Hoe zien onze verladers, logistieke dienstverleners en expediteurs de toekomst van de logistiek?

Transcriptie

1 Hoe zien onze verladers, logistieke dienstverleners en expediteurs de toekomst van de logistiek? In samenwerking met het BAFI (Belgian Airfreight Institute), Febetra, OTM, VEA en het VIB, organiseerden wij in februari 2016 een onderzoek naar de toekomst van de logistiek zoals die gepercipieerd wordt door verladers, logistieke dienstverleners en vervoerders via alle transportwegen. Het was onze bedoeling te vernemen hoe betrokken partijen staan tegenover de nieuwe verplichtingen die op ons af komen en hoe zij de toekomst van de sector in het algemeen beoordelen. Wat houdt de sector bezig en waar liggen de betrokken partijen niet wakker van? De resultaten van dit onderzoek zijn deels voorspelbaar maar in enig opzicht toch ook verrassend. Het belang van transport en logistiek Het belang van de logistiek kan nauwelijks onderschat worden. Het is als sector één van de grootste werkgevers van het land. De economische en sociale impact is enorm. Niet alleen de bevrachters, luchthavens, havenbedrijven, transporteurs maken deel uit van deze keten, maar ook vele bedrijven die een specifieke afdeling logistiek hebben met betrekking tot aankoop, verkoop en distributie. De sector vertegenwoordigt in Europa 7 à 14 procent van het bruto nationaal product. Bekijken we het vanuit het gezichtsveld afgewerkt product dan gaat 10 à 15 procent van de kost van een product naar de logistiek. Volgens de logistieke prestatie-index liggen 7 van de 10 landen die het beste scoren op logistiek gebied in Europa. Op nummer 3 staat België en bovenaan de lijst staat Duitsland (World Bank, 2014). Het loont dus echt wel de moeite om meer kennis van deze sector te hebben en vooral: hoe kijken de betrokken partijen naar de toekomst van deze sector. Wie waren de deelnemers aan de enquête? 14,8% Verladers 41,2% Logistieke dienstverleners (3PL, Expediteur, Servicebedrijf) 44,0% Vervoerders (weg, water, spoor of lucht) Het merendeel waren bedrijven met max. 20 werknemers (43,5%). Bedrijven met 21 tot 50 werknemers (15,7%), tot 250 werknemers (19,8%) en grote bedrijven met meer dan 250 werknemers waren met 21,1% vertegenwoordigd. Zij waren haast allemaal op een of andere manier actief in nationaal, internationaal of intercontinentaal transport. 1

2 1.Hoe kijkt de sector aan tegen de nieuwe regelgevingen? Op 1 mei 2016 treedt de nieuwe Europese douanewetgeving in voege. Wat is het verwachtingspatroon van de sector? Het merendeel heeft hierover geen mening of vermoedt geen of weinig invloed op de bedrijven (59,3%). Anderen vinden de procedures complexer (8,6%) of vinden de douaneprocessen eenvoudiger (20,5%) of een verbetering (11,2%). Een groot deel (29,9%) vindt dat er meer voordelen voor AEO gecertificeerde bedrijven zijn (Authorized Economic Operator). Vooral de logistieke dienstverleners en vervoerders die Europees en/of intercontinentaal vervoeren en meer dan 250 werknemers in dienst hebben zien in grote mate de voordelen voor AEO gecertifieerde bedrijven, door een toegenomen vereenvoudiging van de douaneprocessen. Op 1 juli 2016 wordt de weging van exportcontainers verplicht. Welke invloed heeft dit op de werking binnen de sector? 48,2% Geen invloed want ik ga ervan uit dat de container in de haven wordt gewogen 18,3% Beperkte invloed 29,9% Grote invloed want dit wordt een meerkost 15,3% Grote invloed want ik zal zelf instaan voor de opgave van het gewicht Vooral de intercontinentale vervoerders vrezen de kostenimpact en de verantwoordelijkheid om zelf het gewicht te moeten opgeven. Vanaf 1 april treedt de kilometerheffing in voege. Wat zijn de consequenties voor de sector? 89,4% De kostprijs van het vervoer zal verhogen 31,3% De concurrentie tussen de transportbedrijven zal verscherpt worden 8,7% Zal de modal shift in de hand werken 5,3% Geen consequenties De kleine vervoerders, met 1-20 werknemers, zijn bezorgd om de kostprijs en de verscherpte concurrentie. De logistieke dienstverleners verwachten een toegenomen modal shift als reactie op de kilometerheffing, net zoals de grote internationale vervoerders met meer dan 250 werknemers. Hoe zal u de meerprijs kunnen verwerken? 6,5% Mijn klanten weigeren de kilometerheffing te betalen 43,3% Ik kan dit slechts gedeeltelijk doorrekenen 39,4% Ik kan dit volledig doorrekenen 10,8% Niet van toepassing, want ik ben verlader Vooral de kleine logistieke dienstverleners en vervoerders die nationaal opereren denken de extra kosten slechts gedeeltelijk te kunnen doorrekenen aan hun klanten. 2

3 Door de internationale conflicten dienen nog strengere controles te worden ingevoerd. Is de beveiliging van uw ladingen een verhoogd aandachtspunt? Het is voor slechts 36,6% een verhoogd aandachtspunt. Houdt dit hen vandaag bezig? De meerderheid zegt: neen (68,1%). Over het algemeen worden de extra beveiliging en controles op ladingen aanvaard. De kleinere bedrijven vinden echter dat de huidige controles reeds scherp genoeg zijn. 2. Hoe staat de sector tegenover innovaties en recente ontwikkelingen? Houdt Big Data de sector bezig? 68,7% Neen Het is ook geen aandachtspunt voor dit jaar zegt 65,3%. Houdt clustering van goederenstromen u bezig? Lichtjes meer neen (50,9%) dan ja (49,1%) en dezelfde score of het een aandachtspunt is of niet. Houdt clustering van bedrijven (b.v. in kmo-zones) u bezig? 67,0% Neen Het is geen aandachtspunt voor dit jaar zegt 73,6%. Houdt 3D-Printing u vandaag bezig? 85,9% Neen Het is ook geen aandachtspunt voor dit jaar zegt overtuigend 91,6%. Houdt de 24-uren economie u vandaag bezig? 54,0% Ja Toch zal de meerderheid (61,2%) er dit jaar geen aandachtspunt van maken. Houdt digitalisering van transportdocumenten u bezig? 71,0% Ja De meerderheid (62,5%) wil er dit jaar wel degelijk een aandachtspunt van maken. Houdt e-commerce u bezig? Evenveel neen dan ja antwoorden en 60,6 % maakt er dit jaar geen aandachtspunt van. Houdt de komst van drones u bezig? 92,3% Neen Het is ook geen aandachtspunt voor dit jaar (96,4%) De logistieke sector ligt nauwelijks wakker van hoogtechnologische ontwikkelingen, maar is wel bezig met de 24-uren economie en de digitalisering van transportdocumenten. 3

4 3. Duurzaamheid is een belangrijke prioriteit geworden Speelt duurzaamheid een rol in uw huidige logistieke aanpak? 73,8% Ja Hebt u recent geïnvesteerd in duurzaamheid? 65,7% Neen Bent u van plan dit jaar te investeren in duurzaamheid? 66,2% Neen Vindt u dat de overheid een rol moet spelen in het aanmoedigen van duurzaamheidsmaatregelen? 65,2% Ja, door subsidiëring 14,8% Ja, door mogelijke penalisatie 20,0% Neen Bij verdere analyse van de antwoorden, dringen zich enkele conclusies of vaststellingen op. Vooral de vervoerders hechten belang aan duurzaamheid en hebben in het recente verleden het meest geïnvesteerd in duurzaamheid, gemiddeld 1,5 miljoen euro/bedrijf, met pieken tot meer dan de 8 miljoen euro. Het valt op dat voornamelijk de kleinere bedrijven (21-50 werknemers) in hoge mate hebben geïnvesteerd (ca euro/bedrijf). De Europese trafiek zag de hoogste investeringsgraad met bijna 1 miljoen euro/bedrijf als gemiddelde, dubbel zoveel als de investering bij nationaal en internationaal vervoer. Het belang van duurzaamheid in 2016 blijft het hoogst bij de vervoerders, maar de investeringsgraad wordt hoger bij de logistieke dienstverleners, gemiddeld 32% hoger dan bij de vervoerders. Vooral de kleinste bedrijven (1-20 werknemers) geven in 2016 financiële prioriteit aan duurzaamheid. Opnieuw is het vooral de Europese goederenstroom die het meest centen krijgt voor een duurzamer beleid, gemiddeld ca euro/bedrijf. Er is bijna unanieme eensgezindheid over de rol van de overheid (subsidiëring), enkel de verladers zien meer heil in penalisatie (33%). 4

5 4. Waar gaat het met de werkgelegenheid in de sector naartoe? 62% heeft in 2015 medewerkers aangeworven? 40,5% Arbeiders 44,0% Bedienden 53% plant in 2016 nieuwe aanwervingen? 36,0% Arbeiders 38,0% Bedienden Er werd in 2015 behoorlijk aangeworven in de logistieke sector, zowel bedienden als arbeiders, al hebben de kleinste bedrijven (1 20 werknemers) het duidelijk moeilijk, met een laag percentage aanwervingen bij arbeiders (18,7%) en bij bedienden (17,2%). De verladers hebben het minst aangeworven in Krijgt u uw vacatures tijdig ingevuld? 42,0% Ja, arbeiders 43,% Ja, bedienden 31,5% Neen, arbeiders 26,0% Neen, bedienden Vooral de kleinste bedrijven (1 20 werknemers) krijgen hun vacatures voor arbeiders maar moeilijk ingevuld. De logistieke dienstverleners hebben het dan weer moeilijk om geschikte bedienden te vinden. Beantwoordt het opleidingsniveau van de kandidaten aan de actuele noden? 44,5% Ja, arbeiders 45,5% Ja, bedienden 28,5% Neen, arbeiders 22,0% Neen, bedienden De logistieke dienstverleners (63,6%) klagen over het actuele opleidingsniveau van hun kandidaten voor een job als bediende. Beantwoordt het opleidingsniveau van kandidaten aan de toekomstige noden? 40,5% Ja, arbeiders 41,0% Ja, bedienden 34,0% Neen, arbeiders 30,0% Neen, bedienden De logistieke dienstverleners (68,33%) verwachten problemen met het opleidingsniveau van hun kandidaten voor de toekomstigs job als bediende. Vooral dan bij bedrijven met meer dan 250 werknemers die goederen intercontinentaal vervoeren. 5

6 Heeft u in 2015 bepaalde activiteiten geoutsourced? 17,3% Ja, enkel afdelingen met arbeiders 13,7% Ja, enkel afdelingen met bedienden 72,0% Neen In 2015 werden vooral bij verladers afdelingen geoutsourced met arbeiders (41,1%) bij bedrijven vanaf 51 werknemers. Bij bedienden sneuvelden afdelingen bij de logistieke dienstverleners in dezelfde categorieën van bedrijfsgrootte. Overweegt u om dit jaar bepaalde activiteiten te gaan outsourcen? 18,8% Ja, enkel afdelingen met arbeiders 16,8% Ja, enkel afdelingen met bedienden 69,5% Neen De outsourcing trends van 2015 worden verdergezet in 2016 met quasi dezelfde snelheid, maar voornamelijk in de intercontinentale vervoersstroom. 5. Stop oneerlijke concurrentie Als laatste vraag van de enquête, kreeg elke respondent de mogelijkheid zijn bekommernissen te uiten in eigen taal. Uit de (vele) losstaande opmerkingen en verzuchtingen kan geconcludeerd worden dat het voornaamste probleem in de logistiek (van de toekomst) en dan vooral bij de vervoerders de oneerlijke concurrentie is (32%). Met name worden voornamelijk de Oost-Europese bedrijven of Belgische bedrijven vernoemd die hun toevlucht in de prijsoorlog zoeken bij Oost-Europese onderaannemers of arbeiders. In de tweede orde wordt vaak door alle groepen het fileprobleem aangehaald (15%) als hinderpaal, gevolgd op drie door de hoge loonkosten en de kloof met het buitenland (9%). Ook de hoeveelheid nieuwe regels, de daarmee gepaard gaande extra kosten en het gebruik van consistente visie bij de overheid worden aangeklaagd als zorgwekkend. 6