nr. 424 van TINE VAN DER VLOET datum: 21 maart 2016 aan JO VANDEURZEN Persoonsvolgende financiering (PVF) - Macrobudgettair kader

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 424 van TINE VAN DER VLOET datum: 21 maart 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Persoonsvolgende financiering (PVF) - Macrobudgettair kader Op de provinciale infosessie persoonsvolgende financiering (PVF) werden drie zaken aangehaald met betrekking tot de financiering voor de omschakeling naar PVF voor de meerderjarigen op 1 juli Er werd gesteld dat de hele omzetting macrobudgettair neutraal zou zijn voor het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap). Verder werd aangehaald dat met berekeningen over heel Vlaanderen 40 miljoen euro tekort zou zijn binnen de financiering voor personeelskosten omdat dit nu door de eigen bijdrage wordt betaald en dit in de toekomst niet meer mogelijk is. Er zou ook een verschil zijn in organisatiegebonden kosten wanneer men bij een voorziening zorg inkoopt, en wanneer men zelf de zorg zou willen organiseren. Bij de formele opmerkingen van het Rekenhof bij de Vlaamse begroting voor 2016, duidde het Rekenhof op het volgende: De begroting die het VAPH aan het Vlaams Parlement voorlegt, verstrekt nauwelijks inzicht in de uitgaven 2016 van het agentschap. Alle kredieten die kaderen binnen de zorgvernieuwing, worden gebundeld in een bedrag van 1,26 miljard euro. De informatiewaarde voor het Vlaams Parlement is bijgevolg nagenoeg onbestaande. Het Rekenhof vraagt het VAPH om bij de verdere implementatie van de persoonsvolgende financiering een meer gedetailleerde inhoudelijke opdeling van het budget op te nemen en die ook omstandig toe te lichten. Ook binnen het laatste financieel jaarverslag van het VAPH (2014) is het niet mogelijk om te zien welke uitgaven exact gelinkt zijn aan de financiering van meerderjarigen. Wel is er bijvoorbeeld zicht op de uitgaven aan het Flexibel Aanbod Meerderjarigen (FAM), zijnde euro, en is er verder een opdeling per werkvorm in de residentiële sector (tehuis niet-werkenden, kortverblijf, nursing, ). Van het uitbreidingsbeleid van 40 miljoen voor personen met een beperking in 2015 ging volgens de omzendbrief uitbreidingsbeleid 2015 een bedrag van euro naar niet-rechtstreeks toegankelijke hulpverlening (NRTH) meerderjarigen. Volgens de omzendbrief uitbreidingsbeleid ZR 34 ging 9 miljoen euro van de 18 miljoen euro in 2016 naar het basisondersteuningbudget en euro naar NRTH voor meerderjarigen. 1. Welke maatregelen werden getroffen met betrekking tot de opmerkingen van het Rekenhof over het gebrek aan inzicht in de begroting van het VAPH? Zal de begroting in de toekomst met meer detail worden aangeleverd? Welke extra informatie mogen wij verwachten?

2 2. We kennen enkel het bedrag aan NRTH voor volwassenen voor het uitbreidingsbudget Kan de minister een overzicht geven van het macrobudget waarbinnen de omslag naar persoonsvolgende financiering voor volwassenen op 1 januari 2017 zal gebeuren? 3. Kan de minister van dit macrobudget opgeven hoeveel van de uitgaven op dit moment naar personeelskosten gaat en hoeveel naar werkingskosten? 4. Hoeveel van dit macrobudget zal naar persoonsvolgende budgetten gaan en hoeveel zal gereserveerd worden voor organisatiegebonden kosten? 5. Hoeveel bedroegen de eigen bijdragen van de cliënten zelf in 2014 en in 2015? Hoe is berekend welk percentage hiervan naar personeelskosten gaat? Hoe werd berekend dat men hierbij een tekort van 40 miljoen euro voor deze werking zou hebben en hoe zal men dit oplossen? 6. Welk verschil in percentage is er in organisatiegebonden kosten wanneer je bij een voorziening je zorg inkoopt tegenover wanneer je zelf je zorg zou organiseren? Welke uitgaven gebeuren er extra door de voorzieningen binnen deze kosten? 7. Welke uitgaven van de voorziening zijn exact gebruikt om deze organisatiegebonden kosten te berekenen? Zullen de voorzieningen het percentage organisatiegebonden kosten in de toekomst vrij kunnen inzetten of is er een regelgeving betreffende waar ze dit kunnen aan uitgeven. 8. Wanneer je met een gesloten macrobudget werkt, hoe wordt dan omgegaan met het verschil in organisatiegebonden kosten? Wordt een schatting gemaakt van hoeveel mensen hun zorg via een voorziening zullen inkopen, en waarop is deze gebaseerd? Wat gebeurt er met het geld dat uiteindelijk een meer- of minderuitgave voor dit soort kosten zal zijn?

3 JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN ANTWOORD op vraag nr. 424 van 21 maart 2016 van TINE VAN DER VLOET 1. De begroting van het VAPH zoals ze opgenomen wordt in het ontwerp van decreet houdende de algemene uitgavenbegroting biedt op zich meer detail dan de voorgeschreven richtlijnen. Waar evenwel in de toekomst bijzondere aandacht zal aan besteed worden is een meer uitgebreide toelichting zodat die meer beleidsrelevante informatie verschaft ten aanzien van het Vlaams Parlement. 2. Bij de omslag naar persoonsvolgende financiering worden alle personele en werkingsmiddelen meegenomen die vandaag ingezet worden voor niet-rechtstreekse zorg en ondersteuning voor volwassen personen met een handicap, dit zowel wat zorg en ondersteuning binnen diensten en voorzieningen betreft, als de budgetten voor PAB en PGB. Ook de middelen voor de diensten voor thuisbegeleiding, die zowel rechtstreeks als niet-rechtstreeks toegankelijk aanbod bevatten, worden meegenomen. In het ontwerpbesluit transitie, dat nog definitief dient goedgekeurd te worden door de Vlaamse regering, worden alle te ondernemen stappen om deze middelen te bepalen beschreven. Het is immers van belang om enkel die middelen in kaart te brengen die in aanmerking komen in kader van de omslag naar persoonsvolgende financiering. Voor wat de ondersteuning vanuit diensten en voorzieningen betreft, worden in eerste instantie de middelen van elk flexibel aanbodcentrum meerderjarigen en de middelen die worden ingezet voor de ondersteuning van de meerderjarigen van alle thuisbegeleidingsdiensten opgeteld. Om deze middelen in kaart te brengen gaat het VAPH uit van de individuele subsidiebesluiten FAM die het aantal subsidieerbare personeelspunten en werkingsmiddelen bevatten. Wat de thuisbegeleidingsdiensten betreft dienen enkel de middelen die ingezet worden in kader van de ondersteuning aan meerderjarigen meegenomen. Hiertoe worden de subsidieerbare middelen proportioneel verdeeld op basis van het aantal gepresteerde begeleidingen ten aanzien van meerderjarigen ten opzichte van het totaal. Ook de middelen van de persoonsvolgende convenanten voor meerderjarigen worden meegenomen in deze transitieoefening. 3. Het macrobudget bestaat uit de middelen van de huidige FAM, de ingezette PVC meerderjarigen en de middelen vanuit de thuisbegeleidingsdiensten die worden ingezet voor de meerderjarigen. Binnen het flexibel aanbodcentrum meerderjarigen wordt in elk individueel besluit aangegeven hoeveel werkingsmiddelen men heeft. Voor alle FAM bedraagt dit ,83 euro. Er worden binnen FAM ,22 personeelspunten ingezet. Van deze personeelspunten kunnen de FAM nog maximaal 10 % omzetten in bijkomende werkingstoelagen. Een exacte personeelskost 2015 kan op dit moment nog niet bepaald worden aangezien het hier om een loonkostendekkende financiering gaat en de afrekeningsdossiers 2015 nog niet verwerkt zijn. Ook hoeveel punten precies werden omgezet naar bijkomende werkingstoelagen is nog niet gekend. Bij het inzetten van persoonsvolgende convenanten is de voorziening vrij om dit budget op te delen in werkingsmiddelen en personeelskosten. De enige stelregel die het VAPH hanteert is dat minimum 80% van dit budget dient ingezet voor personeelskosten. Binnen thuisbegeleiding dient de opdeling van de middelen naar meerderjarigen nog gemaakt. Een definitieve opdeling van werkingskosten en personeelskosten kan dus nog niet worden meegegeven.

4 4. Het besluit inzake besteding van het budget werd principieel goedgekeurd door de Vlaamse regering. Het percentage organisatiegebonden kosten dat de vergunde zorgaanbieder zal ontvangen op basis van de zorggebonden punten is 25,35% op elke ontvangen voucher. Binnen de transitie-oefening zal hetzelfde percentage gehanteerd worden. 5. In 2014 bedroegen de vastgeklikte bijdragen FAM ,90 euro. In 2015 was dit ,41 euro. De personeelstoelagen en werkingstoelagen vormen de brutosubsidie voor de volwassenenzorg. De bijdragen worden in mindering gebracht, wat resulteert in de nettosubsidie. Bij de invoering van de flexibele aanbodcentra voor meerderjarigen werden de bijdragen van het laatste afrekeningsjaar bevroren. Vanuit financiële gegevens van voorzieningen werd een analyse van de huidige kostenstructuur opgemaakt. Deze kostenstructuur bestaat uit zorggebonden personeel (70,91%), organisatiegebonden personeel (14,94%), zorggebonden werkingskosten (11,12%) en organisatiegebonden werkingskosten (3,03%). Hieruit bleek dat macrobudgettair gezien een deel van de personeelskosten wordt betaald door de geïnde bijdragen. Bij het wegvallen van de bijdragen door de overstap naar het systeem van woon- en leefkosten zou ongeveer 30 miljoen euro niet meer geïnd worden, die vandaag wel gebruikt wordt om personeel en dus ondersteuning te financieren. Er zijn echter nog andere (niet-personeelsgebonden) organisatiegebonden werkingskosten (3.03%) buiten personeel. Samen vertegenwoordigt dit ongeveer 45 miljoen euro. Binnen het transitiepad wordt een periode van 4 jaar voorzien om de vergunde zorgaanbieders de gelegenheid te geven om de omslag te maken van het systeem van wettelijke bijdragen naar een systeem waarbij de gebruiker zelf instaat voor de woon en leefkosten. Tijdens deze periode zal het VAPH deze 45 miljoen euro in mindering blijven brengen van de subsidiëring, ten einde een macrobudgettair evenwicht te bewaren. Het VAPH zal deze transitie monitoren. Vergunde zorgaanbieders kunnen tijdelijk nog het systeem wettelijke bijdragen hanteren, maar krijgen ook de mogelijkheid om als sociaal ondernemer hun huidige kostenstructuur te wijzigen. De gap van 45 miljoen euro kan eventueel verkleinen door deze wijzigingen en door de omschakeling naar woon en leefkosten. Tegen 2020 wordt in samenspraak met de werkgeverskoepels en gebruikersorganisaties bekeken of er bijkomende maatregelen moeten genomen worden om de gap van 45 mio euro helemaal weg te werken. 6. Het besluit inzake besteding van het budget is principieel goedgekeurd door de Vlaamse regering. De percentages voor organisatiegebonden kosten en voor beheerskosten (indien je de zorg zelf organiseert) zijn resp. 25,35% en 11,94%. We gaan ervan uit dat de vergunde zorgaanbieder diverse kosten heeft die de individuele persoon met een handicap niet moet dragen of slechts in mindere mate (omkaderend personeel (directie, boekhouding, kwaliteitscoördinator, ), kosten voor milieuwetgeving, voedselveiligheid, welzijn op het werk, ). 7. Om deze kosten in kaart te brengen is er een analyse binnen een aantal voorzieningen, in samenwerking met de werkgeverskoepels, gebeurd. Onder organisatiegebonden personeelskosten wordt verstaan: personeelskosten voor directie, management en beleid, administratie, logistiek klasse 1. Tevens is hierin vervat het logistieke personeel (klasse 2, 3 of 4) dat het onderhoud verzorgt van de werkruimten en gemeenschappelijke lokalen die noodzakelijk zijn voor de organisatiegebonden personeelsleden. Hierin zijn vervat: de brutolonen, rszwerkgever, de eindejaarpremie, vakantiegeld en premies voor de vermelde personeelsleden. Tevens omvat het alle andere aanleunende personeelskosten voor alle personeelsleden (ook de zorggebonden personeelsleden) begrepen in de werkgeversforfait (loonberekening, arbeidsgeneeskunde, arbeidsongevallenverzekering, verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, extra premie vakantiedagen, vergoeding sociaal abonnement, syndicale premie enz.)

5 Onder organisatiegebonden werkingskosten wordt verstaan: de kosten die moeten gemaakt worden om het ondersteuningsaanbod te kunnen voorzien. Het betreft hier hoofdzakelijk die kosten noodzakelijk om het personeel hun functie en taken te laten uitvoeren. De kosten voor de personeelsruimten en de daarbij horende werkingsmiddelen (instrumenten en verbruiksgoederen), communicatiemiddelen, dienstverplaatsingen, de kosten voor VTO-beleid. Het betreft alle bureelruimten en burelen (voor directie, administratie, therapie, coördinatie en stafpersoneel), computers, papier enz.). Hierin zitten niet de investeringsmiddelen voor deze bureelruimtes vervat. Deze middelen konden tot nog toe ten dele via VIPA bekomen worden. In een besluit in voorbereiding zullen de subsidiëringsregels van zowel de zorggebonden als organisatiegebonden personeelspunten geregeld worden. 8. Bij aanvang zal uitgegaan worden van de omzetting vanuit zorg in natura (diensten en voorzieningen) versus omzetting vanuit PAB. We gaan ervan uit dat dit percentage in aanvang hooguit minimaal zal wijzigen. Vervolgens zal het VAPH de evolutie van nabij moeten monitoren. Indien er verhoudingsgewijze meer mensen gebruik gaan maken van cashbudgetten, kunnen er eventueel bijkomende budgetten toegekend worden. Indien er meer mensen gebruik maken van voucher, zal dit moeten gecompenseerd worden door het niet onmiddellijk invullen van vrijgekomen budgetten door uitstroom (overlijden of andere).