De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening
|
|
- Irma Pieters
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Herman Eijdems Wilfried Ivens René Verhoeven
2 Vragen voor deze workshop Hoe ziet een gasloze stad van de toekomst er energetisch uit? (energievraag, energie-aanbod, scenario s) Welke infrastructuur past bij een betrouwbare en betaalbare CO 2 - loze stad? (all-electric, stadsverwarming, thermisch E-net, hybride) Hoe financieren we de transformatie van de bestaande voorraad?
3 Inhoud Context van de energievoorziening: waarom maken we ons druk? Voor welke uitdaging staan we in Nederlands stedelijk gebied? Visie op stedelijke energievoorziening Ontwikkeling in Parkstad Limburg
4 Veel steden hebben ambitie om CO2 neutraal te worden! Wat gebeurt er komende tijd in onze steden?
5 Toename wereldbevolking
6 Urbanisatie
7 Toename energiegebruik door welvaartsgroei (ktoe/year) Source: World Bank, 2011
8 Toename energiegebruik China electricity generation ( ) Source: the energy collective; primary data: China Electricity Council
9 Toename broeikasgas CO 2 Source: GLOBE-NET.com
10 Zeespiegelstijging Source: Douglas, 1997
11 Eindigheid voorraden fossiele brandstof
12 Aardgas voorraad Nederland Voorraad 2016:1100 miljard m 3 Winning: 80 miljard m 3 /jaar
13 Internationale afhankelijkheid
14 Energie ambities Ambitie steden: op afzienbare tijd energieneutraal worden Fossiele input uitfaseren: zoals gas voor verwarmen Veel aandacht voor PV, wind en bio-energie. Na 2023 fundamenteel andere maatregelen nodig: grote hoeveelheden energie zullen geoogst, verplaatst en opgeslagen moet worden tegen een aanvaardbare prijs. substantiële investeringen voor de komende 50 jaar die het gasnet vervangen tijdig beleid formuleren; steden dienen kleur te bekennen op basis van lange termijn visie
15 Energiegebruik per sector en potentieel voor low-ex Energiegebruik in Nederland in PetaJoule huidig 4000 PJ toekomst 2200 PJ low-ex = 'lauw water' industrie E industrie G int. vervoer kantoren ov. diensten E-centrales vervoer woningen
16 Maximale inzet duurzame energie in NL Besparingspotentieel (2011) m2/pers W/pers MW GWh/jr PJ/jr wind-land 3,5 W/m2 windpark zon-pv 26,0W/m2 paneel water-getij 1,3W/m2 zee zon-ww 55,0W/m2 collector water-rivieren zoet/zout water biogas-afval/mest/rwz water-golven biogas- gewas 0,9W/m2 maisland biobrandstof 0,5W/m2 bietenland biomassa-hout 0,7W/m2 bos aardwarmte 1,3W/m wind-zee 6,9W/m2 windpark TOTAAL 4041
17 Ambitie gedachte (als voorbeeld: Parkstad Limburg)
18 Toekomst scenario 100,0 90,0 80,0 Fossiel energiegebruik van gebouwen 70,0 Afname door besparing 60,0 50,0 Regionaal op gebiedsniveau Invulling met duurzame bronnen 40,0 30,0 20,0 10,0 Landelijk/Globaal 0, duurzame opwekking regionaal Gebied/Regio duurzame opwekking interregionaal 2050 fossiel
19 Mijnwater visie: Een nieuwe trias-energetica Reduce energy demand Reduce energy demand 1. Besparen 2. Uitwisselen & bufferen = hergebruik 3. Duurzaam opwekken
20 Stedelijke context Zonaanbod: 1000 kwh/m2 per jaar M W M Sociaal-CultureelEconomische context onafhankelijk, werkgelegenheid Innovatie, trots, participatie Clustergrens Clustergrens Ondersteunende technieken wind, PV, ICT biomassa waterkracht, lokaal opslag Vraag: 20 kwh/m2 per jaar W M W M Buffer 6 kwh/m2 verschuiving in tijd 100 miljoen m3 water = 1 miljoen GJ = woningen verwarmen = m3 diesel = ton CO2 = > ,- W
21 Fluctuerende bronnen
22 Niet matchen van vraag en aanbod Tekort winter dekken: 1522 kwh opslaan; 153 Tesla 10kWh wall units ($ ton) Source: Andrews, 2015
23 How much is to be shifted? Type of storage nr Costs/year Nr of car batteries Nr of Tesla s m 3 of minewater
24 Hoe vergelijk je thermische opslag met Tesla? M W M Clusterboundary Clusterboundary Heerlen heeft 8 milj. m3 mijnwater W M dat is 1,4 mill. Tesla s W M W
25 Energie en exergie 1 e hoofdwet van de thermodynamica: - energie gaat nooit verloren; het verdunt 2 e hoofdwet van de thermodynamica: - energie heeft kwaliteit : exergie of de hoeveelheid arbeid die je ermee kan verrichten Ergo: - door verdubbeling van het exergetisch rendement, kun je twee maal zoveel bereiken met dezelfde hoeveelheid energie!
26 De kracht van low-ex of lage temperaturen! Potential gain of environmental /waste energy (HT > 110 C) = 6 % Temperature = 72 % Potential gain of environmental /waste energy (LT < 30 C)
27 Minewater concept in PALET Other means CO 2 reduction 50 % Mine- water Right moment! Right place! NZEB comparable costs Minewater Right temperature! Investment 33 %
28 Traditionele stadverwarming Second Generation District Heating (2g-DH) industry M CHP plant W M W dwellings coal/oil electricity commercial energy plant coal/wast e > 100 C District Heating Grid M W M W Heat storage Elaborated from: 4DH Research Centre, Aalborg Denmark Conventional District Heating systems would circulate hot water (> 90 C) for 24 hrs/day, 365 days/yr often to serve an individual demand of 30 minutes a day
29 Voorstel nieuwe generatie stadverwarming: HEERLEN Mijnwater concept LOW Exergy Water Energy Net > C LO(WE)2-Net industry M MT Heat storage W M W electricity Industry surplus Seasonal heat storage dwellings local solar electricity commercial (shallow) Geothermal MT Cold storage electricity M < C W M Including data centres, shops, etc. W
30 Toevoegen van intelligentie Peak shaving Valley filling Zelflerend INTELLIGENT TOP LEVEL CONTROL FRAMEWORK Adaptief Cell/cluster balancing week/maand BMC PV B WP B B seizoen Warmte Koude PV WP uur/dag
31 Mijnwater 2.0: thermische smart grid Hydraulisch cloud netwerk Directe W/K uitwisseling Mijnwater als buffer Volledig vraaggestuurd Bidirectionele putten (2017) Meervoudige bronnen All electric (100% WP)
32 Mijnwater 2.0: smart grid uitwisseling! MI-Gebouw MI-Cluster MI-HH1 MI-HH2 MI-HLN1 MI-HLN2 Artist impression Mijnwater 2.0
33 Mijnwater business case
34 Landelijke uitrol Landelijk gasverbruik voor woningen: 310 PJ (10^15 J) per jaar Investeringsruimte: 5,9 miljard per jaar ,- per woning ,- vermeden kosten CV ketel Netto contant over 30 jaar: 100 miljard
35 Meer informatie Onderwijs en Onderzoek: Faculteit Management, Science & Technology, Open Universiteit Ontwikkeling, implementatie, business case : Mijnwater BV (Parkstad Limburg) H.Eijdems@mijnwater.com R.Verhoeven@mijnwater.com
36 wij maken energie van het zuiverste water
De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening
De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)
Nadere informatieMijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem
1 Mijnwater BV 2012 Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0 7 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com) Cluster Manager
Nadere informatieSheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen
Sheet nr. 1 30 november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen (e.ritzen@mijnwater.com) Energiedoelen Nederland: 2013 Energieakkoord 2016 Klimaatakkoord Regio Parkstad (Parkstad Limburg
Nadere informatieMijnwater 3.0 Algemene Presentatie
Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Ontwikkeling van een intelligente duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen Oktober 2014 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.com) Directeur Mijnwater
Nadere informatieMijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built
1 Mijnwater Mijnwater BV 2012 BV 2017 Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built Ontwikkeling van een (Geo-) Thermische Smart Grid in de gemeente Heerlen Parkstad, 6 MSc. René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)
Nadere informatieEn het begon allemaal met mijnwater
En het begon allemaal met mijnwater Een duurzaam warmtenet voor Parkstad Limburg 29 maart 2018 Herman Eijdems (H.Eijdems@mijnwater.com) Louis Hiddes (L.Hiddes@mijnwater.com) Sheet nr. 1 16 november 2017
Nadere informatieHISTORIE Van steenkool naar mijnwater
HISTORIE Van steenkool naar mijnwater Jaar Tot 1974 Actie Steenkoolwinning 1974 2003 Mijngangen vulden zich met grondwater, natuurlijke opwarming door aarde 2003 Diep gelegen water = warm (28 graden),
Nadere informatieFontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur
Fontys Hogescholen 30.05.2018 Elise Ritzen Junior projectmanager e.ritzen@mijnwater.com Marlie Dix Communicatie adviseur m.dix@mijnwater.com 1 Mijnwater BV 2012 Programma 14.00: aankomst Heerlen 14.05:
Nadere informatieWarmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan
Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven Peter Centen CTO Nathan EPC - Nieuwbouw Energielabels - Bestaande bouw Brandstofverbruik(primair) per sector Bron: Publicatie CE Delft december 2015 Beleiden
Nadere informatieMijnwater 2.0 Presentatie TVVL
Presentatie TVVL Ontwikkeling van een duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen 13 november 2013 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.heerlen.nl) Clustermanager Mijnwater BV Heerlen
Nadere informatieMijnwater 3.0 Presentatie HOI februari 2014
Presentatie HOI februari 2014 Duurzaamheidsvisie Mijnwater B.V. 7 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.heerlen.nl) Directeur Mijnwater BV Mijnwater BV 2012 Pilot project: Mijnwater 1.0 HH1 HLN1 HLN3 HH2 HHC
Nadere informatieinfrastructure for a renewable society
infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of
Nadere informatieUrban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO
Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie
Nadere informatieToelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling
Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatieVERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND
VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail
Nadere informatieBuilding infrastructure for LT-waste heat in 5g-DHC grids. Sheet nr. 1 Dec 19, 2018 Mijnwater B.V.
Building infrastructure for LT-waste heat in 5g-DHC grids Sheet nr. 1 Dec 19, 2018 Mijnwater B.V. Content Our story short review of Mijnwater history Mijnwater 3.0-5th generation DHC Upscaling as cornerstone
Nadere informatiePeter Wagener Voorzitter
Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar
Nadere informatieNaar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening
Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework
Nadere informatieHomelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen
Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieMijnwater 2.0 Heerlen. Hybride Duurzame Energie infrastructuur. Mijnwater 2.0 Heerlen
infrastructuur Mijnwater 2.0 Heerlen infrastructuur Structuurplan Duurzame Energie - Business plan Mijnwater Energiebesparing CO 2 reductie 1 Inhoudsopgave Mijnwater 1.0 Terugblik- Hoe zijn wij zover gekomen
Nadere informatieDe energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie
Pagina 1 Herzlich willkommen De energetische transitie Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Referent Viessmann Akademie Ivan Piette Product Manager BeLux Energetische vectoren / Warmtegeneratoren Bestaat
Nadere informatieSlimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander
Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-
Nadere informatieWaterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft
Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische
Nadere informatieEnergievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen
Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen
Nadere informatieEnergy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en
Nadere informatieCELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015
CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme
Nadere informatieBUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM
BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1
Nadere informatieBestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI
Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen
Nadere informatieKom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012
Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing
Nadere informatieDe opkomst van all-electric woningen
De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige
Nadere informatieRestwarmte als businesscase voor commerciële datacenters. Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort
Restwarmte als businesscase voor commerciële datacenters Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort Even voorstellen Wim Kessels Senior Mechanical Engineer Mission Critical
Nadere informatieDe Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?
De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit
Nadere informatieAardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen
Nadere informatieEnergy Potential Mapping en andere ontwikkelingen richting duurzame energiesystemen
Energy Potential Mapping en andere ontwikkelingen richting duurzame energiesystemen Eco2profit Gent, 29 September 2011 ir. Siebe Broersma TU Delft, Faculteit der Architectuur, afdeling Bouwtechnologie,
Nadere informatieIng. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE
Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE 2050 alles duurzaam CO 2 Brandstof gebruik en CO2 in centraal vermogen 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000
Nadere informatieGovernance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse
Nadere informatieDe noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.
De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieWATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S
4 april 2019 dr.ir. ing. Sander Mertens WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S Even voorstellen De Haagse Hogeschool 26.000 studenten uit 140 landen 1.900 medewerkers 25 lectoren toegepast onderzoek
Nadere informatie2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede
. 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties
Nadere informatieThermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014
Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management
Nadere informatieHernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft
Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieConferentie energie-opslag en -distributie
Stabiliteit van netten en energiesysteem Conferentie energie-opslag en -distributie Bert den Ouden, Berenschot 2 februari 2017 b.denouden@berenschot.nl 2-2-2017 Intermitterende duurzame bronnen Huidige
Nadere informatiedelft energieneutraal delft smart city thema
thema delft energieneutraal delft smart city afbeelding: Prêt-à-Loger Gemeente Delft heeft de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. Dit betekent: geen door fossiele brandstofverbruik veroorzaakte
Nadere informatieDuurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling
Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige
Nadere informatieUw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander
Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van
Nadere informatieEnergie en water de circulaire economie
Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieAll-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?
All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn? 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 17-3-2016 remeha.nl ALL GAS Groen Gas ALL
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieEnergy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en
Nadere informatieWarmtetransitie - FlexForward. Frans Rooijers directeur CE Delft
Warmtetransitie - FlexForward Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieBENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs
BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie
Nadere informatieAardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl
Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieInleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten
Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Wat kan er gebeuren in de wereld als de productie niet kan voldoen aan de stijgende vraag? Fossiele brandstof en delfstoffen zijn eindig. Probleemstelling is dus eenvoudig
Nadere informatieWat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV
Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.
Nadere informatieThermische Centrales voor Elektriciteit
Thermische Centrales voor Elektriciteit College spm1520 5 maart 2013 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Universitair Hoofddocent Energie en Industrie Faculty of Technology, Policy and Management Industry and Energy
Nadere informatieDUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:
Nadere informatieOverleven met energie
Overleven met energie Jo Hermans Universiteit Leiden Nationaal Congres Energie & Ruimte, TU Delft, 22 september 2011 Overleven met energie Een blijma in 5 bedrijven 1. Meest onderschatte wet 2. Meest onderschatte
Nadere informatieECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert
ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in
Nadere informatieVan Gasbel Naar Waterbel
Van Gasbel Naar Waterbel 11 oktober 2018, Jan-Maarten Elias Huidige klantvragen Unica voor verduurzaming Op gebouwniveau Corporatie -> Hoe kan ik de CO2 reduceren? En de woonlasten laag houden? Sportclub
Nadere informatieKlimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieIn het hol van de leeuw?
In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar
Nadere informatieEen robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit
Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning
Nadere informatieEnergietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven
Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland
Nadere informatieGrip op de Maas kentallen voor energie opwek. in combinatie met ruimtebeslag
Grip op de Maas kentallen voor energie opwek in combinatie met ruimtebeslag Een eerste aanzet tot de vorming van typische kentallen en iconen ter verbinding van de werelden van Water, Landschap en Energie
Nadere informatieBiomassa: brood of brandstof?
RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply
Nadere informatieECN-N Energiescenario s Drenthe 2030
December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen
Nadere informatieRabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres
Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:
Nadere informatieHet kan minder! ing. P. Hameetman
Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en
Nadere informatieIntegrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht
Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers
Nadere informatieDE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele
DE SLIMSTE MENS TER WERELD IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE WinVorm 11 juni 2013 Dominiek Vandewiele De energietransitie komt! De derde landschappelijke energierevolutie? Even praktisch De energietransitie
Nadere informatieGROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu
GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen
Nadere informatieWe werken o.a. voor. Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 22-4-2015 Presentatie Synprofect stilstaan bij vooruitgang 2
2014 22-4-2015 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life Twitter @thuisinenergie @duurzaam4life 1 We werken o.a. voor Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 1997 1999 2003 2009 2010 2015 22-4-2015 Presentatie
Nadere informatieAardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.
Informatie avond: Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Door: Buurteam Bunders-West Programma Opening Wat is onze opgave bij aardgasloos wonen? De toepassing en werking van de technische
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen
Nadere informatieWaterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal
Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal Even voorstellen: Mara Wustmans 2015 t/m heden: Adviseur gebouwinstallaties bij Royal HaskoningDHV 2013-2014: Technisch trainee bij
Nadere informatieBijeenkomst Leercirkel
'Utrecht Bijeenkomst Leercirkel '14 maart 2018 'Jaap Neeleman Onderweg naar 2050 in de bestaande woningbouw Ons verhaal: compleet en concreet Onze aanpak: doelgerichtheid, convergerend, samenwerking en
Nadere informatieWat vraagt de energietransitie in Nederland?
Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen
Nadere informatieJanssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom
Janssen Pharmaceutica Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom 04 mei 2015 1 Janssen Pharmaceutica Janssen in België maakt deel uit van Janssen Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson (J&J) Kernactiviteiten
Nadere informatieEnergie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft
Energie Gebruik, kosten & transitie Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieBouwen is Vooruitzien
Bouwen is Vooruitzien Energie van visie tot projecten Peter Op t Veld Inhoud Waar staan we? Europees energie en klimaatbeleid Tegenstelling collectief belang individueel belang Waar gaan we naar toe?
Nadere informatiePRESENTATIE AANVRAGEN? info@academynl.nl. ir. Chris Zijdeveld
PRESENTATIE AANVRAGEN? info@academynl.nl PASSIEF EN NZEB Nearly Zero Energy Buildings vogel in de hand... vogel in de hand... of vogels in de lucht? we moeten kiezen: waan van de dag we moeten kiezen:
Nadere informatieToekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018
Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatieHoe snel verandert de energiemarkt?
Hoe snel verandert de energiemarkt? Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening Wethouder Johan Aalberts 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper,
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieParkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)
Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van
Nadere informatieAlterna(even voor aardgas
Alterna(even voor aardgas Koken en stoken zonder aardgas Energiecafé dea, 16 mei 2017 Rokus Wijbrans, EP4B Het EP4B Team Albert van Dam, albert.vandam@ep4b.nl Marcel van der Maal, marcel.vandermaal@ep4b.nl
Nadere informatie1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd
1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatieGreenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS
Greenbridge Oostende Oostende, 2014-10-21 ir. Matthias Zuliani, expert energy ir. Pedro Pattijn, Business Unit Manager energy & sustainability Voorstelling Ingenium 75 werknemers Ingenium nv Nieuwe St-Annadreef
Nadere informatieE-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.
E-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.net Van restwarmte naar Duurzame Energie Agenda Introductie BEP Europe
Nadere informatie