Context. Hoorn van Afrika. Highlights. Belangrijkste thema's. Gerelateerde SDGs. rede, veiligheid en rechtvaardigheid

Transcriptie

1 Hoorn van Afrika Hoorn van Afrika Belangrijkste thema's Gerelateerde SDGs V rede, veiligheid en rechtvaardigheid Veiligheid en Rechtsorde Highlights 3 instellingen versterkt (als het gaat om rechtvaardigheid, effectiviteit, verant woordelijkheid of onafhankelijkheid) in Somalië 55 individuen hebben scholing, middelen of andere 4 ondersteuning ontvangen om werkgelegenheid en levensonderhoud te bevorderen 12 trainingen verzorgd aan professionals die een bijdrage leveren aan menselijke veiligheid Uitgaven (euro) 2016: Meerjaren strategie Resultatenfiche 6,53 miljoen Context De Hoorn van Afrika* was in 2016 nog steeds een zeer problematische regio. Ethiopië had te maken met de ernstigste politieke onrust in jaren, wat aanleiding was tot het uitroepen van de noodtoestand. In Zuid-Soedan escaleerde het conflict nog verder, wat leidde tot verergering van de humanitaire crisis en grote vluchtelingenstromen binnen de Hoorn. De algehele veiligheidssituatie in Somalië bleef onstabiel, doordat Al-Shabaab nog steeds verschillende geografische gebieden bezette en de asymmetrische oorlogvoering voortzette. De regio had bovendien te lijden onder extreme droogte, waardoor delen van Zuid-Soedan in 2017 te maken kregen met een hongersnood en in Somalië een ernstig risico op hongersnood bestaat. De destabiliserende invloed van landen in aangrenzende regio's, zoals Egypte en sommige Golfstaten, blijft toenemen. Nederland levert een bijdrage aan de * Soedan, Zuid Soedan, Ethiopië, Eritrea, Somalië, Djibouti verbetering van de stabiliteit, veiligheid en weerbaarheid vande regio door middel van verschillende programma's die ontwikkeling stimuleren, migratiestromen reguleren, gewelddadig extremisme voorkomen, mensenrechten bevorderen en de effecten van klimaatverandering beperken. Het werk in de Hoorn van Afrika moet worden gezien in combinatie met werk dat specifiek gericht is op Zuid-Soedan en Ethiopië, waarover afzonderlijk verslag wordt uitgebracht. Dit overzicht presenteert de resultaten op het thema Veiligheid en Rechtorde en richt zich specifiek op de ondersteuning van drie organisaties met een regionale focus - de Intergouvernementele Ontwikkelingsautoriteit (IGAD), de Afrikaanse Unie (AU) en het Instituut voor Veiligheidsstudies (ISS) en op ondersteuning van activiteiten in Somalië. Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 1

2 Uitgelicht project Somalia Stability Fund (SSF): Voetballen voor vrede Sool en Sanaag zijn betwiste gebieden tussen Somaliland en Puntland met een al lang bestaand geschil. Dat geschil heeft de verdeeldheid onder de lokale bevolking vergroot en het is moeilijk voor jongeren in de gebieden om betrokken te raken bij integrerende activiteiten en gesprekken in de gemeenschap. Het toernooi Football for Peace was een van de vele vredesinitiatieven die werden georganiseerd om de vrede te bevorderen en een grotere participatie van jongeren in de vredesopbouw te stimuleren. Vrouwen, ouderen en jongeren uit verschillende gemeenschappen moedigden de teams aan. De lokale autoriteiten prezen het initiatief en drongen aan op voortzetting ervan in de toekomst. Belangrijkste resultaten van de ambassade in Hoorn van Afrika Veiligheid en Rechtsorde Indicator Score Vooruitgang Aantal mensen (m/v) met verbeterde toegang tot justitie (formeel/informeel) in Somalië 68 Op schema Somalië is bezig met het vormen van een samenhangend rechtsstelsel gebaseerd op geharmoniseerde wetgeving. Het programma van United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) heeft de maritieme rechtshandhavingsinstanties in Mogadishu, Bosasso en Berbera versterkt met de hulp van een aantal donoren, waaronder Nederland. Een ander UNODCprogramma ondersteunt de bouw van het gevangenis- en rechtbankcomplex in Mogadishu. Naar verwachting zal de rechtbank in 2017 worden geopend. De toegang tot justitie voor daders met een groot risico zal hierdoor worden verbeterd en de regels en omstandigheden in de gevangenis zullen voldoen aan de internationale (mensenrechten)normen. De Nederlandse bijdrage aan het Somalia Stability Fund (SSF) heeft geleid tot betere toegang tot justitie door middel van alternatieve conflictoplossingsmechanismen. Nederland heeft zich actief ingezet voor de mensenrechten in Somalië en was medevoorzitter van de New Deal Working Group 3 die zich bezighield met de rechtsorde. Aantal mensen met verbeterde toegang tot justitie* Man 68% Vrouw 32% 68 * NL s bijdragen aan multi-donor trustfunds zijn niet geoormerkt en specifieke rapportage voor individuele donoren is niet vereist. De Nederlandse bijdrage aan de totale resultaten zijn berekend basis van het percentage van de Nederlandse bijdrage ten opzichte van het totale beschikbare budget. Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 2

3 Aantal instellingen dat is versterkt (als het gaat om rechtvaardigheid, effectiviteit, verantwoordelijkheid of onafhankelijkheid) in Somalië 3 Op schema Somalië heeft niet alleen een functionerende rechtsstaat nodig op het land, maar ook voor de territoriale wateren. Het UNODCprogramma voor maritieme misdaad wil deze kwestie aanpakken door maritieme rechtshandhavingsfunctionarissen te scholen op het gebied van politiebevoegdheden, verbeterde maritieme vaardigheden, mensenrechtenhandhaving en het gebruik van geweld en verdediging. Hoewel het probleem van piraterij in de afgelopen jaren al tot enorme internationale inspanningen heeft geleid, heeft de eigen maritieme rechtshandhavingscapaciteit van Somalië weinig steun ontvangen tot het UNODC-programma voor maritieme misdaad werd gestart. Door de maritieme politie en de kustwacht verder te versterken en bij deze instellingen aanwezig te blijven, zijn de rechtsorde en de veiligheidssituatie in de programmagebieden stabiel gebleven en op sommige gebieden verbeterd ten opzichte van In 2016 ontvingen 57 maritieme rechtshandhavingsfunctionarissen een officiële training*. 3 instellingen van de maritieme politie/kustwacht (in Mogadishu, Bosasso en Berbera) * NL s bijdragen aan multi-donor trustfunds zijn niet geoormerkt en specifieke rapportage voor individuele donoren is niet vereist. De Nederlandse bijdrage aan de totale resultaten zijn berekend basis van het percentage van de Nederlandse bijdrage ten opzichte van het totale beschikbare budget. Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 3

4 Aantal individuen die scholing, middelen of andere ondersteuning hebben ontvangen om de (zelfstandige) werkgelegenheid of het levensonderhoud te stimuleren (waar mogelijk gesplitst voor vrouwen en jongeren) 455 Op schema Het Somalia Stability Fund (SSF) stabiliseert kwetsbare delen van Somalië door projecten uit te voeren en de (her)instelling van formele overheidsstructuren te ondersteunen in nieuw gevormde en herstelde staten. Het Somaliland Development Fund (SDF) levert technische ondersteuning aan verschillende ministeries en investeert in verbetering van de dienstverlening, infrastructuur en ontwikkeling van de private sector. Somalië herstelt langzaam van de institutionele ineenstorting die het gevolg was van een decennialange burgeroorlog. Als er gegevens beschikbaar zouden zijn, zou het waarschijnlijk een van de minst ontwikkelde landen in de Index voor menselijke ontwikkeling zijn. Werkloosheid, met name onder jonge Somaliërs, is een potentiële aanjager van conflicten. Daarom wordt het stimuleren van werkgelegenheid gezien als een essentieel onderdeel van elk breder sociaal en economisch wederopbouwplan. In alle programma's die door de ambassade zijn ondersteund zijn scholingscomponenten met succes uitgevoerd. Deze steun werd gecombineerd met middelen en andere steun om mensen te helpen een eigen onderneming op te zetten. Aantal mensen - Jeugd (SSF)* 389 Aantal mensen - SDF* 20 Vrouw 54% Man 46% Man 65% Vrouw 35% Aantal mensen - Gevangenen die een beroepsopleiding ontvingen in Hargeisa en Garowe* Man 100% * NL s bijdragen aan multi-donor trustfunds zijn niet geoormerkt en specifieke rapportage voor individuele donoren is niet vereist. De Nederlandse bijdrage aan de totale resultaten zijn berekend basis van het percentage van de Nederlandse bijdrage ten opzichte van het totale beschikbare budget. 46 Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 4

5 Aantal trainingen voor beroepsbeoefenaars die een bijdrage leveren aan menselijke veiligheid 12 trainingen Op schema Het Institute of Security Studies - Africa Centre for Peace and Security- heeft in 2016 scholing gegeven aan beleidsmakers en relevante belanghebbenden uit 21 verschillende Afrikaanse landen en zo de bekwaamheden en capaciteiten van overheidsen niet-overheidsactoren op het gebied van menselijke veiligheid verbeterd. Aantal trainingen 12 Cursussen 58% Curriculumworkshops 25% Seminars 17% Indicator Score Vooruitgang Aantal medewerkers van de AU Peace and Security Department (PSD), dat wordt gefinancierd door NL en andere donoren 176 Vooruitgang, maar niet op schema Door de betaling van salarissen kan AU-PSD haar activiteiten op het gebied van vrede en veiligheid in Afrika uitvoeren. De AU-PSD is onder meer verantwoordelijk voor het management van Afrikaanse vredesondersteunende operaties, zoals AMISOM, bemiddelingsprocessen en vroegtijdige waarschuwing en preventie van conflicten. De AU bemiddelt in verschillende Afrikaanse conflicten en is onder meer betrokken bij de bemiddelingsprocedures tussen president Mbeki in Soedan en president Konare in Zuid-Soedan. De AU-PSD heeft een eenheid bemiddelingsondersteuning opgezet die deze processen ondersteunt. Een ander voorbeeld is het kantoor van AU in Burundi, dat was belast met het ondersteunen van militaire en mensenrechtenwaarnemers ter plaatse tijdens de voortdurende politieke crisis. Het Continental Early Warning System is versterkt om conflictanalyse te verbeteren en de Afrikaanse Unie in staat te stellen in een vroeger stadium te reageren op potentiële conflicten. Aantal medewerkers 176 Experts 53% Ondersteunend 47% Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 5

6 Aantal medewerkers van de Peace and Security Department (PSD) van de IGAD dat wordt gefinancierd door NL en andere donoren 40 Vooruitgang, maar niet op schema De Peace and Security Department (PSD) van de IGAD is verantwoordelijk voor intergouvernementele activiteiten op het gebied van vrede en veiligheid in de regio Hoorn van Afrika. In de praktijk kan de IGAD dankzij de donorfinancieringen, naast andere activiteiten, bemiddelings- en staatsopbouwactiviteiten uitvoeren in Zuid-Soedan en Somalië. Evenals activiteiten op het gebied van vroegtijdige waarschuwingen en conflictpreventie in verschillende grensgebieden van de Hoorn van Afrika. Aantal medewerkers 40 Experts 38% Ondersteunend 63% Achtergrond & toekomst Blik op de toekomst Zowel de AU als de IGAD hebben een capaciteitstekort, waardoor de resultaten minder zijn dan verwacht. Het zijn multilaterale organisaties met te weinig middelen. Binnen de AU zijn deze uitdagingen erkend door president Kagame. Hij heeft hervormingsplannen voorbereid, die op dit moment worden besproken door de lidstaten. Een van de voorstellen is het verhogen van de bijdragen van de lidstaten aan de financiering van de AU. Somalië: de door de ambassade ondersteunde programma's in Somalië verliepen grotendeels zoals gepland. Enige uitzondering is het programma met betrekking tot het Mogadishu Prison and Major Crimes Complex van het Bureau van de Verenigde Naties voor drugs- en misdaadbestrijding (UNODC). De bouw van het gevangenis- en rechtbankcomplex in Mogadishu werd vertraagd door problemen tussen de aannemer van UNOPS en de penitentiaire dienst. Intussen zijn deze problemen opgelost en is een groot deel van het complex gebouwd. Internationale partners zijn zich bewust van de uitdagingen waarmee de AU en de IGAD te maken hebben. In de dialoog met beide organisaties proberen de partners een planning af te spreken die zo realistisch mogelijk is. De partners benadrukken ook de noodzaak van hogere bijdragen door de lidstaten van beide organisaties. Hier wordt nog aan gewerkt. Met betrekking tot het initiatief van Kagame en de financiële hervormingen ligt de bal nu bij de AU-lidstaten. Somalië: Nederland zal in 2017 steun blijven leveren aan het Somalia Stability Fund, het Somaliland Development Fund en Free Press Unlimited. De nadruk zal blijven liggen op stabiliteit en rechtsorde als belangrijkste programmagebieden. Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 6

7 Financiële samenvatting Totale uitgaven van de ambassade 6,525,831 Uitgaven 2016 per thema Veiligheid en Rechtsorde 100% Uitgaven 2016 per kanaal Multilaterale organisaties 57% Overheid 34% Onderzoeksinstellingen en bedrijven 9% 6,53 miljoen (euro) 6,53 miljoen (euro) Ministerie van Buitenlandse Zaken, september 2017 Nederlandse ontwikkelingsresultaten 2016 Hoorn van Afrika - 7