Geskiedenis en Tydslyne

Transcriptie

1 1 Geskiedenis en Tydslyne 1. Voltooi die ontbrekende woorde in die paragraaf hieronder: (5) Historici is mense wat bestudeer. Hulle skryf boeke en artikels oor wat in die gebeur het. Dit vertel ons vandag hoe en waar mense en hoe hul lewens beïnvloed en verander is deur sekere gebeure. Om hierdie boeke en artikels te lees, is soos om n oor die verlede te lees. 2. Kyk na die prentjies hieronder en spesifiseer die tipe bewysstukke wat historici gebruik en wat hulle van hierdie bewysstukke kan leer. (10) Prentjie Tipe bewys Wat kan ons hiervan leer?

2 2 Geskiedenis en Tydslyne 3. Verduidelik die verskil tussen Argeologiese bewyse en Visuele bewyse. (4) _ 4. Hoekom dink jy bewyse is belangrik wanneer historiese gebeure opgeneem word? 5. Lees die uittreksel hieronder oor die lewe van die groot kunstenaar Leonardo da Vinci en beantwoord dan die vrae wat volg: (2) Kunstenaar, wetenskaplike, ingeneur, uitvinder en veelsydige genie, Leonardo da Vinci het n opskudding in die Renaissance tydperk in Italië veroorsaak met sy kuns en idees. Hy is gebore op 15 April 1452 in Vinci, Italië. Hy was as n kind mal daaroor om dinge oor die natuur te ontdek. As tiener in die 1460 s het Leonardo en sy familie na Florence toe getrek. Daar het sy pa n vakleerlingskap vir hom by Andrea del Verrochio een van die stad se mees gerespekteerde kunstenaars gereël. Leonardo het sy vakleerlingskap in 1472 voltooi en n meester kunstenaar word. Voor hy Florence verlaat het, het hy n engel in een van Verrochio se skilderye geverf. Hy is daarna na Milaan waar hy gestudeer het en onder meer bladsye oor Aardrykskunde, argitektuur en anatomie geskryf. Leonardo het die woorde aspris agterstevoor geskryf en dan met behulp van n spieël gelees om seker te maak ander mense steel nie sy idees nie. In 1495 het die Hertog van Milaan Leonardo gevra om n muurskildery vir n eetsaal te verf. Leonardo het hierdie skildery Die Avondmaal genoem wat weldra een van die wêreld se bekenste skilderye geword het. Agt jaar later het Leonardo begin werk aan die bekende Mona Lisa skildery. Uittreksel ui National Geographic Kids magazine, Uitgawe 117, Mei 2014

3 3 Geskiedenis en Tydslyne b) Gebruik die inligting in die paragraaf oor Leonardo da Vinci en teken n vertikale tydslyn van die lewe van Leonardo da Vinci hieronder: (8)

4 4 Geskiedenis en Tydslyne 6. Hieronder is n tydslyn van die lewe van Nelson Mandela. Bestudeer die tydslyn en beantwoord die vrae wat volg: a) Waar en wanneer is Nelson Mandela gebore? (2) b) Met wie het Nelson Mandela die Nobel Vredesprys gedeel? (1) c) Het Mandela sy studies by die Fort Hare Universiteit klaargemaak? Gee n rede vir jou antwoord. (2) d) Wanneer en vanuit watter tronk is Mandela vrygelaat? (2)

5 5 Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis Graad 4 Geskiedenis en Tydslyne e) Hoeveel keer het Mandela getrou? (1) f) Wanneer is hy vir die eerste keer getroud en wat was sy vrou se naam? (2) g) Wat het gebeur, 30 jaar nadat Mandela lewenslank tronk toe gestuur is? (1) h) Hoe oud was Mandela toe hy dood is? (1) i) Rangskik die volgende gebeurtenisse in die regte volgorde en voltooi die datums wanneer hierdie gebeurtenisse plaasgevind het: (4) Het Suid-Afrika se eerste swart regsfirma gestig Was mede-stigter van die ANC Jeugliga Is vrygelaat uit die tronk Trou met Winnie Madikizela Gebeurtenis Datum Totaal: /50

6 6 Geskiedenis en Tydslyne Memo 1. Voltooi die ontbrekende woorde in die paragraaf hieronder: (5) Historici is mense wat geskiedenis bestudeer. Hulle skryf boeke en artikels oor wat in die verlede gebeur het. Dit vertel ons vandag hoe en waar mense gebly het en hoe hul lewens beïnvloed en verander is deur sekere gebeure. Om hierdie boeke en artikels te lees, is soos om n ware storie oor die verlede te lees. 2. Kyk na die prentjies hieronder en spesifiseer die tipe bewysstukke wat historici gebruik en wat hulle van hierdie bewysstukke kan leer. (10) Prentjie Tipe bewys Wat kan ons hiervan leer? Visueel Hierdie rotstekeninge leer ons meer van hoe die eerste inboorlinge van Suid-Afrika (Khoi en San) geleef het. Geskrewe Die Bybel leer ons meer van die beginsels van die Christelike geloof. Mondelings Hierdie rympie ( Ring-a-ring of roses ) leer ons meer van die Bubonic plaag en hoe dit ongeveer 75 miljoen mense se dood in 1347 veroorsaak het. Argeologies Hierdie potstukke, lepels ens. wat uit die grond, opgediep is, wys ons hoe mense in die ou dae hul kos voorberei het.

7 7 Geskiedenis en Tydslyne Memo 3. Verduidelik die verskil tussen Argeologiese bewyse en Visuele bewyse. (4) Argeologiese bewyse is bewyse wat deur argeoloë opgediep is uit die aarde, grotte of grafte. Argeoloë vind gewoonlik artifakte, soos byvoorbeeld potte, silwer, gereedskap en wapens wat ons n kykie gee in hoe mense in die verlede geleef het. Visuele bewyse verwys na enige skilderye, fotos of prente wat ons n aanduiding gee van hoe mense in die verlede geleef het, soos byvoorbeeld wat hulle geëet het, hoe hulle aangetrek het, hul vervoermiddels en selfs wat hulle in hul vryetyd gedoen het. 4. Hoekom dink jy bewyse is belangrik wanneer historiese gebeure opgeneem word? (2) Geskiedenis is n ware storie oor wat in die verlede gebeur het. Om seker te maak dit is die waarheid, moet historici bewyse en leidrade vind wat bewys dat n sekere gebeurtenis wel gebeur het of om byvoorbeeld te bewys hoe mense in n sekere tydperk geleef het. 5. Lees die uittreksel hieronder oor die lewe van die groot kunstenaar Leonardo da Vinci en beantwoord dan die vrae wat volg: a) Hoekom word tydslyne in historiese geskrifte gebruik? (2) n Tydslyn is soos n opsomming van al die gebeurtenisse wat op n sekere dag of in n spesifieke jaar plaasgevind het. Wanneer mens na n tydslyn kyk kan mens n beter idee kry van wat waar gebeur het asook hoeveel tyd tussen sekere gebeurtenisse verloop het. Gebeurtenisse word gewoonlik in n chronologiese volgorde op n tydslyn aangedui om dit makliker te maak om te verstaan en te onthou wanneer wat gebeur het.

8 8 Geskiedenis en Tydslyne Memo b) Gebruik die inligting in die paragraaf oor Leonardo da Vinci en teken n vertikale tydslyn van die lewe van Leonardo da Vinci hieronder: (8) Die lewe van Leonardo da Vinci Punte vir: 1. Opskrif 2. Chronologiese orde 3. Netjiese werk Frankryk amptelike skilder, argitek en ingenieur in diens van die koning Begin skilder aan die Mona Lisa 4. Genoegsame tydgapings 5. Gebruik van kleur en foto s (foto s nie verpligtend) 1495 Gevra om Die Avondmaal vir die Hertog van Milaan te skilder 6. Ver+kale, onder na bo tydslyn 7. Pyl aan bokant 8. Alle inlig+ng oorgedra op tydslyn 1472 Voltooi sy vakleerlingskap, word n meester kunstenaar 1460 Florence vakleerling van Andrea del Verrochio 15 April 1452 Gebore in Vinci, Italië

9 9 Geskiedenis en Tydslyne Memo 6. Hieronder is n tydslyn van die lewe van Nelson Mandela. Bestudeer die tydslyn en beantwoord die vrae wat volg: a) Waar en wanneer is Nelson Mandela gebore? (2) Nelson Mandela is gebore op 18 Julie 1918 in die Transkei, Suid-Afrika. b) Met wie het Nelson Mandela die Nobel Vredesprys gedeel? (1) Hy het dit met FW de Klerk (die laaste Apartheidspresident van Suid-Afrika) gedeel. c) Het Mandela sy studies by die Fort Hare Universiteit klaargemaak? Gee n rede vir jou antwoord. (2) Nee. Hy is geskors van die universiteit omdat hy n aktivis was. Dit beteken hy is gevra om te loop en kon dus nie sy studies voltooi nie. d) Wanneer en vanuit watter tronk is Mandela vrygelaat? (2) Nelson Mandela is vrygelaat uit die Pollsmoor Gevangenis in 1990.

10 10 Social Science: History Test Grade 4 History and Timelines Memo e) Hoeveel keer het Mandela getrou? ` (1) Hy het drie keer getrou. f) Wanneer is hy vir die eerste keer getroud en wat was sy vrou se naam? (2) He het in 1998 met Graça Machel getrou. g) Wat het gebeur, 30 jaar nadat Mandela lewenslank tronk toe gestuur is? (1) Hy het die President van Suid-Afrika in 1994 geword. h) Hoe oud was Mandela toe hy dood is? (1) Hy was 95 jaar oud. i) Rangskik die volgende gebeurtenisse in die regte volgorde en voltooi die datums wanneer hierdie gebeurtenisse plaasgevind het: (4) Het Suid-Afrika se eerste swart regsfirma gestig Was mede-stigter van die ANC Jeugliga Is vrygelaat uit die tronk Trou met Winnie Madikizela Gebeurtenis Datum Was mede-stigter van die ANC Jeugliga 1944 Het Suid-Afrika se eerste swart regsfirma gestig 1952 Trou met Winnie Madikizela 1958 Is vrygelaat uit die tronk 1990 Totaal: /50