GroenLinks Provincie Utrecht Verkiezingsprogramma 2015

Transcriptie

1 GroenLinks Provincie Utrecht Verkiezingsprogramma 2015 In concept Inhoudsopgave Algemene Inleiding pag. 2 Energie pag. 3 Natuur en Waterkwaliteit pag. 5 Mobiliteit pag. 8 Economie pag. 11 Kunst en Cultuur pag. 13 Wonen en Leefomgeving pag. 15 Landschap en Erfgoed pag. 17 Bestuursstijl en Financieel Beleid pag. 19 Tijdschema 8 okt presentatie ontwerp programma in Politiek café afdeling Utrecht- Stad; aansluitend wordt het amendeerbare programma op de provinciale website gepubliceerd. 8 nov sluiting termijn voor het indienen van amendementen; de commissie zal ze van een preadvies voorzien. 22 nov publicatie pre- adviezen van programmacommissie via de website. 29 nov vaststellen verkiezingsprogramma tijdens Provinciale Ledenvergadering. Kijk voor informatie over het indienen van een amendement op

2 1 2 Verkiezingsprogramma GroenLinks Provincie Utrecht 2015 Programmacommissie GroenLinks PS2015 Utrecht, 8 oktober ALGEMENE INLEIDING GroenLinks staat voor een provincie waar mensen gezond en gelukkig kunnen leven. Een provincie waar mensen zich kunnen ontplooien, werk kunnen vinden en die hen stimuleert om hun dromen te verwezenlijken. Een provincie waarin we genieten van natuur en landschap. Een provincie die de uitdagingen van deze tijd aanpakt: werkloosheid, schone energie, behoud van plant- en diersoorten, onderlinge solidariteit en zorgzaamheid. Kortom, een provincie waar je graag wilt zijn, waar je trots op bent. GroenLinks boekt belangrijke resultaten als coalitiepartner Om deze idealen te realiseren is er nog veel werk te verzetten. De afgelopen vier jaar heeft GroenLinks in de provincie laten zien dat zij daadkrachtig en realistisch kan besturen. Na vele jaren van constructieve oppositie heeft GroenLinks in 2011 een coalitie gevormd met VVD, CDA en D66. We zijn trots op de resultaten die we bereikt hebben: Impuls aan alternatieven voor automobiliteit, zoals openbaar vervoer en fiets; Aanpak van leegstaande kantoren en herstructurering van bedrijventerreinen; Ondersteuning van de opwekking van zonne- energie en windenergie door een provinciale zonatlas en diverse locaties voor windenergie; Versterking van waardevolle landschappen en recreatiemogelijkheden rond steden en dorpen; Extra investeringen in natuur en ecoducten; Behoud van belangrijke culturele activiteiten zoals festivals, het bibliotheeknetwerk en cultuureducatie; Voortvarende en zorgvuldige overdracht van de jeugdzorg aan gemeenten; Utrecht is goed op weg om de eerste Fair Trade provincie van Nederland te worden! Voor GroenLinks Utrecht is de provincie een waardevol bestuur dat op belangrijke thema s als duurzame mobiliteit, ruimtelijke ordening, schone energie, goede leefomgeving, natuur en landschap en cultuur een grote bijdrage kan leveren. Dit programma bevat in korte thematische hoofdstukken onze visie en speerpunten voor de periode In het laatste hoofdstuk Bestuursstijl en financieel beleid geven we aan wat voor provinciaal bestuur wij in het algemeen voorstaan. DOE MEER MET JE STEM: STEM OOK VOOR DE EERSTE KAMER EN WATERSCHAP! Je stem voor de provincie telt dubbel. Want enige tijd na de Provinciale Statenverkiezingen kiezen de statenleden de leden van de Eerste Kamer. Dus ook voor landelijke thema s zijn deze verkiezingen belangrijk. Bovendien worden dit jaar op dezelfde dag ook de Waterschapsverkiezingen gehouden. De waterschappen zijn belangrijk voor waterveiligheid, schoon water, natuur en recreatie. We roepen iedereen op die de visie van GroenLinks een warm hart toedraagt voor het waterschap te stemmen op Water Natuurlijk. Water Natuurlijk is een samenwerkingsverband van diverse natuur- en milieuorganisaties, ondersteund door GroenLinks en D66. Een sterk Water Natuurlijk helpt ons op provinciaal niveau bij het bereiken van onze speerpunten op het gebied van schoon water, natuur, landschap, erfgoed en recreatie. 2

3 ENERGIE Van achterblijver naar koploper GroenLinks wil zo snel mogelijk overstappen naar een energievoorziening die geen wissel trekt op de toekomst. Door samen met gemeenten, bedrijven en burgers in te zetten op energiebesparing en duurzame energie kunnen we de Utrechtse economie sterker maken, minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen, klimaatverandering beperken en de luchtkwaliteit verbeteren. Er is veel werk aan de winkel, want het aandeel duurzame energie is in Utrecht het laagste van alle provincies. Ons doel is om deze achterstand gauw in te lopen en uiterlijk in 2040 in Utrecht een volledig duurzame energievoorziening te realiseren. Daarvoor moeten we nu inzetten op forse energiebesparing in woningen, bedrijven en mobiliteit en tegelijkertijd op veel meer energieproductie uit wind, zon en biomassa. GroenLinks heeft de volgende ambities: 10% energiebesparing en 14% duurzame energie in de provincie in De provincie neemt het initiatief bij het realiseren van deze doelstellingen, door intensieve samenwerking met gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven en het oprichten van een Energiefonds. De provincie stimuleert het energieneutraal maken van bestaande woningen en gebouwen met gunstige leningen en garantstellingen. De provincie stimuleert zonne- en bio- energie in het landelijk gebied. Sneller duurzaam Het aandeel duurzame energie in Utrecht ligt met 2,5% ver onder het Nederlandse gemiddelde (4,5%) en is nog ver verwijderd van de landelijke doelstelling van 14% in GroenLinks wil dat deze achterstand zo snel mogelijk wordt ingelopen. Utrechtse bedrijven en burgers moeten minder afhankelijk worden van dure en vervuilende fossiele energie en brandstoffen. GroenLinks vindt dat de provincie voor duurzame energie tenminste de landelijke doelstelling moet halen. Voor energiebesparing wil GroenLinks een hogere doelstelling dan landelijk, namelijk 2% jaarlijkse efficiencyverbetering in plaats van 1,5%. Initiatieven versnellen De provincie gaat een actieve rol spelen bij het versnellen van initiatieven voor energiebesparing en opwekken van duurzame energie. Juist in de regio Utrecht is een versnelling mogelijk met haar kennisinstellingen, bedrijven en overheden. Het is belangrijk dat de provincie hierin een voortrekkersrol gaat spelen zoals is afgesproken in het nationale energieakkoord. Dit kan de provincie doen door met andere partijen als gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers een gezamenlijke ambitie vast te stellen en een actieplan op te stellen. In dit actieplan wordt uitgewerkt welke bijdragen de verschillende partijen aan de gemeenschappelijke doelstelling gaan leveren. De provincie treedt hierbij op als aanjager en faciliteert waar nodig. Goede lokale projecten, zoals Zonnig Utrecht, kunnen met hulp van de provincie worden uitgebreid naar meer gemeenten. Samen met gemeenten kan de provincie innovatieve, duurzame bouwers van woningen en kantoren verleiden om juist in Utrecht te bouwen en te renoveren. De provincie kan lokale projecten mogelijk maken door het geven van gunstige leningen en garantstellingen uit een op te richten Energiefonds. Er komt een jaarlijkse prijs voor de meest inspirerende duurzame energieprojecten van burgers en bedrijven. Daarnaast is het een taak van de provincie om voldoende ruimte te scheppen voor windenergie en waar nodig plekken aan te wijzen. 3

4 Energieneutrale woningen en gebouwen Het versnellen van energiebesparing zorgt voor groene banen. Woningen worden geïsoleerd, zonnepanelen worden geïnstalleerd, bedrijven kopen zuiniger apparatuur. Fors investeren in energiebesparing zorgt ervoor dat zowel het geïnvesteerde als het uitgespaarde geld in de Utrechtse economie blijft. Dat versterkt de concurrentiekracht van de regio op een duurzame manier. Energiebesparing in sociale huurwoningen wordt een speerpunt. Zonne- en bio- energie in het landelijk gebied In de agrarische sector is veel ruimte voor het opwekken van duurzame energie, zowel bio- energie als zonne- energie. Door deze ontwikkelingen te versnellen krijgt ook het landelijk gebied een duurzaam steuntje in de rug. De provincie gaat landelijke subsidies zoals Asbest van het dak, zonnepanelen er op actiever onder de aandacht van agrarische bedrijven brengen. Hoe gaan we dat doen? De provincie sluit met Utrechtse bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties een Utrechts Energieakkoord. Met goed ruimtelijk beleid zorgt de provincie voor inpassing van grootschalige duurzame energieopwekking, zoals windmolens, bio- energie en zonneparken. Provinciale procedures mogen niet de vertragende factor zijn! Voor zonne- energie is nog een groot potentieel op daken; dit willen we met voorrang optimaal benutten. De provincie neemt de regie om de met het Rijk vastgelegde doelstelling van 65,5 MW windenergie in 2020 zo snel mogelijk realiseren, en liefst meer dan dat. Omwonenden moeten financieel kunnen participeren in windmolens. Dat vergroot het draagvlak voor windenergie. Samen met de gemeenten en corporaties, streven we naar het substantieel verlagen van de energierekening van Utrechters met lage inkomens door alle sociale huurwoningen goed te isoleren en te voorzien van zonnepanelen. In samenwerking met gemeenten moedigt de provincie woning- en vastgoedbezitters aan te investeren in energiebesparing, ondersteund met energieleningen en praktische informatie. De provincie geeft samen met gemeenten de Omgevingsdienst(en) opdracht actief aan de slag te gaan met energiebesparing bij bedrijven en (zorg)instellingen. Achterblijven wordt niet geaccepteerd: investeringen die zich binnen vijf jaar terugverdienen moeten tenminste uitgevoerd worden. Utrecht gaat samen met andere provincies actief lobbyen in Brussel voor een ambitieuzer Europees beleid op het gebied van klimaat, duurzame energie en energiebesparing. Utrecht gaat samen met andere provincies actief lobbyen bij het Rijk om beleid aan te passen ten gunste van duurzame energie- initiatieven en belemmeringen weg te nemen. De provincie geeft zelf het goede voorbeeld door fors te investeren in energiebesparing in eigen panden en bij openbare verlichting en door het opwekken van zonnestroom op eigen terrein. Eigen zonnestroom kan worden benut om elektrische auto's op te laden. We dagen gemeenten en het waterschap uit hetzelfde te doen. 4

5 NATUUR EN WATERKWALITEIT Dieren, bomen en planten zijn volgens GroenLinks in zichzelf van waarde en verdienen bescherming. De natuur heeft ons bovendien veel te bieden: recreatiemogelijkheden, ontspanning, schoon water, mooi landschap, gezondheid en een goed vestigingsklimaat. De sterke concurrentiepositie van Utrecht is hier mede aan te danken. De Utrechtse natuur is weliswaar goed voor de aantrekkelijkheid als vestigingsplaats, voor plant- en diersoorten is de natuur nog niet op orde. De diversiteit aan soorten is de afgelopen decennia in Nederland en Europa sterk afgenomen, en die afname is nog steeds gaande. Door stedelijke uitbreidingen, doorsnijdingen door (spoor- )wegen en vervuilende uitstoot door verkeer, landbouw en industrie staan leefgebieden onder druk. GroenLinks heeft de volgende ambities: Natuur is overal: ondersteuning van initiatieven van burgers en bedrijven. Uitbreiding en toegankelijkheid van natuurgebieden. Handhaven van milieuregels. Realiseren van waterkwaliteitsdoelen. Overal natuur De aanwezigheid van natuur biedt vaak natuurlijke oplossingen voor problemen als wateroverlast en stress. Natuur in en rond stedelijke gebieden is belangrijk in de vorm van speelbossen en groene recreatiegebieden. Ook op bedrijventerreinen zijn goede mogelijkheden voor natuurontwikkeling, net als op nog braakliggende terreinen (tijdelijke natuur). Bij de aanleg van infrastructuur moet als vanzelfsprekend rekening houden met natuur- en landschapswaarden. Dat betekent goede inpassing en maatregelen om de versnippering die ontstaat door infrastructuur op te heffen, bijvoorbeeld door faunapassages, oversteekplaatsen en ecoducten. GroenLinks vindt het daarnaast essentieel dat agrariërs hun band met de natuur in ere herstellen: minder monocultuur, meer bloemrijk grasland, weidevogels, natuurvriendelijke oevers, houtwallen en geriefbosjes rond akkers en weilanden. Dit betekent niet dat we terugverlangen naar landbouw uit vroeger eeuwen. We staan juist voor verdere innovatie met veel diervriendelijker stallen. Het gaat erom dat agrariërs als vanzelfsprekend rekening houden met de natuur- en landschapswaarden van de plek waar zij ondernemen. De in gang gezette beweging om natuur en beleving van mensen meer te verbinden steunt GroenLinks. Er zijn steeds meer initiatieven van inwoners om zelf natuur te ontwikkelen en/of te beheren. De provincie moet zulke initiatieven van vrijwilligers ondersteunen en indien nodig belemmeringen in regels wegnemen. Meer ruimte voor natuurgebieden Hoewel natuur overal is, verdient de natuur ook specifieke bescherming. De in Utrecht beschermde natuurgebieden maken deel uit van een landelijk en Europees natuurnetwerk. Door keuzes van onze nationale regering staan de budgetten voor natuurbeheerders onder druk. GroenLinks wil dat er voldoende geld beschikbaar blijft voor deze beheertaken. Daarnaast streeft GroenLinks naar uitbreiding van het areaal natuurgebied, te beginnen met de 1500 hectare extra natuur uit het met natuur- en landbouworganisaties gesloten Akkoord van Utrecht. Rondom het landelijke natuurnetwerk ligt de zgn. groene contour. Dit zijn gebieden die ook van belang zijn voor dat netwerk en waar natuur op vrijwillige basis kan worden gecreëerd. De provincie ondersteunt actief kansen om hier ook natuur te creëren. 5

6 Respect voor dieren GroenLinks staat voor een respectvolle omgang met dieren. Dat betekent dat in het wild levende dieren beschermd worden en ruimte krijgen om te leven. Enig ongemak voor de mens in de vorm van schade hoort er in onze ogen bij. Bij grote schade achten we schadevergoeding redelijk en kan ook populatiebeheer van bijvoorbeeld wilde zwijnen, reeën of ganzen noodzakelijk zijn. Omwille van de verkeersveiligheid zijn bovendien ecoducten en verkeersmaatregelen nodig. Dieren in de veehouderij moeten in staat zijn zich natuurlijk te kunnen gedragen. Dit betekent in elk geval voldoende ruimte binnen en buiten. Daarnaast stelt dit eisen aan de inrichting, omgang en bedrijfsvoering. GroenLinks staat voor een dier-, mens- en milieuvriendelijke veehouderij. Voor dieren betekent dit bijvoorbeeld dat alle bedrijven een steeds hogere score halen in het sterrensysteem van de Dierenbescherming. Het gaat ons niet in de eerste plaats om de grootte van landbouwbedrijven, het gaat ons om de leefomstandigheden. In de praktijk kunnen veel bedrijven door een beperkte groei juist betere leefomstandigheden creëren, maar daar zit een grens aan. Grote stallen met slechte leefomstandigheden ( megastallen ) wijzen we vanzelfsprekend af. Vervuiling voorkomen Bij bescherming hoort ook het naleven van regels. GroenLinks wil natuur beter beschermen en vervuiling tegengaan. Dit kan door betere handhaving van milieuregels in natuurgebieden bijvoorbeeld om illegale afvaldumping en verstoring in rustgebieden tegen te gaan. Ook bij bedrijven is handhaving noodzakelijk, juist om de goede ondernemers te beschermen tegen degenen die over de grenzen van de wet trachten te gaan. Alleen dan kan het profijtelijk zijn om met slimme innovaties te bouwen aan duurzame landbouwbedrijven, waarin in elk geval de stikstofuitstoot vermindert. Grote concentraties stikstof zorgen er namelijk voor dat de meestal kwetsbare en zeldzame planten (en de daarvan levende dieren) die weinig stikstof verdragen verdwijnen. Cruciaal voor natuur is de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater. Medicijnresten, meststoffen en bestrijdingsmiddelen vormen een bedreiging voor die kwaliteit. Met tal van partijen wordt tot 2027 een programma uitgevoerd om het water beter geschikt te maken voor waterplanten, vissen en ander leven rondom de sloot. GroenLinks wil dat de ambities van dat programma worden waargemaakt. Hoe gaan we dat doen? Realisatie van Natuurnetwerk Nederland door het nakomen van de afspraken uit het Akkoord van Utrecht. Dit betekent 1500 ha extra natuur en in de zogenaamde groene contour ook natuur ontwikkelen. Populatiebeheer van dieren door jagen zoveel mogelijk voorkomen door alternatieve maatregelen zoals ecoducten, verkeersmaatregelen, natuurlijke vijanden etc. De provincie bevordert mens-, dier- en milieuvriendelijke veehouderij door regels te stellen aan de ontwikkeling van agrarische bedrijven en investeert in innovatie voor duurzame landbouw. De provincie stelt voldoende geld beschikbaar voor beheer van natuurgebieden en groene recreatiegebieden, in samenwerking met de verschillende beheerders. Vasthouden aan de doelen voor schoon grond- en oppervlaktewater in de Kaderrichtlijn Water. De provincie neemt het initiatief voor een visie en actieplan over de toekomst van het veenweidegebied, samen met andere betrokkenen (o.a. provincie Zuid- Holland, gemeentes, het Veenweide centrum in Zegveld). Hierin wordt de toekomst geschetst van de diepe polders en een plan uitgewerkt om de problemen rond bodemdaling en waterhuishouding het hoofd te bieden, waarbij we ook de natuur en het karakter van het Groene Hart in stand houden. Met een veranderend klimaat wordt dit steeds belangrijker. De provincie initieert pilots met natuur op bedrijventerreinen, tijdelijke natuur, natuur in stedelijk gebied (in samenhang met wateropgaven). 6

7 De provincie draagt bij aan duurzame ontwikkeling van landbouw, natuur en water door regie te voeren op de inzet van middelen uit de Kaderrichtlijn Water, het inzetten op groen- blauwe diensten, gemeenschappelijk landbouwbeleid en investeringen in natuur. 7

8 MOBILITEIT Mobiliteit die mensen en hun omgeving verbindt Een goede bereikbaarheid draagt bij aan een goed en fijn leven en is belangrijk voor onze economie. GroenLinks wil moderne, efficiënte en comfortabele mobiliteit, waarbij schonere lucht, minder afhankelijkheid van olie, veiligheid en gezondheid vanzelfsprekend zijn. In Utrecht is mobiliteit een belangrijke bron van luchtvervuiling en geluidsoverlast. Dat kan anders. GroenLinks heeft de volgende ambities: Ruim baan voor de fiets. Werken aan slimmere mobiliteit samen met bedrijven. Beter en efficiënter openbaar vervoer. Schonere, stillere, veiliger voertuigen en mobiliteitsoplossingen. Raam baan voor de fiets Onlangs is de GroenLinks- motie Actieplan Fiets aangenomen. Hierin is afgesproken dat de provincie Utrecht een provinciaal sluitend fietsnetwerk gaat realiseren, dat comfortabel, snel en direct is. De fietsverbindingen tussen en in de woonkernen worden verbeterd. Omfietsen is in de toekomst niet meer nodig: de routes zijn direct, hoogwaardig en de fietsers krijgen zoveel mogelijk voorrang en zo weinig mogelijk stops bij verkeerslichten. Het fietsnetwerk moet naadloos aansluiten op het OV- netwerk en fietsvoorzieningen bij OV- knooppunten worden verbeterd. GroenLinks maakt zich er hard voor dat dit plan komende jaren wordt uitgevoerd en verder uitgebouwd. Slimmere mobiliteitsoplossingen voor bedrijven Er zijn veel kansen om de mobiliteit te verduurzamen en tegelijk de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van de provincie te verbeteren. Steeds meer bedrijven zoeken naar slimmere oplossingen voor woon- werkverkeer, zakelijke mobiliteit en goederenvervoer. De provincie kan dit versnellen door intensiever met hen samen te werken, bijvoorbeeld via de U15, een groep van grote in Utrecht gevestigde bedrijven. Zij hebben ambitieuze plannen om via mobiliteitsmanagement, Het Nieuwe Werken en stimulering van fiets en openbaar vervoer onder werknemers en klanten hun mobiliteit te verduurzamen. Voorbeelden laten zien dat schonere lucht, gezondere werknemers en besparing op mobiliteitskosten prima samen kunnen gaan. In het goederenvervoer kan veel winst worden geboekt door slimmere oplossingen zoals Binnenstadservice en Cargohopper. Door ladingen te bundelen aan de rand van de stad hoeven er veel minder vracht- en bestelauto s de stad in. Dat is schoner, veiliger en scheelt veel overlast. Beter en efficiënter openbaar vervoer GroenLinks wil dat de provincie investeert in modern en efficiënt openbaar vervoer. Dit betekent o.a. een slimmere openbaarvervoerconcessie, waarin het niet langer draait om lijnen en dienstregelingen maar om reizigers, dienstverlening en een betere afstemming van vraag en aanbod. We willen ruimte en financiële ondersteuning bieden aan initiatieven van burgers om waar onrendabele lijnen zullen gaan verdwijnen zelf maatwerk- vervoer te organiseren. Ook willen we samen met gemeentes de bus- en treinstations tot aantrekkelijke economische knooppunten maken, met scholen, winkels, kantoren en zorgvoorzieningen. We ondersteunen lokale projecten voor (elektrische) deelauto's. Utrecht moet dé deel- auto- provincie van Nederland worden. Schoner, stiller, veiliger GroenLinks wil dat er veel meer schonere voertuigen komen. Daarvoor zijn meer laadpalen en snellaadpunten nodig voor elektrische auto s. Bedrijven die veel rijden in woonkernen stimuleren we om elektrisch te gaan rijden, bijv. door medefinanciering van laadinfrastructuur in samenwerking met gemeentes. Er komen strenge milieueisen bij de aanbestedingen van openbaarconcessies. Ook 8

9 goederenvervoer in steden, zoals bevoorrading van winkels, moet zoveel mogelijk elektrisch. Waar mogelijk wordt dit gecombineerd met het lokale opwekking van zonne- of windenergie. De leefomgeving wordt veiliger en gezonder door in woongebieden en binnensteden autogebruik te ontmoedigen en mensen te stimuleren zoveel mogelijk te fietsen en te lopen. GroenLinks wil dat luchtkwaliteit meer prioriteit krijgt. Gebieden die volgens de provinciale roetkaart zeer ongezond zijn en waar veel mensen wonen, moeten snel worden aangepakt. Gezondheidswinst is belangrijker dan de wettelijke norm. Hoe gaan we dat doen? Realisatie van goede, veilige en snelle fiets- en wandelinfrastructuur en bij doorgaande routes voor snelfietsroutes, waaronder uitvoering en op termijn verdere uitbouw van de onlangs aangenomen GroenLinks motie Actieplan Fiets. De provincie neemt het voortouw bij het realiseren van fietsroutes met provinciaal belang over de gemeentegrenzen heen (ook onderhoud en strooien bij gladheid). De Uithof krijgt goede fietsverbindingen in alle windrichtingen, o.a. aansluitend op de zogenaamde voorstadstations. Waar nog niet aanwezig aanleg van vrij liggende fietspaden langs N- wegen (o.a. langs de Bergweg tussen Amerongen en Scherpenzeel). Voor de kwaliteitseisen aan de fietsinfrastructuur wordt het Inspiratieboek Snelle Fietsroutes van het CROW (2014) gevolgd. De provincie investeert niet in weguitbreidingen en stelt alles in het werk om de overbodige verbredingen van de A27 te voorkomen en de maximumsnelheid op rijkswegen rondom Utrecht en Amersfoort te verlagen naar 80 km/uur voor gezondheid (lucht, geluid) en klimaat. De minister heeft de aanpak van de Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) uitgesteld tot Dit biedt kansen om verder te bouwen op de door bewoners aangedragen ideeën en het regelen van de daarvoor benodigde financiering. Op korte termijn moeten maatregelen worden genomen om de lucht- en geluidsoverlast voor Overvecht te verminderen. Bij de aanbesteding van de OV- concessies en vervanging van de regiobussen in de huidige BRU- concessie letten we extra op klantgerichtheid, toegankelijkheid, hogere reizigersaantallen en, in navolging van de provincie Limburg, volledig emissievrije voertuigen. De provincie ondersteunt burgerinitiatieven om zelf lokaal maatwerk- openbaar vervoer te organiseren in plaats van onrendabele buslijnen. De frequentie van het Randstadspoor moet naar minimaal 6 treinen per uur. Het spoor tussen Woerden en Leiden wordt verdubbeld, waardoor een intercity tussen Utrecht en Leiden kan rijden. Leidsche Rijn Centrum en Woerden worden intercitystation. Regio- stations rond Utrecht CS krijgen betere voorzieningen om de druk op het hoofdstation te verlichten. Samen met de betreffende gemeentes wordt het plan voor een regionaal tramnetwerk vanuit de stedelijke centra Utrecht en Amersfoort uitgewerkt (o.a. een tram naar Utrecht Leidsche Rijn). De provincie gaat afspraken maken met de grootste attracties/trekpleisters in de provincie over duurzame bereikbaarheid. Verlaging van de maximumsnelheden op provinciale wegen naar 60 km/u in de buurt van natuurgebieden of woonwijken (bijv. tussen Bunnik en Utrecht en in het nationale park Utrechtse Heuvelrug). Bij groot onderhoud van provinciale wegen worden gescheiden rijstroken de norm in verband met de gebleken veiligheid. De provincie intensiveert in de samenwerking met de U15 (een initiatief van grote Utrechtse bedrijven) en ondersteunt hun initiatieven voor het duurzamer en slimmer inrichten van hun mobiliteit en draagt die uit naar andere bedrijven in de provincie. De provincie zal zich als werkgever ook aansluiten bij de U15. De provincie ondersteunt het bedrijfsleven en gemeenten bij het realiseren van extra (snel)laadpunten voor elektrische auto s en fietsen in combinatie met duurzame energieopwekking (bijv. bij de ruimtelijke inpassing en de financiering). 9

10 Ondersteunen en uitbreiden van het Utrechts Verkeersveiligheidslabel (UVL), het Utrechtse kwaliteitskeurmerk voor basisscholen die verkeerseducatie van de leerlingen en verkeersveiligheid rond de school structureel aanpakken. De provincie introduceert een sloopregeling voor oude vrachtwagens en bestelbusjes en een subsidie voor schonere binnenvaartschepen (naar het voorbeeld van Zuid- Holland). 10

11 ECONOMIE Inzet op duurzame groei GroenLinks hecht veel waarde aan een gezonde economie. Die zorgt voor werkgelegenheid en schept kansen voor mensen om zich te ontwikkelen. Een gezonde economie betekent voor GroenLinks ook een duurzame econome die kostbare grondstoffen spaart, minder beslag legt op de ruimte, zuinig is met het milieu en eerlijke kansen biedt voor iedereen. GroenLinks heeft de volgende ambities: Utrecht moet koploper worden op het gebied van een groene, duurzame economie. Meer aandacht voor het midden- en kleinbedrijf en startende ondernemers. Meer werkgelegenheid, vooral voor mbo- en lager opgeleiden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een goed vestigingsklimaat voor bedrijven door veel aandacht voor cultuur, natuur, schone lucht en een aantrekkelijke openbare ruimte. Utrecht koploper in groene groei GroenLinks kiest voor een groene economie die kostbare grondstoffen spaart, minder beslag legt op de ruimte, zuinig is met het milieu en zorgt voor een duurzame energievoorziening. Dit levert een groeiende markt op voor nieuwe diensten en producten. Vanwege de vele kennisinstellingen (met de Universiteit Utrecht als grootste universiteit van het land), een sterke creatieve sector en veel dienstverleners op het gebied van duurzaamheid is de regio bij uitstek geschikt om hierin een voortrekkersrol te spelen. De economie kan een belangrijke bijdrage leveren aan de transitie van fossiele energievoorzienig naar een duurzame energievoorziening en energiebesparing. Dit zorgt ook voor groene banen, wat goed is voor de werkgelegenheid. GroenLinks wil dat de provincie het bedrijfsleven en kennisinstituten uitdaagt om met innovatieve initiatieven te komen die de productie van duurzame energie stimuleren en lokale werkgelegenheid genereren. Meer aandacht voor MKB en starters Om de economie te stimuleren werkt de provincie samen met de Economic Board waarin naast de provincie, gemeenten, bedrijven en kennisinstellingen betrokken zijn. De Economic Board brengt deze partijen met elkaar in contact waarmee innovatieve kennis kan worden vertaald in praktische toepassingen. Een voorbeeld van een succesvol project van de Economic Board is de Incubator in Nieuwegein, die tot doel heeft startende ondernemingen samen met zorginstellingen en de overheid aan praktisch oplossingen te laten werken op het snijvlak van techniek en zorg en op die manier werkgelegenheid te scheppen. Als het aan GroenLinks ligt, moet de Economic Board zich hierbij nadrukkelijk richten op het midden- en kleinbedrijf en startende ondernemers. Zoals in heel Nederland is immers ook in Utrecht het midden- en kleinbedrijf de motor van de economie. Veel kleine bedrijven bezitten veel kennis en beschikken over een geweldige innovatiekracht. Deze kennis wordt vaak nog onvoldoende benut, omdat bedrijven uit verschillende sectoren elkaar onvoldoende vinden. Werkgelegenheid voor iedereen Belangrijk is dat niet alleen hoger opgeleiden profiteren van de groei van de economie. Ook in Utrecht is de werkloosheid juist onder de lager opgeleiden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt het hoogst. De provincie en Economic Board moeten zich daarom niet alleen richten op hoogtechnologische bedrijven maar ook op de dienstensector en de maakindustrie die werkgelegenheid biedt aan lager opgeleiden. Verder is het belangrijk dat de provincie er samen met het onderwijs en het bedrijfsleven voor zorgt dat er voldoende stageplaatsen voor mbo- en lbo- opgeleiden zijn en dat er bedrijfsbezoeken worden georganiseerd om scholieren kennis te laten maken met de mogelijkheden die er zijn binnen bedrijven. Door een goede aansluiting van onderwijs 11

12 en arbeidsmarkt kan bijvoorbeeld voorkomen worden dat er een tekort ontstaan aan technisch personeel en krijgen mbo- ers een perspectief op een baan. Een aantrekkelijke vestigingsplaats Utrecht is de meest concurrerende regio in Europa. Dit hebben we onder meer te danken aan de centrale ligging, vele kennisinstituten, een groot aandeel hoogopgeleiden, goede bereikbaarheid over spoor, weg en water en een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. Om aantrekkelijk te blijven voor bedrijven en instellingen is het van groot belang dat de provincie blijft investeren in een mooie en stimulerende omgeving met veel cultuur en natuur en waarin schone lucht en een aantrekkelijke openbare ruimte vanzelfsprekend zijn. Hoe gaan we dat doen? De provincie neemt de regierol bij de herstructurering van bedrijventerreinen en het geven van een andere bestemming aan leegstaande kantoorpanden. We zien dat er minder behoefte is aan traditionele bedrijventerreinen en kantoorpanden. Utrecht heeft veel startende bedrijven die behoefte hebben aan flexibele kantoorruimte, de mogelijkheid om kennis te delen en een goed bereikbaarheid met het openbaar vervoer. De provincie biedt ruimte aan en ondersteunt smart city- concepten waarbij leven, wonen en werken samenkomen. De Nieuwe Stad in Amersfoort is hier een goed voorbeeld van, maar we zien elders in de provincie vergelijkbare initiatieven. De provincie moet doorgaan met het sluiten van green deals met het bedrijfsleven om duurzame economie te stimuleren. De provincie stimuleert het bedrijfsleven en kennisinstituten om met innovatieve initiatieven te komen die de productie van duurzame energie stimuleren en lokale werkgelegenheid genereren. De provincie ondersteunt initiatieven van woningbouwcorporaties, bedrijven, bewonerscollectieven en gemeenten om op grote schaal sociale huurwoningen te verduurzamen. De provincie zet instrumenten in als de MKB- incubator om startende midden- en kleinbedrijven te stimuleren en geeft een vervolg aan Mijn bedrijf 2.0 dat het midden- en kleinbedrijf in Utrecht stimuleert op het gebied van (sociale) innovatie. De provincie komt met een aanpak om onnodige winkelsluitingen te voorkomen en voorkomt op die manier een aantasting van het leefmilieu in steden en kernen en zorgt voor behoud van werkgelegenheid. De provincie brengt kennisinstellingen, bedrijven en zorginstellingen met elkaar in contact om aan concepten te werken voor het betaalbaar houden van de gezondheidszorg en om mobiliteitspool op te zetten die tegelijk kunnen bijdragen aan werkgelegenheid in de zorg. De provincie schrijft milieuvriendelijke technieken actief voor in vergunningen en handhaaft milieuregels. Milieuvriendelijke technieken hebben o.a. betrekking op het maximaliseren van de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen (circulaire economie). 12

13 KUNST EN CULTUUR Utrecht als cultureel hart Cultuur is van levensbelang. Uiteraard voor een prettige en bruisende woonomgeving, maar het draagt bovendien bij aan werkgelegenheid en zorgt voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat, waardoor mensen hier graag willen werken, wonen en studeren. Onderzoek laat zien dat cultuur meer toevoegt aan de welvaart dan de belastingbetaler erin stopt. Zeker in de Utrechtse regio is de culturele sector een economische factor van belang. De grote bijdrage van cultuur aan het Utrechtse vestigingsklimaat rechtvaardigt een actieve rol van de provincie. De provincie moet zich met name richten op activiteiten die alleen door bovenlokale samenwerking gerealiseerd kunnen worden. En cultuuraanbod dat Utrecht (inter- )nationaal op de kaart zet. GroenLinks heeft de volgende ambities: De provincie investeert in festivals, culturele evenementen en instellingen met (inter- ) nationale uitstraling. De provincie ondersteunt culturele instellingen en initiatieven met moderne financieringswijzen en heeft daarbij oog voor verdere ontwikkeling van ondernemerschap. De provincie werkt samen met gemeenten om het regionale cultuuraanbod op peil te houden. Zij investeert daarom in cultuureducatie en zorgt dat het bibliotheeknetwerk op peil wordt gehouden. Cultureel ondernemerschap ondersteunen Veel culturele instellingen zijn ondernemend en realiseren een groot deel van hun jaaromzet met eigen inkomsten. Het is echter onrealistisch te verwachten dat de sector geheel onafhankelijk van subsidie kan werken. De provincie participeert, ondersteunt en financiert culturele organisaties zodanig dat dit bijdraagt aan ondernemerschap. Daarbij ligt de focus op samenwerking, nieuwe allianties en moderne bedrijfsvoering. Festivals om trots op te zijn Utrecht heeft festivals met internationale uitstraling zoals het Festival Oude Muziek, Spring Performing Arts Festival, het Nederlands Film Festival en het Tweetakt Festival. GroenLinks vindt het belangrijk dat de provincie steun blijft geven aan deze grote festivals en ook aan andere festivals die bijdragen aan de profilering en de aantrekkelijkheid van de regio. Daarnaast wil GroenLinks dat de provincie grote regionale culturele evenementen ondersteunt. Uiteraard wordt hiervoor per situatie een afweging gemaakt. Topgezelschappen die in een moeilijke markt opereren (zoals het jeugdtheater) moeten kunnen rekenen op provinciale steun. Samenwerking met gemeenten: Cultuurpacts In de afgelopen periode is de provincie begonnen met het sluiten van cultuurpacts met gemeenten. De cultuurpacts zorgen ervoor dat de activiteiten op cultureel gebied van gemeente en provincie elkaar versterken. GroenLinks wil dat de provincie daarbij een beperkt budget kan bieden om gezamenlijke activiteiten goed van de grond te laten komen. Vrijwilligers spelen bij al die activiteiten een belangrijke rol. GroenLinks wil hen goed faciliteren en middels een cultuurprijs in het zonnetje zetten. Een provinciale bijdrage aan kunst- en cultuureducatie en het bibliotheeknetwerk biedt meerwaarde op lokaal en landelijk beleid. Dit sluit aan bij ons streven om gemeenten te ondersteunen bij een vitaal netwerk van cultuurhuizen. 13

14 Hoe gaan we dat doen? De provincie ondersteunt festivals die bijdragen aan de positionering van Utrechts als regio van kennis en cultuur. Daarbij is ruimte voor regionale spreiding en voldoende vertegenwoordiging van potentiële groeiers. GroenLinks wil een nieuwe eenvoudige stimuleringsregeling/cultuurprijs. Denk aan voorheen de Kei van Utrecht. Deze prijs richt zich op makers en kwartiermakers in de amateurkunst. De cultuurhuizen in veel kleine gemeenten kunnen een impuls gebruiken. De provincie gaat gemeenten hierbij ondersteunen. Kunst Centraal en Landschap Erfgoed Utrecht blijven dé provinciale partners op het gebied van cultuureducatie. Het zwaartepunt van de provincietaak ligt nu bij educatie in het basisonderwijs, dit wordt als het aan GroenLinks ligt verbreed. De provinciale organisatie geeft zelf het goede voorbeeld door zoveel mogelijk Utrechtse cultuurmakers in te schakelen. 14

15 WONEN EN LEEFOMGEVING Hier willen we allemaal wel wonen Een fijne woning en een gezonde, veilige en sociale leefomgeving is voor iedereen belangrijk, maar helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend. Gemeenten en bewoners zijn hierin bepalend, maar de provincie heeft ook een belangrijke rol. Natuur en recreatiemogelijkheden moeten voor iedereen goed bereikbaar zijn. GroenLinks heeft de volgende ambities: Verdere verstedelijking blijft binnen de huidige bebouwde kom. Voldoende verschil in woningaanbod in de regio, dus ook ruimte voor sociale woningbouw. Verkeersoverlast wordt teruggedrongen. Hiermee verbetert de luchtkwaliteit en vermindert het lawaai. Strenge en consequente naleving van de milieuwetgeving. Leegstand is achteruitgang GroenLinks hecht aan zorgvuldig ruimtegebruik. Centraal staat dat gebieden buiten de bebouwde kom niet opgeslokt mogen worden door bebouwing. Deze buitengebieden vergroten de kwaliteit van de leefomgeving. Bovendien zijn er meer dan voldoende mogelijkheden om binnen de stadsgrenzen te ontwikkelen. Denk daarbij aan hergebruik en herontwikkeling van leegstaande kantoor-, bedrijfs- en winkelpanden (zoals de verbouw van het voormalig provinciehuis voor studentenhuisvesting). Gezien de vele leegstand in kantoorpanden moet de bouw van nieuwe bedrijfslocaties heroverwogen worden. Balans in woningaanbod vereist regie De provincie moet ervoor zorgen dat het woningaanbod van gemeenten in de regio goed op elkaar is afgestemd. Het gaat dan om een goede verdeling in soorten woningen, waar ook vraag naar is en vooral ook voldoende ruimte voor sociale woningbouw. Daarnaast is regie nodig om te voorkomen dat bouwplannen in verschillende gemeenten met elkaar concurreren. Gezond en veilig wonen Voor GroenLinks zijn gezondheid en veiligheid belangrijke aspecten van de leefomgeving. Wij willen dan ook verder gaan dan het halen van wat Europese luchtkwaliteitsnormen. Minder verkeersoverlast en betere voorzieningen voor niet- vervuilend verkeer verbeteren voor iedereen de leefomgeving (zie het hoofdstuk over Mobiliteit voor concrete plannen). De nieuwe omgevingswet kan de provincie benutten om een hogere ambitie voor een gezonde en veilige leefomgeving te stellen. Voor GroenLinks passen schaliegas en de opslag van radioactief afval niet bij een dichtbevolkte provincie als Utrecht. Overlast aan banden Voor een gezonde, veilige en prettige leefomgeving is het ook van belang dat bewoners ervan op aan kunnen dat de provincie milieuregels handhaaft, zeker bij overlastgevende bedrijven. De provincie moet dit in samenwerking met gemeenten doen, omdat die ook voor een deel van de bedrijven verantwoordelijk zijn. GroenLinks vindt dit een belangrijke taak voor de provincie en wil dat er strengere en consequentere handhaving plaatsvindt. Immers, de goede ondernemers moeten in hun concurrentiepositie niet geschaad worden door ondernemers die kosten afwentelen op het milieu. Hoe gaan we dat doen? Handhaven van de huidige regels over waar wel en niet gebouwd mag worden, de zogenaamde rode contouren. Ontwikkelingen in kernrandzones moeten leiden tot een verhoging van de ruimtelijke kwaliteit. 15

16 Het terugdringen van luchtvervuiling en geluidsoverlast moet een speerpunt zijn in het mobiliteitsbeleid. Leegkomende (bedrijfs)panden en zorgcomplexen moeten worden hergebruikt. Indien nodig met een andere bestemming zoals starterswoningen, een creatieve broedplaats of een hotel. De oude bestemming is niet heilig. Meer controles bij overlast gevende bedrijven. Zorgen voor toegankelijkheid van natuur en landschap en bereikbare natuur en recreatiemogelijkheden voor alle inwoners van de provincie. Behoud en de ontwikkeling van een gemeente- en provinciegrensoverschrijdend paden- en routenetwerk, stimulering van het gebruik daarvan en tegengaan van versnippering. Samenwerken met toeristische promotieorganisaties om de recreatieve en toeristische mogelijkheden voor mensen bekend en toegankelijk te maken. De provincie zorgt voor een balans in het aanbod van verschillende soorten woningen in de regio, die zo goed mogelijk aansluit op de vraag naar woningen. 16

17 LANDSCHAP EN ERFGOED Een mooie provincie is een aantrekkelijke provincie De provincie Utrecht is rijk aan mooi landschap en cultureel erfgoed. Denk bijvoorbeeld aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Grebbelinie en de vele beeldbepalende buitenplaatsen en boerderijen. De vliegbasis Soesterberg is een uniek voorbeeld waar natuur, cultuur en erfgoed elkaar (nog veel meer kunnen) versterken. Tastbaar en toegankelijk erfgoed verstevigt de band die mensen voelen met hun omgeving en regio. De provincie heeft hierin vanwege haar regionale (kern)taak een grote verantwoordelijkheid. Naast mooi en historisch waardevol zijn landschap en erfgoed van belang voor het vestigingsklimaat, het toerisme en de recreatie. Het landschap is kwetsbaar door uitbreidingen van wegen, bedrijventerreinen en woonwijken, klimaatinvloeden en door de eenvormige geïndustrialiseerde landbouw. Eén procent van het budget voor aanleg/onderhoud van wegen moet worden gebruikt om de ruimtelijke kwaliteit van wegen, rotondes, bruggen en viaducten te verbeteren. Erfgoed en landschap kunnen we niet statisch conserveren, maar moeten steeds opnieuw ontwikkeld worden in samenhang met de omgeving. Daarbij is het belangrijk dat ruimtelijke ontwikkelingen zo goed mogelijk aansluiten op bestaande kwaliteiten. De provincie is bij uitstek in staat om dat te stimuleren en waar nodig te handhaven. GroenLinks heeft de volgende ambities: Beschermen en toegankelijke maken van landschap en erfgoed. Erfgoedlocaties ondersteunen om nog meer publiek te trekken. De provincie investeert (met mensen en middelen) in instandhouding van waardevol erfgoed. Minder stallen in het landelijk gebied door het aanpakken van leegstand. Erfgoed en landschap zijn van ons allemaal GroenLinks vindt het belangrijk om landschap en erfgoed te beschermen. Dat betekent meer aandacht voor onvervangbare kwaliteiten zoals aardkundige en archeologische waarden. Maar ook waardevolle landschapselementen, zoals houtwallen, geriefbosjes en natuurvriendelijke oevers moeten worden beschermd en/of hersteld. Publieke toegankelijkheid staat centraal. Dat betekent zoveel mogelijk ontsluiten van landschap en erfgoed voor bezoek en recreatie. Vrijwilligers zijn hierbij onmisbaar. Initiatieven om deze openstelling verder uit te bouwen en te professionaliseren moeten worden ondersteund. Waardevol erfgoed schept verplichtingen De provincie Utrecht heeft uitzonderlijk veel historisch erfgoed. De provinciale rol beperkt zich niet tot subsidiëren en restaureren. De komende jaren zijn ondernemerschap en participatie van belang om erfgoed duurzaam in stand te houden. Veel partijen in de erfgoedsector verwachten hierin een rol van de provincie. GroenLinks wil dat de provincie partijen verbindt, vernieuwing stimuleert en daarbij ook financieel bijdraagt, bijvoorbeeld bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie en andere grote, (rijks)monumentale objecten. Minder stallen, meer landschap In het landelijk gebied wordt door bedrijfsbeëindigingen en schaalvergroting in de landbouw een grote hoeveelheid leegstaande stallen verwacht, volgens sommige schattingen het dubbele van de huidige leegstand aan kantoren. Tegelijkertijd willen steeds grotere agrarische bedrijven hun bedrijfsgebouwen uitbreiden, omdat het niet efficiënt is met meerdere locaties te werken. GroenLinks wil zulke uitbreidingen alleen toestaan als ze voor een goede bedrijfsvoering nodig zijn en leiden tot een verbetering van het dierenwelzijn, vermindering van de milieubelasting en een verbetering van de volksgezondheid en ze goed ruimtelijk inpasbaar zijn. Daarbovenop vindt 17

18 GroenLinks dat bij een uitbreiding tenminste eenzelfde oppervlakte aan leegstaande stallen (in de directe omgeving) gesaneerd moet worden. Hoe gaan we dat doen? Provinciale regels om ruimtelijke ontwikkelingen te beoordelen op hun bijdrage aan de kwaliteit van landschap en erfgoed. Digitaal erfgoed (archieven, collecties) wordt toegankelijk gemaakt voor publiek. In nauwe samenwerking met gemeenten anticiperen op het vraagstuk van stallenleegstand, bijvoorbeeld door een saneringsverplichting in te stellen. Steun en begeleiding voor initiatieven die bijdragen aan duurzame instandhouding en toegankelijkheid van landschap en erfgoed. De provincie neemt verantwoordelijkheid voor het in stand houden van waardevolle monumenten door financiële steun en het aanjagen van vernieuwing en ondernemerschap. Het provinciale Parelfonds heeft de afgelopen jaren haar waarde bewezen en krijgt meer middelen. Ondersteunen van (vrijwilligers)initiatieven om verdwenen landschapselementen terug te brengen. Aanvullende voorwaarden voor uitbreiding agrarische bedrijven, zodat de huidige voorwaarden van goede landschappelijke inpassing, vermindering milieubelasting, verbetering dierenwelzijn en verbetering volksgezondheid voor elke bedrijfsuitbreiding gelden. 18

19 BESTUURSSTIJL EN FINANCIEEL BELEID Een toegankelijk bestuur voor en door de inwoners van Utrecht GroenLinks staat voor een modern, open en toegankelijk provinciaal bestuur, dat wordt gekenmerkt door: De provincie is dienstbaar en toegankelijk. Dat betekent dat het bijvoorbeeld op internet helder is hoe inwoners en ondernemers met de provincie in gesprek kunnen komen en dat ze antwoord krijgen op vragen. De provincie erkent dat op vele terreinen inwoners en bedrijven zelf waardevolle initiatieven nemen. De provincie probeert deze niet te overrulen en naar haar hand te zetten, maar sluit er bij aan en ondersteunt waar nodig. De provincie erkent een zgn. right to challenge, dat wil zeggen dat zij ervoor open staat als burgers en bedrijven aangeven een publiek belang beter zelf te kunnen verzorgen. Dit is bijvoorbeeld goed voorstelbaar op het gebied van natuur, landschap en mobiliteit. De provincie werkt gelijkwaardig samen met andere overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en natuurlijk inwoners. Wel zijn er momenten waarop het democratisch gekozen bestuur zijn verantwoordelijkheid moet nemen en knopen moet doorhakken. Zulke besluiten neemt de provincie liefst met brede steun in de samenleving en in elk geval ook door rekening te houden met belangen van grote groepen mensen, maar ook van kleine groepen mensen. De provincie laat zich bij haar keuzes leiden door een inhoudelijke uitwisseling van argumenten en invalshoeken. Voor de provincie zijn alle mensen, inwoners en bezoekers, gelijkwaardig. Practice what you preach: de provincie brengt in haar eigen bedrijfsvoering de principes van fair trade en duurzaamheid in de praktijk. De provincie gedraagt zich sober. Dat wil ook zeggen: een beperkt aantal gedeputeerden. Provinciale en gemeentelijke herindelingen moeten de inwoners in principe zelf willen, maar op basis van inhoudelijke argumenten kan de provincie ze wel agenderen. De provincie Utrecht staat open in de wereld en zoekt ook kansen over de grens, bijvoorbeeld door deelname aan handelsmissies en internationale samenwerking. Binnen de Europese Unie doet de provincie goede voorstellen voor Europese fondsen, zoekt samenwerking met andere regio s en beïnvloedt relevante regelgeving vroegtijdig. Duurzaam financieel beleid GroenLinks is al jaren consequent voorstander van een duurzaam financieel beleid. De provinciale begroting bestaat grotendeels uit rijksfinanciering en provinciale opcenten op de motorrijtuigenbelasting. De rijksfinanciering is grotendeels geoormerkt en maar voor een beperkt deel naar eigen inzicht te besteden. De opcenten in Utrecht behoren tot de lagere in Nederland. Wij staan voor: GroenLinks zet de lijn van de afgelopen vier jaar door om steeds met (kleine) overschotten te begroten. Zo ontstaat ruimte om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat de reserves aangesproken moeten worden of belangrijke projecten en afspraken met onze partners geschrapt of uitgesteld. Structurele activiteiten moeten ook structureel gefinancierd zijn. Een duurzaam financieel beleid is niet gebaseerd op leningen, tekorten en speculaties op renteopbrengsten. Een duurzaam financieel beleid betekent ook dat de rekening niet naar de burger wordt doorgeschoven. GroenLinks heeft verhoging van opcenten dus niet hoog op zijn lijstje staan, maar sluit het ook niet uit als door verdere rijksbezuinigingen essentiële uitgaven voor een 19