Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest."

Thijs Jacobs
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest

3 0424titel.htm t VERHANDELING Vande Vijf Orderen der Bouw-Kond, Die byde Ouden zijn in 't gebruyk gewecft, Getrockcn uyt den beroemden Italiaenfchcn Bouw-meeftet A. P A L L A D I O, Vermeerdert met een Tweede Deelt Inhoudende *De Kjonjl om stel te TSomoen. Door den Heer de M U E T In 't Nederduyts o>ergtfetdoor CORNELIS DANCKERTS, Tot Amsterdam. By Cornelis Danckcrtfz, Conft en Caert-vercooperinde Calver-ftract, inde Danckbaerheyt.!

6 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest. - Dl.1 4 fe Overfettinghe aen den dach te doen koomen, ah onderdie hoope dat V. E. defelve niet weygherenfoudt uwelefcherminghe, het welk V. E. hertgrondelijk bid. Myn Heer, Uwen dienfl willigen en toegencyghden C. Damkertfz. Befchrij-

7 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest. - Dl.1 Befchrijvinge dervyf GRONT-REGULEN der ARCHITECTVRE, Welcke by de oude int ge- bruyck zijn geweeft.uyt het Italiaens getrocken uyt p A L L A D I o Door denueer van M U E? T. DAer zijn vijf orderen die de oude gebruyckt hebben,te weten de Tofcaenfche, de Dorifche, de Ionifche,de Corintifche, en de Compofitafche oft gemengel-de: Men moet die inde gebouwen gebruycken, indier voegen dat de aldergrootfte en aldervafte d'onderfte zy:poor dien hy gevoeghlijcker den laft fal konnen dragen,en dathet gebouw een veriekert fondament fal hebben.' Alfoo dat de Dorifche fich altijt fal ftellen onderde Ioni-fche, de Ionifche onder de Corinthiaenfche, en de Corintifcheonder de gemengelde. Men Gebruyckt weynigh op de gront de Toicaenie welen-de grof en robuft, ten zy op 't Landt, ofte in gheheel onghe-meenegrooteftucken van ghebouwen, als Amphitheatren endiergefiike, dewelke zijnde van verfcheyde orderen, de Tof-caenfche fal zich ftellen fin plaetfe vande Dorifche onder deionifche, en forrien eenige vande vijf foude willen verby-gaen, A 3 gelijk

16 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest. - Dl.1 «4 O. Lijntjen of gordel van de Colomne P. Stock ende keele Q^ Orle,ourlet,oft plint vandebafe. fan

24 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest. - Dl.1 20 L. Riemkenoft regelken.m. Stock ofte thorus.n. Eerftc Scotia.O. Rondeelkens. P. Tweede Scotia.Q^ Oile oft Ourlet.R. Sprongli. d' Architraeff, de Friefe, en de Cornis maken gelijck ick ge-feght hebbe het vijfde deel van de hooghtc der Colomme,en inhet geheel verdeelt fich intwaelf deelen; d'architraef maecktervicr; de Fries drie.en decornis vijf. d'architraef verdeelt haerin vijf deelen,vand'eenekomtdecijraaefe; en't refte cndeverdeelt fich in twaelfven: drie worden voor de eerfte face oftbant> en voor fijn Aftragael genomen, vier voor de tweede metfijn Aftragael; en vijf voorde derde faciaet oft bant. De Cornifle verdeelt fich in feven deelen en drie vierende-len, daer zijnder twee voorde Scotiaen d'ouolooftey; tweevoor het Modillion, en de drie andre deelen met de drie vier-departen voor de Croon en kecle; en heeft foo veel fpronghna buyten alfle dick is. Ick hebbe ghetekent het Voor-hooft, de zijden, en de voetoft plant van 't Capiteel, en d'architraef de Fries en de Cor-nifle met de graveringen daer toebehoorende. A. Rechter keele. B. Verkeerde keele. C. Geutte oft Croon. D. CijmaefevandeModilljons. E. Modillions. F. Ouolo oft ey. G. Schotia.H. Frife. I. Cijmafc van de Architraef".K. L. M. Zijn de eerfte, tweede, en derde voorficht, bandt of Loofweick. Lee Jen vati't Cdpitetl. N. Abacus. O. Hol of gront van de Volute. P. Ouolo oft ey. Q. Rondeel van de Colomne oftwel Aftragael. R. Levend van de Colomne, al-waer de rofen zijn is de plat-te grondt oft lambiis van decornis tulkhen twee modili-lion$. Va»

28 Verhandeling vande vijf orderen der bouw-konst, die byde ouden zijn in 't gebruyk geweest. - Dl.1 VAN DE ORDERE COMPOSIT^OFT GEMENGELDE. DE Compofitafche ordre, die oock de Latijnfche genoemtwort, door dien hy van de vindinge der oude Romeynenis, wort alfoo genoemt door dien hy van de twee voorgaendeorderen verdeelt is, en defchoonfte en rechtmatigftc is die de-welcke uyt de Ionifche en Corinthifche ghetrocken, geftelt is,fy macckthaer veel lichtvaerdigcr als de Corinthifche,en kanhem in alle fijne deelen gelijck gemaeckt worden,behalvcn in'tcapiteel. Sijn Colommen behooren thien Modulen lenghtetehebben* In de tekeninghmetenckele Colommen de Inter-co-lomnen zijn van eenencen halve Diameter, en defe manierewort door Vitruvius ghenoemt Pycnoftylos, als ofmen fcydegedrongen Colomnen en in grooter menichte. En in de teke-ningh met booghen, de Pilaftrcn hebben de helft van 't openvan de boogh, en de booghen hebben haer hooghte tot onder't gewelf van twee vierkanten en een half; dat 's te feggen an-der half mael de wijte of Diameter. En door dien gelijck ick gefeydt hebbe, defe order haer veelluftigcr behoort te vertoonen alsdecorinthifehe,zijn Pedeftaelis van 't derdedeel van de hooghte der Colomme, en verdeeltfich in acht deelen en een half, van d'een wordt de Cijmafe vandefe Bafe gemaeckt, en van de vijf en een half de Abacus, debafe van't Fedeftael verdeelt fich in drie deelen,de 2 zijn voorde Plinthus oft Zocq,en een voor zijn ftocken met haer keele. Het Bafement van de Colomme kanmen Attifch maken ge-lijck aendecorinthifche,en kanmenfe oock maken gemengeltvan de Attifche en Ionilche, ghelijckmen ziet in de tekeningh,het Profijl vande Importen der boogen,is ter zijden van't glad-de of effene van Pedeftael, en heeft foo veel hooghte als hetlidtdickte heeft. Het gecompofeerde Capitteel heeft defelve maeten als hetcorintiiche, is daer in vedcheyden in't gheene de Volute, deouolo oft ey, en den Spille aengact, welcke leeden aen de Io-nifche

34 Powered by TCPDF (

Vergelijkbare documenten

Waerdye van lyf-rente naer proportie van los-renten

Waerdye van lyf-rente naer proportie van los-renten Waerdye van lyfrente naer proportie van losrenten Johan de Witt bron Johan de Witt, Waerdye van lyfrente naer proportie van losrenten in: Feestgave van het Wiskundig Genootschap te Amsterdam onder de zinspreuk: