Meerjarig Beleidsplan Multi Opleiden en Oefenen

Transcriptie

1 Meerjarig Beleidsplan Multi Opleiden en Oefenen Datum: 14 november 2016 Versie: 1.0 Vastgesteld door: MOTO oefenbeleidsplan

2 Inhoudsopgave Inleiding pag. 3 Hoofdstuk 1 Hoe beweegt de omgeving pag.4-5 Hoofdstuk 2 Visie en doelen MOTO pag.6 Hoofdstuk 3 Kaders pag.7-8 Hoofdstuk 4 Financieel kader pag.9 Hoofdstuk 5 Uitvoering pag Bijlage 1 Oefenkalender 2017 Bijlage 2 Overzicht oefenverplichtingen CHECK DO PLAN ACT MOTO oefenbeleidsplan

3 Inleiding Voor u ligt het oefenbeleidsplan multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen (MOTO) van de Veiligheidsregio Limburg-Noord (VRLN). Aan de hand van maatschappelijke ontwikkelingen, vastgestelde kaders en het risicoprofiel leggen we in dit beleidsplan de verbinding tussen een dynamische omgeving en datgene wat er van crisisfunctionarissen gevraagd wordt om op een professionele wijze hun taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden uit te kunnen voeren, waardoor risico s beheerst en crisissituaties sneller en efficiënter bestreden kunnen worden. Dit document is opgebouwd op basis van de PDCA cyclus (fig 1.), waarbij aan de hand van de 4 processen PLAN, DO,CHECK en ACT uitvoering gegeven wordt aan een dynamisch MOTO proces van het opstellen van een beleids-en jaarplan tot het uitvoeren, evalueren, monitoren en bijstellen. Inhoudelijk geeft dit beleidsplan aan op welke wijze de VRLN in de periode invulling geeft aan het opleiden, trainen en oefenen van deze crisisfunctionarissen en zodoende een bijdrage biedt aan het verbeteren en borgen van de vakbekwaamheid van de crisisteams. fig 1. De PDCA Cylus (Deming cirkel) MOTO oefenbeleidsplan

4 1. Hoe beweegt de omgeving PLAN De continu aan verandering onderhevige risico s en dreigingen in onze maatschappelijke omgeving vragen om een optimaal flexibele en wendbare crisisorganisatie die in alle situaties bestuurlijk en operationeel snel en slagvaardig kan handelen. We zien hierbij namelijk een verschuiving van de klassieke risico s die direct raken aan fysieke veiligheid (flitsrampen) naar risico s in relatie tot bedreiging van de maatschappelijke continuïteit (langdurig en met relatief grote impact). Risico s en risicobeleving worden bovendien steeds dynamischer van aard. Dit vraagt om een risicogerichte, vraaggerichte en informatie gestuurde crisisbeheersing. Crisisbeheersing Crisisbeheersing kenmerkt zich vooral door hetgeen gebeurt wat we het minst verwachten, en door een toenemend aantal betrokken partners. Preparatie op specifieke scenario s kent daarmee zijn beperkingen, we zullen ook in staat moeten zijn om flexibel, veerkrachtig en improviserende te reageren op onbekende scenario s. Dat vraagt vakmanschap. MOTO en haar relaties In de crisisorganisatie moeten meerdere disciplines met elkaar samenwerken, waarbij iedere discipline zijn eigen expertise, informatie en netwerk meebrengt en eigen verantwoordelijkheid kent. De crisisorganisatie schaalt op volgens bepaalde standaarden. Dit is nodig om de bestrijding snel en adequaat op te kunnen starten. De GRIP standaarden lijken echter een keurslijf te vormen, terwijl elk type crisis en zelfs elke fase in de crisisbestrijding vraagt om een stukje maatwerk, met de voor de betreffende crisis(fase) relevante partners. Waarbij deze zich niet meer alleen beperken tot de kerngroep ketenpartners zoals Brandweer, Politie, GHOR, Gemeenten, Openbaar Ministerie en Defensie, maar wordt ook steeds meer om afstemming met andere vitale partners zoals Telecom, Enexis, Gas-unie, Waterschap, Rijkswaterstaat, WML en ProRail gevraagd. Op bestuurlijk niveau heeft de burgemeester het opperbevel in geval van een (dreigende) ramp of crisis en is, samen met de wethouders, verantwoordelijk voor de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening en de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Naast de jaarlijkse MOTO activiteiten zal op verzoek ondersteuning bij maatwerk trajecten geleverd worden om de vakbekwaamheid van deze functionarissen te blijven garanderen. Internationaal en grensoverschrijdend De Veiligheidsregio Limburg-Noord ligt aan de grens met Duitsland, vandaar dat ook internationale samenwerkingsactiviteiten ontwikkeld zijn en plaatsgevonden hebben. In de komende beleidsperiode zal dit in het kader van het programma grensoverschrijdende samenwerking een vervolg krijgen. Op dit moment zit de VRLN in een verkenningsfase om de samenwerking op het gebied van MOTO activiteiten met Limburg-Zuid en België waar mogelijk te concretiseren en te intensiveren. Samenhang met andere processen van de Veiligheidsregio Operationele voorbereiding (OV) speelt een cruciale rol in het bewaken van de oefenverplichtingen. Op basis van de plannen en convenanten die zij voorbereidt, stelt OV een meerjaren-kalender vast met de verloopdata van betreffende verplichtingen. Jaarlijks stemmen MOTO en OV af op welk moment wat beoefend moet worden. MOTO wordt door OV geïntroduceerd bij de relevante personen of partijen en is daarmee het vaste aanspreekpunt voor MOTO oefenbeleidsplan

5 BRZO-bedrijven en convenant-partners. Ook bij het implementeren van nieuwe of aangepaste planvorming is het samenspel tussen OV en MOTO van groot belang. De werkgroep evalueren én de kennisregisseur (leeragent) van de Veiligheidsregio zijn spelers die een verantwoordelijkheid hebben in het organisationeel leren van de (crisis)organisatie. Zij adviseren de werkgroep MOTO gevraagd en ongevraagd ten aanzien van het beschrijven en evalueren van de doelstellingen van oefenproducten. In de komende periode wordt gekeken of we uit de groepen oefenevaluatoren en incidentevaluatoren één groep kunnen vormen die zich bezighoud met het evalueren van de crisisorganisatie als geheel. Link Regiegroep en Veiligheidsdirectie Om er voor te zorgen dat de kaders en behoeften van de Veiligheidsdirectie geborgd zijn, zal de MOTO werkgroep hun voorstellen aangaande (o.a. actualisering en vernieuwing van) MOTO activiteiten voorleggen aan de Multidisciplinaire regiegroep. Daarmee wordt enerzijds commitment naar iedere Multi partner uitgesproken en komen anderzijds hun crisisfunctionarissen niet voor verassingen te staan. MOTO ondersteunt de crisisbeheersingsorganisatie in de samenwerking met een veelvoud aan interne en externe partners MOTO oefenbeleidsplan

6 2. Visie en doelen MOTO DO Alle crisisfunctionarissen die deel uitmaken van een multidisciplinair crisisteam worden opgeleid, getraind en geoefend binnen hun eigen kolom. MOTO helpt daarbij de multi-functionarissen en de gelegenheidsteams van de hoofdstructuur om voorbereid te zijn op hun rol in de crisisbeheersing. Visie MOTO De visie op multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen is gericht op de wijze waarop deze crisisfunctionarissen samen functioneren binnen de verschillende crisisteams van de crisisorganisatie in onze regio. Hierbij streeft MOTO naar continuïteit, optimalisering en effectiviteit, ook kijkende naar de behoeften van onze klant. Doelstellingen MOTO Met dit Multi oefenbeleidsplan willen we de geoefendheid van de crisisfunctionarissen verder uitbouwen en de effectiviteit van de crisisteams verhogen, waarbij de MOTO werkgroep zich de volgende doelen gesteld heeft: Minder professionals, meer gaan trainen met focus op kernteams; Zorgdragen dat onze crisisorganisatie goed is voorbereid, veerkrachtig, flexibel en effectief is; Zorgdragen dat de crisisfunctionarissen over de benodigde en gevraagde competenties beschikken; Zorgdragen dat de crisisfunctionarissen elkaar kennen en vertrouwen; Zorgdragen voor nieuwe moderne leer- en oefenvormen; Zorgdragen voor de relatie en implementatie van verplichte en vastgestelde thema s en planvorming binnen MOTO activiteiten; Deelnemers aan MOTO activiteiten herkennen en erkennen de meerwaarde hiervan; Zorgdragen voor een goede registratie en follow-up om de vakbekwaamheid te monitoren en te verbeteren. De voorgenoemde doelstellingen moeten uiteindelijk een bijdrage leveren aan een verdere optimalisering van de vakbekwaamheid, flexibiliteit, veerkracht en kwaliteit van de crisisfunctionarissen en crisisteams. Waardoor ze nog beter geprepareerd zullen zijn op hun rol binnen de verschillende gelegenheidsteams en de hierbij gevraagde competenties bij het beheersen van risico s en het bestrijden van een crisis. MOTO oefenbeleidsplan

7 3. Kaders CHECK Zoals reeds in de inleiding is vermeld wordt de inhoud van dit oefenbeleidsplan mede bepaald door een aantal rand voorwaardelijke kaders zoals de wettelijke verplichtingen, landelijke en regionale ontwikkelingen en de doelstellingen uit het beleidsplan van de VRLN. Artikel 14 van de Wet veiligheidsregio s (WvR) stelt dat het bestuur van de Veiligheidsregio ten minste eenmaal in de vier jaar een beleidsplan vaststelt waarin een oefenbeleidsplan (lid 2d) opgenomen is. In dit hoofdstuk worden deze kaders kort toegelicht, zodat de context voor de totstandkoming van dit oefenbeleidsplan ook duidelijk wordt. Wettelijke verplichtingen Op basis van Wet Veiligheidsregio s (Wvr) en overige wettelijke eisen, zoals de Wet Publieke Gezondheid, zijn er de volgende verplichtingen ten aanzien van opleiden, trainen en oefenen: Een Systeemtest (deze kan in overleg met de Inspectie voor Veiligheid en Justitie worden vervangen door een evaluatie van een grootschalig incident). Oefeningen met BRZO-bedrijven. Elk rampbestrijdingsplan(rbp) dient conform de wetgeving eens per drie jaar te worden beoefend op systeemniveau. Tunnelwetgeving. Eens per vier jaar dient er een multi-oefening gehouden te worden. Strategische kaders Bij de voorbereiding van de MOTO activiteiten zal te alle tijde een koppeling gezocht worden met de drie speerpunten uit het beleidsplan koers en beleid van de VRLN te weten risicogericht, vraag gestuurd en informatie gestuurd werken. Risicogericht werken Om focus te bieden aan alle voorbereidingen op rampen en crises is een vastgesteld risicoprofiel noodzakelijk en leidend. Als we oefenen doen we dat over of tegen de achtergrond van de risico s uit dit risicoprofiel Vraaggericht werken Om de meerwaarde van de VRLN nog beter duidelijk te maken is het noodzakelijk om meer interactie met de diverse partners/kolommen te hebben en meer ruimte te bieden aan wensen van deze partners/kolommen. Zij weten immers het beste waar hun behoeften liggen. Informatie gestuurd werken Om met name beter te kunnen inspelen op behoeften zullen informatiebronnen als incident en oefenevaluaties, inspectierapporten en de actualiteit zoals geduid in de regiegroep als input dienen voor de te organiseren activiteiten. MOTO oefenbeleidsplan

8 Leidende thema s Risicoprofiel VRLN Op basis van het risicoprofiel is er door de veiligheidsdirectie een keuze gemaakt voor een aantal zwaartepunten/prioriteiten waar de VRLN zich op zal richten de komende jaren. Deze prioriteiten zullen nadrukkelijk naar voren komen in de te organiseren opleidings- en trainingsmomenten. Deze geprioriteerde thema s zijn: vitale infra (spraak & data), dierziekten overdraagbaar op mensen, ziektegolf en natuurbrand. Gevolgrisico Naast de voorgenoemde geprioriteerde thema s zijn er nog 2 thema s die als zeer belangrijk worden bestempeld. Deze thema s vloeien ook voort uit het risicoprofiel maar zijn meer het gevolg van een incident, crisis of ramp zoals bijvoorbeeld hierboven benoemd. Deze zogenaamde gevolgrisico s: Maatschappelijke onrust en AMOK kennen een geheel andere (met name maatschappelijke) dynamiek en krijgen binnen MOTO daarom speciale aandacht. Flexibele/actuele risico s Zoals eerder aangegeven verandert de omgeving om ons heen voortdurend in een snel tempo. Binnen MOTO moet er daarom voldoende flexibiliteit zijn om te kunnen anticiperen op deze snel opkomende risico s die vooraf niet of niet als geprioriteerd zijn benoemd. Te denken valt hierbij aan: de vluchtelingenproblematiek, nucleaire incidenten (Tihange) en terrorisme. Speerpunten per kolom Per kolom zijn er ook speerpunten benoemd die een koppeling hebben met landelijke proceswijzigingen zoals bijvoorbeeld de Groot Geneeskundige Bijstand (GGB), maar ook de behoeften van ketenpartners per kolom weergeven. Deze worden zowel monodisciplinair alsook multidisciplinair beoefend. Het beoefenen van verplichte en vastgestelde thema s zal conform het beleidsplan van de VRLN op basis van risicogericht, vraaggericht en informatie gestuurd plaatsvinden. MOTO oefenbeleidsplan

9 4. Financieel kader CHECK Om multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen te organiseren, zijn er middelen in de begroting van de afdeling Crisisbeheersing gealloceerd, onder de post Multidisciplinaire Vakbekwaamheid. Dit budget vormt het financieel kader en wordt jaarlijks op basis van de programma begroting vastgesteld. Doeleinden De financiële middelen worden ingezet voor twee doeleinden: 1. Organiseren van trainings- en oefenactiviteiten die samenhangen met (wettelijke) verplichtingen en voortkomen uit het door de directie vastgestelde MOTO beleidsplan. 2. Uitwerken en organiseren van opleidings- en bijscholings- activiteiten die samenhangen met ambities en voortkomen uit het door de directie vastgestelde jaarplan. Kostenoverzicht De kosten die bij bovenstaande doeleinden ontstaan, zijn: Inhuur externe expertise ter voorbereiding van oefeningen. Inhuur externe expertise als spreker tijdens bijscholingen. Inhuur acteurs/rolspelers Locatiehuur Catering Vergoedingen van vrijwillige functionarissen met een rol in de crisisbeheersing Doorberekening aan Politie Van de daadwerkelijk gemaakte kosten voor CoPI-activiteiten en (bij)scholingsactiviteiten voor OT en BT wordt 1/3 doorberekend aan Politie Limburg. Mede dank zij slim organiseren en met veel eigen mensen is de huidige financiële capaciteit hiermee toereikend. Maatwerktrajecten Indien er behoefte is aan ondersteuning bij maatwerktrajecten op bestuurlijk niveau dient dit separaat besproken te worden, omdat deze momenteel niet begroot zijn binnen de bestaande financiële capaciteit. Personele capaciteit Van de samenwerkingspartners van de VRLN wordt menskracht gevraagd voor de uitvoering van dit beleidsplan. Zoals in het vorige hoofdstuk al aangegeven levert iedere kolom hier 0,2 fte personele capaciteit voor. Daarnaast kan er een beroep op de kolommen gedaan worden om de oefenstaf en de observatoren te leveren. Mandatering financiën Het beheer van de middelen is gemandateerd aan de manager Crisisbeheersing. Financiële middelen en inzetbare capaciteit zijn bepalend voor de kwaliteit en kwantiteit van MOTO activiteiten MOTO oefenbeleidsplan

10 5. Uitvoering ACT Met het oefenbeleidsplan en de hierin benoemde doelstellingen (zie hfst. 2) als uitgangspunt wordt elk jaar een MOTO oefenkalender en MOTO jaarplan opgesteld, welke voorgelegd wordt aan de Veiligheidsdirectie. Naast de toepassing van de PDCA cyclus en de life long learning loop zal de MOTO werkgroep niet alleen zorgdragen voor de organisatie van de vastgestelde activiteiten uit de oefenkalender, maar ook voor de monitoring en de verdere optimalisering van het oefenbeleidsplan. Het plan is hierdoor niet alleen kader stellend en richtinggevend voor de komende jaren, edoch is en blijft daarmee ook een dynamisch document. MOTO werkgroep De MOTO werkgroep is verantwoordelijk voor het onderhouden van het MOTO beleid, het uitvoeren van het MOTO jaarplan en de hieruit voortkomende MOTO activiteiten. De personele capaciteit van de deze werkgroep bestaat uit de OTO functionarissen van de Multi partners: Brandweer, Politie, GHOR en Oranje Kolom. Iedere kolom levert 0,2 fte personele capaciteit ten behoeve van het plannen, ontwerpen, uitvoeren en evalueren van oefenproducten. Daarnaast heeft de VRLN 2,0 fte MOTO functionarissen binnen de formatie van de afdeling Crisisbeheersing opgenomen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de vastgestelde MOTO activiteiten. Lerende (crisis) organisatie Crisisfunctionarissen en crisisteams krijgen een leeromgeving aangeboden die aansluit op de eisen van de eigen organisatie en waarin het hun mogelijk wordt gemaakt om vakbekwaam te blijven in de multidisciplinaire aspecten van samenwerking. Het gaat om een continuproces: een leven lang leren zoals beschreven in de life long learning loop (fig.2) Fig 2. Life long learning loop MOTO oefenbeleidsplan

11 Een optimaal leerklimaat De MOTO functionarissen creëren een leerklimaat, waarin de ontwikkeling en het leerrendement van crisisteams zo hoog mogelijk is. Om dit te bereiken is het belangrijk dat er naast de traditionele ook nieuwe moderne leer- en oefenvormen op basis van good practice worden gebruikt die de gewenste leerdoelen behalen en de kwaliteit van het aanbod waarborgen. E-learning en digitale casuïstiek zijn voorbeelden die in deze beleidsperiode verder door ontwikkeld worden, om de basiskennis op peil te houden en tijd- en plaats onafhankelijk te leren Borging kwaliteit Iedere kolom is zelf verantwoordelijk voor de vakbekwaamheid en kwaliteit van haar crisisfunctionarissen aan de MOTO activiteiten. De crisisfunctionarissen zijn zelf ook verantwoordelijk om hun vakbekwaamheid en ontwikkeling op peil te houden. Indien een functionaris niet voldoet aan gevraagde vakbekwaamheid en de bij de crisisfunctie behorende competenties zal de betreffende kolom er op worden gewezen en zullen er binnen deze kolom vervolgstappen ondernomen worden. Deelname Iedere kolom heeft een verantwoordelijkheid ten aanzien van de crisisorganisatie als geheel en blijft zelf verantwoordelijk voor de deelname van haar crisisfunctionarissen aan de MOTO activiteiten. De crisisfunctionarissen zijn intrinsiek gemotiveerd om deel te nemen aan MOTO activiteiten. De sleutelfunctionarissen van de kernteams: Leider CoPI, Leiders OT en BT, Informatiemanagers en Adviseur Crisiscommunicatie nemen op zijn minst 2x per jaar deel aan de aangeboden oefenmomenten en in gezamenlijk overleg waar mogelijk meer. De overige crisisfunctionarissen nemen minimaal 2x per jaar deel aan de aangeboden multidisciplinaire oefenmomenten. Registratie Iedere kolom heeft een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van het registreren van vakbekwaamheidsinformatie (deelname, verrichtingen en evaluatiepunten bij oefeningen en incidenten).de komende beleidsperiode zal er naar gestreefd worden dat er per individuele crisisfunctionaris een portfolio beschikbaar komt. De individuele crisisfunctionaris is zelf verantwoordelijk voor het bijhouden en actualiseren van zijn portfolio. Hiermee kan op ieder moment de geoefendheid van de crisisfunctionaris opgevraagd en overlegd worden. Behoefte inventarisatie Jaarlijks zal er bij de verschillende crisisfunctionarissen en crisisteams een behoefte inventarisatie plaatsvinden, waardoor er bij het samenstellen van het jaarplan en de opzet van activiteiten rekening mee gehouden kan worden. Evaluatie van het MOTO oefenbeleidsplan en jaarplan Om flexibel te blijven zal jaarlijks een afvaardiging van de MOTO werkgroep en de regiegroep met elkaar evalueren of er inhoudelijke bijsturing dan wel aanpassingen in de prioritering op het oefenbeleidsplan en/of jaarplan nodig zijn, welke indien nodig aan de Veiligheidsdirectie voorgelegd worden. Hiermee begint de PDCA cyclus weer opnieuw!! De MOTO werkgroep luistert naar de klant en de behoefte binnen de crisisorganisatie en draagt zorg voor borging van de vakbekwaamheid. MOTO oefenbeleidsplan

12 Uitgave Veiligheidsregio Limburg-Noord Jaargang 2016 Redactie, tekst en vormgeving Veiligheidsregio Limburg-Noord Adres Veiligheidsregio Limburg-Noord, Postbus 11, 5900 AA Venlo, t , f , e info@vrln.nl, i Dit is een uitgave van Veiligheidsregio Limburg-Noord. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. MOTO oefenbeleidsplan