Pas toe of leg uit regel voor institutionele beleggers. Rients Abma Directeur Eumedion 22 november 2006

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pas toe of leg uit regel voor institutionele beleggers. Rients Abma Directeur Eumedion 22 november 2006"

Transcriptie

1 Pas toe of leg uit regel voor institutionele beleggers Rients Abma Directeur Eumedion 22 november 2006

2 Agenda Achtergrond verantwoordelijkheden institutionele beleggers Code Tabaksblat Wettelijke verankering Praktische invulling wettelijke voorschriften Overzicht van codes en stemgedragrichtlijnen

3 Achtergronden Bevoegdheden AVA uitgebreid Verbetering checks and balances binnen beurs-nv s Nieuwe rechten leiden tot nieuwe plichten Bijzonder beroep op institutionele beleggers Institutionele beleggers houden ca. 80% van de aandelen van Nederlandse beurs-nv s Institutionele beleggers beheren het geld van anderen

4 Code Tabaksblat (1) Principe IV.1 Institutionele beleggers handelen primair in het belang van hun achterliggende begunstigden of beleggers en hebben een verantwoordelijkheid tegenover hun achterliggende begunstigden of beleggers en de vennootschappen waarin zij beleggen om op zorgvuldige en transparante wijze te beoordelen of zij gebruik willen maken van hun rechten als aandeelhouder van beursgenoteerde vennootschappen

5 Code Tabaksblat (2) Principe IV.1 Institutionele beleggers zijn bereid om een dialoog met de vennootschap aan te gaan, wanneer zij de uitleg van de vennootschap t.a.v. een afwijking van een best practice bepaling uit deze code niet aanvaarden. Uitgangspunt daarbij is de erkenning dat corporate governance een kwestie van maatwerk is en dat afwijkingen van individuele bepalingen door een vennootschap zeer wel gerechtvaardigd kunnen zijn

6 Code Tabaksblat (3) Best practice bepaling IV.4.1 Institutionele beleggers (pensioenfondsen, verzekeraars, beleggingsinstellingen, vermogensbeheerders) publiceren jaarlijks in ieder geval op hun website hun beleid t.a.v. het uitoefenen van het stemrecht op aandelen die zij houden in beursgenoteerde vennootschappen

7 Code Tabaksblat (4) Best practice bepaling IV.4.2 Institutionele beleggers doen jaarlijks op hun website en/of in hun jaarverslag verslag van de uitvoering van hun beleid t.a.v. het uitoefenen van het stemrecht in het betreffende boekjaar

8 Code Tabaksblat (5) Best practice bepaling IV.4.3 Institutionele beleggers brengen ten minste eenmaal per kwartaal op hun website verslag uit of en hoe zij als aandeelhouders hebben gestemd op de algemene vergaderingen van aandeelhouders

9 Code Tabaksblat (6) Aanbeveling 12 aan de wetgever Ter facilitering van best practice bepalingen IV.4.1, IV.4.2 en IV.4.3 beveelt de commissie de wetgever aan om deze bepalingen wettelijk te verankeren

10 Kabinetsreactie op Code Tabaksblat Wettelijke verankering Code Tabaksblat ( pas toe of leg uit -regel) Aanbeveling 12 van de Commissie Tabaksblat aan wetgever wordt overgenomen Kabinet onderstreept fiduciaire verantwoordelijkheid institutionele beleggers Geen stemplicht institutionele beleggers Europese Commissie wil Europese richtlijnen aanpassen om verantwoordelijkheid institutionele beleggers te verankeren

11 De wettelijke verankering Pas op 25 september 2006 wetsvoorstel bij Tweede Kamer ingediend Vertraging veroorzaakt door onduidelijkheid lijn van Europese Commissie Cie Frijns in december 2005: naleving codebepalingen institutionele beleggers blijft achter Informatie niet inzichtelijk en gebruiksvriendelijkheid laat te wensen over Eerste Kamer stemt op 7 november 2006 in met het wetsvoorstel Inwerkingtreding per 1 januari 2007

12 Doelstelling wettelijke verankering Het vergroten van de transparantie, in het bijzonder t.o.v. de achterliggende begunstigden, omtent het door institutionele beleggers gevoerde beleid t.a.v. de uitoefening van het stemrecht op aandelen Engere doelstelling dan Commissie Tabaksblat in principe IV.1 Onduidelijkheid of afwijking van IV.1 op dit punt dan ook moet worden gemotiveerd

13 Voor wie? (1) Institutionele belegger Beleggingsinstelling Levensverzekeraar Pensioenfonds Met zetel in Nederland Belegd vermogen waartoe (certificaten van) aandelen behoren die zijn toegelaten tot de handel op een markt in financiële instrumenten

14 Voor wie? (2) Beperkter toepassingsbereik dan Commissie Tabaksblat Wettelijke verplichting geldt niet voor buitenlandse institutionele beleggers Ongelijk Europees speelveld Sluit aan bij doelstelling wettelijke verplichting Stembeleid dient te zien op alle aandelen, ongeacht de nationaliteit van de aandelen Vrijstelling voor bepaalde beleggingsinstellingen

15 Pas toe of leg uit regel Wettelijke regeling wijkt af van aanbeveling Commissie Tabaksblat Principes en best practice bepalingen die gericht zijn tot de institutionele belegger Motiveringsplicht wanneer principes of best practice bepalingen niet geheel worden nageleefd of men niet voornemens is deze na te leven Geen handvatten motivering afwijkingen Wetgever geeft in toelichting wel aantal voorbeelden van gemotiveerd afwijken

16 Jaarverslag Website, of Wijze van openbaarmaking Aan het adres van iedere deelnemer of cliënt die daarmee vooraf uitdrukkelijk heeft ingestemd

17 Sancties Geen toezicht door AFM Handhaving door achterliggende begunstigden Ultimum remedium: onrechtmatige daadsvordering Disciplinerende werking (vooral) ook door peer pressure, rapportages Commissie Frijns en media-aandacht

18 Datum inwerkingtreding Wettelijke verplichtingen voor het eerst toepasselijk op boekjaren van institutionele beleggers die op of na 1 januari 2007 aanvangen

19 Eumedion Handleiding (1) Invulling best practice bepaling IV.4.1 Doelstelling stembeleid Eventuele restricties stembeleid Welke code of stemgedragrichtlijnen worden gehanteerd? Tegenstrijdige belangen binnen concern Mogelijke veranderingen in stembeleid

20 Codes en stemgedragrichtlijnen International Corporate Governance Network: standaarden vanuit oogpunt van institutionele beleggers OESO: minimumstandaarden OESO-landen Institutional Shareholder Sevices Glass Lewis Nationale codes Code Tabaksblat Eumedion-richtlijnen (2007: update Handboek Corporate Governance)

21 Eumedion Handleiding (2) Invulling best practice bepaling IV.4.2 Belangrijkste ontwikkelingen uitvoering beleid Wordt het stemmen uitbesteed of in house gemanaged? Fysieke participatie op AVA s of op afstand stemmen? Volmachtverlening aan andere institutionele beleggers?

22 Eumedion Handleiding (3) Invulling best practice bepaling IV.4.3 Indien wordt afgeweken dan toch die zaken melden die significant afwijken van het eigen stembeleid Bij inschakeling externe vermogensbeheerder: overeenkomen hoe deze aan cliënt rapporteert over het stembedrag van voor de institutionele belegger gehouden aandelen

23 Conclusies Fiduciaire verantwoordelijkheid institutionele beleggers Goede corporate governance kan bijdragen aan duurzame winstgroei beursgenoteerde vennootschappen Zeggenschapsrechten zijn als asset te beschouwen Achterliggende begunstigden hebben recht op informatie over stembeleid en uitvoering daarvan

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS 1.0 Inleiding 1.1 Eumedion-deelnemers vinden dat het op verantwoorde wijze uitoefenen van de aan de

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V.

DoubleDividend Management B.V. Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, januari 2015 Management B.V. Herengracht 252 1016 BV Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl KVK nr. 30199843

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012 Achmea Pensioen- en Levensverzekering inzake gesepareerd beleggingsdepot Stichting Pensioenfonds Achmea Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2012

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2013 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011

BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011 BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011 1.0 Inleiding 1.1 Eumedion-deelnemers vinden dat het op verantwoorde wijze uitoefenen van de

Nadere informatie

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, april 2016 Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend. AFM reg. nr. 15000358

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2015 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Samenvatting stembeleid MN

Samenvatting stembeleid MN Samenvatting stembeleid MN MN is van mening is dat actief aandeelhouderschap van groot belang is voor een verantwoorde bedrijfsvoering door de bedrijven waar zij in belegt. Daarom voert MN wereldwijd een

Nadere informatie

Op basis van het voorgaande streeft NLFI de volgende gerelateerde doelstellingen na bij de uitoefening van haar aandeelhoudersrechten:

Op basis van het voorgaande streeft NLFI de volgende gerelateerde doelstellingen na bij de uitoefening van haar aandeelhoudersrechten: Beleid uitoefening aandeelhoudersrechten In overeenstemming met de Wet stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen ( Wet NLFI ) oefent NLFI haar aandeelhoudersrechten uit op een wijze

Nadere informatie

De relatie a-b-c in de Code. "If you want to test a man's character, give him power." (Abraham Lincoln)

De relatie a-b-c in de Code. If you want to test a man's character, give him power. (Abraham Lincoln) De relatie a-b-c in de Code "If you want to test a man's character, give him power." (Abraham Lincoln) Relatie a-b-c Verhouding tussen bestuur, raad van commissarissen en algemene vergadering vormt de

Nadere informatie

Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code

Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2018 2. Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

1/5. Stembeleid BNG Vermogensbeheer B.V. februari 2009

1/5. Stembeleid BNG Vermogensbeheer B.V. februari 2009 Stembeleid BNG Vermogensbeheer B.V. februari 2009 Inleiding In hoofdstuk 5.6 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) zijn de bepalingen uit de Nederlandse corporate governance code (Code Tabaksblat)

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Monitoring rapportage 2014. betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap

Monitoring rapportage 2014. betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap Monitoring rapportage 2014 betreffende de toepassing van Eumedion Best Practices Betrokken Aandeelhouderschap 18 december 2014 1 1. Samenvatting en conclusie De Eumedion best practices worden door steeds

Nadere informatie

Symposium SCGOP 27 augustus 2003

Symposium SCGOP 27 augustus 2003 Symposium SCGOP 27 augustus 2003 Prof. mr S.R. Schuit steven.schuit@allenovery.com I Het overzicht NL - UK - G - F Wat zijn de grote verschillen? (met name van belang voor institutionele beleggers) II

Nadere informatie

Wat is Eumedion? Missie van Eumedion. Invulling aan de missie best practices

Wat is Eumedion? Missie van Eumedion. Invulling aan de missie best practices Wat is Eumedion? Eumedion is een stichting die de belangen behartigt van de bij haar aangesloten institutionele beleggers op het gebied van corporate governance en duurzaamheid. Doel van de pensioenfondsen,

Nadere informatie

Eumedion Best Practices voor. Betrokken Aandeelhouderschap. Monitoring rapportage 2016

Eumedion Best Practices voor. Betrokken Aandeelhouderschap. Monitoring rapportage 2016 Eumedion Best Practices voor Betrokken Aandeelhouderschap Monitoring rapportage 2016 19 december 2016 1 1. Samenvatting en conclusie Alle deelnemers van Eumedion rapporteren op hun website, via een apart

Nadere informatie

Stembeleid AEGON Nederland N.V.

Stembeleid AEGON Nederland N.V. Jaarverslag 2008 Stembeleid AEGON Nederland N.V. Inleiding AEGON is een wereldwijde organisatie. Dit stemverslag heeft uitsluitend betrekking op de beleggingen van AEGON Nederland N.V. en haar dochtermaatschappijen

Nadere informatie

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds

Nadere informatie

Monitoring rapportage 2013. betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap

Monitoring rapportage 2013. betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap Monitoring rapportage 2013 betreffende de toepassing van Eumedion Best Practices Betrokken Aandeelhouderschap 17 december 2013 1 1. Samenvatting en conclusie In 2011 heeft Eumedion voor haar deelnemers

Nadere informatie

Jaarverslag Governance- en Stemverslag AEGON Asset Management Nederland

Jaarverslag Governance- en Stemverslag AEGON Asset Management Nederland Jaarverslag 2012 Governance- en Stemverslag AEGON Asset Management Nederland 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Procedure rondom stemmen 4 Aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen

Nadere informatie

Overzicht van de afwijkingen van PGGM N.V. ten opzichte van de Nederlandse Corporate Governance Code

Overzicht van de afwijkingen van PGGM N.V. ten opzichte van de Nederlandse Corporate Governance Code Overzicht van de afwijkingen van PGGM N.V. ten opzichte van de Nederlandse Corporate Governance Code De Nederlandse Corporate Governance Code ( Code ) is van toepassing op alle Nederlandse beursgenoteerde

Nadere informatie

Monitoring rapportage betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap

Monitoring rapportage betreffende de toepassing van. Eumedion Best Practices. Betrokken Aandeelhouderschap Monitoring rapportage 2012 betreffende de toepassing van Eumedion Best Practices Betrokken Aandeelhouderschap 18 december 2012 1 1. Samenvatting en conclusie In 2011 heeft Eumedion voor haar deelnemers

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V. Stembeleid

DoubleDividend Management B.V. Stembeleid DoubleDividend Management B.V. Stembeleid Amsterdam, 1 januari 2019 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend.nl www.doubledividend.nl

Nadere informatie

Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet

Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet Aandeelhouder doorstaat toets Tabaksblat nog niet 7 oktober 2005 - Goed bestuur zoals dat wordt beschreven in de code- Tabaksblat moet van twee kanten komen. De bedrijfsbestuurders moeten hun organisatie

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen Algemeen De Commissie Tabaksblat (de Commissie ) heeft het concept van haar rapport over goed ondernemingsbestuur gepresenteerd. De Commissie heeft verzocht daarop te reageren. Door middel van deze notitie

Nadere informatie

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Stichting Spoorwegpensioenfonds Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Algemeen Het Spoorwegpensioenfonds (SPF) belegt het pensioenvermogen van haar deelnemers. Een belangrijk onderdeel van deze beleggingen

Nadere informatie

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen INHOUDSOPGAVE 1 VOORWOORD...3 2 ONTWIKKELINGEN OP CORPORATE GOVERNANCE GEBIED...5 3 VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN INSTITUTIONELE BELEGGERS...8 4 AANDACHTSPUNTEN 2005...13 5 CONSULTATIE EN LOBBY ACTIVITEITEN,

Nadere informatie

COMPLIANCE MET DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE

COMPLIANCE MET DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE COMPLIANCE MET DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE Corporate Governance Novisource streeft naar een organisatiestructuur die onder meer recht doet aan de belangen van de onderneming, haar klanten,

Nadere informatie

d e m i n o r Hierbij geven wij gehoor aan Uw oproep om te reageren op de gepresenteerde concept-code.

d e m i n o r Hierbij geven wij gehoor aan Uw oproep om te reageren op de gepresenteerde concept-code. d e m i n o r De Commissie Corporate Governance P/a Postbus 20201 2500 EE Den Haag per e-mail naar r.abma@minfin.nl Amsterdam, 22 juli 2003 Mijne heren, Hierbij geven wij gehoor aan Uw oproep om te reageren

Nadere informatie

Reactie NVP op de concept corporate governance code

Reactie NVP op de concept corporate governance code Reactie NVP op de concept corporate governance code 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen ( NVP ) maakt langs deze weg graag gebruik van de uitnodiging om te reageren op

Nadere informatie

Advies van de commissie Burgmans over maatschappelijk verantwoord ondernemen en corporate governance

Advies van de commissie Burgmans over maatschappelijk verantwoord ondernemen en corporate governance Advies van de commissie Burgmans over maatschappelijk verantwoord ondernemen en corporate governance Advies De commissie vindt dat integratie van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in de bedrijfsvoering

Nadere informatie

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland 1. Reikwijdte Dit betrokkenheidsbeleid is van toepassing op Aegon Nederland N.V., Aegon Schadeverzekering N.V., Aegon Levensverzekering

Nadere informatie

DUFAS Code Vermogensbeheerders. Algemene principes

DUFAS Code Vermogensbeheerders. Algemene principes DUFAS Code Vermogensbeheerders ref. 14_041 Algemene principes 1. Vermogensbeheerders handelen in het belang van hun klanten. 2. Vermogensbeheerders kennen hun klanten. 3. Vermogensbeheerders doen eerlijk

Nadere informatie

Stembeleid AEGON Nederland N.V.

Stembeleid AEGON Nederland N.V. AEGON prductnaam Stembeleid AEGON Nederland N.V. Onderstaand stembeleid is het stembeleid van AEGON Nederland N.V. (AEGON Nederland) met betrekking tot de beleggingen die worden beheerd door AEGON Investment

Nadere informatie

NEDERLANDSE STEWARDSHIP CODE

NEDERLANDSE STEWARDSHIP CODE NEDERLANDSE STEWARDSHIP CODE AANGENOMEN OP 20 JUNI 2018 Preambule 1. Sinds haar oprichting is Eumedion een groot voorstander van goede governance van Nederlandse beursvennootschappen 1. Eumedion is een

Nadere informatie

Besluit van tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud van het jaarverslag

Besluit van tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud van het jaarverslag Besluit van tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud van het jaarverslag Op de voordracht van Onze Minister van Justitie van * (Directie Wetgeving, nr. *); Gelet op artikel 391 lid 4

Nadere informatie

4.1. Algemene uitgangspunten 4.2. De beleggingsstrategie

4.1. Algemene uitgangspunten 4.2. De beleggingsstrategie Meer dan 1700 mensen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder "pensioenfonds" genoemd). Zij zijn de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden

Nadere informatie

Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index

Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index 1 Inleiding Verantwoord Beleggen 2 Uitsluitingsbeleid 3 Corporate governance en stemmen 4 Bijlagen 1 Inleiding Verantwoord beleggen Stichting

Nadere informatie

Directiestatuut N.V. Waterbedrijf Groningen

Directiestatuut N.V. Waterbedrijf Groningen Directiestatuut N.V. Waterbedrijf Groningen Dit Directiestatuut is op 14 december 2006 ter kennis gebracht aan de algemene vergadering van aandeelhouders en na goedkeuring door de raad van commissarissen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 27 483 Wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met kwijting aan bestuurders en commissarissen Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING

Nadere informatie

Nederlandse Stewardship Code. Achmea Investment Management

Nederlandse Stewardship Code. Achmea Investment Management Nederlandse Stewardship Code Achmea Investment Management 9 november 2018 Inleiding Het maatschappelijk aanzien van aandeelhouders en ondernemingen brokkelt af Aanhoudende kritiek op korte termijn geneigdheid

Nadere informatie

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index 1 Inleiding Verantwoord Beleggen 2 Uitsluitingsbeleid 3 Corporate governance en stemmen 4 Bijlagen 1 Inleiding Verantwoord beleggen Stichting

Nadere informatie

Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op:

Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op: Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op: 1. het voorstel van de Europese Commissie tot aanpassing van de Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging

Nadere informatie

Stewardshipbeleid. (Beleid inzake betrokken aandeelhouderschap) Inhoudsopgave

Stewardshipbeleid. (Beleid inzake betrokken aandeelhouderschap) Inhoudsopgave Stewardshipbeleid (Beleid inzake betrokken aandeelhouderschap) Inhoudsopgave Amsterdam, januari 2019 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Beleggingsfilosofie DoubleDividend 3. Nederlandse Stewardship Code een

Nadere informatie

Monitoring Commissie Corporate Governance Code. tweede rapport over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code

Monitoring Commissie Corporate Governance Code. tweede rapport over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code Monitoring Commissie Corporate Governance Code tweede rapport over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code December 2010 Monitoring Commissie Corporate Governance Code tweede rapport over

Nadere informatie

Corporate governance code Caparis NV

Corporate governance code Caparis NV Corporate governance code Caparis NV De brancheorganisatie sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie Cedris heeft in het voorjaar van 2010 een branchecode aangenomen. In de inleiding van deze branchecode

Nadere informatie

Initiatief. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 90801 2509 LV 'S-GRAVENHAGE. Geachte heer Kamp,

Initiatief. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 90801 2509 LV 'S-GRAVENHAGE. Geachte heer Kamp, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 90801 2509 LV 'S-GRAVENHAGE KENMERK: B/12/6073/MH DATUM: 11 april 2012 ONDERW ERP: Code en Monitoringcommissie Geachte

Nadere informatie

Auditcommissie wettelijk verplicht voor organisaties van openbaar belang

Auditcommissie wettelijk verplicht voor organisaties van openbaar belang Auditcommissie wettelijk verplicht voor organisaties van openbaar belang Jos de Groot, Assurance Organisaties van openbaar belang (OOBs) dienen een auditcommissie in te stellen of als alternatief hiervoor

Nadere informatie

Servicedocument. verantwoord en betrokken aandeelhouderschap

Servicedocument. verantwoord en betrokken aandeelhouderschap Servicedocument verantwoord en betrokken aandeelhouderschap December 2018 Pensioenfederatie De Pensioenfederatie is de overkoepelende belangenbehartiger van bijna alle Nederlandse pensioenfondsen. Zij

Nadere informatie

Corporate Governance verantwoording

Corporate Governance verantwoording Corporate Governance verantwoording Algemeen De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Verenigde Nederlandse Compagnie (VNC) respecteren de principes en best practice bepalingen van de Corporate

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft

Nadere informatie

Monitoring Commissie CORPORATE GOVERNANCE CODE

Monitoring Commissie CORPORATE GOVERNANCE CODE Monitoring Commissie CORPORATE GOVERNANCE CODE Rapport December 2011 Monitoring Commissie Corporate Governance Code derde rapport over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code December

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 083 Corporate governance Nr. 51 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

1. SCGOP. Betreft: Evaluatie AVA seizoen 2005

1. SCGOP. Betreft: Evaluatie AVA seizoen 2005 Monitoring Commissie Corporate Governance Code T.a.v. de heer drs. W. Poesiat Secretaris Postbus 20201 2500 EE Den Haag Betreft: Evaluatie AVA seizoen 2005 Bljlage: SCGOP reactie op nota "Modernisering

Nadere informatie

Handboek. Corporate Governance

Handboek. Corporate Governance Handboek Corporate Governance Editie 2008 Handboek Corporate Governance - 1 INHOUDSOPGAVE Pagina VOORWOORD 3 DEEL I: RECHTEN VAN AANDEELHOUDERS IN NEDERLAND I.1 Overzicht van rechten van aandeelhouders

Nadere informatie

Ministerie van Veiligheid en Justitie T.a.v. de minister van Veiligheid en Justitie Mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH Den Haag

Ministerie van Veiligheid en Justitie T.a.v. de minister van Veiligheid en Justitie Mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH Den Haag Ministerie van Veiligheid en Justitie T.a.v. de minister van Veiligheid en Justitie Mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH Den Haag Den Haag/Amsterdam, 23 mei 2013 Referentie: B13.23 Betreft: Richtlijnvoorstel

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2009 154 Besluit van 20 maart 2009 tot wijziging van het Besluit van 23 december 2004 tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud

Nadere informatie

Datum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code

Datum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code Monitoring Commissie Corporate Governance T.a.v. Prof. dr. J.A. van Manen Postbus 20401 2500 EK Den Haag Datum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code T 020-3010301

Nadere informatie

Overzicht van eerder gegeven guidance

Overzicht van eerder gegeven guidance Overzicht van eerder gegeven guidance Augustus 2015 Inleiding Onduidelijkheden in de Nederlandse Corporate Governance Code zijn voor eerdere Monitoring Commissies aanleiding geweest om guidance te ontwikkelen

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 1. Inleiding Bijna 2.000 personen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder pensioenfonds

Nadere informatie

CORPORATE GOVERNANCE CODE

CORPORATE GOVERNANCE CODE Onder embargo tot 9 december 2011, 9:30 uur. Monitoring Commissie CORPORATE GOVERNANCE CODE Rapport December 2011 Onder embargo tot 9 december 2011, 9:30 uur. Monitoring Commissie Corporate Governance

Nadere informatie

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen INHOUDSOPGAVE 1 VOORWOORD...3 2 ALGEMENE INFORMATIE...5 3 SPEERPUNTEN 2004...5 4 ACTIVITEITEN 2004...6 5 ONDERZOEK CORPORATE GOVERNANCE EN BEURSWAARDE...9 6 VERDERE PROFESSIONAL ISERING EN VERBREDING...9

Nadere informatie

Stembeleid AEGON Asset Management Nederland

Stembeleid AEGON Asset Management Nederland Jaarverslag 2009 Stembeleid AEGON Asset Management Nederland COVER_profiel AEGON. Dtat eniat utpatuerci blaore mod tinci eugait aut velit num zzril dolor sequis ent augueri uscinci duissim dip et ad dolenis

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 396 Besluit van 23 augustus 2011 tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud van het jaarverslag van verzekeraars 0 Wij Beatrix,

Nadere informatie

Pensioenfonds als belegger en aandeelhouder

Pensioenfonds als belegger en aandeelhouder Pensioenfonds als belegger en aandeelhouder MR. A.W. VAN LEEUWEN CPL EN MR. R.E.M. RINNOOY KAN Besturen van pensioenfondsen zullen altijd het belang van aanspraak- en pensioengerechtigden voorop moeten

Nadere informatie

RJ-Uiting : Nadere guidance verslag raad van commissarissen op basis van de Nederlandse Corporate Governance Code.

RJ-Uiting : Nadere guidance verslag raad van commissarissen op basis van de Nederlandse Corporate Governance Code. RJ-Uiting 2018-4: Nadere guidance verslag raad van commissarissen op basis van de Nederlandse Corporate Governance Code. Inleiding Volgens de Code corporate governance (hierna: Code ) legt de raad van

Nadere informatie

REGLEMENT BELEGGINGEN VAN BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN VAN Ctac N.V.

REGLEMENT BELEGGINGEN VAN BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN VAN Ctac N.V. REGLEMENT BELEGGINGEN VAN BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN VAN Ctac N.V. De Raad van Commissarissen heeft in overleg met de Raad van Bestuur het volgende Reglement vastgesteld I INLEIDING 1.1 Dit reglement

Nadere informatie

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)

Nadere informatie

I. Naleving en handhaving van de code. Geschrapt - Verwerkt in de Preambule en in de paragraaf over Naleving van de. de Code.

I. Naleving en handhaving van de code. Geschrapt - Verwerkt in de Preambule en in de paragraaf over Naleving van de. de Code. Huidige Code Voorstel herziene Code I. Naleving en handhaving van de code Principe I Naleving Code Geschrapt Verwerkt in de Preambule en in de paragraaf over Naleving van de Code. BPB I.1 Naleving Code

Nadere informatie

HEBBEN GOEDGEVONDEN EN VERSTAAN:

HEBBEN GOEDGEVONDEN EN VERSTAAN: Besluit tot uitvoering van artikel 41 van Richtlijn nr. 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 17 mei 2006 betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde

Nadere informatie

Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds

Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2016 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stembeleid 1. Inleiding

Nadere informatie

Betrokken aandeelhouderschap mag en kan geen eenrichtingsverkeer zijn

Betrokken aandeelhouderschap mag en kan geen eenrichtingsverkeer zijn Speech voorzitter Peter Borgdorff Eumedion symposium 12 oktober 2011 Betrokken aandeelhouderschap mag en kan geen eenrichtingsverkeer zijn Dames en heren, Van harte welkom bij het symposium van Eumedion

Nadere informatie

Code Tabaksblat: geïnventariseerd en aanbevolen

Code Tabaksblat: geïnventariseerd en aanbevolen Dit artikel uit is gepubliceerd door Boom Juridische uitgevers en is bestemd voor anonieme bezoeker Code Tabaksblat: geïnventariseerd en aanbevolen Inleiding Op 1 januari 2004 is de Nederlandse Corporate

Nadere informatie

Stembeleid Juni 2015

Stembeleid Juni 2015 Stembeleid Juni 2015 Stembeleid ASR Nederland N.V. juni 2015 1. Inleiding 2. Algemene uitgangspunten 3. Socially Responsible Investments Policy (SRI) 4. Bestuur en RvC - (Her)benoeming - Décharge - Vrijwaring

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2017 332 Besluit van 29 augustus 2017 tot wijziging van het Besluit van 23 december 2004 tot vaststelling van nadere voorschriften omtrent de inhoud

Nadere informatie

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen

Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen INHOUDSOPGAVE Blz. 1. SAMENVATTING 3 1.1 ACHTERGROND OPRICHTING EUMEDION 3 1.2 DOELSTELLING EUMEDION 5 1.3 VERWACHTE RESULTATEN VAN EUMEDION 5 2. MARKTANALYSE 7 2.1 INLEIDING 7 2.2 MOTIEVEN OPRICHTING

Nadere informatie

de Minister van Financiën de heer drs. W.J. Bos Postbus 20201 2500 EE DEN HAAG

de Minister van Financiën de heer drs. W.J. Bos Postbus 20201 2500 EE DEN HAAG POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 E-MAIL info@cbpweb.nl INTERNET www.cbpweb.nl AAN de Minister van Financiën de heer

Nadere informatie

De verwachte effecten van het richtlijnvoorstel voor institutionele beleggers

De verwachte effecten van het richtlijnvoorstel voor institutionele beleggers De verwachte effecten van het richtlijnvoorstel voor institutionele beleggers Edith Siermann, CIO Fixed Income / Manager Governance & Active Ownership Eumedion-symposium 12 November 2014 Aandacht vanuit

Nadere informatie

- Vaststelling van de jaarrekening 2014 van ABN AMRO Group N.V.

- Vaststelling van de jaarrekening 2014 van ABN AMRO Group N.V. Verantwoording stemgedrag eerste half jaar 2015 Stemgedrag op vergaderingen van aandeelhouders en genomen aandeelhoudersbesluiten buiten vergadering 1. Inleiding NLFI onderschrijft het belang van de Nederlandse

Nadere informatie

Handboek corporate governance SCGOP

Handboek corporate governance SCGOP Handboek corporate governance SCGOP Handboek corporate governance SCGOP Inhoudsopgave Voorwoord 6 1 De missie van de Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen en het doel van dit handboek

Nadere informatie

NOTA VAN WIJZIGING. Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: A Artikel I wordt als volgt gewijzigd:

NOTA VAN WIJZIGING. Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: A Artikel I wordt als volgt gewijzigd: 32014 Wijziging van de Wet op het financieel toezicht, de Wet giraal effectenverkeer en het Burgerlijk Wetboek naar aanleiding van het advies van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code van 30

Nadere informatie

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink Workshop Pensioenfondsen Gert Demmink 13 november 2012 Integere Bedrijfsvoering Integere bedrijfsvoering; Bas Jennen Bestuurderstoetsingen; Juliette van Doorn Integere bedrijfsvoering, beleid & uitbesteding

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Eumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen

Eumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen Eumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen Geldig vanaf 1 januari 2014 Achtergrond Binnen het vennootschapsrecht zijn in Nederland de taken

Nadere informatie

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN 1. Inleiding Op 9 april 2014 maakte de Europese Commissie aan het Europees Parlement een voorstel van richtlijn over

Nadere informatie

Stembeleid ASR Nederland

Stembeleid ASR Nederland Stembeleid ASR Nederland Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Nadere toelichting op het stembeleid van ASR Nederland 2.1. Algemene uitgangspunten van het stembeleid 2.1.1. Socially Responsible Investments (SRI)

Nadere informatie

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012 VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN 18 JUNI 2012 INHOUD 1. Inleiding... 1 2. Organisatie... 2 2.1 Het fonds... 2 2.2 Organisatie... 2 2.3 Toeslagenbeleid... 3 3. Beleggingsbeleid... 4 3.1 Doel van het

Nadere informatie

Governancecode Zorg 2017

Governancecode Zorg 2017 Governancecode Zorg 2017 BTN 14 maart 2017 www.theoschraven.nl Loopbaan in de zorg: advies, management, directie in kruiswerk, ziekenhuiszorg, gezondheidscentra Sinds 20 jaar extern bestuurs- en organisatieadviseur

Nadere informatie

Verantwoord en betrokken aandeelhouderschap

Verantwoord en betrokken aandeelhouderschap PF Verantwoord en betrokken aandeelhouderschap Pensioenfederatie De Pensioenfederatie is de overkoepelende belangenbehartiger van bijna alle Nederlandse pensioenfondsen. Zij vertegenwoordigt namens ongeveer

Nadere informatie