I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1

Transcriptie

1 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1

2 BEHOUD DOOR ONTWIKKELING (INTER)LOKALE WAARDERING VAN DE INVENTARIS BOUWKUNDIG ERFGOED Bram Lattré - Samenkomst, 15/12/16

3

4 Actieplan bouwkundig erfgoed regionale methodiek met lokale accenten I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4

5 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5

6 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6

7 Waarom EEN actieplan bouwkundig erfgoed? 1. Historische diepte van de gemeente/stad bewaren 2. Inzetten op diversiteit van de gebouwde omgeving 3. Duurzaam omgaan met het ruimtelijk weefsel 4. Aanwezige ruimtelijke kwaliteiten behouden 5. Kansen om gewenste dynamieken te versterken (bv. herbestemmingsprojecten) en ongewenste dynamieken te verzachten (parkeerdruk, commercialisering, blinde gevels op maaiveld, verwaarlozing,...) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7

8

9

10 1 0

11 Bedreiging door vastgoeddynamiek 1. Homogenisering van het aanbod 2. Programmatische verschraling 3. Overdreven verdichting 4. Leegstand 5. Nieuwe projecten niet altijd van hogere kwaliteit of betere ruimtelijke ordening I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 1

12 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 2

13 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 3

14 KANSEN VOOR ERFGOEDBELEID Erfgoedzorg Kans voor zowel roerend als onroerenderfgoedbeleid Erfgoed biedt andere types dan wat markt opdringt erfgoedzorg leidt tot een meer gediversifieerde woningmarkt Verhoging architecturale kwaliteit door afmeten aan erfgoed Herbestemmingsprojecten leiden tot ontplooiing van de regionale structuur I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 4

15 Waarom een actieplan bouwkundig erfgoed? 6. Duidelijkheid voor burger en bestuur 7. Nood aan proactief beleidsinstrument en onderbouwing motivatieplicht voor verbouwings-/sloopdossiers. 8. Lokale inventarissen worden lokale bevoegdheden. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 5

16 HOF VAN BELOFTE - urarchitects I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 6

17 HOF VAN BELOFTE - urarchitects I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 7

18 methodologie STAP 1: WAT IS HET WAARDEVOL BOUWKUNDIG ERFGOED IN DE GEMEENTE? AFWEGING IN RELATIE TOT GEWENSTE TOEKOMST STAP 2: HOE KUNNEN DEZE TRANSFORMATIES VORM KRIJGEN? ONTWERPEND ONDERZOEK EN VORMPARAMETERS STAP 3: HOE KUNNEN ERFGOEDWAARDE EN ONTWIKKELINGSMOGELIJKHEDEN VERANKERD WORDEN INSTRUMENTEN/PROJECTEN/INGREPEN/ACTIES I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 8

19 Actieplan bouwkundig erfgoed (INTER)LOKALE WAARDERING VAN DE INVENTARIS BOUWKUNDIG ERFGOED I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 1 9

20

21

22 Een overzicht I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 2 2

23 Mijn PAND is een monument

24 Mijn pand is vastgesteld op de inventaris bouwkundig erfgoed

25 Mijn pand is vastgesteld op de inventaris bouwkundig erfgoed

26 Mijn pand is opgenomen op de inventaris bouwkundig erfgoed I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 2 6

27 Mijn pand is opgenomen op de inventaris bouwkundig erfgoed

28 Mijn pand is opgenomen op de inventaris bouwkundig erfgoed

29 Mijn pand is opgenomen op de inventaris bouwkundig erfgoed

30 methodologie 1. Veldwerk en verzamelen basisgegevens 2. Detecteren van de ruimtelijke en dynamische kenmerken van de verschillende buurten. 3. Locuswaarde en ontwikkelingsprofiel. 4. Ontwerpend onderzoek op de kracht van de panden. 5. Adviescommissie. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 0

31 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 1

32 databank I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 2

33 GEBOUW STIJL UNICITEIT GEVEL STAAT INTERIEUR NABUURSCHAP NAAST MONUMENT NAAST IBE INTERACTIE MET PUBL RUIMTE SCHAALVERSCHIL GROTER SCHAALVERSCHIL KLEINER RUIMTELIJK WEEFSEL ONDERSTEUNT STADSWEEFSEL HOEK HOMOGEEN GEHEEL HETEROGEEN GEHEEL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 3

34 STIJL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 4

35 UNICITEIT I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 5

36 STAAT VAN DE GEVEL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 6

37 STAAT VAN HET GEBOUW I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 7

38 NAAST MONUMENT I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 8

39 NAAST INVENTARISPAND I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 9

40 INTERACTIE MET DE PUBLIEKE RUIMTE I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 0

41 SCHAALVERSCHIL GROTER I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 1

42 SCHAALVERSCHIL KLEINER I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 2

43 HOEK I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 3

44 HOMOGEEN/HETEROGEEN GEHEEL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 4

45 HOMOGEEN/HETEROGEEN GEHEEL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 5

46 ONDERSTEUNT ruimtelijk WEEFSEL I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 6

47 methodologie 1. Veldwerk en verzamelen basisgegevens 2. Detecteren van de ruimtelijke en dynamische kenmerken van de verschillende buurten 3. Locuswaarde en ontwikkelingsprofiel 4. Ontwerpend onderzoek op de kracht van de panden 5. Adviescommissie I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 7

48 Ontwikkelingsprofielen In het actieplan bouwkundig erfgoed is een belangrijk onderdeel het bepalen van de ontwikkelingsprofielen van de verschillende gebieden. Wat zijn de karakteristieken van het gebied? Wat zijn de beeldbepalende elementen? Wat is de toekomstige gewenste identiteit van het gebied? Hoe dragen de erfgoedpanden in dit gebied bij tot de ontwikkeling van dit gebied? Problematisch erfgoed activeren I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 8

49 GEDETECTEERDE Ontwikkelingsprofielen in zwevegem 1. Het historische Zwevegem 2. Het industriële Zwevegem 3. Het naoorlogse Zwevegem 4. Omgeving van de spoorweg en het kanaal 5. De dorpskernen 6. De Open Ruimte Elk van deze ruimtes heeft een andere dynamiek, een andere morfologie en een typerend erfgoedprofiel. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 9

50 locuswaarde Erfgoedwaarde verbinden met stadsontwikkeling Toekennen van een locuswaarde aan individuele panden 1. Beschermd monument: te bewaren, aanpassen beperkt 2. Hoge locuswaarde: te bewaren en aan te passen 3. Gemiddelde locuswaarde: aan te passen met respect voor erfgoedwaarde. sloop wordt enkel bij uitzondering toegestaan. 4. Lage locuswaarde: alle opties (sloop/renovatie/behoud) zijn evenwaardig 5. Gesloopte panden: schrappen van de vastgestelde inventaris bouwkundig erfgoed I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 0

51 Midden 19 e eeuw I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 1

52 zwevegem I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 2

53 1850 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 3

54 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 4

55 2005 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 5

56 Hoeve hoge locuswaarde I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 6

57 Boerenarbeiderswoning lage locuswaarde I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 7

58 Het historische zwevegem I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 8

59

60 KOESTEREN VAN HISTORISCHE DIEPTE I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 0

61 Interactie publieke ruimte - RITMIEK I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 1

62 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 2

63 HET HISTORISCHE ZWEVEGEM erfgoedzorg cruciaal - hoge locuswaarden I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 3

64 HET HISTORISCHE ZWEVEGEM erfgoedzorg cruciaal - hoge locuswaarden I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 4

65 HET HISTORISCHE ZWEVEGEM Rijk erfgoedpakket. Een diversiteit aan bouwstijlen. Historische diepte van de gemeente. Morfologische Kenmerken Aaneengesloten bebouwing. Beperkte relatie met openbaar domein. Weinig ontmoetingsplek. Sterke perspectiefwerking door reliëf in zichten. Gebriek aan articulatie in de nieuwbouwgevels. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 5

66 HET HISTORISCHE ZWEVEGEM Grote druk op het erfgoedpatrimonium door nieuwe ontwikkelingen: - Typerende dynamiek handelsapparaat - Verdichtingsdruk door appartementisering. - Grote parkeerdruk. Erfgoedzorg moet hier voldoende aandacht hebben voor een fysieke stedenbouwkundige benadering: bouwhoogtes, rooilijnen, ritmiek van de gevel, verhoudingen. Inzetten op begeleidingen bij verbouwingen van de inventarispanden. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 6

67 Spoorweg en kanaal 6 7

68 Omgeving van spoorweg en kanaal regionaal thema I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 6 8

69 Het industriº le zwevegem 6 9

70 1880 Aanleg regionale infrastruct uren Spoorweg Kanaal I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 0

71 1940 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 1

72 1960 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 2

73 1980 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 3

74 1990 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 4

75 HET industriº le ZWEVEGEM Historische motor van Zwevegem Fabrieksgebouwen Directeurswoning Arbeiderswoningen Hedendaagse motor van Zwevegem Reconversie Bekaertsite Transfosite Erfgoed als motor voor voor vernieuwing Behoud door ontwikkeling I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 5

76 MASTERPLAN BEKAERT I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 6

77 transfo I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 7

78 arbeiderswijken I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 8

79 HET NAOORLOGSE ZWEVEGEM beperkt erfgoedpakket I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 9

80 Het naoorlogse zwevegem Recente uitbreidingen van Zwevegem Naoorlogse verkavelingen Beperkt doorspekt met erfgoedrelicten uit een andere periode: oude hoeves, arbeiderswoningen,... Kansen voor het erfgoed zijn beperkt In deze gebieden minder sterke aandacht voor het behoud van erfgoedaspecten. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 0

81 De dorpskernen Versterken van de eigenheid van de verschillende dorpskernen: Moen, Sint-Denijs, Otegem, Heestert, Knokke Kernen gekenmerkt door een homogener beeld en ontwikkelingsprofiel. Typerende panden in elke deelkern. Kansen voor het erfgoed Behoud van de markante panden (hoge locuswaarde) Via erfgoedbeleid strenger zijn om geen volumedruk te genereren en eigenheid van de kernen te bewaken (gemiddelde locuswaarde). I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 1

82 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 2

83 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 3

84

85 Sint-denijs I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 5

86 Sint-denijs I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 6

87 moen I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 7

88 heestert I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 8

89 otegem I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 9

90 knokke I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 0

91 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 1

92 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 2

93 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 3

94 aanbevelingen Voldoende terugkoppelen met bevolking Eigenaars Erfgoedverenigingen Ruimte bevolking Opvolging van het instrument Kwaliteitscontrole van vergunningsaanvragen Kansen voor zowel roerend als onroerenderfgoedbeleid I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 4

95 Vervolgtraject 2017 Frequente terugkoppeling met lokale besturen Toekennen locuswaarde en ontwerpend onderzoek Communicatie- en participatietrajecten Bepalen van de lokale beleidsacties en instrumenten Vertaling op het terrein: Vlottere dienstverlening aan de balie Als intern afwegingsinstrument voor de motivering Inzetten op kwaliteitsbegeleiding bij (ver)nieuwbouw en renovatie via kwaliteitskamer 9 5

96 AAN DE SLAG met polaroids 1. Hoge locuswaarde: te bewaren en aan te passen 2. Gemiddelde locuswaarde: aan te passen met respect voor erfgoedwaarde. Sloop wordt enkel bij uitzondering toegestaan. 3. Lage locuswaarde: alle opties (sloop/renovatie/behoud) zijn evenwaardig I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 6

97 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 7

98