Groot onderhoud algemene uitkering gemeentefonds Wikken en wegen. Gijs Oskam, VNG/Gemeentefinanciën 27 maart 2014

Transcriptie

1 Groot onderhoud algemene uitkering gemeentefonds Wikken en wegen Gijs Oskam, VNG/Gemeentefinanciën 27 maart 2014

2 Uitgangspunten VNG in verdeelkwesties De VNG richt zich in haar oordeel over verdeelkwesties vooral op het proces, op de gebruikte onderzoeksmethoden De VNG kijkt of de uitkomsten logisch volgen uit de resultaten van het onderzoek. Onverklaarbare uitschieters in de verdeling zijn niet acceptabel Gemeenten worden betrokken in de oordeelsvorming, allereerst de VNG-commissie Financiën Ook vandaag open oor en oog

3 Herverdelingen Terugkijken en vooruit kijken 1984: van rand naar de stad 1997: van rijk naar arm 1 e fase 2001: van rijk naar arm 2 e fase 2013: aanpassing aan de actualiteit (afgeblazen) 2015: aanpassing aan de actualiteit 1 e fase 2016: aanpassing aan de actualiteit 2 e fase 2018: sociaal deelfonds naar algemene uitkering

4 Herverdeling 2013 door VNG afgewezen Algemene uitkering blijft weliswaar vrij besteedbaar, maar Rijk wil zich bemoeien met gemeentelijke beleidskeuzes: Niveau van voorzieningen Efficiency in de uitvoering Aantasting gemeentelijke autonomie; je gaat er over of je gaat er niet over Gevaar voor race to the bottom

5 Anderen over voorgenomen herijking 2013 Binnenlands Bestuur van 6 oktober 2011: De minister van Binnenlandse Zaken verlaagt de algemene uitkering voor gemeenten als hun beleid afwijkt van het kabinet Raad voor de financiële verhoudingen najaar 2011: Beheerders van het gemeentefonds worden bestuurders van het gemeentefonds

6 Moet groot onderhoud in 2015 doorgaan? (1) Rijk bemoeit zich in deze ronde niet met eigen beleidskeuzes van gemeenten en de wijze van uitvoering Scheefgroei tussen uitgaven en inkomsten in clusters; verdeling aanpassen aan de nieuwe tijd Aanpassing aan nieuwe definities, bijv. BAG Ongemak over vaste bedragen G4 In tijden van financiële krapte goede verdeling nóg belangrijker Verdeling op orde wanneer de drie decentralisaties naar de algemene uitkering overgaan (2018)

7 Moet groot onderhoud in 2015 doorgaan? (2) De commissie Financiën van de VNG concludeert op 13 maart jl. (argumenten pro): De scheefgroei in de clusters wacht op reparatie De herverdeling hangt al jaren in de lucht, kom nu maar met de cijfers Liever niet opnieuw uitstellen, de startende colleges en raden willen bij de aanvang van de nieuwe raadsperiode hom of kuit Uitstel betekent dat onderliggend onderzoeksmateriaal te veel veroudert >> hoge kosten en veel tijdverlies

8 Moet groot onderhoud in 2015 doorgaan? (3) De commissie Financiën van de VNG concludeert op 13 maart jl. (argumenten contra): Gemeenten hebben hun handen vol aan managen risico s rond de invoering sociaal deelfonds Herverdeling 2015 en 2016 liever combineren in 2016, in één te nemen stap

9 Moet groot onderhoud in 2015 doorgaan? (4) Per saldo heet de commissie voorkeur voor het voortzetten van de herijking 1 e fase in 2015 Dit standpunt is ingenomen zonder dat kennis is genomen van de uitkomsten in euro s per gemeente Het oordeel van de commissie is onder het voorbehoud dat de cijfers geen onverklaarbare uitschieters of onwaarschijnlijke uitkomsten bevatten

10 Vervolgtraject (1) VNG-bestuur stelt op 10 april a.s. het advies van de VNG over het groot onderhoud vast Definitieve cijfers in meicirculaire, dan staat ook het overgangstraject vast >> de VNG kiest voor 15 per inwoner per jaar In 2018 is overheveling sociaal deelfonds naar algemene uitkering voorzien Het is gewenst om dit najaar te starten met een meer fundamentele discussie over de grondslagen van de financiële verhouding. In 2018 profiteren van de uitkomst

11 Vervolgtraject (2) Fundamentele discussie over de grondslagen is nodig omdat: Toename van gemeentelijke taken Toename in samenwerking en regionalisering Samenhang tussen verdeelmodellen (sociaal deelfonds, algemene bijstand Toename gemeenten en regio s met krimp Samenhang met discussie over eigen belastinggebied Positie centrumgemeenten Enz. enz.