maximum geluidsnorm muziekevenementen 4. Raadsvoorstel begroting 2017 en meerjarenraming R. Manshanden (GroenLinks), S.

Transcriptie

1 MOTIE Onderwerp: Agendapunt: Ingediend door: maximum geluidsnorm muziekevenementen 4. Raadsvoorstel begroting 2017 en meerjarenraming R. Manshanden (GroenLinks), S. Zeilemaker (PWF) Invullen door de gri~~, voor i tegen opmerkingen o -,.,_._3 De raad van de gemeente Medemblik, in de vergadering bijeen op 10 november 2016; Gelet op artikel 36 van het Reglement van orde voor de raad van de gemeente Medemblik 2014, Constaterende dat: onder het thema "Samenwerking" de veiligheidsregio NHN aandacht schenkt aan de gezondheidsrisico's en veiligheid bij evenementen (blz. 25 van de begroting). het risico op gehoorschade bij jongeren als gevolg van te tuide muziek bij muziekevenementen de laatste jaren volop in de belangstelling staat en verschillende onderzoeken, waaronder die van "de Nationale Hoorstichting" hebben aangetoond dat 80% van de jongeren de muziek regelmatig te luid vindt en een derde van de jongeren daardoor voortijdig vertrekt van een evenement (bron: NHD van 27 juli 2016 "Jongeren mijden festivals om herrie", zie ook de bijlagen); jaarlijks in Nederland jongeren gehoorschade oplopen (zie bijlagen); gehoorschade bij jongeren grote gevolgen kan hebben voor hun sociaal, maatschappelijk functioneren voor nu en later; de GGD Hollands Noorden bij monde van hun adviseur milieu en gezondheid heeft geadviseerd bij muziekevenementen een maximum van 92, 5 DB te hanteren, omdat boven dit aantal decibellen het risico op gehoorschade vete maten groter is; de GGD daarbij ook heeft gemeld dat andere preventieve maatregelen, zoals oordoppen enz. minder effectief zijn (bron: NHD van 28 juli 2016 "Schijnveiligheid met gratis oordoppen"); de GGD adviezen heeft opgesteld t.a.v. dit onderwerp (zie bijlagen, GGD brief van 7 maart 2016 en GGD nieuwsbrief van 21 juli 2016); in antwoord op vragen tijdens de technische begrotingsraad het college heeft geantwoord geen maximum te hanteren m.b.t. het aantal Decibellen, maar maatwerk toepast; Overwegende dat: in zijn algemeenheid de schaal en de vorm van hedendaagse muziekevenementen een grote druk leggen op de nabije en verre omgeving voor mens, milieu en natuur; de gemeente als het gaat om welzijn en gezondheid een preventieve verantwoordelijkheid heeft. Draagt het college op: 1. bij de vergunningverlening van (muziek)evenementen door te gaan met maatwerkbeleid, maar daarbij het maximum van 92,5 DB aan te houden en dit op te nemen in de APV en de GGDadviezen daarbij te hanteren; 2. de GGD-adviezen te blijven volgen en jaarlijks het gemeentelijke beleid te evalueren en te actualiseren; 3....dH-ook in regio11aat ver-bil-ad ap te pakken en deze motie te st11ren Raai de gemecl'lten in-. t::loard-hallaod Noord. S. Zeilemaker (PWF)

2 Postbus GG Alkmaar ggdhn.nl Hollands Noorden Samen werken aan gezond leven Nieuwsfeit Datum 21 juli 2016 Gehoorschade bij jongeren in Noord-Holland Noord Jaarlijks lopen jongeren in Nederland gehoorschade op door harde muziek. Vaak is de gehoorschade onomkeerbaar, met als gevolg levenslange handicaps, zoals oorsuizingen, geluidsvervorming en gehoorverlies. Dit kan leiden tot aandacht- en leerproblemen, sociaal isolement en zelfs tot levenslange arbeidsongeschiktheid. Met de juiste preventieve maatregelen is dit te voorkomen. GGD Hollands Noorden heeft onderzoek gedaan hoe groot dit probleem in Noord-Holland Noord is en draagt praktische en lokale maatregelen aan. Wat is de schade? Uit de resultaten van het EMOVO-onderzoek, gehouden onder jongeren van 13 tot en met 16 jaar, blijkt hoe groot het probleem is. Lees hieronder een samenvatting van de onderzoeksresultaten over gehoorschade, of bekijk de infographic. Ongeveer de helft van onze jongeren (17.800) heeft soms tot vaak gehoorproblemen, zoals oorsuizen, piep, of een doof gevoel, na het bezoeken van een uitgaansgelegenheid. Harde uitgaansmuziek geeft 2x zo vaak klachten als muziek via een persoonlijke muziekspeler. De resultaten in onze regio komen sterk overeen met de resultaten in een stedelijke omgeving. Dit bevestigt dat we te maken hebben met een landelijk probleem. Het percentage jongeren dat gehoorklachten heeft is in de vierde klas hoger dan in de tweede klas. Bestrijding van gehoorschade Oorsuizen, piep in je oren, of een doof gevoel zijn signalen voor beginnende gehoorschade. Een groot deel van onze jongeren ervaart deze problemen soms tot vaak en loopt dus een verhoogd risico voor het oplopen van levenslange gehoorschade. In de vierde klas ervaren jongeren vaker klachten, dan in de tweede klas. Dit is logisch omdat deze groep zich al langer kan blootstellen aan harde (utrçaansjmuztek. Jongeren zijn zich vaak slecht bewust van het risico op gehoorschade dat ze zelf lopen. Bovendien gaan ze er ten onrechte van uit dat anderen voor hun 'oorveiligheid' zorgen. Er bestaat echter geen landelijke regelgeving voor de bescherming van het gehoor van uitgaanspubliek. GGD Hollands Noorden heeft daarom, in samenwerking met GHOR/Veiligheidsregio Noord-Hofland Noord, lokaal uitvoerbare maatregelen opgesteld voor gelegenheden, zoals evenementen en festivals. Deze maatregelen bieden bescherming aan onze jongeren tegen levenslange gehoorschade: Stel een maximum muziekniveau in. Binnen 92 db(a), buiten JOO db(a), activiteiten gericht op jonge kinderen maximaal 88 db(a) (conform standpunt GGD CHOR Nederland) Toon actuele geluidsniveaus (decibeldisplays) Scherm geluidsboxen af Verstrek goede oordoppen Creëer Geluidsluwe zones/gehoorpauzes

3 Einde nieuwsfeit Noot voor de redactie: Voor meer informatie over dit bericht kunt u contact opnemen met de afd. Communicatie, , comm_1jnicatie@g_gqj1n.nl, bereikbaar ma t/m vrij uur uur

4 Gehoorklachten door harde (uitgaans)muziek Jongeren 13 t/m 16 jaar Noord-Holland Noord Aandachtspunten: 1 S '. opu,~en! piep of doof gevoel wijst egmnende gehoorschade 2. Gemeente kan via evenern vergunning of APV b.. d enten a.. IJ ragen ~n een veilige luister/ uitgaansomgeving 3. Zorg voor draa I k V?orlichting bij t~~e!~ i~ede uitbaters last van gehoor is als volgt gevraagd: "Heb je wel eens last van je gehoor als je op een plek met harde muziek bent, of daarna? Bijvoorbeeld een piep in je oren, een doof gevoel, minder goed kunnen horen." Bron: GGD Hol!lands Noorden, Jeugdmonitor Emovo Noord-Holland Noord 2015/2016 (Volledige rapport via 1 GGD Rotterdam-Rijnmond (cîjfets via E_.. 4~ L_._.,~. Auteur: Teams Epidemiologie en Medische Milieukunde GGD Hollands Noorden (epi@ggdhn.nl). m... V. f Datum: juli :... ;,.;i "..

5 Bijlage 1 - Figuur: gehoorschade door hard geluid Gezonde (links) en door hard geluid beschadigde en verloren gegane gehoorcellen (bron: J.O. Pickles) Blootstelling aan hard geluid kan leiden tot beschadiging en uiteindelijk ook verlies van gehoorcellen. Dit leidt tot onomkeerbare, levenslange handicaps, zoals gehoorverlies (doofheid), oorsuizen, geluidsvervorming en indirect tot concentratie en leerproblemen, sociaal isolement, verminderde arbeidsproductiviteit en in ernstige gevallen zelfs tot volledige arbeidsongeschiktheid. Het is verder belangrijk te beseffen dat ook gering gehoorverlies opgelopen op jonge leeftijd op middelbare leeftijd tot extra problemen kan leiden om dat dit optelt bij ouderdomsdoofheid.

6 Bijlage 2 - Bestaande initiatieven Oktober 2013 publiceerde GGD CHOR Nederland het standpunt "Preventie van gehoorschade bij feesten, evenementen en uitgaansgelegenheden''. De Rijksoverheid heeft het onderwerp gehoorschadepreventie opgenomen in het Nationaal Programma Preventie November 2015 informeerde de staatssecretaris VWS de Kamer over een landelijk plan van aanpak rond dit thema. Een aantal aanbevolen normen gaat echter minder ver dan het standpunt GGD GHOR Nederland (Bijlaqe 3). Het door de staatsecretaris in 2014 afgesloten convenant! over maatregelen tegen gehoorschade met de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) en de Vereniging Van Evenementen-Makers (WEM). Dit convenant kent diverse beperkingen, zie onderstaande paragraaf. Beperkingen convenant Het convenant tussen rijksoverheid en de branche bevat helaas een aantal beperkingen: Lang niet alle organisaties uit de muzieksector zijn bij het convenant aangesloten. Onder andere Koninklijke Horeca Nederland, clubs en discotheken ontbreken hierin. Bij het in het convenant vastgestelde maximale geluidsniveau van 103 db(a) lopen bezoekers, indien zij geen gehoorbescherming gebruiken, nog steeds een groot risico op levenslange gehoorschade. Bij een niveau van 100 db(a) is dat risico al een stuk kleiner: een verschil van 3 db(a) komt overeen met een halvering van het geluidsniveau. Het geluidsniveau wordt gemeten bij de mengtafel. Op andere plekken, zoals dicht bij de geluidsboxen, kunnen bezoekers echter aan veel hogere geluidsniveaus worden blootgesteld. Het convenant benoemt dat aanvullende gehoorbescherming (oordoppen} van belang zijn om de risico's op gehoorschade te beperken. Echter van jonge kinderen (tot 16 jaar), kan een dergelijke vorm van eigen verantwoordelijkheid voor het gebruik van gehoorbescherming niet verwacht worden; bovendien is hun gehoor gevoeliger voor beschadiging. Er zijn geen sancties verbonden richting organisatoren aan het al of niet naleven van het convenant. Genoemde beperkingen, en het ontbreken van landelijke wet- en regelgeving voor de bescherming van bezoekers, maken het des te belangrijker dat de gemeenten zelf (extra) maatregelen nemen. Draagvlak Bij het nemen van maatregelen vanuit de overheid is draagvlak van groot belang. Uit onderzoek blijkt dat bezoekers maatregelen willen én verwachten. Deze gegevens zijn belangrijk bij het creëren van draagvlak voor gewijzigd gemeentelijk beleid bij uitbaters/organisatoren. Het merendeel, tot ruim 80% van de bezoekers van uitgaansgelegenheden (Club Judge, ), vindt het geluidsvolume te hard. Ruim 80% van de bezoekers vertrouwt erop dat muzieklocaties en de overheid maatregelen treffen tegen gehoorschade (Gorter AF, 20123). Additionele informatie De Vlaamse Overheid heeft sinds 2013 diverse maatregelen tegen gehoorschade verplicht gesteld en daarbij een zeer informatieve website ontwikkeld4; interessant om te lezen zijn bijvoorbeeld de brochure met heldere onderbouwing van de richtlijnen voor verschillende uitgaansgelegenheden en een de technische handleiding waarin onder meer wordt ingegaan op meet strategieën. Ten behoeve van voorlichting en achtergrondinformatie zijn door GGD/GHOR, het RIVM en de Nationale Hoorstichtîng goede materialen ontwikkeld, zoals de Oorchecks en de gehoorschade toolkit. 1 Zie 2 Club Judge, 2010: De 100 beste clubs van Nederland. Amstelveen: House of knowledge 3 Gorter AF: Gehoorschade als gevolg van harde muziek: risicogedrag en mlsconceptres onder uitgaanspubliek. Resultaten vragenlijstonderzoek onder bezoekers van muzieklocaties en -evenementen. Nationale Hoorstichting, Zie Ine. be/themas/hinder en-risicos/geluidshinder /beleid/muziek 5 Zie en http: 1/rivmtoolkit.nl/Onderwerpen/Gehoorschadeoreventie

7 Bijlage 3 - Standpunt GGD GHOR Nederland over gehoorschadepreventie Standpunt GGD Nederland: "Preventie van gehoorschade bij feesten, evenementen en uitgaansgelegenheden" Gehoorschade onder jongeren is een groeiend probleem. Ieder jaar komen er meer dan jongeren bij met gehoorschade door vrijetijdslawaai. Voor ongeveer de helft wordt dit opgelopen tijdens het uitgaan. Vaak is de gehoorschade onomkeerbaar; het kan zelfs leiden tot levenslange arbeidsongeschiktheid. Dit groeiende maatschappelijke gezondheidsprobleem heeft ook economische gevolgen. Uit diverse internationale onderzoeken is af te leiden dat gehoorschade in Nederland een economische last van vele miljarden euro's veroorzaakt. Opmerkelijk is dat de huidige wet- en regelgeving bij evenementen en uitgaansgelegenheden zich beperkt tot (verplichte) bescherming van personeel en vrijwilligers (Arbeidsomstandighedenbesluit, 1997) en geluidsoverlast voor omwonenden (geve/belasting); voor bezoekers is er niets geregeld. GGD Nederland is daarom blij met het convenant 'Geluidsbeleid Muzieklocaties' dat in mei 2011 is ondertekend door de Nationale Hoorstichting en twee Nederlandse koepelorganisaties voor festivals en evenementen. Dit convenant beoogt de geluidniveaus tijdens muziekfestivals en popconcerten en de daarmee samenhangende gehoorschade voor bezoekers te beperken. Dit convenant gaat echter nog niet ver genoeg. De daar gestelde limiet ligt aanmerkelijk hoger dan de grens waarboven bij regelmatige of aanhoudende blootstelling al een risico op gehoorschade optreedt (Expert Opinion "Music Induced Hearing Loss", Audiologisch Nederland, ). Ook voorziet het convenant niet in bescherming bij andere uitgaansgelegenheden waar het publiek aan hoge geluidsintensiteiten wordt blootgesteld, zoals dancings en discotheken. Op basis van de Expert Opinion geniet een uurgemiddelde van maximaal 88 tot 92,5 db(a) de voorkeur; uitgangspunt bij die norm is een blootstelling van maximaal 15 uur per week; bij hogere geluidsniveaus geldt logischerwijs een kortere btcotsteilinqduur. Een blootstellingduur van 15 uur per week lijkt lang, maar is door gecombineerde blootstelling aan andere bronnen (verkeer, persoonlijke muziekspeler) voor vete jongeren wel degelijk reëel. GGD Nederland vindt het daarom noodzakelijk om te streven naar een aanmerkelijk lagere norm dan het gemiddelde103 db(a) zoals omschreven in het convenant; elke afspraak met een uitbater waarbij een lagere maximum norm kan worden afgesproken, vertaalt zich namelijk direct in een verlaagd risico op gehoorschade en dus in gezondheidswinst. Daarbij vindt GGD Nederland dat in elke uitgaansgelegenheid waar de gemiddelde uurblootstelling hoger is dan 92,5 db(a) er altijd additionele maatregelen nodig zijn om gehoorschade te voorkomen of te beperken, zoals voorlichting, het inlassen van 'oorpeuzes', het meten van en informeren over de (hoogste) geluidsniveaus ter plaatse en het verplicht beschikbaar stellen van gehoorbescherming. Daarnaast moet er speciale aandacht zijn voor schoolfeesten en andere georganiseerde bijeenkomsten voor kinderen in het basisonderwijs. Omdat van hen niet verwacht kan worden dat zij hun eigen gehoor beschermen, beveelt GGD Nederland nadrukkelijk een blootstel!ingniveau aan van gemiddeld maximaal 88 db(a). Waarschuwingen en gehoorbescherming zijn dan niet nodig. GGD Nederland baseert zich o.e. op de 'Handreiking gehoorschade jongeren bij festival- en uitgaansbezoek', van 28 oktober 2013 van de werkgroep Geluid van GGD Nederland*. Hierin zijn naast achtergrondinformatie diverse maatregelen beschreven om gehoorschade bij Jongeren te helpen voorkomen of te beperken. De handreiking gaat vergezeld van een impfementatieplan. * eren.pdf Zie ook 10/31 /terechte-aandacht-gehoorschade-nationaal-preventie/ 6 Zie expert-opinion.

8 Bijlage 4 - Voorbeeldtekst gehoorschadepreventie in APV en/of evenementenbeleid Bij geluidsniveaus vanaf gemiddeld 92, 5 db(a) (LA q gemeten over l 5 minuten), neemt het risico op gehoorschade snel toe en moet de organisatie tenminste de volgende maatregelen nemen: Bezoekers informeren over (preventie van) gehoorschade. Bezoekers informeren over actuele geluidsniveaus door decibeldisplays of geluidsplattegrond. Ge!uidsboxen tenminste 2 meter rondom/aan voorkant afschermen voor publiek. Beschikbaar stellen van gehoorbescherming met muziekfilter (>SNR 17'). Inrichten van geluidsluwe ruimtes en /of inlassen van "oor pauzes". Het geluidsniveau op alle voor bezoekers toegankelijke plaatsen mag nergens hoger zijn dan XX** db(a)*** (laeq 15 minuten). Er zullen steekproefsgewijze controles=v= uitgevoerd worden op naleving van bovenstaande; in geval van overtreding zullen passende sancties worden genomen. Voor additionele maatregelen zie de CHOR/GGD brochure Gehoorschade jongeren. /vr injernet/files/brochure%20gehoorschade%20jongeren%2020 l 5.pdf * Maat voor de minimale geluidsdemping. Meer info over geschikte oordoppen is te vinden op /oordoppen/ ** Maximale waarde te bepalen door gemeente. In het "Convenant Preventie Gehoorschade Muzteksecror" (2014) is l 03 db(a) het maximum. Een lagere norm vertaalt zich echter direct in een lager risico op gehoorschade. In Vlaanderen geldt sinds 2013 een wettelijk maximum van 100 db(a). Een verschil van 3 db(a) betekent een halvering van het geluidsniveau. Bij 100 db(a) is het risico op gehoorschade dus al een stuk kleiner. GGD GHOR Nederland beschouwt voor alle muziek/uitgaanslocaties een maximum van 92.5 db(a) als gezondheidskundige streefwaarde, behalve als de activiteit vooral gericht is op kinderen jonger dan 16 jaar. Het advies is dan een maximum van 88 db(a). Er zijn (regionale) initiatieven om ook db(c) in de normen op te nemen; de db(c) norm zou bij hogere geluidsintensiteiten meer representatief zijn voor het risico op gehoorschade {en overlast voor de omgeving) dan de db(a) norm.,,,** Metingen kunnen bijvoorbeeld uitgevoerd worden door de RUD/omgevingsdienst.

9 GGD Hollands Noorden T.a.v. de colleges van B&W van de bij GGD Hollands Noorden aangesloten gemeenten Uw kenmerk: Ons kenmerk: /DS Contactpersoon Dhr. E. Donné Schmidt Doorkiesnummer Datum: 7 maart 2016 Bijlagen: diversen Onderwerp: Voorkom (levenslange) gehoorschade bij jongeren I Geacht college, Zoals benoemd bij de kick-off van het gemeentelijk gezondheidsbeleid op 18 februari jl. lopen in Nederland ieder jaar ruim jongeren gehoorschade op door vrijetijdslawaai, ongeveer de helft tijdens het uitgaan. Vaak is de gehoorschade onomkeerbaar (Bijlage l ), met als gevolg levenslange handicaps als oorsuizingen, ge!uîdsvervorming en gehoorverlies. Dit kan leiden tot aandacht- en leerproblemen, sociaal isolement en in het ergste geval levenslange arbeidsongeschiktheid. Met de juiste maatregelen, is dit gelukkig te voorkomen. De totale economische last rond gehoorproblematiek bedraagt in Nederland miljarden euro's op jaarbasis 1. Het aandeel jongeren daarin is groeiend. Doordat nu opgelopen (milde) gehoorschade optelt bij ouderdomsdoofheid, zal rond middelbare leeftijd een extra impact op gezondheid en daaraan verbonden kosten ontstaan; deels ook voor rekening van de gemeenten. Ondanks de ernst en omvang van het probleem, is er in Nederland geen wet of regelgeving die voorziet in de gehoorbescherming van bezoekers van evenementen en andere uitgaansgelegenheden. Wel is er een aantal landelijke initiatieven, die echter vooral vragen om een gemeentelijke inzet (Bijlage 2, 3). Uw gemeente kan daarom een belangrijke bijdrage leveren aan het voorkomen van gehoorschade2, indien mogelijk in regionaal verband. 1 M. Gommer et al.(2013) RIVM briefrapport Gehoorschade en geluidsblootstelling in Nederland 2 Dit is aan de orde geweest op de regionale evenementennetwerkdag met gemeenteambtenaren op 6 oktober jl.

10 Blad Ons kenmerk: Onderwerp: Datum: 2 van DS Voorkom (levenslange) gehoorschade bij Jongeren 7 maart 2016 Advies Voer een lokaal gehoorschadepreventiebeleid. Onze aanbevelingen daarvoor zijn: Leg voor buitenevenementen in de APV en/of het evenementenbeleid voor alle publiek toegankelijke plaatsen een maximum çelutdsniveaus vast van ten hoogste 100 db(a) 4, of indien mogelijk, een lager maximum 5 Als de activiteit vooral gericht is op kinderen jonger dan 16 jaar, stel dan het maximum op 88 db(a} 6. Bij een geluidsniveau hoger dan 92, 5 db(a) dienen altijd aanvullende preventieve maatregelen genomen te worden (zoals voorlichting en beschikbaar stellen van goede gehoorbescherming). Hanteer voor binnen evenementen en andere uitgaansgelegenheden binnen, zoals clubs en discotheken een maximum van 92,5 db(a) (bijlage 3). Stem deze maatregelen binnen de gemeenten van onze regio onderling af, waardoor eenheid ontstaat voor de orçanisatoren en waardoor jongeren uit uw gemeente ook in een naburige gemeente afdoende beschermd zijn. Voer (steekproefsgewijs) controles uit op naleving van bovenstaande? en las na een proefperiode van één jaar een evaluatiemoment in. Een voorbeeldtekst voor APV en/of gemeentelijk evenementenbeleid, vindt u in bijlage 4. Voor de onderbouwing biedt de Wet Publieke Gezondheid een aanknopingspunt (beschermen, bevorderen en bewaken gezondheid van de bevolking), in het bijzonder paragraaf 2, artikel 5, lid 2a. lid Ze en lid 4. Ondersteuning Wilt u ondersteuning om in uw gemeente aan de slag te gaan met de preventie van gehoorschade? Neem dan contact op met Donné Schmidt, adviseur Milieu en Gezondheid, GGD Hollands Noorden (dschmidt@ggdhn.nl, l 77). Met vriendelijke groet, 'I ( It rl I I A I 1 1,\ 11 1 I il /Ij 1,,l1Jv 1 1 J"""' I.. Nico Pl,, Algemeen Directeur GGD Hollands Noorden en Veiligheidsregio Noord-Holland Noord Bijlage 1. Figuur gehoorschade door hard geluid Bijlage 2. Bestaande initiatieven Bijlage 3. Standpunt CCD CHOR Nederland over gehoorschadepreventie Bijlage 4. Voorbeeldtekst çehoorschsdepreventie in APV en evenementenbeleid 3 L.«i 15 (equivalent geluidsniveau): het maximale geluidsniveau gemiddeld over een periode van 15 minuten 4 In Vlaanderen is dit sinds 2013 de wettelijke maximum norm: 5 De gezondheidskundige streefwaarde van GGD GHOR Nederland voor alle uitgaansmuziek is 92.5 db(a) (bijlage 3). 6 Van kinderen kan niet verwacht worden dat zij zelf gehoor beschermingsmaatregelen treffen (bijlage 3); zie ook http: 1/ 7 Metingen kunnen bijvoorbeeld uitgevoerd worden door de RUD