Kinderrechten en Empowerment voor de Jeugd

Transcriptie

1 Kinderrechten en Empowerment voor de Jeugd verslag 2012/2013

2 Kinderrechten en Empowerment voor de Jeugd projectverslag okt sep 2013

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het project Aanleiding Doel Doelgroep 3. Bereikte doelen Stuurgroep Resultaten Aanbevelingen 4. Conclusie 5. Nawoord

4 Inleiding VGV Doelstelling en Visie FSAN FSAN speelt sinds eind jaren 90 een centrale rol in de bestrijding van Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV) in Nederland. De inzet van FSAN is vooral gericht op voorlichting en preventie binnen de risicogroepen. Daarnaast functioneert FSAN op het gebied van bestrijding van VGV al jarenlang als advies- en steunpunt voor leden uit de praktiserende gemeenschappen, professionals van verschillende instanties, studenten en onderzoekers. Verder participeert FSAN in verschillende overlegorganen met betrekking tot de strijd tegen VGV, zowel op nationaal als internationaal niveau. Op Europees niveau is FSAN lid van EuroNet-FGM en END FGM European campaign. FSAN is tevens lid van Inter-African Committee on Traditional Practices (IAC) (gezeteld in Addis Abebe) dat gehele uitbanning van de schadelijke praktijk VGV nastreeft. Als IAC-lid heeft FSAN actief geparticipeerd in verschillende internationale conferenties. FSAN beschouwt VGV als gender-gerelateerd geweld en als schending van de rechten van meisjes en vrouwen. Haar missie is dan ook totale uitbanning van alle vormen van deze traditie. Ouders/familieleden binnen de risicogroepen dienen er goed van doordrongen te zijn dat VGV verboden is. Wie hun dochters nu nog laten besnijden, moeten gestraft worden. FSAN gelooft in een centrale rol voor lokale zelforganisaties en sleutelpersonen in preventie en bestrijding van VGV. Zij hebben direct toegang tot de praktiserende gemeenschappen en kunnen de mensen voorlichten, thuis bezoeken, een vertrouwensband opbouwen en activiteiten op lokaal niveau organiseren. 4 5

5 Essentieel is de brug die deze zelforganisaties en sleutelpersonen vormen tussen de risicogroepen aan de ene kant en zorginstellingen (o.a. GGD'en), ketenpartners, beleidsmakers, maatschappelijke organisaties en gemeenten aan de andere kant. Werkwijze FSAN Het trainen van nieuwe sleutelpersonen en bijscholing van de oude sleutelpersonen. Het begeleiden van deze sleutelpersonen bij de voorlichtingen, huisbezoeken, huiskamergesprekken en activiteiten die zij voor hun lokale achterban organiseren. Het vergroten van het draagvlak voor de uitbanning van VGV door middel van een website en voorlichtingsmaterialen in eigen taal. Het informeren over en bekendmaken van de Verklaring tegen Meisjesbesnijdenis. Het stimuleren van zelforganisaties in de activiteiten tegen VGV. Het bieden van podia/media waarop tegenstanders van VGV hun stem kunnen laten horen en NEE kunnen zeggen tegen VGV. Het vergroten van de rol van vrouwen, mannen, jongeren en religieuze leiders in de strijd tegen VGV. Deelnemen aan relevante internationale conferenties en congressen en het geven van presentaties over de VGV aanpak in Nederland. Het project Aanleiding van het project Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV) is een eeuwenoude traditie die in 29 landen voorkomt. Volgens de WHO (World Health Organisation) heeft Somalië het hoogste percentage besneden meisjes ter wereld, 97,9%. Sinds 1993 zijn alle vormen van VGV verboden in Nederland. Het is strafbaar als een vorm van kindermishandeling. Er staat een maximale gevangenisstraf van 12 jaar op. Er kan een nog hogere straf worden opgelegd als de meisjesbesnijdenis door de ouder van het kind zelf wordt uitgevoerd (artikel 300 tot en met 304 Wetboek van Strafrecht). Ouders zijn ook strafbaar als zij iemand anders opdracht geven voor de besnijdenis. FSAN is al sinds 1996 actief in de bestrijding van meisjesbesnijdenis door het initiëren en uitvoeren van projecten en geven van voorlichting. De organisatie werkt hierin nauw samen met Pharos, GGD en, Vluchtelingen- Organisaties Nederland (VON) en talloze Afrikaanse zelforganisaties in Nederland. FSAN assisteert Nederlandse instanties bij het signaleren van besnijdenis en het handhaven van de wet en adviseert hulpverleners over de lichamelijke en psychische gevolgen van besnijdenis. In haar eigen projecten kiest FSAN voor bestrijding van VGV door middel van voorlichtingen bewustwordingscampagnes en huisbezoeken om een cultuurverandering teweeg te brengen. De afgelopen jaren heeft FSAN haar aandacht gevestigd op voorlichting over Vrouwelijke Genitale Verminking voor Afrikaanse gezinnen 6 7

6 in Nederland, Afrikaanse nieuwkomers in de Asielzoekerscentra en Afrikaanse jongeren. Daarnaast hield FSAN zich bezig met de training van sleutelpersonen en professionals. Met het project Agents of Change heeft FSAN een nieuwe groep bereikt, meisjes in de leeftijdscategorie jaar. Voor dit project zijn jonge vrouwen tussen de 18 en 22 jaar getraind om gezinnen met jonge meisjes in de leeftijdscategorie jaar voor te lichten. Belangrijkste leerpunt van dit project is dat het cruciaal is om een gesprek te starten tussen jonge meisjes en hun moeders over meisjesbesnijdenis om het taboe te doorbreken. Tevens is het van belang jonge meisjes in een vroeg stadium voor te lichten over meisjesbesnijdenis, zodat zij in de toekomst sterk in hun schoenen staan en zich met behulp van diverse sterke argumenten kunnen verzetten tegen VGV. FSAN heeft in 2011 samengewerkt met de Egyptische organisatie Better Life Association for Comprehensive Development (BLACD) in het project Our decision: no female circumcision met als doel kennisuitwisseling. Een van de leerpunten van dit project betreft het vroegtijdig informeren over VGV, kindermishandeling en kinderrechten. In Egypte krijgen jonge meisjes tussen de 10 en 16 jaar voorlichting over kinderrechten (meisjesbesnijdenis wordt ingebed), persoonlijke hygiëne en koken met als doel jonge meisjes te empoweren en te onderwijzen over meisjesbesnijdenis. In dit kader hebben wij onze aandacht gevestigd op jonge meisjes en jongens in de leeftijdscategorie jaar. In het verleden hebben wij gezien dat vroegtijdig informeren essentieel is in de strijd tegen VGV. Daarom is het in dit project belangrijk dat jonge meisjes en jongens bewust worden van hun rechten en de juiste informatie en middelen toegespeeld krijgen om hun rechten en die van hun zusjes en nichtjes te verdedigen. Doel van het project Vroegtijdig informatie geven aan meisjes en jongens in de leeftijdscategorie jaar over kinderrechten, kindermishandeling en VGV (in het kader van kinderrechten). Vroegtijdig informatie geven aan meisjes en jongens tussen de 10 en 16 jaar over maat schappelijk relevante onderwerpen: gevaren op sociale media, loverboys etc. Communicatievaardigheden overdragen aan kinderen (hoe zij zich kunnen uitdrukken). Het uitgangspunt is kinderrechten. Vanuit het kader van kinderrechten behandelden we de onderwerpen kindermishandeling, meisjesbesnijdenis (VGV) en andere maatschappelijk relevante onderwerpen (bv. Loverboys). Ons hoofddoel was om jonge meisjes en jongens uit de risicolanden te empoweren. In dit project werd voorlichting gegeven aan kinderen door actieve leden uit hun gemeenschap. Deze groep bestaat uit koranonderwijzers, huiswerkbegeleiders en oude VGV sleutelpersonen uit de directe omgeving. Kinderen stonden dus centraal in dit project. Doelgroep van het project De doelgroep van het project waren Somalische en West-Afrikaanse kinderen tussen de 10 en 16 jaar. 8 9

7 Bereikte doelen van het project 1. Met dit project hebben we aandacht gevestigd op de jeugd en het belang van vroegtijdige informatie over de onderwerpen kinderrechten, empowerment, kindermishandeling, VGV en actuele maatschappelijk relevante onderwerpen zoals gevaren van sociale media en loverboys. 2. Dankzij de lokale aanpak kreeg FSAN medewerking van ouders, omdat hun kinderen werden voorgelicht door personen uit de eigen gemeenschap. 3. Daarnaast hebben wij met dit project empowerment en kinderrechtenvoorlichting op lange termijn gestimuleerd. De zelforganisaties willen graag, mits daar de middelen voor zijn, de voorlichtingen structureel toevoegen in hun wekelijkse lessen in de lokale buurthuizen. 4. Bovendien is toenadering tot ouders gezocht door onderwerpen te behandelen zoals gevaren op sociale media. Door deze voorlichtingen begrijpen ouders de omgeving van hun kinderen en zijn ze bereid gesprekken met hun kinderen te voeren over wat er speelt in hun leefwereld. De relatie tussen kind en ouder is hierdoor sterk verbeterd. 5. Met een brede aanpak onder het kopje kinderrechten zijn de schadelijke traditie VGV en kindermishandeling behandeld. Juist omdat deze onderwerpen vanuit een brede invalshoek werden benaderd, kregen we minder weerstand vanuit de gemeenschap. Bovendien was het hoofddoel van dit project empowerment: jongeren informeren over hun rechten en capaciteiten helpen ontwikkelen, zodat zij in staat zijn hun rechten te claimen. 6. Met deze brede en gerichte aanpak zijn de betrokken actieve leden en zelforganisaties in staat om de verkregen kennis te gebruiken voor hun toekomstige projecten en activiteiten. 7. Met dit project is de samenwerking tussen de instellingen GGD, Pharos, Defence for Children en Afrikaanse zelforganisaties versterkt. Daarnaast is ook de samenwerking tussen FSAN als overkoepelende organisatie en de betrokken zelforganisaties versterkt. Stuurgroep van het project Tijdens dit project heeft FSAN een stuurgroep opgericht die bestaat uit de organisaties: Defence for Children, Pharos en GGD en de lokale zelforganisaties Stichting Asiya, Stichting Wadata en Stichting Somaliers Haarlem en Omgeving. Deze stuurgroep had als doel: kennis uit te wisselen en successen en uitdagingen met elkaar te delen tijdens stuurgroepbijeenkomsten. Daarnaast was de stuurgroep ook betrokken bij het trainingsweekend waarin actieve leden werden getraind. Overige samenwerkingen FSAN heeft ook samengewerkt met het Cultureel Educatief Centrum in Amsterdam Zuidoost (CEC). Zij hebben een conferentiezaal beschikbaar gesteld voor de afsluiting van het project. Tevens hebben ze op hun website reclame gemaakt voor de afsluiting van het project. Daarnaast is lokale Afrikaanse media erbij betrokken. Dit is één van pluspunten van dit project geweest

8 Resultaten 1. 4 Actieve leden getraind uit de steden Amsterdam, Capelle a/d IJssel en Haarlem, in totaal zijn er 12 actieve leden getraind. 2. Iedere organisatie heeft 8 voorlichtingen georganiseerd, in totaal zijn er 24 voorlichtingen georganiseerd Kinderen bereikt in de steden Amsterdam, Capelle a/d IJssel en Haarlem Keer met de stuurgroep overlegd en kennis uitgewisseld m.b.t. leerpunten en successen. 5. Vaardigheden en kennis van actieve leden over kinderrechten, mensenrechten en communicatie en empowerment is vergroot. 6. Vaardigheden en kennis van kinderen op het gebied van kinderrechten, mensenrechten, VGV en communicatie en expressiviteit is vergroot. 7. Er is een informatiepakket samengesteld voor de actieve leden dat up to date is gehouden en op lange termijn zal worden gebruikt door de zelforganisaties. 8. Professionaliteit en kennis van zelforganisaties is vergroot. Het project heeft bijgedragen aan de kennis van vrijwilligers en ouders over kinderrechten en gerelateerde onderwerpen. De zelforganisaties hebben kenbaar gemaakt deze kennis te zullen inzetten voor toekomstige projecten en activiteiten. 9. De samenwerking tussen professionals en zelforganisaties is versterkt. Aanbevelingen 1. Nadat FSAN en de zelforganisaties hebben gesproken over de inhoud van het project, hebben de zelforganisaties voorgesteld om ook de ouders in te lichten over de voorlichtingen. Daarom is het een aanbeveling voor de volgende keer om ook de ouders te informeren over de plannen van de zelforganisaties. Voor de ouders dient er een informatie avond georganiseerd te worden om hen in te lichten over de voorlichtingen. Het is belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de activiteiten, zodat ze hun kinderen thuis kunnen opvangen als ze vragen hebben. Daarnaast is het goed om ruimte te hebben waarin de kinderen en de ouders met elkaar kunnen praten en naar elkaar kunnen luisteren. 2. Ouders blijken ook interesse te hebben en nieuwsgierig te zijn naar de voorlichtingen. Tevens hebben ze behoefte aan opvoedondersteuning: hoe ga je om met het mobiele telefoongedrag van je kind? Waar trek je als ouder de grens? Hoe weet je zeker dat je 12 13

9 kinderen veilig aan het surfen zijn? Wat te doen als je kind gepest wordt? Vaak weten ouders niet hoe ze moeten omgaan met deze kwesties. Maar als ouders via de voorlichtingen informatie krijgen over waar hun kinderen mee te maken hebben, kunnen ze hier beter op inspelen. Ook daarom zijn de voorlichtingen onmisbaar, het creëert dialoog tussen kind en ouder en het brengt ze dicht bij elkaar. 3. De training aan de actieve leden is onmisbaar, omdat de actieve leden al zelf tegen vraagstukken aanliepen die tijdens de training werden behandeld. In hun werkzaamheden als huiswerkbegeleiders en koranonderwijzers vonden de actieve leden het moeilijk om streng op te treden als docent. Vaak weten deze actieve leden inhoudelijk veel over het onderwerp, maar hoe breng je dit over op een kind? Hoe zorg je ervoor dat ze blijven luisteren? Hoe houd je kinderen geïnteresseerd in de stof? Dat zijn dingen waarin de actieve leden meer ondersteuning zouden willen ontvangen. Voor het vervolg: de actieve leden hebben vakdidactische training nodig ter aanvulling van de inhoudelijke training om hen te leren hoe je de stof overbrengt op kinderen en hoe je optreedt als docent. 4. Het is belangrijk om bij het werven van actieve leden, meer jongeren te betrekken. De jeugd reageert positief op jongeren. Ze begrijpen elkaar beter en de jonge actieve leden kunnen zich inleven in de leefwereld van de jeugd. 5. De voorlichtingen kunnen in de toekomst voor meer kinderen worden georganiseerd aangezien de interesse groot is. Veel ouders hebben bij de zelforganisaties kenbaar gemaakt dat ze interesse hebben om hun kinderen de voorlichtingen te laten bijwonen. Het moet mogelijk gemaakt worden voor de zelforganisaties om de kinderen te kunnen opvangen in de ruimtes die ze gebruiken voor de voorlichtingen. Bijvoorbeeld, in plaats van 25 kinderen kan de groep worden vergroot tot 30. Zo kunnen bijvoorbeeld van 11:00 tot 13:00 ongeveer 15 kinderen voorlichting krijgen, en de tweede groep van 15 kinderen daarna. 6. De ervaringen die opgedaan zijn tijdens dit project dienen landelijk te worden uitgerold. Zelforganisaties, kinderen en betrokken instanties (stuurgroep) zijn het hier over eens. Conclusie Dankzij dit project heeft FSAN ervoor gezorgd dat 70 jongeren uit drie steden zijn geëmpowered. De voorlichtingen vonden vooral plaats binnen een omgeving die voor de jongeren bekend was, namelijk hun eigen gemeente. Via deze lokale aanpak heeft FSAN de drie zelforganisaties kunnen begeleiden in het voorlichten van de jeugd. Hierdoor is de jeugd beter in staat zichzelf uit te drukken en te communiceren. Bovendien hebben ze nu veel meer kennis over kindermishandeling, VGV in kader van kinderrechten en gevaren van sociale media. De actieve leden die binnen de zelforganisaties zijn getraind door FSAN en de professionals van de GGD, Defence for Children en Pharos, hebben ook hun kennis kunnen vergroten over deze onderwerpen. Bovendien heeft FSAN media zoals dagblad Trouw en Somalische websites kunnen betrekken bij dit project, wat voor grotere interesse bij Somalische ouders heeft gezorgd. De impact van dit project was enorm

10 Tot slot kunnen we stellen dat de jongeren die in dit project voorlichting kregen, geëmpowered en bewust van hun rechten zijn. Maar er is in de toekomst meer empowerment nodig! Nawoord FSAN wil bij deze alle betrokkenen bedanken, met name de ouders, vrijwilligers, de stuurgroep en de Stichting Kinderpostzegels voor de financiële ondersteuning. Publicaties Krantenartikel Trouw (1 juli 2013) Website Culturele Educatief Centrum (CEC) Pharos nieuwsbrief (juli 2013) Pharos VGV nieuwsbrief (september 2013) Somalische media (5 websites) FSAN website Bedrukte tassen Tekst & fotografie: Vormgeving: Drukwerk: FSAN DG Graphic Design De Koning Repro 16

11 Donker Curtiusstraat JL Amsterdam T: E: info@fsan.nl