Partij voor de Dieren Mevrouw Dr. B.E.J.M. Verstappen Bolakker EH HILVARENBEEK

Transcriptie

1 Partij voor de Dieren Mevrouw Dr. B.E.J.M. Verstappen Bolakker EH HILVARENBEEK Brabantlaan 1 Postbus MC s-hertogenbosch Telefoon (073) Fax (073) info@brabant.nl Bank ING Onderwerp Beantwoording vragen ex artikel 3.2 van het Reglement van Orde betreffende Statenvragen van mevrouw dr. B.E.J.M. Verstappen namens de Partij voor de Dieren Statenfractie Noord-Brabant inzake particulier natuurbeheer. Geachte mevrouw Verstappen, Bij brief van 8 juni 2010, ingekomen op 8 juni 2010, heeft u namens de Partij voor de Dieren-fractie ingevolge artikel 3.2 van het Reglement van Orde voor Provinciale Staten meerdere vragen gesteld. Uw vragen luiden: Geacht college, Naar aanleiding van het voornemen om 120 hectare natuur aan particulieren te verkopen willen wij u graag volgende vragen stellen. 1. Welke gebiedjes / gronden worden nu verkocht? 2. Hebben deze gebiedjes nu ook de functie natuur? Welke functie(s) hebben de gebiedjes op dit moment? 3. Hoe worden de gebiedjes op dit moment beheerd? 4. Wat is de reden dat juist deze gronden verkocht worden? 5. Wat zijn de specifieke natuurwaarden c.q. natuurdoeltypen die door particulieren ontwikkeld en/of beheerd gaan worden in de 120 hectare kleine gebiedjes? Kunt u hier een overzicht van verstrekken? 6. Hoe wordt het natuurbeheer in gebieden onder particulier natuurbeheer gemonitord? 7. Hoe wordt de natuurontwikkeling en natuurkwaliteit in gebieden onder particulier natuurbeheer gemonitord? Uw kenmerk - Contactpersoon A.F.J. Teunissen Directie Ecologie Telefoon (073) Fax (073) Bijlage(n) - ATeunissen@brabant.nl Het provinciehuis is vanaf het centraal station bereikbaar met stadsbus, lijn 61 en 64, halte Provinciehuis of met de treintaxi.

2 In het verleden zijn ook gronden aan particulieren verkocht voor particulier natuurbeheer. Wij willen graag drie voorbeelden aanhalen waarover wij vragen hebben. Het gaat om de gebiedjes De Schepper bij Waalre langs de Dommel, Hemels in Valkenswaard eveneens langs de Dommel en Voesten in de Langstraat westelijk van Waalwijk. 8. Welke controle op natuurbeheer heeft hier plaatsgevonden? Door wie en wanneer? 9. Kunt u aangeven of de beoogde natuurdoeltypen (vochtig schraalland) 'behaald' zijn in deze drie gebieden? Indien niet, kunt u toelichten waarom niet? 10. Kunt u toelichten wat de toegevoegde waarde is van het particulier natuurbeheer ten opzichte van de situatie voordat deze gebieden werden overgedragen? Sommige natuurgebieden vergen intensief beheer, zoals plaggen, jaarlijks maaien etc. 11. Worden deze jaarlijkse werkzaamheden op enigerlei wijze gecontroleerd op uitvoering? Wij begrijpen dat er in het verleden een 'drie-traps' subsidie aangewend werd voor particulier natuurbeheer, namelijk subsidie op aankoop/functieverandering, op inrichting en op beheer. 12. Is deze drie-traps subsidie nog actueel? Zo ja, kunt u uiteenzetten hoe deze drie subsidies zich tot elkaar verhouden? Kan bijvoorbeeld alleen de aankoop c.q. functieveranderingsubsidie aangevraagd worden zonder daarna inrichtings- en beheerssubsidie aan te vragen? Kan met andere woorden subsidie worden opgestreken, zonder de bijhorende vervolgstappen te ondernemen? 13. Indien er een ander subsidiestelsel geldt, kunt u dit beschrijven? 14. Wordt er een kosten-baten analyse uitgevoerd op particulier natuurbeheer? In het Brabants Dagblad van 27 mei 2010 wordt Dhr. Hoes als volgt geciteerd. "Particulier natuurbeheer zit niet in de Brabantse genen. Dat vergt een cultuuromslag." 15. Wat wordt bedoeld met de cultuuromslag die plaats moet vinden? 16. Kunt u toelichten of er extra inspanningen vereist zijn om particulieren te ondersteunen bij natuurbeheer gezien de geringe ervaring hiermee in Brabant? Zo ja, hoe gaat u dit vormgeven? Met vriendelijke groet, Dr. Birgit Verstappen Fractievoorzitter Partij voor de Dieren Wij beantwoorden deze vragen als volgt. 2/8

3 Vraag 1 Welke gebiedjes / gronden worden nu verkocht? Het betreffen landbouwgronden in de EHS die wij hebben verworven en die nog moeten worden ingericht voor natuur. Wij zijn in overleg met de terreinbeherende instanties, het Brabants Particulier Grondbezit, ZLTO en waterschappen om in goed overleg te bepalen welke gronden hiervoor geschikt zijn en welke gronden beter passen bij gebieden die in het beheer zijn van de terreinbeherende instanties. Wij verwachten begin juli openbaar te kunnen maken welke gronden het betreft. Vraag 2 Hebben deze gebiedjes nu ook de functie natuur? Welke functie(s) hebben de gebiedjes op dit moment? Nee, vrijwel alle percelen zijn nu nog in landbouwkundig gebruik. Slechts enkele percelen zijn op dit moment ingericht als bos. Vraag 3 Hoe worden de gebiedjes op dit moment beheerd? Momenteel vindt er nog geen beheer plaats voor de percelen in landbouwkundig gebruik. Die percelen moeten eerst nog worden ingericht voor natuur. De bospercelen worden beheerd zoals dat voor de instandhouding van het bos noodzakelijk is. Vraag 4 Wat is de reden dat juist deze gronden verkocht worden? Het Rijk heeft in 2005 besloten dat 40% van de binnen de EHS te realiseren nieuwe natuur door particulieren dient te worden ontwikkeld. Deze beleidsafspraak is ook doorvertaald in de ILG-overeenkomst die wij met het Rijk hebben gesloten. Omdat wij sterk achterblijven bij deze doelstelling en het draagvlak voor natuurbeheer willen bevorderen door particulieren daar zelf ook kansen voor te geven, willen wij deze gronden verkopen. 3/8

4 Vraag 5 Wat zijn de specifieke natuurwaarden c.q. natuurdoeltypen die door particulieren ontwikkeld en/of beheerd gaan worden in de 120 hectare kleine gebiedjes? Kunt u hier een overzicht van verstrekken? In ons natuurbeheerplan hebben wij voor de hele EHS vastgelegd welke natuurdoelen we waar willen realiseren. Wij maken daarbij geen onderscheid in wie (particulier of terreinbeherende instantie) de doelen realiseert. Zodra de gebiedjes bekend zijn, ligt dus vast welke natuurdoel daar geldt. De realisatie daarvan is een voorwaarde bij de verkoop. Vraag 6 Hoe wordt het natuurbeheer in gebieden onder particulier natuurbeheer gemonitord? Wij maken geen onderscheid in de monitoring van natuurbeheer door particulieren of door terreinbeherende instanties. De Dienst Landelijk Gebied (DLG) monitort voor ons het uitgevoerde beheer. Zij doen dat aan de hand van een steekproef die landelijk wordt getrokken door DR (Dienst Regelingen) en die overeenkomt met 5% van alle lopende overeenkomsten. Bij de huidige regeling gelden strikte voorwaarden ten aanzien van doelrealisatie zoals bijvoorbeeld 15 soorten per 25m² of de aanwezigheid van 7 rode lijst soorten per beheereenheid. Uit controles van de afgelopen jaren blijkt gemiddeld gezien dat particulieren zich net zo goed, en soms zelfs beter, houden aan de beheersvoorschriften als terreinbeherende instanties. Vraag 7 Hoe wordt de natuurontwikkeling en natuurkwaliteit in gebieden onder particulier natuurbeheer gemonitord? De Dienst Landelijk Gebied (DLG) ziet erop toe dat de natuurkwaliteit die bij het betreffende subsidiepakket hoort ook wordt gerealiseerd. Ook hier geldt dat dezelfde regels gelden voor Terreinbeheerders als voor particulieren. Natuurontwikkeling vindt plaats aan de hand van inrichting. Om aanspraak te kunnen maken op inrichtingssubsidie dient een uitgebreid inrichtingsplan inclusief begroting ingediend te worden. DLG controleert de plannen op basis van doelmatigheid, ecologie en financiële haalbaarheid. Alvorens overgegaan kan worden op beheer dient de aanvrager de inrichting vast te laten stellen. Deze vaststelling houdt in dat de aanvrager aangeeft dat de ontwikkelde natuur voldoet aan de eisen van de provincie (ambitie natuurbeheerplan). DLG controleert aan de hand van een veldcontrole of de gestelde voorwaarden voor natuurontwikkeling en de doelen voor natuurkwaliteit zijn gehaald en of de inrichting van het terrein conform het inrichtingspan is uitgevoerd. 4/8

5 In het verleden zijn ook gronden aan particulieren verkocht voor particulier natuurbeheer. Wij willen graag drie voorbeelden aanhalen waarover wij vragen hebben. Het gaat om de gebiedjes De Schepper bij Waalre langs de Dommel, Hemels in Valkenswaard eveneens langs de Dommel en Voesten in de Langstraat westelijk van Waalwijk. Vraag 8 Welke controle op natuurbeheer heeft hier plaatsgevonden? Door wie en wanneer? Op de door u gevraagde locaties hebben de volgende controles plaatsgevonden door DLG: De Schepper Pakket half natuurlijk grasland, beek en duinrel en bos. Definitieve vaststelling op inrichting: d.d. 09/01/2008 Veldcontrole: d.d. 04/09/2008 Zowel bij de inrichting (ontwikkeling) als bij de veldcontrole zijn geen afwijkingen geconstateerd. Hemels Pakketten: half natuurlijk grasland, bos en griend Vaststellingscontrole bij vaststelling op inrichting: 06/05/2004. Geen afwijkingen geconstateerd. Geen veldcontrole plaatsgevonden Voesten Pakketten: half natuurlijk grasland, bos en elzensingel Vaststellingscontrole: d.d. 17/07/2006 Geen veldcontrole plaatsgevonden. Vraag 9 Kunt u aangeven of de beoogde natuurdoeltypen (vochtig schraalland) 'behaald' zijn in deze drie gebieden? Indien niet, kunt u toelichten waarom niet? Wij merken op dat geen van de aangegeven aanvragers/particulieren het natuurdoeltype vochtig schraalland ontwikkelt. De aangegeven particulieren ontwikkelen allen half natuurlijk grasland. In algemene zin voldoen particulieren snel aan de voorwaarden van dit pakket en wij hebben geen aanwijzingen dat dat bij de door u genoemde particulieren niet het geval zou zijn. Het kan zijn dat het actuele natuurdoeltype (nog) niet overeenkomt met het beoogde natuurdoeltype. Dat kan omdat onder het Programma Beheer de aanvrager zelf een beheerpakket kon kiezen en ook inrichtingsubsidie kon verkrijgen voor inrichtingsmaatregelen die richting het beoogde natuurdoeltype ontwikkelen. Deze situatie komt veel voor, ook bij terreinbeherende instanties. 5/8

6 Vraag 10 Kunt u toelichten wat de toegevoegde waarde is van het particulier natuurbeheer ten opzichte van de situatie voordat deze gebieden werden overgedragen? De toegevoegde waarde is vooral de betrokkenheid van de particulieren bij het lokale natuurbeheer en meer draagvlak voor natuurontwikkeling in zijn algemeenheid. Over de toegevoegde waarde in termen van natuurkwaliteit hebben wij geen andere opvatting dan voor tereinbeherende instanties. Sommige natuurgebieden vergen intensief beheer, zoals plaggen, jaarlijks maaien etc. Vraag 11 Worden deze jaarlijkse werkzaamheden op enigerlei wijze gecontroleerd op uitvoering? DLG voert jaarlijks controles uit op basis van een steekproef (zie antwoord bij vraag 5) en maakt daarbij geen onderscheid tussen de aanvrager (particulier of terreinbeherende instantie). Wij begrijpen dat er in het verleden een 'drie-traps' subsidie aangewend werd voor particulier natuurbeheer, namelijk subsidie op aankoop/functieverandering, op inrichting en op beheer. Vraag 12 Is deze drie-traps subsidie nog actueel? Zo ja, kunt u uiteenzetten hoe deze drie subsidies zich tot elkaar verhouden? Kan bijvoorbeeld alleen de aankoop c.q. functieveranderingsubsidie aangevraagd worden zonder daarna inrichtings- en beheerssubsidie aan te vragen? Kan met andere woorden subsidie worden opgestreken, zonder de bijhorende vervolgstappen te ondernemen? Particulieren kunnen bij de omzetting van landbouwgrond naar natuur de waardedaling vergoed krijgen met functieveranderingsubsidie. In het nieuwe subsidiestelsel (SNL, zie hierna) kan dat alleen in combinatie met een inrichtingssubsidie. Bij de inrichtingssubsidie wordt bepaald dat het natuurdoel gerealiseerd moet worden en bij functieveranderingsubsidie wordt de verplichting vastgelegd dat het natuurdoel in stand gehouden moet worden. Voor het instandhouden van het natuurdoel kan een subsidie voor beheer worden verkregen. Wij kunnen niemand verplichten om subsidie aan te vragen. Wel kunnen wij afdwingen dat het vastgestelde natuurdoel moet worden gerealiseerd en in stand wordt gehouden. Vraag 13 Indien er een ander subsidiestelsel geldt, kunt u dit beschrijven? Het huidige Programma Beheer met de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer (PSN) wordt momenteel gefaseerd vervangen door het nieuwe Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer (SNL). Met Statenbesluit en Commissiestuk RM-1457 bent u daarover geïnformeerd. 6/8

7 Vraag 14 Wordt er een kosten-baten analyse uitgevoerd op particulier natuurbeheer? Er zijn normkosten berekend voor de beheermaatregelen die nodig zijn voor de instandhouding van natuurdoelen. Het subsidiebedrag per natuurdoel is daarop gebaseerd en voor iedereen gelijk. De kosten liggen daarmee vast. Voor de baten verwijzen wij naar de antwoorden bij voorgaande vragen. In het Brabants Dagblad van 27 mei 2010 wordt Dhr. Hoes als volgt geciteerd. "Particulier natuurbeheer zit niet in de Brabantse genen. Dat vergt een cultuuromslag." Vraag 15 Wat wordt bedoeld met de cultuuromslag die plaats moet vinden? Lange tijd vond de realisatie van nieuwe natuur vooral plaats door verwerving van de gronden en doorlevering daarvan aan terreinbeherende instanties. Natuurbeheer door particulieren komt nog maar beperkt van de grond en wordt pas sinds enkele jaren actief gestimuleerd. Dat vraagt aandacht van particulieren, waaronder veel agrariërs die vooral nut en noodzaak afwegen, om de mogelijkheden te volle te beoordelen en te benutten. Daarnaast kan ook het bewustzijn van de optie van particulier natuurbeheer scherper op het netvlies bij beleidsmakers, uitvoerders van gebiedsprocessen, grondaankopers en terreinbeherende instanties. Vraag 16 Kunt u toelichten of er extra inspanningen vereist zijn om particulieren te ondersteunen bij natuurbeheer gezien de geringe ervaring hiermee in Brabant? Zo ja, hoe gaat u dit vormgeven? Het SNL bevordert dat natuurbeheerders zich certificeren en daarmee borgen dat zij zich blijvend professionaliseren in natuurbeheer. Het Brabants Landschap heeft samen met het Brabants Particulier Grondbezit een certificeringsmodel ontwikkeld dat specifiek gericht is op de particuliere natuurbeheerder. Zij kunnen deelnemer worden en verklaren zich dan contractueel te houden aan het kwaliteitssysteem en worden jaarlijks geaudit door een auditteam onder leiding van een daarvoor ingestelde Stuurgroep. De Stuurgroep adviseert op haar beurt aan de landelijke certificeringscommissie over het verstrekken danwel intrekken van het certificaat. 7/8

8 De landelijke certificeringscommissie voert daarnaast nog externe audits uit. Door het certificeringsmodel worden samenwerking en kennisdeling bevorderd. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,, voorzitter, secretaris 8/8