Energie- en CO 2 management & reductieplan

Transcriptie

1 Energie- en CO 2 management & reductieplan Versie 9 - Januari 2013 Akkoord Directie:

2 Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Motivering voor een Energie & CO 2 management & reductieplan 1.2 Nadere uitleg m.b.t. de gestelde eisen in ISO Uitgangspunten beleid kraaijvanger 2.1 Haalbaarheid en ervaringen Samenwerking in de keten 3. Beleid voor Toepassingsgebieden 3.2 Bevindingen 2009 als maatstaf voor de doelstellingen t/m Kwantitatieve doelstellingen 3.3 b Doelstellingen m.b.t. scope Taken en verantwoordelijkheden 3.5 Borging permanente monitoring 4. Beleid voor 2013 t/m Doelstellingen 4.2 Uiteindelijke doel is 2020 energie- en CO 2 neutraal te zijn ingericht 4.3 Kosten voor de uitvoer van het onderhavige beleid 5. Registratie & documentatie 5.1 Structurele inrichting van de administratie 5.2 Adequate opzet van de bijbehorende documentatie 6. Audits 6.1 Achtergrond van audits (met inbegrip van een energie-audit) 6.2 Interne/externe audits 6.3 Frequentie

3 7. Interne & externe rapportage 7.1 Voorschriften Prestatieladder ProRail 7.2 In- en externe transparantie 8. Overleg met Overheden & NGO s 8.1 Transparantie 8.2 Deelname aan initiatieven 8.3 Overleg met andere bedrijven 9. Certificering 9.1 Noodzaak van certificering 10. Bijlagen 10.1 Gedetailleerd milieu besparend actieoverzicht 10.2 Twee grafieken Totaal geprognosticeerde uitstoot 2010 t/m 2020 en Totale werkelijke uitstoot 2010 t/m 2013 per kwartaal 10.3 Nadere toelichting op onderdelen van hoofdstuk 7.3 van ISO

4 1. Inleiding 1.1 Motivering voor een Energie & CO 2 management & reductieplan De motivering om een Energie- en CO 2 management & reductieplan te ontwikkelen voor kraaijvanger is gebaseerd op het algemene beleid om zich als koploper te manifesteren in haar maatschappelijke bijdrage ten aanzien van de continue verbetering van relevante bedrijfsprocessen en voorkoming van de vervuiling van het milieu. In dier voege conformeert zij zich met het regeringsbeleid om de emissie van CO 2 t/m het jaar 2020, t.o.v. het referentiejaar 2009, met minimaal 20% te verminderen. Zij wenst dit te realiseren door een gestructureerde aanpak, dat gekenmerkt wordt door duidelijke taak- en doelstellingen. In dit plan wordt verduidelijkt op welke wijze de organisatie daarvan zal plaatsvinden. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat dit plan als een taakstellende leidraad gezien moet worden. 1.2 Nadere uitleg m.b.t. de gestelde eisen in ISO Voor zover niet genoemd in dit beleidsplan worden in bijlage 3 de onderscheiden punten aangegeven in hoofdstuk 7.3 van ISO , die essentieel zijn bij de uitleg van de vereiste punten als genoemd in de 4 Invalshoeken van de CO 2 prestatieladder. Ter verduidelijking wordt gesteld dat de Klimaattransparantierapporten, die per halfjaar opgemaakt en gepubliceerd worden, een integraal onderdeel uitmaken van het onderhavige Energie- en CO 2 management & reductieplan alsmede genoemd worden in de bijlage van dit plan onder het hoofdstuk 10.3 Ad e. (Dit is een van de aspecten die een nadere toelichting omvat op onderdelen van hoofdstuk van ISO ) 2. Uitgangspunten beleid kraaijvanger 2.1 Haalbaarheid en ervaringen in het jaar 2009 Reeds in 2008 zijn een aantal vertrekpunten vastgesteld die hebben geleid tot een leer- en ervaringsjaar 2009 waarin de vertrekpunten verder zijn uitgewerkt en de basis zijn geworden voor dit plan. Het jaar 2009 dient dan ook als referentiejaar. De uitgangspunten die nu vastgelegd zijn betreffen: De hoofditems, energie (elektriciteitsverbruik, brandstof t.b.v. vervoer medewerkers/derden/materiaal) en dienovereenkomstige CO 2 emissie zullen over een periode van 10 jaar met minimaal 20% verminderd worden De bedrijfsvoering wordt zodanig ingericht dat de afvalstromen een maximale recycling borgen. Daarbij wordt gestreefd naar maximale transparantie en aansluiting op de Cradle-to-cradle strategie Bij de inkoop van elektriciteit zal worden uitgegaan van groene energie

5 Omdat kraaijvanger haar bedrijfsvoering duurzaam wenst in te richten, zal dit zijn weerslag hebben op haar leveranciers. Deze laatsten zullen geïnformeerd worden over de dienovereenkomstige eisen t.a.v. de leveringsvoorwaarden In 2009 zijn de energiestromen van het kantoor in kaart gebracht. De uitkomst daarvan is maatgevend waarop alle relevante aspecten, ook van 2010, in 2011 zijn geadministreerd en gedocumenteerd. Bij het intern directieoverleg is dit als een wezenlijk bestanddeel van het milieubeleid gekenmerkt. Daarbij zal per halfjaar de emissie getoetst worden op de gestructureerde vermindering om de minimale vermindering van 2% per jaar te realiseren. Ter zake van de toepassing van een specifiek Energiemanagementsysteem, conform NEN-EN 16001, zal dit als een integraal onderdeel worden opgenomen in het onderhavige certificaat ISO Samenwerking in de keten. Het spreekt voor zich dat niet alleen de focus is gericht op de eigen bedrijfsvoering doch dat ook meegenomen moet worden met welke leveranciers (in de keten) gewerkt wordt en moeten bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen. Daarnaast is het een gegeven dat opdrachtgevers, bijvoorbeeld ProRail en Rijkswaterstaat, in toenemende mate als eis gaan stellen dat aantoonbaar gewerkt moet worden aan de energie- en CO 2 reductie, waarbij de druk op leveranciers van de bedrijven die werkzaamheden verrichten voor de voornoemde bedrijven, om mee te werken welhaast een automatisme wordt. 3. Beleid voor Toepassingsgebieden (kantoor en projecten) In het kader van de gestructureerde aanpak van de energie- en CO 2 reductie zijn de navolgende hoofditems benoemd: Elektriciteitverbruik Brandstofverbruik vervoer medewerkers (zowel woon/werk als werk/werk beweging) Brandstofverbruik vervoer materiaal (middels eigen vervoer) Brandstofverbruik door leveranciers van goederen Energieverbruik van de stadsverwarming Afval (en uiteindelijk beheer daarvan) Waterverbruik

6 Ten aanzien van de stadsverwarming, elektriciteits- en waterverbruik wordt opgemerkt dat er ieder halfjaar een energie-audit zal plaatsvinden waarin een algehele inventarisatie zal geschieden, met inbegrip van de aanbevelingen en bijbehorende planning teneinde het energieverbruik structureel te verminderen. 3.2 Bevindingen 2009 (= 0 meting) als maatstaf voor de doelstellingen tot en met Op basis van de geïnventariseerde gegevens zijn de volgende verbruiken/emissies geconstateerd: Scope 1 Kantoor 2009 Verbruik Emissie CO 2 (kg) Personenauto s liter Stadsverwarming 598,5 Gj Scope 2 Totaal Elektriciteit (groen m.i.v. 1 jan 2010) kwh Vliegreizen km Zakelijke reizen km Scope 3 Totaal Afval kg Water 477,8 m Woon/werk verkeer km Openbaar vervoer km 321 Taxi 300 km 63 Huurauto 3975 km 835 Totaal Totaal generaal 216 ton CO 2

7 3.3 Kwantitatieve doelstellingen Voor 2013 zijn de volgende doelstellingen geformaliseerd, daarbij ondersteunt middels adequate interne communicatie en informatie. Dit zal worden bewerkstelligd door vooraf eenduidige afspraken te maken over a. Het elektriciteitverbruik op het kantoor te beperken door led-verlichting toe te passen bij vervanging. Kantoormachines (desktops, laptops, printers, plotters e.d.) niet op stand-by te laten staan maar indien langere tijd (bijv. na een half uur) niet gebruikt uit te zetten. b. Het vervoer van medewerkers naar projecten zoveel mogelijk te clusteren door een adequate personeelsplanning; c. De eigen vervoersmiddelen (bedrijfsauto s), bij afloop van de leasetermijn, te vervangen door zuiniger label A modellen; d. Derden, die worden ingehuurd, met inbegrip van daaraan gekoppelde materiaalen materieel gebruik wijzen op het duurzaamheidbeleid en de daaraan gekoppelde maatregelen; e. Leveranciers van goederen en diensten middels strakkere inkoopregels, te dwingen om te clusteren en met zuiniger modellen te vervoeren; f. Toezicht op afval. Dit zoveel mogelijk laten recyclen door gecertificeerde afvalverwerkers die dit kunnen uitvoeren. g. Bij de inkoop van grondstof, bewuste keuzes te maken, voor die leveranciers die eveneens aantoonbaar en bewust bezig zijn met hun energie- en CO 2 reductie. Dit is met inbegrip van het gebruik van minder & milieuvriendelijker kantoormiddelen (w.o. papier, cartridges etc.) h. Overzicht gerealiseerd in 2010 en 2011 en prognose 2012 t/m 2014: Gerealiseerd Gerealiseerd Gerealiseerd Prognose Prognose CO 2 (ton) CO 2 (ton) CO 2 (ton) CO 2 (ton) CO 2 (ton) Scope Scope Scope Totaal

8 Opgemerkt wordt dat in bijlage 2 een tweetal grafieken zijn weergegeven die respectievelijk de geprognosticeerde uitstoot CO 2 aanduiden van 2010 t/m 2020 alsmede de in te vullen werkelijke uitstoot van 2012 gedurende het gehele jaar, onderverdeeld naar scope 1, 2 en 3. Uiteindelijk moet dit over de periode 2009 t/m 2020 een minimale CO2 reductie opleveren van minimaal 20% ten opzichte van b Doelstellingen m.b.t. scope 3 Aan de hand van de analyse, als genoemd in punt 4.A.1. van deze invalshoek, kan het volgende worden gesteld. Twee analyses van de GHG-genererende (ketens van) activiteiten zullen in de loop van 2012 worden uitgevoerd, waarbij de nadruk ligt op de CO 2 vermindering van de aspecten die vallen onder scope 3. Het uiteindelijke doel is om separate doelstellingen te ontwikkelen voor dit onderdeel. 3.4 Taken en verantwoordelijkheden Door een duidelijke stellingname van het managementteam van kraaijvanger, daarbij gefaciliteerd en geaccordeerd door de directie om alle leidinggevenden en medewerkers te betrekken bij het beleid door o.a. voorlichting te geven, moeten de doelstellingen in 2012 gerealiseerd worden. Niemand kan of mag zich ontrekken aan de algehele taak- en verantwoordelijkheid van de gehele organisatie van kraaijvanger om actief te werken aan de reductie van zowel het energieverbruik als aan de emissie van CO 2. Primair zijn alle leidinggevenden verantwoordelijk, tezamen met de Project Coördinator, die als generale procesbewaker optreedt. 3.5 Borging permanente monitoring Alle relevante gegevens zullen verzameld worden De verwerking van alle relevante gegevens zal, per halfjaar geschieden. Ter borging van het juist verlopen van de bovengeschetste processen zullen interne audits plaatsvinden. Dit geschiedt minimaal twee maal per jaar. De directie van kraaijvanger zal eenmaal per jaar een directiebeoordeling laten plaatsvinden op de geconstateerde voortgang van de voorgenomen reductiedoelstellingen Op basis van de voornoemde gegevensstroom zal jaarlijks een rapportage samengesteld worden die zowel intern als extern gebruikt zal worden ten behoeve van de stakeholders.

9 4. Beleid voor 2013 tot en met Op basis van de verkregen uitkomsten over 2009 t/m 2012 zal begin 2013 het beleid, zijnde minimaal 2% reductie van de energie- en CO 2 emissie, geëvalueerd worden en daar waar nodig zullen de doel- en taakstellingen bijgesteld worden. 4.2 Het uiteindelijke doel van kraaijvanger is om uiterlijk in 2020 zowel energie- als CO 2 emissieneutraal te zijn. Dit vereist een grote inzet van allen binnen onze onderneming. 4.3 Teneinde de doelstellingen te behalen is voor het gehele energie- en CO 2 management & reductie project een CO 2 Projectcoördinator benoemd, die uitvoering zal geven aan het vastgelegde beleid. Daarenboven worden de benodigde kosten om dit beleid ten uitvoer te brengen uit de post Algemene kosten betaald. 5. Registratie & documentatie 5.1 Structurele inrichting van de administratie De CO 2 Projectcoördinator van kraaijvanger, in samenwerking met de Financiële Manager, is primair verantwoordelijk voor de ordentelijke inrichting van de gegevensverzameling, die per kwartaal zal geschieden. De inrichting moet dermate zijn opgezet dat zowel interne als externe auditors snel en inzichtelijk toegang hebben tot de gegevens. Een procesbeschrijving behoort bij deze inrichting. 5.2 Adequate opzet van de bijbehorende documentatie Naast de inrichting van de administratie dient alle relevante documentatie eveneens gestructureerd opgeslagen te worden. Ook hier geldt dat de inrichting dermate moet zijn dat de toegankelijkheid & inzichtelijkheid gegarandeerd is. Een separaat protocol is dienaangaande ontwikkeld, benevens een web-portal die zowel voor intern- als extern gebruik is 6. Audits 6.1 Achtergrond van audits Primair is het doel van een audit om additionele zekerheid (en betrouwbaarheid) te verschaffen over de opzet, werking en inhoud van een beheersmaatregel. Naast het gegeven dat (interne) audits noodzakelijk zijn voor het verkrijgen en eventueel verhogen van het niveau ( 4 & 5) alsmede het verlengen van het certificaat, is het een geijkt middel om (tijdig) bij te sturen.

10 6.2 Interne/externe auditors Interne auditors worden aangewezen op basis van hun ter zake kundige kennis. Externe auditors dienen formeel gekwalificeerd te zijn. 6.3 Frequentie In het onderhavige geval is het een eis dat er minimaal twee maal per jaar een audit plaatsvindt, met gebruik van interne auditors. In het geval dat er verlenging plaats moet vinden (tot nu toe is de geldigheid van een certificaat 3 jaar) is een externe auditor noodzakelijk 7. Interne- en externe rapportage 7.1 Gelet op de voorschriften van de Prestatieladder (Invalshoeken: Transparantie & Deelname aan initiatieven) is het wenselijk dat er minimaal twee maal per jaar, zowel intern als extern, een rapportage plaatsvindt naar alle stakeholders. Met name het gebruik daarbij van de website is nadrukkelijk gesteld in de voorschriften. De vorm staat vooralsnog vrij. Het lijkt voor de hand te liggen om de rapportage te laten plaatsvinden nadat de audits hebben plaatsgevonden. Een vaste planning kan hierbij uitkomst bieden. 7.2 Om de algehele transparantie naar alle stakeholders te vergroten wordt er per halfjaar een Klimaattransparantierapport, onderverdeeld naar scope 1, 2 en 3, gepubliceerd die gekwantificeerd aangeeft welke trend de energiestromen volgen. De gegevens zijn gebaseerd op interne en externe verifieerbare bronnen. De externe gegevens worden verkregen via de daartoe speciaal ingerichte web-portal waar de externe betrokkenen hun gegevens kunnen uploaden 8. Overleg Overheden, NGO s en andere bedrijven 8.1 Met name het gestelde onder Invalshoek C (Transparantie) is duidelijk over de noodzaak om, middels een gestructureerd Communicatieplan, minimaal twee maal per jaar te overleggen met belanghebbenden over de reductiedoelstellingen en bijbehorende strategie. Middels een vastgestelde planning zal dienovereenkomstig gehandeld worden. Naast het feit dat het in dit plan is vastgelegd, blijkt hierbij ook dat kraaijvanger zich minimaal gecommitteerd heeft aan het overheidsbeleid 8.2 Aan het gestelde in de Invalshoek D (Deelname aan Initiatieven) zal worden voldaan door minimaal, gepland, overleg te plegen met zowel de Overheid en/of minimaal een NGO.

11 8.3 Het overleg met minimaal twee andere bedrijven zal eveneens gepland plaatsvinden. Ter verificatie zal van deze ontmoeting(en) een verslag bijgehouden worden. De betrokken bedrijven zullen tijdig en nader worden benoemd. De benodigde informatie over de initiatieven die kraaijvanger ontplooit in het kader van het gestelde in Invalshoek D, is terug te vinden in de desbetreffende portfolio dan wel hetgeen daartoe digitaal opgeslagen is. 9. Certificering 9.1 Noodzaak van certificering Uit de vier verstrekte Invalshoeken blijkt dat een certificering in deze noodzakelijk is om een grotere kans te maken bij de toekenning van projecten. Om deze reden is Lloyd s Register Nederland ingeschakeld, als erkende certificerende instantie, om dit plan, de uitwerking en toepassing daarvan te toetsen en dienovereenkomstig te certificeren.

12 Doorlopende Actielijst / Planning Voorgenomen actie Aankondiging maatregel / actie Streefdatum gereed Geschatte Reductie CO2 Effectief gereed Behaalde Reductie CO2 Onderbouwing Electriciteitsverbruik Brandstofverbruik Er zal worden overgegaan op groene stroom Alle elektriciteit gebruikende maaiveld - apparaten uitzetten i.p.v. standby, bij niet langer gebruiken dan 2010 ½ uur Aanbrengen van maaiveld - bewegingsensoren 2010 Alle lampen, bij noodzakelijke vervanging, energiezuinige lampen toepassen MT % ingevoerd op maaiveld % M.i.v. 1 januari 2010 is Kraaijvanger overgegaan op groene stroom % Doorlopend Bij jaarlijkse opgave van elektriciteit- verbruik (door Eneco) gaat blijken of deze schatting juist is % PM idem % Doorlopend idem Vervangen servers MT okt % juni 2012 Ter beperking van het vervoer van medewerkers naar projecten zoveel mogelijk clusteren % Doorlopend De eigen vervoers-middelen (bedrijfsauto s), bij nieuwe aanschaf, vervangen door zuiniger modellen A of B label. OR % Doorlopend Door het clusteren bij vervoer van materiaal, besparen van brandstof door zuiniger transportmiddelen toe te (laten) passen % Doorlopend

13 Doorlopende Actielijst / Planning Voorgenomen actie Aankondiging maatregel / actie Streefdatum gereed Geschatte Reductie CO2 Effectief gereed Behaalde Reductie CO2 Onderbouwing Derden, die worden ingehuurd voor medewerkers, materiaal en mogelijk materieel, verzoeken om met zo zuinig mogelijke transportmiddelen te werken % Doorlopend Kantoorartikelen Papierverbruik verminderen door dubbelzijdig te printen maatregel in 2009 uitgevaardigd en herhaald op Aantal printers verminderen onderzoek zal door groeps-/afdelingsgewijs één worden gestart printer te gebruiken medio februari 2011 gebruik van C2C en CO2-neutraal kopieer-/printpapier maatregel in 2011 uitgevaardigd % Doorlopend % niet haalbaar medio % Doorlopend niet haalbaar a.g.v. intensief gebruik van printers Kopieerapparaten Papierverbruik verminderen door dubbelzijdig te kopiëren maatregel in 2009 uitgevaardigd en herhaald op % Doorlopend Leveranciers van goederen Via aanpassing van de inkoopvoorwaarden, leveranciers verplichten om opgave te doen van CO 2 uitstoot van geleverde materialen en brandstofverbruik maatregel zal middels brief worden uitgevaardigd medio februari % Doorlopend blijkt niet haalbaar; wordt geen gehoor aan gegeven

14 Doorlopende Actielijst / Planning Voorgenomen actie Aankondiging maatregel / actie Streefdatum gereed Geschatte Reductie CO2 Effectief gereed Behaalde Reductie CO2 Onderbouwing Kantoorgebouw verhuizen naar energiezuiniger kantoorgebouw januari 2012 per % 2013 niet haalbaar; wordt waarschijnlijk na 2017 Afval De afvalstromen zullen gescheiden worden en slechts door gekwalificeerde bedrijven worden afgevoerd en daarbij zal gestreefd worden naar optimale recycling in % Doorlopend

15 ton CO2 /p. jr. Totale geprognosticeerde uitstoot Kraaijvanger per jaar / streeflijn 2010 t/m Bijlage Scope Scope Scope Scope Scope Scope

16 ton CO2 p. jr. Totale werkelijke uitstoot Kraaijvanger per Q / 2010 t/m Bijlage Q1 t/m Q4 Q1 t/m Q4 Q1 Q2 Q3 Q scope scope scope scope scope 1 50 scope oorspronkelijk 208 (streefgetal) 122 scope 3 25 scope 2 54 scope (streefgetal) 148 scope 3 34 scope 2 56 scope (streefgetal)

17 10.3 Bijlage 3 Nadere toelichting op onderdelen van hoofdstuk van ISO Ad a. kraaijvanger is een architectenbureau dat duurzame projecten ontwikkelt in de bouwnijverheidsector in brede zin des woord ten behoeve van opdrachtgevers; Ad b. De directie van kraaijvanger is uiteindelijk verantwoordelijk voor het onderhavige Energie- en CO 2 management & reductieplan. De coördinatie berust bij de CO 2 Projectcoördinator; Ad c. De periode waarover gerapporteerd zal worden, bestaat uit een vastgesteld referentiejaar 2009 en vervolgens een periode die 10 jaar zal beslaan. In deze periode zal het streven gericht zijn om, conform het overheidsbeleid, 20 % energie- en CO 2 te reduceren. Ad d. De structuur van kraaijvanger bestaat uit een Holding, Astoc International B.V. genaamd, met daaronder de werkmaatschappij kraaijvanger. Als zusterorganisatie, eveneens opgehangen aan de holding, is in de Kamer van Koophandel aangegeven Mimas B.V., doch dit is een lege B.V. waarin geen activiteiten worden verricht. In de portfolio zijn de gegevens opgenomen van de Kamer van Koophandel; Ad e. In de bijlagen van het Energie- en CO 2 management en reductieplan zijn een tweetal grafieken opgenomen waarin wordt aangegeven welke uitstoot er in 2009 heeft plaatsgevonden en welke geprognosticeerd zijn voor de jaren 2010 t/m In het Klimaattransparantierapport welke op de website is geplaatst, is aangegeven welke uitstoot, conform de scopes 1, 2 en 3 plaatsvinden. Daarenboven zullen de Voortgangsrapportages, die tweemaal per jaar plaatsvinden, eveneens in beknopte zin gecommuniceerd worden met in- en externe betrokkenen; Ad f. In het onderhavige Energie- en CO 2 management & reductieplan is aangegeven welke beleidsuitgangspunten zijn vastgelegd en geratificeerd door de directie van kraaijvanger alsmede welke acties ondernomen zullen worden om de geplande energie- en CO 2 daadwerkelijk te reduceren; Ad g. In de eerder aangegeven grafieken, die eveneens te vinden zijn in de portfolio overeenkomstig de 4 invalshoeken, zijn de tonnages CO 2 per jaar aangegeven, te beginnen met het referentiejaar 2009 Ad h. kraaijvanger heeft zich strikt aan de voorgeschreven inventarisatie van alle scopeonderdelen gehouden en nadrukkelijk geen bronnen uitgesloten. Bij kwantificering is, uitgaande van het referentiejaar 2009, achtereenvolgens ook per jaar per scope aangegeven welke geplande daling in de uitstoot zal plaatsvinden; Ad i. In het rapport Klimaattransparantie 2009 is naast een duidelijke opgave per scope ook bijgevoegd een overzicht van de eenheden in liters, m 3 of kilometers per scopeonderdeel;

18 Ad j. Zoals reeds eerder is aangegeven onder het vorengenoemde punt (Ad i.) geeft het inzichtelijk rapport Klimaattransparantie duidelijk aan (referentiejaar 2009) van welke vastgestelde waarden uit wordt gegaan bij de voorgestelde reductie. De opvolgende Klimaattransparantierapporten zullen voor alle duidelijkheid voorzien worden van een versienummer; Ad k. In het Communicatieplan is duidelijk aangegeven wanneer er een rapportage (minimaal 2 x per jaar) en interne audit plaats zal vinden. Hierin zal eenduidig worden vastgelegd welke resultaten er bereikt zijn t.o.v. de geplande reductie ten opzichte van het referentiejaar 2009; Ad l. In het separaat vastgelegde Procedure CO 2 -gegevensverzameling, zie de portfolio, is aangegeven welke methodologie wordt gehanteerd bij het vastleggen van de benodigde gegevens. Tevens is in de beschrijving van de werking van de webportaal (zie de inhoud van de portfolio) aangegeven hoe de daadwerkelijke functie hiervan is; Ad m. In het geval er een wijziging zal optreden t.o.v. de tot dan toe gehanteerde methodologie, zal dit onverwijld worden toegelicht en gecommuniceerd naar alle betrokkenen; Ad n. In de portfoliomappen (ordners + digitaal vastgelegde onderbouwingen) treft men de documentatie aan die per invalshoek is vastgelegd; Ad o. Voor zover van toepassing zijn of zullen de onduidelijkheden of onnauwkeurigheden uiteengezet worden in de tweemaal per jaar te verspreiden rapportages over de voortgang van het gehele reductieproces; Ad p. In het Energie- en CO 2 management & reductieplan is aangegeven dat bij de totstandkoming hiervan kraaijvanger zich gehouden heeft aan de richtlijnen van het desbetreffende hoofdstuk van ISO ; Ad q. Tevens is in het onderhavige plan aangegeven dat er gebruik gemaakt zal worden van een CI om de voorwaarden van de CO 2 prestatieladder te toetsen en te certificeren.