De Taak Risico Analyse (TRA)

Transcriptie

1 De Taak Risico Analyse (TRA) Bezint eert gij begint door J.N. (Hans) Rijnders MBA van HKb Echelon Pagina 1

2 Inhoudsopgave Inleiding...3 Wat is een TRA?...3 Doel TRA...3 Reikwijdte (scope) van de TRA + beslisproces wel/geen TRA...4 Methodiek TRA...5 Administratie TRA...5 Het Taak Risico Analyse Formulier...6 Taak Risico Kwalificatielijsten...6 Taak Risicoclassificatie Factor lijst...6 Taak Risico Hulplijst...6 Samenstelling TRA team...6 Stappenplan Taak Risico Analyse...7 Taak Risico Analyse...8 Bijlagen...9 Pagina 2

3 Inleiding Wanneer en hoe stelt men een Taak Risico Analyse (TRA) op voor een taak binnen de functie van vastgoedinspecteur die, anders dan bij routinematig werk, een hoog, of, een zeer hoog risico met zich meebrengt. Om een juist beeld te krijgen van de TRA methodiek wordt allereerst gekeken naar wat een TRA precies is. Vervolgens zijn het doel en de reikwijdte (scope) van een dergelijke TRA afgebakend. Er wordt hier gekeken naar de plek die een TRA inneemt binnen het totaal aan veiligheidsmaatregelen voor een binnen ARBO regels geborgde taakuitoefening door een vastgoedinspecteur. Daarna is de TRA methodiek zelf beschreven, inclusief de daarbij betrokken functionarissen van een organisatie. Als laatste het stappenplan om tot een juiste TRA te komen benoemd en is er een TRA opgesteld voor de taak: Voer een houtrotinspectie uit aan een gevel van niet grondgebonden woningen m.b.v. een door derden bediende, ingehuurde, hoogwerker. Wat is een TRA? Een Taak Risico Analyse (TRA) is een methode om risico s van een bepaalde taak / werkzaamheid te herkennen en een aangepaste werkmethode te ontwikkelen vanuit de standaard werkmethode om zo deze voorziene risico s te beperken. Onder het begrip RISICO wordt verstaan: de mate van waarschijnlijkheid dat een ongewenst effect zal plaats vinden. Risico s kunnen - ondermeer- beïnvloed worden door: De aard van het werk; De werkplek en/of de omgeving van de werkplek die kunnen zorgen voor verhoogde risico s; De condities waaronder het werk uitgevoerd dient te gaan worden; De (hoge) mate van complexiteit van het uit te voeren werk; De aanwezigheid van derden op, of rond, de werkplek die coördinatie vereist; Of een combinatie van bovenstaande elementen. Doel TRA Normaal gesproken worden binnen bedrijven en organisaties taken/werkzaamheden uitgevoerd volgens vastgelegde standaards of werkprotocollen. Deze protocollen zijn opgesteld vanuit in het verleden toegepaste werkmethodes en ervaringen (zgn. lessons- learned ) in eerdere, soortgelijke, situaties. Nu is geen enkele situatie precies gelijk: er zijn altijd zaken te benoemen die afwijken van voorgaande situaties en die dus afwijken van de routine. De TRA vormt een bezinningsmoment: in welke situatie begeven onze mensen zich straks en welke omgevingsfactoren vormen in die specifieke situatie een risico en welk risico is dat dan? Wanneer risico s zijn onderkend en benoemd dan volgt de bezinning op de wijze waarop risico s kunnen worden vermeden, worden weggenomen of tot aanvaardbare proporties kunnen worden teruggebracht om zo een veilige werkplek te creëren voor de betrokken medewerkers die deze bepaalde taak dienen uit te voeren. Pagina 3

4 Reikwijdte (scope) van de TRA + beslisproces wel/geen TRA De TRA vindt plaats op het moment van offreren van werkzaamheden, er dient te worden onderzocht of werkzaamheden door het betrokken personeel veilig kunnen worden uitgevoerd. De kosten van veiligheidsmaatregelen dienen in de prijsopgave te zijn begrepen. De wet schrijft voor dat kosten van veiligheidsmaatregelen nooit in de concurrentiesfeer mogen komen, derhalve dienen deze kosten apart zichtbaar te zijn gemaakt. Nadat de werkzaamheden in opdracht zijn genomen en voordat de werkzaamheden in uitvoering komen worden de uitkomsten met de uitvoerenden besproken. Vervolgens dient er op de werkplek direct voorafgaand aan de start van de werkzaamheden nog een zgn. Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) te worden uitgevoerd. Omstandigheden kunnen altijd wijzigen en daarmee wijzigt het risicoprofiel van de te realiseren taak. In model 1 wordt deze samenhang weergegeven Model 1: Samenhang standaard werkmethode, TRA en LMRA Allereerst wordt er gekeken of de taak binnen een standaard werkomschrijving past. Bij afwijkende omstandigheden is dat niet het geval en wordt het beslissingsmodel Afweging Taak Risico Analyse (zie model 2) leidend. Pagina 4

5 Model 2: Afweging uitvoeren TRA Methodiek TRA Administratie TRA Een TRA bestaat uit een Taak Risicoanalyse Formulier (zie bijlage 1), een Taak Risico Kwalificatielijsten (zie bijlage 2), Taak Risicoclassificatie Factoren (zie bijlage 3) en een Taak Risico Hulplijst voor A, B en C risico s (zie bijlage 4). De Taak Risico Kwalificatielijst bestaat uit een tabel Waarschijnlijkheid c.q. Kans, een tabel Blootstelling c.q. Frequentie, een tabel Effect c.q. Potentieel. Daarnaast wordt de tabel Risicoclassificatie Factor gebruikt om risico s te van prioriteit te voorzien t.o.v. elkaar. De risico s zelf zijn, niet uitputtend, opgesomd in de Risico Hulplijst (zie bijlage 4). Met behulp van het Taak Risico Formulier worden risico s in kaart gebracht en gekwalificeerd. Op hetzelfde formulier worden de beheermaatregelen per risico in kaart gebracht. Vervolgens wordt het restrisico berekend door de oorspronkelijke risicoanalyse af te zetten tegen het restrisico na beheersmaatregelen. Vervolgens wordt de uitkomst afgelezen in de tabel Risico Classificatie Factor. Indien de uitkomst een getal <70 is, dan is het restrisico aanvaardbaar en kunnen de betrokken handelingen plaats vinden. In de Taak Risico Actielijst worden de te ondernemen acties door uitvoerenden en leidinggevenden vermeldt. Deze acties dienen te zijn afgehandeld voordat met de werkzaamheden kan en mag worden gestart. Na het voltooien van een actie tekent de betreffende persoon de te ondernemen actie op de lijst af voor voltooid. Pagina 5

6 Het Taak Risico Analyse Formulier In dit formulier (zie bijlage 1) wordt in de formulierkop de taak benoemd waarvoor een TRA wordt opgesteld. Van de taak/taakstappen wordt het risico benoemd. Er wordt onderscheid gemaakt voor risico s door werkzaamheden, door werkcondities en door complexiteit, resp. De zgn. A, B en C risico s (zie bijlage 4). Ieder afzonderlijk risico wordt gekwantificeerd door de waardes voor: W(aarschijnlijkheid), B(lootstelling) en E(ffect) met elkaar te vermenigvuldigen. Deze waardes zijn terug te vinden in de Taak Risico Kwalificatielijsten (zie bijlage 2). De uitkomst van deze vermenigvuldiging geeft de R(isicoclassificatie) F(actor) (zie bijlage 3). De RF geeft prioriteit aan het risico en geeft daarbij aan welke beheersmaatregelen er dienen te worden getroffen. Vervolgens wordt ieder risico beoordeeld nadat er een beheersmaatregel bij is gekozen. Ieder afzonderlijk risico wordt opnieuw gekwantificeerd door de waardes voor: W(aarschijnlijkheid), B(lootstelling) en E(ffect) met elkaar te vermenigvuldigen. Deze waardes zijn terug te vinden in de Taak Risico Kwalificatielijsten (zie bijlage 2). De uitkomst van deze vermenigvuldiging geeft de R(isicoclassificatie) F(actor) (zie bijlage 3). De RF mag, na het treffen van een beheersmaatregel een getal hebben van maximaal 50. Het risico is dan aanvaardbaar: het werk kan dan veilig worden uitgevoerd. Taak Risico Kwalificatielijsten In de Taak Risico Kwalificatielijsten (zie Bijlage 2) zijn de kwalificaties (waardes) weergegeven waarin Waarschijnlijkheid, Blootstelling en Effect worden uitgedrukt. Met behulp van deze waardes kan de Risicokwalificatie Factor worden berekend door gebruik te maken van de formule: WxBxE=RF. Taak Risicoclassificatie Factor lijst Deze lijst geeft de waardegrenzen per Risico Factor (zie Bijlage 3). Er zijn in totaal 5 grenswaarden benoemd met een bijbehorende prioriteit. Om aan een bepaalde taak te mogen werken zijn de prioriteiten 4 en 3 aangewezen (risicoscore <70). Indien de risicofactor van een bepaalde taak (berekend, na het nemen van maatregelen >70 is zijn of nadere maatregelen vereist, is directe verbetering van omstandigheden of werkproces vereist of worden werkzaamheden als die al gestart waren- direct stopgezet en wordt er eerst een andere aanpak ontworpen. Taak Risico Hulplijst Deze lijsten vormen een, niet uitputtende, opsomming van risico s door werkzaamheden (A), risico s door werkcondities (B) en risico s door complexiteit van het werk (C). Dit zijn de zgn. A, B en C risico s. Zie bijlage 4. Samenstelling TRA team Voor de uitvoering van een TRA dient voldoende tijd te worden ingepland. De juiste personen dienen deel te nemen. De risico s en hun beheersmaatregelen kunnen tijdig worden onderkend. Acties kunnen tijdig worden geïnitieerd. Er kunnen tijdig correcties plaatsvinden. Aan het TRA team nemen tenminste twee personen deel: een van de mensen die het werk gaan uitvoeren (de teamleider) en diens leidinggevende. Bij complexe werkomstandigheden of werkzaamheden met een zeer hoog risico wordt een externe veiligheidskundige aan het TRA team toegevoegd. De leidinggevende treedt naast deelnemer aan het team ook op als procesbegeleider. Pagina 6

7 Stappenplan Taak Risico Analyse 1). De TRA wordt geïnitieerd vanuit het beslismodel zoals weergegeven in model 1; 2). De opdracht van het uit te voeren werk wordt besproken; 3). De binnen de opdracht uit te voeren werkzaamheden worden in chronologische volgorde benoemd; 4). Stel vast op welke taken een TRA dient te worden uitgevoerd, zoals weergegeven in model 2; 5). Stel van elke taak de activiteiten vast die risico s met zich meebrengt, m.b.v. de Taak Risico Hulplijst; 6). Bepaal per taak het risico: vul daartoe d Waarschijnlijkheid, de Blootstelling of Frequentie en het Effect in; 7). Bereken de Risico Classificatie Factor; 8). Stel per taak of taakstap de beheersmaatregelen vast: a. Bepaal preventieve maatregelen (risico s elimineren of beheersen); b. Bepaal Correctieve of repressieve maatregelen (wat te doen wanneer risico s zich voordoen); 9). Stel vast wie actie onderneemt; 10). De actievoerder is eigenaar van de beheersmaatregel (verantwoordelijke). 11). Evalueer na uitvoering van de werkzaamheden of de genomen maatregelen voldeden en pas zo nodig de standaard werkproces instructie aan Pagina 7

8 Taak Risico Analyse Taak: Voer een houtrotinspectie uit aan een gevel van niet grondgebonden woningen m.b.v. een door derden bediende, ingehuurde, hoogwerker. Pagina 8