HET HOF VAN BEROEP TE BRUSSEL 18e kamer,

Transcriptie

1 A.R. Nr.: 2009/AR/2768 Rep. nr.: 2012/ ~11 HET HOF VAN BEROEP TE BRUSSEL 18e kamer, zetelend in burgerlijke zaken, na beraad, INZAKE VAN: 1. FIDELIAS N.V., met vennootschapszetel te 1070 BRUSSEL, Sylvain Dupuislaan 233/1, ingeschreven met KBO-nummer , appellante, Emaarrest van 17 januari 2012 vertegenwoordigd door Mr. advocaat te TEGEN: 1. IMMO MERPA N.V., met zetel te 1932 SINT-STEVENS-WOLUWE, Leuvensesteenweg 169, ingeschreven met KBO-nummer , gei'ntimeerde, vertegenwoordigd door Mr. advocaat te loco Gelet op de bestreden tussenvonnis van 2 februari 2009 en het bestreden eindvonnis van de rechtbank van koophandel te Brussel van 21 september 2009; Gelet op de beroepsakte neergelegd door FIDELIAS op de griffie van het hof op 15 oktober 2009; Gelet op de besluiten en stukkenbundels neergelegd door partijen; Gehoord partijen bij monde van hun raadslieden op de openbare terechtzitting van 26 oktober 2011.

2 ' kamer /AR/ I. FEITELIJKE ANTECEDENTEN EN VORDERINGEN. DE BESTREDEN VONNISSEN 1. MERPA verlangt eind 2003 FIDELIAS te gelasten met het vinden van een financieringsmaatschappij voor een kredietopening van ongeveer EUR met betrekking tot een bouwproject gelegen te FIDELIAS en MERPA sluiten met het oog hierop een overeenkomst af gedateerd op 4 december 2003 (stuk 1, FIDELIAS). MERPA heeft twee hoofdaandeelhouders: C MERCATOR NV. D en De overeenkomst bepaalt dat MERPA aan FIDELIAS een honorarium van 0,75% verschuldigd is op het kredietbedrag dat zou worden toegekend door bemiddeling van FIDELIAS onder de volgende bewoordingen: Eerstgenoemde [MERPA] verbindt er zich toe tweede genoemde [FIDELIAS] te vergoeden voor haar diensten in het geval zij door haar initiatief een gunstige kredietovereenkomst zou bewerkstelligen die eerstgenoemde zou kunnen interesseren door een handtekening. Om aanspraak te kunnen maken op haar vergoeding heeft FIDELIAS dus een resultaatsverbintenis (vrije vertaling door het hof). 2. Dezelfde dag nog dient FIDELIAS in naam van MERPA een kredietaanvraag met bijhorend dossier in bij KBC-Bank te Brussel (stuk 3, FIDELIAS). Op 16 januari 2004 laat KBC-Bank (agentschap Brussel Orban) weten aan FIDELIAS dat zij geen kredietopening kan toestaan aan MERPA, om redenen die in een telefonisch onderhoud werden toegelicht maar niet gespecificeerd worden in de brief van KBC (stuk 4, FIDELIAS). 3. MERPA brengt FIDELIAS op 25 juni 2004 schriftelijk op de hoogte van het feit dat zij voor het project in kwestie over drie kredietoffertes beschikt met name van DEXIA, KBC en FORTIS (stuk 5, FIDELIAS).

3 kamer / AR/ Bij faxbericht van 14 september 2004 maakt ING aan FIDELIAS een kopie over van haar kredietofferte aan MERPA die dateert van 17 augustus 2004 (stuk 6, FIDELIAS). 5. Op 21 september 2004 laat MERPA aan FIDELIAS schriftelijk weten dat zij gekozen heeft voor een andere kredietverlener (stuk 8, FIDELIAS). Het blijkt om KBC te gaan. Na de eerste weigering in januari werd in de loop van de maand maart 2004 opnieuw een kredietaanvraag ingediend door MERCATOR, de medevennoot van C. D, via het KBC agentschap Wilrijk (stuk 11, FIDELIAS) die werd goedgekeurd op 18 juni 2004 (stuk 1, MERPA). De kredietovereenkomst werd afgesloten op 20 augustus 2004 (idem). 6. FIDELIAS schrijft vervolgens naar KBC agentschap Schuman op 22 september 2004 om haar beklag te maken over de gang van zaken waardoor zij haar commissie dreigt mis te lopen door een fout van KBC (stuk 9, FIDELIAS). Er volgt dan een verdere briefwisseling tussen partijen, het verzenden op 29 december 2004 van een factuur (nr. MERPA/001/2004) door FIDELIAS aan MERPA voor een commissie van EUR {0,75% op een krediet van EUR) en de betwisting bij aangetekend schrijven van MERPA van de factuur op 3 januari 2005 (stukken 11-14, FIDELIAS). Gelet op de weigering tot betaling door MERPA gaat FIDELIAS op 18 april 2007 over tot dagvaarding in betaling van deze factuur. 7. FIDELIAS vordert de veroordeling van MERPA tot betaling van de som van EUR ten titel van onbetaalde factuur, vermeerderd met 10% moratoire intrest sedert de vervaldatum en een schadevergoeding van 10% beide op grond van de Wet Betalingsachterstand van 2 augustus 2002, gerechtelijke intresten en kosten. 8. De vordering wordt door de eerste rechter afgewezen in twee vonnissen, respectievelijk van 2 februari 2009 (waarbij de vordering afgewezen wordt wegens gebrek aan bewijs) en 21 september 2009 (waarbij de kosten vereffend worden in hoofde van verweerster).

4 kamer /AR/ In hoger beroep vraagt FIDELIAS om beide vonnissen te vernietigen en handhaaft haar vordering maar met een rentevoet van 9,5% wat de moratoire intresten betreft. MERPA vraagt het hoger beroep ongegrond te verklaren. I!. BEOORDELING 9. FIDELIAS stelt dat zij gerechtigd is op de overeengekomen vergoeding nu voldaan is aan de voorwaarden van de overeenkomst van 4 december 2003 en MERPA getracht heeft om betaling van de overeengekomen vergoeding te vermijden door na de eerste afwijzing het dossier opnieuw in te dienen bij dezelfde bank maar vla een ander agentschap. FIDELIAS meent dat de uiteindelijke kredietovereenkomst die getekend werd tot stand is gekomen op haar initiatief nu zij oorspronkelijk het dossier bij KBC heeft ingediend en het krediet op basis hiervan werd toegekend. Het beoogde resultaat werd bereikt - het ondertekenen van een kredietakkoord zodat de overeengekomen vergoeding verschuldigd is. FIDELIAS voert nog aan dat de aanvankelijke afwijzing door KBC niets te maken had met de inhoud van de aanvraag maar uitsluitend met de fiscale antecedenten van C I Di, hetgeen haar mondeling door de bank zou zijn meegedeeld en door haar meermaals vermeld in de briefwisseling met MERPA en KBC zonder daarin te zijn tegengesproken. FIDELIAS verwijt MERPA tenslotte dat zij zonder haar op de hoogte te stellen het dossier na de eerste weigering door KBC opnieuw heeft ingediend na de nodige aanpassingen (wijziging aandeelhouderschap) om tegemoet te komen aan de reden voor die weigering. Door aldus te handelen heeft MERPA de overeenkomst van 4 december 2003 niet te goeder trouw uitgevoerd. 10. MERPA betoogt dat het motief van de weigering van KBC enkel blijkt uit een verklaring van FIDELIAS en voert aan dat er blijkbaar geen

5 No kamer /AR/ dossier bij KBC werd ingediend door FIDELIAS. Dit zou blijken uit een schrijven van KBC Wilrijk van 20 oktober 2004 (stuk 1, dossier MERPA): Op 28 april 2004 werd door mezelf een kredietdossier opgestart onder het nummer ; op dat ogenblik was er geen enkel spoor binnen KBC van enig kredietdossier op naam van Immo Merpa nv. Dit zou trouwens verhinderd hebben dat ikzelf een kredietdossier kon openen. Bovendien is Immo Merpa nv nooit in relatie geweest met KBC; het cliëntennummer werd door onszelf gecreëerd (... ). MERPA stelt verder dat FIDELIAS geen verdienste heeft aan de kredietofferte die zij via KBC Wilrijk heeft bekomen. 11. De overeenkomst van 4 december 2003 moet op basis van haar expliciete bewoordingen worden gekwalificeerd als een aannemingsovereenkomst of dienstenovereenkomst. Aan FIDELIAS wordt geen mandaat verleend om de overeenkomst af te sluiten in naam van MERPA. 12. Het wordt niet betwist dat er uiteindelijk via KBC een gunstig kredietakkoord werd bekomen dat ook door MERPA werd ondertekend maar zonder de directe betrokkenheid van FIDELIAS. MERPA ontkent niet dat de eerste contacten met KBC Orban door FIDELIAS werden gelegd en dat FIDELIAS in naam en met medeweten en medewerking van MERPA een eerste kredietaanvraag heeft ingediend. De aanvraag werd evenwel uitdrukkelijk geweigerd kennelijk zonder dat een onderzoek van de aanvraag gebeurde. De door FIDELIAS aangevoerde reden van weigering - de fiscale antecedenten van c, D - wordt in de voorliggende briefwisseling expliciet vermeld (stuk 9, FIDELIAS) en vormt een aannemelijk motief voor de snelle weigering van de aanvraag door KBC nog voor een formeel kredietdossier werd geopend. Na de eerste weigering heeft een van de hoofdaandeelhouders van MERPA, MERCATOR NV, het dossier in maart opnieuw ingediend bij de KBC, weliswaar via een ander agentschap. Bij de afhandeling van de

6 kamer / AR/ nieuwe aanvraag door MERCATOR Is FIDELIAS niet meer betrokken geweest zodat het uiteindelijke kredietakkoord niet Is tot stand gekomen door de bemiddeling van FIDELIAS. FIDELIAS werd pas op 25 juni 2004 op de hoogte gebracht door MERPA van de nieuwe demarches bij KBC nadat reeds een kredietofferte van KBC (evenals van FORTIS en DEXIA) was bekomen. 13. FIDELIAS beroept zich niet op een exclusieve overeenkomst. Het was dan ook niet expliciet contractueel verboden voor MERPA om zelf kredietaanvragen in te dienen bij andere instellingen. 14. De vraag is of MERPA te goeder trouw een nieuwe aanvraag kon Indienen bij de KBC, na het mislukken van de eerste aanvraag, zonder FIDELIAS hier bij te betrekken. Heeft MERPA door aldus te handelen op een onrechtmatige wijze verhinderd dat FIDELIAS nog op een vergoeding aanspraak kon maken? Bij de boordeling van deze vraag dient rekening te worden gehouden met de omstandigheid dat FIDELIAS zich kennelijk had neergelegd bij de eerste afwijzing door KBC en zich later uitsluitend heeft geconcentreerd op de aanvraag ingediend bij ING. Uit geen enkel stuk blijkt dat FIDELIAS na de eerste afwijzing nog enige poging zou ondernomen hebben om eventueel met de hulp van MERPA het dossier te deblokkeren bij KBC. FIDELIAS ging er kennelijk van uit dat de kansen bij KBC definitief verkeken waren. In dergelijke omstandigheld was het niet onredelijk voor MERPA om zelf een nieuw dossiér In te dienen bij dezelfde bank via een ander agentschap nadat de eerste aanvraag was afgewezen, met name nu FIDELIAS zelf geen verder initiatief meer nam om de situatie bij KBC te deblokkeren. Het gebrek aan initiatief van FIDELIAS In het dossier KBC, blijkt verder nog nadat haar door MERPA was meegedeeld dat KBC Antwerpen een kredietofferte had gedaan. Ook toen heeft FIDELIAS er niet op aangedrongen om bij de verdere onderhandeling en afhandeling

7 No kamer / AR/ betrokken te worden noch bij MERPA hieromtrent enige inlichtingen gevraagd. 15. Het feit dat MERPA via KBC Antwerpen een nieuwe kredietaanvraag indiende zonder FIDELIAS hier bij te betrekken kan in de gegeven omstandigheden niet als strijdig met de goede trouw worden aangemerkt. Het afsluiten van die kredietovereenkomst doet geen recht op vergoeding ontstaan in hoofde van FIDELIAS. 16. Ten overvloede toont FIDELIAS ook niet aan dat zij meer gedaan heeft dan het dossier van MERPA over te maken aan de KBC bij haar schrijven van 4 december 2003 noch dat zij enige demarches heeft ondernomen die noodzakelijk waren of hebben bijgedragen tot het bekomen van het krediet bij KBC. De bewoordingen van relevante bepalingen van de dienstenovereenkomst tussen partijen ('door haar initiatief een gunstige kredietovereenkomst[...] bewerkstelligen') bieden geen rechtsgrond om te stellen dat het volstond voor FIDELIAS om de in aanmerking komende financiële instellingen een dossier van MERPA op te sturen om aanspraak te kunnen maken op een vergoeding wanneer die instelling haar akkoord zou geven. Van FIDELIAS mag een dienstverlening verwacht worden die een effectieve bijdrage vormt tot de ondertekening van het gewenste krediet opdat het recht op vergoeding zou ontstaan. FIDELIAS bewijst niet dat zij een dergelijke bijdrage heeft geleverd aan het tot stand komen van het krediet bij KBC of dat de latere demarche van MERCATOR bij KBC Wilrijk of het laattijdig meedelen van deze informatie dit onrechtmatig zou hebben verhinderd of haar anderszins onrechtmatig zou benadeeld hebben. Het hoger beroep is ongegrond. De vordering dient te worden afgewezen. lil. GERECHTSKOSTEN De kosten van het hoger beroep zijn ten laste van de verliezende partij FIDELIAS die tevens op basis van het bedrag van de vordering een

8 kamer /AR/ rechtsplegingsvergoeding verschuldigd is van EUR (na indexatie) aan MERPA. OM DEZE REDENEN, HET HOF, Gelet op artikel 24 van de Wet van 15 juni 1935 op het taalgebruik in gerechtszaken. Rechtsprekende op tegenspraak. Verklaart het hoger beroep ontvankelijk maar ongegrond. Wijst de oorspronkelijke vordering af. Veroordeelt FIDELIAS in de kosten van het hoger beroep, begroot op EUR, Inbegrepen een rechtsplegingsvergoeding van EUR. ********* Aldus gevonnist en uitgesproken In openbare burgerlijke terechtzitting van de kamer 18 van het hof van beroep te Brussel op 17 januari 2012, Waar aanwezig waren : - Dhr. E. BODSON, - Mevr. D. VAN MPE, VAN IMPE Raadsheer dd. Voorzitter, griffier. (_q... /. BODSON - ~ /..