Rivierverruiming Uiterwaarden Neder-Rijn

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Jaargang 1 Nummer 1 Maart 2010 Rivierverruiming Uiterwaarden Neder-Rijn Beste bewoner, Alstublieft. We bieden u de eerste nieuwsbrief aan over rivierverruiming in de uiterwaarden van de Neder-Rijn. U herinnert zich vast nog goed de bijna-overstromingen van 1993 en Dat moet niet nog eens gebeuren. Daarom voert de overheid het programma Ruimte voor de Rivier uit: 39 ingrepen om het rivierengebied veiliger te maken en tegelijk waar het kan mooier. Ook bij u in de buurt is rivierverruiming nodig, in de uiterwaarden tussen de Elster Buitenwaarden en de Amerongse Bovenpolder, De Tollewaard, Middelwaard en Doorwerthsche waarden. Met deze en volgende nieuwsbrieven houden we u op de hoogte. U leest hierin wat er gaat gebeuren en hoe u mee kunt denken. Ook in huis-aan-huis bladen en regionale nieuwsbladen kunt u lezen over de plannen en werkzaamheden. Actuele informatie vindt u op de website Een groot deel van de rivierverruiming wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat. Bij veel projecten is een waterschap, gemeente of Nieuwsbrief wordt digitaal, meld u aan! De volgende nieuwsbrieven over rivierverruiming langs de Neder-Rijn verschijnen in digitale vorm. U kunt zich op de digitale nieuwsbrief abonneren door u aan te melden via: (nieuwsbrief: Rivierverruiming Neder-Rijn). De volgende digitale nieuwsbrief kunt u dan in de loop van dit jaar verwachten. provincie verantwoordelijk. Zo werkt het waterschap Rivierenland aan dijkverbetering ter hoogte van de rivierverruimingsmaatregelen Middelwaard en De Tollewaard. Rijkswaterstaat en het waterschap stemmen de activiteiten hier onderling goed af. Waterschap Rivierenland houdt omwonenden via een eigen nieuwsbrief op de hoogte van de dijkverbeteringen. Veiliger en mooier Ruimte voor de Rivier is een landelijk programma om het Nederlandse rivierengebied veiliger én mooier te maken. In 2006 hebben het kabinet en het parlement de doelen vastgesteld in de Planologische Kern Beslissing (PKB) Ruimte voor de Rivier. De ingrepen vinden plaats in 39 gebieden. Alle maatregelen moeten in 2015 klaar zijn. Van dijkverbetering naar rivierverruiming In het verleden was dijkverhoging en -verzwaring de belangrijkste manier om de hoogwaterveiligheid te verbeteren. Met Ruimte voor de Rivier kiest Nederland voor een andere koers: rivierverruiming. In de toekomst zal het rivierwater vaker extreem hoog staan. Waar het kan, geven we de rivier meer ruimte om al dat water veilig af te voeren. Voor de veiligheid en het landschap is dat duurzamer dan het verhogen van dijken. Op sommige plaatsen is dijkverbetering toch nodig. Daar zoeken we een passende oplossing, die ook recht doet aan de omgeving. Als het kan, wordt het zelfs mooier. Samen sterk Voor ieder gebied zoeken we de beste oplossing. Dat doen we door veel mensen bij de plannen te betrekken. Samen onderzoeken we de verschillende mogelijkheden om de veiligheid te vergroten en het gebied aantrekkelijker te maken.

2 Waar gaat het gebeuren? De uiterwaarden bij Elst (Utrecht), De Tollewaard, Middelwaard en Doorwerth krijgen meer ruimte. Uiterlijk in 2015 zijn de werkzaamheden klaar. Daarmee wordt uw veiligheid groter en kunt u genieten van nieuwe natuur in de uiterwaarden. Op de kaart ziet u waar de maatregelen plaatsvinden. 1 Elst: sloop steenfabriek en verlaging fabrieksterrein De voormalige steenfabriek ligt in de smalle uiterwaarden bij het dorp Elst (Utrecht). De fabriek ligt op een verhoging in de uiterwaard en belemmert bij hoog water de vlotte doorstroming van rivierwater. Het fabrieksterrein, dat in het verleden fors is opgehoogd, graven we weer grotendeels af en de steenfabriek wordt gesloopt. De schoorsteen blijft staan. Zo krijgt de rivier meer ruimte. Kaart van het grootste deel van de maatregelen in het kader van Ruimte voor de Rivier. 2 3 De Tollewaard: uiterwaardvergraving en natuur Ten westen van Rhenen is de doorgang voor de Neder-Rijn smal. Bij hoge waterstanden stroomt het water onvoldoende door. We graven de Tollewaard deels af om de rivier meer ruimte te geven. Landbouw maakt daarna plaats voor natuur. De woningen en de bedrijven in het gebied hoeven niet weg en blijven bereikbaar. Middelwaard: verschillende kansen voor uiterwaardverruiming Ook bij Rhenen zelf heeft de rivier een smalle doorgang: hier spreken we van een flessenhals in de rivier. We onderzoeken verschillende mogelijkheden voor rivierverruiming in de Middelwaard: uiterwaarden verlagen, zomerkades afgraven en verlagen van de oude veerdam.

3 Zoeken naar de beste oplossing Hoe vind je de juiste balans tussen de twee doelen van Ruimte voor de Rivier: veiligheid en mooier landschap? En hoe blijven de ingrepen betaalbaar? Om daar gevoel voor te krijgen, hebben we per gebied drie variantenstudies uitgevoerd. De varianten leveren allemaal de vereiste waterstanddaling op, maar hebben verschillende accenten: accent op het gewenste veiligheidsniveau tegen minimale kosten; accent op de maximaal haalbare waterstandsverlaging; accent op de grootste verbetering aan het landschap. De beste oplossing is niet één van de drie variantenstudies, maar een combinatie van delen uit de studies. We gebruiken ze als bouwsteen en inspiratie om tot een goed plan te komen. De studies vormen een stap in het proces naar een goed plan. Het uiteindelijke plan noemen we de voorkeursvariant. Op vindt u van alle maatregelen de studievarianten. Hier kunt u zien welke mogelijkheden er in elk gebied zijn onderzocht en besproken. Detail uit een van de variantenstudies. 4 Doorwerthsche Waarden: natuur en oeververlaging Bij Doorwerth verplaatsen we het opslagterrein van de steenfabriek naar de luwte achter de steenfabriek. Zo ontstaat er ruimte voor natuur. Daarnaast kan de oever worden verlaagd, om ook het water meer ruimte te geven. Afstemming met overheden In 2009 werden de uitgangspunten voor de plannen gepresenteerd aan de gemeenteraden van Rhenen, Utrechtse Heuvelrug, Buren, Neder-Betuwe en Renkum. Regelmatig wordt gesproken met de provincies Gelderland en Utrecht, waterschap Vallei en Eem, waterschap Rivierenland, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijn- landen, Staatsbosbeheer, Het Utrechts Landschap en Geldersch Landschap. Ook de toekomstige beheerders van de gebieden zijn bij dit overleg betrokken. Elly van Welie is bij Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor het contact met de betrokkenen en ligt dit toe: In het afgelopen jaar hebben we acht keer overleg gevoerd met de betrokken partijen.

4 Omwonenden hebben begin maart informatie over de drie variantenstudies gekregen tijdens informatieavonden per gebied. Rond de zomer van 2010 organiseren we opnieuw voor elk gebied een informatieavond. Dan presenteren we u de voorkeursvariant voor de herinrichting. Plannen definitief maken In oktober stelt de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat de voorkeursviariant vast. Daarna volgen verschillende stappen die tot de uiteindelijke besluitvorming leiden: het opstellen van een inrichtingsplan, de wijziging van het bestemmingsplan en de aanvraag van vergunningen. Detail uit een van de variantenstudies. Uiterwaardvergraving. Bijzondere waarden De uiterwaarden herbergen bijzondere ecologische, cultuur historische of landschappelijke waarden. Elly van Welie, van Rijkswaterstaat: Daar gaan we zorgvuldig mee om, met aandacht voor de natuur, het landschap en de geschiedenis. Soms kunnen we bijzondere waarden in het ene gebied ontzien door in een nabijgelegen gebied extra ruimte voor de rivier te maken. Deze combinatie gebruiken we in de Tollewaard en de Uiterwaarden bij Elst. De Tollewaard heeft veel waarden die deels verloren gaan als we hier sterk ingrijpen. Het bedrijfsterrein van de steenfabriek heeft een heel ander karakter. Door verwijdering van het grootste deel van de steenfabriek, is bij Elst de doorstroming extra groot. Rijkswaterstaat heeft het terrein van de steenfabriek al in 2009 aangekocht voor de rivier verruiming. Omgevingswerkgroep Elly van Welie: We spreken niet alleen met over heden en beheerders, maar ook met bewoners, land bouwers, recreatiebedrijven, natuurbeheerders en oudheidkundige organisaties. Met vertegen woordigers van deze groepen hebben we een omgevingswerkgroep gevormd. De leden hebben veel kennis van de gebieden en leveren dan ook waardevolle en deskundige inbreng. Zo proberen we veel aandacht te geven aan de cultuurhistorische aspecten, de gebruiksfuncties en de beleving van het landschap. In gesprek met direct betrokkenen De mensen die grond pachten of in eigendom hebben in de vier genoemde uiterwaarden, kunnen gevolgen ondervinden van de rivierverruiming. Daarom wordt er met hen gesproken, zij zijn immers belanghebbenden. Rijkswaterstaat bespreekt met hen de variantenstudies en de voorkeursvariant en zij kunnen daarop reageren. Voorkeursvariant Omgevingsmanager Van Welie: Nu zijn we toe aan de stap om uit de drie studievarianten, die van elk gebied zijn gemaakt, een concreter plan te ontwikkelen. We noemen dit de voorkeursvariant. Dit plan presenteren we aan de verantwoordelijke bestuurders van gemeenten, provincies, waterschappen en de beoogde beheerders. Dit gezamenlijke bestuurlijk overleg per gebied brengt vervolgens een advies over de voorkeursvariant uit aan de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, die daar dit najaar een besluit over neemt. Projectmanager Jaap Verweij en omgevingsmanager Elly van Welie.

5 Globale Planning januari 2010 Drie studievarianten voor elk van de plangebieden in concept gereed. januari en februari 2010 Bespreken studievarianten met de belanghebbenden en andere betrokkenen in de omgeving. maart en april 2010 Bespreken voorkeursvariant met belanghebbenden en andere betrokkenen in de omgeving. Omgeving reageert op rivier verruimende plannen Neder-Rijn Veel vragen tijdens informatieavond Lienden Hoe zit het met die bedrijven daar in de uiterwaarden, kunnen die niet gewoon weg? En Waarom kiest u geen andere uiterwaard om maatregelen te nemen? Deze en nog veel meer vragen werden gesteld door belangstellenden tijdens de informatieavond in Lienden over de maatregelen die Rijkswaterstaat gaat nemen om de Neder-Rijn meer ruimte te geven. In opdracht van het landelijke programma Ruimte voor de Rivier heeft Rijkswaterstaat de opdracht om binnen vastgestelde kaders de waterstand bij onder meer de Neder-Rijn te verlagen. Ook in het Utrechtse Elst en Doorwerth worden informatieavonden gehouden. Rond de zomer komen er weer bijeenkomsten over de voorkeursvariant. Dan is duidelijk op welke manier de rivier de ruimte krijgt. Varianten Tijdens de avond worden de verschillende studies, ofwel varianten gepresenteerd die mogelijk zijn om de rivier te verruimen. Landschapsarchitect Robbert de Koning laat op kaarten zien dat er bij sommige varianten bijvoorbeeld bruggen kunnen worden gebouwd in de uiterwaarden om de bedrijven die er liggen bereikbaar te houden. Ook laat hij mogelijkheden zien voor het aanleggen van verschillende geulen, kleine of juist een grote. In het voorjaar moet uit deze studies een advies worden gedestilleerd in afstemming met bestuurders, organisaties en omgeving, licht Jaap Verweij, projectleider van Neder-Rijn toe. mei 2010 Voorkeursvariant gereed: Regio brengt gedragen advies uit aan staatssecretaris. juni 2010 Start voorbereiding aanbesteding. najaar 2010 Goedkeuring staatssecretaris op de voorkeursvariant. begin 2011 Aanbesteding werkzaamheden Uitvoering werkzaamheden. Omgevingsmanager Elly van Welie in gesprek met belangstellenden, Lienden. Landschapsfoto s: Ruben Smit/ foto s projecten omgevingsmanager: Marc Pluim

6 Uiterwaardvergraving Neder-Rijn is een van de 39 maatregelen in het kader van Ruimte voor de Rivier. In dit programma werken regio en Rijk samen om Nederland beter te beschermen tegen overstromingen. De rivier krijgt meer ruimte. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit: het rivierengebied moet er in economisch, ecologisch en landschappelijk opzicht beter van worden. Rijkswaterstaat is zowel initiatiefnemer als uitvoerder van dit project en hecht een groot belang aan goede communicatie met omwonenden en belanghebbenden. Rijkswaterstaat informeert de omgeving en gaat de dialoog aan. Mocht u vragen hebben of meer informatie willen, dan kunt u bellen met het informatienummer van Rijkswaterstaat: , of bezoek onze website: Dit is een uitgave van Rijkswaterstaat in samenwerking met Kijk voor meer informatie op of bel (ma t/m zo uur, gratis) maart 2010 on0310vv020