57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur"

Transcriptie

1 d om kenn derlanders 57ste Zomercursus t Nederlandse taal en cultuur uur, en me iverse and e Nederlan Zeist: maandag 16 juli tot zaterdag 4 augustus 2012

2

3 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur Zeist: maandag 16 juli tot zaterdag 4 augustus ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

4 2 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

5 Projectleiding Secretariaat Organisaties Ingrid Degraeve, Taaluniecentrum NVT, Brussel Rob Visser, Nederlandse Taalunie, Den Haag Medewerkers Taaluniecentrum NVT, Brussel De Nederlandse Taalunie is een beleidsorganisatie waarin Nederland, Vlaanderen en Suriname samenwerken op het gebied van het Nederlands. De belangrijkste werkterreinen zijn: de Nederlandse taal zelf, het Nederlands in digitale toepassingen, onderwijs in en van het Nederlands, literatuur en leesbevordering, en de positie van het Nederlands in Europa en in de wereld. Zie ook de website Het Taaluniecentrum NVT organiseert deze zomercursus onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse Taalunie. Bij het Taaluniecentrum NVT in Brussel kunnen docenten, leerkrachten en leerders van het Nederlands buiten Nederland en Vlaanderen terecht voor advies, informatie en scholing. Zie ook de website Blijf op de hoogte van al onze activiteiten en word onze vriend op Facebook: 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

6 Naar Woudschoten Conferentiecentrum Voor dag van aankomst: zie ook pagina 10 maandag 16 juli Trein, bus en taxi: voor een uitgebreid overzicht Bus vanaf Utrecht Centraal Station: neem buslijn 53 of 74 naar het busstation in Zeist. Er is vier keer per uur een bus; op zondag twee keer per uur. In Zeist stap je over op bus 81 richting Woudenberg of bus 83 richting Veenendaal (minimaal 1 verbinding per uur, deze bussen rijden niet op zondag!). Stap uit aan halte Woudschoten. Totale reistijd circa 45 minuten. Kosten: circa 0 4. Je betaalt met een ov-chipkaart die je kunt kopen in de automaten op het station. Voor toeristen bestaat er een wegwerp ov-chipkaart of een anonieme ov-chipkaart die in heel Nederland geldig is. Meer informatie over deze kaart: ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

7 Trein vanaf Utrecht Centraal NS Station naar NS Station Driebergen- Zeist (4 keer per uur): neem vanaf spoor 14b de trein richting Rhenen, of vanaf spoor 14 de trein richting Nijmegen. Reistijd circa 10 minuten. Kosten: enkele reis 0 2,70. Neem bus 81 (zie hierboven). Reistijd circa 15 minuten. Kosten: circa 0 1,50. Taxi vanaf NS Station Driebergen-Zeist via Taxi Besseling (Bestax), telefonisch reserveren: (+31) (0) Kosten: circa Er rijdt groen vervoer in de vorm van een shuttlebus gedurende de spitstijden. Kosten: 0 6,50. Voor meer informatie en de mogelijkheid om te reserveren, zie Op vrije (mid)dagen is er gratis busvervoer naar het centrum van Zeist en naar het treinstation in Driebergen/Zeist. Zie pagina 31 voor de dienstregeling van deze speciale zomercursusbus. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

8 Praktische informatie 1. Aanvangs- en vertrektijden Laat de anderen niet wachten en zorg dat je steeds op tijd bent, zowel bij de colleges en middaglezingen als bij de excursies. 2. Bar De kelderbar gaat om uur open en sluit om uur. 3. Bibliotheek Je kunt in de bibliotheek van de Zomercursus de bekendste woordenboeken en naslagwerken komen raadplegen. Romans van bekende schrijvers en films op dvd kun je ontlenen. 4. Excursies Op vrijdag 20 juli, zondag 22 juli, donderdag 26 juli en dinsdag 31 juli gaan we op excursie. We raden je aan met mogelijk slecht weer rekening te houden en dus altijd een trui en een regenjas mee te nemen. In Amsterdam bieden we geen vast programma aan, zodat je de stad zelf kunt ontdekken. Verder in dit boekje vind je enkele tips als je van tevoren via internet toegangskaartjes wilt kopen voor een Amsterdams museum. We vertrekken altijd precies op het afgesproken uur. Wie te laat is, moet zelf met het openbaar vervoer terug naar Zeist reizen. 5. Gastsprekers Op vijf middagen ontvangen we een gastdocent. De onderwerpen waarover ze zullen spreken vind je in het programma. We beginnen om 16 uur. Na de voordracht is er telkens gelegenheid tot discussie. 6 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

9 6. Huisregels - De deelnemers volgen de volledige cursus. Ze komen dus op de eerste dag aan en blijven tot de laatste dag. - De deelnemers zijn aanwezig in alle lessen en bij de gastlezingen. Ze nemen deel aan alle excursies en activiteiten die op het programma staan. - De deelnemers houden alle openbare ruimtes én hun slaapkamer netjes. - Gasten van de deelnemers zijn enkel en alleen welkom in de publieke ruimtes. - Als deelnemers in het weekend ergens anders zullen overnachten, melden ze dat tijdig aan het secretariaat. - De deelnemers zetten hun eigen laptop tijdens de lessen uit, ook wanneer die in hun slaapkamer staat. Het wifi-netwerk kan anders overbelast raken, wat storend kan zijn tijdens de lessen. - Het is niet toegestaan alcoholische dranken mee te brengen naar het conferentiecentrum. Alcoholische dranken mogen alleen worden gedronken in de bar. 7. Kamers Alle deelnemers verblijven in tweepersoonskamers in het conferentiecentrum Woudschoten in Zeist. Elke kamer heeft een douche, toilet, telefoon, televisie en draadloos internet. Het personeel van Woudschoten zorgt dagelijks voor schone handdoeken en verschoont regelmatig de bedden uur uur 8. Lessen Op de eerste maandagmiddag zullen twee docenten van alle deelnemers een mondelinge toets afnemen. Daarna delen we hen in per niveau. Er wordt lesgegeven in verschillende niveaugroepen. Elke ochtend zijn er taallessen van 8.30 uur tot 13 uur, behalve op zondag. Rooster college-uren: De cursisten volgen college in hun eigen groep met de vaste docent. De deelnemers volgen het keuzevak waarvoor ze zich hebben ingeschreven. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

10 uur uur of uur uur uur uur 9. Maaltijden We eten samen in het restaurant op de volgende tijden (met enkele uitzonderingen, zie daarvoor het dagprogramma): ontbijt lunch avondmaaltijd Koffie, thee en water kun je op elk moment van de dag verkrijgen, ook tijdens de: ochtendpauzes middagpauze en elke avond in de lounge na de avondmaaltijd. 10. Postadres Zomercursus Nederlandse taal en cultuur Woudschoten Conferentiecentrum Woudenbergseweg HX Zeist Nederland Binnengekomen post kun je ophalen bij de receptie van Woudschoten. 11. Recreatie Op het terrein van Woudschoten zijn wandelroutes uitgezet. Er zijn ook badmintonrackets beschikbaar en je kunt er tafeltennissen. Dat is allemaal gratis. Biljarten in de bar kost 1 euro. Op het secretariaat zijn ook enkele spellen voorhanden (schaak, monopoly, yahtzee e.d.). In de buurt van het conferentiecentrum kun je ook zwemmen. Dvd s uit de bibliotheek kun je, na overleg, buiten de college-uren bekijken in één van de leslokalen. We huren 75 fietsen die de deelnemers gedurende de cursus mogen gebruiken. Het gebruik van een extra kettingslot is verplicht. Een kettingslot kun je lenen bij de receptie. Er zal op vrije (mid)dagen gratis busvervoer worden aangeboden naar het centrum van Zeist en naar het treinstation in Driebergen/Zeist. 8 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

11 12. Secretariaat Het administratieve centrum van de Zomercursus bevindt zich in lokaal 2. Hier is ook de bibliotheek. Het secretariaat - inclusief de bibliotheek - is open van ± uur tot ± 21 uur (gesloten tijdens de maaltijden). Voor niet-dringende praktische en administratieve zaken kun je dagelijks langskomen tussen 15 en 16 uur. Het secretariaat van de Zomercursus is tijdens de openingsuren telefonisch te bereiken op het nummer (+31) (0) In dringende gevallen buiten de openingsuren en bij problemen tijdens excursies is er steeds een secretariaatsmedewerker bereikbaar op het nummer (+31) (0) Telefoon, fax, en internet Telefoon Woudschoten (+ 31) (0) Binnenkomende telefoongesprekken kunnen we laten doorschakelen naar de kamers of naar het restaurant tijdens de lunch ( uur) en de avondmaaltijd ( uur, zie voor afwijkende tijden het dagprogramma). Het faxnummer van Woudschoten is (+ 31) (0) Voor uitgaande gesprekken vind je in Woudschoten een klein aantal kaart- en munttelefoons. Er is in Woudschoten een klein aantal computers met internetverbinding beschikbaar. We raden de deelnemers aan indien mogelijk zelf een laptop mee te nemen. Er is gratis draadloos internet. Tijdens de lessen moeten alle laptops van de deelnemers uitgeschakeld zijn. Alleen op die manier zal het netwerk niet overbelast raken en zullen de docenten geen problemen hebben om tijdens de colleges het internet te gebruiken. 14. Verzekeringen De Nederlandse Taalunie sluit voor alle deelnemers een reis- en ongevallenverzekering af. Die verzekering dekt niet alleen ziektekosten, maar ook de kosten van repatriëring en wettelijke aansprakelijkheid, inclusief juridische bijstand. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

12 Programma uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur maandag 16 juli Afhalen van de cursisten vanaf het station van de Nederlandse Spoorwegen in Utrecht (uitgang Jaarbeursplein, roltrap af, langs Beatrix Theater, let op de witte bussen van de firma Besseling) Registratie en toewijzing kamers Lunch Openingszitting Mondelinge toets Koffie, thee of water Avondmaaltijd Openingsavond in de foyer dinsdag 17 juli Ontbijt Bekendmaking groepsindeling in de foyer Colleges Lunch Koffie, thee of water Avondmaaltijd Borrel in de bar, aangeboden door de Nederlandse Taalunie woensdag 18 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Lezing Journalistiek in verandering, een Nederlands perspectief door Dick van Eijk, redactie NRC Handelsblad Avondmaaltijd 10 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

13 uur uur uur uur uur uur uur uur uur rond uur rond uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur donderdag 19 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Lezing Hoogtepunten uit de schilderkunst van de Hollandse Gouden Eeuw door drs. Sophie van Steenderen, kunsthistorica Avondmaaltijd Film vrijdag 20 juli Ontbijt en afhalen lunchpakket Vertrek van de bussen naar Rotterdam Museumbezoek Picknick in de buurt van je eigen museum Rondwandeling vanaf je eigen museum Vrij Vertrek naar Zeist vanaf Spido (dichtbij de Erasmusbrug), Willemsplein 85 Avondmaaltijd zaterdag 21 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Avondmaaltijd Dansavond in de bar met DJ zondag 22 juli Ontbijt en afhalen lunchpakket Vertrek van de bussen naar het Kröller-Müller Museum Vertrek naar Zeist vanaf parkeerplaats Kröller-Müller Museum Avondmaaltijd 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

14 uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur maandag 23 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Lezing Veranderingen in het hedendaagse Nederlands door prof. dr. Joop van der Horst, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven Avondmaaltijd Film dinsdag 24 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Avondmaaltijd Optreden Lennaert en de Bonski s woensdag 25 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Lezing De canon van de Nederlandse geschiedenis en cultuur door prof. dr. Frits van Oostrom, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht Avondmaaltijd Film donderdag 26 juli Ontbijt Vertrek van de bussen naar Amsterdam Rondvaart door de grachten vanaf Rederij Kooij op het Rokin De rest van de dag te besteden naar eigen keuze (tips voor musea verder in dit boekje, stadsspel krijg je nog) Avondmaaltijd naar keuze in Amsterdam (vandaag geen avondmaaltijd in Woudschoten!) Vertrek vanaf Rederij Kooij op het Rokin naar Zeist 12 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

15 uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur vrijdag 27 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Tafeltennistoernooi Avondmaaltijd zaterdag 28 juli Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Avondmaaltijd Dansavond in de bar met DJ uur uur zondag 29 juli Ontbijt en afhalen lunchpakket Vrije dag Avondmaaltijd uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur maandag 30 juli Ontbijt Colleges Lunch Presentatie over de Nederlandse Taalunie en Nederlands wereldtaal door Liesbet Vannyvel Koffie, thee of water Avondmaaltijd Ontmoeting met schrijver Margriet de Moor dinsdag 31 juli Ontbijt Vertrek van de bussen naar Den Haag Bezoek onder leiding van een gids aan het Gemeentemuseum De rest van de dag te besteden naar eigen keuze, optie: vertrek bus naar strand Scheveningen vanaf parkeerplaats bij het Gemeentemuseum Voor de studenten aan het strand: vertrek bussen naar Zeist vanaf strand Scheveningen Voor de studenten in het centrum: vertrek bussen naar Zeist vanaf parkeerplaats bij het Gemeentemuseum Avondmaaltijd 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

16 uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur woensdag 1 augustus Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Voetbalwedstrijd Avondmaaltijd donderdag 2 augustus Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Lezing De amfibische cultuur: een visie op watersnoodrampen door prof. dr. Petra van Dam, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam Avondmaaltijd vrijdag 3 augustus Ontbijt Colleges Lunch Koffie, thee of water Afscheidsdiner Feestelijke slotavond met bijdragen van cursisten en docenten Dansavond met DJ zaterdag 4 augustus Ontbijt en afhalen lunchpakket Uitreiking van de certificaten van deelneming Sluiting van de 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur Koffie, thee of water Vertrek van de bussen naar het station van de Nederlandse Spoorwegen in Utrecht 14 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

17 Keuzevakken In de keuzevakken worden de volgende onderwerpen aangeboden (in willekeurige volgorde): 1. Creatief en zakelijk schrijven In dit uur gaan we afwisselend creatief en zakelijk schrijven. We schrijven bijvoorbeeld gedichtjes in ongewone vormen of een overtuigende reclametekst, we bedenken verhalen bij een mysterieuze foto of stellen een overtuigende sollicitatiebrief op. Tot slot schrijven we een weekverslag op een groot blad papier zodat iedereen onze indrukken van deze week kan lezen. 2. Cultuurverschillen en miscommunicatie: beter voorkomen dan genezen In dit keuzevak gaan we aan de slag met de dimensies van Geert Hofstede, een bekende Nederlandse socioloog die culturen vergelijkt. In elk uur wordt een specifieke dimensie uitgelegd en gaan we discussiëren over cultuurverschillen en miscommunicatie. Na dit keuzevak heb je een idee waar jouw cultuur zich situeert ten opzichte van Nederland, zul je de cultuurverschillen beter begrijpen en voortaan miscommunicatie kunnen voorkomen! 3. De Nederlandse taal: dialecten en leenwoorden (niveau B2) Ook al is Nederland een klein land, er worden net als in andere landen veel dialecten gesproken. In het eerste deel van dit keuzevak beantwoorden we de volgende vragen: Hoe verschillend zijn de dialecten van het Standaardnederlands? Kun je verschillende dialecten herkennen? In het tweede deel van dit keuzevak kijken we naar de invloed van het Nederlands op andere talen en de invloed van andere talen op het Nederlands. Zijn er woorden uit het Nederlands in jouw taal terechtgekomen en heeft het Nederlands woorden uit jouw taal overgenomen? 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

18 4. Conversatielessen: De puntjes op de i! Tijdens de conversatielessen ligt het accent op de finesses van het Nederlands. We behandelen standaarduitdrukkingen en standaardgesprekken en oefenen op het correct overbrengen van een bepaalde boodschap. Denk aan telefoongesprekken, vergaderen, een speech houden, een klacht indienen of afhandelen, etc. Ook klemtoon, intonatie en spreeksnelheid krijgen aandacht. Op een speelse manier gaan we de puntjes op de i zetten! 5. De vele kleuren van Nederland: de multiculturele samenleving Nederland is multiculti! Maar wat houdt dat precies in? Tijdens dit keuzevak leer je over de diversiteit van de Nederlandse samenleving. In de lessen komen verschillende onderwerpen aan bod: hoe zijn de diverse culturen bijvoorbeeld merkbaar in de Nederlandse keuken, in de Nederlandse literatuur en poëzie? Tijdens de lessen bestuderen we ook het inburgeringstraject van anderstalige nieuwkomers en leren we hoe inburgeraars het leven in Nederland ervaren. 6. Gedichten schrijven: laat je muze spreken! We gebruiken bestaande gedichten als voorbeeld en inspiratie. Vervolgens is er alle ruimte voor je eigen creativiteit. Je ontwikkelt associaties tot poëtische beelden en geeft ze vorm in je persoonlijke taalgebruik: met fantasie, woordspel, klank en mogelijk rijm. Natuurlijk spelen we ook met de vorm; we proeven van haiku s, limericks en zelfs het sonnet. Voorop staat plezier en vertrouwen in je eigen taalgevoel. Aan het einde van de week gaat onze aandacht naar de verschillende manieren om je dichtwerk voor te dragen groots en meeslepend of juist minimaal. 7. Debatteren in Het Lagerhuis Het Lagerhuis was tussen 1997 en 2005 een populair debatprogramma op de televisie waarin jongeren of volwassenen met elkaar de strijd aangingen over verschillende stellingen. In dit keuzevak leer je meningen te zien, argumenten voor en tegen te onderscheiden. Leer zelf je 16 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

19 mening te geven en argumenten te formuleren. Maak kennis met de onderwerpen die de Nederlandse bevolking bezighouden. Elke dag een andere stelling, elke dag een andere strijd! 8. Het Nederlandse drugsbeleid (niveau B2) Nederland is bekend en berucht om zijn drugsbeleid. In het buitenland denken mensen soms dat alle drugs hier legaal zijn en dat iedereen drugs gebruikt. Wat is daarvan waar? Wat staat er precies in de wet en waarom zijn de wetten in Nederland anders dan in de meeste andere landen? Wat voor problemen zijn er met het beleid zoals dat nu is? Leer meer over het Nederlandse drugsbeleid in dit keuzevak. 9. Humor In sommige grappen zitten woorden en woordbetekenissen die je nooit in je studie tegenkomt. Ze zijn onderdeel van de cultuur, maar blijven meestal binnen de grenzen van Nederland. Reclamemakers gebruiken zulke grappen vaak om iets te verkopen. Soms ontstaat via een tv-programma of een commercial een geintje of een nieuw woord dat in korte tijd door heel Nederland wordt gedeeld (bv. het woord "praatkutje" van cabaretier Youp van 't Hek of "Koekje d rbij?"). We bekijken en analyseren een aantal grappige tv-momenten. Goed luisteren, navertellen en het leren van nieuwe woorden en uitdrukkingen staan centraal in dit keuzevak. Maar ook zelf moppen vertellen, sketches verzinnen en elkaar "kietelen" met woorden. En natuurlijk: veel lachen! 10. Reality-tv: interview een personage Steeds vaker zijn er programma's op televisie waarin gewone Nederlanders hun leven willen veranderen of verbeteren. Elke dag bekijken we een ander thema: een beter uiterlijk, een beter huis, een betere relatie. Hoe vergaat het deze mensen en wat zijn hun drijfveren? Welke problemen komen ze tegen? Worden ze gelukkiger? Na het bekijken van de fragmenten gaan we in groepjes interviewvragen maken voor een van de deelnemers van het programma. Een van de cursisten bereidt zich voor en speelt de deelnemer. In dit keuzevak leer je alles over interviewen en geïnterviewd worden, met een dosis humor! 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

20 11. Journalistieke vaardigheden (Niveau B2-C1) Hoe maak je een tijdschrift of een nieuwsbrief voor je afdeling Nederlands, een organisatie of een bedrijf? In dit keuzevak kun je leren hoe je dit als redacteur in de praktijk kunt aanpakken. Een goed blad is als een smakelijke, gevarieerde maaltijd. Je leert interviewtechnieken, tips en trucs voor het maken van reportages. We besteden aandacht aan de interactie tussen woord en beeld, en aan 'kleine' rubrieken zoals de column of waarom niet - de horoscoop. 12. De klanken van het Nederlands In vier sessies duiken we in de klankenrijkdom van het Nederlands. We beluisteren verschillende dialecten en we proberen een indruk te krijgen van hoe ouder Nederlands geklonken moet hebben. Liedjes en dialectopnamen vormen de voornaamste bronnen. De deelnemers worden aangemoedigd de verschillende klanken te proeven door mee te zingen en teksten voor te dragen in verschillende klankvarianten van het Nederlands, zowel binnen als buiten de les 13. Modale werkwoorden Moet kunnen! Hoeft niet per se, hoor. Zou je wel willen, hè? Zal wel! Ik mag doodvallen als dat waar is! In dit keuzevak komen de modale werkwoorden hoeven, kunnen, moeten, mogen, willen en zullen op een wat andere manier aan bod dan gebruikelijk. We kijken vooral naar het gebruik van deze werkwoorden in de spreektaal en naar de krachtige oneliners die je met deze werkwoorden kunt vormen. De deelnemers gaan ook na hoe die vertaald zouden kunnen worden in hun moedertaal. 14. Muziek: luisteren, schrijven en zelf zingen In dit keuzevak zullen we een aantal Nederlandse bands en artiesten de revue laten passeren met liedjes over een bepaald thema. Op de melodieën van die liedjes gaan we zelf nieuwe teksten schrijven, die we vervolgens gaan zingen ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

21 15. Nederland op een journalistieke manier bekijken Nederland staat bekend als een land van molens, klompen, tulpen, euthanasie, coffeeshops, drugs, het homohuwelijk, Anne Frank, de Wallen Wat is jou opgevallen sinds je er bent? Voldoet Nederland aan je verwachtingen? In dit keuzevak ben jij de journalist, die een reisverslag maakt waarin jouw persoonlijke indrukken van Nederland centraal staan (vanaf het moment dat je bent gearriveerd). Maak daarom al tijdens je reis of na aankomst in Nederland notities over jouw indrukken. Heb je een camera, bijvoorbeeld in je iphone of ipad? Neem dan beelden of geluiden op, interview medestudenten en mensen op straat, spreek zelf teksten in. Uiteindelijk maakt elke cursist een kort filmpje van 5-6 minuten. Vergeet niet een computerkabeltje mee te nemen voor je camera/iphone/ipad. De docent heeft een brede journalistieke achtergrond en kan je allerlei tips geven. 16. Nederlandstalige muziek en wereldmuziek. Een vergelijking Van Wim Sonneveld tot Bløf, van Clouseau tot De Jeugd van Tegenwoordig en van Ali B tot Boudewijn de Groot. Wie schreef de prachtige zin De neonreclame die knipoogt langs ramen en wie bedacht Het dondert en het bliksemt en het regent meters bier? Hoe verhoudt de Nederlandstalige (volks)muziek zich tot de (volks)muziek uit jouw land? Waarom spreekt het ene lied jou wel aan, maar het andere niet? Kun jij een vertaling naar het Nederlands maken van een populair lied? Alles bij dit keuzevak ademt muziek, teksten en interactie. Lukt het jou aan het eind van de week een geschreven tekst bij de juiste zanger(es) te plaatsen of schrijf jij een alternatief couplet voor het Wilhelmus? Wees gerust: alle Nederlandstalige inzendingen voor het Eurovisiesongfestival worden genegeerd. 17. Overleven we Europa? Europa wekt tegenwoordig nog weinig enthousiasme in Nederland. Een kijkcijferonderzoek toont aan dat de gemiddelde tv-kijker in Nederland afhaakt als een televisieprogramma over Europa gaat. Dat was bij het ontstaan van de EU in 1950 heel anders: men had nog grote idealen en hoop op een betere wereld. We bekijken de geschiedenis van Nederland en Europa in vogelvlucht, bespreken de huidige dilemma s, stellen een vragenlijst samen en gaan de straat op om de Nederlanders zelf te vragen wat ze van Europa vinden. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

22 18. Sociolinguïstiek We gaan via geluidsfragmenten oefenen met het onderscheid tussen standaardtaal, dialect (o.a. aan de hand van het Zeeuws) en sociolect ('stadsdialect'; o.a. aan de hand van het Haags, straattaal en jongerentaal ). In het kort: bij het spreken van Standaardnederlands en dialect zijn de sprekers zich er meestal van bewust welke taalvariëteit zij bezigen, bij het spreken van sociolect is dat niet altijd het geval. Naarmate de sociale klasse waaruit een spreker afkomstig is lager is, sluipen er over het algemeen meer sociolectische elementen zijn taalgebruik binnen (m.n. op fonologisch en fonetisch niveau), terwijl de spreker zelf niet het idee heeft 'anders te spreken dan de koningin'. Hoe komt dat, wat betekent in deze context stijl/register, wat is de geschiedenis hierachter? 19. Sport en heldendom Waarom heeft een onbekend Frans jongetje een gouden medaille gewonnen voor Nederland tijdens de Olympische spelen van 1900? Wat doen de twee kaarsrechte eiken tegenover het Olympisch stadion in Amsterdam (en moeten deze bomen niet onmiddellijk gekapt worden?)? Van welk radiofragment krijgt iedere Nederlander meteen kippenvel? Wat doe je als je gaat Fierljeppen en waarom is Nederland onverslaanbaar met korfbal? Welke sporters zijn nationale helden en waarom, met welke sport is jouw land onverslaanbaar en welke fragmenten (hoogte- of dieptepunten) uit jouw land wil jij met de andere cursisten delen? Voor iedereen die van sport houdt! 20. Voordracht en presentatie In dit keuzevak besteden we via interactieve werkvormen aandacht aan verschillende vormen van voordracht. We oefenen presentaties met Powerpoint of prezi, het uitspreken van een feestrede of het uitbrengen van een toost. Centraal staan taal en tekstopbouw, maar ook intonatie, houding en non-verbale aspecten van communicatie komen aan bod. Iedere deelnemer krijgt een individuele en een deelopdracht. We streven naar overtuigende resultaten tijdens het slotdiner! 20 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

23 Excursies Neem de onderstaande informatie heel goed door vóór elke excursie! Praktische afspraken: - Onze bussen vertrekken altijd stipt op tijd vanuit of naar Zeist, dus wees op tijd! Wie de bus mist, moet zelf met het openbaar vervoer (terug)reizen. - Hou altijd rekening met regen. Draag de juiste schoenen en kleding. Neem eventueel een paraplu mee. - Als je ter plaatse vragen of problemen hebt, kun je terecht bij een van de begeleiders (docenten en medewerkers van het Taaluniecentrum NVT). In noodgevallen kun je bellen naar: een secretariaatsmedewerker van de zomercursus (+31) (0) of Woudschoten +31 (0) (receptie) +31 (0) (secretariaat) Bij direct levensbedreigende situaties of wanneer je getuige bent van een misdrijf bel je het gratis Europees noodnummer 112. De alarmcentrale stuurt dan onmiddellijk de juiste hulp, zoals brandweer, politie of ambulance. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

24 Excursie Rotterdam vrijdag 20 juli Vooraf heb je je ingeschreven voor één van de vier musea met aansluitend een stadswandeling. De uiteindelijke indeling wordt de dag voor de excursie bekendgemaakt op de flipovers in de ontvangsthal. Onthoud goed in welke groep je zit. Na het ontbijt krijg je een lunchpakket. Daarna vertrekken we om 9.45 uur stipt met bussen van de firma Besseling die voor de ingang van Woudschoten voor ons klaarstaan. Alle bussen rijden langs de musea. Je stapt uit bij het museum van je keuze. Na de rondleiding met gids in het museum heb je ongeveer drie kwartier de tijd om te lunchen, in de buurt van het museum dat je bezocht hebt. Om uur komt een andere gids je bij de ingang van het museum ophalen voor de stadswandeling. Wees op tijd! Na de stadswandeling zal de gids je uitleggen hoe je teruggaat naar de vertrekplaats van de bussen. Die staan aan de voet van de Erasmusbrug bij rederij SPIDO (Willemsplein 85). Je hebt ruim de tijd om Rotterdam nog op eigen gelegenheid te ontdekken. Je hebt een plattegrond van de binnenstad in je rugzak. Zorg dat je wel weer op tijd in de bus zit. We vertrekken stipt om uur. Wie de bus mist, zal met het openbaar vervoer terug naar Zeist moeten reizen. Alle deelnemers zijn afhankelijk van hun keuze ingedeeld in één van de volgende vier groepen: Groep 1: Museum Het Schielandshuis + rondleiding met gids door de binnenstad Tentoonstellingen in het museum: Familie In Stad als Muze zoekt Museum Rotterdam met Rotterdammers naar verhalen en voorwerpen voor een hedendaagse geschiedenis van de stad. Dit biedt een schat aan gegevens over Rotterdammers en hun onderlinge relaties. De tentoonstelling Familie geeft aan de hand van de soms verrassende uitkomsten en de eigen collectie een kijkje achter de 22 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

25 voordeur van de familie Rotterdam. Van familiebedrijven, erfstukken en overgeleverde recepten tot gezondheid, zorg en zwarte schapen. Van je familie moet je het hebben jaar Rotterdam In deze tentoonstelling ontdek je de geschiedenis van Rotterdam, van nederzetting langs de Rotte tot wereldstad aan de Maas. Je volgt het water langs de grote veranderingen in de stad. Rotterdammers van formaat laten zien hoe individuele bewoners hun stempel op Rotterdam hebben gedrukt. Groep 2: Museum Boijmans van Beuningen + rondleiding met gids door de binnenstad en het museumpark Van Bosch tot Beuys, over de topstukken van het museum, van de middeleeuwen tot nu. Sta stil bij de prachtige werken van Bruegel de Oude en Rembrandt. Volg het ontstaan van het impressionisme en modernisme met schilderijen van Monet, Van Gogh en Mondriaan. Droom mee met de surrealisten Dalí en Magritte. De kunst blijft niet binnenskamers: het museum biedt uitzicht op een beeldentuin. Groep 3: Oorlogs- en VerzetsMuseum + rondleiding met gids naar de Oude Haven (uitgaansgebied) en de Lijnbaan (winkelpromenade en rijksmonument) Dit museum is een herinnering aan een tijd waarin Nederland bezet was en de wereld in oorlog. Hoe leefde men in die dagen? De collectie van het museum is in de loop van vele jaren gegroeid tot enkele duizenden objecten, en ze ontvangen nog wekelijks nieuwe aanwinsten. Aanvankelijk werd er breed verzameld maar inmiddels is het accent komen te liggen op Rotterdam en regio tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de permanente expositie wordt de periode '40 - '45 in Rotterdam op chronologische wijze verteld. Foto's, objecten en teksten geven aan de hand van de thema's Propaganda, Mobilisatie, Inval, Bombardement, Dagelijks leven, Vergeten bombardement, Haven, Loods 24, Verzet, Hongerwinter, Bevrijding en Herdenking een helder overzicht van deze voor Rotterdam zo bepalende jaren. We bekijken ook een film van dertig minuten over het leven van Anne Frank. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

26 Groep 4: Nederlands Fotomuseum + rondleiding met gids naar Kop van Zuid (nieuwe woonwijk in oude havengebied) Tentoonstellingen in het museum: De Donkere Kamer: bijzondere verhalen uit de Nederlandse fotografie Deze tentoonstelling is de eerste permanente presentatie in Nederland over de Nederlandse fotografiegeschiedenis. Aan de hand van de rijke collectie van het museum wordt ruim 185 jaar fotografie tot leven gewekt. Ontdek hoe de eerste foto s gemaakt werden, volg het liefdesverhaal van Ed van der Elsken in Parijs en ga mee op jacht met de camera. The Future is Ours Classroom Portraits Voor deze serie fotografeerde de Britse fotograaf Julian Germain schoolklassen. Er zijn ongeveer 60 'klassenfoto's' op groot formaat te zien zijn uit landen als Nederland, Spanje, Duitsland, Hongarije, Groot- Brittannië, Bangladesh, USA, Rusland, Brazilië, Argentinië, Peru, Nigeria, Ethiopië, Saudi Arabië, Baghrein, Quatar, Jemen, Japan en Taiwan. De foto s zitten vol details waaraan veel is af te lezen over de les, de school en de locatie. Germains foto's laten ons inbeelden wat de toekomst deze leerlingen zal brengen. Wat hun dromen, verwachtingen en kansen zijn. Maar ook met welke bedreigingen van de dagelijkse omstandigheden ze te maken zouden kunnen krijgen. Door verschillende landen, scholen en leeftijdsgroepen te presenteren brengt Germain de overeenkomsten en contrasten van de hedendaagse educatie en sociale klassen in beeld ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

27 Excursie Otterlo zondag 22 juli Na het ontbijt krijg je een lunchpakket. Daarna vertrekken we om 9.45 uur stipt met bussen van de firma Besseling die voor de ingang van Woudschoten voor ons klaarstaan. Na de rondleiding in het museum (rond uur) ben je vrij om te lunchen en de omgeving te verkennen. Je kunt ook een witte fiets lenen om het Nationaal Park De Hoge Veluwe te verkennen. Zorg dat je weer op tijd in de bus zit. We vertrekken stipt om 16 uur vanaf parkeerplaats Museum Kröller Müller. Wie de bus mist, zal met het openbaar vervoer terug naar Zeist moeten reizen, wat vanuit Otterlo erg moeilijk is. Het Kröller-Müller Museum Na aankomst krijgen we eerst een film over het museum. Daarna word je in een van de acht groepen ingedeeld voor een rondleiding met gids door het museum en de beeldentuin. De verzameling van het museum is opgebouwd rond de omvangrijke collectie werken van Vincent van Gogh, één van de meest indrukwekkende overzichten van zijn oeuvre. Ook George Seurat, Pablo Picasso, Fernand Léger, Piet Mondriaan en veel andere kunstenaars zijn met belangrijke schilderijen vertegenwoordigd. De beeldentuin geeft een overzicht van de ontwikkelingen in de beeldhouwkunst vanaf de 19e eeuw tot heden. Hier staat een unieke collectie sculpturen. Nationaal Park De Hoge Veluwe De Hoge Veluwe is een Park met een bijzondere geschiedenis. Het is aan het begin van de twintigste eeuw gesticht door het echtpaar Kröller-Müller. Dit echtpaar had een visie: het samenbrengen van cultuur en natuur. Ook nu nog werken het Park en het wereldbefaamde Kröller-Müller Museum samen om deze visie in stand te houden. In het Park is er voor iedereen wat te beleven. De Hoge Veluwe herbergt niet alleen een rijke flora en fauna (herten, wilde zwijnen, schapen), maar ook drie musea. Bezoekers kunnen gebruikmaken van de gratis witte fietsen. Die fietsen kunnen niet op slot en zijn dus door iedereen te gebruiken. Uiteraard kunnen er ook fietsen worden gehuurd, dit zijn de blauwe huurfietsen. Ook heeft het Park tandems, bakfietsen en fietsen voor mindervaliden. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

28 Excursie Amsterdam donderdag 26 juli We vertrekken om 8.45 uur stipt met bussen van de firma Besseling die voor de ingang van Woudschoten voor ons klaarstaan. Er zijn geen lunchpakketten. (Voor het avondeten moet je ook zelf zorgen. Er is vandaag geen avondmaaltijd in Woudschoten.) Zorg dat je weer op tijd in de bus zit. We vertrekken stipt om uur. Wie de bus mist, zal met het openbaar vervoer terug naar Zeist moeten reizen. In Amsterdam maken we eerst een rondvaart met rederij Kooij door de grachten vanaf het Rokin. We stappen uit aan het Centraal Station. Vanaf hier kun je met behulp van een stadsspel door de stad wandelen. Je kunt ook musea gaan bezoeken. Koop eventueel vooraf al een kaartje via het internet. Een Amsterdams museum boeken via internet: Wie een museum wil bezoeken, kan voor de eerste drie musea het best van tevoren kaartjes reserveren via het internet. Als je dat niet doet, is de kans groot dat je uren in de rij moet staan. Als je na afloop je toegangskaartje aan het secretariaat in Woudschoten afgeeft, dan betalen we je het museumbezoek terug. Dat geldt alleen voor de hieronder genoemde musea. Van Gogh Museum Stadhouderskade AB Amsterdam Rijksmuseum Amsterdam Jan Luijkenstraat CJ Amsterdam Het Anne Frank Huis Prinsengracht AS Amsterdam ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

29 FOAM (Fotografiemuseum) Keizersgracht DS Amsterdam Museum Het Schip (Museum over de architectuurstroming de Amsterdamse School) Spaarndammerplantsoen XT Amsterdam Tips voor de lunch: Amsterdammers eten (al dan niet staand) een broodje bij: Van Dobben, Korte Reguliersdwarsstraat (tussen Rembrandtplein en de Munt); Broodje van Kootje, op het Spui, het Rembrandtplein of het Leidseplein. Lekkerbekken halen een (broodje) kroket bij banketbakkerij Kwekkeboom, Reguliersbreestraat 36 (tussen Rembrandtplein en Munt). De mooiste terrassen van Amsterdam: Café-restaurant Vertigo, Vondelpark 3. Het terras ligt in het Vondelpark, het maakt deel uit van het Filmmuseum. Zitplaatsen op de begane grond onder de bomen en op het bordes. Broodjes zijn vers en goed belegd. (Avondmaaltijd: niet doen.) Café de jaren, Nieuwe Doelenstraat Terrassen aan de Amstel, één op de begane grond (zon tot 16 uur) en één op de eerste etage (zon tot 17 uur). [De zon is onder voorbehoud!] De eerste etage, inclusief het terras, is vanaf 18 uur in gebruik als restaurant. (Salades, kleine hapjes, broodjes, diner. Goed eten, redelijke prijs.) Terras van café Luxembourg, Spui (bij het Lieverdje). Dit café is ook interessant omdat het regelmatig bezocht wordt door schrijvers (het is b.v. het stamcafé van Van der Heijden en Nooteboom) en andere kunstenaars (Van Kooten en De Bie). Overdekte terrassen met een riant uitzicht (in Amsterdam regent het ook weleens): De daketage van Metz, hoek Leidsestraat en Keizersgracht en het café van V&D in de Kalvertoren, in het winkelcentrum tussen Kalverstraat 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

30 en Singel (je kunt hiervandaan nog één etage hoger voor een nog wijdere blik over Amsterdam). Over uitzicht gesproken: NEMO, Oosterdok (vlakbij het Centraal Station) is een wetenschapsmuseum met een opvallende vorm, het lijkt alsof er een reusachtig schip opduikt uit de haven. Bovenop dat schip heb je een (gratis) uitzicht over Amsterdam. Als je over een goede conditie beschikt, en bereid bent om te betalen, is de Westertoren op de Westermarkt een aanrader (kruising Rozengracht en Prinsengracht). Mooie plekjes: De Jordaan, de vroegere volksbuurt van Amsterdam. Nauwe straatjes en verstilde (ook kleine) grachten. Het gebied ligt tussen de Rozengracht en de Brouwersgracht. [Aardig terras: café t Smalle, Egelantiersgracht 12. Het eten is niet bijzonder.] Portugese Synagoge, Mr. Visserplein (dicht bij de Stopera en het Waterlooplein). De door Elias Bouman gebouwde synagoge stamt uit 1675 en stond model voor de Portugese synagogen in New York, Parijs en Londen. De synagoge is opengesteld voor bezoek (10-16 uur). Dé winkelstraten van Amsterdam: P.C. Hooftstraat en Van Baerlestraat (in de buurt van het Concertgebouw en het Rijksmuseum). De grootste markt van Nederland: de Albert Cuyp, genoemd naar de straat waarin de markt gehouden wordt. Het is een markt waar niet alleen groenten (ook zeer exotische) en allerlei soorten vis, specerijen, bloemen en fruit verkocht worden, maar ook (sport)kleding en (sport) schoenen. Helaas is de markt ook zeer aantrekkelijk voor zakkenrollers: een gewaarschuwd mens telt voor twee! 28 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

31 Excursie Den Haag dinsdag 31 juli Na het ontbijt krijg je een lunchpakket. Daarna vertrekken we om 9.30 uur stipt met bussen van de firma Besseling die voor de ingang van Woudschoten voor ons klaarstaan. In Den Haag bezoeken we eerst het Gemeentemuseum. Ruim honderd topstukken uit de collectie van het Mauritshuis komen voor een periode van twee jaar naar hier. Publiekslievelingen als De stier van Paulus Potter, Gezicht op Delft van Johannes Vermeer en De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt van Rijn zullen hun huiselijke omgeving inruilen voor de moderne museumarchitectuur van Berlage. In het verlengde van deze presentatie toont het Gemeentemuseum zijn eigen hoogtepunten in een nieuwe, thematische opstelling. Vanaf 12 uur ben je vrij. Je kunt (als het mooi weer is) met onze bus van Besseling naar het strand van Scheveningen gaan. De bus staat op de parkeerplaats van het Gemeentemuseum en vertrekt om uur naar Scheveningen. Om 17 uur rijdt deze bus vanaf het strand terug naar Zeist. De studenten die in het centrum blijven, nemen om 17u30 de bus naar Zeist terug vanaf de parkeerplaats van het Gemeentemuseum. Enkele toeristische tips voor het centrum van Den Haag: Letterkundig Museum en Kinderboekenmuseum Den Haag heeft een aantal musea op literair gebied. Het belangrijkste is het Letterkundig Museum. Het is een archief van de Nederlandse taal sinds Het Kinderboekenmuseum is onderdeel van het Letterkundig Museum. Beiden zijn sinds 2009 grondig verbouwd. Hofjes in Den Haag Hoewel het nu bijna vergeten oases zijn in de drukke binnenstad, woonde een kwart van de Haagse bevolking 150 jaar geleden nog in een hofje (een binnenplaats of binnentuin met daaromheen een aantal kleine woningen). Met meer dan 100 verstopte hofjes is Den Haag nog steeds een hofstad. Enkele van de bekendste en mooiste exemplaren zijn het Hof van Wouw, het Hof van Nieuwkoop en het Rusthof. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

32 Frietloket' In een van de zijstraten van de Hoogstraat - de Papestraat - vind je "Het kleinste winkeltje van Den Haag". Het is nog geen meter breed en volgens veel Hagenaars is hun patat met pindasaus ongeëvenaard. Dit bekende 'frietloket' verkoopt ook heerlijke Hollandse kroketten ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

33 Dienstregeling Zomercursusbus Woudschoten centrum Zeist station Driebergen/Zeist Dinsdag 17 juli Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur Zaterdag 21 juli Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur Dinsdag 24 juli Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur Zaterdag 28 juli Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur Zondag 29 juli Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur Vrijdag 3 augustus Heen Terug 1e rit uur 1e rit uur 2e rit uur 2e rit uur 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

34 Een fiets lenen? Dat kan! Voor de studenten van de Zomercursus Nederlandse taal en cultuur staan ongeveer 75 fietsen ter beschikking, die je kosteloos kunt lenen. De leenprocedure is simpel: 1. je zoekt een geschikte fiets uit en onthoudt het nummer op het spatbord; 2. als je bij de receptie je kamersleutel afgeeft krijg je het sleuteltje van deze fiets; 3. als je terug bent geef je het fietssleuteltje af bij de receptie en krijg je je kamersleutel terug. Er zijn een paar beperkende voorwaarden. Lees ze goed! 1. Het station Driebergen/Zeist en het station Utrecht zijn VERBODEN TERREIN voor deze fietsen, TENZIJ ze in een bewaakte stalling* staan. 2. Als je onderweg je fiets ergens achterlaat (bij een winkel bijvoorbeeld) moet je ALTIJD je fiets op slot zetten: je gebruikt het vaste slot op je fiets EN het kettingslot (bij de receptie verkrijgbaar). Het kettingslot bevestig je aan het frame van de fiets en aan een stevig hek of aan een paal. Waar mogelijk plaats je je fiets in een bewaakte stalling* (én op slot). 3. Als je voor het eerst een zomercursusfiets huurt, moet je een verklaring met de hier vermelde beperkende voorwaarden ondertekenen, zodat wij weten dat je ze goed begrepen hebt! VEEL PLEZIER. BLIJF ZOVEEL MOGELIJK OP DE FIETSPADEN! *opbergplaats voor fietsen met toezicht door bewaker (kosten circa 80 eurocent) 32 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

35 Docenten Mike Baal studeerde communicatiewetenschap en was radio- en tv-journalist. Na verschillende baantjes in de media en daarna ook in het onderwijs (mbo, middelbare school) geeft hij nu al een paar jaar op een heel praktische manier Nederlands (NT2) aan volwassenen. Een taal leer je volgens Mike het best als je veel luistert, leest en spreekt. Christine van Baalen is sinds 1994 werkzaam in het NVT- en NT2- onderwijs. Ze heeft aan verschillende universiteiten in Nederland en in het buitenland gewerkt. Sinds 2009 is ze verbonden aan EuroCollege Hogeschool in Rotterdam. Christine is de auteur van Taal in zaken, Zakelijk Nederlands voor anderstaligen en co-auteur van Cultuur in taal, Interculturele vaardigheden voor docenten Nederlands aan anderstaligen. Petra Couvée is slaviste en docente Nederlands. Sinds 2008 is ze als moedertaalspreker tijdens het voorjaarsseizoen werkzaam aan de verschillende universiteiten van Moskou. Ze vertaalde uit het Russisch, publiceert over Russische literatuur en over Nederland in de Russische literatuur. Momenteel werkt Petra met de Amerikaanse journalist Peter Finn aan een boek over de publicatiegeschiedenis van Dokter Zjivago (Boris Pasternak), dat in 2013 in New York verschijnt. Chrissy Hosea studeerde Toegepaste Taalwetenschap aan de Vrije Universiteit in Amsterdam met als specialisatie NT2. Sinds 2008 werkt ze in de Verenigde Staten als docent Nederlands, en sinds 2011 geeft ze les aan Yale University in New Haven, Connecticut. Ze houdt ervan studenten te helpen om op een creatieve manier Nederlands te leren en vindt het heel leuk om via haar studenten te leren over andere landen en culturen. Linda Lucia van Kasteren werkt als taalcoach voor een stageproject voor nieuwkomers. Daarbij begeleidt ze deelnemers op het gebied van taal terwijl ze werkervaring opdoen om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Daarnaast geeft ze freelance privélessen NT2 aan verschillende groepen expats die in Nederland willen blijven. Het gaat om hogeropgeleiden die graag het staatsexamen willen behalen. 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

36 Morries Leeraert woont in Novi Sad, Servië, en in Nederland. Sinds zeven jaar werkt hij als lector Nederlands aan de universiteit van Belgrado. Als freelancejournalist schrijft hij over sociale en culturele ontwikkelingen in de landen van het voormalige Joegoslavië. Hij maakt graag lange wandelingen met zijn hond, en maakt zich graag moe op zijn wielrenfiets. Siebren Ruijg heeft na zijn afstuderen als lector Nederlands gewerkt aan de Universiteit Debrecen (Hongarije). Vervolgens was hij leraar in het middelbaar onderwijs aan het Wateringse Veld College in Den Haag en het Kalsbeek College in Woerden. Sinds 2009 doceert hij Nederlands en Schriftelijke Communicatie aan de TIO Hogeschool (MBO/HBO) voor Hospitality, Toerisme en Hotelmanagement in Amsterdam en Rotterdam. Esther Sibinga studeerde Nederlandse literatuur aan de universiteit Utrecht. Na haar studie is ze inburgeringslessen gaan geven aan buitenlanders in Nederland. Ze werkt sinds september 2011 als lector Nederlands aan de ELTE universiteit in Boedapest. Met veel plezier geeft Esther daar taalverwervingslessen aan Hongaarse studenten die een major of minor Nederlands volgen. Roel Smit begon in 2003 als docent Nederlands op een middelbare school in Amsterdam. Van 2008 tot en met 2011 was hij lector Nederlands aan de ELTE universiteit in Boedapest. Daar heeft hij intensief kennisgemaakt met de internationale beleving van de Neerlandistiek. Tijdens zijn lessen werkt Roel graag met muziek en korte verhalen. Liza Verzijl heeft als docent Nederlands in Roemenië en in Litouwen gewerkt. Nu is ze al 10 jaar docent NT2 in Nederland. Ze werkt bij taalinstituten en bij de twee universiteiten in Amsterdam ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

37 Deelnemerslijst 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur (stand per 8 mei 2012) Naam Markus Aarflot Petar Andric Marko Avakumovic Sarah Baelen Isabelle Bartsch Monja Basson Teresa Maria Baumgart Tomasz Berlinski Jana Bochnícková Daria Boruta Mathias Bourgonjon Dominika Božeková Lovisa Brandel Anné Brümmer Irene Bruni Joanna Marta Buras Cristina Caia Lucia Carrera Guillén Karolina Chełminiak Antonio Cirillo Flavia Ioana Colonel Sona Davtyan Pierre de Munck Claire Dijkman Renáta Doanová Laura Dumont Katarzyna Jadwiga Dydak Krystyna Dyrda Kseniia Falkovska Maria Constanza Farias Ashlea Foster Lisa Fraipont Land Zweden Servië Servië Frankrijk Duitsland Zuid-Afrika Duitsland Polen Slowakije Polen België Slowakije Zweden Zuid-Afrika Italië Polen Roemenië Spanje Polen Italië Roemenië Armenië België Frankrijk Tsjechië België Polen Polen Oekraïne Argentinië Verenigd Koninkrijk België 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

38 Naam Guy Fried Julia Friesen Elena Gandolfi Juan García Meca Marina García Tejada Cristina Giudicetti María Laura Godoy Miriam Gómez Carbonero Natalia González Santamaría Christoph Michael Gordalla Elzbieta Hadamik Zuzana Hanelová Imke Havekost Jonas Heil Britta Kerstin Heller Martina Hodanová Markéta Horínová Lucy Hughes Corinna Humuza Constance Isaac Nikoletta Járási Blanka Juranova Maria Kelantoni Eliza Kowal Olena Kriuchkova Nataliia Kucheruk Elvira Kurmasheva Joanna Labuz Meiffi Oscar Landuwulang Sandra Laur Doris-Alexandra Leaua Julien Leclercq Hannah Lee Ioanna Lialiou Kristina Liashenko Eugene Litvinova Jacques Louw Tamara Maksimovic Nike Maya Manro Land Israël Duitsland Italië Spanje Spanje Zwitserland Argentinië Spanje Spanje Duitsland Polen Tsjechië Duitsland Duitsland Duitsland Tsjechië Tsjechië Verenigd Koninkrijk Duitsland België Hongarije Tsjechië Griekenland Polen Oekraïne Oekraïne Rusland Polen Indonesië Duitsland Roemenië België Verenigd Koninkrijk Griekenland Belarus Rusland Zuid-Afrika Servië Indonesië 36 57ste Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

58e Zomercursus Nederlandse taal en cultuur

58e Zomercursus Nederlandse taal en cultuur d om kenn derlanders 58e Zomercursus t Nederlandse taal en cultuur uur, en me iverse and e Nederlan Zeist, maandag 15 juli tot zaterdag 3 augustus 2013 58e Zomercursus Nederlandse taal en cultuur Zeist,

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

STAD EN TAAL ONTMOET KUNST HANDLEIDING VOOR DE DOCENT

STAD EN TAAL ONTMOET KUNST HANDLEIDING VOOR DE DOCENT STAD EN TAAL ONTMOET KUNST HANDLEIDING VOOR DE DOCENT 1 Voorwoord Het programma Ontmoet kunst van het Stedelijk Museum is onderdeel van Stad en Taal. Binnen Stad en Taal hebben verschillende musea met

Nadere informatie

16-20 jaar - Malta Summer camp Freestyle EC

16-20 jaar - Malta Summer camp Freestyle EC EASY LANGUAGES 16-20 jaar - Malta Summer camp Freestyle EC Waarom dit programma? Zomercursus jongeren van 16 tot 20 jaar Vanaf 1 week 20 lessen Engels per week Compleet programma met sporten en excursies

Nadere informatie

DRUTEN. H.Beijer tel. 0031-6-13542424. T.Oosterbroek tel. 0031-6-37562371. H.Zonnenberg tel. 0031-6-22248577. I.Doedel tel.

DRUTEN. H.Beijer tel. 0031-6-13542424. T.Oosterbroek tel. 0031-6-37562371. H.Zonnenberg tel. 0031-6-22248577. I.Doedel tel. DRUTEN CONTACTPERSONEN H.Beijer tel. 0031-6-13542424 T.Oosterbroek tel. 0031-6-37562371 H.Zonnenberg tel. 0031-6-22248577 I.Doedel tel. 0031-6-21955551 SCHOOLADRES HOTEL TEACHERS Pax Christi College Moeke

Nadere informatie

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch

Nadere informatie

MUSEUMPROFS DOCENTENHANDLEIDING

MUSEUMPROFS DOCENTENHANDLEIDING MUSEUMPROFS DOCENTENHANDLEIDING Korte informatie Onderwerp: Hoe maak je een expositie? Doelgroep: Onderbouw vmbo Vakgebieden: CKV Beeldende vorming Geschiedenis / Mens & Maatschappij Omvang: Voorbereidende

Nadere informatie

Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven.

Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven. Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven. U hebt voor deze toets maximaal een uur. Wacht tot u mag beginnen

Nadere informatie

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK Patrick studeert aan de universiteit. Hij zoekt een rustige plaats om te studeren. Hij wil in de bibliotheek gaan studeren. In de bibliotheek kan je ook de computers. Hij weet niet wanneer de bibliotheek

Nadere informatie

& het ROC Een programma over beeldvorming

& het ROC Een programma over beeldvorming & het ROC Een programma over beeldvorming Informatie voor docenten van het ROCvA Educatie JHM 1 februari 2011 Inhoud Korte omschrijving en praktische informatie 3 Gastles - opzet 5 Museumbezoek - informatie

Nadere informatie

Programma Bezoek Canadezen aan Canisius 10 t/m 17 november 2013

Programma Bezoek Canadezen aan Canisius 10 t/m 17 november 2013 Programma Bezoek Canadezen aan Canisius 10 t/m 17 november 2013 Voorwoord Van zondag 10 t/m zondag 17 november zullen 30 leerlingen en 5 docenten uit Canada een bezoek brengen aan onze school. Deze Canadese

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa

leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa 1. Brussel hoofdstad van ons land en Europa Brussel is de hoofdstad van ons land. De koning woont in Brussel en de regering

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum... INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...

Nadere informatie

Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017

Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017 Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017 Het Gilde Maastricht organiseert voor het komend najaar een excursie naar Amsterdam, behorende

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

NEDERLANDSE TAAL EN CULTUUR ZOMERCURSUS, ZEIST 2008 Door: Rika Widawati

NEDERLANDSE TAAL EN CULTUUR ZOMERCURSUS, ZEIST 2008 Door: Rika Widawati NEDERLANDSE TAAL EN CULTUUR ZOMERCURSUS, ZEIST 2008 Door: Rika Widawati Ik heb aan de Nederlandse Taal en Cultuur Zomercursus in Zeist deelgenomen. Op 13 Juli 2008 ging ik naar Nederland om zomercursus

Nadere informatie

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N René op vakantie 10-17 mei 2013 P U T T E N Begeleider Theo Vrijdag 10 mei Vertrek naar Landal Tegen 12 uur rijdt de Tendens bus de Ranonkelweg in en René straalt als hij mij ziet. Na de lunch nemen we

Nadere informatie

Beeldverslag van een Haagse wijk

Beeldverslag van een Haagse wijk Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Nadere informatie

Foto Avontuur Zuid Afrika

Foto Avontuur Zuid Afrika Foto Avontuur Zuid Afrika 2 Zuid Afrika You don't take a photograph, you make it. Ansel Adams Inhoud 3. Programma 4. Foto Avonturen 5. Locaties 7. Groepen 10. Workshops 12. Thema s 13. Vaardigheden 14.

Nadere informatie

Een retour Rotterdam

Een retour Rotterdam 71 71 HOOFDSTUK 5 Een retour Rotterdam WOORDEN 1 Wat hoort bij elkaar? 1 zebrapad a pinnen 2 auto b binnengaan 3 automaat c oversteken 4 ingang d parkeren 2 Kies uit: tram vertraging door de week strippenkaart

Nadere informatie

toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010

toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010 toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010 Toerisme in Vlaanderen Aantal overnachtingen en aankomsten in België (2010) overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) Vlaamse Gewest

Nadere informatie

Programmaboekje Talenreis Spanje 2015 12 t/m 16 oktober

Programmaboekje Talenreis Spanje 2015 12 t/m 16 oktober Programmaboekje Talenreis Spanje 2015 12 t/m 16 oktober Dit boekje is van: Beste leerlingen, Voor jullie ligt het programmaboekje van de Talenreis (Spanje). Dit boekje met het gehele programma van activiteiten

Nadere informatie

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Dit examen doen deelnemers aan de taalcursus Nederlands Niveau 3+4 aan de Universiteit Leiden. Deze cursus bestaat uit 120 contacturen.

Nadere informatie

Huis van Piet Mondriaan

Huis van Piet Mondriaan Huis van Piet Mondriaan Trade 2016/2017 Gemeentemuseum Den Haag Huis van Piet Mondriaan Trade 2016/2017 Entreeprijzen FIT + groepen Î Toegangsprijs: Û10,50 p.p. Î Reguliere verkoop: Û13,50 p.p. Î Uw tourguide

Nadere informatie

Nieuwsbrief Tom-bus ***BELANGRIJK*** Programma juni 2017

Nieuwsbrief Tom-bus ***BELANGRIJK*** Programma juni 2017 www.tomindebuurt.nl Nieuwsbrief Tom-bus Programma juni 2017 De Tom-bus biedt ouderen begeleiding met vervoer naar dagbesteding, winkels en activiteiten. In deze nieuwsbrief leest u het programma voor de

Nadere informatie

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014 @ KureghemNet is een project van MAKS vzw Computerles Programmaboekje sep dec 2014 2 Iedereen mee met de PC Heb je nog nooit een computer gebruikt en wil je de basis leren? Zoek je werk of wil je beter

Nadere informatie

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Luisteren Oefening 2 hobby Willem Linda hockeyen squashen tennissen voetballen bioscoop theater ballet kroegbezoek concertbezoek popmuziek jazz klassieke muziek Spreken Oefening

Nadere informatie

FOTOGRAFIE - Erik Boot

FOTOGRAFIE - Erik Boot FOTOGRAFIE - Erik Boot Excursie Amsterdam 14 april 2012 - Vervolg, Gevorderden & Basis Let's Sit Down Before We Go - Bertien van Manen - Foam, Keizersgracht 609 - Amsterdam The New York Times Magazine

Nadere informatie

EASY LANGUAGES jaar - Nice Summer camp. Bestemming. Waarom dit programma?

EASY LANGUAGES jaar - Nice Summer camp. Bestemming. Waarom dit programma? EASY LANGUAGES 10-16 jaar - Nice Summer camp Waarom dit programma? Van 10 tot 16 jaar Vanaf 1 week Residentie bij de school Pakket met cursus en begeleide activiteiten Toezicht 24/7 Verblijf in residentie

Nadere informatie

Stichting Multicultureel Centrum de Hudsonhof Hudsonhof 1-9 1057 KP Amsterdam Tel: 020 2334105. Hudsonhof Activiteitenlijst september 2015

Stichting Multicultureel Centrum de Hudsonhof Hudsonhof 1-9 1057 KP Amsterdam Tel: 020 2334105. Hudsonhof Activiteitenlijst september 2015 Stichting Multicultureel Centrum de Hudsonhof Hudsonhof 1-9 1057 KP Amsterdam Tel: 020 2334105 Hudsonhof Activiteitenlijst september 2015 1 Belangrijk nieuws!! Tip 1 Op maandag 14 september is er een gratis

Nadere informatie

enkele genoeg informatie korting ongeveer overstappen rechtstreekse reis spoor vertrekt

enkele genoeg informatie korting ongeveer overstappen rechtstreekse reis spoor vertrekt Herhalingsoefeningen Thema 6 Reizen, openbaar vervoer 1 Woorden Lees de dialoog en vul de ontbrekende woorden in. Kies uit: enkele genoeg informatie korting ongeveer overstappen rechtstreekse reis spoor

Nadere informatie

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni Leerlingen: 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Coach: Groepsnaam: 1 LOGBOEK WERKWEEK Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Planning... 3 De opdrachten... 4 Reisplan... 5 Stap

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Docentenhandleiding Buitenspel

Docentenhandleiding Buitenspel Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U

Nadere informatie

Zomeraanbod - programma week 33 10 aug t/m 16 aug

Zomeraanbod - programma week 33 10 aug t/m 16 aug Zomeraanbod - programma week 33 10 aug t/m 16 aug Deze week: activiteit: Improvisatietheater door: Alludens, trainingen en entertainment leeftijd: 2 groepen: 12+ en 18+ activiteit: Speelse muzikale workshop

Nadere informatie

V O O R B E R E I D I N G

V O O R B E R E I D I N G L E T L A N D R E I S E R A S M U S + N A I S P R O J E C T New Angels on Inclusion for all Students 22 APRIL t.e.m. 29 APRIL 2017 ZEKER NIET VERGETEN!!!! V O O R B E R E I D I N G Je Belgische identiteitskaart

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen 1. Print deze tekst 2. Download het geluidsbestand en luister Je gaat een toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen maken. Dit is een leestoets. De toets heeft vijf delen. Deel A, B, C, D en E. Deze toets

Nadere informatie

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD)

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) N e d e r l a n d s I n s t i t u u t A t h e n e Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών Netherlands Institute at Athens NIA INTERUNIVERSITAIRE CURSUS GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) Nederlands Instituut in

Nadere informatie

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars In deze opdracht maak je een interview met een of meer personen over de Joodse bevolkingsgroep in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je moet in

Nadere informatie

Masterclassprogramma klas 1 periode

Masterclassprogramma klas 1 periode Masterclassprogramma klas 1 periode 2 2017-2018 Beste leerlingen, In de mentorles zijn jullie geïnformeerd over periode 2 van het masterclassprogramma. Hier kun je nog eens rustig nalezen waar de masterclasses

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

HOOFDSTUK 13. Naar het museum. Kies uit: saai knappe felle grappig bekendste. 1 De Nachtwacht is het schilderij van Rembrandt.

HOOFDSTUK 13. Naar het museum. Kies uit: saai knappe felle grappig bekendste. 1 De Nachtwacht is het schilderij van Rembrandt. 215 215 HOOFDSTUK 13 Naar het museum WOORDEN 1 Kies uit: saai knappe felle grappig bekendste 1 De Nachtwacht is het schilderij van Rembrandt. 2 De Nederlandse schilder Van Gogh schilderde vaak met kleuren.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende

Nadere informatie

TRAININGEN & WORKSHOPS

TRAININGEN & WORKSHOPS Een creatieve start van het nieuwe seizoen Deze herfst staat in het teken van creativiteit bij het ZRCN. Zo kun je toneelspelen bij Trias en zijn wij benieuwd naar jouw ervaringsverhalen. Wil je liever

Nadere informatie

Dinsdag 1 e uur. Maandag 6 e uur

Dinsdag 1 e uur. Maandag 6 e uur Beste leerlingen, Jullie zijn geïnformeerd over het masterclassprogramma voor periode 1. In dit boekje kun je nog eens rustig nalezen waar de masterclasses over gaan en hoe en wanneer je je kunt inschrijven.

Nadere informatie

Uitwisseling Leerdam Blois

Uitwisseling Leerdam Blois Uitwisseling Leerdam Blois 2017 Waarom een uitwisseling? Het Europees Platform stelt een uitwisseling in de eerste drie jaren van TTO als verplicht Europese bewustwording Culturele bewustwording Bevordering

Nadere informatie

Barcelonareis Rijswijks Lyceum 2017 Klas 4H, 4V en 5V

Barcelonareis Rijswijks Lyceum 2017 Klas 4H, 4V en 5V Barcelonareis Rijswijks Lyceum 2017 Klas 4H, 4V en 5V - Wanneer: Maandag 13 maart t/m zondag 19 maart - Bestemming: Santa Susanna/ Barcelona - Inclusief: Transfer per luxe touringcar, ontbijt, excursies

Nadere informatie

U gaat luisteren naar verschillende teksten: twee radio-interviews en twee afleveringen van het ETV programma Taal + beroep = werk.

U gaat luisteren naar verschillende teksten: twee radio-interviews en twee afleveringen van het ETV programma Taal + beroep = werk. Hoofdstuk 2 oefening 9 Extra luisteroefeningen U gaat luisteren naar verschillende teksten: twee radio-interviews en twee afleveringen van het ETV programma Taal + beroep = werk. Opgave 1 Kijk bij oefening

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 4 Wonen

Spreekopdrachten thema 4 Wonen Spreekopdrachten thema 4 Wonen Opdracht 1 bij 4.1 ** Uitleg voor de docent: Op de volgende pagina vind je een blad met plaatjes. Knip de plaatjes uit en doe ze in een envelop. Geef elk tweetal een envelop.

Nadere informatie

Tuesday, February 8, 2011. Opleiding Interactieve Media

Tuesday, February 8, 2011. Opleiding Interactieve Media Opleiding Interactieve Media Inhoud Inleiding presenteren 1. Voorwerk 2. Middenstuk 3. Begin presentatie 4. Einde presentatie 5. Visuele middelen 6. Non-verbale communicatie 7. Opdracht 8. Criteria 1.

Nadere informatie

Welkom bij de meest veelzijdige evenementenlocatie van Midden-Nederland

Welkom bij de meest veelzijdige evenementenlocatie van Midden-Nederland Welkom bij de meest veelzijdige evenementenlocatie van Midden-Nederland Evenementenlocatie met eindeloze mogelijkheden! Central Studios te Utrecht Evenementenlocatie met mogelijkheden Deze voormalige televisiestudio

Nadere informatie

LEERLINGEN UITVOERING 1 en 2 juni 2013

LEERLINGEN UITVOERING 1 en 2 juni 2013 LEERLINGEN UITVOERING 1 en 2 juni 2013 LEERLINGENUITVOERING ZATERDAG 1 en ZONDAG 2 JUNI 2013 Het is bijna zover! De leerlingenuitvoering in De Kampanje in Den Helder, waar alle danseressen en dansers al

Nadere informatie

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, maart 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het dick bruna huis, waar u met de groep deelneemt aan het

Nadere informatie

Station Sågen biedt een volledig verzorgde midweek (maandag t/m zaterdag) aan in de wildernis van Dalarna, Midden-Zweden.

Station Sågen biedt een volledig verzorgde midweek (maandag t/m zaterdag) aan in de wildernis van Dalarna, Midden-Zweden. Actieve outdoor herfstvakantie in Zweden Station Sågen heet je welkom voor een actieve outdoor herfstweek in Zweden. De frisse herfstlucht, prachtige natuur en leuke activiteiten bieden een afwisselende

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012

ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012 ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012 Uitgelicht Donderdag 3 mei 19.30-21.30 uur Filmavond Vrijdag 4 mei 11.00-13.00 uur Brunch Vrijdag 4 mei 19.00-20.30 uur Dodenherdenking Donderdag 10 mei 12.30-15.30 uur Uitstapje

Nadere informatie

EASY LANGUAGES. Italiaans in Rome. Bestemming. Waarom dit programma?

EASY LANGUAGES. Italiaans in Rome. Bestemming. Waarom dit programma? EASY LANGUAGES Italiaans in Rome Waarom dit programma? Vanaf 16 jaar Vanaf 1 week voor volledige beginners Vanaf 2 weken voor niet beginners In het centrum van Rome Kleine aangename school Cursus Italiaans

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen

Nadere informatie

Kamp NGK Veenendaal 26-28 september

Kamp NGK Veenendaal 26-28 september Kamp NGK Veenendaal 26-28 september Kampboekje 1 Handige informatie voor ouders!! Adresgegevens: Galgenweg 3 6741 KJ Lunteren 0318 482395 Noodnummers: Francisca Hardeman: 06 52128429 Gerrit Zeevat: 06

Nadere informatie

Deel D Spreken - Thema 11 Milieu

Deel D Spreken - Thema 11 Milieu Deel D Spreken - Thema 11 Milieu Stel een vraag. Je buren gaan op vakantie. Jij gaat voor hun poezen zorgen. Je weet niet wat de poezen moeten eten en hoe vaak ze moeten eten. Wat vraag je aan je buren?

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

TOETSTAAK 2: EEN WEEKENDJE WEG...

TOETSTAAK 2: EEN WEEKENDJE WEG... TOETSTAAK 2: EEN WEEKENDJE WEG... Vaardigheid: lezen. Doelstelling: de cursist kan op beschrijvend niveau relevante gegevens selecteren uit - informatieve teksten zoals een folder, een catalogus en een

Nadere informatie

KBS De Schothorst. En het beste idee is... Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G. In dit nummer:

KBS De Schothorst. En het beste idee is... Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G. In dit nummer: Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G KBS De Schothorst NB 6, 28-01-2015 Nieuwsbrief 2014-2015 NB 6, 28-01-2015 In dit nummer: Het beste idee 1 Carnaval 1 Schoolreis 2 Kinderen en hun sociale

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet Regio Waardenlanden

Nieuwsbrief CliëntAanZet Regio Waardenlanden Nummer 5 Juni 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Programma uitwisseling Lycée La Trinité & Gymnasium Haganum. Béziers 20 t/m 25 mei 2012

Programma uitwisseling Lycée La Trinité & Gymnasium Haganum. Béziers 20 t/m 25 mei 2012 Programma uitwisseling Lycée La Trinité & Gymnasium Haganum Béziers 20 t/m 25 mei 2012 Zondag 20 mei 2012 Maandag 21 mei 2012 Dinsdag 22 mei 2012 7.30u Verzamelen voor Vertrekhal 2 Schiphol. Wees op tijd!

Nadere informatie

Impressie of verwerking van een gebeurtenis

Impressie of verwerking van een gebeurtenis Impressie of verwerking van een gebeurtenis In deze opdracht maken de leerlingen een impressie van een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Zij besteden in ieder geval aandacht besteden aan: de periode

Nadere informatie

Letterenhuis. Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE. Workshop voor 3de graad TSO/BSO. Info voor de leerkracht

Letterenhuis. Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE. Workshop voor 3de graad TSO/BSO. Info voor de leerkracht Letterenhuis Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE Workshop voor 3de graad TSO/BSO Info voor de leerkracht Het Letterenhuis Het Letterenhuis bewaart de archieven van schrijvers

Nadere informatie

Vredescentrum. AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar

Vredescentrum. AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar Vredescentrum AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar 2017-2018 1 Vredescentrum van de provincie en stad Antwerpen vzw Het Vredescentrum voor de vrienden. Het Vredescentrum is al 30 jaar lang een enthousiaste

Nadere informatie

Verslag Comeniusuitwisseling Polen oktober Maandag 29 september 2014

Verslag Comeniusuitwisseling Polen oktober Maandag 29 september 2014 Verslag Comeniusuitwisseling Polen oktober 2014 Maandag 29 september 2014 We hadden om 8 uur afgesproken op Schiphol in vertrek hal 1. Eenmaal verzameld moesten we ons inchecken. Nadat we ingecheckt waren

Nadere informatie

Digitaal op weg in de bieb. Hoe werkt de digitale overheid? Hoe leen ik een e-book? Hoe gebruik ik Facebook? Hoe verstuur ik een ?

Digitaal op weg in de bieb. Hoe werkt de digitale overheid? Hoe leen ik een e-book? Hoe gebruik ik Facebook? Hoe verstuur ik een  ? Hoe werkt de digitale overheid? Hoe leen ik een e-book? Hoe gebruik ik Facebook? Hoe verstuur ik een e-mail? Digitaal op weg in de bieb Draai om voor Hulp bij taal Digitaal op weg Wat past bij jou? Ik

Nadere informatie

L E S B R I E F Onderweg, reisverhalen van Tommy Wieringa

L E S B R I E F Onderweg, reisverhalen van Tommy Wieringa L E S B R I E F Onderweg, reisverhalen van Tommy Wieringa Over het boek Bekijk en lees de voorkant, de achterkant en de inhoud.. Hoe heet het boek?................................................... Hoeveel

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

EASY LANGUAGES jaar - Nice vakantiecursus. Bestemming. Waarom dit programma?

EASY LANGUAGES jaar - Nice vakantiecursus. Bestemming. Waarom dit programma? EASY LANGUAGES 10-16 jaar - Nice vakantiecursus Waarom dit programma? Van 10 tot 16 jaar Vanaf 1 week Cursus en verblijf in residentie op campus Pakket met cursus en begeleide activiteiten 3 warme maaltijden

Nadere informatie

Saint-Malo, een bekende bestemming in Bretagne is zeer trots op haar geschiedenis.

Saint-Malo, een bekende bestemming in Bretagne is zeer trots op haar geschiedenis. EASY LANGUAGES Zomercursus in Saint-Malo Waarom dit programma? Van 12 tot 18 jaar Vanaf 2 weken Badplaats Optie zeilen beschikbaar Pakket met cursus en begeleide activiteiten Niveau beginners tot gevorderden

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN HET FORT VAN BREENDONK IN WILLEBROEK

MIJN BEZOEK AAN HET FORT VAN BREENDONK IN WILLEBROEK MIJN BEZOEK AAN HET FORT VAN BREENDONK IN WILLEBROEK WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Fort van Breendonk. Dit is een Belgisch fort gebouwd in Willebroek voor de Eerste Wereldoorlog.

Nadere informatie

MIJN RONDLEIDING IN DE LUCHTHAVEN VAN ANTWERPEN

MIJN RONDLEIDING IN DE LUCHTHAVEN VAN ANTWERPEN MIJN RONDLEIDING IN DE LUCHTHAVEN VAN ANTWERPEN HOE GEBRUIK IK HET STAPPENPLAN? Leuk dat je hebt besloten om een rondleiding te volgen in de luchthaven van Antwerpen. Toerisme voor Autisme stelde een stappenplan

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN DE STOOMGROEP IN TURNHOUT

MIJN BEZOEK AAN DE STOOMGROEP IN TURNHOUT MIJN BEZOEK AAN DE STOOMGROEP IN TURNHOUT WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar de Stoomgroep. Dit is een miniatuurspoorweg in Turnhout waar ik op kleine treinen kan rijden. Veel mensen vinden

Nadere informatie

plaats Brasserie De Meelfabriek De Zijlstroom, Zijldijk 28 kosten 2,50 aanmelden Pluspunt; voor 20 juni

plaats Brasserie De Meelfabriek De Zijlstroom, Zijldijk 28 kosten 2,50 aanmelden Pluspunt; voor 20 juni Theatrale wandeling Leiderdorp en Leiden zijn een wandelroute rijker en die wordt op 27 juni feestelijk geopend als onderdeel van het Van Rijn festival. Een mooie aanleiding vond de Leiderdorpse theatermaker

Nadere informatie

Reisinformatie werkweek klas 3

Reisinformatie werkweek klas 3 Reisinformatie werkweek klas 3 Schooljaar 2014-2015 Beste 3 e klassers, Aan het einde van het derde schooljaar is het gebruikelijk om op werkweek te gaan. Dit jaar gaan we naar de Ardennen. We vertrekken

Nadere informatie

Rembrandt en de Bijbel

Rembrandt en de Bijbel Rembrandt en de Bijbel POSE CHRISTENDOM HAV0/VWO 4 - CSG CALVIJN GODSDIENST De profetie van Simeon aan Maria olieverf op paneel (55 44 cm) 1628 Kunsthalle, Hamburg - Duitsland 1 Wat gaan jullie doen? Als

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING?

FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING? STEDELIJK MUSEUM FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D WAT IS BEWEGING? AMSTERDAM WELKOM! Het Stedelijk, Nederlands grootste museum voor moderne en hedendaagse

Nadere informatie

de multiculturele samenleving van de lage landen een studiereis naar Nederland en België met als thema De vakgroepen Nederlands van

de multiculturele samenleving van de lage landen een studiereis naar Nederland en België met als thema De vakgroepen Nederlands van De vakgroepen Nederlands van Palacky Universiteit Olomouc Masarykova Universiteit Brno Karoli Gaspar Reformatus Universiteit Budapest Adam Mickiewicz Universiteit Poznan stellen met veel trots voor...

Nadere informatie

Luisteractiviteit 27: Boeketje Vlaanderen

Luisteractiviteit 27: Boeketje Vlaanderen Luisteractiviteit 27: Boeketje Vlaanderen Eindterm: De cursist kan relevante gegevens selecteren uit informatieve teksten zoals een gesprek, een telefoongesprek, een weerbericht en verkeersinformatie.

Nadere informatie

APARISAPARISAPARISAPARISA

APARISAPARISAPARISAPARISA Excursieweek 10 t/m 13 juli 2018 groep A Beste ouders / verzorgers en leerlingen Dit boekje bevat informatie en het programma van de werkweek Parijs van 10 t/m 13 juli 2018. We overnachten de hele periode

Nadere informatie

Live Radio. Bordes op de Borrel

Live Radio. Bordes op de Borrel Live Radio Bordes op de Borrel Bordes op de Borrel Live Radio tijdens jouw vrijdagmiddagborrel 2 Bordes op de Borrel bij jou Nodig Bordes uit op de Borrel bij jouw bedrijf. En maak samen een echt Radio

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

Moin, moin. In deze taaltaak stellen de leerlingen in groepjes van vier het programma samen voor een weekendje Hamburg.

Moin, moin. In deze taaltaak stellen de leerlingen in groepjes van vier het programma samen voor een weekendje Hamburg. In deze taaltaak stellen de leerlingen in groepjes van vier het programma samen voor een weekendje Hamburg. Schooltype Werkvorm Tijd Product VMBO-t/HAVO/VWO Groepjes van vier 3 lesuren (150 minuten) Presentatie

Nadere informatie

Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie

Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie 07 SEPTEMBER 2017 SAMENVATTING Museum Boijmans Van Beuningen

Nadere informatie