Versie goedgekeurd door de Academische Raad van 10 mei Onderwijs-en examenreglement HUB KAHO

Transcriptie

1 Versie goedgekeurd door de Academische Raad van 10 mei 2012 Onderwijs-en examenreglement HUB KAHO

2 Opdrachtverklaring In onze instellingen staan de studenten centraal. Wij valoriseren hun talent en vormen ze tot vakbekwame en geëngageerde mensen. Praktijk als oriëntatie, wetenschap en onderzoek als fundering is ons profiel. Dromen, Denken, Durven, Doen en Doorzetten, vormen ons leidmotief. Ons onderwijs is state of the art, publiek gevalideerd. Onze begeleiding is persoonlijk. Innovatie en kwaliteit blijven onze ambities. Wij kiezen voor Europa en de wereld vanuit een Vlaamse verankering. Samen anders zijn is onze kracht. Wij werken vanuit een christelijke inspiratie die stimuleert tot een breed en authentiek maatschappelijk engagement. Wij koesteren vertrouwen in elkaar en in de toekomst.

3 Inleidende bepalingen Dit Onderwijs-en Examenreglement is ondergeschikt aan de decretale bepalingen in verband met het hoger onderwijs en hun uitvoeringsbepalingen. De belangrijkste teksten kunnen teruggevonden worden op Overal waar in dit Onderwijs-en Examenreglement wordt verwezen naar het studiegebied / de faculteit, wordt bedoeld dat de bevoegde organen of personen van het studiegebied / de faculteit, zoals die vastgelegd zijn in hun respectievelijke werkingsreglementen, de betrokken dossiers kunnen behandelen en beslissingen kunnen nemen. Zij houden hierbij rekening met de bepalingen van dit reglement. De directeur van het studiegebied / de decaan van de faculteit is steeds de eindverantwoordelijke voor de beslissingen over de opleidingen en studenten die behoren tot zijn bevoegdheidsdomein. De trajectbegeleiders van het studiegebied / de faculteit fungeren als contactpunt voor alle vragen van de student in verband met het volgen van een opleiding, opleidingsonderdelen en het verkrijgen van vrijstellingen en vermindering van studieomvang. Voor internationale studenten is het eerste contactpunt voor alle vragen de Studentenadministratie op campus Brussel, via de online aanvraaginstructies die te vinden zijn op de respectievelijke websites: (opleidingen HUB) en (opleidingen KAHO). Alle verwijzingen in dit reglement naar personen en functies slaan zowel op vrouwelijke als op mannelijke personen. Tenzij anders bepaald in dit reglement, gelden voor alle rekenregels de normale afrondingsprincipes: afronding naar beneden tot aan 0,5 en vanaf 0,5 inclusief afronding naar boven. In die gevallen waar dit reglement dit vereist, moet elk studiegebied / elke faculteit het Algemeen Onderwijs- en Examenreglement aanvullen met bijzondere bepalingen en criteria. Daarbuiten kan zij het reglement aanvullen. Aanvullingen mogen niet strijdig zijn met de bepalingen van dit reglement. De aanvullingen worden door elk studiegebied / elke faculteit voor advies voorgelegd aan de Cel Onderwijsorganisatie samen met het algemeen onderwijs- en examenreglement en treden pas in werking nadat ze bekrachtigd zijn door de Academische Raad. Afwijkingen van dit Algemeen Onderwijs- en Examenreglement kunnen alleen worden toegestaan door de Academische Raad op gemotiveerd verzoek van het studiegebied / de faculteit en na advies van de Cel Onderwijsorganisatie. De Academische Raad bepaalt de geldigheidsduur van de toegestane afwijkingen. De aanvullingen en afwijkingen worden samen met het Algemeen Onderwijs- en Examenreglement zorgvuldig aan de studenten van het betrokken studiegebied / de betrokken faculteit bekendgemaakt. Afwijkingen op en/of wijzigingen van dit reglement, ten gevolge van overmacht of onvoorziene omstandigheden en materiële vergissingen, kunnen alleen worden toegestaan door de Academische Raad eventueel op gemotiveerd verzoek van het betrokken studiegebied / de faculteit - en in elk geval na raadpleging van de Cel Onderwijsorganisatie. De Academische Raad bepaalt de geldigheidsduur van de toegestane afwijking of wijziging en ziet erop toe dat de definitieve beslissing aan alle betrokken studenten wordt meegedeeld.

4 Toepassingsgebied Het Onderwijs- en Examenreglement is van toepassing op de studenten en de opleidingen, de onderwijs- en examenactiviteiten en de dienstverlening van de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) en de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (KAHO), uitgezonderd de faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen 1. Aanvullingen en afwijkingen op de algemene bepalingen van Deel I, II en III zijn opgenomen in Deel IV t.e.m. deel IX. De HUB is een structurele samenwerking tussen HUB-EHSAL en HUB-KUBrussel. De HUB oefent via een geïntegreerde besluitvorming de bij decreet toegewezen bevoegdheden van de HUB-EHSAL en HUB-KUBrussel uit en treedt op als overkoepelende entiteit. De HUB en de KAHO hebben op hun beurt een structurele samenwerking sinds Voor het sluiten van de toetredingsovereenkomst door inschrijving en alle daaruit voortvloeiende bepalingen, zoals de bepaling van het studiegeld, treden de instellingen HUB-EHSAL, HUB-KUBrussel en KAHO op als juridisch aparte instellingen. 1 Voor de studenten van de faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen is een specifiek onderwijs- en examenreglement van toepassing wegens de gezamenlijke opleiding met de Katholieke Hogeschool Brugge- Oostende (KHBO).

5 DEEL I. BEGRIPSBEPALINGEN Aansluitende opleidingen Opleidingen die volgens de toelatingsvoorwaarden in de programmagids rechtstreeks op elkaar kunnen aansluiten zonder bijzondere toelatingen. Academiejaar Een periode van één jaar die ten vroegste op 1 september en uiterlijk op 1 oktober begint en eindigt op de dag voor het begin van het volgende academiejaar. Deze periode wordt ingedeeld in twee semesters. Academische kalender Schema dat de globale organisatie van het academiejaar weergeeft m.b.t. lesperiodes, examenperiodes, vakantieperiodes. Actualiseringsprogramma Een programma dat kan worden opgelegd aan studenten die over een creditbewijs, een ander studiebewijs of een bewijs van bekwaamheid beschikken dat meer dan vijf kalenderjaren tevoren is verworven en dat de student wenst te valoriseren in de context van een nog niet afgeronde of een andere opleiding. Afstandsonderwijs Het onderwijs dat bijna uitsluitend met behulp van multimedia wordt verstrekt, waardoor de student niet aan een bepaalde plaats van onderwijsverstrekking gebonden is. Afstudeerrichting Een differentiatie in een opleidingsprogramma dat ten minste 30 studiepunten verschilt van een andere differentiatie in de opleiding en die in tegenstelling tot andere differentiaties op het diploma vermeld wordt. Assessmentcommissie Eén of meerdere centrale commissies opgericht binnen de HUB / de KAHO met het oog op het : - evalueren of een student die niet beschikt over een diploma van het secundair onderwijs toch kan worden toegelaten tot een bacheloropleiding; - evalueren van een verzoek tot erkenning van eerder verworven competenties conform de richtlijnen verstrekt door de validerende instantie van de Associatie KU Leuven; - evalueren of een student die beschikt over een buitenlands diploma, maar overeenkomstig Artikel 23 van dit Onderwijs- en Examenreglement het bestaan ervan niet kan bewijzen, kan worden toegelaten tot de HUB / de KAHO. Associatie KU Leuven Samenwerkingsverband tussen de KU Leuven en hogescholen in de Vlaamse Gemeenschap. De samenstelling van het samenwerkingsverband en de beschrijving van de organen en de werkingsterreinen zijn te vinden op Bekwaamheidsonderzoek Het onderzoek van de competenties van een persoon, voorafgaand aan het afleveren van een bewijs van bekwaamheid. Beraadslaging De samenkomst van een examencommissie.

6 Beurstariefstudent Een beurstariefstudent is een student die: a) studiefinanciering ontvangt van de Vlaamse Gemeenschap, overeenkomstig de bepalingen van het decreet van 8 juni 2007 betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap; b) voldoet aan de voorwaarden bepaald in Artikel II.325 van dit decreet en beantwoordt aan de financiële criteria voor het verkrijgen van een studiefinanciering in de Vlaamse Gemeenschap, of c) onderdaan is van een staat behorende tot de Europese Economische Ruimte en beantwoordt aan de financiële criteria voor het verkrijgen van een studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap, of d) een DGOS-bursaal, een BTC-bursaal of een bursaal in de programma s van de ontwikkelingssamenwerking van de Vlaamse Interuniversitaire Raad is. Bewijs van bekwaamheid Het bewijs dat een student op grond van EVC s of EVK s de competenties heeft verworven eigen aan : a) het niveau van bachelor in het hoger professioneel onderwijs of het academisch onderwijs, of b) het masterniveau, of c) een welomschreven opleiding, opleidingsonderdeel of cluster van opleidingsonderdelen. Bedoeld bewijs betreft een document of een registratie. Bijna-beursstudent Een student die geen studietoelage van de Vlaamse Gemeenschap ontvangt, maar waarvan het referentie-inkomen ten hoogste euro boven de financiële maximumgrens bepaald in de regelgeving betreffende de studietoelagen ligt. Het bedrag van euro wordt geïndexeerd overeenkomstig Artikel II.216 van het decreet van 8 juni 2007 betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap. Campus De HUB telt drie campussen: Campus Brussel Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Campus Parnas De KAHO telt drie campussen: Technologiecampus Gent Campus Dirk Martens Campus Waas Competentie Bekwaamheid om kennis, vaardigheden en attitudes in het handelen geïntegreerd aan te wenden voor maatschappelijke activiteiten. In het hoger onderwijs worden competenties domeinspecieke leerresultaten genoemd. Coördinator van een opleidingsonderdeel: De door de HUB / de KAHO als eindverantwoordelijke aangeduide persoon in het geval er meer dan één titularis is voor een opleidingsonderdeel. Contracttype Het type contract waaruit een student kiest om het opleidingsaanbod geheel of

7 gedeeltelijk te doorlopen. Dit kan via ofwel: - een diplomacontact; - een creditcontract; - een examencontract (met het oog op het behalen van een diploma of een credit). Creditbewijs De erkenning van het feit dat een student aan de HUB / de KAHO of een andere instelling van hoger onderwijs op grond van een examen de competenties, verbonden aan een opleidingsonderdeel, heeft verworven. Deze erkenning wordt vastgelegd in een papieren document of een registratie in een gegevensbank. De verworven studiepunten, verbonden aan het betrokken opleidingsonderdeel, worden weergegeven als "credits". Creditcontract Een toetredingscontract, aangegaan tussen de HUB / de KAHO en de student die zich inschrijft met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen. Credits De studiepunten verbonden aan een opleidingsonderdeel waarvoor een student minstens 10 op 20 of een geslaagd-beslissing heeft behaald. De studiepunten zijn bepaald in functie van het academiejaar waarin een student het credit heeft verworven. Differentiatie binnen opleidingen Onderscheid tussen opleidingen onder de vorm van: a) aparte afstudeerrichtingen, vermeld op het diploma; b) opties, major-minorcombinaties of andere duidelijke vormen van onderscheid, die eventueel op het diplomasupplement worden vermeld. Diploma Het document dat op het einde van een bachelor- of masteropleiding aan een voor het geheel van de opleiding geslaagde student of na het met succes afgerond hebben van een doctoraatsproject wordt afgeleverd en waarin de belangrijkste identificatiegegevens van de student en de opleiding worden opgenomen. Diplomacontract Een toetredingscontract, aangegaan tussen de HUB / de KAHO en de student die zich inschrijft met het oog op het behalen van een diploma of een getuigschrift van een opleiding. Diplomasupplement Het overeenkomstig Europese standaarden opgestelde document waarin de niet in het diploma vermelde bijzondere karakteristieken van de opleiding en van de studieresultaten worden vermeld; dit document bevat in het bijzonder de creditbewijzen voor de geslaagde student. ECTS-fiche (European Credit Transfer and accumulation System) Een beknopte beschrijving van de belangrijkste elementen van een opleidingsonderdeel: doelstellingen, niveau (inleidend, uitdiepend, gespecialiseerd), competenties, flexibiliteit, leertrajecten en onderwijsmethoden, studie- en verwerktijd, evaluatiemodaliteiten en studiemateriaal. De fiche wordt ook gebruikt om de studiebelasting van het opleidingsonderdeel internationaal te kunnen vergelijken en uit te wisselen.

8 EER Volgende landen behoren tot de Europese Economische Ruimte (EER): België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechische Republiek, Verenigd Koninkrijk en Zweden. Het onderscheid tussen EER-studenten en niet-eer-studenten is relevant in het kader van de wetgeving i.v.m. verblijfsvergunningen. EHOR Volgende landen behoren tot de Europese Hoger Onderwijs Ruimte (EHOR): alle landen die behoren tot de EER aangevuld met de volgende landen: Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, Bosnië & Herzegovina, Georgië, Kroatië, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Moldavië, Montenegro, Oekraïne, Russische Federatie, Servië, Turkije, Vaticaanstad, Zwitserland. Het onderscheid tussen EHOR-studenten en niet-ehor-studenten is relevant in het kader van het studiegeld. Equivalentiedossier Dossier dat de verhouding vastlegt tussen de in het kader van een mobiliteitsprogramma aan een gastinstelling gevolgde opleidingsonderdelen en hun credits en de HUB / de KAHO-opleidingsonderdelen die ze vervangen. Dit dossier vormt de basis van het learning agreement van de student. EVC Een eerder verworven competentie, dit is het geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes verworven door middel van leerprocessen die niet met een studiebewijs werden bekrachtigd. EVK Een eerder verworven kwalificatie, dit is elk binnenlands of buitenlands studiebewijs dat aangeeft dat een formeel leertraject, al dan niet binnen onderwijs, met goed gevolg werd doorlopen, voor zover het niet gaat om een creditbewijs dat werd behaald binnen de instelling en opleiding waarbinnen men de kwalificatie wenst te laten gelden. Examen Een beoordelingssituatie waarin wordt nagegaan of de student op grond van zijn studie (deel)competenties, verbonden aan een opleidingsonderdeel, heeft verworven. Een examen kan plaatsvinden op één bepaald moment, maar kan ook verlopen onder de vorm van een in de tijd gespreide reeks activiteiten zoals bij een stage of vormen van permanente evaluatie. Examencontract Een toetredingscontract, aangegaan tussen de HUB / de KAHO en een student die zich onder de door het instellingsbestuur bepaalde voorwaarden inschrijft voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van: a) een graad of een diploma/getuigschrift van een opleiding of b) een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen. Examenkans Het aantal keer dat een student in een academiejaar recht heeft op de mogelijkheid om examen af te leggen over eenzelfde opleidingsonderdeel.

9 Examenperiode Een periode op het einde van een semester of in augustus-september specifiek voorbehouden voor de organisatie van examens. Examinator De persoon belast met het toekennen van het examenresultaat (van een deel) van een opleidingsonderdeel van het betrokken academiejaar en de betrokken groep, of zijn vervanger. Een examenresultaat komt tot stand door evaluatieactiviteiten die worden uitgevoerd door de examinator en zijn eventuele mede-evaluatoren. In een hogeschool is de examinator een lid van het onderwijzend personeel of een gastprofessor. In de universiteit is de examinator een lid van het academisch personeel. Flexibel traject Een traject waarbij de student opleidingsonderdelen volgt van meerdere opleidingsfasen van het door de opleiding opgestelde modeltraject. Functiebeperking Een motorische, auditieve of visuele functiebeperking, een chronische ziekte, een psychiatrische functiebeperking (o.a. autismespectrumstoornis, ADHD), leerstoornissen (o.a. dyslexie, dyscalculie), meervoudige functiebeperking en overige beperkingen m.i.v. stem en spraak en pijnfuncties. Geïndividualiseerd traject Een traject dat afwijkt van de regels voor het samenstellen van een standaard of flexibel traject en dat kan worden toegestaan aan een student op zijn gemotiveerd verzoek. Getuigschrift van een schakel- of voorbereidingsprogramma Het document dat op het einde van een schakel- of voorbereidingsprogramma aan een geslaagde student wordt afgeleverd en waarin de belangrijkste identificatiegegevens van de student en de opleiding worden opgenomen. Getuigschrift van permanente vorming Een document dat bewijst dat iemand geslaagd is voor een examen over een activiteit van permanente vorming. Getuigschrift van postgraduaat Document dat bewijst dat iemand geslaagd is voor een postgraduaatopleiding. Graad De aanduiding van bachelor of master of doctor verleend op het einde van een opleiding. Graad van verdienste De bijzondere vermelding die wordt gegeven op het einde van een bachelor- of masteropleiding. HUB De Hogeschool-Universiteit Brussel. De HUB is een structurele samenwerking tussen HUB-EHSAL en HUB-KUBrussel, oefent via een geïntegreerde besluitvorming de bij decreet toegewezen bevoegdheden van de individuele instellingen uit en treedt op als overkoepelende entiteit.

10 Individueel jaarprogramma (IJP) Het geheel van opleidingsonderdelen dat een individuele student opneemt in één academiejaar. Individueel studieprogramma (ISP) De som van de jaarprogramma s die een individuele student opneemt met het oog op het verwerven van een diploma of getuigschrift of met het oog op het verwerven van één of meer creditbewijzen. Instelling/Instellingsbestuur De Hogeschool-Universiteit Brussel / de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven en haar bestuursorgaan. De HUB en de KAHO hebben een structurele samenwerking sinds Internationale programma s Volgende programma's uit het studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde: English and Economics for Academic Studies, Bachelor of Business Administration, Master of Business Administration, Master of International Business Economics and Management, Master in de internationale bedrijfseconomie en het bedrijfsbeleid en de bijhorende voorbereidingsprogramma s. KAHO De Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Kwalificatie van de graad Het onderdeel van een opleidingsbenaming dat de specifieke profielafbakening / oriëntatie van een opleiding aangeeft. Learning agreement Het document dat vastlegt welke opleidingsonderdelen een student in het kader van een mobiliteitsprogramma opneemt aan een gastinstelling met zijn goedkeuring en die van de gastinstelling. Leerkrediet Door de Vlaamse Overheid aan een student toegekend krediet, uitgedrukt in studiepunten, inzetbaar om één of meerdere opleidingen of opleidingsonderdelen te volgen. Leerresultaat De bepaling van wat de student verwacht wordt dat hij weet/kent, begrijpt en kan toepassen na voltooiing van een onderwijsgerelateerd leerproces. Leerresultaten worden gedefinieerd in termen van kennis, vaardigheden en attitudes eigen aan een opleiding, (deel van een) opleidingsonderdeel of cluster van opleidingsonderdelen. Masterproef Werkstuk waarmee een student aantoont de academische competenties te hebben verworven om op een zelfstandige wijze te kunnen bijdragen tot wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling en tot een passende rapportage ervan. Materiële vergissing

11 Een vergissing die is gebeurd bij het nemen of het uitvoeren van een beslissing met betrekking tot de studievoortgang van een student of bij het toekennen van een examenresultaat. Modeltraject Een traject dat bestaat uit een voor een opleiding opgesteld opleidingsprogramma, waarbij, met opname van plicht- en keuzemogelijkheden, wordt verduidelijkt hoe een student binnen een vooropgestelde duur het aan de opleiding verbonden diploma of getuigschrift kan behalen. Het modeltraject wordt opgedeeld in een aantal opleidingsfasen, waarvan de omvang wordt uitgedrukt in studiepunten. Een opleiding kan meerdere modeltrajecten aanbieden. Een modeltraject kan doorlopen worden onder de vorm van een standaardtraject of een flexibel traject. Niet herkansbaar opleidingsonderdeel Een opleidingsonderdeel waarvoor geen tweede examenkans kan worden opgenomen in de derde examenperiode. Een tweede examenkans kan wel worden opgenomen in de tweede examenperiode indien de eerste examenkans werd opgenomen in de eerste examenperiode en indien het praktisch en organisatorisch voor de opleiding mogelijk is. Niet tolereerbaar opleidingsonderdeel Een opleidingsonderdeel waarvoor een credit is vereist. De student kan hiervoor geen tolerantie inzetten. Onderwijsleeractiviteit (OLA) Verdere opdeling van een opleidingsonderdeel in termen van een specifiek samenhangend geheel van onderwijs- en leeractiviteiten, en met een aantal studiepunten hieraan verbonden. Opleiding (of programma) Een opleiding is de structurerende eenheid van het onderwijsaanbod. Bij succesvolle voltooiing ontvangt de student een diploma of getuigschrift. Opleidingsfase Een opleidingsfase is een coherent gedeelte van een opleiding, met het oog op de structurering van het modeltraject en de bewaking van de studievoortgang. Opleidingskenmerken Elementen voor de afbakening van het profiel van een opleiding, met name: a) de kwalificatie van de graad en de eventuele specificatie van de graad; b) de afstudeerrichting of een andere vorm van differentiatie; c) de studieomvang; d) de instelling waar de opleiding wordt georganiseerd. Opleidingsonderdeel (OPO) Een opleidingsonderdeel is een afgebakend geheel van onderwijs-, leer- en examenactiviteiten dat gericht is op het verwerven van welomschreven competenties inzake kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes. Een opleidingsonderdeel omvat ten minste drie gehele studiepunten en leidt tot één afzonderlijk beoordelingscijfer. Het kan verder opgedeeld zijn in samenhangende delen van onderwijs- en leeractiviteiten waaraan een aantal studiepunten zijn verbonden.

12 Opleidingsprogramma Een opleidingsprogramma is de weergave van een modeltraject van een opleiding. De opleidingsprogramma s van alle opleidingen worden als bijlage toegevoegd aan dit onderwijs-en examenreglement. Zij vermelden o.m. alle opleidingsonderdelen en bijhorende onderwijsleeractiviteiten, evenals de dwingende volgtijdelijkheid tussen opleidingsonderdelen, de niet-herkansbaarheid of niet-tolereerbaarheid van opleidingsonderdelen en de opleidingsonderdelen die aanleiding geven tot een overdracht van een deelresultaat. Overdracht Een cijfer van minstens 10/20 behaald op een deel van een opleidingsonderdeel en dat behouden blijft in een volgende examenperiode. Het studiegebied / de faculteit beslist per opleidingsonderdeel of dit opleidingsonderdeel aanleiding geeft tot overdracht van een deelresultaat en of deze overdracht enkel binnen het lopend academiejaar geldig is of over academiejaren heen, en neemt dit op in haar opleidingsprogramma s. Permanente vorming Onderwijsprogramma's van (meestal) beperkte omvang ter specialisatie of ter actualisatie van de wetenschappelijke kennis of ter verbreding of verdieping van competenties. Postgraduaatopleiding Opleiding van permanente vorming, waarbij een consistent geheel van ten minste 20 studiepunten wordt aangeboden. Programmagids Het geheel van het onderwijs- en examenreglement aangevuld met de specifieke opleidingsinformatie. De programmagids wordt via het studentenportaal ter beschikking gesteld. Raad van Europa Volgende landen behoren tot de Raad van Europa: Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, België, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Georgië, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië, Malta, Moldavië, Monaco, Montenegro, Nederland, Noorwegen, Oekraïne, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Russische Federatie, San Marino, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Turkije, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Zwitserland. Het onderscheid tussen diploma s die uitgereikt zijn door een land van de Raad van Europa of een land buiten de Raad van Europa is relevant in het kader van de diplomavoorwaarden voor een opleiding. Schakelprogramma Een programma dat wordt opgelegd aan een student die zich wenst in te schrijven voor een masteropleiding op grond van een in het professioneel hoger onderwijs uitgereikt diploma. Het programma beoogt de in Artikel 58, 2, 2, van het decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen bedoelde algemene wetenschappelijke competenties en wetenschappelijk - disciplinaire basiskennis bij te brengen.

13 Schriftelijke mededeling Ondubbelzinnige mededeling van een verzoek(schrift), intentie of beslissing op een andere dan mondelinge wijze (per brief, per , per fax, ). Specificatie van de graad Het onderdeel van een opleidingsbenaming dat bestaat uit een toevoeging "of arts", "of science" of of laws of gelijkaardige toevoegingen bij decreet vastgelegd. Standaardtraject Een traject waarbij de student opleidingsonderdelen volgt van slechts één opleidingsfase van het door de opleiding opgestelde modeltraject. Studiebewijs Diploma of getuigschrift dat aangeeft dat een student bepaalde competenties heeft behaald via een opleiding(sonderdeel) waarover een examen is afgelegd. Studie-efficiëntie De verhouding tussen het aantal verworven en het aantal feitelijk opgenomen studiepunten in een academiejaar, uitgedrukt als een percentage. De cumulatieve studieefficiëntie is dezelfde verhouding, maar dan over alle voorgaande academiejaren binnen dezelfde opleiding heen. Studiegeld Het bedrag dat een student betaalt voor zijn deelname aan onderwijsleeractiviteiten en/of examens. Studieomvang Het aantal studiepunten toegekend aan een onderwijsleeractiviteit, aan een opleidingsonderdeel of aan een opleiding. Studiepunt Een binnen de Vlaamse Overheid aanvaarde internationale eenheid die overeenstemt met ten minste 25 en ten hoogste 30 uren voorgeschreven onderwijs-, leer- en examenactiviteiten en waarmee de studieomvang van elke opleiding of elk opleidingsonderdeel wordt uitgedrukt. Er worden enkel gehele studiepunten toegekend; - opgenomen studiepunten zijn de studiepunten waarvoor men zich inschrijft inclusief diegene waarvoor men vrijstelling verkrijgt; - feitelijk opgenomen studiepunten zijn de studiepunten waarvoor men inschrijft en nog effectief examen moet afleggen; - verworven studiepunten zijn de studiepunten waarvoor men een creditbewijs verworven heeft; In de opleiding verpleegkunde bedraagt een studiepunt een studielast van minimaal 26 uur. Studietijd De totale tijdsinvestering die van een student verwacht mag worden met betrekking tot een afzonderlijk opleidingsonderdeel of met betrekking tot een studieprogramma als geheel. De berekening gebeurt op grond van de zogenaamde 'normstudent'. De normstudent is de student die precies beschikt over de voorkennis, begaafdheid, motivatie en het studiegedrag van de doelgroep waarop een opleiding zich richt. De studietijd bestaat uit twee componenten. De eerste component is het aantal uren aanwezigheid dat in principe van elke student verwacht wordt (de zogenaamde

14 'contacturen') en het aantal uren evaluatie. De tweede component is de 'verwerkingstijd'. Dit is de tijd die die normstudent moet investeren in de voorbereiding van een les of practicum, het uitvoeren van opdrachten, de eventuele stage, de voorbereiding op het examen enz.. Deze verwachte (of begrote) studietijd is slechts een indicatie voor de reëel bestede studietijd, die immers afhankelijk is van kenmerken van de individuele student. Studievoortgangsdossier Het (elektronisch) document dat op elk moment van de studie een overzicht geeft van de stand van zaken met betrekking tot de studievoortgang van de individuele student. Titularis van een opleidingsonderdeel Het personeelslid dat door de HUB / de KAHO officieel is aangesteld als de opdrachthouder voor een opleidingsonderdeel of een onderwijsleeractiviteit. Toelatingsassessment Een evaluatieprocedure waarbij de instroomcompetenties van een student via een formeel instrument vastgesteld worden en die leidt tot toelating tot het hoger onderwijs. Toetredingsovereenkomst De overeenkomst tussen de HUB / de KAHO en de student waarin de rechten en plichten van beide partijen worden vastgelegd. De overeenkomst wordt gesloten door de inschrijving van de student in één van de volgende types: diplomacontract, creditcontract of examencontract; het onderwijs- en examenreglement van de HUB / de KAHO maakt integraal deel uit van de toetredingsovereenkomst. Tolerantiedossier Deel van het studievoortgangsdossier dat alle informatie bevat met betrekking tot mogelijke toleranties en het recht op toleranties; binnen vastgestelde termijnen moet de student in dit dossier zelf keuzes maken. Training agreement Het document dat vastlegt via welke opdracht of project een student in het kader van een mobiliteitsprogramma stage loopt in een gastorganisatie met zijn goedkeuring en die van de thuis- en gastinstelling. Validerende instantie Is de Raad van Bestuur van de Associatie KU Leuven, met het oog op het uitreiken van een bewijs van bekwaamheid. Vervolgopleiding De opleiding(en) die door een faculteit als meest logische aansluitende opleiding(en) worden beschouwd. Verantwoordelijke studie- en trajectbegeleiding van de opleiding De persoon die verantwoordelijk is voor de opvolging van de studie- en trajectbegeleiding in een bepaalde opleiding. Volgtijdelijkheid De volgorde waarin de student bepaalde opleidingsonderdelen moet afleggen. We onderscheiden verschillende soorten volgtijdelijkheid:

15 aangewezen volgtijdelijkheid: een student is niet verplicht de opleidingsonderdelen in een bepaalde volgorde af te leggen, maar de in de ECTS-fiches aangegeven volgorde is wel de meest logische en geeft hem maximale slaagkansen. dwingende volgtijdelijkheid: is een door de opleiding vastgestelde volgorde van opleidingsonderdelen. De opleiding vereist een bepaalde minimumscore op OPO A alvorens OPO B te mogen volgen. Deze minimumscore kan een credit zijn (aangeduid in de opleidingsprogramma s met <- CRE) of een Fx (aangeduid in de opleidingsprogramma s met <- Fx), waarbij met een Fx een tolereerbaar onvoldoende wordt bedoeld. Voorbereidingsprogramma Een programma dat kan worden opgelegd aan een student die in het bezit is van een academisch bachelor- of masterdiploma dat niet op rechtstreekse wijze toelating verleent tot de masteropleiding waarvoor hij zich wenst in te schrijven. Voortgangsvereiste De vereiste dat een student een bepaald opleidingsonderdeel of een bepaald traject slechts mag volgen wanneer hij reeds een minimum aantal studiepunten heeft verworven om het diploma te behalen. Vrijstelling De opheffing van de verplichting om over een opleidingsonderdeel of een deel ervan een examen af te leggen, op grond van een creditbewijs, een ander studiebewijs of een bewijs van bekwaamheid. Voor dit opleidingsonderdeel of deel ervan wordt geen examencijfer in rekening gebracht bij het beoordelen over het slagen voor een opleiding en evenmin voor het toekennen van een graad van verdienste, tenzij in die omstandigheden zoals bepaald in Artikel 56 van het Algemeen Onderwijsreglement. Werkstudenten Een student die aan al de volgende voorwaarden beantwoordt: - hij is in het bezit van een bewijs van tewerkstelling in een dienstverband met een omvang van tenminste 80 uren per maand, of hij is in het bezit van een bewijs van uitkeringsgerechtigde werkzoekende en de opleiding kadert binnen het door een gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling voortraject naar werk; - hij is nog niet in het bezit van een tweede cyclusdiploma of masterdiploma; - hij is ingeschreven in een studietraject met specifieke onderwijs- en leervormen en met specifieke modaliteiten van begeleiding en aanbod, dat als zodanig geregistreerd is in het Hoger Onderwijsregister. De afzonderlijke registratie in het Hoger Onderwijsregister impliceert niet dat het hier een nieuwe opleiding betreft, zoals bepaald in Artikel 60septies van het Structuurdecreet. Bijzondere bepaling in verband met

16 internationale studenten Onder de algemene noemer internationale studenten kunnen o.a. volgende groepen bedoeld worden : 1 Een EER-student die een andere nationaliteit heeft dan de Belgische en die in het kader van zijn studies tijdelijk verblijft in België. 2 Een niet-eer-student die in het kader van zijn studies tijdelijk verblijft in België. 3 Een niet-eer-student met een precair verblijfsrecht in België, o.a. kandidaatvluchtelingen. 4 Een student met een niet-belgische nationaliteit die beschikt over onbeperkt verblijf in België. Tenzij anders vermeld in dit reglement wordt deze student voor alle toepassingen gelijkgesteld met een EER-student. 5 Een student met een niet-belgische nationaliteit die beschikt over onbeperkt verblijf in de EER. Tenzij anders vermeld in dit reglement wordt deze student voor alle toepassingen gelijkgesteld met een EER-student. 6 Een student die niet beschikt over een diploma van de Vlaamse Gemeenschap (of een Nederlands VWO-attest).

17 DEEL II. ALGEMEEN ONDERWIJSREGLEMENT Afdeling 1. Inschrijven via toetredingsovereenkomsten 1.1. Diplomacontract, creditcontract en examencontract Artikel 1. Keuzemogelijkheden Bij de inschrijving schrijft een student in voor één of meer van de onderstaande types contracten: 1 een diplomacontract met het oog op het behalen van een diploma of getuigschrift; 2 een creditcontract met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen; 3 een examencontract met het oog op het behalen van een diploma of een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen. Door de inschrijving wordt de keuze voor een type overeenkomst definitief. Zij kan enkel gewijzigd worden op de in Artikel 9 bepaalde tijdstippen en onder de daarin vermelde voorwaarden. De verdere invulling van de toetredingsovereenkomst vindt plaats zoals bepaald in dit Algemeen Onderwijsreglement. Artikel 2. Diplomacontract Inschrijven via een diplomacontract betekent dat de student zich inschrijft met het oog op het behalen van een diploma van een opleiding. De student schrijft zich in op grond van de volgende elementen van het onderwijs- en examenreglement: 1 het diploma of het getuigschrift dat de student wil behalen en de doelstellingen van het opleidingsprogramma; 2 de studieomvang van de opleiding; 3 de toelatingsvereisten voor de inschrijving; 4 de opleidingsonderdelen die onder de vorm van een standaardtraject, flexibel traject of geïndividualiseerd traject moeten of kunnen worden opgenomen en de studieomvang en volgtijdelijkheid van deze opleidingsonderdelen; 5 de tijdsperiode waarop de inschrijving betrekking heeft (academiejaar, burgerlijk jaar, semester, ); 6 de voorwaarden voor het behalen van een creditbewijs per opleidingsonderdeel; 7 in voorkomend geval de vermindering van studieomvang voor het geheel van de opleiding of opleidingsonderdelen of delen ervan ten gevolge van vrijstellingen; 8 het aantal examens per opleidingsonderdeel zoals bepaald in het examenreglement; 9 de examen- en beraadslagingsregels zoals bepaald in het examenreglement; 10 de mogelijke maatregelen van studievoortgangsbewaking; 11 de bindende voorwaarden inzake studievoortgangsbewaking. Een student schrijft zich ook in voor een diplomacontract als hij meent vrijstellingen te kunnen krijgen voor alle opleidingsonderdelen van een opleiding. De student richt een aanvraag tot het verkrijgen van vrijstellingen aan het studiegebied / de faculteit, en verwerft bij een positieve beslissing het overeenstemmende diploma of getuigschrift. Bij een negatieve beslissing bepaalt het studiegebied / de faculteit welke opleidingsonderdelen de student nog moet volgen om het diploma of getuigschrift te kunnen behalen. De effectief opgenomen studiepunten waarvoor de student inschrijft voor een initiële bachelor- of masteropleiding via een diplomacontract worden afgetrokken van zijn leerkrediet.

18 Artikel 3. Creditcontract Inschrijven via een creditcontract betekent dat de student zich inschrijft voor één of meerdere opleidingsonderdelen met het oog op het behalen van één of meerdere creditbewijzen. Bij een creditcontract schrijft een student zich in op grond van de volgende elementen van het onderwijs- en examenreglement: 1 het opleidingsonderdeel of de opleidingsonderdelen waarvoor de student een creditbewijs wil behalen; 2 de studieomvang van het opleidingsonderdeel of de opleidingsonderdelen; 3 de toelatingsvereisten voor de inschrijving voor het opleidingsonderdeel of de opleidingsonderdelen; 4 de tijdsperiode waarop de inschrijving betrekking heeft (academiejaar, burgerlijk jaar, semester, ); 5 de voorwaarden voor het behalen van een creditbewijs per opleidingsonderdeel; 6 in voorkomend geval de vermindering van studieomvang van delen van opleidingsonderdelen ten gevolge van vrijstellingen; 7 het aantal examens per opleidingsonderdeel; 8 de examenregels zoals bepaald in het examenreglement; 9 de mogelijke maatregelen van studievoortgangsbewaking; 10 de bindende voorwaarden inzake studievoortgangsbewaking. Het studiegebied / de faculteit kan bepalen dat bepaalde opleidingsonderdelen niet gevolgd kunnen worden onder de vorm van een creditcontract tenzij voldaan is aan volgtijdelijkheidsvoorwaarden. De studiepunten waarvoor de student inschrijft onder creditcontract worden afgetrokken van zijn leerkrediet. Bijzondere bepalingen in verband met internationale studenten Studenten met een niet-eer nationaliteit en tijdelijk verblijvend als student in België kunnen niet inschrijven voor een creditcontract zonder gelijktijdig te zijn ingeschreven voor een diplomacontract. Artikel 4. Examencontract Bij een inschrijving via een examencontract schrijft de student zich in voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van een diploma of getuigschrift van een opleiding of een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen. Als een student zich met een examencontract inschrijft met het oog op het behalen van een diploma of getuigschrift zijn de regels vermeld in Artikel 2 van toepassing. De regels vermeld in Artikel 3 zijn van toepassing als een student zich inschrijft met een examencontract met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen. De student met een examencontract kan niet deelnemen aan de lessen noch aan andere onderwijsactiviteiten, tenzij aan de examens. Op dienstverlening vanwege de instelling en studentenvoorzieningen kan de student slechts in beperkte mate een beroep doen: - Hij schrijft zich in bij de dienst Studentenadministratie van de betrokken campus; - Hij is zelf verantwoordelijk om administratief in orde te zijn; - Hij koopt zijn cursussen bij de cursusdienst tijdens de openingsuren; - Hij kan de evaluatiemodaliteiten van zijn opleidingsonderdelen consulteren via de ECTS-fiches op de website van de instelling;

19 - Hij legt de examens af samen met de studenten die ingeschreven zijn met een diploma- of creditcontract; - Hij kan terecht bij de ombuds voor het verplaatsen van examens wegens overmacht; - Hij organiseert zelf zijn stage in overleg met het studiegebied / de faculteit en de stagecoördinator; - Hij krijgt toegang tot de digitale leeromgeving en betaalt hiervoor 50 euro bovenop het normale studiegeld. Studenten met een examencontract krijgen geen statuut van student met de daaraan verbonden sociaalrechtelijke gevolgen (kinderbijslag, studietoelage, enz.). Informatie hierover krijgt de student op de sociale dienst. Het studiegebied / de faculteit kan bepalen dat bepaalde opleidingsonderdelen niet gevolgd kunnen worden onder de vorm van een examencontract omwille van de intensieve begeleiding die nodig is om de beoogde competenties te bereiken. Een inschrijving onder examencontract heeft geen gevolgen voor het leerkrediet. Bijzondere bepalingen in verband met internationale studenten Studenten met een niet-eer nationaliteit en tijdelijk verblijvend als student in België kunnen niet inschrijven voor een examencontract. Artikel 5. Combinatie van contracten Een student kan per academiejaar slechts één diplomacontract per opleiding afsluiten. Het is uitzonderlijk toegelaten om meerdere diplomacontracten per opleiding af te sluiten indien het gaat om verschillende afstudeerrichtingen. Het is ook toegelaten om een diplomacontract voor een opleiding en een creditcontract voor opleidingsonderdelen die niet behoren tot de normale studieloopbaan binnen de opleiding, af te sluiten. Procedure Het volstaat dat de student zich aanbiedt voor inschrijving op de dienst Studentenadministratie van de campus. Indien de student inschrijft voor het behalen van een tweede diploma in een andere afstudeerrichting, kan hij geen twee diploma s van dezelfde opleiding behalen in eenzelfde examenperiode. Als de student een opleidingsonderdeel niet mag volgen met een examencontract, kan hij hiervoor inschrijven onder de vorm van een creditcontract, indien hij voldoet aan de volgtijdelijkheidsvoorwaarden, zoals aangegeven in de opleidingsprogramma s opgenomen als bijlage van dit onderwijsreglement. Een student kan nooit binnen het lopend academiejaar tegelijk een diplomacontract en een creditcontract noch een diplomacontract en een examencontract afsluiten voor dezelfde opleidingsonderdelen en/of binnen dezelfde opleiding. Bij overstap naar een ander contracttype, gelden de regels van het contract waarnaar de student overstapt. Combinatie van contracten leidt niet tot bijkomende examenkansen. Wanneer een student inschrijft via een diplomacontract of een examencontract met het oog op het behalen van een diploma / getuigschrift, en hij een examen aflegt van een opleidingsonderdeel, geldt dit als een eerste examenkans. Door te wijzigen van soort

20 contract binnen eenzelfde academiejaar, verwerft hij geen extra examenkansen voor dit opleidingsonderdeel Modeltraject (standaardtraject en flexibel traject) en geïndividualiseerd studietraject Artikel 6. Modeltrajecten en opleidingsfasen Elke opleiding waarvoor met een diplomacontract of een examencontract met het oog op het behalen van een diploma kan ingeschreven worden, heeft minstens één modeltraject opgedeeld in opleidingsfasen van 54 à 66 studiepunten. Artikel 7. Standaardtraject of flexibel traject Een student kan een modeltraject volgen via een standaardtraject of een flexibel traject. De student volgt een standaardtraject indien hij opleidingsonderdelen van slechts één opleidingsfase opneemt in zijn individueel jaarprogramma en hierbij de regels voor het samenstellen van een standaardtraject volgt. De student volgt een flexibel traject indien hij opleidingsonderdelen van meerdere opleidingsfasen opneemt in zijn individueel jaarprogramma en hierbij de regels voor het samenstellen van een flexibel traject volgt. Artikel 8. Geïndividualiseerd traject Een geïndividualiseerd traject is een bijzondere vorm van standaard of flexibel traject, dat studenten de mogelijkheid biedt om af te wijken van de regels voor het samenstellen van een standaard of flexibel traject mits goedkeuring van het studiegebied / de faculteit. Procedure Een student die een geïndividualiseerd traject wil volgen, richt hiertoe een gemotiveerde aanvraag aan het studiegebied / de faculteit via de trajectbegeleider van de opleiding. De aanvraag moet ten laatste worden ingediend op 15 oktober. De verantwoordelijke trajectbegeleiding stelt een bijzonder trajectdossier op en formuleert een advies dat wordt goedgekeurd door het studiegebied / de faculteit. De student wordt binnen de veertien dagen na het indienen van een volledig dossier op de hoogte gebracht van de beslissing. Bijzondere bepaling in verband met internationale studenten Studenten met een niet-eer-nationaliteit en tijdelijk verblijvend als student in België moeten ten minste 54 studiepunten volgen tenzij de opleiding de student uitsluit voor het volgen van bepaalde opleidingsonderdelen of tenzij de student zich bevindt op het einde van zijn studietraject. 1.3 Wijziging van studiecontract Artikel 9. Wijzigingen op verzoek van de student 1. Wijzigingen van het contracttype Na afloop van het eerste semester heeft een student het recht om het contracttype zoals bepaald in Artikels 2 t.e.m. 4 te wijzigen.

21 Het is binnen hetzelfde academiejaar niet toegestaan om een diploma- of een creditcontract te wijzigen in een examencontract voor dezelfde opleidingsonderdelen. Procedure De student richt daartoe voor 28 februari een gemotiveerde aanvraag tot de trajectbegeleider van de opleiding of de dienst Studentenadministratie van de campus. Bij verandering van studiecontract wordt uitgeschreven voor het eerste contracttype en ingeschreven voor het nieuwe contracttype. Uitschrijven voor een creditcontract heeft steeds gevolgen voor het leerkrediet. Bij een diplomacontract is dit afhankelijk van de datum van uitschrijving. Reeds betaalde studiegelden worden verrekend bij de omzetting. 2. Wijzigingen van contractinhoud Rekening houdend met de bepalingen over de samenstelling van het individueel jaarprogramma zoals vastgelegd in Artikel 53 van dit reglement, kan een student slechts een wijziging van de inhoud van het contract vragen binnen strikte termijnen. Procedure De student vraagt een wijziging van zijn individueel jaarprogramma uiterlijk: - 15 november met betrekking tot het eerste semester; - 28 februari met betrekking tot het tweede semester. Hij richt daartoe een gemotiveerde aanvraag tot de trajectbegeleider die, indien nodig, de dienst Studentenadministratie hiervan op de hoogte brengt om het individueel jaarprogramma opnieuw goed te keuren. Als het wijzigen het toevoegen van opleidingsonderdelen aan het individueel jaarprogramma betreft, kan dit enkel na goedkeuring van de trajectbegeleider en binnen de gangbare regels voor flexibele trajecten zoals in Artikel 70 en de beperkingen die desgevallend voortvloeien uit het leerkredietsaldo zoals beschreven in Artikel 82. Indien na registratie van het individueel jaarprogramma blijkt dat wegens een door de instelling doorgevoerde wijziging (bv: een uurroosterwijziging), de student de lessen van een opleidingsonderdeel uit zijn individueel jaarprogramma niet kan volgen, dan kan hij dit opleidingsonderdeel uit zijn individueel jaarprogramma laten verwijderen. Hiervoor richt hij een gemotiveerde aanvraag tot de trajectbegeleider die, indien nodig, de dienst Studentenadministratie hiervan op de hoogte brengt om het individueel jaarprogramma opnieuw goed te keuren. Wijzigingen aan het individueel jaarprogramma hebben effect op het leerkrediet van de student. Indien wijzigingen tijdig gebeuren, namelijk vóór 15 november voor opleidingsonderdelen die starten in het eerste semester, en vóór 28 februari voor opleidingsonderdelen die starten in het tweede semester, dan zal er op het leerkrediet van de student een teruggave gebeuren van de studiepunten van de opleidingsonderdelen waarvoor hij uitschrijft en zal zijn leerkrediet verminderd worden met de studiepunten van de opleidingsonderdelen die hij toevoegt aan zijn individueel jaarprogramma. Aanpassingen aan het individueel jaarprogramma hebben ook gevolgen voor de berekening van het definitieve studiegeld. De werkwijze bij een eventuele herberekening is terug te vinden in Deel VIII. Studiegelden - Tarieven van dit onderwijsreglement.

22 3 Wijziging van opleiding en heroriëntatie binnen de HUB / de KAHO of vanuit een andere instelling Studenten die voor of tijdens het academiejaar van instelling of van opleiding wensen te veranderen, kunnen dit enkel volgens de bepaalde procedure. Procedure a) voor de start van het academiejaar Indien een student wenst in te schrijven in een andere opleiding van de HUB / de KAHO dan deze waarvoor hij eerder was ingeschreven, worden de studiepunten van equivalente opleidingsonderdelen die hij al heeft verworven in de oorspronkelijke opleiding in dat geval erkend in de vorm van EVK in de nieuwe opleiding. Dit betekent dat hij van equivalente opleidingsonderdelen vrijgesteld wordt maar dat de behaalde scores niet worden overgenomen en dus ook niet meetellen voor het berekenen van de graad van verdienste. Om in te schrijven in een andere opleiding moet de student contact opnemen met de dienst Studentenadministratie van de campus of het studiegebied / de faculteit. Daar wordt een vrijstellingsdossier opgemaakt. b) tijdens het academiejaar Een aanvraag tot wijziging van opleiding moet gevraagd worden voor 15 november in het eerste semester en voor 28 februari in het tweede semester. Het studiegebied / de faculteit beslist respectievelijk voor 1 december en 15 maart. Het overstappen naar een andere opleiding van de HUB /de KAHO bestaat administratief-technisch uit twee verschillende stappen: de student schrijft uit voor de ene opleiding en schrijft opnieuw in voor een andere opleiding. Vanaf 15 oktober kan de inschrijving voor de nieuwe opleiding geweigerd worden door het studiegebied / de faculteit, vanwege de al gemaakte vorderingen in de onderwijsactiviteiten. De student stapt best over naar een andere opleiding van de HUB / de KAHO vóór 28 februari. De datum van uitschrijving zal bepalend zijn voor de consequenties van deze operatie zowel voor leerkrediet als voor studiegeld. Om in te schrijven in de nieuwe opleiding neemt de student contact op met de verantwoordelijke trajectbegeleiding van de opleiding waarin hij de studie wenst verder te zetten. Samen wordt het nieuwe individueel jaarprogramma bepaald. Als de student inschrijft voor een opleiding in de HUB / de KAHO na de eerste examenperiode, maar in zijn individueel jaarprogramma toch nog een (deel van een) opleidingsonderdeel wenst op te nemen waarvoor reeds in de eerste examenperiode de eerste examenkans werd georganiseerd, verliest hij het recht op de eerste examenkans voor dat (deel van een) opleidingsonderdeel, tenzij de opleiding die in een specifieke heroriënteringscontext toch wenst aan te bieden tijdens de tweede examenperiode. Indien de student al credits heeft behaald in de opleiding waarin hij was ingeschreven, worden de studiepunten van equivalente opleidingsonderdelen die hij al heeft verworven in de oorspronkelijke opleiding in dat geval erkend in de vorm van EVK in de nieuwe opleiding. Dit betekent dat de student van equivalente opleidingsonderdelen vrijgesteld wordt maar dat de behaalde scores niet worden overgenomen en dus ook niet meetellen voor het berekenen van de graad van verdienste. Een wijziging van opleiding tijdens het academiejaar heeft gevolgen bij het bepalen van het verschuldigde studiegeld (zie Deel VIII. Studiegelden - tarieven).