Mest met beleid. Adviesgroep Mestbewerking

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mest met beleid. Adviesgroep Mestbewerking"

Transcriptie

1 Mest met beleid Adviesgroep Mestbewerking Fred Stouthart Johan Raap Joop Baltussen Jos van Gastel Mathilde Mollenhorst Minke Lagerwerf Maarten Nederlof Roelof Westerhof

2 Hoofddoel Bodemkwaliteit Schoon & veilig Kostprijs landbouw

3 Onderwerpen Mestmenu Expertpanel Verdienmodel Werkgroepen Gezondheid en Locatiekeuze Actieplan

4 Mestmenu

5 Onderwerp Indicatoren Doelen Benutten dierlijke mest in de landbouw optimaliseren Emissie naar grond- en oppervlaktewater, bodem en lucht minimaliseren (incl. broeikasgassen) Risico's voor volksgezondheid (emissies, geluid, transport en calamiteiten) op acceptabel (laag) Kosten voor mestafzet verlagen 1 Emissies lucht Geur nvt wel wel nvt wel 2 Emissies lucht Ammoniak nvt wel wel nvt wel 3 Emissies lucht Methaan nvt wel nvt nvt wel 4 Emissies lucht Fijnstof (en ziekteverwekkers daarin) nvt wel wel nvt wel 5 Emissies lucht CO2 nvt wel nvt nvt wel 6 Emissies water voldoen aan normen voor lozingen nvt wel nvt nvt wel 7 Emissies water Techniek beperkt risico nvt wel wel nvt wel 8 Emissies water Emissies naar water via uitspoeling en afspoeling nvt wel nvt nvt wel 9 Emissies bodem voorkomen accumulatie verontreinigende stoffen nvt wel wel nvt wel 10 Kwaliteit mestproducten Geen verontreinigingen in mest wel wel nvt wel wel 11 Kwaliteit mestproducten Geen ziektekiemen in mest wel wel wel nvt wel 12 Kwaliteit mestproducten behoud effectieve organische stof wel wel nvt wel wel 13 Kwaliteit mestproducten Mineralengehaltes vooraf bekend bij toepassen wel wel nvt wel wel 14 Energiebalans Uitstoot broeikasgassen nvt wel nvt nvt wel 15 Verkeersbewegingen Aantal verkeersbewegingen nvt wel wel nvt wel 16 Verkeersveiligheid goedgekeurd verkeersplan nvt nvt wel nvt wel 17 Professionaliteit Landschappelijke inpassing Passend binnen landschapsplan nvt nvt nvt nvt wel 18 bedrijfsvoering Professionaliteit Voldoen aan vergunning nvt wel wel nvt wel 19 bedrijfsvoering Professionaliteit Opleidingsniveau werknemers nvt wel wel nvt wel 20 bedrijfsvoering Professionaliteit Omgevingsmanagement nvt wel wel nvt wel 21 bedrijfsvoering Professionaliteit Nalevingsgedrag omgevingsvergunning nvt wel wel nvt wel 22 bedrijfsvoering Robuustheid gekozen technieken nvt wel wel nvt wel Maatschappelijk draagvlak, sociale cohesie en onderling vertrouwen

6

7 Expertpanel Taken Verzamelen en beoordelen kentallen voor modellen vergunningverlening à verplichte metingen n.a.v. vergunningen Meetprogramma voor emissies en immissies BBT document maken en actueel houden Onderzoek naar samenstelling mest en ontwerp betere technieken om emissies te voorkomen Database ontwikkelen (& laten beheren door Omgevingsdienst) Logistieke knelpunten? Samenstelling WUR (landbouw en milieu, bodem, water) Adviesbureau SGS / Bureau Blauw GGD Mestexpert Model en data expert Transport (Cumela / TLN)

8 Verdienmodel mestbewerking Kosten EUR 20,- per ton drijfmest af boerderij 10 cent per kilogram geslacht gewicht 2,3 varkens per jaar, 214 kg geslacht gewicht (93 kg /varken) 2,3 varkens produceren 1,1 ton drijfmest à EUR 22,- EUR 8-10,- per ton acceptabel voor veehouders? Stel 60% mestproductie bewerken (P overschot) Gat in verdienmodel: EUR miljoen per jaar EUR 50,- / 60,- per inwoner van Brabant 2% van toegevoegde waarde agribusiness Brabant

9 Alternatieven Minder mest produceren in Brabant à veedichtheid Anders mest produceren (stalsystemen) Belang varkenshouderij fte s (veehouderij) fte s (slachters, stallenbouwers, ) 1,5% van de NL economie

10 Toetsingskader gezondheid en mestbewerking Aparte werkgroep (Henk Jans, Joop Baltussen, Jan Hoevenaars, Marc Pijnenburg, Heleen Prinsen) Hulpmiddel voor vergunningverleners (Provincie, gemeenten, OD n) Volksgezondheid optimaal in procedure Brengt blootstellingsroutes in kaart Beschrijft per route aard en omvang risico s gezondheid in beeld Prioriteren Beschikbare ontbrekende kennis in beeld

11 Logistieke knelpunten Voorgestelde lijn Eerste bewerking op veehouderij bedrijf à volume verkleining Verder bewerking op bedrijventerrein Verkenning door omgevingsdiensten In Noord-Oost en West geen probleem op beperkt aantal cases na Zuid-Oost wordt nu verkend.

12 Projecten actieplan 1. Mest emissie arm maken 2. Vakmanschap en omgevingsmanagement 3. Stimuleren koplopers 4. Vergunningverlening en handhaving (waaronder BBT) 5. Marktonderzoek, productontwikkeling en verkoop 6. Locatiekeuze en transport

13 1) Mest emissie arm maken Monovergister op bedrijf kan overlast en risico s door emissies beperken Gesloten systeem en doelmatige ontgeuringsinstallatie (onderhoud) Meningen verdeeld over inpasbaarheid bedrijfsvoering Dure oplossing (EUR per bedrijf). Kwaliteit digestaat Alternatief: mest afvoeren van het bedrijf voor het bederf begint en centraal behandelen Einddoel scheiden van urine en faeces aan de kont Stalsystemen

14 2) Vakmanschap en omgevingsmanagement Opleidingen en zorgvuldig werken Communicatie over onderhoud en calamiteiten Controles en nalevingsgedrag openbaar Dimensies installaties

15 3) Stimuleren koplopers Slechte voorbeelden krijgen veel aandacht Opgeloste problemen krijgen geen aandacht à bedrijfsleider! Vraag aan dialoog: maak een top 10 koplopers Wat maakt ze succesvol? Hoe kunnen anderen dit ook gaan doen? Het Gilde van Mestbehandelaars?

16 4) Vergunningverlening en handhaving Inpandig werken Beter ontwerp installaties door verbeteren vergunningverlening Betere modellen om aanvragen te beoordelen Bepalen bronsterkte (emissies) Kentallen emissies van grote mestbewerkers à meetprogramma en vergunningen Technieken beter aanpassen aan samenstelling mest (welke componenten zijn bepalend voor overlast en risico s) à onderzoeken mestsamenstelling Best Beschikbare Technieken beschrijven + beoordelen nieuwe technieken Immissie (depositie) meetnet opzetten gericht op kentallen vergunningen Bijhouden technische ontwikkeling meettechnieken

17 5) Marktonderzoek, productontwikkeling en verkoop Kwaliteit Mineralen concentraat > 10% N, < 1% K en 0% P (Luesink et al, 2016) à nu rond 1% N Max 60-80% van de prijs van kunstmest (Uenk et al., 2012) Uitgangspunt: goed voor bodem en omgeving Europees stikstofoverschot 50% varkensmest verwerken tot mineralenconcentraat kan tot 20% N- kunstmest besparen (cijfers voor NL, PBL, 2011 (ISBN )

18 Stikstofoverschot in EU European Environment Agency Groen: behoefte aan fosfor Rood: overschot aan fosfor Luesink et al, 2016

19 6) Locatiekeuze en transport Ruimtegebruik installaties à 80 ha 20 miljoen ton mest per jaar (van alle varkens en runderen, CBS 2013) Inclusief inpassen en parkeren 200 ha Vervoer à 30 vervoersbewegingen per dag Voor een gemiddelde mestverwerker van ton mest per jaar, 90% zwaar verkeer

20 Projecten actieplan 1. Mest emissie arm maken 2. Vakmanschap en omgevingsmanagement 3. Stimuleren koplopers 4. Vergunningverlening en handhaving (waaronder BBT) 5. Marktonderzoek, productontwikkeling en verkoop 6. Locatiekeuze en transport

21 Discussie Welke actieplannen zou jij als eerste aanpakken? Wat moet de provincie beslist regelen? Wat moet er niet gebeuren?

Mest met beleid. Adviesgroep Mestbewerking

Mest met beleid. Adviesgroep Mestbewerking Mest met beleid Adviesgroep Mestbewerking Fred Stouthart Johan Raap Joop Baltussen Jos van Gastel Mathilde Mollenhorst Minke Lagerwerf Maarten Nederlof Roelof Westerhof Hoofddoelen Bodemkwaliteit Schoon

Nadere informatie

Mest met beleid. Rapport van het Expertteam Mestbewerking

Mest met beleid. Rapport van het Expertteam Mestbewerking Mest met beleid Rapport van het Expertteam Mestbewerking 1. Managementsamenvatting Dit biedt zicht op een beter verdienmodel: minder kosten voor mest en goedkopere en eenvoudiger te beheren stalsystemen.

Nadere informatie

Mestverwerking MACE in Landhorst. Henk Jans, arts MG, MMK 3 juli 2014

Mestverwerking MACE in Landhorst. Henk Jans, arts MG, MMK 3 juli 2014 Mestverwerking MACE in Landhorst Henk Jans, arts MG, MMK Introductie Rol van de GGD: toelichting op risico s mestverwerkingsbedrijf MACE nav vragen van werkgroep MACE en andere betrokkenen, besproken tijdens

Nadere informatie

Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu?

Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu? Kennisdag emissies, vergroening en verduurzaming in de landbouw Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu? Mark Heijmans 2 december 2014 Het speelveld: schaken op meerdere borden Opzet

Nadere informatie

Méér uit mest halen Stand van zaken anno 2017

Méér uit mest halen Stand van zaken anno 2017 Méér uit mest halen Stand van zaken anno 2017 Jaap Uenk DOFCO BV, Twello VAB, 5 oktober 2017 Inhoud Introductie Opties op bedrijfsniveau Mestmarkt in Nederland Export van onbehandelde mest Stand van zaken

Nadere informatie

Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018

Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018 Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018 Aanleiding De provincie Noord Brabant en de regio s Zuidoost en Noordoost Brabant vinden het belangrijk om de handen in één

Nadere informatie

Oplossing mestafzet voor de veehouderij in De Liemers

Oplossing mestafzet voor de veehouderij in De Liemers Oplossing mestafzet voor de veehouderij in De Liemers Presentatie Ing. Jaap Uenk MAB LTO Noord afdeling De Liemers, 3 november 2010 Inhoud presentatie Ontwikkeling mestsituatie in Nederland Ontwikkeling

Nadere informatie

Verslag dialoog nieuw mestbeleid. Tweede deel

Verslag dialoog nieuw mestbeleid. Tweede deel Verslag dialoog nieuw mestbeleid In Noord-Brabant Tweede deel 31 oktober 2016 INHOUD Verantwoording 1 Samenvatting 2 1. De dialoog 5 2. Mest met beleid 8 3. Locaties mestbewerking 13 4. Toetsingskader

Nadere informatie

Mestverwerking in De Peel

Mestverwerking in De Peel Mestverwerking in De Peel Mestverwerking Jan van Hoof, Jeanne Stoks, Wim Verbruggen Maart 2012 Agenda Doel van de avond Wat is mest? Wat is het mestprobleem? Waar komt mest vandaan? Hoeveel mest is er?

Nadere informatie

Volksgezondheid en veehouderij

Volksgezondheid en veehouderij VNG bijeenkomst landelijk gebied en gezondheid 14 september 2016 Volksgezondheid en veehouderij Handelingsperspectieven? Inhoud Werkprogramma regio Zuidoost-Brabant Uitkomsten VGO en Endotoxinen onderzoeken

Nadere informatie

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 GroenLinks Bronckhorst Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 Waarom co-vergisten Omdat de meststoffenwet veehouders verplicht de overtollige (mineralen in de) mest te ver(be)werken

Nadere informatie

Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij

Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij Fred Stouthart Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij Symposium 13 maart 2019 Verspreiding stoffen uit stallen 2 Veehouderij en volksgezondheid VGO 1, 2, 3 meer luchtwegklachten

Nadere informatie

Workshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs

Workshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Workshop Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Programma Welkom en opening Introductie mestverwerking MVI s Achtergronddocument:

Nadere informatie

Visie op mestbewerking

Visie op mestbewerking Visie op mestbewerking Definitief concept 26 april 2018 Werkgroep mestbewerking NO en ZO-Brabant pagina 1 van 9 1 Vooraf Deze notitie geeft een gezamenlijke visie van de Brabantse gemeenten en de provincie

Nadere informatie

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout Communicatie: we hebben wat uit te leggen Waarom nu? We bereiden een Milieu Effect Rapportage-aanmeldnotitie voor om een alternatief

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Fijnstof. Jos van Lent, provincie Noord Brabant

Informatiebijeenkomst Fijnstof. Jos van Lent, provincie Noord Brabant Informatiebijeenkomst Fijnstof Jos van Lent, provincie Noord Brabant Overzicht presentatie Omvang problematiek Brabantse aanpak Saneringsopgave Voorkomen nieuwe overschrijdingen Voorlichting & stimulering

Nadere informatie

Mestmarkt en mestverwerking

Mestmarkt en mestverwerking Mestmarkt en mestverwerking Jaap Uenk DOFCO BV, Twello VAB, 22 september 2015 Inhoud Introductie Stand van zaken mestverwerking (Technieken, producten, markten en capaciteit) (8) Waarom is verwerking nog

Nadere informatie

Mesdag Zuivelfonds NLTO

Mesdag Zuivelfonds NLTO Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit

Nadere informatie

Bio-industrie in de Peel. L. Reijnders

Bio-industrie in de Peel. L. Reijnders Bio-industrie in de Peel L. Reijnders Intensieve veehouderij/mestproblemen Fijn stof: vergroot kans op ziekten ademhalingsorganen & hartvaatziekten Ziektekiemen (in toegenomen mate resistent tegen antibiotica:

Nadere informatie

Film. &feature=share&list=plqpenng0hbqmkd3ixz Yal6iHYNX-hz96s

Film.     &feature=share&list=plqpenng0hbqmkd3ixz Yal6iHYNX-hz96s KringloopWijzer Film www.mijnkringloopwijzer.nl http://www.youtube.com/watch?v=zs_8vp7syem &feature=share&list=plqpenng0hbqmkd3ixz Yal6iHYNX-hz96s Opbouw Mestbeleid (generiek -> specifiek) BEX -> KringloopWijzer

Nadere informatie

Statenvoorstel 50/16 A

Statenvoorstel 50/16 A Statenvoorstel 50/16 A Voorgestelde behandeling Procedurevergadering : 13 juni 2016 PS-vergadering : Wordt ingevuld door de griffie Onderwerp Brabants mestbeleid Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant

Nadere informatie

Mest, mestverwerking en wetgeving

Mest, mestverwerking en wetgeving Mest, mestverwerking en wetgeving Harm Smit Beleidsmedewerker Economische Zaken, DG AGRO Inhoud Feiten en cijfers. Huidig instrumentarium. Visie op mestverwerking en hoogwaardige meststoffen Toekomstig

Nadere informatie

Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2017

Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2017 Indicator 12 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Vooral via krachtvoer en kunstmest

Nadere informatie

Mestsituatie en de verwerkingsplicht Gelderse Vallei en Utrechts zandgebied

Mestsituatie en de verwerkingsplicht Gelderse Vallei en Utrechts zandgebied Mestsituatie en de verwerkingsplicht Gelderse Vallei en Utrechts zandgebied Jaap Uenk DOFCO Beheer BV, Ruurlo, 27 februari 2014, Barneveld j.uenk@dofco.nl INHOUD Introductie Mest- en mineralensituatie

Nadere informatie

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen

Nadere informatie

Nutriëntenoverschotten in de landbouw,

Nutriëntenoverschotten in de landbouw, Indicator 4 april 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds 2006, het jaar waarin het

Nadere informatie

Stikstof- en fosfaatbalans voor landbouwgrond,

Stikstof- en fosfaatbalans voor landbouwgrond, Indicator 4 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het overschot voor landbouwgrond

Nadere informatie

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk

Nadere informatie

Mestbeleid in Nederland

Mestbeleid in Nederland Mestbeleid in Nederland Harm Smit Senior beleidsmedewerker Ministerie van Economische Zaken, DG AGRO Inhoud 1. Mest van Nederland a. Productie b. Gebruik 2. Beleidsontwikkelingen a. Vijfde Actieprogramma

Nadere informatie

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Innovatieve mestverwerking op de boerderij Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op

Nadere informatie

Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw,

Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw, Indicator 24 October 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De sector land- en tuinbouw

Nadere informatie

Emissies door de zeescheepvaart,

Emissies door de zeescheepvaart, Indicator 26 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het betreft hier de feitelijke

Nadere informatie

Duurzame stallen,

Duurzame stallen, Indicator 15 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Begin 2016 bedroeg het aandeel

Nadere informatie

Kansen voor mestscheiding

Kansen voor mestscheiding Kansen voor mestscheiding Studiemiddag Inagro 29 maart 2012 Gerjan Hilhorst Livestock Research De Marke Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen

Nadere informatie

Statenmededeling. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant

Statenmededeling. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant Statenmededeling Onderwerp Mestbewerking in Noord-Brabant Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant Aanleiding In maart 2014 hebben

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Directie en Biodiversiteit Bezoekadres Bezuidenhoutseweg

Nadere informatie

Verwerken van (groene) biomassa en mest:

Verwerken van (groene) biomassa en mest: Verwerken van (groene) biomassa en mest: kan dat samen? Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie CUMELA Nederland Sector: 3.000 ondernemers 30.000 medewerkers Jaaromzet 4 miljard Cumelabedrijven:

Nadere informatie

Statenmededeling. Stand van zaken omtrent mestbewerking in Noord-Brabant. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant,

Statenmededeling. Stand van zaken omtrent mestbewerking in Noord-Brabant. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Statenmededeling Onderwerp Stand van zaken omtrent mestbewerking in Noord-Brabant. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van de stand van zaken omtrent mestbewerking in Noord-Brabant. Aanleiding

Nadere informatie

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank Verhoeven Verstand van het platteland! Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid! Zo verkopen we de melk Wat is duurzame melk? Blije koeien:

Nadere informatie

Werkveld Landbouw & Natuur

Werkveld Landbouw & Natuur Werkveld Landbouw & Natuur Betreft: Door: Voorlopige Leidraad regionale mestverwerking Hans Corsten/Irma Schmitz Datum: 15 december 2015 Inleiding In Nederland wordt meer mest geproduceerd dan op het land

Nadere informatie

Biobased economy in het Groene Hart

Biobased economy in het Groene Hart Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken

Nadere informatie

ZERO-STAL EMMISSIEVRIJ STALSYSTEEM

ZERO-STAL EMMISSIEVRIJ STALSYSTEEM ZERO-STAL EMMISSIEVRIJ STALSYSTEEM Nederlandse varkenshouders zijn goed in hun vak. De afgelopen jaren heeft dat geleid tot een steeds hogere productie, meer biggen per zeug, meer varkens per stal en zelfs

Nadere informatie

Volksgezondheid en veehouderij: handelingsperspectieven

Volksgezondheid en veehouderij: handelingsperspectieven Fred Stouthart Volksgezondheid en veehouderij: handelingsperspectieven Studiedag Hekkelman, Doorn, 3 november 2016 Zijn we uit een droom wakker geworden. We dachten dat de lucht in het buitengebied schoon

Nadere informatie

Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw,

Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, 1990-2009 Indicator 19 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer

Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Inhoud Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Wim van Dijk PPO, Lelystad Keuze dierlijke mestproducten Dekking PK-behoefte Kunstmestaanvoer Bodemvruchtbaarheid Organische stof Bijdrage dierlijke

Nadere informatie

De KringloopWijzer & bodem

De KringloopWijzer & bodem De KringloopWijzer & bodem Arnold Froklage Agrifirm Exlan 16-7-2015 Zwolle Agenda Achtergrond mestbeleid De KringloopWijzer Resultaten Vruchtbare Kringloop Achterhoek Vragen test Produceren binnen milieurandvoorwaarden

Nadere informatie

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Het verbeteren van de waterkwaliteit; de rol van de landbouw Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Broos Water BV Als praktijkgericht kennis- en adviesbureau werken wij aan

Nadere informatie

Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector

Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector Symposium Innoplus Het Kippenparadijs Patrick Herijgers 14/11/2017 Geel Carl De Braeckeleer 21/11/2017 Tielt Grote veranderingen omgevingsvergunning? Bepaalde

Nadere informatie

Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs. Jaap Schröder

Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs. Jaap Schröder Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs Jaap Schröder Inhoud Bodemkwaliteit NP-Verliezen, gebruiksnormen, isokwanten Wijzigingen a.g.v. 5e NL Actieprogramma Nitraatrichtlijn Schadebeperking Equivalente

Nadere informatie

5-3-2012. Mestverwerking in Nederland. Wat doet de afdeling Milieu: Kunstmestvervanging door stikstof uit mest. Waarom mestverwerken?

5-3-2012. Mestverwerking in Nederland. Wat doet de afdeling Milieu: Kunstmestvervanging door stikstof uit mest. Waarom mestverwerken? Mestverwerking in Nederland Wat doet de afdeling Milieu: Wageningen, 6 maart 2012 Fridtjof de Buisonjé, Afdeling Milieu gasvormige emissies, fijnstof, emissiearme huisvestingssystemen; bodemkwaliteit,

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden

Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden Programma 20.00 uur inloop 20.15 uur welkom door wethouder Martens presentaties van Fred Stouthart (OZOB) en Renske Nijdam (GGD) over geur, fijnstof

Nadere informatie

Mestscheiding Annelies Gorissen

Mestscheiding Annelies Gorissen Mestscheiding Annelies Gorissen 16/05/2017, Kinrooi Dunne fractie Rijk aan N & K Drijfmest Rijk aan N, P en K Mestscheider Dikke fractie Rijk aan P Waarom scheiden? Beperken mestafvoer: concentreren van

Nadere informatie

Stand van zaken duurzaam veehouderijbeleid. 5 november 2013

Stand van zaken duurzaam veehouderijbeleid. 5 november 2013 Stand van zaken duurzaam veehouderijbeleid 5 november 2013 Inhoud Rijksoverheid provincie Noord Brabant Beleid Oirschot Toetsingsinstrument gezondheid bij veehouderijen Beleid rijksoverheid Dierrechten/mestoverschot

Nadere informatie

Mestverwaarding bij Twence

Mestverwaarding bij Twence Mestverwaarding bij Twence Inhoud presentatie Urgentie Locatiekeuze (waarom Elhorst-Vloedbelt) Techniek Milieu en veiligheid Stand van zaken / communicatie Samenvatting 2 Urgentie Urgentie Sinds 1 januari

Nadere informatie

Nutriëntenoverschotten in de landbouw,

Nutriëntenoverschotten in de landbouw, Indicator 4 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Tussen 2006, het jaar waarin het

Nadere informatie

Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken

Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken Excursie endotoxinen 21-10-10 Mart Smolders Bedrijfsleider VPB Sterksel Deelnemer netwerk stof tot nadenken Netwerk Stof tot nadenken Initiatief van en

Nadere informatie

Mestverwerkingspercentages 2016; CDM-advies

Mestverwerkingspercentages 2016; CDM-advies Themamiddag Mestverwerking in Nederland Wageningen, 03-09-2015 Mestverwerkingspercentages 2016; CDM-advies Oene Oenema Wageningen University Alterra Opdracht ministerie EZ aan CDM Wetenschappelijk onderbouwd

Nadere informatie

Intensieve veehouderij en. hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus

Intensieve veehouderij en. hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus Intensieve veehouderij en gezondheid hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus 14 februari 2012 Historie 1997/98: varkenspest: virus

Nadere informatie

Uitslag KringloopWijzer

Uitslag KringloopWijzer Uitslag KringloopWijzer Bedrijfspecifieke excretie melkvee Bedrijfs-kringloopscore Jaaropgave : 2014 Omschrijving : plomp 2014 feb15 Naam veehouder : Plomp Agro Vof Straat + huisnummer : Geerkade 10 Postcode

Nadere informatie

Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,

Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2016 Indicator 27 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Mestverwerkingscapaciteit 2015

Mestverwerkingscapaciteit 2015 Landelijke inventarisatie Mestverwerkingscapaciteit 2015 Open innovatiedagen VIC Sterksel 19 juni 2015 Jos van Gastel Presentatie Waarom, wie, hoe Resultaten enquête Ontbrekende informatie Voorlopig beeld

Nadere informatie

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie! Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk!? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari 2017 Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Ruwvoerproductie en economie! KLW Actualiteit: Managementinstrument

Nadere informatie

Er zijn veel onzekerheden omtrent mogelijke emissies van mestverwerkingsinitiatieven zoals microorganismen,

Er zijn veel onzekerheden omtrent mogelijke emissies van mestverwerkingsinitiatieven zoals microorganismen, Inspraak GGD mestdialoog, 11-4-2016 De GGD is gevraagd mee te denken in de mestdialoog van de Provincie Brabant. Daarin heeft zij mondeling haar zorgen geuit wat betreft gezondheid van omwonenden van mestverwerkers.

Nadere informatie

Veehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

Veehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid Veehouderij & Gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 13 januari 2015 Wat ga ik vertellen? Gezondheid & veehouderij Mogelijkheden om gezondheid mee te wegen in de discussie veehouderij Casus

Nadere informatie

Bio-energie en een milieuvergunning?

Bio-energie en een milieuvergunning? Bio-energie en een milieuvergunning? Henkjan Schutte Senior medewerker milieu / specialist afvalstoffen hj.schutte@overijssel.nl Inhoud presentatie WM / Wabo Bevoegde gezag Route tot vergunning MER Milieuvergunning

Nadere informatie

INGEKOMEN GEMEENTE BERGEIJK 3 OKT Afd Kopie aan

INGEKOMEN GEMEENTE BERGEIJK 3 OKT Afd Kopie aan 16IK003394 College van B&W (verzendlijst) Afd Kopie aan INGEKOMEN GEMEENTE BERGEIJK 3 OKT. 2016... t Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC 's-hertogenbosch Telefoon (073) 681 28 12 Fax (073) 614 11 15 info@brabant.nl

Nadere informatie

Resultaten KringloopWijzers 2016

Resultaten KringloopWijzers 2016 Resultaten KringloopWijzers 2016 7 september 2017 Gerjan Hilhorst WLR - De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu EU beleid: beperken verliezen uit landbouw Streven:

Nadere informatie

6. dat de resultaten van het landelijk vervolgonderzoek in de loop van 2017 worden verwacht;

6. dat de resultaten van het landelijk vervolgonderzoek in de loop van 2017 worden verwacht; AMENDEMENT Raadsvergadering 11 mei 2017 Onderwerp: Omgevingsvisie 1.0 (R2017.040) Amendement raadsfractie PRO5 Overwegingen raadsfractie PRO5: 1. dat de raad in de vergadering van 15 december 2016 een

Nadere informatie

Achtergronden Koeien & Kansen - KringloopWijzer

Achtergronden Koeien & Kansen - KringloopWijzer Achtergronden Koeien & Kansen - KringloopWijzer Achtergrond BEX (Koeien &Kansen) Samenwerking binnen K&K Voorgesteld mestbeleid NL- EU Samen inspelen op ontwikkelingen uit markt en maatschappij Kringloop

Nadere informatie

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015 Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015 Indicator 2 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Melkveehouderij in Nederland sector en actuele ontwikkelingen. 4 september 2017 Livestock Research

Melkveehouderij in Nederland sector en actuele ontwikkelingen. 4 september 2017 Livestock Research Melkveehouderij in Nederland sector en actuele ontwikkelingen Introductie Agrotechnologie Maarten Vrolijk 4 september 2017 Livestock Research NL melkveehouderij Cijfers en prestaties Duurzaamheid (Systeem)

Nadere informatie

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2016

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2016 Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2016 Indicator 1 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

KringloopWijzer. BEC de koolstofkringloop bedrijfsspecifiek in beeld Michel de Haan & Roselinde Goselink

KringloopWijzer. BEC de koolstofkringloop bedrijfsspecifiek in beeld Michel de Haan & Roselinde Goselink KringloopWijzer BEC de koolstofkringloop bedrijfsspecifiek in beeld Michel de Haan & Roselinde Goselink de KringloopWijzer Overeenkomst KringloopWijzer: bedrijf scoren 1. - voeding/excretie N, P 2. -

Nadere informatie

Mineralenmanagement en economie. Jaap Gielen Specialist melkveehouderij

Mineralenmanagement en economie. Jaap Gielen Specialist melkveehouderij Mineralenmanagement en economie Jaap Gielen Specialist melkveehouderij Mineralenmanagement en economie Als maatregelen goed zijn voor het sluiten van de kringloop, zijn ze dan ook goed voor het vullen

Nadere informatie

Dierlijke mest. Inleiding

Dierlijke mest. Inleiding 054 1 Dierlijke mest Inleiding Dierlijke mest is afkomstig van de veehouderij, waar met name runderen, varkens en kippen worden gehouden voor menselijke consumptie in binnen- en buitenland. Door de sterke

Nadere informatie

Koeien & Kansen Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl Koeien & Kansen

Nadere informatie

Landbouwkundige en milieukundige trends akkerbouw in relatie tot 6 e AP Nitraatrichtlijn

Landbouwkundige en milieukundige trends akkerbouw in relatie tot 6 e AP Nitraatrichtlijn Landbouwkundige en milieukundige trends akkerbouw in relatie tot 6 e AP Nitraatrichtlijn Gerard Velthof Meststoffenwet Implementatie van de Nitraatrichtlijn: Minder dan 50 mg nitraat per l in grond- en

Nadere informatie

Ammoniak en broeikasgassen

Ammoniak en broeikasgassen Ammoniak en broeikasgassen Verdere reductie mogelijk? 27 november 2012, Karin Groenestein AOC Terra Cursus Milieu in de veehouderij http://www.cio-scholen.nl/lesmateriaal_lachgas.htm Globe Al Gore: Breng

Nadere informatie

Mestbeleid 2014 begint nu

Mestbeleid 2014 begint nu Mestbeleid 2014 begint nu Kees van Ham DLV Intensief Advies BV 06 26 54 80 10 k.van.ham@dlv.nl Mestbeleid 2014 Programma: Nieuwe beleid Productie Nederland Gebruiksnormen fosfaat en stikstof Verwerkingsplicht

Nadere informatie

Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen. Oene Oenema Wageningen University, Alterra

Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen. Oene Oenema Wageningen University, Alterra Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen Oene Oenema Wageningen University, Alterra Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen Oene Oenema Wageningen University Alterra Nationaal Mestcongres

Nadere informatie

Ammoniakemissie door de land- en tuinbouw,

Ammoniakemissie door de land- en tuinbouw, Indicator 15 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de periode 1990-2014 zijn

Nadere informatie

Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen

Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen MTS vd Lageweg Hendrikus van de Lageweg 1 Inhoud MTS vd Lageweg Mestplaatsing veehouderij sectoren / sector belang Doelen Wat

Nadere informatie

ALGEMEEN. 1. Projecttitel Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en kunstmesttypen. 2. Programmatitel -

ALGEMEEN. 1. Projecttitel Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en kunstmesttypen. 2. Programmatitel - ALGEMEEN 1. Projecttitel Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en kunstmesttypen 2. Programmatitel - 3. Onderzoeks-/projectleider en trekker instituut Wageningen UR Livestock Research:

Nadere informatie

Mestinjectie levert niet het beoogde resultaat. Paul Blokker

Mestinjectie levert niet het beoogde resultaat. Paul Blokker Mestinjectie levert niet het beoogde resultaat. Paul Blokker Vanaf 15 februari 2010 is het zo ver. Dertig veehouders van de Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM) mogen dan in een tweejarige praktijkproef

Nadere informatie

Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC),

Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), 1990-2009 Indicator 26 mei 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Met welke maatregelen kunt u ook in 2015 goede snijmaïs verbouwen?

Met welke maatregelen kunt u ook in 2015 goede snijmaïs verbouwen? Met welke maatregelen kunt u ook in 2015 goede snijmaïs verbouwen? Jaap Schröder, Wageningen UR Inhoud Wat is er anders vanaf 2015? Bedreigt dat de bodemkwaliteit en opbrengst? Zo ja, zijn er maatregelen

Nadere informatie

ISP. Studiedag leraars van land- en tuinbouwscholen. 20 december 2016

ISP. Studiedag leraars van land- en tuinbouwscholen. 20 december 2016 Emissies @ ISP Studiedag leraars van land- en tuinbouwscholen 20 december 2016 Wat is ISP? Projectwerking Advieswerking The big four Fijn stof Geur Ammoniak Broeikasgas Fijn stof Geur Ammoniak Broeikasgas

Nadere informatie

Ruimtelijke impact fijn stof bij veehouderijen

Ruimtelijke impact fijn stof bij veehouderijen Ruimtelijke impact fijn stof bij veehouderijen VNG Studiedag: Naar een beter buitengebied 9 maart 2017 (Eindhoven) Frank Toemen (OddV) en Regina Jansen (Ede) Wat vertellen we? Schets problematiek regio

Nadere informatie

In de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld.

In de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld. Achtergrondinformatie voor achterbanberaad milieubeleid regio Eemsdelta Het milieubeleid omvat veel onderwerpen. Teveel om in één keer allemaal te behandelen. Op basis van onze ervaringen in de regio en

Nadere informatie

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West.

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Wim Honkoop Begeleiding 35 individuele melkveehouders. Al ruim 3 jaar actief in het opstellen en optimaliseren van Kringloopwijzer resultaten.

Nadere informatie

Emissies naar lucht door de energievoorziening,

Emissies naar lucht door de energievoorziening, Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van vrijwel alle belangrijke

Nadere informatie

Transitie Zorgvuldige Veehouderij 2020. Deel 3: Wat moet je weten? Vooral voor degenen die een gesprek aangaan met de ondernemer!

Transitie Zorgvuldige Veehouderij 2020. Deel 3: Wat moet je weten? Vooral voor degenen die een gesprek aangaan met de ondernemer! Transitie Zorgvuldige Veehouderij 2020 Deel 3: Wat moet je weten? Vooral voor degenen die een gesprek aangaan met de ondernemer! Programma Opening en Terugblik Verordening ruimte (waaronder normen geur

Nadere informatie

TOPSURFLAND. 1. Waterschappen

TOPSURFLAND. 1. Waterschappen TOPSURFLAND Hieronder wordt beschreven wat de toegevoegde waarde is van Topsurf voor de samenleving en wat de effecten zijn van het gebruik van Topsurfland voor alle belanghebbenden. 1. Waterschappen De

Nadere informatie

Voor het eerste deel van de studie (Rapport I) werd met behulp van een enquête informatie en data verkregen van mestexperts uit de Europese Unie.

Voor het eerste deel van de studie (Rapport I) werd met behulp van een enquête informatie en data verkregen van mestexperts uit de Europese Unie. Rapport I: Inventarisatie van de mestverwerkingactiviteiten in Europa Voor het eerste deel van de studie (Rapport I) werd met behulp van een enquête informatie en data verkregen van mestexperts uit de

Nadere informatie

25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu?

25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? 25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? Resultaten van systeemonderzoek Bodemkwaliteit op Zand van WUR proeflocatie Vredepeel 24 januari 2019, Janjo de Haan, Marie Wesselink, Harry Verstegen

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide, stikstofoxiden

Nadere informatie

Landelijke inventarisatie export en verwerking dierlijke mest 2018

Landelijke inventarisatie export en verwerking dierlijke mest 2018 Landelijke inventarisatie export en verwerking dierlijke mest 2018 Fosfaat: overschot, export en verwerking 2017 Stikstof: overschot, export en verwerking 2017 Mestbewerkingsinstallaties Ontwikkelingen

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide (CO

Nadere informatie

De NMV, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond is een belangenorganisatie voor en door melkveehouders.

De NMV, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond is een belangenorganisatie voor en door melkveehouders. Aan de leden van de Provinciale Staten in Noord-Brabant Brabantlaan 1 5216 TV s-hertogenbosch Nederlandse Melkveehouders Vakbond Krachtighuizerweg 28 3881 PD PUTTEN Tel.: 06 213 22 313 E-mail: info@nmv.nu

Nadere informatie