Scheiden doe je in overleg zonder advocaat. Wij nemen de grootste zorgen uit handen. Wij zetten jouw kinderen boven aan de agenda

Transcriptie

1 Scheiden doe je in overleg zonder advocaat Wij nemen de grootste zorgen uit handen Wij zetten jouw kinderen boven aan de agenda 1

2 Inhoudsopgave 1 Introductie 2 Samenleefvormen 2.1 Samenwonen zonder samenlevingsovereenkomst 2.2 Samenwonen met een (notarieel) samenlevingsovereenkomst 2.3 Geregistreerd partnerschap 2.4 Geregistreerd partnerschap met (notariële) voorwaarden 2.5 Huwelijk in algehele gemeenschap van goederen 2.6 Huwelijk met (notariële) huwelijkse voorwaarden 3 Het ontbinden van samenleefvormen 3.1 Samenwonen 3.2 Samenwonen met een (notarieel) samenlevingsovereenkomst 3.3 Geregistreerd Partnerschap met of zonder (notariële) voorwaarden 3.4 Huwelijk met of zonder (notariële) huwelijkse voorwaarden 3.5 Scheiding van tafel en bed 4 Uit elkaar gaan / van echt scheiden 4.1 Samenwoners uit elkaar 4.2 Gehuwden uit elkaar via een eigen advocaat via de mediator via de ScheidingsAdviseur 4.3 Werkwijze ScheidingsAdviseur 4.4 Het hele traject 5 Wat regelt de ScheidingsAdviseur voor u? 5.1 Het Gemeenschappelijk Vermogen Peildatum Diverse vermogensbestanddelen Levenslooptegoed Kapitaalverzekeringen Stamrechtvoorzieningen Vorderingen Schulden 5.2 Alimentatie Algemeen Bepaling van de hoogte van de alimentatie Bepaling van de systematiek van uitkeren Alimentatie en de fiscus 5.3 De Eigen Woning & De Hypotheek De eigen woning Verkopen of houden? 2

3 5.3.3 Wie blijft er wonen? De eigen woning en de fiscus 5.4 Pensioen & Lijfrente Pensioen Lijfrente 5.5 De onderneming 5.6 Voogdij 5.7 Testament 5.8 Fiscaliteiten 6 Het convenant 7 Kinderen in echtscheiding 7.1 Hoe vertel je het de kinderen 7.2 Loyaliteitsconflicten Gevolgen van Loyaliteitsconflicten Loyaliteitsconflict en ouderschap 7.4 Ouderschapsplan 7.5 Ouderlijk gezag Wat is ouderlijk gezag Wie heeft ouderlijk gezag Behoud ouderlijk gezag Gezagswijziging Invulling gezamenlijk gezag Valkuilen gezamenlijk gezag Invulling eenhoofdig gezag Gezagsregister Na overlijden gezagsouder 8 Nazorg, evaluatie en support 9 Conclusie 10 Waarom ScheidingsAdviseur 3

4 1 Introductie Scheiden doet altijd pijn en brengt veel emotie en onzekerheid met zich mee voor beide partijen. Veel van de pijn, emotie en onzekerheid wordt weg genomen door U beiden een goed beeld van de nieuwe (financiële) toekomst te geven. De ScheidingsAdviseur heeft meer dan 40 onafhankelijke en gecertificeerde adviseurs door heel Nederland. In de periode dat mensen bij een scheiding standaard ieder naar een eigen advocaat stapte, zag de ScheidingsAdviseur dat het ook anders kon. De ScheidingsAdviseur helpt beide partijen bij diverse vragen en onzekerheden die er leven. Wij helpen echtparen bij alles wat er speelt in het scheidingstraject: de kinderen de woning pensioen vermogen eigen bedrijf etc. etc. Uiteraard staan wij stil bij de rechten en plichten van beiden, maar de uitkomst is altijd afhankelijk van hetgeen de beide partners wensen. Het is de kunst om in de wirwar van gevoelens en wetgeving heldere oplossingen te geven zodat beiden de juiste keuzes kunnen maken. Dit boekje kan voor u een eerste stap zijn. De taak van de ScheidingsAdviseur is om het overzicht te behouden tijdens het scheidingsproces voor beide partijen. Het gaat uiteindelijk om de juiste focus en de wil om er samen uit te komen. Dit boekje geeft u inzicht in de fase die u en uw partner doorlopen tijdens het scheidingsproces. Stap voor stap benoemen wij de zaken die U moet regelen en wordt stil gestaan bij de keuzes die u heeft. De ScheidingsAdviseur kan U en u partner helpen tijdens uw scheidingsprocedure of bij de verbreking van uw samenleving. Wij helpen u concreet: - financiële en fiscale adviezen - ouderschapsplan opstellen - verdeling van de woning - verevening van de pensioenen - overige verdelingen U weet na een eerste gesprek al waar u aan toe bent. En juist dat geeft rust voor beide partijen om verder te gaan. Onderling respect en overleg staat daarbij voorop. De ScheidingsAdviseur heeft jarenlange ervaring in de begeleiding van (echt)scheidingen. Wij zijn op dit moment de grootste partij op het gebied van begeleidingen van scheidingen in goed onderling overleg tussen partners. Door onze veelzijdigheid zijn wij is staat om complexe problemen tussen partners goed op te lossen. 4

5 2 Samenleefvormen? 2.1 Samenwonen zonder samenlevingsovereenkomst U woont samen op één adres, zonder dat er verder iets is geregeld. U heeft kennelijk bewust gekozen om niets vast te leggen in de vorm van een contract of overeenkomst. Deze vorm komt vaak alleen voor indien er geen sprake is van een koopwoning. Bij aankoop van een woning is het eerste advies om afspraken vast te leggen in een samenlevingsovereenkomst. Nu u dit niet heeft gedaan ben u strikt gescheiden van elkaar voor wat betreft bezit en schuld. Het is wel mogelijk om gezamenlijk goederen aan te kopen waardoor u alsnog een beperkte gemeenschap heeft. 2.2 Samenwonen met een (notarieel) samenlevingsovereenkomst Meer dan 90% heeft een standaardovereenkomst zonder vaste afspraken bij het beëindigen van het samenwonen. U woont samen op één adres en hebt bepaalde afspraken over vermogen en inkomsten in een notarieel contract vastgelegd. Aan een samenlevingsovereenkomst kunnen lijsten worden toegevoegd waarop is aangegeven wie welke zaken heeft aangebracht. In een samenlevingsovereenkomst kan over van alles afspraken worden gemaakt: - de kosten van het levensonderhoud - gezamenlijke bankrekeningen - overige vermogens - pensioen - wat te doen bij uit elkaar gaan De samenlevingsovereenkomst wordt door een notaris opgesteld en getekend. Wij adviseren u om het beëindigen van een samenlevingsovereenkomst te realiseren door zowel uw partner in de overeenkomst als de betreffende notaris een aangetekend schrijven te zenden. Daarnaast dient de wijze van het uit elkaar gaan goed te worden vast gelegd in een convenant. De ScheidingsAdviseur overlegt met u beiden en handelt de zaak financieel en juridisch voor u af. Als niet duidelijk is van wie een vermogensbestanddeel is dan wordt ervan uitgegaan dat ieder voor de helft eigenaar is. 2.3 Geregistreerd partnerschap Sinds 1998 is het mogelijk om een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Men kan de relatie bij de burgerlijke stand laten registreren. Het geregistreerd partnerschap is vrijwel gelijk aan een huwelijk, behoudens de erfrechtelijke verhouding indien er uit de relatie een kind wordt geboren. De vader dient dan het kind alsnog te erkennen. Verder zijn er dezelfde spelregels als bij een normaal huwelijk. Zonder concrete afspraken behoort alles (met de gebruikelijke uitzonderingen) tot het gemeenschappelijk vermogen. Bij een geregistreerd partnerschap is er dus een gemeenschap van goederen. U heeft allebei recht op de helft van de bezittingen en de plicht de helft van de schulden over te nemen. Het geregistreerd partnerschap komt daarom op veel aspecten overeen met het huwelijk in gemeenschap van goederen. 5

6 De ontbinding van een geregistreerd partnerschap is alleen eenvoudiger. Een 'convenant beëindiging geregistreerd partnerschap' samen met een door notaris of advocaat getekende 'verklaring beëindiging geregistreerd partnerschap' is voldoende om het te ontbinden. Het hoeft dus niet noodzakelijkerwijs langs de rechtbank, tenzij er minderjarige kinderen zijn en er dus een ouderschapsplan opgesteld dient te worden. Het is tegenwoordig niet meer mogelijk een huwelijk om te zetten in een geregistreerd partnerschap, zodat een scheiding sneller verloopt via de zogenaamde flitsscheiding. 2.4 Geregistreerd partnerschap met (notariële) voorwaarden Net als bij een huwelijk kan men bij een geregistreerd partnerschap voorwaarden opstellen voorafgaand aan de verbintenis. Deze voorwaarden stellen vast, wat van wie is. Ook bij een geregistreerd partnerschap geldt dat er in de loop van de tijd een gezamenlijke inboedel ontstaat en er gezamenlijke verzekeringen en bankrekeningen bestaan. Hiervoor moet bij de scheiding uit een geregistreerd partnerschap een verdeling komen. Net als bij het sluiten van een huwelijk kunnen personen die hun relatie laten registreren bij een notaris een akte laten opmaken met partnerschapvoorwaarden. Daarin worden afspraken over inkomsten en vermogen vastgelegd. 2.5 Huwelijk in algehele gemeenschap van goederen Onder Nederlands recht met elkaar trouwen zonder verder iets te regelen leidt (in tegenstelling tot de meeste Europese landen) automatisch tot een algehele gemeenschap van goederen. Dat betekent dat ieder voor de helft eigenaar wordt van alle bezittingen en schulden behoudens een aantal uitzonderingen zoals: - erfenissen en schenkingen onder uitsluitingsclausule - verknochte goederen - lijfsieraden Het blijft dus mogelijk privé vermogen te hebben. Wanneer u en uw partner een scheiding willen, heeft u in principe allebei recht op de helft van de bezittingen en de plicht ieder de helft van de schulden over te nemen. Om dit op een juiste wijze te kunnen verdelen, stellen we een echtscheidingsconvenant op, waarin u aangeeft wie wat 'krijgt'. De rechtbank moet de scheiding bekrachtigen. Hebt u kinderen, dan heeft u een ouderschapsplan nodig. 2.6 Huwelijk met (notariële) huwelijkse voorwaarden Huwelijkse voorwaarden betekent, dat u met uw partner aan het begin van het huwelijk afspreekt, wat precies van wie is. Partners schaffen echter tijdens een relatie gemeenschappelijke zaken aan, openen rekeningen of bouwen schulden op. Deze schulden moeten verrekend worden bij de scheiding. Partners die willen voorkomen dat er een gemeenschap van goederen ontstaat, moeten bij voorkeur voordat zij trouwen bij de notaris een overeenkomst van huwelijkse voorwaarden laten maken. Vele varianten zijn daarbij mogelijk, variërend van het uitsluiten van elke gemeenschap van goederen (koude uitsluiting) tot het afspreken van een verrekening alsof er een gemeenschap van goederen heeft bestaan. Ook kan een jaarlijkse verrekening worden afgesproken. We spreken dan van een periodiek of Amsterdams verrekenbeding. 6

7 Huwelijkse voorwaarden worden ingeschreven in het huwelijksgoederenregister om ook te gelden tegenover eventuele schuldeisers. De notaris regelt dit. 3 Het ontbinden van samenleefvormen 3.1 Samenwonen Bij samenwoners die uit elkaar willen gaan hoeft er formeel niets te gebeuren. Er is immers niets vastgelegd. Ieder neemt de eigen goederen mee en de gezamenlijke goederen worden verdeeld. Uiteraard is het, om toekomstige discussie te voorkomen, altijd verstandig de verdeling en eventueel aanvullende afspraken in een onderlinge overeenkomst vast te leggen. Het is niet verplicht, maar wel verstandig. Indien er sprake is van gemeenschappelijke kinderen, dan moet er een ouderschapsplan worden opgesteld met de afspraken over de zorg, de kosten en de woonplaats van de kinderen. Indien er in de toekomst discussie over is dan zal de rechtbank verzoeken om dit ouderschapsplan. Indien het niet is opgesteld dan moet dat alsnog gedaan worden. Beter is om dat al te doen op moment van uit elkaar gaan en beide partners nog in gesprek zijn met elkaar. 3.2 Samenwonen met een (notarieel) samenlevingsovereenkomst Bij het beëindigen van het samenwonen, is het belangrijk om vast te stellen wat van wie is. Voor alles waarbij niet duidelijk is wie de eigenaar is, wordt van gezamenlijk eigendom uitgegaan. Het schriftelijk vastleggen van de afspraken is van belang. Voor de kinderen geldt wederom het advies een ouderschapsplan op te stellen. 3.3 Geregistreerd partnerschap met of zonder (notariële) voorwaarden Een geregistreerd partnerschap zonder minderjarige kinderen kan zonder tussenkomst van een rechter worden ontbonden bij wederzijds goedvinden. De verklaring (overeenkomst tot beëindiging ) wordt getekend en gewaarmerkt door een advocaat of notaris. Deze overeenkomst moet binnen drie maanden worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. In de overeenkomst worden alle afspraken vast gelegd als ware men gehuwd. 3.4 Huwelijk met of zonder (notariële) huwelijkse voorwaarden Een huwelijk kan alleen worden ontbonden door de rechtbank. De advocaat dient daarvoor een verzoekschrift in bij de rechtbank waarin hij verzoekt om een beschikking (goedkeuring) af te geven voor de scheiding en de daarbij behorende afspraken tussen de partijen. De enige grond voor het ontbinden van een huwelijk is het feit dat er sprake moet zijn van duurzame ontwrichting. De schuldvraag speelt geen enkele rol. Nadat de rechtbank het vonnis heeft afgegeven wordt aan partijen gevraagd de akte van berusting te tekenen waarna de scheiding officieel wordt ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. 3.5 Scheiding van tafel en bed De scheiding van tafel en bed was in het verleden (en heden) een oplossing voor echtparen die niet meer bij elkaar willen wonen, maar om religieuze of emotionele redenen geen definitieve ontbinding van het huwelijk wensen. Aangezien gehuwden tegenwoordig niet langer verplicht zijn om samen te wonen, is deze oplossing niet meer echt nodig. 7

8 De scheiding van tafel en bed ontbindt slechts de goederengemeenschap. Verder wordt alles afgehandeld als een normale scheiding, dat wil zeggen: - verdeling vermogen - alimentatie berekenen - pensioenverevening - uitkoop uit de woning Wil één van de echtgenoten alsnog een echte scheiding, dan kan dat in principe pas als de scheiding van tafel en bed drie jaren heeft geduurd. Eerder kan alleen wanneer beide partijen dit wensen. 4 Uit elkaar te gaan / van echt te scheiden 4.1 Samenwoners uit elkaar Een samenleving zonder samenlevingsovereenkomst kan verbroken worden doordat één van beiden elders gaat wonen. Als je wel een samenlevingsovereenkomst hebt, is vaak in de overeenkomst vastgelegd hoe de samenleving beëindigd kan worden. Maar hoe dan verder? Scheiden via De ScheidingsAdviseur kan een goede oplossing zijn. De ScheidingsAdviseur kan adviseren over de financiële mogelijkheden bij de verdeling, berekent eventueel de kinderalimentatie en legt de afspraken vast in een convenant. 4.2 Gehuwden uit elkaar Gehuwden dienen via een procedure bij de rechtbank uit elkaar te gaan. Hierbij hebben ze wel de keuze op welke wijze dat daar voorafgaand plaats vindt Via een eigen advocaat Bent u het niet eens met elkaar, dan heeft U beiden een advocaat nodig en is de kans groot dat U in een juridische strijd verwikkeld raakt. Houdt dan met een langere looptijd van de scheiding rekening. Vaak heeft de scheiding voor een van de partijen een minder bevredigende uitkomst. Een huwelijk kan alleen ontbonden worden door de rechtbank. De advocaat vraagt hiervoor aan de rechter een beschikking. Beide huwelijkspartners kunnen lijnrecht tegenover elkaar staan. In dat geval kiest ieder vaak een eigen weg en schakelt een eigen advocaat in om zijn/haar individuele belang te behartigen. Men typeert deze wijze van scheiding vaak als een vechtscheiding. Er wordt niet of te weinig rekening gehouden met de belangen van de ander en de kinderen. Daarnaast wordt er vaak gekeken naar hoe de regels zijn en te weinig naar wat de mogelijkheden zijn. Zo kan het voorkomen dat gemaakte afspraken in de praktijk onuitvoerbaar blijken of tot ongewenste consequenties leiden. Denk hierbij aan: verdeling van de woning en toedeling van de hypotheek waarbij de betreffende bank niet akkoord gaat met hoofdelijk ontslag van een van beiden. uitruil vermogensbestanddelen tegen alimentatie of pensioen wat leidt tot een forse en onbedoelde belastingaanslag 8

9 De ervaring leert dat dit frustrerend kan werken voor beide partijen, waardoor er irritatie en onnodige vertraging optreedt. De advocaat is immers geen financieel specialist. Voordeel Nadeel Beide partners kunnen strijden voor het eigen belang. kans op onuitvoerbare afspraken langdurig proces waardoor kosten en irritatie oplopen verslechterende verhouding tussen partijen (zeer ongewenst met kinderen) Via de mediatior Scheiden met de hulp van een neutrale bemiddelaar (de mediator) kan conflictsituaties als boven besproken voorkomen, De mediator begeleidt beide partijen en helpt hen om zelf een goede oplossing te vinden voor hun probleem. Beide partijen moeten hun eigen belangen kenbaar maken. De mediator stelt vast op welk gebied er wel of geen overeenkomst tussen partijen is. Vervolgens gaat de mediator hen helpen bij het vinden van oplossingen. Het succes van mediation is sterk afhankelijk van de motivatie waarmee beide partners eraan beginnen. Voordeel Nadeel Partijen blijven elkaar met respect behandelen Partijen houden oog voor elkaars toekomstige situatie De (gedeelde) kosten vallen vaak lager uit kans dat de nadruk teveel op de emotie komt te liggen onvoldoende financiële kennis bij mediator om tot goede oplossingen te komen Via De ScheidingsAdviseur U bent het eens met elkaar en U wilt scheiden, dan maakt dat de het proces van de scheiding een stuk minder emotioneel en eenvoudiger. Nog steeds is hulp nodig om op elk gebied de juiste keuzes samen te maken. U hoeft het inhoudelijk niet met elkaar eens te zijn, maar u hebt de intentie er met elkaar uit te komen. De ScheidingsAdviseur kan u in dat geval helpen bij het maken van onderlinge afspraken. Deze afspraken nemen we op in een echtscheidingsconvenant. Dit convenant (en een ouderschapsplan) begeleiden het gemeenschappelijke verzoekschrift, dat de rechtbank moet bekrachtigen om de scheiding definitief te maken. Onze eigen advocaat verzorgt dit hele traject voor U. De nadelen van de eigen advocaat en de mediator worden hierbij voorkomen. De ScheidingsAdviseur treedt op als een projectmanager en houdt zowel de emoties als de zakelijke belangen in het oog. Voor elk onderdeel is er binnen de organisatie deskundigheid aanwezig om op terug te vallen. De voordelen van scheiden in overleg is dat gezamenlijk gemaakte afspraken beter worden nageleefd, waardoor men elkaar niet steeds in de rechtbank hoeft te ontmoeten. Het welzijn van de kinderen is een uitgangspunt bij de scheiding, waardoor zij niet tussen wal en schip raken. Op de langere termijn overleggen ouders op deze manier beter over de zorg voor hun kinderen. 9

10 4.3 Werkwijze ScheidingsAdviseur De ScheidingsAdviseur begeleidt u door het gehele proces van echtscheiding. Hij of zij is financieel deskundig of heeft daarvoor back-up binnen de organisatie en kan de zaken daarom efficiënt afwikkelen. Hij of zij is bovendien bij uw persoonlijke situatie betrokken en werkt vanuit uw wensen en doelstellingen. Het proces van scheiden is grofweg ingedeeld in 4 onderdelen. Hier wijken we in specifieke gevallen vanaf, maar in grote lijnen is dit onze werkwijze. Vrijblijvend kennismakingsgesprek Tijdens dit gesprek maakt U kennis met de ScheidingsAdviseur en kunnen u en uw (ex)partner zich oriënteren of u ons de scheiding wil laten begeleiden. Wij geven u in dit gesprek een helder beeld van wat een scheiding bij ons inhoudt. Intakegesprek: inventarisatie van de scheiding Bij het intake gesprek (of aan het einde van het eerste gesprek), verzamelen wij de benodigde gegevens die nodig zijn om de scheiding in gang te zetten. Er wordt al dieper op uw situatie en vragen in gegaan. Voortgangsgesprek: knelpunten en struikelblokken bij het scheiden Vervolgens worden de vorderingen en eventuele struikelblokken besproken naar aanleiding van onze rapportage van de eerste gesprekken. Punten waarover u het niet eens bent met elkaar bespreken we dan. Verder laten wij zien hoe ver we gevorderd zijn met de samenstelling van het convenant. Pas wanneer iedereen tevreden is over de afspraken in het ouderschapsplan en het (echt)scheidingsconvenant, gaan we over tot ondertekening van de documenten. Het is daarom niet uitgesloten, dat we meerdere voortgangsgesprekken voeren. Het einde van de dienstverlening. U bent officieel uit elkaar Onze dienstverlening eindigt twee maanden na inschrijving van de scheiding bij het gemeenteregister. Wij nemen na de inschrijving altijd nog even contact met u op om de laatste zaken, die zijn blijven liggen, te bespreken. Wij vinden het daarnaast belangrijk om onze dienstverlening goed te evalueren. Wij vragen u dan ook een evaluatieformulier in te vullen, zodat we weten, of u naar tevredenheid door ons bent geholpen. 4.4 Het hele traject Vrijblijvend kennismakingsgesprek (eventueel intake gesprek) Intake gesprek: Inventarisatie van situatie en de wensen Rapportage van de bevindingen vanuit intake gesprek Ouderschapsplan bespreken en opstellen 10

11 Bespreking & Onderhandeling Omzetten rapportage in convenant Bespreken en na akkoord tekenen convenant en ouderschapsplan Verzenden getekend convenant en ouderschapsplan aan advocaat Indienen stukken bij de rechtbank nadat akkoord aan advocaat Vonnis van de rechtbank geaccordeerd terug bij de advocaat Tekenen akte van berusting door partijen Inschrijving scheiding in de registers van de burgerlijke stand 5 Wat Scheiding regelt de definitief ScheidingsAdviseur en mogelijkheid voor u? tot een evaluatiegesprek Bij een echtscheiding moet enorm veel worden geregeld waarbij de ScheidingsAdviseur U bij staat. De ScheidingsAdviseur kan u bij alle zaken begeleiden. 5.1 Het gemeenschappelijk vermogen Voordat het gemeenschappelijk vermogen verdeeld kan worden, moet het vermogen eerst beschreven worden en de peildatum voor de waardering bepaald worden Peildatum Voor de waardering van het gemeenschappelijk vermogen dienen partijen een zogenoemde peildatum overeen te komen. Dit is de datum waarop de waarderingen worden berekend c.q. 11

12 worden vastgesteld. Meestal kiest men als datum het moment waarop voor beide partijen duidelijk is geworden dat een scheiding onvermijdelijk is. Het voordeel van een peildatum is dat waarden vaststaan en niet meer wijzigen. De dan geldende stand wordt als het ware bevroren Diverse vermogensbestanddelen De tweede woning Deze waarde dient eveneens te worden vastgesteld door taxatie, onder aftrek van het totaal aan hypotheken dat op deze woning drukt. Roerende goederen De roerende goederen worden over het algemeen in natura verdeeld. Het is ook mogelijk een eventuele overbedeling van één van de partijen te corrigeren met een bedrag in contanten. Als men het niet eens wordt over de waarde, kan hier ook een taxatie plaatsvinden. Spaargelden en effecten Van spaargelden en effecten dienen de waarden te worden opgevraagd bij de diverse banken en beleggingsinstellingen. Met name m.b.t. de beleggingen dient men snel een verdeling te maken en met name te bepalen wie het toekomstige beleggingsrisico gaat lopen Het levenslooptegoed Het levenslooptegoed valt ook in het gemeenschappelijk vermogen. De andere partner heeft recht op de helft van het tegoed dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. Fiscaal kan het levenslooptegoed uitsluitend toekomen aan de betreffende rekeninghouder. Dit is bevestigd door de Belastingdienst, Kennisgroep pensioenen, in een Vraag en Antwoord. De (toekomstige) ex-partner kan in het geval van echtscheiding geen aanspraak maken op (een deel van) het tegoed van de levenslooprekening en dit aan haar/hem laten uitkeren. De werkgever kan het levenslooptegoed alleen aan de werknemer uitkeren, omdat de regeling wettelijk gezien een individuele regeling is. Wordt het levenslooptegoed deels afgekocht, dan wordt dit aangemerkt als een afkoop van het gehele tegoed. Deze afkoop wordt fiscaal belast bij de rekeninghouder. Deze geniet in het jaar van afkoop/opname dus een extra inkomen waarover belastingheffing is verschuldigd volgens het progressieve tarief. In plaats van afkoop van (een gedeelte van) het levenslooptegoed kan worden gekozen voor een verrekening waarbij de ex-partner een bedrag krijgt toebedeeld. Voor een dergelijke verdeling is geen fiscale regeling getroffen. Bij opname van het levenslooptegoed geldt evenmin een fiscale regeling. Er zijn wel andere mogelijkheden zoals inbreng van levensloop saldo in de pensioenregeling. Het levenslooptegoed kan, mits de pensioenregeling dit toelaat en het pensioen daardoor niet bovenmatig wordt, worden ingebracht in de pensioenregeling. Voor verevening is uitgangspunt het opgebouwde pensioen tot het moment waarop de echtscheiding is ingeschreven. Vindt de inbreng plaats voordat de echtscheiding is ingeschreven, dan valt dit binnen de verevening. Vindt de inbreng plaats nadat de echtscheiding is uitgesproken, dan valt de verhoging in beginsel buiten de verevening. 12

13 Het is dus fiscaal niet toegestaan om de helft van het levenslooptegoed te deblokkeren ten behoeve van toekomstige ex-partner. Heffing over het levenslooptegoed vindt in alle gevallen plaats bij de rekeninghouder Kapitaalverzekeringen De waarde van kapitaalverzekeringen en eventuele studieverzekeringen voor kinderen worden opgegeven door de verzekeringsmaatschappijen waar de verzekeringen zijn gesloten. Studieverzekeringen voor de kinderen kunnen buiten de verdeling blijven Stamrechtvoorzieningen (Gouden Handdruk) In de afwikkeling van een scheiding kan de Gouden Handdruk (GH) op verschillende manieren een rol spelen. Het is goed om op voorhand de rol van de GH te bepalen: Als vermogen bij de verdeling van vermogen Indien de Gouden Handdruk tot gezamenlijk vermogen behoort, kan deze naar elke gewenste verhouding verdeeld worden. Fiscaal heeft dit op moment van verdeling geen gevolgen. Na de verdeling dient de Gouden Handdruk weer aan de fiscale spelregels te voldoen. Deze verdeling is mogelijk tussen partners of gewezen partners en bij samenwoners die (ooit) gekozen hebben voor fiscaal partnerschap. Als inkomen bij de alimentatie bepaling Indien de Gouden Handdruk al als periodieke uitkering is ingegaan dan wordt er bij de bepaling van de hoogte van de alimentatie rekening gehouden met deze uitkeringen Vorderingen Vorderingen worden voor het nog uitstaande bedrag meegenomen in het vermogen, eventueel onder aftrek van een gedeelte van de vordering. Dit als er twijfels zijn over de inbaarheid ervan Schulden Het bedrag van de nog openstaande schulden (kredieten) wordt in mindering gebracht op het vermogen. Het saldo van de kredieten dient worden opgegeven door de desbetreffende kredietinstellingen. 5.2 Alimentatie Algemeen Alimentatie is bij de meeste echtscheidingen een beladen onderwerp. Veelal vindt de betaler dat het bedrag te hoog is en de ontvanger dat het bedrag te laag is. Zelden zullen beide partners zich direct kunnen vinden in de hoogte van de alimentatie. Uiteindelijk volgt een compromis, dat door onderhandelen tot stand is gekomen. In de wet is geregeld dat bij beëindiging van een huwelijk door echtscheiding of scheiding van tafel en bed en bij eenzijdige beëindiging van een geregistreerd partnerschap, in geval van een verzorgingsbehoefte bij één van de partners, een alimentatieverplichting voor de andere partner aan de orde is. De hoogte van de alimentatie is niet bij wet geregeld. Wel zijn er rekennormen (Trema-normen) ontwikkeld, die als leidraad dienen. 13

14 De alimentatieverplichting duurt maximaal 12 jaar, maar kan in uitzonderlijke gevallen daarna door de rechter worden verlengd. Bij een huwelijk/partnerschap zonder kinderen dat korter dan 5 jaar heeft geduurd, is de maximale termijn gelijk aan het aantal jaren dat het huwelijk/partnerschap heeft geduurd. Ook deze termijn kan door de rechter worden verlengd. Een alimentatieverplichting vervalt meestal als de ontvangende ex-partner opnieuw trouwt, een partnerschap aangaat of gaat samenwonen. In overleg kan hiervan worden afgeweken Bepaling van de hoogte van de alimentatie Er kan sprake zijn van een alimentatierecht voor de minst draagkrachtige partner en voor de kinderen. De onderlinge zorgplicht van de partners en de zorgplicht voor de kinderen eindigen niet bij echtscheiding. Er is een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de alimentatie voor de ex-partner en de kinderen, ook fiscaal. Partneralimentatie Partneralimentatie is een bijdrage in het levensonderhoud van de ex-partner indien deze niet voldoende in eigen onderhoud kan voorzien. Deze verplichting kan voortvloeien uit een huwelijk of een geregistreerd partnerschap. Alleen samenwonen, zelfs met samenlevingscontract, is niet voldoende. Alimentatie komt pas aan de orde indien één van de partners onvoldoende inkomsten heeft of zich onvoldoende inkomsten kan verwerven en daardoor niet in eigen onderhoud kan voorzien. De duur van de partneralimentatie bedraagt in principe maximaal 12 jaar. Een huwelijk van 5 jaar of korter en zonder kinderen leidt nooit tot een langere alimentatieperiode dan de duur van het huwelijk. Men is vrij om met elkaar afspraken te maken over de hoogte van de partneralimentatie. Indien men er samen niet uit komt bepaalt de rechter de hoogte. De rechter wordt daarbij geholpen door de daarvoor opgestelde TREMA normen (het rapport wordt incidenteel herzien en aangepast aan nieuwe wetgeving, jurisprudentie en gewijzigde inzichten). Deze is niet opleggend van aard maar geeft slechts een richting aan. In de praktijk worden de normen echter vrij nauwkeurig gevolgd. Afwijking vindt alleen plaats indien daar ruim voldoende argumenten voor zijn. Uitgangspunt is de draagkracht en de behoefte. De laagste is bepalend voor de hoogte van de alimentatie rekening houdend met het draagkrachtloos inkomen (het deel van het inkomen dat zorgt voor een bestaansminimum blijft buiten beschouwing). Uiteraard spelen ook nietfinanciële factoren en het begrip redelijkheid een rol. Uiteindelijk kan alimentatie nooit leiden tot een betere financiële positie voor de gerechtigde. De kernbegrippen voor de bepaling van alimentatie zijn behoefte en draagkracht. Vrij vertaald: wat heeft de ene partner nodig aan alimentatie en wat kan de andere partner betalen. Het rapport Alimentatienormen geeft aanbevelingen voor de bepaling van de behoefte en de draagkracht. 14

15 Behoefte De behoefte van de partner is gebaseerd op de welstand van de beide partners gedurende het huwelijk (of geregistreerd partnerschap). Het belang van deze welstand kan in de loop van de tijd minder worden. Draagkracht De draagkracht van de onderhoudsplichtige is afhankelijk van zijn of haar nieuwe omstandigheden. Afhankelijk van die omstandigheden wordt een berekening gemaakt op basis van het bruto- of nettoloon. Berekening De globale berekening ziet er als volgt uit: Bruto inkomen - af: inkomstenbelasting (rekening houden met fiscaal voordeel hypotheek, lijfrente etc.) - af: heffingsvolksverzekeringen Netto besteedbaar inkomen - af: draagkrachtloos inkomen: o de bijstandsnorm afhankelijk van nieuwe gezinssituatie o woonkosten (minus een minimale huur) - af: premie zorgverzekering (minus de nominale premie) - af: overige relevante kosten, zoals bijvoorbeeld aflossing van schulden, premie voor levensverzekeringen enzovoort. Het restant vormt de draagkrachtruimte. Afhankelijk van de gebruikte methode en de leefsituatie van de onderhoudsplichtige (alleenstaand, één oudergezin of nieuw gezin), wordt een percentage genomen (meestal 60%) dat van de draagkrachtruimte als kinder- of partneralimentatie kan worden betaald. Hierbij komt nog het fiscaal voordeel over die berekende alimentatie. Berekeningsverschillen Ondanks de aanwezigheid van speciale computerprogramma s om de alimentatie te berekenen kunnen de uitkomsten van die berekeningen soms enorm verschillen. Er is dus vaak hevige discussie over de hoogte van de alimentatie. Dit heeft met name te maken met de toepassing van de gegevens: welke inkomsten neem je mee welke vaste lasten neem je mee wat is de behoefte wat zijn de nieuwe woonlasten De ScheidingsAdviseur zal bij de berekening van een mogelijke alimentatie eerst vragen naar de daadwerkelijke behoefte. De alimentatiegerechtigde dient daarvoor een budgetoverzicht te maken met de (nieuwe) vaste en variabele uitgaven. Daarna wordt met behulp van detremanormen berekend of die behoefte volledig ingevuld kan worden door de draagkracht van de alimentatieplichtige. 15

16 5.2.3 Bepaling van de systematiek van uitkeren De vastgestelde alimentatieverplichting kan op verschillende manieren tot uitvoering worden gebracht. Uiteraard moeten beide partijen het erover eens zijn. Periodiek bedrag Partneralimentatie kan in alle vormen voorkomen. De meest gangbare is een betaling van periodieke bedragen of andere periodieke verstrekkingen, zoals: betalen van de maandelijkse huur of hypotheek voor de ex-partner voor rekening nemen overige kosten voor ex-partner Daarnaast zijn er nog andere manieren om met de alimentatie verplichting om te gaan: Afkoop ineens De afkoopsom is direct belast en aftrekbaar tenzij het bedrag als alimentatielijfrente wordt gestort bij een verzekeraar. De belastingheffing volgt dan pas zodra de termijnen ontvangen worden. De afkoopsom is alleen aftrekbaar indien deze wordt betaald nadat de scheiding in de registers is ingeschreven. Afkoop in termijnen Om te voorkomen dat de betaler niet optimaal gebruik maakt van de hoogste belastingtarieven kan de afkoopsom in een aantal termijnen betaald worden. Hierbij dient vanuit de plichtige wel voldoende zekerheden gesteld te worden. Aanvullende voorwaarde is dat de toekomstige termijnen fiscaal gezien nog niet geacht worden te zijn betaald en ontvangen. Hiervoor is er binnen de ScheidingsAdviseur voldoende kennis om dat op de juiste wijze in uw convenant te verwoorden. Afkoop met lijfrente Door betaling van een bedrag (nieuwe lijfrente) aan een in Nederland gevestigde verzekeraar onder voorwaarde: Uitkering moet toekomen aan gewezen echtgenoot Uitkering moet direct ingaan Uitkering eindigt uiterlijk bij overlijden alimentatiegerechtigde Door toedeling van een bestaande lijfrente Uitkering t.z.t. belast Waarde lijfrente aftrekbaar voor zover de premie(s) is/zijn afgetrokken Bestaande lijfrente moet aan dezelfde voorwaarden voldoen als bij een betaling aan een verzekeraar Alimentatie en de fiscus De betaling van alimentatie aan partner of kinderen kan fiscale gevolgen hebben. De betaler van kinderalimentatie heeft mogelijk recht op een forfaitaire aftrek onder de noemer persoonsgebonden aftrek voor levensonderhoud kinderen jonger dan 30 jaar. De aftrek wordt aan de hand van de gemaakte kosten per kwartaal beoordeeld en is mede afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. 16

17 De te betalen partneralimentatie is bij de betaler volledig aftrekbaar en bij de ontvanger volledig belast. Afhankelijk van de inkomenssituatie is optimalisatie tussen de beide partners een mogelijkheid. Gezien het feit dat het optimaliseren leidt tot fiscale gevolgen en omdat de voorwaarden van de beide alimentaties volledig verschillend zijn, adviseren wij u hier een fiscalist of belastingadviseur voor in te schakelen. Tevens heeft degene alleenstaande ouder (situatie na scheiding waarbij een kind is ingeschreven op hetzelfde adres) mogelijk recht op diverse aanvullende heffingskortingen. Voor de fiscale verwerking hiervan adviseren wij u een fiscalist of belastingadviseur in te schakelen. Zeker in het jaar van scheiding zijn er extra mogelijkheden om fiscaal te optimaliseren. De ScheidingsAdviseur werkt samen met specialisten op dat gebied. Bijzondere omstandigheden alimentatiebetaling 1. Verlengde betaling Indien deze schriftelijk zijn vastgelegd of door de rechter opgelegd dan vloeit de verplichting voort uit familierecht en is er fiscaal sprake van alimentatie 2. Vrijwillig verlengde betaling Zonder rechterlijke uitspraak of schriftelijke vastlegging is er geen sprake van verplichting voortvloeiend uit familierecht. In een besluit van de Staatssecretaris is vastgelegd dat er wel sprake is van alimentatie in fiscale zin indien er sprake is van een zekere periodiciteit 3. Nieuwe partner Nu wordt er in beginsel onverplicht door betaald en zal de rechter per geval moeten bepalen of er fiscaal nog sprake is van alimentatie dus vloeit de betaling voort uit een onderhoudsplicht vanuit familierecht. 4. Samenwoners Aan de belastbare kant is er sprake van alimentatie als de uitkeringen invorderbaar zijn, dus onderling zijn vast gelegd. Aan de aftrekkant moet het om een dringende morele verplichting gaan wil er sprake zijn van alimentatie. 5.3 De eigen woning & de hypotheek De eigen woning De waarde van de eigen woning moet worden vastgesteld op basis van : - een taxatie van de Vrije Verkoop Waarde (dus leeg opgeleverd) - een recente WOZ waarde - een in overleg vast te stellen waarde Uiteraard dient er rekening gehouden te worden met de hypotheek die de woning belast. Het saldo is het te verdelen vermogen, de overwaarde. Het kan overigens ook zo zijn dat bij verkoop een zogenaamd anti-speculatiebeding van kracht is. Dit kan bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat een deel van de verkoopopbrengst moet 17

18 worden afgestaan aan de gemeente. Het is dus van belang te weten of zo n antispeculatiebeding voor u van toepassing is. Tevens dient rekening gehouden te worden met de gevolgen van de bijleenregeling. Het realiseren van de overwaarde voor een van beide partners of voor beiden kan leiden tot een eigenwoning reserve Verkopen of houden? Bij de vraag of de eigen woning wordt aangehouden of verkocht, spelen emotionele aspecten een grote rol. Vooral wanneer beide partners voor de kinderen de vertrouwde woonomgeving willen handhaven. Daarnaast zijn uiteraard de financiële mogelijkheden belangrijk. De ScheidingsAdviseur kan daarin helder inzicht bieden Wie blijft er wonen? Als de woning gezamenlijk eigendom is, maakt het in principe niet uit wie van de partners er blijft wonen. Die partner wordt dan veelal ook eigenaar van de woning en als enige hoofdelijk schuldenaar. Dat betekent dat de helft van de waarde van de woning, onder aftrek van de helft van de hypotheek (=overwaarde) aan de vertrekkende partner zal moeten worden uitbetaald. Toedeling aan één van de partners Wordt zowel de woning als de bijbehorende hypotheek aan één van beide partners toebedeeld, dan dient de ander bij de notaris te worden uitgeschreven als eigenaar van de woning en tegelijk ontslagen te worden uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de bijbehorende hypotheek. Hiervoor dient in de meeste gevallen een akte van verdeling bij de notaris te worden opgemaakt welke getekend wordt op moment van overdracht van de woning. In geval van een hypotheek zal de vertrekkende partner ontslagen willen worden uit de hoofdelijke aansprakelijkheid. De achterblijvende partner zal de gehele hypotheekschuld op zich moeten nemen. Dit is alleen mogelijk als de geldverstrekker hiermee instemt. Indien de huidige geldverstrekker daar niet mee akkoord gaat, kan uw ScheidingsAdviseur onderzoeken of een herfinanciering bij een andere bank wel mogelijk is. Financieringsmogelijkheden De meeste banken laten hun besluit afhangen van de hoogte van het inkomen en het vermogen van de partner die in de woning blijft wonen. Het is daarom van belang te bepalen waaruit dit inkomen zal bestaan. Daarnaast zijn de normeringen steeds strenger geworden maar biedt nog voldoende mogelijkheden voor creatieve oplossingen. Over het algemeen is het goed eerst te overleggen met uw ScheidingsAdviseur voordat u een geldverstrekker benadert. Samen kunt u bekijken of uw woonwensen niet alleen haalbaar zijn bij de bank, maar ook reëel zijn voor U zelf. De ScheidingsAdviseur stelt voor u een inkomensoverzicht op na de scheiding waaruit blijkt: welke inkomensbestanddelen U heeft en hoe hoog uw netto inkomen is welk recht U heeft op extra heffingskortingen welk recht U heeft op toeslagen met welke kosten U rekening moet houden naast de woonlasten 18

19 Geen financiering mogelijk?? Is degene die in de woning blijft echter niet in staat zelfstandig de woning en de hypotheek op zijn/haar naam te krijgen i.v.m. een tekort aan aantoonbaar inkomen dan ontstaan er een aantal mogelijkheden: Degene die in de woning blijft, houdt een openstaande schuld bij degene die de woning verlaat. Voor de uitwerking van de eigenwoningreserve en schuld is er geen verschil met daadwerkelijke uitkoop. Huis wordt alsnog verkocht met verdeling van de netto opbrengst. Bij beiden ontstaat er een eigenwoningreserve. Beiden blijven eigenaar en degene die vertrekt kan voor een periode van 2 jaar alsnog de rente blijven aftrekken als eigenwoningrente De eigen woning en de fiscus Inkomstenbelasting Vanaf het moment dat een partner de woning verlaat, heeft hij/zij nog 24 maanden recht op aftrek van hypotheekrente als de achterblijvende partner in de woning blijft. Als de vertrekkende partner nog 24 maanden de hypotheekrente wil aftrekken, moet hij/zij het Eigen Woning Forfait (EWF) bijtellen. Dit EWF kan hij/zij als persoonsgebonden aftrek opvoeren onder fictief betaalde partneralimentatie. Degene die in de woning blijft, dient het EWF als inkomen in box 1 aan te geven. Bijleenregeling De verdeling van de overwaarde heeft, zowel voor degene die in de woning blijft als voor degene die weg gaat, gevolgen. Indien er een lening wordt aangegaan om het vermogen bij elkaar te krijgen om de ander uit te kopen leidt dat tot een lening met aftrekbare rente (eigen woning schuld). Voor degene, die de woning verlaat, ontstaat er mogelijk een eigen woningreserve ter hoogte van die uitkoop, eventueel gecorrigeerd met gemaakte kosten. Dit heeft gevolgen indien er binnen 3 jaar een nieuwe woning wordt aangekocht. Overdrachtsbelasting Bij de toedeling van een woning vanuit een gemeenschap, is geen sprake van verschuldigde overdrachtsbelasting indien de eigenaars-verhouding tijdens het huwelijk binnen de marge van ca. 60%-40% zat. In geval van huwelijksvoorwaarden of samenwoning, geldt onder bepaalde voorwaarden ook een vrijstelling. 5.4 Pensioen & lijfrente Pensioen Over de wijze van de verdeling van het Pensioen wordt vaak te eenvoudig in de financiële scheidingsregeling gestapt. Te snel wordt gekozen voor de standaard regeling zoals de wetgeving die biedt. Pensioen is echter in de meeste gevallen naast de eigen woning het grootste bestanddeel van de financiële rechten en plichten. Zeker als goed overleg mogelijk is, kan het pensioen een belangrijke plaats innemen in de financiële afwikkeling. 19

20 Ouderdomspensioen Partners hebben over en weer recht op een deel van elkaars aanspraak op ouderdomspensioen en mogelijk op een bijzonder nabestaande pensioen. In mei 1995 is er een regeling vastgelegd in de Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding. Overigens is deze wet regelend en zijn afwijkingen in overleg mogelijk. De WVPS maakt geen onderscheid naar het huwelijksgoederen regime, wel kan in de huwelijkse voorwaarden of het echtscheidingsconvenant voor een andere of zelfs geen verevening / verdeling van de pensioenrechten worden gekozen. WVPS is van regelend recht en regelt de verevening van ouderdomspensioen als volgt: Al het tijdens de huwelijkse periode opgebouwde ouderdomspensioen aan ieder voor 50% toerekenen. Nabestaande pensioen Naast de rechten op elkaars ouderdomspensioen, is er tevens een recht op omzetting van een deel van het nabestaande pensioen in een bijzonder nabestaande pensioen ten behoeve van de ex-partner. Deze regeling is vast gelegd in de Pensioen Wet. Bij opbouw van het nabestaandenpensioen op risicobasis is er geen waarde, dus ook geen aanspraak. In geval er geen rechten op bijzonder NP zijn kan er een beroep gedaan worden op Pensioenverweer. De scheiding wordt dan door de rechtbank niet toegewezen zolang een van de partners een vooruitzicht op een uitkering bij vooroverlijden van de andere partner ziet verdwijnen of verminderen. Er dient dan eerst een alternatieve voorziening te worden getroffen om dit risico af te dekken. Denk daarbij aan een erfrente of risico polis. Voor wie geldt de Wet?? De Wet VPS is van toepassing op: - gehuwden - geregistreerde partners. Ongehuwden kunnen geen aanspraak maken uit hoofde van de Wet VPS. Wel kunnen zij onderling op voorhand afspraken maken. Er is dus niet automatisch een plicht of recht. De onderlinge afspraken kunnen worden vastgelegd in een samenlevingscontract. In dat geval is er sprake van verrekening aangezien verevening alleen geldt indien de Wet VPS van toepassing is. Samenwoners kunnen wel voor een verrekening kiezen welke gelijk is aan de Wet VPS. Omdat de Wet VPS niet van toepassing is volgt er geen rechtstreekse uitbetaling van de pensioenuitvoerder aan de ex-partner tenzij de pensioenuitvoerder dat vrijwillig doet. Over het algemeen zal de pensioengerechtigde het deel aan de ex partner door moeten betalen. Het huwelijkse goederenregime heeft in beginsel geen invloed op de werking van de Wet VPS tenzij in de voorwaarden andere afspraken m.b.t. pensioen bij scheiding zijn afgesproken. 20

21 Welke pensioenen?? De Wet VPS is van toepassing op het ouderdomspensioen (OP, zie art 1 lid 1 d) dat valt onder de PensioenWet (PW). Dat houdt in dat het een pensioen is in de sfeer werknemer-werkgever en pensioen gesloten door een DGA met onderliggende pensioenovereenkomst. Tijdelijke pensioenen (geen VUT regeling!) zoals prepensioen en overbruggingspensioen valt ook onder de Wet VPS indien er ook in geval van einde deelname een aanspraak behouden zou blijven. De uitzondering betreft tijdelijke pensioenen die al zijn in gegaan of die alleen behouden blijven indien men tot ingangsdatum deelnemer zou blijven. AOW, arbeidsongeschiktheidspensioen, vutuitkeringen en lijfrenten vallen niet onder de Wet verevening pensioenrechten. De PensioenWet (voorheen PSW) moet van toepassing zijn om voor verevening in aanmerking te komen. De Wet VPS heeft uiteraard ook reikwijdte naar regelingen waarin de gerechtigde niet meer actief deel neemt (slaperrechten). De premievrije aanspraken in die regelingen worden op gelijke wijze behandeld als de rechten in de actieve regelingen. Melding bij pensioenuitvoerder Een echtscheiding moet u binnen twee jaar melden bij de pensioenuitvoerder. Melding kan alleen met het formulier Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen. Als u de echtscheiding niet binnen twee jaar meldt bij de pensioenuitvoerder krijgt u uw deel niet automatisch uitbetaald. U zult zich dan rechtstreeks moeten wenden tot uw ex-partner. Het recht gaat echter niet verloren maar het recht op een rechtstreekse aanspraak op pensioen wel. Alternatieven Er zijn meerdere mogelijkheden om met de verevening en toerekening om te gaan, o.a.: verevening en recht op bijzonder nabestaandenpensioen. - afwijkende periode of bedragen - afzien van alle rechten. - verrekenen Conversie Met medewerking van de pensioenuitvoerder en de pensioengerechtigde kan de partner de aan hem/haar toegerekende waarde omzetten (conversie) naar een eigen zelfstandig recht bij een andere verzekeraar of pensioenuitvoerder. Conversie heeft voor- en nadelen waardoor hierover goed nagedacht moet worden. Pensioengerechtigde Vereveningsgerechtigde Voordeel Hoger OP blijft achter i.v.m. compensatie dat verevende deel bij overlijden ex niet terug komt Hoger OP door omzetten bijzonder NP naar OP Nadeel Niet terug keren verevende deel bij vooroverlijden ex. Bijzonder NP vervalt in OP en dus geen uitkering bij 21

22 Zelfstandig recht zonder relatie naar keuze ex overlijden ex Lijfrente Afhankelijk van het huwelijksvermogensregime (gemeenschap van goederen of huwelijksvoorwaarden) zal een verdeling van de polis of van de waarde moeten plaatsvinden. Belangrijk is hierover afspraken te maken in het convenant. Onder voorwaarden kan een lijfrentepolis Fiscaal geruisloos worden verdeeld. Dit betekent: - Geen heffing inkomstenbelasting bij de ontvanger - Geen IB-aftrek bij de verstrekker - Het geldende lijfrenteregime gaat niet verloren 5.5 De onderneming De waarde van de onderneming(en) wordt onder meer vastgesteld door een accountant of bedrijfswaardeerder. Dit klinkt eenvoudig, maar is vaak één van de moeilijkste punten. Met name de waardering van de activa en een eventuele goodwill kan leiden tot hevige discussies. Over het algemeen adviseren we een onafhankelijke partij in te schakelen voor de waardering van de onderneming. Deze deskundige kan in opdracht van beiden een waardering geven, al dan niet bindend. In de praktijk wordt ook wel aan de eigen (register)accountant gevraagd een eerste opzet te maken van de onderneming. Hij is immers het beste op de hoogte van de geschiedenis en marktwaarde van het bedrijf. Het komt voor dat de partner van ondernemer een eigen (register)accountant inschakelt voor een second opinion. Die accountant zal over het algemeen adviseren om bepaalde activa te laten (her)taxeren (zoals bedrijfspanden en bedrijfsmiddelen). Na de waardevaststelling zal deze accountant zijn eigen bevindingen rapporteren. Indien beide partners het uiteindelijk eens zijn over de waardebepaling, dan is het vaak ingewikkeld om te bepalen op welke manier de waarde moet worden verdeeld. De accountant en een ScheidingsAdviseur kunnen u daar goed bij helpen. 5.6 Voogdij Van voogdij is sprake als een ander dan de ouder het gezag heeft over een minderjarige. Die ander kan een natuurlijk persoon zijn of een rechtspersoon. Voogdij kan ook door twee personen worden uitgeoefend. Een voogd moet ervoor zorg dragen dat de minderjarige zo goed mogelijk wordt verzorgd en opgevoed, maar hoeft dat niet zelf uit te voeren. Hij heeft ook geen onderhoudsplicht tegenover de minderjarige. Zijn er twee voogden, dan hebben zij de plicht en het recht om de minderjarige zelf te verzorgen en op te voeden. Zij zijn bovendien, zolang de voogdij duurt, onderhoudsplichtig. Een voogd wordt in beginsel benoemd door de rechter, maar dat kan ook bij testament gebeuren. 22

23 Iedere ouder kan in zijn/haar testament bepalen wie na zijn overlijden als voogd het gezag over zijn minderjarige kinderen zal hebben, als ook de andere ouder overleden is. Door die benoeming heeft de rechter hier in principe geen taak meer. 5.7 Testament Veel partners hebben bij of tijdens het huwelijk een testament laten opmaken. Veelal is het de essentie van dergelijke testamenten, om bij het overlijden van de ene partner de andere partner financieel verzorgt achter te laten (bijvoorbeeld langstlevende testament ). In het zicht van de (echt)scheiding is het wellicht zaak om uw testament aan te passen aan uw veranderende omstandigheden. Als u dit niet doet, kan het zo zijn dat de ex-partner erfgenaam blijft, met alle ongewenste gevolgen van dien. 5.8 Fiscaliteiten Huishoud Toeslagen (voor meer info en berekeningen, zie 1. KINDGEBONDEN BUDGET Uw recht op het kindgebonden budget 2015 is afhankelijk van uw draagkracht op basis van uw inkomen en uw vermogen. Er zijn een paar wijzigingen ten opzichte van Zo zijn de bedragen van het kindgebonden budget verhoogd en komt er een ouderkop van voor de alleenstaande ouder die aan de voorwaarden voldoet. Nieuw is ook het begrip drempelinkomen dat gelijk wordt gesteld aan 108% van het twaalfvoud van het voor de maand januari van het jaar geldende bedrag aan wettelijk minimumloon. Bij dit drempelinkomen krijgt u de maximale bedragen, maar daarna vindt een snelle afbouw plaats. Hoogte bedragen kindgebonden budget 2015 De maximale bedragen voor 2015 als uw inkomen niet hoger is dan het drempelinkomen zijn: Bedragen kindgebonden budget 2015, maximale toeslag in 2015: Huishouden Gezin met 1 kind maximaal Gezin met 2 kinderen maximaal Gezin met 3 kinderen maximaal Voor het vierde en ieder volgend kind Alleenstaande ouderkop hoogte bedrag per jaar per jaar per jaar per jaar plus 106 extra per jaar per jaar. Ook de leeftijd speelt nog een rol: o Als een kind twaalf jaar of ouder is, maar jonger dan zestien jaar, wordt de kindgebondenbudget verhoogd met