Inhoudelijk Jaarverslag Stichting Carte Blanche 2016 Inhoudsopgave

Transcriptie

1 1

2 Inhoudelijk Jaarverslag Stichting Carte Blanche 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding...p.2 2. Visie en doelstellingen 2. Voorstellingen met grote thema's...p De Werkplaats Ooit ga je dood...p Hartenkoning Courage...p De jeugdgroep Groei...p Vrije Producties...p.4 Sluiers in huiskamers...p.4 Thuis...p.4 Botte Pech.p.5 Insula Dei...p.5 Zusje en Mijn Witte hemd.p.5 Repetities Het Proces...p.5 3. Voorstellingen en workshops in het onderwijs...p Blauwe Bloem en Novaliscollege...p Symptomen..p Antoon van Dijkschool..p Bij de Tijd leren, Turkse uitwisseling..p Stage bij Carte Blanche.p.7 4. Voorstellingen in de zorg..p Wasven...p.8 5. Festivals en koepelactiviteiten...p Hallo Cultuur...p Manifestatie Klokgebouw..p Vereniging Ongekend Talent...p Opening winkeltje...p.9 6. Wijkproject tuin.....p.9 7. Films...p Ooit ga je dood...p KRO/NCRV No Limits Network p Workshops...p Theatergroep Gemert...p Andere gebruikers ruimte Carte Blanche...p Taakstelling.p Speldata en locaties..p Fondsen en sponsoren...p.15 2

3 1 Inleiding Carte Blanche bestaat nu 20 jaar stond in het teken van een verdere professionalisering. Dit resulteerde in een groot aantal activiteiten met bijpassende waardering. De gemeente stelt vertrouwen in de artistieke kwaliteit en waardering voor het concept van Carte Blanche, waaruit integriteit spreekt. Het gezelschap weet de eigenheid van acteurs met een beperking op een eerlijke, ongedwongen en herkenbare wijze voor het voetlicht te brengen in voorstellingen die ook meerwaarde bieden voor een regulier publiek. De begeleiding door een geschoold artistiek team getuigt in de optiek van de commissie van vakmanschap. (Advies Commissie Stichting Cultuur Eindhoven, december 2016) Dit geeft vertrouwen voor de toekomst. Dit alles was mogelijk, dankzij de belangstelling van publiek, de inzet van vrijwilligers en de bijdragen van sponsors en subsidiënten, zoals het Prins Bernhardfonds en de gemeente Eindhoven. Wij danken hen allen hartelijk. (Beeld uit: Thuis) 3

4 2. Visie en doelstellingen Carte Blanche streeft naar verbinding tussen mensen met en mensen zonder beperking. Lastige talenten? Dat zijn mensen met een verstandelijke beperking, autisme of een psychiatrische achtergrond. Mensen die ook wat te vertellen hebben, die gezien en gehoord willen worden. Ze willen hun bestaan zin geven, op welke manier dan ook. Door te bewegen, beelden te scheppen en gedachten in gedichten om te zetten. Net als 'normale' mensen dus. Carte Blanche biedt de lastige talenten de ruimte die ze van anderen niet krijgen. Bij Carte Blanche zijn beperkingen geen hindernissen maar vormen ze de motor om kunst te maken: theater, beeldend werk en poëzie in voorstellingen, workshops en presentaties. Carte Blanche maakt naast reguliere producties ook voorstellingen op maat. Bijvoorbeeld vanuit de psychiatrie, een ziekenhuis, een wijkorganisatie, het onderwijs. Die vormen vaak ook aanleiding voor of de inleiding tot een gesprek over de ontwikkelingen binnen de betreffende organisatie of instelling. Verhelderend voor de professional, goed voor de klant, patiënt of cliënt. 2. Voorstellingen met grote thema's Carte Blanche gelooft dat de wereld mooier wordt als iedereen een plek heeft in de samenleving, ongeacht achtergrond, mogelijkheden of beperkingen. Het is voor de makers van Carte Blanche een artistieke keuze om samen te werken met zowel professionele kunstenaars als kunstenaars die door een verstandelijke beperking, autismestoornis of anderszins onder de radar dreigen te verdwijnen. Deze acteurs kunnen zich bij Carte Blanche op een krachtige en waardevolle wijze in de samenleving positioneren door te spelen in voorstellingen, deel te nemen aan workshops of theater in de wijk. Maar ook de regulier geschoolde theatermakers halen richting uit het werk met deze kunstenaars. Tijdens voorstellingen over grote thema s komen al deze aspecten aan bod. 2.1 De Werkplaats, Ooit ga je dood Op verzoek van het Netwerk Palliatieve Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, maakte Carte Blanche gedurende 2016 de voorstelling Ooit ga je dood. Doel van het volledige programma van het netwerk, met symposia en een film (verder op meer hierover) was het gesprek te stimuleren over doodgaan, afscheid nemen, rouw, onder mensen met een verstandelijke beperking en hun omgeving. Het zijn vaak de ouders en begeleiders die een taboe ervaren waar het gaat om praten over de dood met hun kind of cliënt, terwijl daar bij het kind of de cliënt zelf wel een behoefte bestaat. In de voorstelling Ooit ga je dood, gespeeld door de Werkplaats, krijgt het publiek diverse scènes te zien over dood gaan, afscheid nemen, dood zijn. De dood bleek niet alleen een zwaar onderwerp, maar ook een waar veel verhalen en grappen over bestaan. De scènes komen recht uit het hart en zijn voor iedereen herkenbaar. We hebben uiteindelijk allemaal vergelijkbare vragen, angsten en soms een klein verlangen naar. Want de dood mag dan lastig zijn, het leven is dat vaak ook. We speelden de voorstelling in combinatie met de gelijknamige film in een tournee door Noord- Brabant (en net daarbuiten). In het voorjaar van 2017 krijgt dit een vervolg. 4

5 2.2 Hartenkoning, Courage Hartenkoning is de groep van Carte Blanche, die tijdens hun vrije tijd voorstellingen maakt. De groep bestaat uit een grote variëteit aan acteurs. In 2015 begon de groep met de repetities aan de voorstelling Courage. In 2016 werd de spelersgroep uitgebreid met de acteurs van theatergroep Attika. In juni, juli en december 2016 presenteerde Hartenkoning de tussentijdse resultaten van hun onderzoek naar het thema oorlog. Deze presentaties waren een hit. Zoals een van de bezoekers zei: Hoe mensen met een beperking omgaan met het begrip oorlog ; hun opvatting erover heeft me gegrepen, daarmee maken ze ons bewust van wat er eigenlijk aan de hand is in de wereld. Januari 2017 waren de definitieve voorstellingen. Een tournee zal volgen. 2.3 De jeugdgroep, Groei Met de jeugdgroep werkten we in 2016 met het thema groei en de levensloop van een mens. Welke fases gaan we door? We fantaseerden over onze levens over tien, dertig, zestig jaar en keken terug naar onze kleine kindertijd. Geboorteverhalen waren bron van inspiratie voor verschillende scènes. Deze kleine voorstelling werd gepresenteerd in het Klokgebouw. 2.5 Vrije Producties De vrije producties van Carte Blanche zijn voorstellingen die gemaakt worden uit persoonlijke ambitie en inspiratie van het artistieke team van Carte Blanche, bestaande uit Stefan Jung, Liesbeth Reeser, Femke Jonas, Gerard Luijkenaar en Jurgen Zweemer. Kenmerkend voor deze voorstellingen is dat ze ook zonder daar direct een doelstelling te leggen, altijd te maken hebben met het werk dat Carte Blanche doet, een relatie heeft met mensen die niet vanzelfsprekend een gelijkwaardige plaats in de samenleving hebben verworven en de pijn die deze afwijzing met zich meebrengt. Sluiers in huiskamers In 2014 maakte Liesbeth Reeser de voorstelling Sluiers, aanvankelijk met 12 Somalische vrouwen, later werd dat een solovoorstelling. Een voorstelling over het werkproces zelf, over de rol van sluiers 5

6 in het leven van vrouwen, erbij willen horen, een grote mevrouw willen zijn. Deze voorstelling werd in 2015 met regelmaat gespeeld. Liesbeth maakte de voorstelling geschikt als huiskamervoorstelling. Deze werd de eerste helft van 2016 nog 11 keer geboekt. Tijdens een tweetal voorstellingen, waaronder een in het Van Abbehuis, verzorgde harpist Jopie Jonkers muzikale ondersteuning. Thuis In 2015 startte het artistieke team van Carte Blanche met de repetities van de voorstelling Thuis, geschreven en geregisseerd door Femke Jonas. In dit stuk worden een man en vrouw na 15 jaar noodgedwongen met elkaar én hun gehandicapte zoon herenigd. Al die tijd lag de zorg in de handen van de heer. Nu is het contract verlopen. De kaarten moeten opnieuw worden gedeeld. De zoon, die hunkert naar een beetje menselijke omgang, geeft zijn ouders een laatste kans, waarin zij ondanks mogelijk goede bedoelingen erbarmelijk falen. De vijf voorstellingen vonden plaats in februari De voorstelling werd goed ontvangen. Botte Pech Liesbeth Reeser werd in 2015 benaderd om een voorstelling te maken over borstkanker. Wat gebeurt er met je als je te horen krijgt dat je borstkanker hebt en nooit meer beter wordt. Wat gebeurt er met je als vrouw en wat gebeurt er met je omgeving? Ineens ben je een patiënt en lijk je niet meer volledig mee te mogen doen. Een van de spelers ervaart dit aan den lijve. De voorstellingen vonden plaats vanaf juli De productie is mede tot stand gekomen met Lian Brok. Diverse zorginstellingen hebben de voorstelling geboekt, evenals ziekenhuizen. Botte Pech is iedere keer uitverkocht geweest, zowel in het theater van Carte Blanche als overige locaties en theaters. Insula Dei De Eindhovense stichting Man in de Maan heeft als doelstelling het bevorderen van de literatuur in de regio. De stichting vroeg Stefan Jung een theatrale vertolking te maken van Nescio s Insula Dei, waarin een man na een ontmoeting met een jeugdvriend terugblikt op vroeger en de vergankelijkheid. Met Liesbeth Reeser herschreef Stefan deze literaire tekst naar een theatermonoloog. De vormgeving werd verzorgd in samenwerking met Jan Bogaerts. Herneming Zusje en Mijn Witte Hemd Begin april werd de voorstelling Zusje in combinatie met de filmvertoning Mijn Witte Hemd hernomen in Pand P (Eindhoven). Liesbeth Reeser speelt in deze voorstelling met Werkplaats-acteur Rob Krikke broer en zus; de broer heeft een verstandelijke beperking en de zus gaat dood. In 2015 maakte filmmaker Dré Didderiens een film over het repetitieproces en het leven van Rob. De voorstelling werd bezocht en gerecenseerd door Special Arts. Repetities Het Proces, coproductie In 2016 werden de repetities voor Het Proces (Kafka)voortgezet. Deze voorstelling is een coproductie van Carte Blanche, theatergroep Attika en acteurs van theatergroep Gemert. In deze voorstelling loopt de hoofdpersoon aan tegen het rechtssysteem, dat niet alleen hypocriet lijkt, maar ook zo machtig is dat het je doet twijfelen aan wie je eigenlijk bent. 6

7 Omdat het onderzoek meer tijd vergt dan van te voren bedacht, zijn de voorstellingen uitgesteld tot mei Voorstellingen en workshops in het onderwijs 3.1 De Blauwe Bloem/ Novaliscollege De Blauwe Bloem is een klas met leerlingen uit het Speciaal Onderwijs. De school behoort sinds 2015 financieel gezien bij de Monseigneur Bekkersschool, maar huist in bij het reguliere Novaliscollege. Sinds 2014 volgden de tien leerlingen van de Blauwe Bloem samen met tien leerlingen van het Novaliscollege jaarlijks een 10 daagse workshop: Mijn Land, Over de Grens en in 2016 Mijn Koffer. In deze workshop, waarin schilderen, bewegen en spelen de boventoon voeren, gebruiken de leerlingen de metafoor om te onderzoeken wat het betekent om huis en haard te moeten verlaten zonder zekerheid ooit weer terug te keren. Het enige dat je met je mee mag nemen is een enkele koffer. Je koffer als paspoort, als identiteitsbewijs. Hoe laat je zien wie je bent, van binnen en van buiten? Wat neem je met je mee, wat heb je nodig voor onderweg of om op een nieuwe plek jezelf te kunnen zijn? De workshop resulteerde in een tiental duo-acts en een aantal groepsacts. De presentatie werd goed bezocht met 80 bezoekers. Enkele reacties van leerlingen en leerkrachten: De workshop was een cadeautje. De energie die bij mij vrij komt. Samen verzinnen, samen praten. Je ziet iemands binnenkant in de koffer. Ik was geen buddy meer, maar gewoon gelijk, meer een maatje. Meerwaarde dat er ook mensen van de Werkplaats mee deden. In 2017 vindt de vierde workshops plaats (Onze Stad) en is de cyclus rond. In 2018 beginnen we opnieuw met de workshop Ik ben mijn Land. 3.2 Symptomen en workshop Pesten In 2015 bezochten leerlingen van het Bisschop Bekkerscollege de voorstelling Symptomen, gespeeld door Monique Hendriks, waarna Carte Blanche workshops verzorgde op school over pesten. Om meer scholen kennis te laten maken met dit project organiseerde Carte Blanche in 2016 en in samenwerking met Monique een openbare voorstelling voor leerkrachten. Deze voorstelling en informatiemiddag werden slecht bezocht. Het blijkt lastig het regulier onderwijs te binden aan Carte Blanche. Daarom zijn we eind 2016 begonnen met een proef, waarbij een nieuwe voorstelling kan worden gemaakt, waarin naast Monique een acteur van de Werkplaats speelt. Het belang voor Carte Blanche om dit te maken is hiermee ook vergroot. Afhankelijk van subsidies voor 2017, zetten we dit experiment voort. 7

8 3.3 Antoon van Dijkschool Carte Blanche stond in 2016 op de uitstroommarkt van de Antoon van Dijkschool in Helmond. Leerlingen en hun ouders oriënteren zich op werk na school. We raakten aan de praat met verschillende geïnteresseerden en maakten afspraken over het spelen van een voorstelling op school in 2017 met de directeur Peter van Kreij. 3.4 Bij de tijd leren, Turkse Uitwisseling 14 Juni kreeg Carte Blanche bezoek van een tiental Turkse leerkrachten die werken in het Speciaal Onderwijs in Turkije. Via organisatie Bij de Tijd Leren hadden zij een uitwisseling, waarin zij verschillende instellingen, scholen en organisaties bezochten in Nederland, waaronder Carte Blanche. De leerkrachten gingen met de acteurs van de Werkplaats de speelvloer op en maakten kennis van deze manier van samenwerken op gelijkwaardige basis. De wens werd uitgesproken ook in de toekomst een bezoek te brengen aan Carte Blanche. 3.5 Stages bij Carte Blanche Carte Blanche biedt jaarlijks ruimte voor stagiaires van diverse opleidingen, MBO, HBO, Speciaal Onderwijs. In 2016 rondde Noor Kampen (HAN- SPH) haar stage af en startten Anneloes de Fouw (HBO SCW) en Hannah Uffing (Blauwe Bloem-VSO) hun stage bij Carte Blanche. 4. Voorstellingen in de zorg Wasven In april speelde de Werkplaats de voorstelling Heartbreak Hotel voor medewerkers en cliënten van het Wasven (Eindhoven) in het eigen theater. Na afloop was er een ontmoeting tussen het publiek en de acteurs. 5. Festivals en activiteiten naar buiten Om meer bekendheid te genereren heeft Carte Blanche in 2016 haar gezicht meermalen getoond buiten het eigen huis. De voorstellingen op locatie en tournees dragen hieraan bij. Maar ook is er samenwerking gezocht met anderen. 5.1 Hallo Cultuur Tijdens de aftrap van een nieuw Eindhovens cultureel seizoen, direct na de zomervakantie, speelde Carte Blanche de voorstelling Sluiers in de Oude Rechtbank in Stratum in een programma waar ook andere culturele instellingen hun plaats hadden. 8

9 5.2 Manifestatie Klokgebouw In samenwerking met Lo Boelhouwers Evenementen organiseerde Carte Blanche een tweedaagse manifestatie in het Klokgebouw, Eindhoven. Een van de hallen uit het voormalige Philipsgebouw werd voor twee dagen Carte Blanche. De aankleding maakte de sfeer eigen. Er werd een vol programma van oude en nieuwe voorstellingen, korte presentaties, workshops, films en gesprekken gepresenteerd aan een voornamelijk nieuw publiek. Hoewel er veel activiteiten in de stad waren dit weekend, hebben veel mensen kennis kunnen maken met Carte Blanche. Dit weekend leverde enkele nieuwe acteurs op voor theatergroep Hartenkoning en een nieuw blijvend publiek. 5.3 Vereniging Ongekend Talent Carte Blanche is aangesloten bij de Vereniging Ongekend Talent. Deze vereniging heeft als doel uitwisseling tussen de verschillende theaterwerkplaatsen te bevorderen, teneinde kennis te vergroten en een bijdrage te leveren aan de emancipatie van zowel het theater met mensen met een beperking als de acteurs die een grotere groep mensen vertegenwoordigen. Femke Jonas heeft zitting in het bestuur van de Vereniging Ongekend Talent. In 2016 vonden er vier ledenvergaderingen plaats, waarbij kennis en ervaringen werden uitgewisseld en we bezochten voorstellingen van andere theaterwerkplaatsen stond in het teken van het maken van een nieuw beleidsplan. 5.4 Opening van het winkeltje In 2015 maakte oud-speler van de Werkplaats Nancye Willson van de entree van Carte Blanche een winkeltje waarin onder andere beeldend werk van onze deelnemers te koop is. Ze maakte hiervoor een reeks merchandising, zoals kaarten, boekenleggers e.d. Januari 2016 was speciale aandacht voor het winkeltje tijdens de opening van het jaar. Tijdens voorstellingsdagen is de winkel open. 9

10 6. Wijkproject 6.1 De Buurttuin Carte Blanche werd benaderd door Lumens in de buurt en een imker uit Woenselmet de vraag, of we op ons terrein haar bijen konden huisvesten. Deze samenwerking groeide uit tot een plan voor een buurttuin. Een plek, gemaakt en onderhouden door bewoners uit de buurt en in overleg met de tuinman van Carte Blanche. Samen met gebruikers van de Werf werden tegels verwijderd, zand afgegraven en aarde gestort. Er kwam een vijver en er kwamen planten. De opening van deze gezamenlijke tuin vond plaats op 20 september. Breed gedragen door de wijk werd het project vervolgens niet. De op stapel staande verhuizing van Carte Blanche zorgde ervoor dat buurtbewoners geen noodzaak meer zagen mee te werken. 7. Films 7.1 Ooit ga je dood Op verzoek van het Netwerk Palliatieve Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking werkte Carte Blanche mee aan de film Ooit ga je dood. Rode draad in deze film werden de repetities voor de gelijknamige voorstelling, gespeeld door de Werkplaats. De filmploeg draaide een half jaar lang wekelijks de repetities. Een paar acteurs werd in het bijzonder gevolgd in hun werk en hun privéleven. Ook werden in de film twee moeders aan het woord gelaten, die los van Carte Blanche staan. De film en voorstellingen gingen op tournee door Brabant en net daarbuiten. De film is te koop voor zorginstellingen en particulieren en wordt met regelmaat getoond tijdens symposia door het land. Meer informatie: KRO/NCRV No Limits Network Carte Blanche werd benaderd door het No Limits Network, een platform voor mensen met een beperking, maar die zich niet beperkt voelen. Het is een initiatief wat ondersteund wordt door de KRO/NCRV. Zij bieden mensen met een beperking de mogelijkheid om radio/tv te maken om hen zo meer zichtbaar te laten zijn in de maatschappij. De filmploeg volgde Werkplaats-acteur Martijn Smulders en maakte een mooi portret van hem en zijn werk. 10

11 8. Workshops 8.1 Theatergroep Gemert Met regelmaat wordt Carte Blanche uitgenodigd om gastlessen of workshops te verzorgen voor theatergroep Gemert. Inmiddels is dit een jaarlijkse traditie geworden. Stefan Jung en Gerard Luijkenaar nemen de workshops voor hun rekening. Soms resulteren de workshops in een presentatie. Zo ook in Andere gebruikers ruimte Carte Blanche Carte Blanche vindt het belangrijk om anderen te ontmoeten en uit te wisselen. Daarom stelt zij haar ruimtes ook beschikbaar voor derden die zich met theater bezig houden en sympathie hebben met de werkwijze van Carte Blanche. In 2016 maakte onderstaande groepen en instellingen gebruik van de ruimte van Carte Blanche: Theatergroep BOEM Zand voortaan Zee Alliance Française Thalya 11

12 10 taakstelling Taakstelling 2016 Carte Blanche is een collectief waarin kunstenaars samenwerken met mensen met een beperking. De noodzaak van ons werk haalt ons steeds weer in. Voor de mensen die hier al werken zowel als voor mensen die zich door de veranderingen binnen de zorg, bij Carte Blanche melden. De professionele kunstenaars die verbonden zijn aan Carte Blanche maken ook eigen voorstellingen, die altijd een maatschappelijk engagement hebben. Daarnaast werkt Carte Blanche nauw samen met het bijzonder onderwijs, vooral wat betreft het geven van workshops. Prestaties Activiteiten Feitelijk 2016 Bezoeken Feitelijk 2016 Activiteiten taakstelling Bezoeken Taakstelling Vaste Activiteiten -Werkplaats 200 -Hartenkoning 40 -Jeugdgroep 40 Voorstellingen met mensen met een beperking 8 - Ooit ga je dood Werkplaats -Courage 7 Hartenkoning -Botte Pech 8 -Zusje 3 Eigen voorstellingen -Sluiers in huiskamers 12 -Thuis 7 -Insula dei 6 Educatie Workshop Blauwe Bloem 10 Verhuur Deelnemers Bezoekers Amateur voorstelling 14 Workshops 2 Deelnemers 30 Manifestatie 5 Bezoekers Deelnemers Bezoekers Deelnemers Bezoekers

13 11 Speeldata en locaties Ooit ga je dood Datum Plaats Bezoekers 1-10 Eindhoven Goirle Valkenswaard Sliedrecht Helmond Eindhoven begraaf Breda Ede Sluiers in huiskamers Helmond Oss Sterksel Oss Eindhoven Valkenswaard Eindhoven Nijmegen Eindhoven Hamont Courage Klokgebouw Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Botte pech CB Eindhoven CB Eindhoven CB Eindhoven CB Eindhoven CB Eindhoven Elkerliek Helmond Anna Theater Helmond Biocartis Mechelen Zusje Kans Plus Eindhoven Pand P Eindhoven Pand P Eindhoven Thuis Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven 22 13

14 27-02 Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Insula dei Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Cb Eindhoven Workshops educatie speciaal onderwijs CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Blauwe Bloem CB Presentatie Verhuur Boem Eindhoven Boem Eindhoven Boem Eindhoven Tejatergroep Gemert Zandvoort aan zee Zandvoort aan zee Zandvoort aan zee Zandvoort aan zee Zandvoort aan zee Zandvoort aan zee Alliance Française Thaleya Thaleya Thaleya Workshops Tejatergroep Gemert Tejatergroep Gemert Manifestatie 5 dagdelen Klokgebouw

15 12. Fondsen en sponsoren 15