bpecial reparatie en conversie J

Transcriptie

1 bpecial reparatie en conversie J tonisch vakblad "3*1 maart 2010 Veerhaven XI: nieuw e generatie duwboot Patrouillevaartuig Holland gedoopt Eurlings ondertekent Rotterdam Rules

2 c e HAAS PowerPort MM DE HAAS MAASSLUIS BV De werf beschikt over alle faciliteiten en know-how voor de nieuwbouw van gespecialiseerde (patrouille)vaartuigen en het repareren, onderhouden en renoveren van vaartuigen, pontons, steigers en loopbruggen. Met de Marine Travelift kunnen schepen tot 100 ton snel uit het water worden gehesen en op de kade of in één van de geconditioneerde hallen worden gezet. De werf beschikt over langshellingen waar schepen tot 65 meter en met een maximaal gewicht van 750 ton kunnen worden drooggelegd, Daarnaast heeft de werf de beschikking over werkplaatsen, een draaierij en een gespecialiseerd motorenbedrijf, De Haas PowerPort, dat zich toelegt op het leveren, onderhouden en inbouwen van met name Caterpillar scheepsmotoren. Govert van Wijnkade 1 P.O. Box 2 NL 3140 AA Maassluis The Netherlands T e l:+ 31 (0) Fax: +31 (0) info@dehaasmaassluis.nl Modern geoutilleerde scheepswerf Op maat gesneden, innovatieve ontwerpen Ontwerp en engineering Scheepsnieuwbouw, onderhoud, reparatie en renovatie Gemotiveerde, vakkundige medewerkers Gespecialiseerd in scheepsdieselmotoren Caterpillar Authorized Marine Dealer Efficiënte en kosteneffectieve bedrijfsvoering OAJ AUTHORIZED MARINE DEALER

3 Bezoek ook onze w ebsite: w w w.sw zo n line.nl Special reparatie en conversie In deze editie van SWZ M aritim e w ordt aandacht gegeven aan spraakm akende projecten in de scheepsreparatie- en conversiesector. Scheepsbouwend Nederland staat natuurlijk bekend om de bouw van de meer geavanceerde schepen. We zijn sterk in het bouwen van Inhoudsopgave bagger-, binnenvaart-, offshore-, sleep-, m arine- en shortseaschepen. Binnen dit scheepsbouwend cluster is echter een andere tak van scheepsbouw zeer actief. Het gaat hier om de zeescheepsreparatie. Mitieuvriendelijk en geluidsstil De nieuwe duw boot Veerhaven XI / Ijs b e e r is een verbeterde versie van de bestaande duw boten van ThyssenKrupp Veerhaven BV te Brielle. Voordat de bouw gestart w erd bij Scheepsw erf Gebroeders Kooiman BV te Z w ijndrecht, hebben alle deskundigen goed nagedacht hoe een verbeterde en daarmee nieuwe generatie duw boot eruit zou moeten zien. De Ijs b e e r is hiervan het resultaat. 46 Intellectual property rights Verder in dit nummer De Nederlandse scheepsbouw staat bekend als zeer innovatief, m aar maakt w einig gebruik van patenten. Concurrenten leren daarnaast snel en kopiëren gem akkelijk. Hier valt dus nog w in st te halen. De Europese Commissie organiseerde daarom samen met Scheepsbouw Nederland op 4 februari in Rotterdam een w orkshop met als onderw erp "P rotectio n of Knowledge in the Shipbuilding Industry". 2 Nieuws 26 Scheldepoort herbouwt 4 Maritieme markt uitgebrande trawler 5 Navingo Maritime & Willem van der Zwan Offshore Career Event 32 Refit RPA 14 en 15 6 Maand maritiem 36 Wetering Rotterdam had 12 De Rotterdam Rules "vliegende start" in Special reparatie en 40 From good to great conversie 44 De VNSI-Timmersprijs 18 Complete metamorfoses 50 Verenigingsnieuws 22 Kwaliteit houdt Shipdock bezig Omslag: Harrier Explorer na conversie (Flying Focus) Special and Small Craft Het kan de lezer niet zijn ontgaan dat SWZ M aritim e, samen met de KNVTS en de Technische U niversiteit Delft, op 14 april de "S pecial and Small Craft C onference 2010" organiseert. Voor ons blad belangrijk genoeg om dit voorw oord geheel op dit evenem ent te richten. Vorige maand al uitgebreid aangekondigd, vindt u in dit nummer een bijlage w aa rin het volledige program m a met alle sprekers en korte sam envattingen van de presentaties. Ook zullen velen van u via m ailings op de hoogte zijn gebracht van dit evenement. De tite l van de conferentie benadrukt zowel het belang als de kracht van de Nederlandse m aritiem e industrie: de bouw en exploitatie van zeer gespecialiseerde schepen van groot to t klein. Van geavanceerde schepen voor de offshore- en baggerindustrie to t m egajachten, van uitgekiende w erkschepen to t snelle patrouilleschepen. De onderwerpen en sprekers op deze conferentie staan garant voor een blik op de meest recente ontw ikkelingen in onze m aritiem e industrie en een visie op de toekom st. Dat duurzaamheid daarin een steeds grotere rol gaat spelen is onverm ijdelijk en vanuit m aatschappelijk oogpunt gezien ook noodzakelijk. De ondertitel van de conferentie spreekt daarom voor zich, "A n ticip atin g a sustainable future". Omdat er verschillende buitenlandse sprekers zijn en ook andere buitenlandse gasten w orden verw acht is er voor gekozen de hele conferentie in het Engels te houden. Voor zover kon w orden nagegaan is dit de eerste conferentie die de betrokken partijen gezam enlijk organiseren en daar schuilt altijd enig risico in. M aar de reacties uit de maritiem e w ereld zijn zeer positief en w ij w eten ons gesteund door de leden van het Comité van Aanbeveling, allen prom inenten uit de Nederlandse m aritiem e w ereld. Ik nodig u daarom graag uit aan deze conferentie deel te nemen en hoop u op 14 april te mogen begroeten op de Faculteit 3mE van de TU Delft. Ir. Kees Dirkse, hoofdredacteur

4 Reünie UNFC De studievereniging scheepsbouwkunde UNFC werd in 1969 opgericht aan de toenm alige hts in Haarlem en verhuisde in 2003 naar D elft toen de opleiding in de Hogeschool INHolland D elft werd ondergebracht. Op 20 februari vond in Delft een reünie plaats als sta rt voor de oprichting van een alum nivereniging. De reünie w as druk bezocht met ongeveer 150 oud-studenten van Hogeschool INHOLLAND en H ogeschool Haarlem, maar ook van Hogeschool Rotterdam en D ordrecht omdat Haarlem en Rotterdam gefuseerd zijn, Het w as erg leuk om de oude studievrienden w eer te ontm oeten en te zien w a a r ze na hun studie terecht zijn gekomen. Ook vijf oud-docenten van de verschillende locaties w aren aanwezig. Tijdens deze middag heeft de huidige opleidingsmanager de heer Bol verteld w aar de opleiding Scheepsbouwkunde tegenwoordig voor staat, w ant er is veel veranderd in de loop derjaren. Het 41ste bestuur UNFC liet zien w at de vereniging tegenwoordig bezig houdt, zoals het ontwerpen, bouwen en racen met een SolarBoat (vroeger deden we dit nog met een w aterfiets) en de jaarlijkse traditionele Bikkeltocht. In oktober w o rd t w eer een reünie georganiseerd, houd hiervoor de w ebsite van het UNFC in de gaten: w w w.u n fc.n l. Foto's van deze middag en de uitslag van de enquête over de alum nivereniging zijn binnenkort eveneens op deze site te vinden. Annelinde Gerritsen M A R IN ontvangt 1 4 miljoen voor bouw uniek onderzoekslaboratorium M aandag 15 m aart heeft MARIN u it handen van de m inister van Econom ische Zaken, m evrouw M.J.A. van der Hoeven, een investeringsbudget van 14 m iljoen ontvangen voor de bouw van een Twee Fasen Laboratorium (TFLab). M et dit unieke TFLab biedt MARIN nieuwe m ogelijkheden om veiligheid van scheepvaart en offshore te verhogen en energieverbruik en em issies te verlagen. M et deze investering in de k ennisinfrastru ctuur versterkt het m inisterie van Econom ische Zaken de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse m aritiem e sector. M et het investeringsbudget past MARIN haar huidige vacuüm tank in Ede aan to t een geheel nieuwe faciliteit. De bestaande tank biedt al de m ogelijkheid onder vacuüm onderzoek te doen; door het schalen van de luchtdruk w ordt het gedrag van schepen in golven nu significant beter nagebootst. Door de uitbreiding met golfopw ekkers en daaraan gerelateerde voorzieningen, w orden geheel nieuwe onderzoeksrichtingen geopend op het gebied van het lek raken van schepen, het verbeteren van de e fficiency van de voortstuw ing en het reduceren van de w rijvingsw eerstan d. Een interessant gegeven is dat straks golven van 21 m eter hoogte gesim uleerd kunnen w orden, w a t tw eem aal hoger is dan nu. Het p ro je ct w o rd t eind 2011 afgerond. Japan Begins Air-Lubrication Experim ent NYK and M itsubishi Heavy Industries are to begin experim ents on an air-lubrication system to reduce C02em issions fo r the shipping industry by approxim ately ten per cent. The system e ffe ctively reduces the frictio n a l resistance between a vessel s bottom and the seaw ater by means of bubbles generated by supplying a ir to the vessel's bottom. The experim ents w ill be conducted using tw o heavy load carriers. Construction of the tw o vessels named Yamatai and Yamato is being carried out at M HI's Nagasaki Shipyard w ith delivery scheduled fo r 31 M arch and late N ovem ber NYK has taken initiatives to reduce C 0Zem issions throughout its m arine transport, w hile MHI has focused on the developm ent of vessels that m eet the needs for C0; reduction as an im portant issue. NYK- Hinode Line has been of the opinion that the a ir-lu brica tion system is physically optim al for installation on project and heavy load carriers, and has decided to proceed w ith an actual installation. A heavy cargo carrie r has a w ide, shallow - d raft hull that generates relatively little w ate r pressure and accordingly minimizes the e le ctric energy required by an air blower. M oreover, the supplied air is considered to be readily retained under the vessel's bottom. For these reasons, it has been determ ined that experim ents into the effectiveness of C02 reduction can be verified using this type of vessel. Bron: The M otorship 24 February 2010 N oot van de redactie: D it b e rich t is geplaatst om dat het zo m erkw aardig is. In N ederland w o rd t a l tw in tig ja a r onderzoek verric h t aan luchtsm ering.

5 Arbo in scheepsbouw laat te w ensen over De w erkom standigheden in de scheepsbouw en scheepsreparatie laten te w ensen over. Ruim tachtig procent van de 120 door de A rbeidsinspectie gecontroleerde w erven o ve rtre edt de regels voor veilig en gezond w erken. Gebrek aan kennis en onderschatting van de risico s leiden to t een zorgelijke situatie. Een kw art van de ongevallen ontstaat door vallen (ladders, steigers, mangaten). De w erven nemen dit risico niet serieus: de inspecteurs stuitten op gammele steigers, verkeerd geplaatste ladders en ontbrekende leuningen. Een vijfde van de overtredingen had te maken met valgevaar. M achines zijn vaak n iet in orde: slecht onderhoud, geen noodstop of w erknem ers hebben de afscherm ing van bewegende delen verw ijderd. In besloten ruim tes kan het gevaarlijk zijn door ophoping van gevaarlijke gassen of gebrek aan zuurstof. Vaak ontbreken voorschriften voor veilig w erken in d it soort ruim tes. Er w orden geen concentraties gemeten en de ventilatie is gebrekkig. Een op de vijf overtredingen had hierm ee te maken. W erknem ers lassen zonder bescherm ingsm iddelen tegen de kankerverw ekkende rook. M eestal liggen die w el op de w erf, maar ze w orden vaak niet gebruikt en toezicht daarop ontbreekt. De m etaalbranche heeft al veel gedaan om gezond w erken te prom oten. Zo zijn de belangrijkste risico's in kaart gebracht en zijn afspraken gem aakt over veilig w erken. Er zijn goede en gratis hulpm iddelen, verbeter- checks en verbetercoaches beschikbaar, m aar in de dagelijkse praktijk van de scheepsw erven gebeurt hier nog te w einig mee. Om verbetering te bereiken is het nodig dat veilig en gezond w erken een onderdeel w ordt van het dagelijkse w erk. Daarom is de sector met een cam pagne begonnen om het veiligheidsbew ustzijn te vergroten. Ook is een opleiding in ontw ikkeling om de cultuur in de bedrijven te beïnvloeden en werkgevers en w erknem ers te doordringen van het belang van veilig w erken. Verder komen er ve ilig heidsinstructies voor nieuwkom ers in de m etaalsector, zoals jongeren en (buitenlandse) flexw erkers. De sector is dus bezig de problem en aan te pakken. De A rbeidsinspectie b lijft intensief controleren: binnen tw ee jaar komt er een nieuwe inspectieronde. De slechtst presterende w erven kunnen al op korte term ijn opnieuw bezoek verw achten van de inspecteurs. Order for Jack-U p Crane Vessels Based on W artsila-im S Design W artsila, in consortium w ith IMS Ingenieurgesellschaft mbh, has been engaged by RWE Innogy, the renew able energy arm of the German u tility com pany RWE, as its designer to provide the basic design and consultancy services fo r a jack-up crane vessel. Two such vessels w ith GL class-approval have been ordered by RWE Innogy to be used fo r constructing offshore w ind farm s. The shipbuilding contracts have been awarded to Daewoo Shipbuilding & M arine Engineering Co. Ltd. (DSME), and delivery of the vessels is scheduled for late Tailored spe cifically for year-round construction of offshore w ind farm s, the W artsila-im S advanced jack-up crane vessel is designed to remain operational under harsh N orthern European sea and w ind conditions. It also sets new standards for reliability and environm entally sound operation. The basic design takes into account the specialised needs involved fo r the construction of offshore wind farm s. The vessels are 100 m etres long and 40 m etres w ide, and feature an 800-ton crane for transporting and handling the foundations for the latest generation of up to 5 M W and 6 M W offshore w ind turbines, as w ell as the turbine WartsilS/IMS advanced jack-up crane vessel for constructing oftshore wind terms have been ordered by RWE Innogy, German tow ers, nacelles, rotors and blades. The vessels have sufficie nt deck area and deadw eight capacity to carry the com ponents for up to four com plete w ind turbine units or several foundations. For operation in shallow w ater, a four-point mooring system is used, w hile in deeper w aters a DP2 dynam ic positioning system controlling steerable thrusters is employed. The vessels are designated to undertake foundation and turbine installation at RWE Innogy's curre ntly planned w ind farm s - "N o rth Sea East", "Innogy North Sea 1 and "G w ynt y M o r".

6 Maritieme markt Door M enso de Jong Meer steun of minder schuld? Veel lof is China to eg ezw a a id voor de snelle en efficiënte stim ulering van zijn econom ie eind Z o w e l de bevolking als het bedrijfsleven profiteerde ervan. Nu China terugkrabbelt, zouden de VS en EU de w e re ld econom ie m oeten aanjag en, m aar dat lijk t onm ogelijk w egens hun schulden. Ondertussen trachten velen oplossingen voor hun problem en te vinden. De co ntain ervaart is dat voorlopig gelukt, het W esten ju ist niet. M eteen groei van ruim tien procent in het vierde kwartaal van 2009 vertoont de Chinese economie "bubble"-verschijnselen. De regering treedt daartegen op met verkrapping van de kredietmarkt. De bulkvaart merkt dat snel door verminderde aanvoer van grondstoffen en dus lagere vrachten. W insten op de vrachtenm arktvan voor en na Kerstmis zijn reeds vervlogen ondanks extra vraag wegens wat kouder weer. Nu hopen velen dat de VS en EU de voortrekkersrol bij de wereldeconomie overnemen van het politiek assertiever geworden China. Helaas zitten beide niet op een zak vol geld, maar op één vol schuldbrieven, Bovendien, China is een autoritair / GOEb lt>es JACQUES, BFFB SUBSIOIB AAW/RAGEH! / S A geregeerd land waar beslissingen snel zijn te nemen w at in democratieën een veel moeizamer proces is. Wel neemt, althans in de VS, de publieke onrust over de torenhoge schulden toe. Dat kan echter snel verdwijnen zodra de overheid voorstelt te besparen op 'homeland security' en kostbare volksverzekeringen als sociale zekerheid en gezondheidszorg. Bezuinigingen blijven gericht op de infrastructuur en nieuwe projecten, zoals maanreizen, maar dat zet geen zoden aan de dijk. Er valt zo op slechts zeventien procent ($646 miljard) van het Amerikaanse 2010-budgette besparen. De rest bestaat uit langjarig vastgelegde verplichtingen. Bij het budgettekort van 1560 miljard verlaagt een besparing van tien procent op genoemde 646 miljard het tekort slechts met vier procent. Bijna alle Europese landen, met Griekenland als meest sprekend voorbeeld, besteden te veel en zien nauwelijks kans hun tekorten terug te dringen. Naast 'morele' steun willen de EU-leiders toch aan monetaire steun voor Griekenland denken. Dat laatste moet gepaard gaan met een herbezinning op het EU Stabilisatie- en Groeipact dat Duitsland en Frankrijk enkele jaren terug aan hun laars lapten. Invoering van de ultieme straf van terugkeer naar een nationale munt zou daarbij voorop moeten staan. Op de oude voet doorgaan betekent zowel voor de VS, met een Grieks probleem in Californië, als de EU geldontwaarding met een langzame verarming van hun bevolkingen. Alleen de rijken worden dan rijker w ant die durven te beleggen in China en andere groeilanden. Verdienen aan duurdere energie Daarnaast kunnen de rijken verdienen met speculatie in grondstoffen. Met een olieprijs van tegen de S70 per vat - in december was het even $ hopen zij in de zomer de gekochte olie tegen een hogere prijs te verkopen. Gezien het verloop van de vakantiereserveringen lijkt het een aannemelijk scenario. Met het stop-and-go'-beleid bij de Chinese erts- en kolenimporten bekijkt de handel reeds of kolenopslag in schepen een lonende propositie kan zijn, Een sterke toename van het gasverbruik kan het prijsscenario verstoren. Kartelvorming bij de grote gasexporteurs kan wel prijsverhogend werken, maar dit risico w ordt laag geschat. De concurrentie op de kapitaalintensieve LNG-markt met vaak langlopende contracten maakt het moeilijk zo n kartel eventjes op te zetten. Bovendien ontvangen de gaslanden al het grootste deel van de gemaakte winsten, een situatie die bij olie niet bestond bij de oprichting van OPEC in Alleen als we wegens bezuinigingen stoppen met de miljarden verslindende subsidies aan alternatieve energie en dan overschakelen op gas maakt een gaskartel op den duur meer kans. Het is te voorkomen met meer kernenergie. Met een beroep op Tsjernobyl

7 Menso de Jong was jarenlang agent in het Verre Oosten voor diverse scheepvaartmaatschappijen. Hij is nu freelance journalist en vaste medewerker van SWZ Maritime (1986) verzet de antikernenergie-lobby zich ertegen wat erg hypocriet klinkt zolang we kernenergie uit Frankrijk importeren. Een ongeval in dat land schaadt ons meer dan destijds met Tsjernobyl. Succes bij containervaart Ondertussen draait de wereld door en w erkt iedereen aan zijn eigen zaken. Jos Koning voltooide zijn rapport 'Lashing@Sea' dat in een diepe lade bij de containerreders kan verdwijnen. Immers, geven de vervoersvoorwaarden enige zekerheid dat reders schade aan schip en lading met succes kunnen verhalen op afschepers indien deze onjuiste containergewichten opgeven of vervalste ladinggegevens? Of verdwijnt deze schade grotendeels als wereldwijd alle containers gescand worden en alle containerkranen het gew icht kunnen controleren? Behalve in de VS zijn de meeste belanghebbenden daartegen. De containerreders werken aan een betere toekomst en met succes. De spotvrachten zijn flink opgelopen dankzij het opleggen van schepen en langzaam varen. Met meer benodigde schepen gaan ook de huurprijzen eindelijk w at omhoog en is een nuttige uitgangspositie gecreëerd voor de onderhandelingen over nieuwe vrachtcontracten over de Pacific. Een voorbeeld ter navolging voor binnenvaart en Europese reders van feederschepen? Wel beginnen afschepers te protesteren tegen verregaand langzaam varen wat voor hen hogere kosten betekent. Al kunnen de meesten deze makkelijker dragen dan de vervoerders. Zo moet CMA CGM een verlies incasseren van ruim S 50 miljoen aan reeds betaalde koopsom op een bij Hanjin bestelde 6500 teu'er. Omdat de rederij het restant niet betaalde, verkocht Hanjin het schip voor $ 41 miljoen aan de Griekse reder Economou. Sommigen geloven evenwel dat het een truc is om de banken te dwingen over de brug te komen met de eerder toegezegde lening van $ 500 miljoen. De rederij zou het schip terugkopen zodra het geld binnen is. De nieuwe Europese Commissie is eindelijk haar werk begonnen. Het schiep vertrouwen dat Griekenland als eerste probleem op de agenda stond. De waarde van de euro herstelde toch nauwelijks omdat de financiële markten voorzien dat de EU naast morele steun doorgaat geld in Griekenland te pompen om de euro te steunen. De overige Europese burgers dragen dan de last van de Griekse crisis. Portugal, Spanje en Italië kunnen daarna aan de beurt komen. Ondertussen blijven werven, reders, binnenvaarders en vele anderen aan de poorten van Brussel kloppen om meer steun te krijgen. Zoals de transportcommissie van het Europees Parlement het verwoordde "w e praten maar terwijl Rome brandt". Toch lijkt dat meer op toneelspel w ant maritieme steun levert nauwelijks kiezerswinst op. Destijds vonden regeringen het normaal dat een 'ouderwetse' industrie als de scheepsbouw verdween. Engeland probeert nu de scheepvaart opnieuw het land uit te jagen. Navingo Maritime & Offshore Career Event 2010 H et vierde N avingo M a ritim e & Offshore Career Event staat in het teken van de aan trekkende arb e id s m arkt in de m aritiem e en offshoresector. Deze ja a rlijk s e banenm arkt is één van de grootste c a rriè re beurzen in N ederland. Het even em ent vindt plaats op w oensdag 28 april in het B eurs-w TC te Rotterdam. De verwachting is dat er meer exposanten deelnemen dan in Ondanks de slechte economische situatie in 2009 waren er op de derde editie van het evenement 127 bedrijven vertegenwoordigd en bezochten meer dan 2800 studenten en werkzoekenden de beurs op 8 april W aar het aantal standhouders ten opzichte van 2008 iets daalde, nam het bezoekersaantal opnieuw fors toe. Vooral het aantal werkenden was met een hoger percentage vertegenwoordigd dan bij de twee voorgaande edities. Voor 2010 zijn de verwachtingen voor zowel het aantal exposanten als het aantal bezoekers erg positief binnen de organisatie. De arbeidsmarkt trekt langzaam weer aan. Bedrijven zien de noodzaak van een goed gepositioneerd A N werkgeversmerk bij de doelgroep én verwachten in 2010 weer meer vacatures te hebben. Werkzoekenden en studenten zien het belang in van een goede oriëntatie op de arbeidsmarkt. A V IN G O M A R IT IM E & O F F S H O R E CAREER EVENT Het evenement start om uur en duurt tot uur, zodat bezoekers ook na werktijd of college de mogelijkheid hebben langs te komen. Vanaf uur start als vanouds de netwerkborrel op de beursvloer. Bezoekers zijn van harte welkom om onder het genot van een hapje en een drankje kennis te maken met de carrièremogelijkheden van de exposanten. Om uur houdt Jan Dekker, president van KIVI/ NIRIA, een korte toespraak. Nadere informatie is te vinden op de website w w w maritimeoffshorecareerevent.com. De entree van de beurs is gratis. Het Navingo Maritime & Offshore Career Event 2010 richt zich op werkgelegenheid in de volgende sectoren: binnenvaart, havens, jachtbouw, marine, maritieme arbeidsbemiddeling, maritieme dienstverlening, maritieme toeleveranciers, offshore, olie & gas, energie, opleiding, training & onderwijs, scheepsbouw en reparatie, visserij, waterbouw & dredging, watersport en zeescheepvaart.

8 Door G.J. de Boer N ieu w e opdrachten Karel Doorman Op 18 decem ber is in Vlissingen het bouw contract voor het logistieke ondersteunings- vaartuig Karel Doorman ondertekend door de staatssecretaris van Defensie Jack de Vries en vertegenw oordigers van Damen Schelde M arinebouw, Het w o rd t met een w aterver- plaatsing van ton het grootste schip van de Koninklijke M arine. De bouw moet in 2011 beginnen met oplevering in juli in 2014, gevolgd door een veertien maanden durende beproevingsperiode. In septem ber 2015 moet het 363,5 miljoen euro kostende m arineschip volledig operationeel zijn. Het m ultifunctionele vaartuig, de JSS (Jo int logistic Support Shipl, vervangt het bevoorradingsschip Hr.Ms. Zuiderkruis A 832 (gebouwd in dat in 2013 uit dienst w ordt gesteld. De bouw van het schip vindt grotendeels plaats in Galati onder supervisie van Damen Schelde M arinebouw. De afbouw en uitrusting w orden uitgevoerd in Vlissingen. De nieuwe Karel Doorman krijgt als afm etingen: lengte 204,70 meter, breedte 30,40 m eter en een diepgang van 8 meter. De dieselelektrische voortstuw ing bestaat uit tw ee hoofdelektrom otoren op tw ee vaste schroeven met een verm ogen van kw voor een snelheid van minstens achttien knopen. Het totaal geïnstalleerd Boskalis bestelde een nieuw valpijpschip verm ogen is kw. Het schip w ordt verder uitgerust met twee boegschroeven en één hekschroef in tunnels. Naast het op zee bevoorraden van andere m arineschepen kan het als transportvaartuig dienst doen. Het schip krijgt accom m odatie voor 150 bem anningsleden en 150 m ilitairen voor speciale operaties. Bovendien kunnen grote ruim ten voor evacués w orden ingericht. De JSS heeft 2000 m eter garagelengte voor het vervoer van onder andere Leopard 2-tanks, pantserhouw itsers en overig rollend oorlogsm aterieel. Er komt een helikopterdek met tw ee landingsplaatsen voor Chinook- en NH90-helikopters en een hangar m et ruim te voor zes helikopters m et ingevouw en rotorbladen. De Karel Doorman is uitgerust voor het laden en lossen van m aterieel en goederen in havens, voor de kust en op volle zee w aarvoor tw ee laadm asten, een lift en dekkraan elk met een hefverm ogen to t 40 ton worden geïnstalleerd. Verder heeft men de beschikking over een ro/ro-klep in het achterschip voor het laden en lossen van zwaar rollend m aterieel en een installatie voor het laden en lossen van landingsvaartuigen. De bew apening bestaat uit tw ee Goalkeeper-snelvuurkanonnen, tw ee 30-mm kanonnen en vier 12,7-mm m achinegew eren, eventueel uit te breiden met nog zes. De Karel Doorman wordt het grootste schip van de Koninklijke Marine Valpijpschip Boskalis Keppel Singm arine in Singapore is door de Nederlandse baggerondernem ing Boskalis gecontracteerd voor de bouw van een nieuw DP2-valpijpschip met een lengte van 159 m eter en oplevering eind Het schip is ingericht voor het aanleggen en bescherm en van olie- en gaspijpleidingen in de zeebodem to t op een diepte van 1000 m eter door middel van een flexibele valpijp die aan het uiteinde w o rd t bestuurd met een ROV. De cap a cite it van het nieuwe schip w o rd t ton stenen.

9 G errit de Boer is redacteur van SWZ M aritim e en bekend sch rijve r van m aritiem e boeken Damen Dredging bouwt speciale snijkopzuiger voor Antwerpen Damen Oredging Damen Dredging Equipment heeft van SeReAnt een opdracht gekregen voor het ontw erpen en bouwen van een speciale snijkopzuiger voor het AM O RAS-project, een perm anente, innovatieve oplossing van SeReAnt om per jaar ton verontreinigd slib van de haven van A ntw erpen in een veelom vattend bagger- en slibverw erkingsproces te verw erken en op te slaan. Deze AM O RAS-zuiger w ordt derhalve geen standaard snijkopzuiger, maar een volledig aangepast baggervaartuig dat volledig voldoet aan de ontw erpeisen van de opdrachtgever. De zuiger (34 x 9.5 m eter) w o rd t voortbew ogen met vier spudpalen. Twee van deze spudpalen zijn geïnstalleerd in paalwagens. Zowel de paalw agencilinders en lieren als de snijkop zijn hydraulisch gedreven. Beide baggerpom pen, elk met een cap aciteit van ongeveer 3000 m3/u u r specie, w orden elektrisch aangedreven. De pompen draaien op een 450 mm diam eter persleiding van 300 m eter lengte die uitkom t bij de zandscheidings- installatie. Omdat het een m ilie up ro je ct is, w ordt de zuiger elektrisch met een totaal verm ogen van 1800 kva, 15,75 kv. De zuiger is voorzien van een swingladder, die het onderw aterdepot op een diepte van 18 meter baggert bij een maximale sw ingbreedte van 24 meter. Er is slib dat derm ate vervuild is, dat het niet gestort mag w orden in het onderw aterdepot. Hiervoor is de zuiger uitgerust met een bakkenlosarm die het m ateriaal met de binnenboordpom p d irect naarde v e rw e r kingsinstallatie kan pompen. De com plete zuiger w ord t afgebouw d bij een andere Damenwerf, Damen Dredging Equipment bouwt de com ponenten. Het baggervaartuig w o rd t in septem ber 2010 opgeleverd. Tew aterlatingen Holland Op 4 februari doopte Koningin Beatrix het patrouillevaartuig Holland P 840 voor de Koninklijke M arine in de nieuw bouw loods van Damen Schelde M arinebouw in Vlissingen in aanwezigheid van de m inister van Defensie Eimert van M iddelkoop en vele hoge defensiefunctionarissen. De indienststelling van de Holland w o rd t eind dit jaar verw acht. Eerst moeten alle wapensystem en nog w orden geïnstalleerd, evenals de mast met radars en andere sensoren. Daarna volgen intensieve beproevingen en w o rd t de bemanning met oefeningen vertrou w d gemaakt met het nieuwe schip. Het patrouillevaartuig kan ingezet w orden in de strijd tegen de piraterij in Som alische w ateren, maar ook voor drugsbestrijding en kustw achttaken in het Caribisch gebied. De Holland is de eerste van De Holland werd in Vlissingen gedoopt een serie van vier patrouillevaartuigen die de w e rf voor de marine bouwt. De eerste tw ee vaartuigen w orden in Vlissingen gebouwd met toelevering van een aantal secties van Damen Shipyards in Galati. De laatste tw ee vaartuigen (bouwnum m ers 1193 en 1194) w orden geheel bij Damen Shipyards in Galati gebouwd onder supervisie van en voltooiing bij Damen Schelde M arinebouw. De vaartuigen krijgen vijftig bem anningsleden. Daarnaast is er accom m odatie voor veertig man extra, w aaronder bijvoorbeeld een helikopterdetachem ent, een m edisch team of hulpverleningstroepen en er is ruim te voor honderd evacués. De schepen w orden uitgerust met een NH90-helikopter en tw ee snelle rigid inflatables. De totale bouwkosten van de serie bedragen 468 miljoen euro. De belangrijkste gegevens zijn: 3750 ton w ater- verplaatsing, afm etingen: L o.a. x B (dg) = 108,43 x 16,00 x (4,55) meter. De tw ee d ie selm otoren hebben een totaal verm ogen van rpk/ kw op tw ee verstelbare schroeven (diam eter 320 mm) voor een snelheid van 21,5 knopen. De actieradius is

10 naam nummer bouwnummer kiellegging tew aterlating oplevering Holland P dec feb-2010 nov-2010 Zeeland P okt-2009 jun-2011 Friesland P nov-2009 ian-2012 Groninqen P nov mijl bij een snelheid van 15 knopen. De vaartuigen w orden bewapend met een 76-mm snelvuurkanon, een 30-mm kanon en tw ee 12- mm m itrailleurs. Zheng He Bij de Kroatische scheepsw erf Uljanik Brodogradiliste in Pula werd op 30 januari de zelfvarende snijkopzuiger Zheng He (bouw nummer 481, imo ) voor de Vlaamse baggeraar Jan de Nul te w ater gelaten. Het is de tweede van vier grote cutterzuigers met een totaal geïnstalleerd dieselverm ogen van kw die De Nul heeft besteld bij deze scheepsw erf. De eerste is de Ibn Battuta (bouwnum m er 480, imo ), die op 14 augustus 2009 te w ater w erd gelaten. Op de vrijgekom en helling w erd de kiel gelegd voor de derde zuiger, de Fernao de M agalhaes (bouwnum m er 484, imo ). Van de vierde zuiger is nog geen naam bekend gem aakt en w o rd t voorlopig nog verm eld als JDN De vier snijkopzuigers moeten in de loop van 2010 en 2011 w orden opgeleverd. Zij De Ibn Battuta is de eerste van vier zelfverende snijkopzuigers voor Jan de Nul hebben een lengte over alles van 138,50 meter, een breedte van 26,00 m eter en een diepgang van 5,50 meter. De snijkopzuigers zijn door de afdeling design en engineering van Jan de Nul in Aalst ontw orpen. Ook de baggerspecifieke uitrusting w ordt door Jan de Nul zelf aan de scheepsw erf geleverd. O pleveringen Stemat Spirit w aarna het op 30 april achter de mslb Van 8 tot 12 februari maakte het Compass uit Shanghai vertrok. Op 23 juli m ultifunctionele w erkschip Stemat Spirit kwam het transport in Rotterdam aan om in (bouw num m er 331, IMO ) van Stemat eigen beheer door Stemat te worden in Rotterdam uitgebreide proefvaarten op de afgebouwd. In 2007 w as Stem at al begonnen Noordzee en in Europoort. De nieuwe met de bouw van het dekhuis dat door middel aanw inst w erd op 6 m aart in Rotterdam door van een ro /ro -transport op 2 septem ber 2009 de echtgenote van dem issionair m inisterpresident Balkenende gedoopt. Het casco januari 2010 is door de M atador 3 de 440 ton aan boord van het casco is geplaatst. Op 25 w erd op 1 april 2009 bij Taizhou Xinggang w egende kabelcaroussel op het w erkdek Shipbuilding Company te w a te r gelaten geplaatst. Na de oplevering w o rd t de Stemat De Stemat Spirit ti/dens de proefvaart op 9 februari met een nog met complete kabelleginstallatie tflying Focus) S pirit in opdracht van Visser & Smit M arine C ontracting ingezet voor het leggen van energiekabels ten behoeve van w indtu rb ine- parken buitengaats. De Stem at S pirit is u itgerust met tw e e C aterpillar-dieselm otoren, type 3512HD, op tw eeh R P 6111 roerpropellers van elk 1140 kw en tw ee C aterpillar-dieselm otoren, type 3512B, op tw ee intrekbare HRP 6111 roerpropellers van elk 1118 kw in het voorschip. Bovendien is het vaartuig voorzien van een elektrisch aangedreven boegschroef van 650 kw in een tunnel. De Stem at S pirit is dynam isch positioneerbaar, klasse DP2, en is voorzien van een zespunts-m eersysteem met D elta-flipperankers. Vrijvarend kan bij een m inim ale diepgang een snelheid van tien knopen w orden gehaald. De bun ke rca pa cite it is 1400 m3. De belangrijkste technische gegevens zijn: tonnages: 5551 bt, 1665 nt en 6901 dw t; afm etingen: L o.a. (IJ.) x B x H = 90,00 (86,88) x 28,00 x 6,50 meter. De maximale diepgang is 4,70 m eter (7,00 m eter met de ro erprop elle rs neergelaten), m inim ale d ie p gang 1,90 m eter (4,20 m eter m et de ro erpro pellers neergelaten). Het w erkdek heeft een oppervlakte van 1500 mj met een m aximale dekbelasting van 15 ton/m 2. De hydraulische dekkraan aan stuurboord heeft een SW L van

11 18 ton op 14 m eter (haak) of 15 ton bij een re ikw ijd te van 16 m eter (single line w in ch. Er is accom m odatie voor zestig personen. Simon Stevin In Sestao bij Bilbao nam Dredging & M aritim e M anagem ent (Jan de Nul), Luxemburg, op 4 febru ari het m ijnbouw - en valpijpschip Simon Stevin (bouw num m er BN 333, imo ) over van de w e rf Construcciones Navales del N orte. De kiel w erd gelegd op 30 april 2008, de tew a te rla tin g volgde op 13 m aart De Simon Stevin heeft als tonnages: bt, nt en dw t en w o rd t voortgestuw d door vier roerpropellers, totaal verm ogen rpk/ kw voor een snelheid van 15,5 knopen. Verder is het DP2-klasse schip u itg erust met tw ee intrekbare roerpropellers (5435 rpk/4000 kw) en tw ee boegschroeven in tunnels (5435 rpk/4000 kw), totaal geïnstalleerd verm ogen is rpk/ kw. De Simon Stevin h ee fte e n cap aciteit van m3 of ton stenen. De flexibele valpijp (diam eter 1000 mm) w o rd t aan het uiteinde bestuurd met een ROV en kan to t een diepte van 2000 meter stenen to t 400 mm met grote precisie op de zeebodem dumpen met m axim aal 2000 ton per uur. Het helidek is geschikt voor de meeste helikopters. Aan boord is accom m odatie voor zeventig personen. De Simon Stevin vertrok op 10 De Simon Stevin vertrok van Bilbao naar Australië De Ameland kwam op 19 februari voor de eerste maal in de thuishaven Harlingen aan februari van Bilbao naar A ustralië voor de eerste tw ee dum pprojecten, de Plutopijplijn en de R eindeerpijplijn op een diepte van 80 meter. Het schip laadt onderw eg ton stenen en dat is voldoende om zonder bij te laden beide projecten uit te voeren. Ameland en Skylge Door Hongxin Shipbuilding Co. in Taizhou ZJ zijn kort na elkaar de Am eland (bouwnum m er 715, imo ) en de Skylge (bouwnum m er 716, imo ) opgeleverd aan reder Stefan Sw itynk in Harlingen. De Ameland is op 24 juni 2009 te w a te r gelaten, de Skylge op 22 september. De ijsklasse IA schepen hebben als tonnages: 6046 bt, 2959 nt en 7240 d w t en als afm etingen: L o.a. (LI.) x B x H (dg) = 122,10 (115,40 ) x 16,50 x 10,00 (6,90) meter. De contain erca pa cite it is 412 teu, w aarvan 220 aan dek. De schepen w orden voortgestuw d door een M ak-hoofdm otor, type 8M32, van 5438 rpk/4000 kw voor een snelheid van 14 knopen. Beide schepen gaan varen in de bevrachtingspool van W agenborg Shipping in Delfzijl. Adamas Peters Shipyards in Kampen heeft op 19 februari in Delfzijl de veertiende Super Saimax C ontainercarrier (SSCC) opgeleverd die de w e rf voor W agenborg Shipping in Delfzijl en gelieerde reders en kapitein- eigenaren bouwde. De Adam as (bouw num m er 1018, imo ) voor Scheepvaart- ondernem ing Adam as (Combinatie Van Donderen) w erd op 19 septem ber 2009 bij Leda Shipyards in Korcula te w ater gelaten. De doopcerem onie w erd verricht door Karin M olenaar, partner van p articipa nt A rthur Schw ering. Het casco is op 23 oktober achter de m slb W aterm an in IJm uiden aangekomen en door de mslb W aterpoort naar Kampen gesleept voor de afbouw. Op 7 februari vertrok de Adam as van de w e rf naar Harlingen voor de proefvaart. De dag na de overdracht vertrok de Adamas naar Bremen om een

12 gelaten. De 140 bt metende sleper heeft als afm etingen: L o.a. x B x H (dg) = 22,64 x 7,84 x 3,74 (3,73) meter. De voortstuw ing w ordt geleverd door tw ee C aterpillar-hoofdm otoren, type 3512B TA, via tw ee tan dw ielreductieka s- ten, type WAF 665L (5,95: 1) op tw ee vaste De Adamas tijdens de proefvaart op 9 februari IFIying Focus) lading gips in te nemen voor Ahus in Zuid- Zweden. Vier maanden eerder is de Cristina (bouwnum m er 1017, imo ), de dertiende SSCC, door Peters Shipyards overgedragen aan Scheepvaartondernem ing Cristina (W illem en Netty Doorduin, Kampen). De technische gegevens van de SSCC zijn: tonnages: 2437 bt, 814 nt, 3750 dwt, afm etingen: L o.a (l.l.) x B x H (dg) * 82,50 (80,86)x 12,50 x 8,00 (5,41) meter. De containerc apaciteit van dit type is 132 teu, w aarvan 36 op dek, de ruim inhoud is 4587 mj ( cft). De voortstuw ing w o rd t geleverd door een C aterpillar-hoofdm otor, type 3512B-HD-DITA, van 1700 rpk/1250 kw voor een snelheid van 11,5 knopen. Op de Kroatische w e rf is inm iddels begonnen met de bouw van het eerste schip van een serie van vier van het type l-box. Evenals bij de SSCC's w orden deze 1A ijsversterkte 5200-tonners afgebouwd in Kampen. Het eerste schip van dit nieuwe type w o rdt in de zomer van 2010 opgeleverd, J a w a r Dubai Oamen Shipyards in Galati droeg de StanTug 2909 Jaw a r Oubai (bouwnum m er , imo ) over aan Jaw a r al Khaleej Shipping LLC, Dubai, die de sleper onder Panamese vlag in de vaart bracht. De sleepboot w erd op 3 juli 2009 te w a te r gelaten. De belangrijkste gegevens zijn: 269 bt, L o.a. x B x H (dg) = 29,24 x 8,84 x 4,40 (4,59) meter. De voortstuw ingsinstallatie bestaat uit twee C aterpillar-hoofdm otoren, type 3516B TA HD/ B, via tw e e tandw ielreductiekasten, type WAF 873 (7,455 :1) op tw ee vaste schroeven in O ptim a-straalbuizen met een diam eter van 2650 mm, totaal verm ogen 4750 rpk/3542 kw bij 1600 tpm voor een tre kkra cht van 66,1 ton en een snelheid van 13,4 knopen. De b unkercapaciteit is 135,1 m3. Er is aan boord accom m odatie v o o rtie n personen. O e StanTug 2208 Osprey Boxer schroeven in O ptim a-straalbuizen met een diam eter van 2200 mm, tota al verm ogen 2720 rpk/2028 kw bij 1600 tpm voor een tre kkra cht van 39,3 ton, snelheid 11,9 knopen; bunkerca- p aciteit 52,9 m3; bemanning acht personen. Buiat Damen Shipyards Changde heeft de tw eede sleepboot van het type ASD 2310, de Bulat (bouwnum m er , imo ) opgeleverd aan Tekom Lease, voor inzet in de haven van Odessa. Eerder w erd de identieke P atriot (bouwnum m er , imo ) gebouwd in Changde. De gegevens van dit type sleepboot zijn: 217 bt, afm etingen L o.a. x B x H (dg) = 22,73 x 10,43 x 4,50 (4,77) meter. De voortstuw ingsinstallatie bestaat uit tw e e C aterpillar-hoofdm otoren, type 3512B TA HD+/ C op tw ee R R-roerpropellers, type US 205 Osprey Boxer Osprey M aritim e Ltd., N ew castle, nam op 12 januari de Osprey Boxer (bouwnum m er , imo ) over van Damen Shipyards. De sleepboot van het type StanTug 2208 De StanTug 2209 Jaw ar Dubai w erd op 24 novem ber 2009 te w a te r De Patriotin de haven van Odessa

13 M k l, elk met een diam eter van 2200 mm, tota al verm ogen 4023 rpk/3000 kw bij 1600 tpm voor een snelheid van 12,4 knopen en een tre kkra cht van 47 ton. Aan boord is accom m odatie voor zes personen. De nieuwe ASD 2310 is zeer geschikt voor kleinere havens als Odessa en zal voo r Damen Shipyards zeker een nieuw e m arkt openen voor een groot aantal gelijkw aardige havens in de w ereld. Het Nederlandse scheepsbouw- conglom eraat biedt m om enteel vijf typen ASD-sleepboten aan van de ASD 2310 met een trekkracht van 47 ton to t de ASD 3213 term inal sleepboot met 95 ton trekkracht, die in 2009 w erd geïntroduceerd. Een zesde type staat inm iddels in het autocadscherm, de ASD 3914 met een trekkracht van 125 ton. Rederijnieuw s Scandinavian Express Op 10 februari is door Vroon, Breskens, de b ulkca rrie r Scandinavian Express overgenom en van Cosco Dalian Shipyard. Het m anagem ent over het nieuwe schip is opgedragen aan Fleet M anagem ent in Hongkong. De Scandinavian Express, w a a rvoor met Korea Line Corporation een tim e charter van zeven jaar is afgesloten, v a a rt met een Chinese bem anning onder Panamese vlag. Het schip is de eerste van een serie van vier post-panam ax bulkcarriers die in Dalian voor Vroon w orden gebouwd. De overige drie schepen volgen in de loop van De schepen hebben als afm etingen: Lo. a. (I I.) x B x H = 229,17 (221,99) x 38,05 x 20,70 meter. De ontw erpdiepgang is 12,5 m eter bij d w t en bij een maximum diepgang van 14,9 meter dwt. De ruim inhoud is m3. De dienstsnelheid is bij een verm ogen van rpk 14,2 knopen. De Scandinavian Express werd op 10 februari overgedragen aan Vroon naam op levering bouwnummer imo Scandinavian Express 2010 N Scotian Express 2012 N Siberian Express 2012 N Sicilian Express 2012 N Jachten Ghost Yacht G 180 Ghost Yachts en Jongert Shipyard gaan sam enwerken bij de bouw van het innovatieve 55 m eter m otorjacht G180, dat in novem ber 2009 w erd geïntroduceerd. Het ontw erp is gem aakt door het Italiaanse Gloss Design, te rw ijl het casco w erd ontwikkeld door het Nederlandse bureau Van Oossanen & Associates. Het inte rie ur w ordt voorbereid door het Jon gert Design Team of door een ontw erper die door de opdrachtgever w o rd t aangewezen. Voor gasten aan boord zijn vijf tw eepersoonshutten beschikbaar, voor de bemanning is accom m odatie voor dertien personen. De technische gegevens van het nieuwe type Ghost Yacht G vt-jacht zijn (onder voorbehoud): brutotonnage: 669 ton; afm etingen: lengte o.a. 55,00 meter; lengte op de w aterlijn: 53,34 meter; breedte: 9,20 m eter en diepgang: 3,00 meter; capaciteit brandstoftank: liter, cap a cite it drinkw atertank: liter. Er zijn tw ee voortstuw ingsinstallaties mogelijk: twee M TU-hoofdm otoren, type 12V4000 M70, 2x 1680 KW voor een maximum snelheid van 19 knopen of tw ee M TU -hoofdm otoren, type 20V4000 M73L, 2x 3600 KW voor een maximum snelheid van 24 knopen. De kruissnelheid is 15 knopen.

14 Regelgeving Door Prof Mr. G. van der Ziel De Rotterdam Rules Op 23 september 2009 zijn in Rotterdam de Rotterdam Rules getekend. De redactie van SWZ M aritim e heeft oud-nedlloydjurist en oud-hoogleraar vervoerrecht aan de Erasmus Universiteit Gertjan van der Ziel gevraagd iets over de achtergrond en inhoud van deze juridische regeling te vertellen. Hieronder volgt zijn verhaal. De Rotterdam Rules regelen, kort gezegd, de verhoudingen tussen de partijen bij een zeevervoerscontract. De rechten en verplichtingen van een vervoerder, een afzender en een ontvanger van goederen die overzee worden verscheept, w orden erin vastgelegd. Dit is van essentieel belang voor eenieder die te maken heeft m et overzeese im port en export. Dat kunnen kopers of verkopers zijn, maar ook verzekeraars of banken die betrokken zijn bij de financiering van de goederenhandel. Voor de rechtszekerheid is ook van belang dat die rechten en verplichtingen dezelfde zijn in het land van im port en export. Helemaal ideaal zou het zijn als overal ter w ereld dezelfde rechten en verplichtingen zouden gelden. Dat is w a t de Rotterdam Rules proberen te bereiken: een w ereldw ijd e, uniform e regeling op het gebied van zeevervoerscontracten. enorme technische en logistieke ontw ikkelingen voorgedaan; denk aan de containerisatie, de m ultim odaliteit van veel zeevervoer en de autom atisering van gegevensverw erking en docum entatie. Verder houden de Hague Rules zich voornam elijk bezig met ladingschades en w orden in dat verdrag andere onderw erpen zoals de positie van de afzender, de ontvanger en de bank die onderw eg de goederen financie rt op basis van de vervoersdocum enten, niet of nauw elijks behandeld. Verdragen Een dergelijke standaardisering op het gebied van het recht kan bereikt w orden door m iddel van internationale wetgeving. Dit soort w etgeving w ordt vaak neergelegd in verdragen, die vervolgens door nationale regeringen worden geaccepteerd. Hoe hoger de acceptatiegraad, hoe succesvoller de standaardisering. M ede op basis van zo'n w ettelijke standaardisering kunnen vervolgens door het bedrijfsleven standaardcontracten w orden ontwikkeld. In de zeevaart gebeurt dat vooral door BIMCO (zie w w w.bim co.o rg ), die zich sinds jaar en dag bezig houdt met de ontw ikkeling van standaard charterpartie s en cognossem enten, om maar de meest gebruikte contracten in het zeevervoer te noemen. Genjan van der Ziel op het spreekgestoelte IRoy Borghouts Fotografie) Hague Rules 1924 In het zeevervoer w e rkt een dergelijk systeem goed, mits aan een aantal voorw aarden w o rd t voldaan. De belangrijkste hiervan is dat het recht, neergelegd in het verdrag, aangepast is aan de w ensen en norm en van de praktijk en, in het algemeen, up-to-date is. Dat laatste is op dit m om ent volstrekt niet meer het geval. Het huidige verdrag, de "Hague Rules", dateert van 1924 en is slechts één keer beperkt gem oderniseerd in Sindsdien hebben zich Rotterdam Rules 2009 In mijn N edlloydpraktijk liep ik regelm atig tegen deze gebreken aan. In 1994 heb ik, na overleg met collega's, een m ogelijke vernieuw ing aangekaart bij ons M in isterie van Justitie en vervolgens bij de VN- Organisatie voor H andelsrecht, UNCITRAL. Daar kreeg dit Nederlandse in itia tie f onm iddellijk steun van de Verenigde Staten. U iteindelijk, ruim veertien jaar later, heeft deze a ctivite it geresulteerd in het aannemen van de "U nited N ations Convention

15 Gertjan van der Ziel is hoofd van de Nederlandse delegatie naar UNCITRAL en lid van de Expert Group on Transport Law van UNCITRAL gebruikt w orden, zou het oude criterium een te grote beperking zijn. Verder, veel voor- en natransport over de w eg, het spoor of de binnenw ateren gebeurt in het containervervoer onder één en hetzelfde vervo ersco ntract als het zeetraject. De contractuele benadering van de Rotterdam Rules heeft to t gevolg dat de Rules nu ook van toepassing w orden op dergelijk voor- en natransport. Ook docum entloos vervoer, zoals gebruikelijk in bijvoorbeeld het vrachtferryverkeer, valt autom atisch onder het nieuwe verdrag. De uitzondering van de charterparties deert niet erg. In het bulkvervoer w o rd te rg gehecht aan het principe van de contractsvrijheid. In de praktijk verw ijst echter bijna elke charterparty naar de Hague Rules en de BIMCO heeft verklaard ernaar te streven deze verw ijzingen in hun standaard charterparties te vervangen door een verw ijzing naar de Rotterdam Rules. M inister Eurlings rekent namens Nederland IRoy Borghouts FotografieI on C ontracts for the International Carriage of Goods W holly or Partly by Sea" (zoals het nieuw e verdrag officieel heet) door de Algem ene Vergadering van de VN op 11 decem ber 2008, De grote N ederlandse betrokkenheid bij de totstandkom ing van dit verdrag, evenals de goede reputatie van de haven van Rotterdam, w erden door de VN erkend met de officiële aanbeveling het verdrag de cite e rtite l "Rotterdam Rules" te geven. Het nieuwe verdrag is een uitgebreide regeling met maar liefst 96 artikelen. Voor de volledige tekst ervan verw ijs ik naar de w ebsite van UNCITRAL (w w w.u n citra l.o rg ) of de Rotterdamse ondertekeningscerem onie (w w w.rotterdam rules2009.com ). Het belangrijkste aspect van het verdrag is dat het zeevervoerrecht w eer up-to-date gem aakt is. In veel opzichten is het verdrag een cod ifica tie geworden van bestaande praktijken in het zeevervoer. Zelfs w anneer vanuit theoretisch oogpunt hier en daar een andere regeling beter zou zijn gew eest, is steeds de keuze gevallen op datgene w aa r de praktijk gew end is mee te w erken. Enerzijds is dat n atuu rlijk jammer, om dat op deze m anier de optim ale regeling niet w o rd t bereikt. M aar nog belangrijker voor het bereiken van standaardisatie is dat een regeling w ereld w ijd w o rd t geaccepteerd. M et al te veel nieuwigheden zou dat een illusie gew orden zijn. W el is ervoor gezorgd dat bepalingen van de Rotterdam Rules zoveel m ogelijk functioneel zijn geform uleerd, zodat ze ook bij een verdere ontw ikkeling van de vervoerstechniek nog steeds toegepast kunnen w orden. Vervoerdersaansprakelijkheid Onder de Hague Rules bestaat de m ogelijkheid voor de vervoerder om bij een ladingschade zich erop te beroepen dat niet hijzelf de fout had gemaakt, maar dat die schade ontstaan is door "een handeling, onachtzaam heid of nalatigheid van de kapitein, een ander lid van de bem anning, de loods of ondergeschikten van de vervoerder, gepleegd bij de navigatie of de behandeling van het schip". Deze m ogelijkheid is onder de Rotterdam Rules afgeschaft. Omdat vervoerders zelf nooit de leiding hebben aan boord - ook de kapitein-eigenaar heeft natuurlijk een BV, namens w ie het vervo ersco ntract gesloten w o rd t - geeft deze Hague-Rulesbepaling een derm ate royale m ogelijkheid voor vervoerders om onder ladingclaim s uit te komen, dat dit heden ten dage niet m eer aanvaardbaar is. Overigens, de genoem de personen zelf hoeven zich geen zorgen te maken dat zij tegenover ladingbelanghebbenden aansprakelijk w orden voor een eventuele fout begaan in hun beroepsw erkzaam heden. Een dergeiijke claim w o rd t door de Rotterdam Rules uitdrukkelijk verboden. W el kunnen eventueel onderaannem ers van de vervoerder, zoals een consortium partner of een stuwadoor, aansprakelijk worden gesteld voor door hen begane fouten. M aar ook dan geldt: alleen die bedrijven zelf en niet de individueel betrokken personen w orden aansprakelijk. M ultim odaal zeevervoer De oude Hague Rules zijn van toepassing op het type vervoersdocum ent dat begin vorige eeuw het standaard docum ent w as in het zeevervoer: het cognossem ent. De nieuwe Rotterdam Rules hebben dat uitgangspunt verlaten en zijn van toepassing op elk v ervo ersco ntract dat vervoer over zee betreft, m et uitzondering van charterparties. Daarmee w orden tw ee vliegen in een klap geslagen. Omdat tegenw oordig ook veel andere docum enten dan cognossem enten De Van Nelle fabriek met de Rotterdam Rules banieren

16 Regelgeving Containers Groepsfoto ven de ondertekenaers van het verdrag IRoy Borghouts Fotografie) Bij elk onderw erp dat de Rotterdam Rules behandelen, w ordt rekening gehouden met de containerisatie. Een paar voorbeelden volgen hieronder. De verplichting van de vervoerder om redelijke zorg aan te w enden voor de geschiktheid van de ruim en en andere delen van het schip w aarin of w aarop lading w o rd t vervoerd, is uitgebreid tot de geschiktheid van de door de vervoerder te r beschikking gestelde containers. Onder de Hague Rules kan aansprakelijkheid voor deklading w orden uitgesloten. Onder de Rotterdam Rules gelden voor containers aan dek dezelfde regels als voor containers onder dek. Bij de bew ijsregels w o rd t ermee rekening gehouden dat een vervoerder gew oonlijk de inhoud van een container niet meer kan controleren. W anneer de afzender de container laadt - w a t in de praktijk d ikw ijls het geval is - moet hij de stuw age en het vastzetten van de lading in de container zodanig doen dat deze geen schade kan toebrengen aan personen of goederen. Hetzelfde geldt voor de lading in tra ilers aan boord van vrachtferry's, ook die moet 'zeew aardig' w orden gestuwd door de w egvervoerder of diens afzender. Documenten en e-com m erce Ondanks dat de Rotterdam Rules van toepassing zijn op contracten in plaats van een bepaald type docum ent, houden de Rules volledig rekening met de belangrijke com m erciële rol die vervoersdocum enten in het zeevervoer nog altijd spelen. Grote nadruk w ordt daarbij gelegd op de zorgvuldigheid en correctheid van de inform atie die vervoerder en ladingbelanghebbende elkaar in de praktijk moeten geven. Daarmee is niet alleen een com m ercieel en operationeel belang van de direct betrokken partijen gemoeid. Uit oogpunt van veiligheid en andere beleidsm otieven stellen ook autoriteiten steeds hogere eisen aan de gegevensverstrekking over schip en lading. Verder bevorderen de Rotterdam Rules op tw ee m anieren de ontw ikkeling van e-com m erce in het zeevervoer. In de eerste plaats w ordt het papieren vervoersdocum ent volledig gelijk gesteld met het elektronische equivalent van het desbetreffende docum ent doordat elke bepaling die betrekking heeft op een dergelijk docum ent, w ordt gevolgd door een overeenkom stige bepaling voor het elektronische equivalent ervan. M aar in mijn ogen is nog belangrijker dat in de Rotterdam Rules de voornaam ste functies van verhandelbare docum enten in rechtsregels w orden sam engevat. Daardoor kunnen, met behulp van verw ijzingen naar dergelijke regels, de functies van verhandelbare vervoersdocum enten (zoals cognossem enten) w orden geïncorporeerd in elektronische handelssystem en. M et andere w oorden, onder de Rotterdam Rules w o rd t geheel docum entloos zeevervoer m ogelijk. Ook een zogenoemd elektronisch docum ent is dan niet meer nodig. Vervoerders kunnen straks met hun klanten om de tafel gaan zitten om nadere afspraken te maken teneinde veilig en e fficië n t de stroom ladinggegevens elektronisch te verw erken zonder voortaan met juridische belem m eringen rekening te hoeven houden. Het van kracht worden Op 23 septem ber 2009 zijn de Rotterdam Rules in de Rotterdamse Van N ellefabriek door zestien VN -lidstaten plechtig getekend. Onder de ondertekenaars w aren de VS, een aantal Europese landen (w aaronder Nederland) en een reeks Afrikaanse staten, samen ruim 25 procent van de w ereldhandel vertegenw oordigende. Voor UNCITRAL w as dit een record aantal landen dat op de openingsdag een verdrag tekende. Op d it moment (eind februari 2010) staat de te lle r op 21 en de verw achting is gew ettigd dat dit aantal snel zal groeien. Ook vanuit Azië is grote belangstelling, maar w a t betreft de o fficiële besluitvorm ing kijkt men daar de kat nog w a t uit de boom. M aar door ondertekeningen alléén w o rd t het verdrag nog niet van kracht. M et een ondertekening geeft een land slechts de (politieke) intentie w ee r het verdrag te w ille n ratificeren. Voor het van kracht w orden zijn tw intig ra tifica ties nodig. In de meeste landen kan ra tifica tie pas plaatshebben als de parlem entaire goedkeuring daarvoor is verkregen en de eigen nationale w e t aan het verdrag is aangepast. W aarom die aanpassing van nationale w etten in elk land? Omdat op dit moment die nationale w etten vaak regels geven ter aanvulling op het oude verdrag, de Hague Rules. W anneer dat verdrag w o rd t opgezegd en vervangen door de Rotterdam Rules, moeten ook die aanvullende regels w orden aangepast. Procedures die met w etsw ijzigingen zijn gemoeid kunnen tijdrovend zijn. Na hun totstandkom ing in 1924 hebben de Hague Rules er destijds zeven jaar over gedaan om van kracht te w orden. Daaraan gespiegeld en in aanm erking genomen de uitgesproken behoefte bij het bedrijfsleven aan m odernisering van het zeevervoerrecht, schat ik dat de Rotterdam Rules tussen 2015 en 2020 in w erking treden.

17 W h a t d e te r m in e s th e c o u rs e o f D u tc h m a r itim e in d u s try? Anticipating a sustainable future 14 April 2010 TU Delft The focus o f this conference is on the fo llo w in g aspects M arkets: o p p o rtu n itie s and threats Sustainability: safety and enviro n m e n t Speed: faster or slow er Pow er: alternative p o w e r system s Five reasons to participate G ain insight into the im pact of sustainability Let le a d in g m aritim e specialists inspire you Take a m o m e n t to m ake p rogress A cq u a in t yourself w ith the o p p o rtu n itie s and lim itations o f te ch n o lo gy W h a t are the uncertainties? Please take a look at the enclosed brochure for more information Register n o w to atten d th e conference! Subscribers to SW Z M a ritim e pay 195, others pay C 245 For online registration go to w w w.k n vts.n l or w w w.s w zo n lin e.n l. O th e rw ise use the form o n the back side o f this advertisem ent o r m ail to secretaris.knvts@ planet.nl. C ontact: mrs. M a rijk e va n Zijl, tel. +31 (0) W o u ld yo u like to p re sent y o u rs e lf d u rin g th is co nfe re n ce? Y o u r m e d ia a d v is o r w ill b e h a p p y t o a d v is e y o u. P le a s e c o n ta c t M e d ia S ales S u p p o r t, B a r b a r a d e V rie s, t e l: (0 ) , e -m a il: b d e v r ie m e d ia s a le s s u p p o r t.n l T U D e lft Delft Um *«r*iiy of Technoioflv W u h a n U n iversity of T echnology

18 Yes, I would like to attend T h e Special a n d S m all C ra ft C o n fe re n ce 2010* I am a subscriber to SWZ M aritim e and w ill pay only 195 I am not a subscriber to SWZ M aritim e and w ill pay 245 'C om p any nam e D epartm ent R e 9» S ^ e r now. Position initia ls Name Postal address 'P ostal code 'C ity C ountry Phone num b er 'in p u t is required You m ay register by sending an e-m ail to secretaris.knvts@ planet.nl s tatin g 'R eg istratio n Special and Sm all C ra ft C onference '. Please in d icate if y o u are an SW Z M a ritim e subscriber. You m ay also send th is fo rm to: SW Z M a ritim e, a ttn : M rs. M. van Zijl, M a th e n e s s e rla a n 185, HA R o tte rd a m, o r fa x it to (0 ) * The registration fee includes conference proceedings, lunch, refreshments and reception All prices exclude VAT (19%). The publisher records your personal data to carry out the agreement and (or future contact concerning services provided to you. The data is used to carry out the agreement and to inform you of products and services provided by the publishing company, its incorporated companies and carefully selected third parties that may be of interest to you. If you do not wish to receive this information, please inform us in writing: Media Business Press. PO box 8632, 3009 AP Rotterdam You may cancel your registration up to two weeks before the conference, for which we charge a 2 5 % administration fee Cancellations within one week of the conference will be charged the full amount. It is always possible to have someone substitute for you. Our terms and conditions can be found on our website:

19 Door ing. S. Sakko Sieger Sakko is projectleider bij Scheepsbouw N ederland en redacteur van SWZ M aritim e. Special reparatie en conversie In deze editie van SW Z M aritim e w ordt aandacht gegeven aan spraakm akende projecten in de scheepsreparatie- en conversiesector. Scheepsbouwend Nederland staat natuurlijk bekend om de bouw van de meer geavanceerde schepen. W e zijn sterk in het bouwen van bagger-, binnenvaart-, offshore-, sleep-, m arine- en shortseaschepen. Binnen dit scheepsbouwend cluster is echter een andere tak van scheepsbouw zeer actief. Het gaat hier om de zeescheepsreparatie. Samen met Duitsland is Nederland het grootste zeescheepsreparatieland van Europa. Jarenlange ervaring in allerhande projecten m aakt de Nederlandse zeescheepsreparatiesector uniek. De secto r w e e t zich te onderscheiden ten opzichte van de concurrentie door een groot innovatief verm ogen, efficiëntie, en hierdoor ook korte doorlooptijden, en een zeer hoge kw aliteit. Strategische ligging Door de strategische ligging is Nederland een uitstekende locatie voor reders om hun schepen in N ederland te laten repareren. Nederland heeft een groot aantal gegraven en afzinkbare droogdokken, w elke zich bevinden in de Rijnm ondregio, Vlissingen, Amsterdam, Harlingen en Delfzijl. horizon aan opdrachten is m inder gew orden en ook de vraag naar grote om bouw projecten lo o p tte ru g. Toch b lijft er w e rk op de w erven afkomen. De komende jaren verw achten de w erven veel w erk in de om bouw van enkelwandige tankers, offshoreschepen en reparatie van de vele schepen die in Azië zijn gebouwd. Special Zoals aangegeven in deze special dus aandacht voor een aantal spraakm akende projecten bij Scheldepoort, Koninklijke Niestern Sander, De Haas M aassluis, Shipdock Am sterdam en Van de W etering. Altijd vraag naar reparatie De hausse aan nieuw bouw u it het Verre Oosten, de constante vraag naar havennieuw bouw, landwinning binnen Europa en de blijvende vraag naar offshoreproducten dragen bij aan een constante vraag naar reparatie en onderhoud van inzetbare schepen. De statistieken voor de re pa ratiesector geven aan dat de afgelopen v ijfja a r ook de re paratiesector goed gebruik heeft w eten te maken van de hoogconjunctuur. Er vonden niet alleen onderhouds-werkzaam heden plaats m aar ook grote conversies. De totale omzet van de zeescheepsreparatiew erven aangesloten bij VNSI bedroeg in m iljoen euro. In 2007 bedroeg dit nog 664 miljoen euro. Totaal zijn er circa 2000 w erknem ers w erkzaam op de reparatiew erven. Ondanks crisis toch w erk N atuurlijk ondervindt ook de reparatie-sector gevolgen van de econom ische recessie. De Scheldepoort repair, maintenance S conversion shipyard

20 Ooor Ing. H.R.J. Akerboom Deze editie van SW Z M aritim e besteedt aandacht aan spraakm akende projecten in de scheepsreparatie en conversiesector. Koninklijke Niestern Sander voltooide onlangs de conversie van de sleper Arppe naar de ijsbreker en supplier Armanborg. Iets langer geleden, in 2007, is de Harrier Explorer daar onherkenbaar van gedaante gew isseld, van gedateerd bevoorradingsschip tot modern seismisch onderzoeksvaartuig. Het betrof een opdracht van m eer dan 10 m iljoen euro. De oplevering w as in septem ber Hamer Explorer na conversie (Fiying Focusl De H arrier Explorer (ex-sentinel) kwam in decem ber 2006 op de w e rf in Delfzijl. Begonnen w erd met groot onderhoud van het onderw aterschip te rw ijl de plannen voor de conversie verder in detail w erden uitgew erkt. H arrier Explorer De H arrier Explorer w as een bevoorradingsschip en anker- behandelingsvaartuig uit 1979 onder Panamese vlag. De eigenaar SeaBird besloot om het een tw eede leven te geven als seism isch onderzoeksvaartuig. Om dat plan w aar te maken m oest een ingrijpend verbouw ingsproject w orden uitgevoerd. Het p roje ct om vatte onder meer de volgende werkzaam heden: volledige vervanging van accom m odatie en brug; vervanging van de nautische apparatuur; toevoeging van extra accom m odatie- en w erkruim ten; plaatsing van grote hangar met slipw ay en helidek; installatie van drie dieselgedreven luchtcom pressoren; verhieuw ing van schakelborden en generator; vervanging van verschillende technische installaties; revisie van hoofd- en hulpm otoren en andere com ponenten. De Harrier Explorer voor de verbouwing IFrits Olingal SeaBird De H arrier Explorer is eigendom van SeaBird Exploration, een ondernem ing die w e reld w ijd aan de olie- en gasindustrie exploratiediensten op zee aanbiedt. N aast de H arrier Explorer bezit