Marktverslag Week 41. Verwachtingen week 41 Spot Frontmaanden Lange Termijn. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal.

Transcriptie

1 Verwachting voor week 41 Verwachtingen week 41 Spot Frontmaanden Lange Termijn Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1

2 Power NL Power Spot NL, hogere prijzen verwacht De gemiddelde day-aheadprijs realiseerde afgelopen week ruim lager dan de week ervoor: in de afgelopen week tegen in de week daar voorafgaand. De gemiddelde oktobererrealisatie ligt op voor base en voor piek. De laatste settlement van het Okt-17-contract was 41.25/48.00 /MWh voor basis/piek. De pieken realiseren duidelijk lager door een winderig weerbeeld. De wind was ook de voornaamste reden voor de lage prijzen afgelopen week. Ook de lagere Duitse vraag vanwege de Dag van de Eenwording zorgde voor een goedkoper prijsbeeld. Soms werd de Franse markt ook geheel ontkoppeld. Wel was aan het eind van de week de intradaymarkt krap door een gebrekkig kolenpark in Nederland. Ook de day-aheadprijzen realiseerden daarom in de loop van de week steeds hoger. Volgende week noteren de prijzen hoger. Maandag begint meteen krap door weinig wind. Nog steeds geeft Eemshaven B problemen aan de kant van kolen. Dit kan een complexe spotrealisatie opleveren, omdat de Franse markt ook krap Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 26-sep 44,68 51,25 27-sep 44,95 47,26 28-sep 47,99 55,05 29-sep 41,71 46,39 30-sep 38,58 1-okt 34,98 2-okt 33,11 38,48 3-okt 35,79 38,32 4-okt 34,24 36,26 5-okt 37,36 40,27 6-okt 40,10 43,97 7-okt 40,45 8-okt 42,16 9-okt 52,79 61,18 Gemiddelde Oct: 39,00 is. Indien Nederland op dagen met weinig wind ook krap wordt, kan dit de spot extra opdrijven. Op dagen met voldoende wind is dit risico kleiner. Het spotmodel komt uit op een prijs van /MWh voor base en /MWh voor piek, maar dit is gebaseerd op voldoende kolenbeschikbaarheid. Er bestaat dus een kans op een hogere realisatie. 2

3 Power NL Power NL-forwards, gelijke prijzen verwacht De Nederlandse powercurve is afgelopen week gestegen, met name aan de voorkant van de curve. Door de steeds krapper wordende Franse powermarkt steeg de prijs van de aankomende wintermaanden. Het tekort aan nucleaire capaciteit is nu opgelopen naar ruim 5-6 GW. Ook de productie van waterkrachtcentrales ligt ruim 3 GW onder het gemiddelde en loopt deze week verder op naar 4 GW. We verwachten dat de frontmaanden nog gesteund kunnen worden door Frankrijk. Op maandag is bekend geworden dat het regeerakkoord rond is en daarmee zal deze week bekend worden wat de plannen van de te vormen coalitie zijn. Ook op het gebied van kolencentrales zal een standpunt ingenomen worden. Verder maakte RWE bekend dat het vanaf 2018 zijn Power NL nov-17 44,15 0,40 43,75 dec-17 43,98 0,80 43,18 jan-18 44,58 0,79 43,79 Q ,90 0,66 42,24 Q ,95 0,53 37,42 Q ,71-0,08 35,79 Q ,63 0,29 39,34 Cal-18 38,80 0,12 38,68 Cal-19 35,81 0,27 35,54 Cal-20 34,30 0,03 34,27 Moerdijk 1-gascentrale van 348 MW in de mottenballen zal zetten vanwege een lage winstgevendheid. Op de voorkant van de curve verwachten we hogere prijzen, verderop gelijkblijvende prijzen. 3

4 Power BE Power Spot BE, hogere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen afgelopen week iets hoger uit, op een gemiddelde van /MWh. De week ervoor lag het gemiddelde op /MWh. Het offline zijn van Doel 3, Tihange 1 en Tricastin houdt de prijzen hoog. Ook het moeizaam terugkomen van enkele Franse centrales stuwt de prijzen omhoog in België. Een winderig weerbeeld kon daar te weinig tegenin brengen. Ook de komende week blijven de prijzen aan de hoge kant. Zeker als op sommige dagen de wind wegvalt is de markt meteen krap. Dat de beschikbaarheid van gascentrales met 400 MW wordt uitgebreid lijkt niet meteen tot lagere prijzen te leiden. De lagere nucleaire beschikbaarheid en krappe Franse Hydro markt zorgt standaard voor een hogere prijs. Die situatie lijkt de komende week eerder te verslechteren dan te verbeteren. De vraag blijft dan wel vrij laag, maar dit was de afgelopen week ook het geval. Met wat mazzel blijven prijzen gelijk maar de kans op iets hogere prijzen is vrij groot. Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 26-sep 47,30 54,13 27-sep 45,77 50,08 28-sep 48,39 55,75 29-sep 43,16 47,81 30-sep 38,46 1-okt 34,72 2-okt 38,89 47,78 3-okt 40,38 44,21 4-okt 52,05 60,40 5-okt 48,82 55,38 6-okt 45,70 49,47 7-okt 43,49 8-okt 41,92 9-okt 52,87 61,18 Gemiddelde Oct: 44,32 4

5 Power BE Power BE-Forwards, hogere prijzen verwacht De Belgische powercurve was relatief zwak ten opzichte van andere markten. De frontmaand Nov-17 bleef echter erg sterk en sloot ruim 2 /MWh hoger. Het tekort in Frankrijk zit vooralsnog in oktober en deels in november, wanneer Tricastin gepland staat om terug te komen. Naast de kerncentrale Tricastin van 3.7 GW is er echter ook uitgesteld onderhoud dat het tekort doet oplopen naar ruim 5-6 GW. Alleen van de kerncentrale Chooz wordt gesteld dat dit direct verband heeft met de documentcontrole verordonneerd door de ASN. Komende weken moet de beschikbare nucleaire capaciteit sterk gaan oplopen om de stijgende warmtevraag op te kunnen vangen. Hierbij kan er snel een groter tekort gaan ontstaan. Ook op het gebied van Power BE nov-17 57,63 2,28 55,35 dec-17 52,15 0,15 52,00 jan-18 53,04-0,16 53,20 Q ,15-0,42 51,57 Q ,50 0,35 34,15 Q ,78-0,03 32,81 Q ,75-0,05 42,80 Cal-18 40,26-0,03 40,29 Cal-19 36,63-0,26 36,89 Cal-20 36,33-0,37 36,70 hydro zien we weinig verbetering. Het tekort zal oplopen naar ruim 4 GW door het uitblijven van regen in de Alpen. We verwachten daarom ook hogere prijzen voor de Belgische powercurve. 5

6 Gas TTF Gas Spot TTF, gelijke prijzen verwacht Het TTF-weekgemiddelde is deze week licht gedaald naar /MWh. De week ervoor realiseerde op een gemiddelde van /MWh. Voor Oct-17 ligt het gemiddelde op dit moment op een prijs van /MWh, tegen een laatste settlement van het Oct-17 contract van /MWh. De vraag naar gas zal in de loop van oktober stijgen en daarom is het niet gek dat de huidige gemiddelde prijs lager ligt dan de settlement van de forward. De TTF-spotprijzen kregen afgelopen week wat steun vanuit ongepland onderhoud in Noorwegen. Op donderdag ging het om een totaal van 23 mcm/d aan ongepland onderhoud. Deze week begint de TTF-spot sterk door ditmaal een gepland onderhoud aan de Kollsnes gasverwerkingsfabriek. De capaciteit die er voor 2 dagen uit ligt, noteert een forse mcm/d. De spot voor dinsdag handelt dan ook ruim 50 cent hoger dan wat er gerealiseerd is voor de maandag. Het zal echter van tijdelijke duur zijn en het aanbod zal in de tweede helft van de week een stuk beter worden. In dezelfde periode neemt ook de vraag af door oplopende temperaturen, culminerend in nazomerse temperaturen in het weekeinde. De hoge spot voor dinsdag is daarom vertekenend voor het weekbeeld. Uiteindelijk verwachten we een gelijke tot licht hogere prijs. Gas TTF (LEBA) End of day 26-sep 17,38 27-sep 17,69 28-sep 17,52 29-sep 17,73 30-sep 16,87 1-okt 16,87 2-okt 16,83 3-okt 16,66 4-okt 16,95 5-okt 17,43 6-okt 17,56 7-okt 17,45 8-okt 17,45 9-okt 17,63 Gemiddeld Oct: 17,20 6

7 Gas TTF Gas TTF-forwards, gelijke prijzen verwacht Gas TTF nov-17 18,049 0,667 17,382 dec-17 18,304 0,608 17,696 jan-18 18,387 0,615 17,772 De TTF-curve was opvallend sterk aan de voorkant in de afgelopen week. De achterkant van de curve bleef echter vrijwel gelijk. De prijs is dan ook voornamelijk gedreven door een huidig probleem: Frankrijk en de daardoor oplopende powerprijzen. Nadat het onderhoud van meerdere kerncentrales uitgesteld is, is het tekort aan nucleaire capaciteit verder opgelopen naar ruim 5-6 GW. Ook de hydro noteert ook krap met een tekort van ruim 3 GW, wat verder kan oplopen naar 4 GW doordat er deze week weinig Q1-18 Q2-18 Q3-18 Q ,306 16,531 16,158 17,335 0,612 0,250 0,197 0,165 17,694 16,281 15,961 17,170 neerslag wordt verwacht. Cal-18 17,077 0,304 16,773 De globale gasmarkt blijft ook sterk. De leidende LNG-hub in Azië Cal-19 16,594 0,045 16,549 handelde op een relatief hoge premie t.o.v. TTF. De Aziatische spot Cal-20 16,211-0,020 16,231 noteert nu gemiddeld op 8.5 $/mmbtu, ofwel ruim 24.5 /MWh. Cal-21 16,030-0,040 16,070 Vorige winter kreeg het TTF-gas veel steun doordat de komst van Cal-22 15,977-0,030 16,007 LNG uitbleef, juist vanwege deze hoge Aziatische spotprijzen en een hoge gasvraag door tekorten van kerncentrales in Frankrijk. De relatief zwakke kolen zorgen voor een beperkte kans op stijging van het gas. We zijn daarom voor deze week neutraal. De voorkant van de curve blijft echter wel bullisher dan de achterkant. 7

8 Overige producten Power DE (PHELIX) Het Duitse Cal-18-contract sloot de week hoger af op /MWh. (vorige week lag het slot nog op /MWh). De kolenprijzen waren eerder erg zwak en daalden naar een niveau van 77 $/Mt. Afgelopen week was echter sprake van een sterk herstel naar ruim 81 $/Mt door opnieuw stakingen in Australische kolenmijnen. Het 80+ $/Mt-niveau hield echter niet lang stand. De dollar was echter wel wat sterker geworden waardoor de Duitse power gesteund werd. Als de situatie in Catalonië verder escaleert kan dat wederom zorgen voor een zwakkere euro. Ook de EUA-prijs kan nog veel invloed gaan hebben op de Duitse powerprijs. We blijven voor deze week neutraal op de Duitse power, maar zien wel mogelijkheden tot stijging. Kolen (API2) De kolenprijzen zijn afgelopen week stevig gedaald naar een niveau van $/Mt tegen $/Mt in de week ervoor. Aan het begin van vorige week volgde nieuws over opnieuw een staking in Australië. Eerder was de Global Newcastle kolenindex juist sterk gedaald door een beëindiging van de eerdere stakingen. Voorraden van kolen bij kolencentrales in Azië zijn nog steeds laag na de hittegolf van deze zomer. De voorraden bij 112 gemonitorde kolencentrales in Azië lagen op het laagste niveau sinds oktober Ook Frankrijk kan nog steeds steun geven aan de kolenprijzen, aangezien het tekort aan nucleaire capaciteit verder is opgelopen vorige week. Genoeg reden om niet veel lagere prijzen te verwachten. Daarom blijven we neutraal. 8

9 Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent Dec-17-contract is afgelopen week lager gesloten op een niveau van $/bbl, tegen $/bbl de week ervoor. In het weekeinde van afgelopen week zorgde orkaan Nate voor opnieuw problemen met de olieproductie in de Golf van Mexico. Ruim 300 olieplatforms werden geëvacueerd. In totaal kwam de daling van de productie neer op 1.6 miljoen vaten per dag. Nu de storm weer gepasseerd is, zal de productie vrij snel weer op gang komen. Dit zal naar verwachting zichtbaar zijn in het voorradenrapport. Tijdens de Russia Energy Week-conferentie in Moskou werd de samenwerking tussen Rusland en Saudi-Arabië benadrukt, samen nemen zij een groot deel van de OPEC-deal voor hun rekening. De markt is dan ook positief gestemd over een verlenging van de OPEC-deal, mede dankzij uitspraken vanuit Rusland en Saudi-Arabië. Deze week zullen maandrapporten van de OPEC en de IEA uitkomen over de globale oliemarkt in september. We verwachten dat dit steun zal geven en zijn daarom bullish. Crude Oil, WTI Het WTI Nov-17-contract is vorige week ook gedaald. De frontmaand sloot vrijdag op $49.29/bbl tegenover $51.67/bbl de week daarvoor. Volgens het voorradenrapport van de EIA waren de ruwe olievoorraden sterk afgenomen met miljoen vaten. Distillaten waren daarbij afgenomen met miljoen vaten en benzinevoorraden waren toegenomen met miljoen vaten. De sterke afname van ruwe olie heeft mogelijk te maken met de hoge premie op de Brent prijs t.o.v. de WTI. Dit stimuleert de export van WTI-olie. Het commitment of traders-rapport van de CFTC, die de posities van fondsen vastlegt in de WTI-futures, laat tussen 19 en 26 september een afname van de netto longposities zien met ruim 21 miljoen vaten (21k contracten). 9

10 Overige producten Emissierechten De volatiliteit is afgenomen en dat is ook in de prijsontwikkeling terug te zien. De EUA-contracten kiezen niet echt een richting door tegenstrijdige signalen. Zo zijn grondstoffen relatief zwak, maar daarnaast ligt er nog wel onzekerheid boven de markt over wat er gaat gebeuren met de kerncentrales in Frankrijk. Het tekort is immers verder opgelopen naar 5-6 GW en komende weken zal de benodigde kerncapaciteit sterk moeten stijgen. Het allerbelangrijkste deze week is echter de volgende trialoog over de hervorming van de EU-ETS. Deze staat gepland om plaats te vinden op donderdag 12 oktober. De vorige trialoog was erg voorspoedig verlopen. De komende trialoog zou nog wel eens lastig kunnen worden, met name met betrekking tot zaken als carbon leakage. Als EUA s te duur zijn, dan kunnen bedrijven verhuizen naar landen buiten de EU-ETS en dat wil de EU koste wat kost voorkomen. Hier zijn wel oplossingen voor, zoals het uitdelen van gratis rechten. Dit aantal gratis rechten zou eventueel verruimd kunnen worden voor bepaalde sectoren. We zijn daarom positief en verwachten hogere prijzen. 10

11 Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) zijn een manier om de winstgevendheid van gas- en kolengestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forwardspreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% en 46% voor een gemiddelde en efficiënte kolencentrale. De emissiefactor voor gas is en voor kolen is het De calorische waarde van kolen is MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse Cal 18-powerfuture (ICE- Endex en EEX), TTF en NCG-gas (ICE-Endex), API2-coalforwards (EEX) en EUA s (ICE-ECX). De gascorrectiefactor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gasprijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Spark Spread Clean Dark Spread 11

12 Weersvooruitzicht Een klein hogedrukgebied verdwijnt in de loop van maandag al uit onze buurt. Daarna zijn het twee lagedrukgebieden die ons weer bepalen. De eerste heeft een herfstachtig karakter en brengt rond woensdag behoorlijk wat wind en bewolking; het tweede systeem betreft de restanten van orkaan Nate. Deze is gevuld met warme lucht. Door een gunstige koers gloort daarom komend weekeinde een nazomer met hoge temperaturen en behoorlijk veel zon. Het zijn de warmere temperaturen die de week een bearish signaal geven en zon compenseren. Temperatuur: Bearish Normaal voor deze week is 15 graden in de middag. Maandag wordt het dat ook. Dinsdag wordt het 16 graden en woensdag 17. Donderdag zakt het kwik terug naar 15 graden. De echte warmte komt vrijdag met 18 graden. In het weekeinde kan het zelfs 19 of 20 graden worden. Ook in de nacht is maandag normaal met ongeveer 8 graden. Van dinsdag tot donderdag zorgt bewolking voor een minimum van 11 graden. Vrijdag is even frisser met een minimum van 9 graden. Zaterdag en zondag is het ook in de nacht warm met een minimum van 12 graden. De week is daarom warm, en dus bearish. Zon: Bullish De zon heeft het moeilijk deze week. Bewolking is alom aanwezig aan het begin van de week door de instroom van vochtige zeelucht. Daarna neemt een groot lagedrukgebied het stokje over met de aanvoer van meer bewolking van dinsdag tot donderdag. Daarna arriveert warmere en drogere lucht. De zon breekt vaker door, maar pas in het weekeinde kan het uitgesproken zonnig en warm worden. Dit is net te laat voor een neutraal signaal, waardoor zon nipt bullish is. Wind: Neutraal Maandag ligt een hogedrukgebied in de buurt en is de wind behoorlijk zwak. Daarna komt een eerste lagedrukgebied en dit systeem brengt van dinsdag tot donderdag vrij veel wind. De meeste wind wordt voorzien voor woensdag. Het tweede lagedrukgebied blijft komend weekeinde op enige afstand waardoor de wind afzwakt naar gemiddeld tot iets te zwak. Samen met de zwakke maandag biedt deze week qua wind van alles wat. Het windbeeld is daarom neutraal. 12

13 Macro-economische agenda Dinsdag 10 oktober: VS - API-weekrapport olievoorraden Woensdag 11 oktober: VS - EIA-weekrapport olievoorraden Donderdag 12 oktober: VS - EIA-weekrapport aardgas EU - Trialoog EU-ETS Vrijdag 13 oktober: VS - Baker Hughes rig count VS - CFTC commitment of traders VS - Consumer Price Index & Retail Sales Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 13