HL7 Versie 3. Achtergrond van de standaard HL7 Development Framework. Tom de Jong

Transcriptie

1 HL7 Versie 3 Achtergrond van de standaard HL7 Development Framework Tom de Jong

2 Van modellen naar berichten

3 Versie 3 is gebaseerd op modellen De basis voor alle eindproducten in V3 zijn modellen: symbolische, gestructureerde weergaven van (een deel van) de werkelijkheid. UML (Universal Modeling Language) is de meeste bekende modelleringsvorm, maar HL7 heeft daar kleine variaties op aangebracht. Modellen in V3 bieden een taal voor het begrijpen en vastleggen van de inhoud, de structuur en het gedrag van gegevensuitwisseling in de gezondheidszorg. Berichten zijn het resultaat van het samenvoegen van gegevens- en procesmodellen: wanneer verstuur ik wat?

4 Versie 3 is rijk aan afkortingen en termen HDF HL7 Development Framework Storyboards RIM Reference Information Model D-MIM Domain Message Information Model R-MIM Refined Message Information Model CMET Common Message Element Type HMD Hierarchical Message Description Message Types Trigger Events Interaction Model Application Roles ITS Implementation Technology Specification en zo nog een paar

5 Maar nu het goede nieuws Hoe belangrijk al die modellen ook zijn om te komen tot consistente berichtspecificaties Als die specificaties er eenmaal zijn, dan zijn de modellen niet meer dan achtergrondinformatie. Een systeemontwikkelaar die HL7 v3 gaat implementeren gebruikt als primair uitgangspunt de producten van de ITS (Impl. Techn. Spec.): XML Schema Definitions (XSD files) XML message instances (voorbeeldberichten) En genereert/verwerkt daarmee XML berichten!

6 How are v3 messages formed? Use-Case Storyboard Dynamic Static Domain analysis: D-MIM Interaction analysis/design: Interaction Model Message design: R-MIM; HMD Abstract Message Specification (Implementable) TYPE MPSLOC CONTAINS TYPE MPSLOC { id[id].type CONTAINS IID { nm[name].type id[id].type IID ST ad[addr].type nm[name].type XAD ST ph[phon].type ad[addr].type XTN XAD _address ph[phon].type XTN [emladr].type _address XTN } [emladr].type XTN }

7 HL7 Development Framework Gestructureerde methode om vanuit een beschrijving van de werkelijkheid (storyboards) voor een domein te komen tot: Een informatie model van het domein Een interactie model van het domein En uiteindelijk: berichtspecificaties! Het HDF is niet nodig om met V3 interfaces te werken, maar wel om te begrijpen waarom ze zo in elkaar zitten!

8 Informatiemodellen Elk informatiemodel binnen het HDF bestaat uit de volgende componenten: Klassen (classes), hun attributen (attributes) en de associaties ertussen (relationships); Data types voor alle attributen en vocabulary domains voor gecodeerde attributen; State transition models voor sommige klassen (generiek toepasbaar bij interacties)

9 Reference Information Model RIM Vier+twee basisklassen van het RIM (backbone) Role Relationship Act Relationship Entity Role Participation Act

10 Reference Information Model RIM Modelering van de werkelijkheid (voorbeeld) Person A Practitioner Performer Listen to Lung/Chest Person B Patient Subject

11 Entity Role Participation Living Subject Person Organization Material Place... Entity classcode Kind Instance... Entity determiner Code classcode determinercode id code statuscode Patient Provider Employee Specimen Practitioner... Role classcode Performer Author Witness Subject Destination... Participation typecode Act classcode id code statuscode effectivetime typecode time Observation Supply Procedure Medication Financial... Act classcode Definition Order Intent Event Criterion Act moodcode classcode moodcode id code statuscode Credits Woody Beeler

12 RIM (Reference Information Model) De basis voor alle informatiemodellen in V3

13 Verfijning door Constraints

14 Voorbeeld D-MIM (Patient Administration)

15 Voorbeeld R-MIM (Ambulatory Encounter Event Activate)

16 Voorbeeld R-MIM (CMET van R_Patient [universal]) CMETs kunnen andere CMETs bevatten (recursie)

17 V3 Dynamic Model

18 Storyboards Een storyboard geeft een realistisch praktijkscenario in de vorm van een serie (chronologische) snapshots. Elke snapshot beschrijft een herkenbaar, relevant moment in de serie gebeurtenissen die de lezer moet kennen om de context van de zorg ICT te begrijpen. Elke snapshot benoemt de sleutelfiguren die participeren in het storyboard en hun interacties met elkaar en met de geautomatiseerde systemen waar ze mee werken. De serie snapshots vormt een samenhangende beschrijving van een compleet deelproces in de zorg of de administratie eromheen, met nadruk op ICT aspecten.

19 Interaction diagram

20 Application Roles Een verzameling communicatie verantwoordelijkheden die zouden kunnen worden geïmplementeerd door een applicatie (systeem of systeemonderdeel). Applicatierollen zijn (nog) niet normatief binnen HL7 versie 3, maar puur informatief. Uiteindelijk één van de belangrijkste concepten in het kader van conformance, maar meer feedback uit praktijk nodig.

21 Trigger events Een gebeurtenis in de echte wereld die de aanleiding vormt voor het verzenden van gegevens tussen twee applicatierollen. Trigger events kunnen automatisch ontstaan of het gevolg zijn van menselijk handelen, maar moeten altijd geautomatiseerd herkenbaar zijn. Er zijn drie soorten trigger events: State-Transition Based (automatisch door toestandsverandering v/d database v/h bronsysteem) Interaction Based (reactie op binnengekomen bericht) User Request Based (antwoord op ontvangen vraag)

22 State Machine for Act

23 Interactions Een unieke associatie tussen een specifiek Message Type (berichtinhoud, gegevensmodel), een bepaald Trigger Event dat de aanleiding is voor verzending ervan (berichtcontext, procesmodel) en de Application Roles die het berichttype zenden resp. ontvangen. De Interaction is de meest elementaire constructie binnen XML Schema Definitions: elke XSD file beschrijft één enkele interactie en elk daarop gebaseerd XML bericht is dus ook een instantiatie van die specifieke interactie.

24 HL7 versie 3: XML implementatie technologie

25 XML familie XPath XSLT XSL-FO Schema XPointer XLink structuur XML inhoud Namespace DOM XInclude XQL XML DSig RDF

26 XML een meta - taal elementen <PatientInformatie> <Naam>Tom McKinsey</Naam> <ID> </ID> <Geboortedatum> </Geboortedatum> <Diagnosis Code= ICD9 >186.9</Diagnosis> </PatientInformatie> inhoud Attribuut

27 stencil D-MIM/R-MIM tekeningen

28 Patient classcode*: <= PAT id*: II [1..1] addr: AD [0..1] ObservationDx [identified] (COCT_MT090101) classcode* <= OBS moodcode* <= EVN id*: II [1..1] code: CE CWE [1..1] effectivetime: <IVL>TS [0..1] value: CE [1..1] 1..1 patientperson Person classcode*: <= PSN determinercode*: <= PSN id: II [1..1] name: EN [0..*] birthtime: TS [0..*] 1..1 patient Hoe kom je van telecom: TEL [0..*] de modellen CMET (Assigned) naar berichten R_AssignedPerson (op basis van XML) subject typecode*: <= SBJ 1..1 assignedentity author typecode*: <= AUT time: IVL<TS> 0..1 justifyingobservationdx schrijven/lezen reason van HL7 versie 3 XML berichten? typecode*: <= RSON Prescription classcode* <= SBADM moodcode* <= RQO id*: II [1..1] text: ED[0..1] statuscode: CS CNE [1..1] <= active applicatie ondersteuning m.b.t. XML?

29 Hierarchie in modellen Prescription author subject Patient Person classcode*: <= PAT id*: II [1..1] addr: AD [0..1] telecom: TEL [0..*] CMET (Assigned) R_AssignedPerson [identified] (COCT_MT090101) classcode*: <= PSN determinercode*: <= PSN id: II [1..1] name: EN [0..*] birthtime: TS [0..*] 1..1 patientlivingsubject 1..1 patient subject typecode*: <= SBJ 1..1 assignedentity author typecode*: <= AUT time: IVL<TS> EntryPoint Prescription classcode* <= SBADM moodcode* <= RQO id*: II [1..1] text: ED [0..1] statuscode: CS CNE [1..1] <= active Patient id addr telecom Person

30 1..1 patient subject typecode*: <= SBJ 1..1 assignedentity author typecode*: <= AUT time: IVL<TS> EntryPoint Prescription classcode* <= SBADM moodcode* <= RQO id*: II [1..1] text: ED 0..1] statuscode: CS CNE [1..1] Prescription classcode moodcode id text statuscode subject author patient assignedentity

31 HMD tabel

32 HMD XML schema ontwikkeling / modelleren / standaardisatie HMD (RoseTree) Toepassingen XML- Message Instances <xml> <xml> <xml>... <xml> validatie instantiatie serialisatie export representatie HMD (ook XML) ITS transformatie XML- Schema R-MIM Hierarchical Message Description ITS XML Schema Description

33 XML bericht instantiatie Prescription author subject <prescription> <id extension=" " Person root=" EntryPoint <statuscode classcode*: code="active"/> <= PSN <subject> determinercode*: <= PSN id: II [1..1] <patient> name: EN [0..*] <id extension=" " root=" birthtime: TS [0..*] Prescription <addr>... classcode* <= SBADM <patientlivingsubject 1..1 classcode="psn"> moodcode* <= RQO <name use="l"> id*: II [1..1] <given>kevin</given> text: ED [0..1] Patient <family>de 1..1 patient Boer</family> statuscode: CS CNE classcode*: <= PAT [1..1] <= active </name> id*: II [1..1] subject </patientlivingsubject> addr: AD [0..1] typecode*: <= SBJ </patient> telecom: TEL [0..*] </subject> 1..1 assignedentity CMET <author> (Assigned) author R_AssignedPerson <time value=" "/> <AssignedPerson> typecode*: <= AUT <id extension="120450" time: IVL<TS> root=" [identified] (COCT_MT090101) </AssignedPerson> </author>... Patient id addr telecom Person

34 HL7 versie 3 data types (er zijn nog meer) Null ANY van alles BL Boolean ST Character String INT Integer Number REAL Real Number QTY Quantity PQ Physical Quantity II Instance Identifier ED Encapsulated Data CS Code Value CE Coded Equivalent CD Concept Descriptor EN Entity Name PN Person Name ON Organization Name TEL Telecom Address AD Postal Address TS Point in Time

35 HL7 versie 3 data types Composities van data types IVL interval SET set BAG bag RTO ratio genoteerd als IVL<type> voorbeeld IVL<TS> Interval TS Voorbeelden Interval TS IVL<TS> Interval PQ IVL<PQ> Ratio QTY RTO<QTY,QTY> Heel bijzonder: General Timing Specification GTS als op zich abstracte data type

36 Data types: II Instance Identifier II Attributen root (OID): uitgever van identificatie extension (ST): eigenlijke ID Voorbeeld <id extension=" " root=" "/> <id extension="kp00017 root=" "/>

37 Data types: CE <code code=" " codesystem=" " codesystemname="g-standaard HPK" displayname="valium 5mg tablet"/> <administrativegendercode code="m codesystem=" "/> <code code=" " codesystem=" " codesystemname="snomed CT displayname="prior dx"/>

38 Data types: PN <name use="l"> <prefix qualifier="ac">dr</prefix> <given>gabriele</given> <family>melkman</family> <family qualifier="br">meijer</family> </name> <name> <given>monique</given> <given>alexandra</given> <given>helena</given> <prefix qualifier= VV >van </prefix> <family qualifier="br">wijk</family> <delimiter>-</delimiter> <family qualifier="sp">boer</family> <suffix qualifier="ac">, B.Ec.</suffix> </name>

39 Data types: AD <addr> <streetname>hereweg</streetname> <housenumber>275c</housenumber> <postalcode>9733 LK</postalCode> <city>groningen</city> </addr> <addr use= HV > <streetaddressline>camping de Wigwam</streetAddressLine> <streetaddressline>plaats 4F</streetAddressLine> <streetname>landweg</streetname> <housenumber>20-24</housenumber> <postalcode>9999 AA</postalCode> <city>buitendorp</city> </addr>

40 Data types: IVL<TS> <expectedusetime> <low value=" "/> <high value=" "/> </expectedusetime> <expectedusetime> <low value=" "/> <width value="10" unit="d"/> </expectedusetime>

41 Walkthrough & XML

42 HL7 berichten Een volledig HL7 bericht bestaat uit Transport Wrapper Control Act Wrapper Drager van de eigenlijke gegevens (payload) Transmission Wrapper ControlAct Wrapper Payload

43 Interacties & Schema s Elke interactie bepaalt Wrappers Payload Één schema per interactie Medication Dispense Informer Medication Dispense Event PORX_ST130001NL Medication Dispense Tracker PORX_IN932000NL Medication Combined Request PORX_IN924000NL Medication Dispense Event PORX_IN924000NL Medication Dispense Event Medication Request Placer

44 HET doel: berichten Zender Data gegevens HL7 versie 3 bericht specificaties XML ITS delinearisatie XML schema DOM/SAX <xsd> <xsd> Ontvanger Data bericht parsen DOM SAX SAX XSLT encoding network netwerk encoding <xml> <xml> XML instantiatie = bericht