Voorwoord Inhoudstafel Waarom een handboek over publiek cameratoezicht?... 1 Wegwijzer: cameratoezicht in 20 vragen...

Transcriptie

1 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 5 Tuesday, July 7, :06 PM Inhoudstafel Voorwoord... 1 Inhoudstafel... 1 Wegwijzer Waarom een handboek over publiek cameratoezicht?... 1 Wegwijzer: cameratoezicht in 20 vragen... 3 Digitaal toezicht als beleidsinstrument tendensen in publiek cameratoezicht... 7 Doelstellingen van het cameratoezicht... 9 Flowchart: welke wet toepassen?... 9 Primair: de Camerawet Secundair: de Privacywet Tertiair: de bijzondere wet Wetgeving Een evolutief wettelijk kader Primaire, secundaire of tertiaire regelgeving Evolutief karakter van de Camerawet van Nieuwe technologieën in de Camerawet Recente parlementaire voorstellen Visuele afbakening van een besloten plaats is mogelijk Meer mogelijkheden tot het gebruik van de verplaatsbare camera Doelstellingen van de Camerawet en verhouding tot andere wetten Bekijken van de beelden in real-time en toegang tot de beelden Meer mogelijkheden voor politie en andere toezichters met mobiele camera s Verhoging van de strafrechtelijke geldboetes bij inbreuken Afl. 9 - juni 2015 Inhoudstafel / 1

2 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 6 Tuesday, July 7, :06 PM Rechtstreekse toegang politiediensten tot beeldmateriaal openbaar vervoer Primair: de Camerawet Spelregels voor de bewakingscamera Wanneer is de wet wel en niet van toepassing? Onder welke omstandigheden de camera gebruiken? Op welke plaatsen kan cameratoezicht ingezet worden? Wanneer is een plaats publiek en wanneer is ze privaat? Welke vorm van cameratoezicht mag ik gebruiken? Welke fenomenen mag men vaststellen met de camera? Welke procedure volgen voor een vaste camera? Welke procedure volgen voor een mobiele camera? Welke vormen van mobiel cameratoezicht zijn wettig? Is cameratoezicht van bepaalde duur en moet je evalueren? Geldt er een overgangstermijn voor bestaande projecten? Welk bestuursorgaan voert het cameratoezicht in? Kan cameratoezicht voor het vaststellen van overlast? Hoe wordt cameratoezicht kenbaar gemaakt? Is aangifte van de plaatsing van een camera vereist? Hoe lang mogen opgenomen beelden bewaard worden? Wie mag de beelden wel en niet bekijken? Kan men beelden overdragen aan de politie? Kan men beelden overdragen aan de rechtbank? Kan men vragen om gemaakte beelden in te zien? Zijn inbreuken op de Camerawet strafbaar? Wie gaat over tot vaststelling en handhaving? Praktijk: overlastacties in Schaarbeek Secundair: de Privacywet Belangrijkste beginselen inzake cameratoezicht Het recht op afbeelding Tertiair: bijzondere camerawetgeving Cameragebruik bij voetbalwedstrijden Inhoudstafel / 2 Afl. 9 - juni 2015

3 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 7 Tuesday, July 7, :06 PM Cameragebruik op de arbeidsplaats Visuele verificatie van persoonsalarmen Cameragebruik door private detectives Cameragebruik voor reportages van (stads)televisie Private en bijzondere veiligheidsdiensten Private portiers moeten onder toezicht Kansspelinrichtingen met weddenschappen Vaststelling van inbreuken op de milieuwetgeving Vaststelling van inbreuken op sociale wetgeving Vaststelling van inbreuken op de arbeidswetgeving Vaststelling van inbreuken op economische wetgeving Vaststellen van inbreuken op de drugwetgeving Vaststelling van inbreuken op de inkomstenbelasting Cameragebruik in celruimten en gevangenissen Mogelijkheden en beperkingen bij het gebruik van drones Politioneel gebruik van cameratoezicht Politie bij de burger of politie op afstand? Hoe gaan politiediensten om met informatie? Wat omvat het politionele informatiebeheer? Welke politionele gegevensbanken bestaan er? Welke databanken bevatten voertuiggegevens? Welke richting moet het uit met het informatiebeheer? Wettelijk kader voor politioneel informatiebeheer Wet op de afluistertechnieken Wet op de informaticacriminaliteit BOM: Wet Bijzondere Opsporingsmethoden BIM: Wet Bijzondere Inlichtingenmethoden Salduz: beeldverslag bij politieverhoor Beeldverslag verhoor minderjarigen en delinquenten Verkeer: algemeen bewijs verkeersinbreuken Welke wet regelt het gebruik van flitspalen? Wat zijn meetwerktuigen en meetinstrumenten? Verkeer: specifiek bewijs autoluwe zones en voetgangerszones ANPR: Automatische Nummerplaatherkenning Praktijk: nummerplaatherkenning aan de Westkust Praktijk: ANPR-camera als alternatief voor grenscontroles Toepassing en praktijk Integratie en samenwerking in publiek cameratoezicht... 1 Waarom alles integreren?... 1 Waarom liever samenwerken?... 2 Afl. 9 - juni 2015 Inhoudstafel / 3

4 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 8 Tuesday, July 7, :06 PM Praktijk: verkeersmanagement in het Vlaams Verkeerscentrum... 4 Praktijk: sociale veiligheid op voertuigen van De Lijn... 7 Praktijk: sociale veiligheid in en om de stations van B-Holding Procedure voor beelduitwisseling met politiediensten Cameratoezicht in beeld Historisch perspectief Toepassing van cameratoezicht in Vlaanderen De camerahype voorbij? Stappenplan voor het invoeren van cameratoezicht Stappenplan cameratoezicht Welke keuzes maakt het zonaal veiligheidsoverleg? Wat zijn de doelstellingen? Wat zit in er in het opstartdossier? Wie geeft voorbereidend advies? Wie hakt de knoop door? Doen we alles zelf, besteden we uit of werken we samen? Hoeveel mag het project kosten? Hoe gebeurt de gunning van het project? Waarmee rekening houden bij installatie? Hoe kan je het project opvolgen of evalueren? Voorbeelden van stappenplan Bijzondere topics bij cameraprojecten Wat is een erfdienstbaarheid van openbaar nut? Moeten camerasurveillanten een opleiding volgen? Wat met de deontologie voor de camerasurveillanten? Hoe gebeurt de aanbesteding voor cameraprojecten? Richtlijnen voor lokale adviesverlening Hoe advies geven aan de burger? Hoe reageren op klachten van de burger? Welk advies geven bij het gebruik van een drone? Cameratoezicht in praktijk brengen Praktijk 1: cameratoezicht tegen sluikstorten Praktijk 2: cameratoezicht tegen vandalisme in het zwembad Praktijk 3: cameratoezicht aan de schoolpoort Praktijk 4: cameratoezicht in het stadspark Praktijk 5: cameratoezicht in sociale huisvesting Inhoudstafel / 4 Afl. 9 - juni 2015

5 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 9 Tuesday, July 7, :06 PM Cameratoezicht in de openbare ruimte. Effectiviteit, verplaatsingseffect en diffusie van voordelen Inleiding Algemeen Nagestreefde doelstellingen Effectenonderzoek Studie van objectieve veiligheid Studie van subjectieve veiligheid Verstandig cameratoezicht Besluit Bijlage: algemeen overzicht Effectiviteit van ANPR: een vergelijking Inleiding door de editor Onderzoeksbureau DSP-groep Effectmeting cameratoezicht in Antwerpen Nut en noodzaak van evaluatieonderzoek Sociaal Veilig Ontwerp en Beheer Inleiding door de editor Onderzoeks- en adviesbureau DSP-groep Visie op het gebruik van de bodycam Een wettelijke verankering De Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer De federale politiediensten en Commissaris-Generaal De lokale politiediensten en Vaste Commissie voor de Lokale Politie De politievakbonden Welke richting moet het uit met de bodycam? Factoren bij invoering van publiek cameratoezicht in Vlaanderen Gebruik van klassiek en modern cameratoezicht in Vlaanderen 144 Factoren bij de keuze voor klassiek of modern cameratoezicht Samenvattend Referenties Afl. 9 - juni 2015 Inhoudstafel / 5

6 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 10 Tuesday, July 7, :06 PM Rechtspraak Rechtspraak cameratoezicht... 1 Thematisch overzicht... 3 Algemene tendensen... 7 Cameratoezicht en lokaal bestuur... 7 Cameratoezicht en particulieren... 7 Administratieve plichten cameragebruik... 8 Bewijswaarde cameragebruik... 8 Overheidsopdrachten Chronologisch overzicht Vonnis van de correctionele rechtbank van Dendermonde van 22 juni Arrest van het Hof van Cassatie van 27 februari Arrest van het Hof van Beroep van Gent van 28 maart Arrest van het Hof van Beroep van Gent van 21 mei Arrest van het Hof van Cassatie van 2 maart Arrest van het Hof van Beroep van Antwerpen van 26 oktober Arrest van de Raad van State van 30 april Arrest van de Raad van State van 18 februari Arrest van het Hof van Cassatie van 17 maart Arrest van het Hof van Cassatie van 5 oktober Arrest van het Hof van Cassatie van 5 oktober Arrest van het Hof van Cassatie van 5 oktober Arrest van het Hof van Cassatie van 4 november Arrest van het Hof van Beroep van Brussel van 13 mei Vonnis van de politierechtbank Turnhout (dertiende kamer) van 20 oktober Arrest van het Hof van Cassatie van 29 november Arrest van de Raad van State van 5 juni Arrest van het Hof van Cassatie van 5 juni Arrest van de Raad van State van 20 augustus Arrest van de Raad van State van 1 februari Arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 11 december Inhoudstafel / 6 Afl. 9 - juni 2015

7 Praktijkboek cameratoezicht afl 9.book Page 11 Tuesday, July 7, :06 PM Frequently asked questions (FAQ) FAQ cameratoezicht... 1 Schema s en modellen Modellen en voorbeelden cameratoezicht... zie website Projectfiches... 3 Projectfiche publiek cameratoezicht Antwerpen... 4 Projectfiche publiek cameratoezicht Asse... 5 Projectfiche publiek cameratoezicht Gent... 6 Projectfiche publiek cameratoezicht Knokke-Heist... 7 Projectfiche publiek cameratoezicht Leuven... 8 Projectfiche publiek cameratoezicht Lier... 9 Projectfiche publiek cameratoezicht Lokeren Projectfiche publiek cameratoezicht Mechelen Projectfiche publiek cameratoezicht Oostende Schematisch overzicht doelstellingen cameratoezicht Stappenplan cameratoezicht Samenvattend overzicht Camerawet Gecoördineerde versie van de Camerawet van 21 maart Register Register van afkortingen... 1 Noten en referenties... 3 Afl. 9 - juni 2015 Inhoudstafel / 7