Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht"

Transcriptie

1 Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Nederlandse Defensie Academie

2 Inleiding Sinds 2007 verzorgt de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) de Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht (PAO MJD-K). Deze opleiding is bestemd voor juristen met een afgeronde Master Nederlands recht, met civiel effect, die een functie gaan vervullen als militair jurist bij de krijgsmacht (bij het Commando Zee-, Land-, of Luchtstrijdkrachten). Indeling van de opleiding De totale duur van de PAO MJD-K is 2 jaar en bestaat uit 5 componenten. 1 e jaar - Algemene Luitenantsopleiding (ALO) (Militaire opleiding tot officier), samen met aspirant-officieren van de Militair Wetenschappelijke Opleiding. - Gemeenschappelijke Officiersopleiding (GOO) aan de Faculteit Militaire wetenschappen (FMW), samen met aspirant-officieren van de Militair wetenschappelijke opleiding. 2 e jaar - Doorlopend: 5 stages bij de juridische afdelingen van het Commando Zee-, Land-, en Luchtstrijdkrachten, het Commando Dienstencentra en de Koninklijke Marechaussee (inclusief OM). - Vaktechnische opleiding: specialisatie Militair Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Zie ook: - Delen uit de Bachelor Krijgswetenschappen aan de Faculteit Militaire Wetenschappen (samen met de aspirant-officieren van de Militair Wetenschappelijke Opleiding). versie

3 De PAO MJD-K is schematisch weergegeven in Figuur 1. Jaar 1, 1e semester (aug-jan) Jaar 2, 1e semester (aug-jan) adelborsten+cadetten Adelborsten KIM Cadetten KMA KMA UvA Non-BA 10 wk met eigen opkomst Non-BA met 2e jaars ALO - 1 Vak MLE 7 EC Kerst 2 wk Kerst 2 wk Kerst 2 wk Vakken Militair Recht 15 EC Jaar 1, synchroon 2e semester (jan-sep) Jaar 2, 2e semester (jan-sep) KMA KMA UvA Ba-GOO Ba-GOO 6 wk Non-Ba 2wk Assaut Vak MOPN 7EC, Vakken Militair Recht 15 EC Ba-GOO Figuur 1 Zomerverlof 4 wk Zomerverlof 4 wk De PAO MJD-KD vindt plaats aan de NLDA in Breda (juristen van het Commando Land-, of Luchtstrijdkrachten) resp. Den-Helder/Breda (Commando Zeestrijdkrachten) en de Universiteit van Amsterdam (allen). versie

4 Curriculum Vanwege de reeds afgeronde wetenschappelijke opleiding in de rechtsgeleerdheid en het bijbehorende curriculum worden slechts de volgende vakken uit de GOO gevolgd: Academische introductie, Inleiding operaties 1, Inleiding krijgswetenschappen, Inleiding bedrijfswetenschappen, Inleiding militaire systemen, Inleiding operaties 2, Communicatieve vaardigheden Nederlands en Communicatieve vaardigheden Engels. De specialisatie Militair recht aan de UvA bestaat uit 6 vakken: Krijgsmacht & Staatsrecht, Militair Ambtenarenrecht, International Humanitarian Law, Militair Straf- en Tuchtrecht, International Law of Military Operations en International Criminal Tribunals-Substantive Law. Uit de Bachelor Krijgswetenschappen aan de FMW worden 2 vakken gevolgd: Militair Leiderschap & Ethiek en Militaire Operatiën. GOO UvA FMW Vak EC Vak EC Vak EC Academische introductie 0 Krijgsmacht & Staatsrecht 5 Militair Leiderschap en Ethiek 7 Inleiding Operaties 1 2 Militair Ambtenarenrecht 5 Militaire Operatiën 7 Inleiding Krijgswetenschappen 5 International Humanitarian Law 5 s 16 Inleiding Bedrijfswetenschappen 4 Militair Straf- en Tuchtrecht 5 Inleiding Militaire Systemen 6 International Law of Military Operations 5 Inleiding Operaties 2 3 International Criminal Tribunals, subst. Law 5 Communicatieve vaardigheden Eng. 3 Communicatieve vaardigheden Ned. 2 Zelfstudie 5 Totaal: 30 Totaal: 30 Totaal: 30 Figuur 2 versie

5 s Tijdens het 2 e jaar worden er stages gelopen bij de juridische afdelingen van het Commando Zee-, Land-, en Luchtstrijdkrachten, het Commando Dienstencentra en bij de Koninklijke Marechaussee (inclusief OM). Deze 5 stages zullen gedurende het gehele 2 e jaar doorlopend plaatsvinden. De indeling van de verschillende stages is schematisch weergegeven in Figuur 3. landmacht Jurist luchtmacht Jurist marine Jurist Jaar 2 Semester 1 8 EC KL 10wk Klu Klu 10wk Kmar & OM KM 10wk CDC/JDV Kmar & OM CDC/JDV Kmar & OM Jaar 2 Semester 2 8 EC CDC/JDV KM KL KM KL Klu Figuur 3 versie

6 Studielast De PAO MJD-K omvat naast de Algemene Luitenantsopleiding 90 EC. Diploma Indien aan alle opleidingseisen is voldaan, ontvangt de jurist het diploma PAO MJD-K. Perspectief: militair juristen Militair juristen zijn werkzaam binnen verschillende onderdelen van defensie. Zij treden op als bedrijfsjuristen en staan commandanten en staven bij met advies op de verschillende onderdelen van het militaire recht. De Militair Juridische Dienst Krijgsmacht is de interservice organisatie die de verschillende separate diensten en afdelingen verbindt. Informatie Informatie over de PAO MJD-K kan worden verkregen bij kolonel Mr. dr. J.E.D. Voetelink, / versie

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Nederlandse Defensie Academie Inleiding Sinds 2007 verzorgt de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) de Postacademische Opleiding Militair

Nadere informatie

Opleiding tot militair jurist. door

Opleiding tot militair jurist. door 71 Opleiding tot militair jurist door Dr. P.J.J. van der Kruit 1 ) Inleiding Het beroep van militair jurist is vrijwel zo oud als de krijg zelf. Cicero 2 ) en Grotius 3 ) hielden zich reeds bezig met het

Nadere informatie

Cadettencorps Breda. Koninklijke Militaire Academie

Cadettencorps Breda. Koninklijke Militaire Academie Cadettencorps Breda Koninklijke Militaire Academie Colofon Uitgave september 2009. Deze brochure is een uitgave van het Cadettencorps Breda. Voor meer informatie kun je terecht op internet: www.nlda.nl/cadettencorps.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 29 200 X Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2004 Nr. 66 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Nadere informatie

KM A 175 j AAR BREDA \ Embleem KMA. en in de samenleving.

KM A 175 j AAR BREDA \ Embleem KMA. en in de samenleving. Verbeter voortdurend, maar behoud het goede C.G.J. Hilderink - generaal-majoor van de Koninklijke Luchtmacht* Inleiding Al 175 jaar is de Koninklijke Militaire Academie het belangrijkste opleidingsinstituut

Nadere informatie

Bij het TalenCentrum Defensie (TCD) te Breda zijn alle taalspecialisten van de krijgsmacht ondergebracht.

Bij het TalenCentrum Defensie (TCD) te Breda zijn alle taalspecialisten van de krijgsmacht ondergebracht. Lezing van Luitenant-kolonel drs. Miepke Bos-Bakx tijdens de bijeenkomst van Senoca op 19 mei 2017 over het Ministerie van Defensie en het daaronder vallende TalenCentrum Defensie. Bij het TalenCentrum

Nadere informatie

CvE-lijst van niet-croho opleidingen Lijst A

CvE-lijst van niet-croho opleidingen Lijst A CvE-lijst van niet-croho opleidingen Lijst A Onderstaande opleidingen zijn door de respectievelijke faculteiten op de CvE-lijst geplaatst. Dit betekent dat onderstaande opleidingen wel in aanmerking zouden

Nadere informatie

Minister IGK SG/PSG. CZSK Bestuursstaf

Minister IGK SG/PSG. CZSK Bestuursstaf BIJLAGE: ORGANOGRAMMEN Organogrammen vraag 98 Organogram Defensie Minister IGK SG/PSG ADD BSG DBO DCo DF&C DJZ CDS HDB HDFC HDBV HDP MIVD MLA CDC DMO CLSK CLAS Operationele Commando s CZSK Bestuursstaf

Nadere informatie

Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen 2015-2016

Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen 2015-2016 Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen 2015-2016 Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Ministerie van Defensie Breda, Den Helder, september

Nadere informatie

Studiegids Krijgswetenschappen

Studiegids Krijgswetenschappen VERSIE 1.00 Augustus 2015 Studiegids Krijgswetenschappen Bachelor Krijgswetenschappen Voor de adelborsten en cadetten KW Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, augustus

Nadere informatie

Studiegids Krijgswetenschappen

Studiegids Krijgswetenschappen VERSIE 1.0 Juli 2014 Studiegids Krijgswetenschappen Bachelor Krijgswetenschappen Voor de adelborsten en cadetten KW Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, juli 2014 Voorwoord

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 5 0 1 4 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding

Nadere informatie

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Studiegids Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar 2016-2017 Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Opleidingsbestuur MBW Nederlandse Defensie Academie September

Nadere informatie

Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht. T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts

Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht. T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts 1 Algemeen Militair Verpleegkundige 2 Mini CV Sedert 1986 werkzaam als militair arts Tot 1996 bij de Kon Landmacht

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

hun familie, geachte aanwezigen,

hun familie, geachte aanwezigen, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de uitreiking van de eerste universitair erkende diploma s van de Nederlandse Defensie Academie op 26 maart 2012 te Den Helder.

Nadere informatie

Mei Krijgswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie

Mei Krijgswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Mei 2010 Krijgswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Uitgave: Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus 8035 3503 RA Utrecht

Nadere informatie

Vereniging van Oud-Medewerkers s-hertogenbosch Aan de leden van de Vereniging van Oud-Medewerkers datum 4 juli 2016 contactpersoon Corien Blankestein onderwerp Excursie Koninklijke Marine telefoon 088-5256197

Nadere informatie

De bacheloropleiding Krijgswetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie

De bacheloropleiding Krijgswetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie DE MUNNIK De bacheloropleiding Krijgswetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie De Verklaring van Bologna in juni 1999, inmiddels door 45 landen ondersteund, leidde tot een Bacheloren Master-structuur

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 6-0 7 6 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het College van beroep van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen het Bestuur van

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen

De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen SOETERS ET AL De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen De Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie verzorgt vijf bacheloropleidingen. Eén ervan, civiele techniek,

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7636 3 mei 2011 Wijziging regeling commandanten 26 april 2011 Nr. BS/2011008944 Afdeling Personeelsbeleid en Rechtspositie

Nadere informatie

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Inhoud De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Defensie Directie Communicatie Vormgeving: Grafische

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 2-0 1 3 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep XXX, appellante tegen het Bestuur van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding

Nadere informatie

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben.

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben. Het leger Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland De overheid Moeilijkheid; *** Tijd: *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom

Nadere informatie

September 2009. Militaire Systemen & Technologie Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie

September 2009. Militaire Systemen & Technologie Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie September 2009 Militaire Systemen & Technologie Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Uitgave: Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus 8035

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 4 1 1 6 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit Rechtsgeleerdheid, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding

Nadere informatie

Nieuwe regelingen toegang en toelating masteropleidingen

Nieuwe regelingen toegang en toelating masteropleidingen Datum 27 mei 2014 Onderwerp Toegang en toelating masteropleidingen FdR 2014-2015, relevante artikelen uit de hoofdstukken 5 van de FdR Onderwijs- en Examenregelingen 2014-2015 van de desbetreffende master

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN VAN DE MASTEROPLEIDING GESCHIEDENIS

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN VAN DE MASTEROPLEIDING GESCHIEDENIS B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE MASTEROPLEIDING GESCHIEDENIS FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2016-2017 Deel B: opleidingsspecifiek deel 1. Algemene bepalingen

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Ten Geleide bij de tweede druk

Ten Geleide bij de tweede druk Ten Geleide bij de tweede druk Hoofdstuk 1 Militaire ethiek. Een algemene inleiding - Th.A. van Baarda en D.E.M. Verweij 1. Mazen in de wet, grijze zones en het belang van militaire ethiek; doel van dit

Nadere informatie

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Studiegids Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar 2018-2019 Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Opleidingsbestuur MBW Nederlandse Defensie Academie September

Nadere informatie

Inhoud van de briefing

Inhoud van de briefing De voortgezette vorming Adlministrateur Begeleidingscommissie voor de hervorming van de Civiele Veiligheid 15 maart 2017 Arnaud DE DECKER, Ing. Kolonel met het brevet van Militair Directeur van de Inhoud

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Welkom. Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO-studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Maastricht University

Welkom. Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO-studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Maastricht University Welkom Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO-studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Maastricht University Informatie voor HBO-studenten Toelating en de switch van

Nadere informatie

Generaals, hoogleraren en docenten. van de NLDA, dames en heren en. vooral: cadetten en adelborsten van. de Nederlandse Defensie Academie,

Generaals, hoogleraren en docenten. van de NLDA, dames en heren en. vooral: cadetten en adelborsten van. de Nederlandse Defensie Academie, Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, ter gelegenheid van de opening van het Academisch Jaar van de Nederlandse Defensie Academie, 1 september 2010 te Breda. Let op: Alleen gesproken

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:2229

ECLI:NL:RBDHA:2017:2229 ECLI:NL:RBDHA:2017:2229 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 08-03-2017 Datum publicatie 22-03-2017 Zaaknummer AWB - 16 _ 4695 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Ambtenarenrecht

Nadere informatie

Law Extra. Doelstelling van Law Extra

Law Extra. Doelstelling van Law Extra Law Extra Doelstelling van Law Extra De Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit Nijmegen biedt haar meest getalenteerde en ambitieuze studenten de mogelijkheid om naast de reguliere

Nadere informatie

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Commercieel Privaatrecht van de Erasmus

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Vervoer gevaarlijke stoffen

Vervoer gevaarlijke stoffen Vervoer gevaarlijke stoffen binnen Defensie Edwin van de Ven Inhoud Defensie Uitzonderingspositie Defensie Voorbereidingen (Gereedstelling) We vertrekken. We doen ons werk. We gaan weer naar huis.. 2 Defensie

Nadere informatie

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Inhoud De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Defensie Directie Communicatie April 2016 Vormgeving/fotografie:

Nadere informatie

Vrije Universiteit. Faculteit der Rechtsgeleerdheid ( 08-09)

Vrije Universiteit. Faculteit der Rechtsgeleerdheid ( 08-09) Vrije Universiteit Faculteit der Rechtsgeleerdheid ( 08-09) Vak ECTS Onderwijs Tentamen Bedrijfseconomie A 5,7 05.01.09-10.04.09 8 april 2009 31 augustus 2009 Bedrijfseconomie B 5,7 02.02.09-10.04.09 8

Nadere informatie

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag.

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! De lancering

Nadere informatie

Welkom Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Welkom Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Welkom Informatiesessie: Doorstroommogelijkheden HBO studenten naar masteropleidingen aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Katrien Vantilt Communicatieadviseur Master Open Dag 18 maart 2017 Informatie

Nadere informatie

Verkorte Programma- en Studiegids

Verkorte Programma- en Studiegids Verkorte Programma- en Studiegids Bachelor Krijgswetenschappen minor Militair recht 2017-2018 Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, 2017 1 Voorwoord De Faculteit Militaire

Nadere informatie

SUB PVE 10/00 SPECIFICATIE: PET- EN HOED EMBLEMEN T.B.V. - KL - KMAR ONDERDEEL VAN GENERIEK PVE : R.M.E. van Roekel-Boerhout.

SUB PVE 10/00 SPECIFICATIE: PET- EN HOED EMBLEMEN T.B.V. - KL - KMAR ONDERDEEL VAN GENERIEK PVE : R.M.E. van Roekel-Boerhout. SUB PVE 10/00 ONDERDEEL VAN GENERIEK PVE 105133 SPECIFICATIE: PET- EN HOED EMBLEMEN T.B.V. - KL - KMAR Medewerker KPU-BEDRIJF / AFD. KETENMANAGEMENT / SECTIE TECHNIEK 2 juli 2012 Paraaf : : R.M.E. van

Nadere informatie

NA HAVO-5. M. Wiegeraad

NA HAVO-5. M. Wiegeraad NA HAVO-5 M. Wiegeraad ONDERWERPEN HOGER ONDERWIJS: Hoger Beroeps Ondewijs (HBO) Wetenschappelijk Onderwijs (WO) Aanmelding Bacherlor / Master Buitenland? Doorstroming HAVO-5 VWO-5 HET HOGER ONDERWIJS

Nadere informatie

mastertrack Governance & Law in Digital Society

mastertrack Governance & Law in Digital Society Bijlage 2 Samenvatting aanvraag nevenvestiging mastertrack Governance & Law in Digital Society Faculteit Rechtsgeleerdheid Campus Fryslân 1 Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking

Nadere informatie

MAAK KENNIS MET DE OPLEIDING NOTARIEEL RECHT

MAAK KENNIS MET DE OPLEIDING NOTARIEEL RECHT MAAK KENNIS MET DE OPLEIDING NOTARIEEL RECHT FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID MR. F.A. GROOTE WASSINK WELKOM Wat is notarieel recht? Opbouw opleiding Beroepsperspectief Studeren aan de VU Praktische zaken

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappij 2019-2020 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Presentatie Recht en Economie

Presentatie Recht en Economie Presentatie Recht en Economie Prof. dr. Koen Caminada Index - Programma s met economie - Afstudeerrichting Recht & economie - Waarom Recht & economie - Voorbeelden van vragen - Afstudeerrichtingen - Opbouw

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 3 2 4 6 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, verweerder

Nadere informatie

Studiegids Krijgswetenschappen

Studiegids Krijgswetenschappen VERSIE 1.1 juli 2018 Studiegids Krijgswetenschappen Bachelor Krijgswetenschappen Studiejaar 2018-2019 Voor de adelborsten en cadetten KW Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 J uni 2016 SAMENVATTING Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Militaire ethiek. Een algemene inleiding - Hoofdstuk 2 Leiderschap in de praktijk -

Hoofdstuk 1 Militaire ethiek. Een algemene inleiding - Hoofdstuk 2 Leiderschap in de praktijk - Hoofdstuk 1 Militaire ethiek. Een algemene inleiding - Th.A. van Baarda en D.E.M. Venveij 17 1.1 Mazen in de wet, grijze zones en het belang van militaire ethiek; doel van dit boek 17 1.2 De verschillende

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:2227

ECLI:NL:RBDHA:2017:2227 ECLI:NL:RBDHA:2017:2227 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 08-03-2017 Datum publicatie 14-03-2017 Zaaknummer AWB - 16 _ 4692 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Ambtenarenrecht

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Overgangsregeling accentprogramma s M Rechtsgeleerdheid 2015-2016

Overgangsregeling accentprogramma s M Rechtsgeleerdheid 2015-2016 Overgangsregeling accentprogramma s M Rechtsgeleerdheid 2015-2016 Hieronder zijn de verschillende accentprogramma s opgenomen. Hierin is aangegeven welke vakken studenten die voor september 2015 met de

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 17 februari 2014 Betreft Risicoanalyse integriteit NLDA Inleiding

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 17 februari 2014 Betreft Risicoanalyse integriteit NLDA Inleiding > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

De krijgsmacht beleeft roerige

De krijgsmacht beleeft roerige Kennis is macht, karakter is meer! 1 Initiële officiersvorming aan de Nederlandse Defensie Academie drs. P.J.E.J. van den Aker kolonel der cavalerie* Inleiding De krijgsmacht beleeft roerige tijden. In

Nadere informatie

Bijlagen. Grenzen aan de eenheid. Iris Andriessen Wim Vanden Berghe Leen Sterckx

Bijlagen. Grenzen aan de eenheid. Iris Andriessen Wim Vanden Berghe Leen Sterckx Bijlagen Grenzen aan de eenheid Iris Andriessen Wim Vanden Berghe Leen Sterckx Inhoud Topiclijst vrouwen... 2 Topiclijst etnisch-culturele minderheden... 5 Topiclijst lhb-personeel... 2 Bijlage B2... 6

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid: overgangsregeling bij herziening bachelorcurriculum

Faculteit der Rechtsgeleerdheid: overgangsregeling bij herziening bachelorcurriculum Faculteit der Rechtsgeleerdheid: overgangsregeling 2014-2015 bij herziening bachelorcurriculum 26 mei 2014 Aanvulling 10 juli 2014, betreft een explicitering van de overgangsbepaling voor het vak Economie.

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2000 198 Wet van 13 april 2000, houdende vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Defensie (X) voor

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 2015 2016 34 475 X Jaarverslag en slotwet Ministerie van Defensie 2015 2 Nr. 3 VOORSTEL VAN WET 18 mei 2016 Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning

Nadere informatie

Leergang Verzekeringsrecht

Leergang Verzekeringsrecht Leergang Verzekeringsrecht eggens.uva.nl/leergangverzekeringsrecht Waarom kiezen voor de leergang Verzekeringsrecht aan de Universiteit van Amsterdam? De leergang Verzekeringsrecht is bij uitstek geschikt

Nadere informatie

Regeling Praktijkonderzoekstage-scriptietraject (POSST)

Regeling Praktijkonderzoekstage-scriptietraject (POSST) Regeling Praktijkonderzoekstage-scriptietraject (POSST) 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is uitsluitend van toepassing op het praktijkonderzoekstage-scriptie

Nadere informatie

Krijgsbedrijf x wetenschap = krijgswetenschap

Krijgsbedrijf x wetenschap = krijgswetenschap Krijgsbedrijf x wetenschap = krijgswetenschap De formele erkenning van het militair-wetenschappelijk onderwijs aan de Nederlandse Defensie Academie komt naderbij. Er zijn nog enkele belangrijke stappen

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 8 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

MASTER IN DE RECHTEN OVERHEID EN RECHT RECHTSBEDELING

MASTER IN DE RECHTEN OVERHEID EN RECHT RECHTSBEDELING MASTER IN DE RECHTEN OVERHEID EN RECHT RECHTSBEDELING WAT JE ZEKER MOET WETEN? diploma master in de rechten samenwerkingsverband tul (UHasselt en Maastricht University) en de KU Leuven afstudeerrichtingen

Nadere informatie

Studenten Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Studenten Faculteit der Rechtsgeleerdheid Aan Studenten Van Cleveringa Onderwijs Instituut Contactpersoon Studieadviseurs Datum 8 juli 2009 Onderwerp Overgangsregelingen nav. Curriculumwijzigingen miv. 1 sept. 2009 bij de vier bacheloropleidingen:

Nadere informatie

Pedagogische Wetenschappen

Pedagogische Wetenschappen Pedagogische Wetenschappen Bachelordag Universiteit van Amsterdam dr. Machteld Hoeve Sabine Nijbroek Geke Meessen, MSc. Zaterdag 18 maart 2017 Programma Welkomstwoord Minicollege door dr. Machteld Hoeve

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Nr. 1 VOORSTEL VAN WET 19 september 2017 Wij

Nadere informatie

Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015

Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015 Deel 2 Opleidingsspecifiek deel: Master Theologie Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

MILITAIRE SYSTEMEN EN TECHNOLOGIE

MILITAIRE SYSTEMEN EN TECHNOLOGIE MILITAIRE SYSTEMEN EN TECHNOLOGIE FACULTEIT MILITAIRE WETENSCHAPPEN NEDERLANDSE DEFENSIE ACADEMIE QANU Catharijnesingel 56 PO Box 8035 3503 RA Utrecht The Netherlands Telefoon: +31 (0) 30 230 3100 E-mail:

Nadere informatie

Faculteit Militaire Wetenschappen in perspectief

Faculteit Militaire Wetenschappen in perspectief De Nederlandse Defensie Academie presenteert de Faculteit Militaire Wetenschappen in perspectief Onderwijs- en onderzoeksverslag 2016 Inhoudsopgave De Faculteit Militaire Wetenschappen: Uw kennispartner

Nadere informatie

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten. 1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling bacheloropleidingen 2013-2014: specifiek deel bachelor European Law School Inhoud

Onderwijs- en Examenregeling bacheloropleidingen 2013-2014: specifiek deel bachelor European Law School Inhoud Onderwijs- en Examenregeling bacheloropleidingen 2013-2014: specifiek deel bachelor European Law School Inhoud Onderwijs- en Examenregeling bacheloropleidingen 2013-2014: specifiek deel bachelor European

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 550 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2017 Nr. 1 VOORSTEL VAN WET 20 september 2016 Wij

Nadere informatie

Ervaringsdossier Wethouders

Ervaringsdossier Wethouders Ervaringsdossier Wethouders Het is noodzakelijk dat (ex-)wethouders een beeld hebben van hun competenties en talenten. Voor hen is investeren in de eigen loopbaan steeds belangrijker. Als enige universiteit

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

JIVC en OPS in vogelvlucht. Ronald Kolkman Directeur JIVC/OPS

JIVC en OPS in vogelvlucht. Ronald Kolkman Directeur JIVC/OPS Ronald Kolkman Directeur JIVC/OPS Ministerie van Defensie Minister Bestuursstaf Secretaris- Generaal Commando DienstenCentra ` Marine Commandant der strijdkrachten Landmacht Defensie Materieel Organisatie

Nadere informatie

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: De begrotingsstaat van het Ministerie

Nadere informatie

Januari 2009. Militaire Bedrijfswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie

Januari 2009. Militaire Bedrijfswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Januari 2009 Militaire Bedrijfswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Uitgave: Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus 8035

Nadere informatie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie Reservist bij de Koninklijke Marechaussee De leukste baan! naast je werk of studie Operationeel Centrum Mobiel toezicht veiligheid Grensbewaking Schiphol Beveiliging Koninklijk Huis Als het erop aankomt

Nadere informatie

BA Fiscaal Recht Faculty of Law

BA Fiscaal Recht Faculty of Law BA Fiscaal Recht Faculty of Law 2008 Universiteit Maastricht BA Fiscaal Recht Page 1 of 56 Table of content Inleiding in de Rechtswetenschap... 3 Vaardigheden voor Juristen A... 5 Inleiding Straf- en Strafprocesrecht...7

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 300 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2016 Nr. 1 VOORSTEL VAN WET 15 september 2015 Wij

Nadere informatie

2012D40857. Lijst van vragen

2012D40857. Lijst van vragen 2012D40857 Lijst van vragen De vaste commissie voor Defensie heeft de minister van Defensie de volgende vragen ter beantwoording voorgelegd over de Personeelsrapportage van Defensie midden 2012 (33 400

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur gev aan opbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitd onderstaande samvatting dan kunt u dat kbaar mak bij het bureau van de

Nadere informatie

KRIJGSWETENSCHAPPEN FACULTEIT MILITAIRE WETENSCHAPPEN NEDERLANDSE DEFENSIE ACADEMIE

KRIJGSWETENSCHAPPEN FACULTEIT MILITAIRE WETENSCHAPPEN NEDERLANDSE DEFENSIE ACADEMIE KRIJGSWETENSCHAPPEN FACULTEIT MILITAIRE WETENSCHAPPEN NEDERLANDSE DEFENSIE ACADEMIE QANU Catharijnesingel 56 PO Box 8035 3503 RA Utrecht The Netherlands Telefoon: +31 (0) 30 230 3100 E-mail: support@qanu.nl

Nadere informatie