Een wereld zonder Alzheimer
|
|
- Martina van Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een wereld zonder Alzheimer Steeds meer mensen krijgen de ziekte van Alzheimer. Als we nu niets doen, hebben we over tien jaar een gigantisch probleem, aldus prof. dr. Philip Scheltens. Het ontwikkelen van behandelmethoden kost echter ontzettend veel tijd. We moeten nú dus al snel met oplossingen komen waardoor mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Dat vraagt om grote investeringen in wetenschappelijk onderzoek. Ik ben ervan overtuigd dat deze zich zullen uitbetalen. Kijk maar naar kanker: dankzij al het onderzoek zijn veel levens gered. En ook aids is niet langer een dodelijke ziekte. Jong dementerenden Het uitgangspunt van ons onderzoek is de ziekte op te lossen. Dat kunnen we nog niet, maar we werken er hard aan! Dat doen we door vooral te kijken naar mensen die het op jonge leeftijd krijgen. Bij hen manifesteert de ziekte zich heel puur, terwijl bij oudere mensen nog veel meer schade aan de hersenen is door hun leeftijd. Zo kunnen we de ziekte het beste leren begrijpen. Werken aan een doorbraak Dagelijks zie ik met eigen ogen welk verschrikkelijk leed Alzheimer veroorzaakt onder patiënten en hun naasten. Levens raken ontwricht, getroffenen kijken machteloos toe. Die onmacht is onze grootste drijfveer om zeer doelgericht te blijven werken aan een doorbraak in behandeling. Onderzoek is hiervoor onmisbaar. Dankzij uw steun en wereldwijde samenwerking met collega-onderzoekers wordt mijn droom hopelijk op een dag werkelijkheid. Prof. dr. Philip Scheltens Directeur VUmc Alzheimercentrum en neuroloog 1
2 51 jaar en je hoofd doet raar Stel, je bent een sportieve vrouw van 51. Je hebt drie kinderen van in de twintig en een leuke baan als telefoniste/receptioniste. Er is net een nieuwe man in je leven, met wie je erg gelukkig bent. En dan stort alles in. Op je werk gaat het ineens niet meer. Iedereen denkt dat je overspannen bent. Na veel onzekerheid valt de diagnose: Alzheimer. Juliette Fleers (59) is een aantrekkelijke en verzorgde vrouw. Op het eerste oog is er niets met haar aan de hand. Maar achter haar frisse uiterlijk schuilt een geheim: ze heeft al bijna acht jaar de ziekte van Alzheimer. Ze praat in korte zinnen, maakt haar zinnen vaak niet af, hapert en valt dan vaak stil. Haar man Frans van Schayk (60), die haar Juul ( Sjuul ) noemt, helpt haar en vult haar woorden aan. Tien jaar geleden was er nog niets aan de hand. Juliette werkte bij een farmaceutisch bedrijf. Frans: Toen wilde ze ineens bepaalde werkzaamheden niet meer doen. Ze had er geen zin in. Daar moesten ze maar een jonger iemand voor nemen. Natuurlijk waren dat voorwendsels om zichzelf te beschermen, maar dat wisten we toen niet. Vechtlust Frans vertelt: In 2003, vlak voor kerst, werd na verschillende huisartsen- en psychologen- Passage uit het interview 2 met Juliette 3 bezoeken de diagnose Alzheimer gesteld door een gespecialiseerde geheugenkliniek. Natuurlijk, het was beter om te weten wat er aan de hand was, maar het gaf ook veel verdriet. De neuroloog zei ons namelijk dat er geen medicijn was en dat haar levensverwachting vijf tot tien jaar was. Dat laatste riep ook een enorme vechtlust op. Ik ben meteen in de telefoon geklommen voor een second opinion bij VUmc Alzheimercentrum. Schaamte In een gesprek alleen met Frans vertelt hij wat er bij Juliette speelt en wat dat betekent voor hem als echtgenoot. Juul is een gevoelig mens, maar kan haar gevoelens niet meer zo goed verwoorden als vroeger. Soms zegt ze nog wel eens: Je bent een enorme lieverd. Bijvoorbeeld als ik haar lievelingsboterham smeer, met kaas en jam. Ik denk wel dat ze gelukkig is. Maar als ik vraag: hoe denk je dat het met je gaat?, ontaardt het al gauw in opmerkingen als waar ben jij nu mee bezig? en wordt ze geïrriteerd. Meerdere vragen na elkaar, dat maakt haar ook boos. Misschien is het schaamte over het feit dat ze niet zoveel meer paraat heeft. Ze haakt dan af en wil niet meer luisteren. Ze geeft dan ook gauw de ander de schuld: die begrijpt er niks van of deugt niet. In stukjes Om toch gesprekken mogelijk te maken, hak ik alles in mootjes, vervolgt Frans. Ik vertel Juul dingen in stukjes. Ik herhaal veel en formuleer het zo dat ik kan checken of ze het wel begrijpt, zonder dat expliciet te vragen. Ze heeft veel tijd nodig om informatie op te nemen. Non verbale communicatie helpt hier niet bij, dat komt niet meer binnen bij haar. Ik moet wel opletten dat ik op tijd ophoud met dit soort gesprekken, anders wordt ze boos. Soms is dat lastig, haar ogen zijn vrij hol. Je kijkt in een leegte. Frans en Juliette houden nauw contact met VUmc Alzheimercentrum, ook omdat Juliette meedoet aan verschillende onderzoeken. Frans: Juul is al acht jaar ziek. De tijd dringt en de behandelmogelijkheden voor haar worden steeds beperkter Voel je je erg afhankelijk van Frans? Dat hij dingen moet regelen, of voor je moet praten? Vind je dat erg? Begrijp je me? Nee. Ik merk dat Frans jouw woorden invult. Ja. Ik zou dat zelf lastig vinden. Je was toch altijd een onafhankelijke vrouw? Maakt niet uit. Mag ik je een gekke vraag stellen: ben je gelukkig? Ja, ik ben wel gelukkig. Waarom zou dat niet zo zijn? Ik kan er ook niks aan doen wat ik heb. Maar ik snap niet waarom eh (wordt emotioneel, moet huilen). Wat wil je nou van me? (wordt boos) Wil je dat we stoppen? Ik weet het niet.
3 Vier onderzoekslijnen Wie, als patiënt of als naaste, te maken krijgt met Alzheimer, wil de best mogelijke zorg en behandeling. VUmc Alzheimercentrum biedt dat in de vorm van een dagscreening, diagnostiek en betrokken begeleiding. Daarnaast is het Amsterdamse Alzheimercentrum dé plek waar hard wordt gewerkt aan verschillende onderzoeken onder jonge Alzheimerpatiënten (vanaf circa 40 jaar). Allemaal om dementie in de toekomst effectief te kunnen behandelen. De onderzoeksactiviteiten van VUmc Alzheimercentrum concentreren zich rond vier onderzoekslijnen. 1 Verschillen verklaren Er bestaan verschillende vormen van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer, frontotemporale dementie en dementie met Lewy lichaampjes. Ook binnen de ziekte van Alzheimer zijn grote verschillen. Bij de ene patiënt staat vergeetachtigheid op de voorgrond, bij de andere patiënt zijn het juist andere symptomen, zoals traagheid of onhandigheid. Bij patiënten met dementie op jonge leeftijd manifesteert de ziekte zich vaak anders dan bij oudere patiënten. Deze onderzoekslijn richt zich op het vinden van biologische mechanismen die de verschillen in verschijningsvorm (dit heet ook wel endophenotype) kunnen verklaren. in het dagelijks functioneren. Ook richt deze lijn zich op het vinden van indicatoren die geschikt zijn om het ziektebeloop te voorspellen (prognose) en te volgen door de tijd (monitoren). 3 Vasculaire factoren Dementie op oudere leeftijd heeft vaak verscheidene oorzaken. Naast de ziekte van Alzheimer speelt ook schade aan de grote en/of kleine bloedvaten in de hersenen (cerebrovasculaire schade) een rol. Deze onderzoekslijn bestudeert het effect van schade aan bloedvaten in de hersenen in relatie tot het ontstaan van dementie. 4 Interventies Deze onderzoekslijn is gericht op het vinden van therapie. Het onderzoek naar therapie met medicamenten vindt grotendeels plaats in de vorm van contract research met grote farmaceutische bedrijven en bij het Alzheimer Research Center. Niet alleen medicatie, maar ook andere (leefstijl)factoren kunnen van invloed zijn op het beloop en de symptomen van dementie. Voorbeelden hiervan zijn onderzoek naar de invloed van bewegen, licht en voeding. Alzheimer is hard op weg om volksziekte nummer één te worden. Dat heeft enorme economische gevolgen voor ons land. De jaarlijkse kosten lopen naar verwachting op tot 6 miljard euro in Omdat onderzoek de enige manier is om tot een oplossing te komen, steun ik het VUmc Alzheimercentrum van harte. 2 Vroegdiagnostiek De diagnostiek van dementie is ingewikkeld. Deze onderzoekslijn is gericht op het vinden van nieuwe methoden die kunnen helpen bij het stellen van de diagnose. Het onderzoek is voor een groot deel gericht op het vinden van indicatoren (ook wel markers genoemd) die kunnen voorspellen wie de Alexander Rinnooy Kan, ziekte van Alzheimer krijgt, vóórdat er sprake is van ernstige achteruitgang voorzitter Comité van Aanbeveling 4 VUmc Alzheimercentrum 5
4 Om niet te vergeten Alzheimer of dement? De termen dementie en (ziekte van) Alzheimer worden vaak door elkaar gebruikt. Maar dementie is geen ziekte. Het is een verzamelnaam voor symptomen waarbij de hersenen worden aangetast, waardoor de zenuwcellen hun werk niet meer goed doen en iemands verstandelijke vermogens achteruitgaan. Diverse ziekten kunnen dementie veroorzaken. De ziekte van Alzheimer is er één van: het is de meest voorkomende en bekendste oorzaak van dementie. Kan iedereen Alzheimer krijgen? Ja. Mensen bij wie het in de naaste familie voorkomt, hebben een iets hoger risico. Maar meestal is dementie iets wat je gewoon overkomt. Je kunt er niet aan ontsnappen. Een gezonde levensstijl helpt enigszins, maar er is niets wat volledig beschermt tegen dementie. Bij meer dan mensen is de diagnose nog niet gesteld. Zij lijden aan dementie, maar weten het niet. Zo n jonge mensen in Nederland (< 65 jaar) hebben dementie. Bij een groot deel is de diagnose nog niet gesteld of is een verkeerde diagnose gesteld, zoals burnout of depressiviteit. Klok Voor mensen met dementie kunnen schijnbaar eenvoudige opdrachten heel ingewikkeld zijn. Teken een klok en zet de wijzers op tien over elf is voor Alzheimer-patiënten niet te doen. Het laten oplopen van de cijfers 1 tot en met 12, het aanbrengen van de wijzers en dat alles in een cirkel zetten, lukt hen niet meer. Is dementie te genezen? Nee, nog niet. Maar onderzoekers werken heel hard aan oplossingen om het ziekteproces te stoppen of zelfs te voorkomen. Bij sommige patiënten met de ziekte van Alzheimer of dementie met Lewylichaampjes kunnen medicijnen tijdelijk verbetering geven. Begeleiding en bepaalde therapieën kunnen de ziekte draaglijker maken. AEGON helpt mensen om financieel gezond oud te worden. We vinden het belangrijk dat die klanten dan ook lichamelijk en geestelijk gezond oud kunnen worden. Daarom helpen we Philip Scheltens graag bij zijn belangrijke onderzoek naar de oorzaken van Alzheimer. Normale hersenen (links) vergeleken met de hersenen van een Alzheimer-patiënt. Bij mensen die jong dement worden, gaat het ziekteproces extra snel. Marco Keim, CEO Aegon Nederland 6 7
5 Focus op jong dementerenden Dr. Wiesje van der Flier is Hoofd onderzoek van het VUmc Alzheimercentrum. Zij geeft leiding aan het onderzoek De rol van verstoorde netwerken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een relatief nieuwe en kostbare scantechniek, de MagnetoEncephaloGrafie (MEG). Het VUmc Alzheimercentrum is het enige centrum in Nederland met dementie als specialiteit waar MEG-onderzoek mogelijk is. Voor het onderzoek is ruim nodig. Het onderzoek kan pas van start gaan als het benodigde geld is geworven. Ik ontmoet regelmatig mensen bij wie op jongere leeftijd soms zelfs al rond de jaar de diagnose dementie is gesteld. Mensen die tot voor kort vol in het leven stonden. Schrijnend. Een man die over enkele maanden opa wordt en bang is het niet echt mee te maken. Of een vrouw die kortgeleden nog de motor vormde van haar gezin en nu geen aardappel meer kan schillen. Extra ingrijpend Jong dementerenden spelen vaak nog een actieve rol in de maatschappij. Daardoor geven zij hun positie als kostwinner of opvoeder niet snel op, terwijl het eigenlijk niet meer gaat. Ook voor de gezinsleden is het extra ingrijpend als dementie op jonge leeftijd toeslaat. Voor de partner is de continue zorg moeilijk op te brengen, vooral emotioneel. En ook voor de kinderen is het een klap. Het zijn vaak jong volwassenen. Kinderen die wel een zelfstandig leven leiden, maar gehecht zijn aan de waardering van hun ouders. Zij zijn zelf net uitgevlogen en ineens is het veilige nest er niet meer. Dan zijn de rollen omgedraaid. Lang volgen Het is echt heel belangrijk dat het onderzoek onder deze groep jong dementerenden zo snel mogelijk wordt opgestart. We gaan met de nieuwe MEG-technologie juist de hersenactiviteit in detail in kaart brengen. We richten ons op jong dementerenden met verschillende vormen van dementie. Op de gegevens die we verzamelen met de MEG kunnen we vergaande analyses loslaten. Zo kunnen we zien welke netwerken zijn aangetast en hoe dit samenhangt met het functioneren van de patiënt. Grote verwachtingen Ik verwacht heel veel van dit onderzoek. Als we straks inderdaad kunnen aantonen dat de diverse vormen van dementie op jonge leeftijd ontstaan doordat verschillende netwerken tussen de hersencellen zijn aangetast, is dit revolutionair. Dit zou ons nieuwe inzichten geven in de functionele veranderingen in de hersenen die aanwezig zijn bij dementie op jonge leeftijd. Ook helpt het ons onderscheid te maken in de verschillende vormen van dementie op jonge leeftijd. Allemaal stappen die nodig zijn om uiteindelijk te komen tot een snellere diagnose van dementie en daarmee samenhangend een snellere en efficiëntere behandeling. 8 9
6 Meneer Alzheimer Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten Met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud In mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten Maar op een dag, en dat laat mij niet koud Ben ik dit lied allang vergeten Dan weet ik niet wat ik vanavond zong Maar nu wil ik daar niets van weten Want nu ben ik nog goed... en bij... en jong Genoeg om even iets aan u te vragen Mijn probleem is echt niet al te groot Het gaat over mijn laatste dagen Als u toeslaat, zo vlak voor mijn dood Wilt U een beetje, een beetje selecteren Zodat ik de mooie dingen wel onthou Dus als ik in mijn stoel zit weg te teren Dat ik nog even mag denken aan mijn vrouw ( ) Te maken met Alzheimer? U staat niet alleen. Alzheimer Café Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun naasten en belangstellenden. Nederland telt meer dan 200 Alzheimer Cafés. De maandelijkse bijeenkomsten starten meestal met een inleiding door een deskundige of de vertoning van een film, waarna de bezoekers ideeën, informatie en ervaringen kunnen uitwisselen. De Alzheimertelefoon De Alzheimertelefoon ( ) biedt 24 uur per dag, zeven dagen per week, hulp bij dementie. De Alzheimertelefoon is dag en nacht bereikbaar voor mensen die vragen hebben over dementie of hun verhaal over dementie kwijt willen. Bij de Alzheimertelefoon kan men terecht voor advies over de omgang met mensen met dementie. De vrijwilligers aan de telefoon zijn ervaringsdeskundigen of mensen met een gerelateerde professionele achtergrond. Als geen ander kennen zij de last en raadselen van het omgaan met dementie. Als ik hoor dat leeftijdsgenoten, ouders van tieners vaak, Alzheimer hebben, vind ik dat zó confronterend en schrijnend. Dat je er niet meer voor de kinderen kan zijn, voor je partner. Het vergeten, verdwalen. Ook daarom is het van belang dat het onderzoek in het VUmc Alzheimercentrum door kan gaan. Want alleen door méér onderzoek te doen kunnen we de kansen op preventie, behandeling en genezing vergroten. Dit is het begin van een ontroerend lied dat Youp van t Hek Alvast bedankt! Meer informatie over de schreef over Alzheimer. Wilt u een bijdrage overmaken voor Alzheimer onderzoek activiteiten van Alzheimer Ook hij draagt het naar jong dementerenden? Dat kunt u doen op rekeningnr. Nederland? VUmc Alzheimercentrum 2598 t.n.v. Alzheimer Nederland o.v.v. Alzheimer een warm hart toe. Onderzoeksfonds VUmc. Meer informatie vindt u op Volledige songtekst: Gea Broekema, Directeur Alzheimer Nederland 10 11
7 Help mee onze droom realiseren: een wereld zonder Alzheimer. Kom in actie! Professor Philip Scheltens, directeur van het VUmc Alzheimercentrum, strijdt met zijn gedreven team van onderzoekers dagelijks voor een oplossing voor Alzheimer. De enige remedie is onderzoek, onderzoek, onderzoek. Hiervoor is tijd nodig. En geld. Als sympathisant van het VUmc Alzheimerfonds kunt u enorm veel betekenen. Als er geen oplossing komt voor Alzheimer, zal de komende veertig jaar het aantal Alzheimerpatiënten in Nederland verdubbelen tot een half miljoen! U kunt ons helpen geld in te zamelen waarmee wij onze onderzoeken kunnen financieren. Hiernaast ziet u het Alzheimer Ambassadeurspakket. Hierin zitten onder meer dertig machtigingskaarten die u gericht kunt verspreiden binnen uw omgeving. Zodat de kring van ambassadeurs en donateurs de komende jaren kan uitgroeien tot een stevige steunbeweging. Een beweging die start in Amsterdam, bij het VUmc Alzheimercentrum. Het is vijf voor twaalf, tijd voor actie, word ambassadeur! Wilt u een (extra) Alzheimer Ambassadeurspakket bestellen? Vraag een gratis exemplaar aan via 12
Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieActiviteiten in uw regio
Activiteiten in uw regio Activiteiten van Parkstad Limburg Als u of uw naaste met dementie te maken krijgt of twijfelt of er sprake is van dementie, komt er heel veel in een keer op u af. U hebt allerlei
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieBeleidsplan. Stichting Steun Alzheimercentrum VUmc
Beleidsplan Stichting Steun Alzheimercentrum VUmc 2015 2019 Aanleiding Alzheimer is de epidemie van de toekomst: het aantal patiënten groeit razendsnel. De ziekte is dramatisch voor de patiënt én voor
Nadere informatieDementie Radboud universitair medisch centrum
Dementie Bij u, uw partner of familielid is dementie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat dementie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de leesbaarheid wordt in
Nadere informatieProbleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.
ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,
Nadere informatietientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde.
Mt.5:16 De Week van gebed voor de eenheid van alle kerken. Ieder jaar is dit gebed in dezelfde week in januari. Het zal puur toeval zijn, maar ieder jaar valt ook de actie Kerkbalans in deze periode. Met
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieSamen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA
Samen komen we verder Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Uw bijdrage zorgt voor vooruitgang Juan Garcia, onderzoeker bij VUmc CCA: Ik studeerde geneeskunde omdat ik mensen wilde
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieEen crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet
Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting
Nadere informatielevend en dood tegelijk
levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna
Nadere informatieVerschil tussen Alzheimer en dementie
Inhoudsopgave Verschil tussen Alzheimer en Dementie blz. 1 De fasen van Dementie blz. 2 Verschijnselen van Dementie blz. 3 Verschil tussen gezond en dementerend, waardoor? Blz. 4 Benaderingswijze blz.
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatiePlus Magazine, voorjaar 2009
Plus Magazine, voorjaar 2009 Dementie is het schrikbeeld van bijna iedereen die de oude dag ziet naderen. Angst en ontkenning zijn veel voorkomende reacties als de ziekte toeslaat. Jammer, want met openheid
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieUW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?
UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieDe tijd van je leven
De tijd van je leven Dementie Het verschil tussen dementie en alzheimer. Dementie is een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen, die verschijnselen worden veroorzaakt door een ziekte. Er zijn ruim
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieManoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners. Cilia Linssen, ICISZ
Manoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners Cilia Linssen, ICISZ Meneer van Dam heeft het koud Workshop Reflectie op ervaring als naaste Patronen rond naasten van de palliatieve
Nadere informatieLesbrief. Voetstappen Kader Abdolah
Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,
Nadere informatieGa door met mijn strijd. Amyotrofische Laterale Sclerose. www.als.nl. Informatie over ALS, het ALS Centrum en Stichting ALS Nederland
Ga door met mijn strijd Amyotrofische Laterale Sclerose Informatie over ALS, het ALS Centrum en Stichting ALS Nederland www.als.nl Amyotrofische Laterale Sclerose is een dodelijke zenuw-spierziekte waarbij
Nadere informatieDe mantelzorg DER LIEFDE
De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers
Nadere informatieFiscaal voordelig schenken
Fiscaal voordelig schenken Alzheimer Nederland werkt aan oplossingen Dementie waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende vorm is - is een ongeneeslijke hersenziekte, waarbij de verstandelijke
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieStart Alzheimercafe s in Bère Miesen, psycholoog, psychogerontoloog
Start Alzheimercafe s in 1997 Bère Miesen, psycholoog, psychogerontoloog 8 Alzheimer cafe s + 1 Jungheimercafe Oosterwolde/Drachten/Leeuwarden/Franeker/Wolvega/ Sneek/Dokkum/Drachten Dementie is de naam
Nadere informatieWelkom in het Alzheimercentrum Erasmus MC
Welkom in het Alzheimercentrum Erasmus MC In ons Alzheimercentrum zien wij mensen met verschillende vormen van dementie, of een vermoeden daarvan. Door intensieve samenwerking tussen verschillende afdelingen
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatie13 Jij en pesten. Ervaring
82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken
Nadere informatieLuisteren: muziek (B1 nr. 1)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieWijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON
Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat
Nadere informatieMonica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.
Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieDementie. Havenziekenhuis
Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.
Nadere informatieDe PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar
De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieVoorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja
Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,
Nadere informatieThema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek
Thema s voor het Alzheimer Café Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Medische aspecten Wat is dementie? Medische aspecten Verschillende
Nadere informatieProfessor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees
Professor dr. A van der Heide Dr. L van Zuylen Drs. E Geijteman Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees Professor dr. Zuurmond Dr. R Perez Drs. B Huisman Medicatiemanagement in de laatste
Nadere informatieOnderzoek Alcohol en Zwangerschap
Pagina 1 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Juni 2011 - Nieuwsbrief Nr 3 Beste verloskundige en assistente, Dit is de derde nieuwsbrief over het onderzoek Alcohol en Zwangerschap van het Nederlands Instituut
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieDe twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.
Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock
Nadere informatieDementie maar anders Vergeet Dementie Onthou Mens
Dementie maar anders Vergeet Dementie Onthou Mens Wat is dementie? Dementie is geen op zichzelf staande ziekte, maar een combinatie van verschijnselen (syndroom): Geheugenstoornissen Verwardheid Verminderde
Nadere informatieBeleidsplan. Stichting Steun Alzheimercentrum VUmc
Beleidsplan Stichting Steun Alzheimercentrum VUmc 2013 2015 Aanleiding Alzheimer is de epidemie van de toekomst: het aantal patiënten groeit razendsnel. De ziekte is dramatisch voor de patiënt én voor
Nadere informatieDie Jezus volbracht in zijn leven, toen hij in de wildernis leefde
Kunt u een verhaal over Jezus vertellen dat veel voor u betekent? Ja, Jezus is erg belangrijk voor mij en anderen die geloven dat hij onze redder en heer der levenden is Een belangrijk verhaal voor mij
Nadere informatieDe Kopgroep in Nieuwegein. Praten over en omgaan met uw dementie
De Kopgroep in Nieuwegein Praten over en omgaan met uw dementie "In het begin vond ik het eng", vertelt Pieter. "Nu zeg ik het gewoon tegen iedereen: Ik heb Alzheimer." Omgaan met dementie Sinds de diagnose
Nadere informatieBINNENSUIS Jehudi van Dijk
BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs
Nadere informatieWat is dementie? Radboud universitair medisch centrum
Wat is dementie? Bij de diagnostiek en behandeling van mensen met dementie werkt het Jeroen Bosch Ziekenhuis nauw samen met het Radboud Alzheimer Centrum in het Radboudumc te Nijmegen. We wisselen voortdurend
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatie21 augustus 2015. Onderzoek: Een naaste met dementie
21 augustus 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatieLuisteren: muziek (B2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatie25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieEen gelukkige huisvrouw
Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieInterviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?
Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieMuis heeft tikkertje gespeeld met Draak. Het is al donker als ze naar huis wil. Muis moet nog een heel eind door het bos.
Muis heeft tikkertje gespeeld met Draak. Het is al donker als ze naar huis wil. Muis moet nog een heel eind door het bos. Ben je niet bang? vraagt Draak. Muis trekt haar zwaard. Ik heb een zwaard. Ik draag
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieFEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus
FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding
Nadere informatieVoorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde
Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatiePresentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis
Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieLekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.
Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar
Nadere informatieVerschil tussen Alzheimer en Dementie
Verschil tussen Alzheimer en Dementie Vaak wordt de vraag gesteld wat precies het verschil is tussen dementie en Alzheimer. Kort gezegd is dementie een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen. Deze
Nadere informatieU schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?
Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieOuderen, naasten en probleemgedrag
Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieSponsoring voorbeeldmails
Sponsoring voorbeeldmails In dit document hebben we een aantal voorbeeldmails opgesteld, die je kunt sturen naar verschillende contacten voor sponsoring. Ter info: dance4life is een brandname en wordt
Nadere informatieEen goed leven voor.
Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een
Nadere informatieJezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24
Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets
Nadere informatieKINDEREN LEKKER IN HUN VEL
KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een
Nadere informatieVoorwoord. Nieuwsbrief VUmc Alzheimercentrum December Geachte heer, mevrouw,
1 Voorwoord Geachte heer, mevrouw, Hierbij ontvangt u de onderzoeks-nieuwsbrief van het VUmc Alzheimercentrum. Deze nieuwsbrief is speciaal opgezet voor mensen die mee doen aan wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieOuderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting
Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)
Nadere informatie