JOP op het Molenveld. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? Onderzoekcentrum Drechtsteden

Transcriptie

1 JOP op het Molenveld Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? Onderzoekcentrum Drechtsteden drs. S.A.W. van Oostrom van der Meijden dr. B.J.M. van der Aa februari 2010

2 Colofon Opdrachtgever Tekst Drukwerk Informatie Gemeente Papendrecht Onderzoekcentrum Drechtsteden Impuls Publiciteit, Alblasserdam GR Drechtsteden Onderzoekcentrum Drechtsteden Postbus AP Dordrecht Overnemen van delen van de tekst is toegestaan onder voorwaarde van een duidelijke bronvermelding.

3 Inhoud Samenvatting Inleiding Aanleiding en doel Vraagstelling Opzet Leeswijzer Meldingen bij politie Verandering door de tijd Plaats van overlast Tijd en plaats gecombineerd Conclusie De bewoners, hun houdingen en overlast Oordeel over jongeren De jongerenontmoetingsplaats Ervaren overlast in de buurt Jongerenoverlast in de buurt Ervaren overlast Vormen van overlast Frequentie Hinderlijkheid Oordeel bewoners Conclusie Bijlagen Bijlage 1 Methodologische verantwoording Bijlage 2 Aanvullende tabellen Bijlage 3 Vragenlijst Jongerenontmoetingsplaats... 39

4

5 Samenvatting De gemeente Papendrecht heeft in maart 2009 een JOP (Jongerenontmoetingsplaats) in de wijk Molenvliet geplaatst. Het doel van de JOP op het Molenveld was bij te dragen aan een vermindering van de jongerenoverlast in de wijk. In opdracht van de gemeente hebben wij, het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD), onderzocht hoe de Molenvlietse wijkbewoners aankijken tegen de JOP en de bijdrage die de JOP volgens hen levert aan een afname van de jongerenoverlast. In deze samenvatting presenteren we de belangrijkste resultaten en conclusies. Voor het onderzoek hebben we een tweeledige aanpak gehanteerd. Allereerst hebben we de meldingen van jongerenoverlast bij de politie geanalyseerd. Ten tweede hebben we de bewoners van vijf buurten waar mensen geregeld jongerenoverlast melden om hun mening gevraagd. Begin november hebben enquêteurs van het OCD in vijf buurten van Molenvliet huis-aan-huis vragenlijsten verspreid, om deze een week later weer op te halen. In totaal hebben 172 van de 253 benaderde huishoudens de vragenlijst volledig ingevuld. Een respons van 68%. Om een uitspraak te kunnen doen over de verandering en/of verschuiving van de mate van overlast maken we bij beide aanpakken een vergelijking tussen de periode dat de JOP open was (maart t/m juni 2009) en de periode dat er geen JOP was (september en oktober 2009). Daarnaast zetten we de meldingen in het voorjaar van 2009 af tegen die in het voorjaar van Meldingen bij politie Allereerst hebben we in het onderzoek gekeken naar objectieve gegevens: het aantal meldingen van jongerenoverlast bij de politie Zuid-Holland Zuid. Het gemiddelde aantal meldingen ligt in de periode dat de JOP open was (de maanden maart t/m juni) op hetzelfde niveau als in de periode dat er geen JOP was (de maanden september en oktober), namelijk op 6,5 meldingen per maand. Dit beeld blijft ongewijzigd wanneer we corrigeren voor de feest- en vakantiedagen in beide seizoenen. Vergeleken met het aantal meldingen in het voorjaar van 2008 zien we wel een afname van het aantal meldingen. In het voorjaar van 2008 lag dit namelijk op 7,8 meldingen per maand. Hier lijkt sprake van een klein, positief JOP-effect: door de JOP nam de mate van overlast iets af. Het grootste aantal meldingen van jongerenoverlast in 2009 is gedaan door mensen uit de straat Stellingmolen (11). Uitgesplitst naar de periode dat de JOP open of dicht was, kwamen ook de meeste meldingen van de straat en hofjes van de Stellingmolen. Bewoners, hun houdingen en overlast De houding van bewoners ten aanzien van jongeren en JOP s in het algemeen kan van invloed zijn op de mate waarin zij jongerenoverlast ervaren. De grote meerderheid, acht op de tien, vindt dat jongeren recht hebben op een eigen ontmoetingsplaats. Ook over het soort onderkomen zijn de meeste bewoners het eens: een JOP kan het beste gecreëerd worden op een afgelegen plek in een pand of gebouw. De meeste bewoners willen geen JOP in hun eigen straat. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 5

6 Van alle bewoners vinden degenen van het Molenveld het vaakst dat jongeren tegenwoordig meer overlast veroorzaken dan vroeger: 84% op het Molenveld versus 68% in de gehele wijk. De bewoners van Park Noordhoekse Wiel zijn deze mening het minst vaak toegedaan, 49%. De bewoners van de straat Stellingmolen stellen zich het meest positief op ten aanzien van een JOP. Drie op de tien vinden het geen probleem om een JOP in hun eigen straat te hebben. In de Wipmolen en op het Molenveld vinden we juist het grootste aandeel tegenstanders. De JOP Twee derde van de bewoners van Molenvliet is bekend met de JOP die tussen maart en juni 2009 op het Molenveld heeft gestaan. Hoe dichter men bij het Molenveld woont, hoe vaker men bekend is met de JOP. Onder de bewoners van het Molenveld vinden we de grootste bekendheid met de JOP (89%). Het minst bekend zijn de bewoners van Park Noordhoekse Wiel (39%). Een kwart van de bewoners van de wijk Molenvliet is (erg) tevreden over de locatie van de oude JOP, één op de tien is (erg) tevreden over de gebruikte vormgeving 1. De bewoners van de Wipmolen zijn het meest tevreden over de locatie van de JOP. De bewoners op het Molenveld zijn hier duidelijk het minst over te spreken. Ervaren overlast Ruim zes op de tien (63%) bewoners van de vijf onderzochte buurten in de wijk Molenvliet hebben in 2009 wel eens jongerenoverlast ervaren in de eigen buurt, 37% (nog) niet. De twee belangrijkste factoren die bepalen of huishoudens jongerenoverlast ervaren, zijn de houding die zij hebben ten aanzien van jongeren en de buurt waarin zij wonen. Het hebben van kinderen, de leeftijd en het gemak waarmee bewoners met jongeren op straat omgaan, spelen geen significante rol. Jongerenoverlast in de buurt Wat meer bewoners van Molenvliet hebben voor de zomervakantie (maart t/m juni 2009) overlast van jongeren ervaren in hun buurt dan er na: 60% versus 55%. Voor het overgrote deel zijn dit dezelfde mensen. De overlastvormen die het vaakst worden genoemd door de wijkbewoners zijn: rommel of glas, geluidsoverlast, rijden op stoep en alcohol- en/of drugsoverlast. Het algemene beeld voor de wijk Molenvliet is dat er voor de zomer (toen de JOP open was) niet minder overlast door bewoners werd ervaren dan na de zomer. Evenmin werd de overlast ten tijde van de JOP minder frequent of minder hinderlijk ervaren. Het omgekeerde is eerder het geval. De openstelling van de JOP heeft voor de meeste wijkbewoners dan ook geen positieve invloed gehad op de jongerenoverlast in de wijk. Dit blijkt ook uit het oordeel van de bewoners zelf. Slechts 15% van de bewoners is van mening dat de JOP een positieve invloed heeft gehad op de jongerenoverlast in de buurt, 12% vindt dat de JOP een negatieve invloed heeft gehad en 22% zegt dat de JOP geen invloed heeft gehad 2. Duidelijk het meest positief over de invloed op de mate van jongerenoverlast zijn de bewoners in de Wipmolen: 42% van hen is van mening dat de JOP een positieve invloed heeft gehad. Dit lijkt opmerkelijk, gezien het feit dat de bewoners van deze buurt aangeven voor de zomer meer, vaker en meer hinderlijke vormen van jongerenoverlast te hebben ervaren dan na de zomer. De toelichting die zij geven, is dat de jongerenoverlast zich met de komst van 1 Alle overige bewoners stellen zich neutraal op, zijn (erg) ontevreden of hebben geen mening. 2 Alle overige bewoners hebben geen mening of wisten niet van de JOP op het Molenveld af. 6 JOP op het Molenveld

7 de JOP verplaatst heeft van de Vlonder in de Wipmolen naar de JOP op het Molenveld. Vergeleken met 2008 is het aantal meldingen van jongerenoverlast door bewoners van de Wipmolen ook aanzienlijk gedaald. Conclusies De centrale vraag in dit rapport is of de plaatsing van de JOP op het Molenveld leidt tot een vermindering van de overlast door jongeren in de wijk Molenvliet. Los daarvan is het wenselijk om te weten of een verplaatsing van de overlast zichtbaar is. Op basis van de verkregen informatie kunnen we concluderen dat het beoogde effect niet is gerealiseerd: de overlast in de vijf onderzochte buurten in de wijk Molenvliet is niet duidelijk afgenomen in de tijd dat de JOP open was. Dit baseren we op de volgende vier bevindingen: wijkbewoners deden in de tijd dat de JOP open was (voorjaar 2009) niet minder meldingen bij de politie dan in de periode dat er geen JOP was (najaar 2009); de helft van de wijkbewoners heeft in beide perioden overlast ervaren. Ook hebben drie keer zoveel bewoners alleen voor de zomer overlast ervaren dan alleen na de zomer (figuur 3.9); wat meer bewoners hebben vaker en meer hinderlijke vormen van overlast ervaren in de periode dat de JOP open was dan toen deze er niet was; slechts een klein deel van de wijkbewoners is van mening dat de JOP een positieve bijdrage heeft geleverd aan de vermindering van de overlast van jongeren in de buurt. Tegenover deze vier signalen staat één uitkomst die er op wijst dat de JOP wel een positieve bijdrage heeft geleverd aan de jongerenoverlast in de wijk: het aantal meldingen lag in het voorjaar van 2009 iets lager dan in het voorjaar van Deze afname wordt vooral veroorzaakt door een daling van het aantal meldingen in de Wipmolen. Hiermee komen we bij de vraag of de JOP heeft geleid tot een verplaatsing van de jongerenoverlast. De Wipmolen ondervindt als enige profijt van de JOP. Dit lijkt er op te duiden dat vooral de jongeren die voorheen op de Wipmolen waren, gebruik hebben gemaakt van de JOP. De JOP heeft verder geen duidelijke invloed gehad op de overlast in andere buurten. Om de jongerenoverlast in de wijk als geheel terug te dringen, is er meer nodig dan het realiseren van een JOP. Een JOP moet eerder worden gezien als een sluitstuk van de oplossing dan het enige instrument waarmee de overlast kan worden gereduceerd. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 7

8 8 JOP op het Molenveld

9 1 Inleiding Het doel van jongerenontmoetingsplaatsen (JOP s) is een bijdrage te leveren aan een vermindering van overlast door jongeren. Ook de gemeente Papendrecht heeft in maart 2009 een JOP geplaatst in de wijk Molenvliet. De gemeente Papendrecht wil graag weten of de Molenvlietse wijkbewoners door de JOP minder jongerenoverlast hebben ervaren. In opdracht van de gemeente heeft het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) onderzoek gedaan onder de bewoners van de wijk Molenvliet. 1.1 Aanleiding en doel Jongeren hebben vaak behoefte aan een plek om samen te komen. Ook de jeugd in Papendrecht heeft in het recente verleden om een eigen plek gevraagd. Om de jeugd hierin tegemoet te komen, heeft de gemeente Papendrecht het besluit genomen om in iedere wijk een JOP te creëren. De JOP is een overkapte ruimte met één of meer zijmuren waar jongeren in de leeftijd van ongeveer 14 tot en met 20 jaar kunnen schuilen tegen weer en wind. Met het creëren van de JOP s zouden niet alleen jongeren een plaats moeten krijgen; ook de overlast door jongeren in de rest van de wijk zou moeten afnemen. De politie kan jongeren die overlast veroorzaken ook naar deze plekken verwijzen. Dat jongerenoverlast een issue is in de wijk Molenvliet, blijkt ook uit de Monitor Leefbaarheid & Veiligheid (L&V) 3. Het aandeel inwoners dat zegt vaak overlast te ervaren door jongeren is in twee jaar tijd ruim verdubbeld: van 11% in 2007 naar 25% in Een opvallende ontwikkeling, te meer daar de overlast door jongeren in Papendrecht als geheel ongewijzigd is gebleven (14% in 2007, 15% in 2009). Overigens zien we tegelijkertijd dat de jongerenoverlast in 2009 niet meer in de top-3 van meest voorkomende buurtproblemen staat. Voorheen was dit wel het geval. De respondenten uit Molenvliet vulden de L&V-enquête tussen half maart en eind april 2009 in; een tijdspanne die samenvalt met de periode waarin de JOP op het Molenveld open was. De JOP is namelijk vanaf begin maart 2009 vier maanden in gebruik geweest. Eind juni is de JOP vernield. Waar het de bedoeling was dat de jongerenoverlast zou afnemen door de opening van de JOP, zijn er wisselende signalen over het succes van dit beleid. Zo ontving de gemeente ten tijde dat de JOP open was signalen (van vooral ouderen en ouders met jonge kinderen) over zwerfafval, het bedreigen van spelende kinderen en geluidsoverlast. Volgens de politie is de overlast juist weer toegenomen na de sluiting van de JOP. Vanwege deze wisselende berichten wil de gemeente Papendrecht graag een onderzoek onder de bewoners van Molenvliet, zodat zij kunnen aangeven welke invloed de JOP heeft gehad op de jongerenoverlast in de wijk. Dit onderzoek maakt onderdeel uit van de evaluatie van de JOP. Het doel van het onderzoek is dan ook het verschaffen van inzicht in de ervaren mate van jongerenoverlast door wijkbewoners van Molenvliet en het effect van de JOP op de ervaren jongerenoverlast in de wijk als geheel. 3 Aa, B.J.M. van der & S.A.W. van Oostrom-van der Meijden (2009). Tabellenboek Leefbaarheid en Veiligheid 2009: Drechtsteden. Onderzoekcentrum Drechtsteden. Aa, B.J.M. van der (2009). Leefbaarheid en Veiligheid Papendrecht : Drechtsteden. Onderzoekcentrum Drechtsteden. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 9

10 1.2 Vraagstelling In het onderzoek beantwoorden we de volgende vier onderzoeksvragen: 1. Welke ontwikkelingen zien we in de meldingen van jongerenoverlast naar aantal en locatie bij de politie? 2. Hoe kijken de Molenvlietse wijkbewoners aan tegen jongerenoverlast in het algemeen, het creëren van een ontmoetingsplek voor jongeren en welke wensen hebben zij ten aanzien van de locatie en de vormgeving van de JOP? 3. Leidt de plaatsing van de JOP volgens de bewoners van Molenvliet tot minder, evenveel of meer overlast door jongeren in hun buurt? 4. Heeft de openstelling van de JOP tot gevolg dat de jongerenoverlast zich verplaatst binnen de wijk? 1.3 Opzet Een eerste analyse van de L&V-gegevens laat zien dat jongerenoverlast zich concentreert in bepaalde delen van de wijk Molenvliet (figuur 1.1). Vooral rondom de Stellingmolen, dat zich aan de zuidoostzijde van de wijk bevindt, doet zich geregeld overlast voor. Ruim vier op de tien inwoners van deze buurt ervaren vaak overlast door jongeren. Ook de inwoners rond de Wipmolen, dat aan de zuidwestzijde van de wijk ligt, zeggen geregeld overlast te ondervinden van jongeren: drie op de tien inwoners ondervinden vaak overlast. De inwoners van de derde buurt (Noord) ondervinden verreweg het minst vaak overlast (3%). Figuur 1.1 Jongerenoverlast in Molenvliet A 15 Noord (3%) Wipmolen (30%) JOP Burgemeester Keijzerweg Stellingmolen (40%) Veerweg Bron: Monitor L&V Drechtsteden 2009, Onderzoekcentrum Drechtsteden De uitkomsten van de analyse van de L&V-gegevens bevestigen een bekend verschijnsel: overlast komt niet in de hele wijk voor, maar concentreert zich op specifieke plekken. Daarom hebben we ervoor gekozen om alleen de mening van de bewoners van de wijk Molenvliet te peilen die sinds januari 2009 geregeld met jongerenoverlast te maken hebben gehad. In hoofdstuk 2 presenteren we de buurtindeling waarvoor we gekozen hebben, nadat we het 10 JOP op het Molenveld

11 aantal meldingen bij de politie hebben beschreven. Deze meldingen geven al een eerste indruk van de invloed van de JOP op de jongerenoverlast. Het onderzoek richtte zich op een relatief kleine groep huishoudens. Om ervoor te zorgen dat we de mening van zoveel mogelijk inwoners zouden horen, hebben we enquêteurs ingezet. Begin november hebben zij huis-aan-huis de vragenlijsten verspreid, om deze een week later weer op te halen. Uiteindelijk hebben 172 van de 253 bewoners de vragenlijst (bijlage 3) volledig ingevuld. Een respons van 68%. Voor een uitgebreide methodologische verantwoording verwijzen wij naar bijlage Leeswijzer Voordat we in gaan op de meningen en de ervaren overlast van de bewoners in de wijk Molenvliet, presenteren we in hoofdstuk 2 de meldingen van overlast van jongeren bij de politie. We maken hierbij een vergelijking tussen de overlast in de maanden maart t/m juni (toen de JOP open was) en de gemelde overlast in september-oktober (toen de JOP dicht was). We hebben voor deze twee referentiemaanden gekozen omdat de omstandigheden redelijk vergelijkbaar zijn met de maanden dat de JOP open was: beide perioden vallen buiten de zomervakantie en kennen enigszins vergelijkbare weersomstandigheden. Voor een betrouwbare vergelijking in de tijd zetten we de meldingen over jongerenoverlast ook af tegen die in Vervolgens bespreken we in hoofdstuk 3 de meningen van de wijkbewoners ten aanzien van jongeren in het algemeen en jongerenontmoetingsplaatsen. Ook staat de bekendheid van en tevredenheid met de JOP op het Molenveld centraal en bekijken we hoe groot het aandeel bewoners in de wijk is dat overlast van jongeren ervaart (en wie dit precies zijn). In hoofdstuk 4 gaan we dieper in op de ervaren jongerenoverlast. Welke vormen van overlast ervaren bewoners? Hoe frequent en hoe hinderlijk? Ook hier zetten we de ervaren overlast in het voorjaar af tegen de overlast in het najaar. Voorafgaand aan deze inleiding vindt u een apart leesbare samenvatting met daarin de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 11

12 12 JOP op het Molenveld

13 2 Meldingen bij politie Voordat we ingaan op de meningen en ervaringen van de Molenvlietse wijkbewoners kijken we in dit hoofdstuk naar de objectieve gegevens van de Papendrechtse politie. Hoeveel meldingen van jongerenoverlast zijn er bij de politie binnen gekomen? Op welke plaatsen deed deze overlast zich voor? En zien we hierin een samenhang met de JOP? 2.1 Verandering door de tijd Voor de vergelijkbaarheid bekijken we in dit hoofdstuk voor dezelfde perioden de meldingen van overlast bij de politie als straks in hoofdstuk 4 de mate van ervaren overlast volgens buurtbewoners: de maanden maart tot en met juni (JOP open) versus september en oktober (JOP dicht). In figuur 2.1 zien we voor de periode maart t/m juni en september-oktober 2009 per maand het aantal meldingen van jongerenoverlast door de Molenvlietse wijkbewoners. In totaal kwamen er 39 meldingen binnen in deze zes maanden. De meeste meldingen (12) zijn gedaan in de maand mei, ten tijde dat de JOP op het Molenveld 2 à 3 maanden open was. Ook in oktober waren er veel meldingen (10). In maart en september waren er juist weinig meldingen (respectievelijk 1 en 3). Ondanks de grote verschillen per maand ligt het gemiddelde aantal meldingen voor en na de zomer precies gelijk: op 6,5 meldingen per maand. Figuur 2.1 Aantal meldingen van jongerenoverlast in de wijk Molenvliet, mrt apr mei jun sep okt Bron: politie Zuid-Holland Zuid Hoewel we hebben geprobeerd de twee perioden (JOP open/jop dicht) zoveel mogelijk gelijk te houden, kunnen we niet om het feit heen dat er in het voorjaar meer feestdagen zijn dan in het najaar. Net als het voorjaar beschikt het najaar ook over een schoolvakantie (herfstvakantie). We zien in beide perioden een piek in het aantal meldingen rondom feest- en vakantiedagen: van de 26 meldingen in de periode dat de JOP open was, kwamen er zeven binnen op dagen rondom feestdagen: rondom 5 mei, drie met Hemelsvaart en drie met Pinksteren. En van de dertien meldingen in het najaar werden er vier in de herfstvakantie gedaan. Met andere woorden, zowel in het voor- als najaar wordt ruim een kwart van de meldingen gedaan rondom vakantie- en feestdagen. Als we dus corrigeren voor vakantie- en feestdagen, dan ligt het aantal meldingen in het voor- en najaar op hetzelfde niveau. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 13

14 Een andere vergelijking die we kunnen maken betreft het afzetten van het aantal meldingen in het voorjaar van 2009 tegenover het aantal meldingen in dezelfde periode in De duur en (weers)omstandigheden zijn dan immers goed vergelijkbaar. Figuur 2.2 toont de meldingen in beide voorjaren. Het gemiddelde aantal meldingen lag in het voorjaar van 2008 (7,8 meldingen per maand) iets hoger dan in 2009 (6,5 meldingen per maand). Hier kan sprake zijn van een klein positief effect van de JOP. Figuur 2.2 Aantal meldingen van jongerenoverlast in Molenvliet, voorjaar 2008 en mrt apr mei jun Bron: politie Zuid-Holland Zuid 2.2 Plaats van overlast Op basis van zowel de ligging van de JOP op het Molenveld als de meldingen bij de politie van jongerenoverlast in Molenvliet delen we de wijk op in de volgende vijf buurten: Wipmolen; Molenveld; Straat Stellingmolen; Hofjes Stellingmolen; Park Noordhoekse Wiel. Figuur 2.3 Buurtindeling Molenvliet A 15 Park Noordhoekse Wiel Molenveld JOP Wipmolen Straat Stellingmolen Burgemeester Keijzerweg Hofjes Stellingmolen Veerweg 14 JOP op het Molenveld

15 Zoals gezegd ligt de JOP op het Molenveld: een grasveld van circa 50 bij 100 meter met enkele speelvoorzieningen voor kinderen. Wanneer we in dit rapport spreken over Molenveld, dan doelen we op de buurt. Daartoe rekenen we ook de aangrenzende huizen aan de Beltmolen, Tjaskermolen, Walmolen en de meest westelijk gelegen huizen van de Stellingmolen (zie ook figuur 2.3). In de buurt het Molenveld ligt ook de Tapperij Tijdloos en een basisschool. Van 19 van de in totaal 39 politiemeldingen in 2009 in Molenvliet is bekend in welke buurt de overlastmelder woonde. Verdelen we deze 19 meldingen over de vijf buurten, dan zien we dat de meeste meldingen zijn gedaan door de bewoners uit de straat Stellingmolen. In totaal deden deze bewoners samen 11 meldingen van jongerenoverlast (figuur 2.4). Op afstand volgen de bewoners van de hofjes Stellingmolen met zes meldingen. De resterende meldingen komen van de Wipmolen. De andere wijkbewoners, waaronder die van het Molenveld (waar de JOP heeft gestaan) hebben geen meldingen van jongerenoverlast gedaan. Bij de meldingen naar locatie is het goed om op te merken dat sommige personen vaker klagen dan anderen. De 19 meldingen komen van 8 verschillende adressen. Als we kijken naar het aantal unieke huishoudens dat in de maanden voor en na de zomervakantie overlast heeft gemeld, dan zien we dat huishoudens in de straat Stellingmolen en de hofjes Stellingmolen dit nog steeds het vaakste doen (figuur 2.4). Wel staan de hofjes nu net boven de straat. Figuur 2.4 Aantal meldingen van jongerenoverlast, uitgesplitst naar buurt, Wipmolen Molenveld straat Stellingmolen 3 4 hofjes Stellingmolen Park Noordhoekse Wiel unieke meldingen Toelichting: buurt bepaald via het adres van de melder Bron: politie Zuid-Holland Zuid totaal aantal meldingen 2.3 Tijd en plaats gecombineerd We zien dat de meeste meldingen komen van mensen rondom de Stellingmolenstraat. Dat geldt ook als we een uitsplitsing maken naar de periode dat er wel en geen JOP was. In het voorjaar van 2009 kwamen bijna alle meldingen van de Stellingmolenstraat (inclusief een klein gedeelte van het Molenveld): 23 van de 25 meldingen. De overige twee meldingen kwamen van de Wipmolen. Na de zomer komen 12 van de 13 meldingen van de Stellingmolenstraat. Er kwamen geen meldingen meer van de Wipmolen. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 15

16 2.4 Conclusie In dit hoofdstuk staat de vraag centraal of bewoners meer meldingen van jongerenoverlast hebben gedaan in de periode dat de JOP open was (maart t/m juni) dan toen de JOP dicht was (september-oktober), en of er sprake is van een verschuiving van de overlast door de wijk. We zien dat er evenveel meldingen bij de politie binnen zijn gekomen toen de JOP open was dan toen deze er niet was, ook als we dit compenseren voor het aantal feest- en vakantiedagen in beide seizoenen. Tegelijkertijd zien we, vergeleken met het voorjaar van 2008, een lichte afname van het aantal meldingen van jongerenoverlast. Hier kunnen we spreken van een klein positief JOP-effect. De daling van het aantal meldingen sinds 2008 wordt vooral veroorzaakt door een afname van het aantal meldingen door de bewoners van de Wipmolen. De meeste meldingen van jongerenoverlast echter werden en worden nog steeds gedaan door de bewoners van de Stellingmolen (straat en hofjes). Alle bewoners van de vijf buurten hebben we in het onderzoek ook gevraagd naar de mate waarin ze jongerenoverlast hebben ervaren, zowel voor als na de plaatsing van de JOP. Meer hierover leest u in hoofdstuk 3 en JOP op het Molenveld

17 3 De bewoners, hun houdingen en overlast In dit hoofdstuk staan het oordeel van en de ervaren overlast door de bewoners van de wijk Molenvliet centraal. Hoe denken zij over jongeren en jongerenontmoetingsplaatsen (JOP s) in het algemeen? In welke mate ervaren zij overlast van jongeren? En zien we hierin verschillen tussen buurten? 3.1 Oordeel over jongeren We hebben de bewoners van de wijk Molenvliet zes stellingen voorgelegd over jongeren in het algemeen en ontmoetingsplaatsen voor jongeren (figuur 3.1). De grote meerderheid, acht op de tien bewoners, vindt dat jongeren recht hebben op een eigen ontmoetingsplaats. Over het soort onderkomen zijn de wijkbewoners het redelijk met elkaar eens. Zeven op de tien vinden dat een JOP het beste in een pand of gebouw gesitueerd kan worden. Daarnaast vinden bijna zes op de tien bewoners dat een JOP het beste gecreëerd kan worden op een afgelegen plek. Met de stelling of een JOP bij hen in de straat mag, is twee derde het (zeer) oneens. Eén op de tien bewoners heeft geen probleem met een JOP in de eigen straat. De grote meerderheid (68%) van de bewoners van de wijk Molenvliet is van mening dat jongeren tegenwoordig meer overlast veroorzaken dan vroeger. Wel geeft ongeveer de helft aan goed met jongeren op straat om te kunnen gaan. Vier op de tien stellen zich ten aanzien van deze stelling neutraal op en 5% zegt niet goed om te kunnen gaan met jongeren op straat. Figuur 3.1 Stellingen over jongeren en ontmoetingsplekken jongeren hebben recht op een eigen ontmoetingsplek een JOP kan het beste in een pand of gebouw 81% 72% 12% 14% 15% jongeren veroorzaken meer overlast dan vroeger 68% 18% 14% een JOP kan het beste worden gecreëerd op een afgelegen plek 57% 23% 20% ik kan goed met jongeren op straat omgaan 53% 41% een JOP mag bij mij in de buurt 11% 22% 68% 0% 20% 40% 60% 80% 100% (zeer) mee eens neutraal (zeer) mee oneens Verschillen en overeenkomsten tussen buurten De houding van bewoners ten aanzien van jongeren en jongerenontmoetingsplekken in het algemeen kan van invloed zijn op de mate waarin zij overlast van jongeren ervaren. Aangezien de mate van ervaren jongerenoverlast tussen de buurten in Molenvliet verschilt, is de vraag gerechtvaardigd of de bewoners van de vijf buurten in Molenvliet ook anders denken over jongeren in het algemeen en ontmoetingsplaatsen voor jongeren? Dit is zeker interessant voor de twee stellingen jongeren veroorzaken tegenwoordig meer overlast dan vroeger en Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 17

18 een JOP mag bij mij in de straat. De uitsplitsing voor de andere vier stellingen vindt u in bijlage 2. In figuur 3.2 zien we dat het de bewoners op het Molenveld van alle bewoners het vaakst (84%) vinden dat jongeren tegenwoordig meer overlast veroorzaken dan vroeger. De bewoners van het Park Noordhoekse Wiel zijn deze mening het minst vaak toegedaan, 49%. Niet iedereen in Molenvliet denkt dus hetzelfde over jongerenoverlast. Figuur 3.2 Stelling jongeren veroorzaken meer overlast dan vroeger, % (zeer) mee eens 49% 3 hofjes 75% 70% 84% straat 67% 0% 100% Ook over de stelling een JOP mag bij mij in de straat verschillen de bewoners van Molenvliet. De bewoners van de straat Stellingmolen stellen zich het meest positief op ten aanzien van een JOP, terwijl uit deze buurt wel de meeste meldingen van jongerenoverlast zijn binnengekomen bij de politie. Drie op de tien vinden het geen probleem om een JOP in hun straat te hebben (figuur 3.3). In de Wipmolen en op het Molenveld vinden we het grootste aandeel tegenstanders. De JOP was dan ook gesitueerd op het Molenveld. Voor alle vijf buurten geldt dat de tegenstanders van een JOP in de meerderheid zijn. Figuur 3.3 Stelling een JOP mag bij mij in de straat, % (zeer) mee eens 18% 3 hofjes 9% 0% 4% straat 29% 0% 100% 3.2 De jongerenontmoetingsplaats In deze paragraaf gaan we in op de JOP die in de periode begin maart-eind juni op het Molenveld heeft gestaan. Weten de Molenvlietse bewoners van de JOP af? Hoe tevreden waren zij over de locatie en de oude vormgeving van de JOP? En wat zijn hun wensen voor een (eventueel) toekomstige JOP? 18 JOP op het Molenveld

19 Bekendheid van de JOP Twee derde van de bewoners van Molenvliet weet dat er tussen maart en juni een JOP heeft gestaan op het Molenveld, één derde weet hier niets van af (figuur 3.4). De vraag is of de bewoners van de buurten nabij de JOP beter op de hoogte waren van de JOP dan de andere wijkbewoners? Figuur 3.4 Bekendheid van de JOP op t Molenveld 35% ja nee 65% In figuur 3.5 zien we inderdaad dat hoe dichterbij men woont bij de JOP, hoe vaker men bekend is met de JOP. De bewoners op het Molenveld zijn het meest bekend met de JOP (89%), gevolgd door de bewoners van de hofjes Stellingmolen (81%). In Park Noordhoekse Wiel vinden we het laagste aandeel (39%) bewoners dat bekend is met de JOP. Van alle ondervraagde bewoners wonen zij ook het verste weg van het Molenveld. Figuur 3.5 Bekendheid van JOP op t Molenveld, uitgesplitst per buurt 39% 3 hofjes 81% 61% 89% straat 57% 0% 100% Tevredenheid over de JOP We hebben de bewoners van Molenvliet gevraagd naar hun tevredenheid over de oude vormgeving van de JOP en de locatie. Ook hebben we gevraagd naar hun wensen over de vormgeving en locatie van een (eventueel) toekomstige JOP. Locatie Een kwart van de bewoners van de wijk Molenvliet (27%) is (erg) tevreden over de locatie van de JOP, 13% stelt zich neutraal op en 17% is (erg) ontevreden over de oude locatie (figuur 3.6). Alle overige bewoners hebben of geen mening of weten niet van het bestaan van de JOP af. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 19

20 Figuur 3.6 Tevredenheid oude locatie van JOP (erg) tevreden neutraal (erg) ontevreden weet niet/n.v.t. 43% 27% 13% 17% In hoeverre verschillen de bewoners van de verschillende buurten in de mate van tevredenheid over de oude locatie van de JOP? In de Wipmolen zien we het grootste aandeel bewoners dat (erg) tevreden is over de oude locatie van de JOP: vier op de tien bewoners in de Wipmolen is (erg) tevreden (figuur 3.7). In de hofjes en straat Stellingmolen en Park Noordhoekse Wiel is ongeveer een kwart van de bewoners (erg) tevreden. De bewoners op het Molenveld (waar de JOP heeft gestaan) zijn duidelijk het minst te spreken over de oude locatie van de JOP. Slechts twee op de tien bewoners zijn (erg) tevreden (zie ook bijlage 2). Figuur 3.7 Bewoners die (erg) tevreden zijn over de locatie van de JOP 25% 3 hofjes 28% 39% 19% straat 23% 0% 100% We hebben de bewoners de mogelijkheid gegeven wensen over de locatie van een eventueel toekomstige JOP aan te geven. Duidelijk de meeste bewoners geven als antwoord een afgelegen plek, buiten de buurt van woonhuizen (zie bijlage 2). Daarnaast worden het Molenveld en een locatie bij een bestaande voorziening (buurthuis, jongerencentrum of sportvoorziening) dikwijls genoemd, Vormgeving Over de oude vormgeving van de JOP op het Molenveld hebben nog minder bewoners een mening dan over de locatie. Ongeveer evenveel bewoners zijn (erg) tevreden als (erg) ontevreden over de oude locatie: beide één op de tien (figuur 3.8). Ook over de vormgeving hebben we de bewoners naar hun wensen gevraagd. De suggesties die het vaakst worden genoemd, zijn: een open maar wel overdekte, windvrije plaats met meer verlichting. Daarnaast wordt vaak een gesloten gebouw genoemd, waar meer toezicht en/of entertainment voor de jongeren is (zoals een club- of buurthuis). In bijlage 2 vindt u een overzicht van alle genoemde suggesties. 20 JOP op het Molenveld

21 Figuur 3.8 Tevredenheid oude vormgeving van JOP 11% (erg) tevreden neutraal (erg) ontevreden weet niet/n.v.t. 61% 16% 12% Een uitsplitsing naar de vijf buurten vindt u in bijlage Ervaren overlast in de buurt We hebben alle bewoners van de wijk Molenvliet gevraagd of zij voor en/of na de zomervakantie (JOP open versus JOP dicht) overlast van jongeren hebben ervaren in hun buurt. De helft van de wijkbewoners (51%) heeft zowel voor als na de zomervakantie overlast ervaren van jongeren, één op de tien alleen voor de zomervakantie en 3% alleen na de zomervakantie. Dit betekent dat bijna vier op de tien bewoners in geen van beide perioden jongerenoverlast hebben ervaren (figuur 3.9). Figuur 3.9 Aandeel bewoners dat jongerenoverlast heeft ervaren 9% alleen voor zomer alleen na zomer 37% zowel voor als na zomer geen overlast ervaren 51% Profielschets bewoners met overlast Welke factoren bepalen of bewoners jongerenoverlast ervaren? Zijn het vooral ouderen? Of juist gezinnen met kinderen? Of wordt dit voornamelijk bepaald door de buurt waarin mensen wonen? Hoe denken bewoners die overlast ervaren over jongeren in het algemeen? En in hoeverre verschillen zij van bewoners die zeggen geen overlast van jongeren te hebben ervaren? De twee belangrijkste factoren die bepalen of huishoudens jongerenoverlast ervaren (zowel voor als na de zomer), zijn de houding die zij hebben ten aanzien van jongeren en de buurt waarin zij wonen. Het hebben van kinderen, de leeftijd en het gemak waarmee bewoners met jongeren op straat omgaan, spelen geen significante rol. De invloed van de woonlocatie op de mate van ervaren overlast komt in het volgende hoofdstuk uitgebreid aan bod. In deze paragraaf staan we nog even stil bij de andere factoren. In tabel 3.1 zien we allereerst dat wijkbewoners die wel eens overlast hebben ervaren vaker een negatieve houding hebben ten Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 21

22 aanzien van jongeren in het algemeen: 78% versus 48% van de bewoners zonder jongerenoverlast. Hoewel de relatie beide kanten op kan werken, gaan we ervan uit dat de ervaren jongerenoverlast heeft geleid tot een negatievere houding tegenover jongeren. Ook geven de bewoners met jongerenoverlast wat vaker aan niet goed om te kunnen gaan met jongeren op straat: 7% versus 2%. Kijken we naar leeftijd, dan zien we dat het aandeel 65 jaar en ouder verschilt tussen de twee groepen. Over het algemeen ervaren ouderen iets minder vaak overlast van jongeren. Dit kan ook komen doordat zij op andere plekken in de wijk Molenvliet wonen, bijvoorbeeld rondom de Noordhoekse Wiel, wat verder weg van de JOP. Ten slotte zien we ook een verschil waar het gaat om het hebben van kinderen. De wijkbewoners die overlast hebben ervaren, hebben vaker thuiswonende kinderen boven de 12 jaar dan degenen die geen jongerenoverlast hebben ervaren. Tabel 3.1 Profielschets bewoners wel/geen jongerenoverlast (%) wel overlast geen overlast negatieve houding a slechte omgang b 7 2 a b leeftijd jaar jaar jaar jaar en ouder kinderen geen jaar jaar ouder dan 23 jaar 2 0 (zeer) eens met de stelling jongeren veroorzaken meer overlast dan vroeger. (zeer) oneens met de stelling ik kan goed omgaan met jongeren op straat. 22 JOP op het Molenveld

23 4 Jongerenoverlast in de buurt In dit hoofdstuk gaan we dieper in op de ervaren overlast door de bewoners van Molenvliet. Welke vormen van jongerenoverlast hebben zij ervaren? Met welke frequentie doet overlast zich voor? En in hoeverre wordt de jongerenoverlast door de Molenvlietse wijkbewoners als hinderlijk ervaren? We maken hierbij steeds een vergelijking tussen de overlast die voor de zomervakantie ervaren is (toen de JOP open was) en de ervaren overlast na de zomer (toen de JOP dicht was). 4.1 Ervaren overlast In hoofdstuk 3 zagen we dat 63% van de bewoners in Molenvliet voor en/of na de zomer jongerenoverlast heeft ervaren. Maken we een uitsplitsing tussen de twee perioden, dan zien we dat wat meer bewoners voor de zomervakantie (maart t/m juni) overlast van jongeren hebben ervaren dan er na (septemberoktober): 60% versus 55% (figuur 4.1). Voor het overgrote deel (82%) zijn dit dezelfde personen. Figuur 4.1 Ervaren jongerenoverlast door bewoners voor de zomer 60% 39% na de zomer 55% 44% 0% 20% 40% 60% 80% 100% ja nee weet niet We zien twee soorten verschillen in de mate van ervaren overlast in de vijf buurten. In de meeste buurten in Molenvliet zien we een verschil tussen de ervaren jongerenoverlast in de periode voor en de periode na de zomervakantie (figuur 4.2). Kijken we naar de verschillen tussen de buurten onderling, dan zien we zowel voor als na de zomervakantie overwegend kleine verschillen in het aandeel bewoners dat jongerenoverlast heeft ervaren. In vergelijking met de andere wijkbewoners ervaarden de bewoners in de buurt Wipmolen de meeste jongerenoverlast voor de zomer: 85% van hen ervaarde overlast. Na de zomer ervaarden duidelijk minder bewoners in de Wipmolen jongerenoverlast: 64%. In de overige buurten zijn de verschillen voor en na de zomer vrij klein In de hofjes Stellingmolen ervaarden voor de zomer wat meer bewoners overlast van jongeren dan er na (65% versus 61%). Dit geldt ook voor Park Noordhoekse Wiel, de buurt waarin - zowel voor als na de zomer - het minste aandeel bewoners jongerenoverlast ervaart (25% versus 20%). De bewoners in de straat Stellingmolen ervaarden de meeste jongerenoverlast na de zomervakantie (73%). Voor de zomer was dit 68%; een klein verschil dat veroorzaakt wordt door slechts één bewoner. Ook voor het Molenveld zien we weinig tot geen verandering. De JOP stond op het Molenveld en heeft dus niet geleid tot een toename van jongerenoverlast in deze buurt. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 23

24 Figuur 4.2 Ervaren jongerenoverlast, uitgesplitst naar buurt voor de zomer na de zomer 25% 20% 3 hofjes 65% 3 hofjes 61% 85% 62% straat 68% 64% 65% straat 73% 0% 100% 4.2 Vormen van overlast Nu we weten hoe groot het aandeel bewoners van de wijk Molenvliet is dat wel eens jongerenoverlast heeft ervaren, is de vraag van belang welke vormen van overlast zij precies ervaren hebben. De vier vormen van overlast die duidelijk het vaakst worden genoemd door de bewoners van de wijk Molenvliet zijn: rommel of glas, geluidsoverlast, rijden op de stoep en alcohol- en/of drugsoverlast. Alle vier vormen kwamen wat vaker voor in de periode dat de JOP open was dan in de periode dat de JOP gesloten was (figuur 4.3). Dit geldt overigens voor bijna alle vormen van overlast. Figuur 4.3 Vormen van ervaren overlast rommel of glas 48% geluidsoverlast 44% rijden op stoep 42% alcohol-/drugsgebruik 30% beschadigingen/vernielingen van eigendom naroepen of schelden 11% 8% voor de zomer na de zomer bekladding van eigendom 2% bedreiging 2% anders 11% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 24 JOP op het Molenveld

25 Uit andere onderzoeken blijkt dat deze vormen van jongerenoverlast ook in andere gemeenten het vaakst voorkomen 4. Bij de optie anders zijn verschillende vormen van overlast genoemd: afsteken van vuurwerk (6x), het gooien van voorwerpen tegen ramen (3x), voetballen (2x), wildplassen (2x), brandstichting (2x) en beschadiging/vernieling van publieke eigendommen (2x). Kijken we naar de vijf buurten, dan zien we nogal wat verschillen; de vormen van overlast komen niet overal even vaak voor (bijlage 2). In Park Noordhoekse Wiel en op het Molenveld ervaarden de bewoners na de zomer veel bekladding van eigendommen, vergeleken met de bewoners in de andere buurten. In de Wipmolen werd er volgens bewoners zowel voor als na de zomer veel meer gereden op stoepen. Daarnaast kwam rommel en glas in de Wipmolen voor de zomer relatief vaak voor. In de hofjes Stellingmolen was dit juist na de zomer vaak het geval. In vergelijking met de gehele wijk ervaarden de bewoners in de hofjes Stellingmolen zowel voor als na de zomer veel overlast van beschadigingen en/of vernielingen van eigendommen. Bedreiging is alleen in de hofjes Stellingmolen (beide perioden) en in de Wipmolen (voor de zomer) voorgekomen. 4.3 Frequentie Om een goed beeld te krijgen van de jongerenoverlast in de wijk Molenvliet is het ook belangrijk om te weten hoe vaak de bewoners overlast hebben ervaren. In figuur 4.4 zien we dat de frequentie waarmee jongerenoverlast werd ervaren in de periode dat de JOP open was hoger lag dan in de periode erna 5. Van alle wijkbewoners geeft een derde aan (heel) vaak overlast van jongeren te hebben ervaren in de periode maart t/m juni. In de maanden september en oktober was dit één op de vijf. Uit het onderzoek L&V bleek dat gemiddeld voor de gehele wijk Molenvliet 25% van de bewoners overlast van jongeren ervaart 6. Beide aandelen liggen hier dus tussen in. De hogere score van vóór de zomer wordt verklaard door de opzet van dit onderzoek: we voerden het uit in buurten waar al meldingen van jongerenoverlast vandaan kwamen. Het aandeel bewoners dat aangeeft af en toe overlast te ervaren, is juist na de zomer hoger. Het aandeel dat aangeeft bijna nooit overlast te hebben ervaren, verschilt niet tussen de perioden. Figuur 4.4 Frequentie van ervaren jongerenoverlast voor de zomer 39% 5% 21% 26% 8% na de zomer 44% 4% 29% 15% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nooit bijna nooit af en toe vaak heel vaak weet niet 4 Dubbeld, L. Jongerenoverlast in Nederlandse gemeenten: Van vernieling tot vuurwerk. Secondant, december 2008, pp Pleysier, S. en J. Deklerck. Over hondenpoep en hangjongeren: Een verkennend onderzoek naar overlastfenomenen in parken en groenzones. Tijdschrift voor Veiligheid, 2006, nummer 1, pp Hierbij moeten we wel opmerken dat de twee perioden in duur verschillen. De periode voor de zomer betreft vier maanden, de periode na de zomer twee maanden. 6 Aa, B.J.M. van der & S.A.W. van Oostrom-van der Meijden (2009). Tabellenboek Leefbaarheid en Veiligheid 2009: Drechtsteden. Onderzoekcentrum Drechtsteden. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 25

26 In figuur 4.5 zien we per buurt het aandeel bewoners dat (heel) vaak overlast van jongeren ervaart. Voor alle buurten, behalve het Molenveld, geldt dat dit aandeel voor de zomer duidelijk hoger ligt dan er na. Het hoogste aandeel bewoners dat (heel) vaak jongerenoverlast ervaart, vinden we voor de zomer (toen de JOP nog open was) in de Wipmolen (49%), gevolg door de hofjes en de straat Stellingmolen (respectievelijk 45% en 41%). Na de zomer ervaarden de bewoners op het Molenveld van alle wijkbewoners het vaakst jongerenoverlast (35%). In Park Noordhoekse Wiel vinden we het laagste aandeel bewoners dat (heel) vaak overlast van jongeren ervaart, zowel voor als na de zomer. Dit is niet zo vreemd, aangezien in deze buurt ook het aandeel bewoners dat zegt jongerenoverlast te ervaren het laagst is. Figuur 4.5 Bewoners die (heel) vaak jongerenoverlast ervaren, uitgesplitst naar buurt voor de zomer 5% na de zomer 0% 3 hofjes 45% 3 hofjes 27% 49% 31% straat 41% 21% 35% straat 27% 0% 50% 4.4 Hinderlijkheid De bewoners van de wijk Molenvliet ervaarden in de maanden maart t/m juni (toen de JOP open was) niet alleen frequenter overlast van jongeren, ook het aandeel bewoners dat de jongerenoverlast als (heel) erg hinderlijk ervaarde is duidelijk groter: 35% versus 23% in de maanden september-oktober (figuur 4.6). De vormen van overlast die als het meest hinderlijk worden ervaren (in beide perioden), zijn rommel of glas en geluidshinder. Figuur 4.6 Hinderlijkheid van ervaren jongerenoverlast voor de zomer 39% 23% 24% 11% na de zomer 44% 28% 17% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% geen overlast niet hinderlijk een beetje erg heel erg weet niet Ook wat betreft hinderlijkheid zien we duidelijke verschillen tussen de buurten onderling en tussen de periode dat de JOP open was en de periode dat de JOP dicht was. Voor alle buurten, behalve het Molenveld, geldt dat het aandeel bewoners dat de overlast van jongeren als (heel) erg hinderlijk ervaart voor de zomer duidelijk hoger ligt dan er na (figuur 4.7). 26 JOP op het Molenveld

27 Het grootste verschil zien we in de Wipmolen. Voor de zomer vinden we in deze buurt het hoogste aandeel bewoners dat de overlast als (heel) erg hinderlijk ervaart (52%), na de zomer het op-één-na laagste aandeel (21%). Na de zomer zijn het de bewoners van de hofjes Stellingmolen die de meeste hinder ondervinden van de jongeren in hun buurt (37% versus 45% voor de zomer). Het aandeel bewoners op het Molenveld dat de jongerenoverlast als (heel) erg hinderlijk ervaart, is tussen de periode dat de JOP open was en de periode dat de JOP dicht was licht toegenomen. Figuur 4.7 Bewoners die de jongerenoverlast als (heel) erg hinderlijk ervaren, naar buurt voor de zomer na de zomer 13% 5% 3 hofjes 45% 3 hofjes 37% 52% 23% straat 36% 21% 27% straat 27% 0% 50% 4.5 Oordeel bewoners In de vragenlijst hebben we de bewoners van Molenvliet ook rechtstreeks de vraag gesteld of zij vinden dat de JOP invloed heeft gehad op de overlast van jongeren in hun buurt en zo ja, of dit positief of negatief was. Een kwart van alle bewoners van de wijk Molenvliet is van mening dat de JOP invloed heeft gehad op de jongerenoverlast in de buurt: 15% bestempelt deze invloed als positief, 12% als negatief (figuur 4.8). Twee op de tien bewoners geven aan dat de JOP geen invloed heeft gehad. Alle overige bewoners hebben geen mening of weten niet van de JOP af. Figuur 4.8 Invloed van JOP op jongerenoverlast volgens bewoners positieve invloed 15% negatieve invloed geen invloed 52% weet niet/geen mening 21% Kijken we naar de verschillende buurten, dan zien we dat de bewoners in de Wipmolen het meest positief zijn over de invloed van de JOP: 42% van hen is van mening dat de JOP een positieve bijdrage heeft geleverd aan de overlast van jongeren in de buurt (figuur 4.9). Dit is opmerkelijk. Eerder in dit hoofdstuk zagen we dat de bewoners van de Wipmolen aangeven voor de zomer (toen de Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 27

28 JOP open was) meer, vaker en meer hinderlijke vormen van jongerenoverlast te hebben ervaren dan na de zomer. Toch vindt een groot deel van de bewoners van deze buurt dat de JOP goed gelokaliseerd was en dat de JOP een positieve bijdrage leverde. Als toelichting geven de bewoners die positief zijn over de bijdrage van de JOP, dat de (geluids)overlast in hun buurt duidelijk minder is geworden door de plaatsing van de JOP. Volgens de buurtbewoners hebben de jongeren en de overlast die zij veroorzaken, zich verplaatst van de Vlonder in de Wipmolen naar de JOP op het Molenveld. Dit komt overeen met de positieve ontwikkeling van de overlastmeldingen sinds Op het Molenveld, in de straat Stellingmolen en Park Noordhoekse Wiel vinden we het kleinste aandeel bewoners dat vindt dat de JOP een positieve bijdrage heeft geleverd aan de jongerenoverlast in de buurt. De bewoners die vinden dat de JOP geen of juist een negatieve invloed heeft gehad (samen 34%), geven de volgende toelichtingen: meer jongerenoverlast op het Molenveld rondom de JOP, zoals rommel, en geluid; door de JOP is de speeltuin niet meer toegankelijk voor jonge kinderen; nog evenveel jongerenoverlast op andere plekken in de wijk, zoals in de hofjes van de Stellingmolen en op het schoolplein; jongerenoverlast wordt ook door andere jongeren dan de hangjongeren van de JOP veroorzaakt, zoals schooljeugd en jongeren die naar Tijdloos gaan. De bewoners die positief zijn over de JOP geven juist als reden dat de JOP voor minder spreiding van jongerenoverlast in de wijk heeft gezorgd. Deze bewoners zijn (zoals gezegd) wel duidelijk in de minderheid (15%). Figuur 4.9 Aandeel bewoners dat denkt dat de JOP een positieve invloed heeft op de jongerenoverlast in de buurt 5% 3 hofjes 14% 42% 4% straat 5% 0% 100% 4.6 Conclusie De vraag die in deze afsluitende paragraaf centraal staat, is of de overlast van jongeren door de JOP zich geconcentreerd heeft op het Molenveld (waar de JOP geplaatst was) en er dus minder spreiding was door de hele wijk heen. Het algemene beeld voor de wijk Molenvliet is dat voor de zomervakantie (toen de JOP open was) er door iets meer bewoners jongerenoverlast werd ervaren. Daarbij werd deze overlast ook als frequenter en hinderlijker ervaren. Voor het Molenveld zien we een iets ander beeld. Het zijn de bewoners van de Wipmolen die vooral vinden dat de JOP een positieve bijdrage heeft geleverd aan de jongerenoverlast in hun buurt. Per saldo kunnen we stellen dat de openstelling van de JOP geen positieve invloed heeft gehad op de jongerenoverlast in de wijk en niet tot minder spreiding van jongerenoverlast in de wijk heeft gezorgd. 28 JOP op het Molenveld

29 Overigens meldt het Nicis Institute 7 dat overlast in de wijk het beste kan worden aangepakt als jongeren en de buurtbewoners beter met elkaar communiceren en investeren in een betere onderlinge verstandhouding. Zij zien een JOP eerder als een sluitstuk van de oplossing dan het enige instrument waarmee de overlast kan worden gereduceerd december 2009 Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 29

30 30 JOP op het Molenveld

31 Bijlagen Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 31

32 32 JOP op het Molenveld

33 Bijlage 1 Methodologische verantwoording Respons Het onderzoek richtte zich op een relatief kleine groep huishoudens in vijf buurten van de wijk Molenvliet. Om ervoor te zorgen dat we de mening van zoveel mogelijk inwoners zouden horen, hebben we enquêteurs ingezet. Begin november hebben de enquêteurs huis-aan-huis de vragenlijsten met een begeleidende brief verspreid. Bij mensen die (na twee keer) niet open deden, hebben zij de vragenlijst en brief in een envelop in de brievenbus gedaan, waarin uitgelegd werd dat de enquêteurs een week later de ingevulde vragenlijsten weer zouden komen ophalen. De mensen die bij het ophalen van de vragenlijsten niet thuis waren, hebben een retourenvelop in de brievenbus gekregen met het verzoek de ingevulde vragenlijst via de post te retourneren. Uiteindelijk hebben 172 van de 253 bewoners de vragenlijst volledig ingevuld. Een respons van 68% (tabel 1). Tabel 1 Responsoverzicht naar buurt verstuurde enquêtes (aantal) respons (aantal) respons (%) Wipmolen Molenveld straat Stellingmolen hofjes Stellingmolen Park Noordhoekse Wiel totaal Toelichting: het aantal verstuurde enquêtes per buurt is gecorrigeerd op basis van enquêtes die we retour afzender krijgen Betrouwbaarheidsmarges Het onderzoek naar de JOP betreft een populatieonderzoek. Aangezien we geen 100% respons hebben gehaald, is er altijd sprake van een zekere onnauwkeurigheid. Bij herhaling van het onderzoek kan de waarde met een bepaalde marge afwijken van het percentage dat wij gemeten hebben. Deze marges noemen we statistische betrouwbaarheidsmarges. Een betrouwbaarheidsmarge (dus: de onnauwkeurigheid) is kleiner naarmate de respons groter is, maar verschilt ook met het gemeten percentage: percentages van rond de 50% hebben absoluut gezien de grootste onnauwkeurigheid. Hoe verder het percentage van de 50% af zit, hoe kleiner de onnauwkeurigheid. Een positieve invloed op jongerenoverlast in Molenvliet? 33