mijn ouders mag dit niet. Mijn ouders vinden dat meisjes thuis horen en moeten helpen in het huishouden. Mijn broer mag wel op straat spelen. Ik snap dit niet. Ik mag toch zelf weten wat ik doe? Sara, 10 jaar Ik woon in een buurt waar veel ver schillende soorten mensen met verschillende culturen wonen. Zelf ben ik Nederlands en ik heb ook Nederlandse ouders. De kinderen in mijn buurt zijn op straat vaak wel aardig tegen elkaar, maar soms ook niet. Ook vallen ze anderen soms lastig. Ik ben bijvoorbeeld een keer uitgescholden voor stomme kaaskop. Ik vond dat heel erg. Waarom doen ze dat? Sophie, 13 jaar Gym is mijn lievelingsvak op school. Maar sinds de meisjes uit mijn klas weten dat ik verliefd ben op een meisje, willen ze niet meer tegelijk met mij omkleden. Ze willen dat ik me pas kom omkleden als zij klaar zijn. Nu vind ik het helemaal niet meer leuk om naar de gymles te gaan. Wat moet ik doen? Riley, 11 jaar Mijn vader en moeder komen uit Suriname en ik ben in Nederland geboren. Ik ging laatst met mijn vrienden naar de supermarkt bij ons in de buurt. Toen we naar binnen wilden gaan hield de baas van de supermarkt ons tegen. Jullie mogen niet allemaal tegelijk naar binnen, zei hij. Andere kinderen zag ik later wel gewoon doorlopen. Ik denk dat het komt door mijn huidskleur. Dat kan toch niet? Marieke, 14 jaar Ik ben geboren als Mark. Maar al toen ik heel klein was wilde ik veel liever rokjes aan en liet ik mijn haar mooi lang groeien. Ook al ben ik geboren als jongen, eigenlijk heb ik altijd geweten dat ik een meisje ben. Mijn klasgenoten snappen mij niet omdat ik anders ben dan andere kinderen. Ze lachen mij uit en willen niet met mij omgaan. Waarom doen ze zo? Ik doe hen toch niets verkeerd?

10 Beste Graag wil ik reageren op..... Ik heb zelf wel eens meegemaakt dat Ik vind... Ik wil je adviseren om

11 Introductie Kinderen groeien niet meer vanzelfsprekend op in een gezin met een vader, een moeder en een broertje of een zusje. De thuissituaties van kinderen zijn verschillend. Soms is er één ouder en soms zijn het er vier in twee verschillende huizen. De één woont bij oma, de ander heeft twee vaders. Of twee moeders. Of is geadopteerd. Leskaart 6: te gebruiken door Leerlingen Verschillende gezinnen Opdracht 1 Met wie woon jij? Bedenk wie er bij jou thuis wonen. Uit hoeveel mensen bestaat jouw gezin? Hoeveel vaders en moeders heb je? Hoeveel broertjes en zusjes heb je? Is er een gezinslid geadopteerd? Woont er een oma of opa bij jou thuis? Achterop deze kaart vind je een huisje (A) waarin je jouw gezinsleden mag tekenen. Opdracht 2 Vraag twee klasgenootjes hoe het er bij hun thuis uitziet en teken ook hun gezin (B en C). Opdracht 3 Als jij nog één gezinslid erbij zou mogen kiezen, wie zou dat zijn? Is het een jongen of een meisje? Uit welk land komt hij/zij en hoe oud is hij/zij? Is hij/zij hetero, homo of lesbisch? Hebben jullie dezelfde ouders of alleen dezelfde moeder of vader? Op de achter kant van deze kaart vind je ruimte (D) om hem of haar te tekenen. Opdracht 4 Kun je nog drie gezinsvormen bedenken die anders zijn dan hoe het er bij jouw thuis en bij jouw klasgenootjes uitziet? Deze kun je achterop deze kaart in de huisjes (E, F en G) tekenen.

12 A Mijn gezin: E Een ander gezin: B Het gezin van mijn klasgenoot: D Nieuw gezinslid: F Een ander gezin: C Het gezin van mijn klasgenoot: G Een ander gezin:

13 Leskaart 5: te gebruiken door Leerlingen Homohuwelijk Inleiding Sinds 1 april 2001 kunnen homo stellen in Nederland trouwen. Nederland was het eerste land ter wereld waar dat mogelijk was. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Amerika. Hier mogen homo stellen niet in het huwelijksbootje stappen. Er zijn voorstanders maar ook tegenstanders en in Amerika wordt dan ook vaak gedemonstreerd*. Deze mensen hebben daar verschillende redenen voor. Zo zijn ze bijvoorbeeld ervan overtuigd dat het homohuwelijk niet overeenkomt met de regels van hun geloof. Opdracht De stelling is: Het homohuwelijk moet worden toegestaan. Wat vind jij? Regels voor het schrijven van een goede brief: 1. Schrijf een beleefde brief. Je schrijft tenslotte een brief aan Koningin Beatrix of President Barack Obama. Denk aan je taalgebruik en schrijf met respect zodat je je doel kunt bereiken 2. Leg je standpunt duidelijk uit. Geef aan waarom je vindt dat homo - stellen wel of niet mogen trouwen 3. Schrijf vanuit de ik-boodschap 4. Probeer een oplossing te bedenken EENS Vind jij dat homostellen ook in Amerika moeten kunnen trouwen? Schrijf dan een brief aan President Barack Obama en leg uit waarom je vindt dat ook in Amerika iedereen het recht moet hebben om te kunnen trouwen. * Demonstreren = door middel van een optocht of bijeenkomst, vaak met een grote groep mensen, aan anderen laten weten dat je het ergens (niet) mee eens bent. ONEENS Vind jij dat het homo huwelijk in Nederland moet worden afgeschaft? Schrijf dan een brief aan Koningin Beatrix en leg uit waarom je vindt dat homostellen niet mogen trouwen. Gebruik voor het schrijven van je brief de ruimte achterop deze kaart.

14 Geachte Koningin Beatrix / Barack Obama, (omcirkel degene aan wie je de brief schrijft) Vorige week zag ik u op televisie praten over rechten van homo s en het homohuwelijk. Ik wil hier graag iets over zeggen. Ik vind namelijk dat... Hoogachtend, (schrijf hier je naam)