DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE GIESSENLANDEN IN 2012

Transcriptie

1 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE GIESSENLANDEN IN 2012 Definitief Utrecht, maart 2013 H Pagina 1 van 24

2 Pagina 2 van 24

3 INHOUD Voorwoord 5 1 VVE in de gemeente Giessenlanden Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Giessenlanden Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Het gemeentelijke VVE-beleid 9 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen 15 3 Conclusies 17 Bijlage 1: de beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente 19 Bijlage 2 De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen 23 Pagina 3 van 24

4 Pagina 4 van 24

5 Voorwoord In de Memorie van Toelichting bij de wet Onderwijskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE-wet) wordt een zogenoemde bestandsopname Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in in de middelgrote steden. Nu is 'doorgestart' met de overige gemeenten die onderwijsachterstandmiddelen krijgen van het Rijk. In 2010 is de OKE-wet aangenomen en wordt na de bestandsopname vanuit dat kader het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE 'signaalgestuurd' vorm gegeven in de gemeente Giessenlanden. Dat houdt in dat er in principe periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop 'VVE-toezicht' zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De hoofdinspecteur primair onderwijs, dr. A. Jonk Pagina 5 van 24

6 Pagina 6 van 24

7 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Giessenlanden. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de Wet op het onderwijstoezicht) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 beschreven waarom de inspectie geen locaties heeft bezocht in de gemeente Giessenlanden. Hoofdstuk 3 bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Tot slot staan in bijlage 1 de antwoorden van de zelfevaluatie van de gemeente Giessenlanden. In bijlage 2 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven. Iedere bezochte locatie heeft een inspectierapport met de bevindingen ontvangen. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. Enkele opmerkingen over de zelfrapportage van de VVE-locaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 7 van 24

8 Pagina 8 van 24

9 1 VVE in de gemeente Giessenlanden De gemeente Giessenlanden heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVEbeleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Het overzicht met de voor- en de vroegscholen. De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd. De zelfbeoordeling van VVE-context en condities. 1.1 Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Giessenlanden In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu vaak geen betrouwbaar beeld meer hebben van welke vroegscholen er zijn. Daarom kan de onderwijsinspectie, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar) dat overzicht nader invullen. Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Giessenlanden, die een digitale vragenlijst hebben gekregen. Peuterspeelzalen: De Kruimeltuin, Dribbel, de Torteltuin, Trippel Trappel, Kaboutertijd en De Bijenkorf Basisscholen: Giessen-Oudekerk, Het Tweespan, de Buurtschool, de School met de Bijbel, Klim-op, Samen op Weg, Den Beemd, De Wegwijzer, De Hoeksteen en De Lingewaard 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd De inspectie heeft van de gemeente Giessenlanden het volgende beleidsdocument ontvangen: - Implementatie Wet OKE (december 2011) 1.3 Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage 1 bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid op de twee domeinen VVEbeleidscontext en VVE-condities. Per domein wordt weergegeven op welke punten de inspectie het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ('3') beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ('2') als met ('1') afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ('4'). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de zelfevaluatie en haar eigen verificatie door middel van documentenanalyse en eventueel gesprekken met betrokkenen. Pagina 9 van 24

10 Waar de bevindingen van de gemeente afwijken van de oordelen van de inspectie wordt dit met een * vermeld en onderbouwd. Bij elke indicator is een verklarende tekst opgenomen over wat dit onderdeel inhoudt. HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Oordeel 1a1 Definitie doelgroepkind 2 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) 2 1a3 Toeleiding 2 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 2* 1a6 Externe zorg 2* 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2 1a8 Doorgaande lijn 2 1a9 Resultaten 1 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 2* 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau 2 DE VVE-CONDITIES Oordeel 2a GGD-rapport 1 2b Gemeentelijk subsidiekader 2 Algemeen In de gemeente Giessenlanden zijn zes peuterspeelzalen: - De Bijenkorf in Arkel - De Kruimeltuin in Giessenburg - Kaboutertijd in Hoogblokland - Trippel Trappel in Hoornaar - De Torteltuin in Noordeloos - Dribbel in Schelluinen Deze zijn in beheer van de Stichting Kindercentra Alblasserwaard (SKA). In 2009 is vastgesteld dat 87 procent van de kinderen tussen 2 en 4 jaar een peuterspeelzaal bezoekt. Op de peuterspeelzalen wordt gewerkt met het VVE-programma Boekenpret. Om de overgang van voor- naar vroegschoolse educatie verder te bevorderen, wordt er gebruik gemaakt van een overdrachtsformulier. Als het kind bijna 4 jaar oud is, wordt dit formulier besproken met de ouders en - met goedkeuring van de ouders - doorgestuurd naar de basisschool. Alle peuterspeelzalen zijn lid van de bibliotheek. Alle kinderen op peuterspeelzalen worden meegenomen in de VVE-activiteiten. Op het gebied van kinderopvang zijn er binnen de gemeente Giessenlanden drie partijen actief: Wasko, Catalpa en SKA. Zij houden samen 5 kindercentra in stand: - Biebelebom Babetje in Schelluinen (Catalpa BV) - Kwetternest in Giessenburg (SKA) - Dikkertje Dap in Arkel (Wasko) - Kinderkaravaan in Giessenburg (Wasko) - Buitenschoolse Opvang De Polderkids (Wasko). Op de kindercentra wordt niet gewerkt met het programma Boekenpret, omdat dit lastig werkt in verticale groepen. Wel zijn zij allemaal lid van een bibliotheek. In de gemeente zijn elf basisscholen: - De Lingewaard in Arkel - Giessen-Oudekerk in Giessen-Oudekerk - Het Tweespan in Giessenburg - De Hoeksteen in Giessenburg - De Wegwijzer in Hoogblokland - Den Beemd in Hoogblokland - Samen op weg in Hoornaar - Klim-op in Hoornaar - de Buurtschool in Noordeloos - de School met de Bijbel in Noordeloos Pagina 10 van 24

11 - Het Tweespan in Schelluinen De basisscholen werken net als de peuterspeelzalen met Boekenpret. Daarnaast werken een aantal basisscholen met het programma Kleuterplein en het programma Schatkist. Dit zijn geen erkende VVE programma's. Verder is het 'kijken in elkaars keuken' ontwikkeld. Leerkrachten en pedagogisch medewerkers van de basisscholen, het kinderdagverblijf en peuterspeelzalen in Arkel en Hoogblokland hebben hieraan meegedaan. De gemeente Giessenlanden heeft beschreven welke maatregelen noodzakelijk zijn om VVE aan de wettelijke verplichtingen te laten voldoen. Vanuit de wet OKE hebben gemeenten twee taken op het gebied van VVE: - Het zorg dragen voor voldoende en kwalitatief goede 'kindplaatsen' in de voorschoolse educatie (het aanbod) en het realiseren van voldoende bezetting daarvan (het 'gerealiseerd bereik'). - Het maken van afspraken over de invulling van VVE met de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven (de voorscholen) en met de schoolbesturen (de vroegscholen). Om deze twee taken te vervullen, zijn de volgende maatregelen nodig: - Doelgroepbepaling. - Vaststellen van het huidig aantal doelgroepkinderen (op basis van vastgestelde definitie). - Toeleiding naar de peuterspeelzaal. - Breed aanbod voorschoolse educatie. - Beter aanbod voorschoolse educatie. - Doorgaande lijn van voorschoolse naar vroegschoolse educatie. - Zorgen voor betaalbare voorschoolse educatie. - Vaststellen van ouderbijdrage voor doelgroepkinderen. De invoering van deze maatregelen zal stapsgewijs verlopen. Allereerste stap is het maken van afspraken over de toeleiding van (doelgroep-)kinderen van consultatiebureau naar peuterspeelzaal. Als dat helemaal geregeld is, kan gestart worden met de toeleiding naar de peuterspeelzaal. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het VVE beleid eind 2012 volledig geïmplementeerd is. Op basis van bovenstaande beschrijving concludeert de gemeente Giessenlanden dat met name de peuterspeelzalen en basisscholen actief bezig zijn met voor- en vroegschoolse educatie, maar dat de wijze waarop en waarmee (programma's) dat gebeurt niet voldoet aan de eisen die de Wet OKE met zich meebrengt. De inspectie sluit bij deze conclusie aan. Oordelen Aan de hand van de ingestuurde documenten heeft de inspectie bovenstaande oordelen geverifieerd (zie ook bijlage 1). Dit levert het volgende beeld op: 1. Verbeterpunten met een afspraak 1a9 Resultaten: De gemeente Papendrecht heeft nog geen afspraken gemaakt met de voor- en vroegscholen over de te behalen resultaten van VVE. Er zijn wel afspraken gemaakt over welke instrumenten gebruikt worden om het taal- en rekenniveau in beeld te brengen. De Memorie van Toelichting bij de OKE-wet geeft voorbeelden van mogelijke afspraken, overigens zonder uitputtend te zijn: het aantal kinderen dat een niveau stijgt; het aantal kinderen dat bijvoorbeeld minimaal op niveau C zit; afspraken over de minimale woordenschat aan het einde van groep 2. De inspectie heeft met de gemeente Papendrecht afgesproken dat in samenspraak met de betrokken partners resultaatafspraken zijn vastgelegd vóór 1 augustus Pagina 11 van 24

12 2a GGD-rapport De gemeente moet geregeld hebben dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt en dat er recente GGD-rapporten zijn. Dit betreft de basiskwaliteitseisen uit de Wet Kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen (art en 2.6) en de eisen aan de voorschoolse educatie (art. 1.50b en 2.8 en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie). Deze eisen zijn uitgewerkt in het model GGD-toetsingskader. Op gemeentelijk niveau speelt allereerst de vraag hoe de gemeente het GGD-toezicht heeft georganiseerd. Alle locaties dienen jaarlijks te worden beoordeeld. De inspectie gaat er hierbij van uit dat op elke VVE-locatie een recent GGD-rapport aanwezig is, waarin tevens het 8 e domein is beoordeeld. Dit is in de gemeente Giessenlanden niet het geval. 2. Verbeterpunten Bij het oordeel '2' is sprake van een wettelijke verplichting, maar laat de inspectie het vooralsnog over aan de prioritering van de gemeente wanneer men deze verplichting heeft gerealiseerd. 1a1 Definitie doelgroepkind (art. 167 WPO, lid 1a,1) Gemeenten krijgen geld van het rijk om de benodigde VVE-voorzieningen in de voorscholen te bekostigen op basis van schoolgewichten in een gemeente. Daarbij wordt de volgende vuistregel gehanteerd om het aantal doelgroepkinderen vast te stellen waarvoor voldoende aanbod moet zijn gerealiseerd: het aantal doelgroeppeuters is driekwart van het aantal kleuters van een gemeente met een leerlinggewicht. Gemeenten hebben nadrukkelijk de ruimte om hun definitie van 'doelgroepkind' nader in te vullen door aanvullende criteria te benoemen en bijvoorbeeld de taalachterstand van kinderen mee te nemen. De gemeente dient helder te verantwoorden welke definitie ze hanteert. 1a2 Het bereik (peuters) (art. 166 WPO) Dit betreft zowel het aantal aangeboden kindplaatsen (voor hoeveel doelgroepkinderen zijn er 'plaatsen' gecreëerd) als het aantal bezette VVE-kindplaatsen (hoeveel VVE-kindplaatsen worden ook daadwerkelijk 'bezet' door doelgroepkinderen). De eisen die aan een VVE-kindplaats gesteld worden zijn zaken als: er wordt gewerkt met een integraal VVE-programma, de leidsters zijn VVE-geschoold, er wordt voldoende VVE per week gegeven, enz. 1a3 De toeleiding (art. 167 WPO, lid 1a, 2) Bij de toeleiding wordt beoordeeld of dit op gemeentelijk niveau geregeld is en of daar een verantwoording bij wordt gegeven, met name hoe wordt geprobeerd het non-bereik aan te pakken. 1a4 Ouders (art. 15i WOT, lid 1b) Het ouderbeleid op gemeentelijk niveau dient betrekking te hebben op: Of er een gericht ouderbeleid is dat aansluit bij de specifieke VVE-behoefte van de ouders in deze gemeente. Of ouders vooraf adequaat geïnformeerd zijn over VVE. De intakeprocedure. Hoe ouders gestimuleerd worden om thuis ontwikkelingsbevorderende activiteiten met hun kinderen te doen. Hoe ouders betrokken worden bij VVE op de voorschool. Hoe ouders geïnformeerd worden over de ontwikkeling van hun kind. Of rekening wordt gehouden met de thuistaal. 1a5 Integraal VVE-programma (Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie art. 5; art. 15i, lid 1c) Voor de voorschoolse educatie wordt een programma gebruikt waarin op gestructureerde en samenhangende wijze de ontwikkeling wordt gestimuleerd op het gebied van taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling. De gemeente geeft aan welke VVEprogramma's door de gemeente worden geaccepteerd. Pagina 12 van 24

13 1a6 Externe zorg (art. 15i WOT, lid 1d) De gemeente dient een overzicht te hebben van zorginstanties waar een beroep op kan worden gedaan door voor- en vroegscholen voor kinderen die deze zorg nodig hebben. Hierbij moet duidelijk zijn welke zorg geboden kan worden en welke afspraken er gemaakt zijn over contactgegevens en werkwijze. 1a7 Interne kwaliteitszorg (art. 15i WOT, lid 1e) Op gemeentelijk niveau dient aangegeven te zijn wat belangrijk is met betrekking tot de kwaliteit van VVE en hoe deze kwaliteit gemeten én geborgd wordt. 1a8 Doorgaande lijn (art. 167 WPO, lid 1a, 3; art. 15i WOT, lid 1f) Voor een goede VVE-kwaliteit is een doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool belangrijk. Die doorgaande lijn heeft betrekking op de volgende punten: De VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool. Of voldoende doelgroeppeuters doorstromen naar een vroegschool en of voldoende doelgroepkleuters op een voorschool gezeten hebben. Of er gewerkt wordt met een overdrachtsformulier en liefst ook met een 'warme overdracht', zeker bij de risicokinderen. De afstemming tussen voor- en vroegschool van het aanbod (VVE-programma), het pedagogisch en educatief handelen van de leidsters, de wijze waarop met ouders wordt omgegaan, en de interne begeleiding en zorg. 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (art. 1.50a en 2.5 WKo) Sommige gemeenten werken met een VVE-monitor die doorgaans vooral gaat over het bereik van VVE. Een monitor is één van de manieren om VVE op gemeentelijk niveau te evalueren en waar nodig te verbeteren, maar dat kan ook op andere manieren. 2b Gemeentelijk subsidiekader Gemeenten hanteren een verordening met VVE-subsidievoorwaarden: voorscholen moeten aan bepaalde eisen voldoen om VVE-subsidie te krijgen. 3. Geheel of grotendeels van voldoende kwaliteit Geen. 4. Voorbeelden voor anderen Geen. Pagina 13 van 24

14 Pagina 14 van 24

15 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaalwenselijke antwoorden vermeden zijn door ófwel de formulering van de vragen, ófwel bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage terug gekregen. De inspectie heeft in de gemeente Giessenlanden geen locatiebezoeken afgelegd. Enerzijds omdat het VVE-beleid nog in de kinderschoenen staat, anderzijds omdat het aantal doelgroepkinderen (momenteel) beperkt is. In bijlage 2 staan de zelfevaluaties van de VVElocaties. De inspectie constateert aan de hand van de ingevulde vragenlijsten op locatieniveau een aantal opvallende zaken: Meer dan de helft van de locaties geeft aan niet met een zogenoemde 'dubbele bezetting' te werken. Het gericht ouderbeleid heeft op geen van de locaties vorm gekregen. VVE-participatie van ouders op school is slechts op de helft van de locaties gemeengoed. Wel wordt het informeren van de ouders over de ontwikkeling van hun kind als goed beoordeeld door de meeste locaties. Op slechts enkele locaties wordt met een integraal (VVE-)programma gewerkt. Op meer dan de helft van de locaties wordt niet met een doelgerichte planning gewerkt waarin de extra hulpactiviteiten voor zorgkinderen zijn omschreven. Binnen de doorgaande lijn verdienen de VVE-coördinatie en de afstemming van aanbod, pedagogisch en educatief handelen, omgaan met ouders en zorg en begeleiding de nodige aandacht. De warme overdracht wordt weer wel op veel locaties gerealiseerd. Pagina 15 van 24

16 Pagina 16 van 24

17 3 Conclusies De inspectie heeft op het niveau van de gemeente gekeken naar de kwaliteit van het VVEbeleid in de gemeente Giessenlanden. De kwaliteit van de uitvoering van voor- en vroegschoolse educatie in de VVE-locaties is niet door de inspectie beoordeeld. Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. De VVE-locaties in de gemeente Giessenlanden hebben een digitale vragenlijst gekregen waarin ze zelf de kwaliteit van VVE in beeld hebben gebracht. Vanwege ontbrekend gemeentelijk beleid en het geringe aantal VVE-locaties en doelgroepkinderen in deze gemeente heeft de onderwijsinspectie geen bezoeken op de VVE-locaties uitgevoerd. Samenvattend concludeert de inspectie dat er voor geen enkel aspect sprake is van voldoende gemeentelijk beleid; op alle onderdelen is verdere ontwikkeling zeker noodzakelijk. Het VVE-beleid staat in de gemeente Giessenlanden in de kinderschoenen. Op korte termijn zal het VVE-beleid gestalte moeten krijgen, te meer omdat de gemeente hiervoor wel een tegemoetkoming van de landelijke overheid krijgt. Hiertoe zijn al aanzetten gedaan, gelet op het toegestuurde beleidsplan 'Implementatie Wet Oke'. Dit betekent dat de inspectie het gemeentelijk beleid op alle onderdelen als verbeterpunt beoordeelt en in het belang van de doelgroepkinderen aandringt op spoed. Op gemeentelijk niveau In het kader van de OKE-wet is het van belang dat de gemeente samen met de betrokken VVEpartners nadrukkelijker de beoogde resultaten van VVE gaat benoemen en meten. Op dit moment is niet duidelijk welk (meetbaar) effect wordt verwacht en beoogd van de VVEinspanningen. Het vastleggen van concrete streefdoelen kan de opbrengstgerichtheid binnen de VVE-instellingen versterken en op langere termijn ook inzicht geven in welke onderdelen van de VVE-programma's meer of minder effectief blijken te zijn hierbij. De wijze waarop de gemeente Giessenlanden het VVE-aanbod in de gemeente jaarlijks evalueert en op basis daarvan speerpunten formuleert en verbeterplannen ontwikkelt, is nog niet voldoende vastgelegd. Het verdient aanbeveling om op basis van heldere criteria en meetinstrumenten na te gaan in hoeverre het beleid zich doorzet naar de praktijk. Artikel 166 van de Wet Primair Onderwijs (WPO) schrijft voor dat een gemeente voldoende kindplaatsen op een voorschool realiseert; in artikel 167 is opgenomen dat in het jaarlijkse overleg met schoolbesturen (en houders van voorscholen) afspraken worden gemaakt over: de definitie van doelgroepkind (lid 1a, 1); de wijze van toeleiding naar de voor- en vroegschoolse educatie (lid 1a, 2); de organisatie van de doorlopende leerlijn van voor- naar vroegschoolse educatie (lid 1a, 3); de resultaten van de vroegschoolse educatie (lid 1b). Deze artikelen zijn van kracht vanaf 1 augustus De inspectie gaat er van uit dat de gemeente Giessenlanden deze afspraken vóór 1 augustus 2013 heeft gemaakt. Conform de Wet Kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen dient de gemeente de GGD vanaf het jaar 2012 de voorscholen te laten beoordelen. Dit betreft de basiskwaliteitseisen uit de Wet Kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen (art en 2.6) en de eisen aan de voorschoolse educatie (art. 1.50b en 2.8 en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie). Alle locaties dienen jaarlijks te worden beoordeeld. De inspectie gaat er hierbij van uit dat op elke VVE-locatie een recent GGD-rapport aanwezig is, waarin tevens het 8 e domein is beoordeeld. Dit is in de gemeente Giessenlanden niet het geval. Pagina 17 van 24

18 Pagina 18 van 24

19 Bijlage 1: de beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente Giessenlanden HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Ant- Oordeel woord 1a1 Definitie doelgroepkind Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroeppeuter is? Ja 3 - Of de peuter (later) een zgn. leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft Nee - Of de peuter een taal- en/of een ontwikkelingsachterstand heeft Ja (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) - Of de peuter is ingeschreven op een voorschool (een peuterspeelzaal of Nee een kinderdagverblijf dat VVE-geld krijgt van de gemeente) - Of tijdens de wenperiode op de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf Nee blijkt dat kind een taal- en/of ontwikkelingsachterstand heeft. Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? Nee 2 Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroeppeuters is beschreven? Ja Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is Nee beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de Ja onderwijsachterstandgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus ? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus ? Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 augustus Ja 2011, uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 augustus 2011? 24 Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? 0 Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is Nee beschreven? 1a3 Toeleiding Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat? Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het non-bereik, d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel doelgroeppeuters zijn? 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, waardoor duidelijk wordt waar het VVE-ouderbeleid zich op moet richten? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die analyse inhoudt? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om zoveel mogelijk ouders te bereiken inhoudt? Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Is dat in een document te lezen? Ja 3 Nee 2 Nee 2 Nee 2 Nee Ja 3 Nee Pagina 19 van 24

20 Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om de ouders te informeren inhoudt? Wanneer ouders met hun kinderen het consultatiebureau bezoeken, worden zij voorgelicht over de peuterspeelzaal Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de doelgroepkinderen? Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die intake inhoudt? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling van het kind? Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de doelgroepkinderen? 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de voorschool? Is dat in een document te lezen? Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem in de voor- en/of vroegschool? Is dat in een document te lezen? 1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer nodig hebben dan VVE? Is dat in een document te lezen? Deze groep MDT wordt besproken in het MDT (Multi Disciplinair Team). Op basis daarvan wordt passend vervolg georganiseerd. 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de voor- en vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? Is dat in een document te lezen? 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool? Is dat in een document te lezen? Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is dat in een document te lezen? Ja 3 Ja Nee 2 Nee 2 Nee 2 Nee 2 Ja 3 Ja Ja 3 Ja Ja 3 Nee Nee 2 Nee Ja 3 Ja Ja 3 Ja Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de Ja 3 Pagina 20 van 24

21 voorschool naar de vroegschool? Is dat in een document te lezen? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de vooren de vroegschool op elkaar? Is dat in een document te lezen? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogisch-educatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het ouderbeleid van de voor- en de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van interne begeleiding en de zorg van de voor- en de vroegschool op elkaar? 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die resultaatafspraken zijn? (Een voorbeeld: Minder dan 25% van de doelgroepkinderen scoort op D- of E- niveau bij de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen) 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus bovenop de wettelijke eisen. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de voorscholen zijn? Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de vroegscholen zijn? 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? Beleidsmedewerker maatschappelijke zaken stuurt dit proces aan. Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVEuitvoering er uit ziet? Projectgroep VVE met daarin directrice SKA (peuterspeelzalen), directeur Wasko (kinderopvang) en directeur O2A5 (vertegenwoordiger basisonderwijs). Werkgroep: vertegenwoordiging van leidsters en leerkrachten. 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVEbeleidsplannen, en dergelijke?) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematisch evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? Ja Ja 3 Ja Nee 2 Nee 2 Nee 2 Nee 1 Nee Nee Ja 3 Nee Ja 3 Nee Nee 2 Pagina 21 van 24

22 DE VVE-CONDITIES Ant- Oordeel woord 2a GGD-rapport Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de Nee kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in Nee haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Wat is die datum? Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de Nee 1 peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in Nee 2 haar beoordeling van de peuterspeelzalen? Wat is die datum 2b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een Nee 2 verordening, een beschikking, e.d.) Wat is dan de maximale groepsgrootte? Wat is dat criterium? Wat is dat criterium? Wat is dat criterium? Wat zijn de scholingseisen in uw gemeente? Afsluitende toelichting Hier kunt u een toelichting geven. Voor wat betreft vraag 18: we conformeren ons aan de kwaliteitseisen uit de wet Kinderopvang. Voor wat betreft vraag 1a2: Bij de vraag wordt peildatum 1 augustus 2011 genoemd. Wij hebben per 1 maart 2012 deze VVE plekken gecreerd. Pagina 22 van 24

23 Bijlage 2 De resultaten op de digitale vragenlijsten van de vooren de vroegscholen CONDITIES A0.1 Recent en compleet GGD-rapport 6 A0.2 VE-basisvoorwaarden 6 A2 Groepsgrootte 6 A3 'Dubbele bezetting' 9 7 A4.1 Voldoende VVE-tijd per week 6 A5.2 Opgeleide leidsters 1 5 A5.3 Nederlands spreken 6 A5.4 VVE-geschoolde leidsters A5.5 Jaarlijks opleidingsplan 6 OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 16 B2 Vooraf info aan ouders B3 Intake 7 9 B4 Thuis VVE-activiteiten 6 9 B5 VVE-participatie van ouders op school 7 9 B6 Info ouders over ontwikkeling kind 6 10 KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1.1 Integraal programma 10 6 C1.2 Doelgerichte planning 10 6 C1.4a Opklimmende moeilijkheidsgraad 3 3 C1.4b Brede ontwikkeling 6 C1.4c Leeftijddifferentiatie 1 5 C1.4d Differentiatie ontwikkelingsniveau 2 4 C2.5 Inrichting van de ruimte 7 9 ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 1 15 D1.2a Planning hele groep 16 D1.2b Planning kleine groep D1.2c Planning (zorg)leerlingen 14 2 D1.3 Evaluatie begeleiding 16 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 5 11 D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg 1 15 KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 VVE-coördinatie binnen school 1 15 E2 VVE evalueren 8 8 E3 Opbrengsten evalueren 5 11 E4 Verbetermaatregelen 10 5 E5 VVE borgen 14 2 E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school 4 6 Pagina 23 van 24

24 DOORGAANDE LIJN F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg 12 4 F2 Doorstroom naar vroegschool 6 F3 Warme overdracht 2 8 F4 Afstemming aanbod 14 2 F5 Afstemming ped/educ handelen 16 F6 Afstemming over ouders 14 2 F7 Afstemming begeleiding/zorg 10 6 OPBRENGSTEN VAN VVE G1 VVE-resultaten meten 3 7 G2 Niveau VVE-resultaten 5 G3 Verlengde kleuterperiode 10 Pagina 24 van 24