Ecologische isolatiematerialen Woensdag 14 mei 2014

Transcriptie

1 Ecologische isolatiematerialen Woensdag 14 mei 2014

2 Wie Wat is doet VZW de ZonneWinDT VZW ZonneWinDT? ZonneWinDT vzw sensibiliseert rond energie en duurzaam bouwen Voordrachten en workshops Bouw en energieadvies Steunpunt duurzaam bouwen

3 Isoleren, de theorie...

4 Hoe isoleren? De ideale opbouw Definitie: isolatie = Droge Stilstaande lucht Diffusierichting zomer - winter Beschermen tegen Wind, Vocht en dieren door Winddichting aan buitenzijde (vb onderdak, buitenspouwblad,...) Luchtdichting met dampremmende kenmerken aan binnenzijde (vb luchtdichtingsfolie, pleisterwerk,..)

5 Hoe isoleren? De ideale opbouw Waarom luchtdichtingsfolie met dampremmende eigenschappen aan de binnenzijde bevestigen? -> damptransport! watertransport

6

7 Hoe isoleren? De ideale opbouw Ideale situatie om damptransport onder controle te houden:

8 Hoe isoleren? De ideale opbouw Verschil damprem dampscherm - Dampscherm is volledig dicht. (= aluminium of plastic folie) Vocht stapelt zich op in de constructie

9 Hoe isoleren? De ideale opbouw Verschil damprem dampscherm - Een damprem laat meer vocht door in de winter in vgl met een dampscherm, maar geeft ook de kans om uit te drogen in de zomer - Gewone damprem: constante waarde. VB: vaporflex (knauf), majpell (siga) - Intelligente of vochtgestuurde damprem: verschil winter zomer Vb intello of DB+ van proclima, vario KM van isover

10 Isolatiematerialen, een overzicht...

11 Isolatiematerialen, een overzicht... Anorganische of minerale isolatiematerialen Op basis van delfstoffen 'Oneindig' beschikbaar Gedeeltelijk recycleerbaar Petrochemisch of kunstmatige isolatiematerialen Op basis van aardolie Eindig beschikbaar Moeilijker recycleerbaar Natuurlijke of nagroeibare isolatiematerialen Op basis van natuurlijke gewassen 'Oneindig' beschikbaar Volledige recycleerbaar

12 Isolatiematerialen, een overzicht... Natuurlijke materialen Cellulose, vlas, hennep, houtvezel, kurk, schelpen, stro Eigenschappen : Goede isolerende waarde (lambda W/mK) Groot zomercomfort door grote warmteopslagcapaciteit (ci 1600 tot 2200 J/KgK) Ademend en vochtregulerend Geluidsdempend Geen Irritatie van de huid en luchtwegen bij de plaatsing

13 Isolatiematerialen, een overzicht... Minerale materialen Glaswol, rotswol, vermiculiet, perliet, cellenglas Eigenschappen : Goede isolerende waarde (lambda W/mK) Gering zomercomfort door de lage warmteopslagcapaciteit (ci 900 J/kgK) Ademend door migratie tussen vezels (behalve cellenglas) Niet vochtregulerend Irritatie van de huid en luchtwegen bij de plaatsing (bij minerale wol)

14 Isolatiematerialen, een overzicht... Kunstmatige materialen Pur, Xps, Eps, resolschuim Eigenschappen : Uitstekende isolerende waarde (lambda W/mK) -> minder materiaal nodig Matig zomercomfort door matige warmteopslagcapaciteit (ci 1500 J/kgK) Niet ademend en niet vochtregulerend Akoestisch zwak

15 Intermezzo: enkele termen en cijfers op een rij Lambda-waarde = warmtegeleidingscoëfficiënt materiaal hoe lager, hoe beter de isolerend kwaliteit van het materiaal λ < 0,070 = isolatiemateriaal U-waarde = warmtedoorgangscoëfficiënt bouwdeel Hoe lager, hoe beter de isolerende waarde van het bouwdeel U = λ / dikte R-waarde = warmteweerstand bouwdeel Hoe hoger, hoe beter de isolerende kwaliteit van het bouwdeel R= dikte / λ = 1/U Warmteopslagcapaciteit C = mogelijkheid tot vasthouden warmte Hoe hoger, hoe beter de warmte kan vastgehouden worden

16 Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: glaswol Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa glas dekens of matten of bulk 0,032 tot 0,040 W/mK 800 tot 1000 J/kgK 18 kg/m² Diffusieweerstandsgetal 1 (dampopen) Brandklasse Merken Toepassing Voordelen nadelen Onbrandbaar knauf, isover tussen houten roostering (muur, vloer dak), spouwmuur Makkelijk te vinden in de doehet-zelfzaak Irritatie bij plaatsing

17 Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: steenwol Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa diabaas dekens of matten of bulk 0,032 tot 0,040 W/mK 800 tot 1000 J/kgK kg/m² Diffusieweerstandsgetal 1 (dampopen) Brandklasse Onbrandbaar (Euroklasse A1) Merken Toepassing Voordelen nadelen Rockwool tussen houten roostering (muur, vloer dak), spouwmuur Makkelijk te vinden in de doehet-zelfzaak Irritatie bij plaatsing

18 Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: cellenglas Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa Op basis van oud glas of glasgrondstoffen (kwartszand) Stijve platen blok 0,040 tot 0,050 W/mK 840 J/kgK 165 kg/m² Diffusieweerstandsgetal oneindig Brandklasse Merken Toepassing Voordelen nadelen Onbrandbaar foamglas koudebrug vloer muur, kelder, platte daken, vloer drukvast duur

19 Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen Grondstoffen Gerecycleerd glas Vorm korrels Lambda-waarde λ 0,035 W/mK Warmteopslagcapaciteit C 900 J/kgK Volumieke massa 25 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampopen (3) Brandklasse Onbrandbaar Merken SLS Toepassing spouw Voordelen nadelen Fijn stof

20 Overzicht isolatiematerialen 1) Anorganische materialen: Perliet/ vermiculiet Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Perliet vermiculiet Korrels platen 0,050 0,07 W/mK 900 J/kgK Volumieke massa 150 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampopen (5) Brandklasse Merken en toepassing onbrandbaar Perlietkorrels: vloerisolatie (SIBLI) vermiculietkorrels: vloerisolatie (in chape) of zoldervloer of spouwmuur (vermex of vermiculite) Perlietplaten: platte daken (fesco)

21 Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: PUR/ PIR Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C isocyanaten (met blaasmiddel pentaan) Vaste platen 0,023 0,028 W/mK 1200 J/kgK Volumieke massa 30 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampdicht (50-100) Brandklasse Merken Brandbaar (F) Kingspan, Recticel, unilin, enertherm, extratherm Toepassing Muur sarkin en plat dak vloer

22 Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: gespoten PUR Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa isocyanaten (met blaasmiddel HCFK) Ter plaatse gespoten 0,028 W/mK 1200 J/kgK 40kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampdicht (>50) Brandklasse Merken - Brandbaar Toepassing Naïsolatie spouwmuur vloeren dak Opmerkingen Isolatiekwaliteit daalt na verloop van tijd Giftig bij plaatsing

23

24 Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: Resol Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Bakeliet of resolhars Platen 0,021 W/mK 800 J/kgK Volumieke massa 35 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampdicht (35) Brandklasse Merken Brandbaar Kingspan Toepassing Spouwmuur buitengevel - vloeren dak Opmerkingen Vochtgevoelig en broos

25 Overzicht isolatiematerialen 2) kunstmatige materialen: icynene Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa Diffusieweerstandsgetal 99% lucht / 1% Isocyanaat MDI + polyicynene (zonder cfk's) schuim 0,038 W/mK - J/kgK 8 kg/m3 Dampopen Brandklasse Brandbaar vanaf 200 C druppelvorming geen giftige uitstoot Merken icynene Toepassing Tussen houten roostering vloerisolatie kelderplafond Opmerkingen Luchtdicht beperkte transportkost

26

27

28 Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Vlas Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Vlasvezels (80%) + maïszetmeel versterkingsvezels (10%) + boorzouten of ammoniumfosfaten (10%) Platen 0,038 W/mK 1550 J/kgK Volumieke massa kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampopen (6) Brandklasse Merken Toepassing Opmerkingen Euroklasse c lage ontvlambaarheid isovlas, isolina platen in roostering (wand, vloer en dak) Vochtregulerend tot 30% en geluidsdempend, moeilijk te verwerken (broodmes slijpschijf)

29 Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Houtwol Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Volumieke massa Diffusieweerstandsgetal Brandklasse Merken Toepassing Opmerkingen Houtwol (80%) + polyolefine bindmiddel (10%) + ammoniumfosfaten (10%) Halfstijve platen of vlokken 0,038-0,045 W/mK 2100 J/kgK 50 kg/m3 Dampopen Euroklasse E normaal ontvlambaar steico, pavatex, gutex, Homatherm Platen of bulk in roostering (wand, vloer en dak) Vochtregulerend tot 30% en geluidsdempend, verwerken met houtzaag

30 Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Houtvezelisolatieplaten Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Naaldhoutvezels + bitumenemulsie stijve platen 0,048 W/mK 2068 J/kgK Volumieke massa 270 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampopen (5) Brandklasse Merken Toepassing Opmerkingen Euroklasse E normaal ontvlambaar Celit, gutex Onderdakplaten of gevelbezetting Wind- en waterdicht dr tandgroef

31

32 Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Katoen Grondstoffen Gerecycleerd textiel + polyester + insectenwerend product Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Flexibele dekens bulk 0,038 W/mK 1300 J/kgK Volumieke massa 18 kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Brandklasse Merken Toepassing Opmerkingen Dampopen Euroklasse E normaal ontvlambaar Metisse Tussen roostering dak, vloer, muur Sterk akoestisch

33 Overzicht isolatiematerialen 3) Natuurlijke isolatiematerialen: Kurk Grondstoffen Vorm Lambda-waarde λ Warmteopslagcapaciteit C Schors van de kurkeik (vaste platen) Gerecycleerde kurken (bulk) Platen of bulk 0,040-0,045 W/mK 1600 J/kgK Volumieke massa kg/m3 Diffusieweerstandsgetal Dampopen (5-30) Brandklasse Merken Toepassing Opmerkingen Euroklasse E normaal ontvlambaar vanaevermaet, wurth, le pétit liege, T&G korrels tussen vloerroostering platen als vloerisolatie, keldervloer, dak Hoge kostprijs voor platen

34

35 Overzicht isolatiematerialen 4) Andere Vacuum isolatie Op basis van stilstaande lucht = vacuum Lambda : 0,006 W/mK Nadelen Niet voor doe-het-zelvers Op maat gemaakt -> duur Blijft dit vacuum? Geen dikte -> zomercomfort?? Merken: Microtherm, Ozet

36 Overzicht isolatiematerialen 4) Andere Thermokussens Op basis van straling en afgesloten luchtzones Combinatie van bodemfolie en thermoskussen (zie foto onder) Nadelen: voordeel Lambda :? W/mK Beperkt materiaalgebruik Merken: Tonzon

37 Specifieke kenmerken natuurlijke isolatiematerialen

38 Brandweerstand Filmpje: verschil in brandweerstand tussen Cellulose, EPS en steenwol.

39 Warmteopslagcapaciteit Overzicht warmtecapaciteit: - minerale materialen: circa 800 à 900 J/kgK - kunststofmateriaal: circa 1200 à 1500 J/kgK - natuurlijke materiaal: circa 1600 à 2300 J/kgK Minerale wol dikte R-waarde doorslagtijd Lambda = 0,035 W/mK Warmtecapaciteit: 1030 J/kgK Volumieke massa: 25 kg/m³ 20 cm 5,5 6 uur 10 cm 2,7 2 uur Cellulose Lambda = 0,039 W/mK Warmtecapaciteit: 2150 J/kgK Volumieke massa: 55 kg/m³ dikte R-waarde doorslagtijd 20 cm 5 29,6 uur

40 Is ecologisch altijd ecologisch?

41 Wat is er nu ecologisch? OF

42 Opgepast met duurzaam/ eco in reclame!

43 Greenwashing

44 Levenscyclusanalyse (LCA) Rekenmethode om de milieubelasting te bepalen van een product gedurende de hele levenscyclus. In elk stadium wordt er een inventaris gemaakt van het energie- en materiaalverbruik en wat de emissies en hinder zijn naar de omgeving.

45 Levenscyclusanalyse (LCA) Op niveau van een bouwmateriaal, een bouwelement of gebouw. Hoe ver gaat de LCA? Van wieg tot fabriekspoort of van wieg tot graf? Transport : Hoe? aannames Sociale aspecten zoals werkgelegenheid, arbeids-omstandigheden, akoestisch of hygrothermisch comfort,

46 Levenscyclusanalyse (LCA) Aandachtspunten bij LCA's: Functionele eenheid? Vb isolatiemateriaal: kg thermische weerstand VB draagstructuur in hout, beton of staal: kg belasting Materialen vergelijking binnen hun toepassing Vb isolatie tussen de roostering isolatie op de roostering Allocatieproblematiek (co-producten) Vb schapenwol als afvalproduct van vleesproductie of gelijkwaardig (= milieu impact op kweek schaap en productie wol)

47 Levenscyclusanalyse (LCA) Voorbeelden LCA-rekenmethodes: Materialen Type III milieuverklaringen of Environmental Product Declarations (EPD). Vb INIES (FR), MRPI (NL), Bre (GB), EPD (S/I), IBU Umwelt-Deklarationen (D) onderling vergelijken heel moeilijk. Ökobilanz écobilans databank (CH) NIBE (NL) Capem (VL): enkel bio-ecologische bouwmaterialen Gebouwelementen Bre (GB) Gebouwen CSTB (FR) gebaseerd op INIES

48 Levenscyclusanalyse (LCA): NIBE

49 Ecologische isolatiematerialen? Opmerking: icynene vs Gespoten PUR

50 Ecologische isolatiematerialen?

51 Ecologische isolatiematerialen?

52 Ecologische isolatiematerialen?

53 Wat is er nu ecologisch? OF

54 Wat is er nu ecologisch? OF

55 Besluit Ook minerale of kunststof isolatiematerialen kunnen het label 'ecologisch' krijgen. Voorkeur gaat echter voor bio-ecologische materialen! brandvertragend Volledig recycleerbaar Weinig impact op de omgeving Vochtregulerend geluidsdempend Maar: natuurlijke materialen scoren niet altijd even goed: vb: schapenwol uit Nieuw Zeeland of hout (niet FSC) uit tropische wouden. Vergelijk daarom materialen via de Levenscyclusanalyse.

56 Kantoor ZonneWinDT vzw Pannestraat Veurne Contact : info@zonnewindt.be 058/779013