Een wandel door de verschillende contractvormen met uitwisseling van ervaringen en aandachtspunten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een wandel door de verschillende contractvormen met uitwisseling van ervaringen en aandachtspunten"

Transcriptie

1 Gemeentedagen 2017 Een wandel door de verschillende contractvormen met uitwisseling van ervaringen en aandachtspunten Ramon Pasma AKD advocaten notarissen belastingadviseurs

2 De waarom PPS is geen Haarlemmerolie met voornamelijk positieve effecten. Het kan soms positief, maar soms ook ronduit negatief uitpakken. Daarom is kritisch en onafhankelijk advies over al dan niet toepassing op de juiste plaats essentieel. Maar wie kan dit geven? De eenzijdige positieve verhalen van deze professionele adviseurs ondermijnen het vertrouwen van de bestuurder in de publicaties van de genoemde verantwoordelijken over PPS behoorlijk. Ir. L.P.I.M. Hombergen, TBR 2017/2 2

3 Agenda Klassiek contracteren; de UAV Een tussenvorm; het bouwteam Geintegreerd (Design & Construct); UAV-GC 2005 EPC / Turnkey (uit de losse hand) PPS? DB(F)(M)(O) Criteria voor te maken keuze 3

4 Laten we het samen doen! 4

5 Het klassieke model Architect Constructeur DNR 2011 Opdrachtgever Bouwfysica -UAV 2012? -Eigen voorwaarden? (Hoofd)- aannemer UAV Onderaannemers Leveranciers 5

6 Het klassieke model Al enige tijd om roep om frisse wind Terugdringen faalkosten (oorzaak volgens opdrachtnemers: niet leren van fouten, slecht voorbereiden werk en niet nakomen afspraken) UAV richt zich op verdelen aansprakelijkheid en probleemoplossing, niet op het voorkomen van problemen (Uitgebreid Aannemers Verdriet) Gebrekkige samenwerking / onvoldoende oog voor betrokken belangen Zie bijvoorbeeld: preadvies Vereniging voor Bouwrecht, Interactief naar een nieuwe generatie bouwcontracten, nr. 36. Preadvies 6

7 Het klassieke model Bron: IBA (Gemeente Amsterdam) 7

8 Het klassieke model UAV is toch recent herzien? Doelstelling volgens werkgroep: [ ] aanpassen van de terminologie (denk aan aanknoping bij de huidige titel Aanneming van Werk van het BW en de UAV-GC 2005), doorvoeren van de consequenties van de invoering van de titel Aanneming van Werk, en verwerken van voortschrijdend inzicht zoals dat te kennen is uit jurisprudentie, maatschappelijke ontwikkelingen en literatuur. M.A.B. Monika Chao-Duivis, Cobouw van 3 november

9 Het klassieke model Algemene indruk UAV

10 Afronding het klassieke model Bekende contractvorm; veel ervaring mee Gids Proportionaliteit schrijft zo goed als UAV 2012 voor; met minimale wijzigingen en motiveringsplicht Hoeveel keuze heb je als aanbestedende dienst? Praktijk; alles wat los en vast zit in de UAV 2012 wordt gewijzigd. Is een model dat naar de aard tegenstellingen versterkt -ontwerp vs uitvoering -laag inschrijven, prijsverbetering zoeken gedurende het werk - hit and run ; geen verantwoordelijkheid voor lifecycle Let wel: dit zijn algemeenheden. Op zich prima voorwaarden, maar vereist goed nadenken over het proces van begin tot eind 10

11 Iets meer integreren; het bouwteam Opdrachtgever DNR 2011 DNR 2011 DNR 2011 DNR 2011 Bouwteam Bouwteam Architect Constructeur Installatietechnisch adviseur Bouw-fysisch adviseur Bouwkundig aannemer Installatie technisch adviseur Indien opdracht: dan vaak UAV

12 Contractvorm tussen klassiek en geïntegreerd Bouwteam Gebruiken kennis uitvoering bij uitwerken VO (of DO) naar bestek; kennisdeling. kennis over uitvoering en bouwkosten reeds beschikbaar tijdens ontwerp Karakteristiek bouwteam: ieders verantwoordelijkheid blijft behouden Ook al voorbeelden dat bouwteam onderdeel uitmaakt van aanbestedingsprocedure Over het algemeen redelijk succesvol middel om faalkosten te verminderen Heeft wel zijn aandachtspunten - aansprakelijkheid, omvang en beperking daarvan - hoe afscheid nemen van elkaar? - Next step: UAV 2012? Niet standaard D&C! 12

13 Geïntegreerd contracteren; UAV-GC 2005 Opdrachtgever UAV GC Basisovereenkomst & AV (Hoofd)- aannemer Onderaannemers Ontwerpende partijen Architect Constructeur Bouwfysica Breeam 13

14 Uitgangspunten geïntegreerd contracteren Ontwerp en uitvoering bij aannemer ( opdrachtnemer ) Optimalisatie tussen ontwerp en uitvoering, (meer) ruimte voor innovatie Sturing op proces, veel minder op product Bijvoorbeeld milestones Doorgaans iets minder invloed van opdrachtgever positie opdrachtgever is een andere alles valt te regelen, maar dan. Hoge(re) kosten aanbesteding 14

15 Geïntegreerd contracteren; UAV-GC 2005 de opdrachtgever specificeert de vraag. De Vraagspecificatie de opdrachtnemer voert de opdracht uit (design & build) op basis van de Vraagspecificatie in de Basisovereenkomst worden de kernverplichtingen omschreven (het werk, de prijs, de opleverdata, etc.) de UAV-GC beschrijft meer het proces en verdeling van verantwoordelijkheden Beperking te vergoeden schade door opdrachtnemer tot 10% van aanneemsom, met minimum van EUR 1,5 mio. Bestaat niet in UAV 2012 Standaard regeling voor meerjarig onderhoud (benaderd lifecycle denken) 15

16 Geïntegreerd contracteren; UAV-GC 2005 Is nu het ontwerp voor 100% het risico van de opdrachtnemer? par. 3 UAV-GC: verantwoordelijkheden Opdrachtgever par. 3-2: documenten afkomstig van opdrachtgever par. 3-3: vraagspecificatie par. 3-4: door opdrachtgever opgedragen Wijzigingen par. 3-5: voor functionele ongeschiktheid voorgeschreven bouwstoffen, tenzij opdrachtnemer keuzemogelijkheid: par. 3-7 Staat tegenover: waarschuwingsplicht opdrachtnemer voor fouten of gebreken in vraagspecificatie, ter beschikking gestelde informatie, etc. (par. 3-7 jo. 4.7 en 4.8) 16

17 Afronding UAV-GC 2005 UAV-GC 2005 is een systeem Hele systematische opbouw Procesbeschrijving; procedureel Geen 100% design aansprakelijkheid Werkt; Prorail en Rijkswaterstaat hebben brede ervaring Vrij recente discussie in TBR over herziening UAV-GC Vereist (enige) ervaring; contractmanagement 17

18 Geïntegreerd contracteren; uit de losse hand Turn-key EPC Lees het contract! Internationaal meer geaccepteerde standaarden FIDIC NEC-3 18

19 DB(F)(M)(O) Overheid Aandeelhouder 1 Aandeelhouder 2 Aandeelhouder 3 EPC-contract DBFM(O)-contract Financiering Consortium SPC (project) B.V. M&O-contract Bank (of banken / investeerders) Bank D&B EPC Opdrachtnemer Interface M(&O) Opdrachtnemer 19

20 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Kernwaarden Meer een samenwerking dan een wij/zij benadering (PPS) Integraliteit > life cycle optimalisaties Risico's daar neerleggen waar deze het beste kunnen worden beheerst Langlopende commitment Gericht op output betaling in plaats van opleverbetaling -Incentive om voortvarend en goed te werken -Nadenken in designfase, want de M en de O ligt ook op het bord van de opdrachtnemer Financierbaarheid Vier ogen principe Financier kijkt mee (tucht van de banken) 20

21 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Waarom PPS in een dergelijk geintegreerde vorm? het tegengaan van faalkosten, budget- en tijdsoverschrijdingen bij (meer klassieke) projecten; een urgente investeringsbehoefte gecombineerd met een gebrek aan ruimte op de overheidsbegroting op korte termijn; de behoefte van betere prestaties 21

22 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Ministerie van financiën In vergelijking met traditionele uitvoering hebben DBFM(O)-projecten tot nu toe geraamde meerwaardes opgeleverd van gemiddeld 10 à 15%. Hierbij moet worden opgemerkt dat deze 10-15% meerwaarde financieel van aard is verbeteringen van het kwaliteitsniveau zijn er niet in meegenomen. De geraamde financiële meerwaarde van alle huidige (aanbestede en in exploitatie zijnde) DBFM(O)-projecten bedraagt ex ante tot nu toe ca. 1,5 miljard. Deze meerwaarde is berekend op basis van het verschil tussen de bieding en de geraamde uitgaven bij traditionele uitvoering zoals becijferd in de PSC. In de loop der jaren is in totaal voor ca. 13 mrd. aan DBFM(O)-projecten aanbesteed. Voortgangsrapportage DBFM(O) 2016 /

23 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het al goud dat er blinkt? PPS is geen Haarlemmerolie met voornamelijk positieve effecten. Het kan soms positief, maar soms ook ronduit negatief uitpakken. Daarom is kritisch en onafhankelijk advies over al dan niet toepassing op de juiste plaats essentieel. Maar wie kan dit geven? De eenzijdige positieve verhalen van deze professionele adviseurs ondermijnen het vertrouwen van de bestuurder in de publicaties van de genoemde verantwoordelijken over PPS behoorlijk. Ir. L.P.I.M. Hombergen, TBR 2017/2 23

24 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het inderdaad (gemakkelijk) te verifieren of sprake is van alleen maar succesverhalen, of dat er ook een andere kant aan de medaille zit? 24

25 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het al goud dat er blinkt? Uit een meta-analyse van [ ] internationale onderzoeken blijkt dat het DBFMO-model veelvuldig wordt toegepast, maar dat de uitvoering van de projecten niet zonder meer succesvol verloopt (Boers et al., 2013). De overheid slaagt er niet altijd in om het publiek belang overeind te houden. Wel valt op dat bij de twee onderzochte contracten van de Rijksgebouwendienst de kosten van wijzigingen ( 50 miljoen) aanzienlijk hoger zijn dan de berekende financiële meerwaarde voor deze twee contracten ( 30 miljoen). Rapport rekenkamer: Contractmanagement bij DBFMO-projecten Kamerstukken II, vergaderjaar , , nr. 2 25

26 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het al goud dat er blinkt? We zien in de uitvoering dat het contractmanagement bij DBFMO-projecten versterkt kan worden. Het sturingsmechanisme (betaling naar prestatie) wordt niet altijd toegepast zoals bedoeld. Dit is belangrijk om vast te houden aan de contractafspraken en om het publieke belang te borgen. Ten slotte is stevig contractmanagement een voorwaarde om de verwachte financiële meerwaarde van DBFMO-contracten te bewaken als deze tijdens de looptijd door wijzigingen onder druk komt te staan. Rapport rekenkamer: Contractmanagement bij DBFMO-projecten Kamerstukken II, vergaderjaar , , nr. 2 26

27 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het al goud dat er blinkt? De logica van verbinden blijkt in onderzochte PPS-cases niet waarneembaar. [ ] We hebben hier derhalve van doen met een mythe, een streven naar PPS-gerelateerd procesmanagement dat blijkbaar op papier wel nastrevenswaard wordt geacht, ook binnen Rijkswaterstaat, maar in de praktijk bij grote infraprojecten van onder meer het type Tweede Coentunnel tot op heden nog geen werkelijkheid is. De feitelijke samenwerkingsaanpak is nog vrij traditioneel en risicomijdend en daarmee correspondeert die niet met de frequent in kringen van bestuurskundigen gekoesterde PPS-verwachtingen ( logica van verbinden ) De bestuurskundige mythe van verbinded PPS-management: de tweede coentunnel als illustratie. Bestuurswetenschappen, no. 3,

28 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Is het al goud dat er blinkt? Onderzoeken zijn qua uitkomsten niet eenduidig. Het lijkt erop dat de wijze waarop DBFMO projecten op individueel (project)niveau zijn ingericht, van groot belang is voor de effectiviteit en efficientie van het project. Publiek en privaat: een spannende relatie in de bouw- en infraketen. Frits Verhees, Alfons van Marrewijk, Wim Leendertse en Jos Arts Beleidsonderzoek Online, oktober

29 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Reflecties en aanzet tot nader onderzoek: a) evenwicht private publieke risico s. Ruimtelijke wet- en regelgeving (vergelijk Coentunnel). Feitelijk geen ontwerpvrijheid meer, maar wel het risico b) Projectfinanciering kan tot risico avers gedrag aanleiding geven > innovatie? c) Daadwerkelijk evenwichtige verdeling van risico s? Simpel risico s naar uitvoerende partijen doorleggen. Ook kijken naar gedeelde risico s? d) Samenwerken vs dik contract. Hoe omgaan met belangen derden? e) Langdurig samenwerken vs flexibiliteit? Publiek en privaat: een spannende relatie in de bouw- en infraketen. Frits Verhees, Alfons van Marrewijk, Wim Leendertse en Jos Arts Beleidsonderzoek Online, oktober

30 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Marktvisie samenwerken aan een vitale en duurzame sector; medio januari 2016 Vijf hoofdprincipes 1. We kijken met trots en plezier naar de opgave en dragen dat ook uit. 2. De aanbestedingsvorm en de gekozen manier van samenwerking zijn gericht op het doel van de opgave. 3. De concurrentie is gebaseerd op de juiste variabelen. 4. We kennen en erkennen elkaars belangen en risico s, en handelen daar ook naar. 5. De financiële totstandkoming en afwikkeling van de opgave is doelmatig, rendabel en financierbaar voor alle betrokkenen. 30

31 Ultiem geïntegreerd: DB(F)(M)(O) Het idee is prima; maar werkt het altijd? 31

32 Kan er een keuze gemaakt worden? In principe kunnen bedrijfseconomische inzichten, risico-overdracht, integraliteit, een lifecycle benadering enz. van nut zijn in alle gevallen waarin de overheid investeert of samenwerkt met de markt. Voortgangsrapportage DBFM(O) 2016 /

33 Aspecten die eigenlijk veel vaker een rol kunnen spelen. Levensduurkostenbenadering ( life cycle costing ): De kosten en risico s tijdens de levensduur van het project worden in kaart gebracht en geoptimaliseerd; Aanbestedingsrechtelijk gunningscriterium Risicomanagement: inventariseren, kwantificeren, toedelen en beheersen van risico s, waarbij deze worden belegd bij de partij die deze het beste kan beheersen; -Alliantie? Prestatiemeting en toepassing van prestatieprikkels; Gebruik van (gedeeltelijke) private financiering indien hiermee bereikt kunnen worden: efficiencyvoordelen, disciplinerend effect t.a.v. het realiseren van doelen en het nakomen van afspraken. Goed opdrachtgeverschap / goed opdrachtnemerschap Soft skills 33

34 Alliantie Opdrachtgever Aannemer Opdrachtgever Alliantie Aannemer 34

35 Afronding Stil staan bij de vraag; is al een goed begin Inventariseer wensen en behoeften Risico inventarisatie Wat zijn de ervaringen (intern en extern) en neem deze mee Invloed vs delegeren Innovatief vs standaard Zelf financieren of de markt Life cycle benadering Flexibiliteit nodig? Laat niet na te combineren (cherry picking mag) Paragraaf over samenwerken, vertrouwen, oog voor maatschappelijke belangen? 35

36 Afronding Er bestaat geen one size fits all Blijf kritische vragen stellen! 36

37 Contactgegevens AKD advocaten notarissen belastingadviseurs Ramon Pasma Mobiel: Telefoon: rpasma@akd.nl 37

Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden. Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten

Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden. Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden van Vliet Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten April 2011 7 april 2009 2 April 2011 - Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden 3 April 2011

Nadere informatie

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen Amersfoort 2-2-2009 Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Agenda Deel 1 Terugblik bijeenkomst 2008 Waarom Life Cycle Denken en Integraal Ontwerpen? (Marktvraag) Verbinding

Nadere informatie

Bouwrecht Academie. Meer informatie

Bouwrecht Academie. Meer informatie Bouwrecht Academie Bouwrecht Academie Het bouwrecht regelt en waarborgt de bouwprocessen. Belangrijk daarbij zijn de afspraken tussen opdrachtgever, architect en aannemer. Goede kennis van bouwrecht is

Nadere informatie

2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future!

2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future! 2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future! Andrea Chao, Simmons & Simmons LLP Jaap de Koning, Witteveen+Bos O.l.v. Tim Aarsen, CROW Bouwteam anno 2019: Back to the future Andrea Chao & Jaap de Koning

Nadere informatie

BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV. PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed?

BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV. PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed? BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed? OVERZICHT PRESENTATIE Wat is PPS Integrale contactvormen Kenmerken Toepassingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bouw & Projectontwikkeling

Nieuwsbrief Bouw & Projectontwikkeling Nieuwsbrief Bouw & Projectontwikkeling 10 april 2015 Contractvormen in de bouw Voorafgaand In een tijd waarin de bouwbranche voorzichtige tekenen van herstel vertoont, wil Hekkelman proberen daaraan een

Nadere informatie

Expert meeting geintegreerde contracten

Expert meeting geintegreerde contracten Expert meeting geintegreerde contracten 18-10-2012 Delft University of Technology Challenge the future Programma 15.30-15.45 uur: Opening door de decaan van de faculteit Bouwkunde, prof.ir. Karin Laglas

Nadere informatie

Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen. IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement

Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen. IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement Jeroen Mieris, Project Manager 1 Inhoud Even voorstellen.. Veranderende bouwwereld Geïntegreerde contracten Risicomanagement

Nadere informatie

Straatman Koster advocaten

Straatman Koster advocaten PT Finance Bouw- en Vastgoedcursus Nieuwe contractvormen voor het managen van projecten Door: Thijs Straatman en Wilfried Koster Zeist, 12 juni 2014 Doel bijeenkomst Nieuwe contractvormen in vogelvlucht

Nadere informatie

4 juni Ministerie van Financiën, PPS & Asset management

4 juni Ministerie van Financiën, PPS & Asset management De Waarheid over DBFM PIANOo-congres 4 juni 2009 Wie zijn wij? Erik Jan Snik Merlijn Nijhof Ministerie van Financiën, PPS & Asset management www.minfin.nl/onderwerpen/publiek_private_samenwerking Voorheen:

Nadere informatie

meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland

meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland Overweegt u nieuwbouw of renovatie van een school? Deze folder geeft u inzicht in wat publiekprivate samenwerking (pps) bij scholen inhoudt. Wanneer

Nadere informatie

NAP/DACE. Design & Construct contractvormen. kostenmanagement en inkoop. Hoofd Aanbestedingszaken, Ervaringen van ProRail met.

NAP/DACE. Design & Construct contractvormen. kostenmanagement en inkoop. Hoofd Aanbestedingszaken, Ervaringen van ProRail met. NAP/DACE Ervaringen van ProRail met Design & Construct contractvormen 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal Hoofd Aanbestedingszaken, kostenmanagement en inkoop ProRail, Utrecht Van techneut naar exploitant

Nadere informatie

Rendabel ontwikkelen door opdrachtgeversrol anders in te vullen

Rendabel ontwikkelen door opdrachtgeversrol anders in te vullen Rendabel ontwikkelen door opdrachtgeversrol anders in te vullen Nieuwe invulling opdrachtgeversrol reduceert stichtingskosten en lifecycle costs en leidt tot het verdwijnen van de onrendabele top 1 Traditionele

Nadere informatie

Historie veranderende markt. vanuit de klant door Martijn Vos vanuit de opdrachtnemer door Willem Mak

Historie veranderende markt. vanuit de klant door Martijn Vos vanuit de opdrachtnemer door Willem Mak Historie veranderende markt vanuit de klant door Martijn Vos vanuit de opdrachtnemer door Willem Mak 1. Vroeger Rijke geschiedenis aanbesteden van (openbare) werken In 1815 eerste Nederlandse aanbestedingsregels:

Nadere informatie

NAP/DACE 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal ProRail, Utrecht

NAP/DACE 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal ProRail, Utrecht NAP/DACE Ervaringen van ProRail met Design & Construct contractvormen 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal Hoofd Aanbestedingszaken, kostenmanagement en inkoop ProRail, Utrecht Van techneut naar exploitant

Nadere informatie

Bouwteam: succesvol contracteren en toepassen

Bouwteam: succesvol contracteren en toepassen Bouwteam: succesvol contracteren en toepassen Gamechangers in de Bouw en Infra 4 december 2018 Andrea Chao Introductie Introductie Huidige situatie Ontwikkeling Bouwteam Vier cruciale stappen tot succesvolle

Nadere informatie

3.3 EMVI in Almere: zo kan het ook! NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN

3.3 EMVI in Almere: zo kan het ook! NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN 3.3 EMVI in Almere: zo kan het ook! NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN JERRY BOUWMEESTER PROJECTLEIDER DESIGN & CONSTRUCT DUSSELDORP INFRA, SLOOP EN MILIEUTECHNIEK MARTIJN VOS ADVISEUR CONTRACTVORMING

Nadere informatie

Bouwcontractenrecht Juridische ondersteuning en adviezen Opleiding en informatie (ABC bouwrecht)

Bouwcontractenrecht Juridische ondersteuning en adviezen Opleiding en informatie (ABC bouwrecht) Aanbestedingen Aanspreken opdrachtgevers en adviseurs Beïnvloeden beleidsmakers; RWS; RVB; PIANOo; adviesbureaus Bestrijden onevenwichtige voorwaarden Bouwcontractenrecht Juridische ondersteuning en adviezen

Nadere informatie

De opdrachtgever van DBFM(O)

De opdrachtgever van DBFM(O) De opdrachtgever van DBFM(O) Rob Peters DACE contactbijeenkomst Soest Innovatieve contractvormen DBFM(O) Innovatief aanbesteden Life cycle Fysieke beschikbaarheid Operationele beschikbaarheid Bezettingsgraad

Nadere informatie

Nieuwe contractvormen en projectcontrol

Nieuwe contractvormen en projectcontrol Nieuwe contractvormen en projectcontrol Rin-Sjoerd Zijlstra 12 juni 2014 Agenda Projecten in het nieuws Nieuwe kijk op projecten? Projectfalen en contractvorm Keuze voor juiste contractvorm Projectcontrol

Nadere informatie

BIM in de praktijk. Alexander Hoos / Kuijpers

BIM in de praktijk. Alexander Hoos / Kuijpers BIM in de praktijk Alexander Hoos / Kuijpers TVVL Eindedaglezing, 4 april 2016 Alexander Hoos Informatie Manager Even voorstellen Installatie bedrijf Kuijpers (www.kuijpers.nl) Kerntaken: Procesoptimalisatie,

Nadere informatie

en noodzaak uniforme contractvoorwaarden

en noodzaak uniforme contractvoorwaarden Nut en noodzaak uniforme contractvoorwaarden Ir. M.L.A.M. van Hezik, Directeur Stichting STABU 16 maart 2010 U.A.V. 1989 / U.A.V.T.I. 1992 / AVA 1992 (traditionele overeenkomsten); DNR (ontwerp-/architecten

Nadere informatie

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016 Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur Alexander Hoos 09 mei 2016 Even voorstellen Alexander Hoos Informatiemanager Technisch dienstverlener Kuijpers (www.kuijpers.nl) Kerntaken:

Nadere informatie

Winst behalen met PPSconstructies

Winst behalen met PPSconstructies Winst behalen met PPSconstructies Er valt veel winst te behalen met PPS-constructies. Maar dan moeten opdrachtgever en opdrachtnemer goed samenwerken. Daar komt wel wat bij kijken. Het denken in PPS is

Nadere informatie

Marktdag 22 november 2012. Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6

Marktdag 22 november 2012. Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6 Marktdag 22 november 2012 Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6 Even voorstellen Paul Kuijpers (1961) Partner bij Balance & Result adviseurs, (Deventer) Ervaringen Haal het beste

Nadere informatie

GRIP OP VASTGOEDONTWIKKELING: IN CONTROL ZONDER ZWEETDRUPPELS

GRIP OP VASTGOEDONTWIKKELING: IN CONTROL ZONDER ZWEETDRUPPELS GRIP OP VASTGOEDONTWIKKELING: IN CONTROL ZONDER ZWEETDRUPPELS Bij de ontwikkeling en realisatie van vastgoed is de inzet van diverse partijen benodigd. Denk aan een architect, diverse technisch adviseurs

Nadere informatie

UAV-GC in de woningbouw. 05/10/2017 mr. Hugo Meijer en mr. Maaike Baan Hofman

UAV-GC in de woningbouw. 05/10/2017 mr. Hugo Meijer en mr. Maaike Baan Hofman UAV-GC in de woningbouw 05/10/2017 mr. Hugo Meijer en mr. Maaike Baan Hofman 1. Inleiding Ontwikkelingen anno 2017, passend bij de UAV-GC? Jurisprudentie UAV-GC woningbouw Jurisprudentie UAV-GC overig

Nadere informatie

UAV Uneto-Vni. Mr. Sjoerd J.H. Rutten. 20 januari 2012

UAV Uneto-Vni. Mr. Sjoerd J.H. Rutten. 20 januari 2012 UAV 2012 Uneto-Vni Mr. Sjoerd J.H. Rutten 20 januari 2012 UAV 2012 (I) Onderwerpen Doelstelling aanpassingen UAV 1989 Belangrijkste aanpassingen 2 / Doc ID: L_LIVE_EMEA2:6022883v1 UAV 2012 (II) Doelstelling

Nadere informatie

NEC3 als alternatieve contractvorm in de bouw

NEC3 als alternatieve contractvorm in de bouw Management Advies Automatisering Bouw Huisvesting Vastgoed @brinkgroep NEC3 als alternatieve contractvorm in de bouw Als u zoekt naar samenwerking en vertrouwen Specialisten geïntegreerde contracten en

Nadere informatie

Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest

Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest 15 januari 2019 Vragen aan het publiek Wie heeft er nog géén geintegreerd contract (UAV-GC) opgesteld, aanbesteed of uitgevoerd? Wie denkt dat met UAV-GC alle problemen

Nadere informatie

Contractvormen op golfbanen en sportvelden

Contractvormen op golfbanen en sportvelden Contractvormen op golfbanen en sportvelden Bij de landelijke aannemers komen steeds vaker vragen binnen over de toepasbaarheid van verschillende contractvormen voor de realisatie en eventueel onderhoud

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

Partners in Public Business

Partners in Public Business Partners in Public Business Richard van Breukelen CFO Rijkswaterstaat 12 juni 2008 Wat doet Rijkswaterstaat? Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van Verkeer en Waterstaat en werkt aan: - Vlot

Nadere informatie

Contractering bij infra-projecten

Contractering bij infra-projecten Contractering bij infra-projecten Mooie voornemens en waarom het toch vaak misgaat Industrieel Management & Advies Roadmap Het contracteringsproces Organisatiemodellen/Contractmodellen 3 contractmodellen

Nadere informatie

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever Moderne Contract Vormen ing. Maureen de Munck ir. David Wattjes Amsterdam, 6 juni 2013 Natuurvriendelijke oevers Doelen : het

Nadere informatie

Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever

Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever Sander Lubberhuizen Jos van Nuenen Teamleiders afdeling Ingenieursbureau Keuze voor nieuwe contractvormen Projectspecifieke omstandigheden Geen systematische

Nadere informatie

kijken we met andere ogen' naar de toekomst van beheer van de openbare ruimte donderdag 22 november 2018 Studio Poort 13:00 13:45 uur

kijken we met andere ogen' naar de toekomst van beheer van de openbare ruimte donderdag 22 november 2018 Studio Poort 13:00 13:45 uur kijken we met andere ogen' naar de toekomst van beheer van de openbare ruimte donderdag 22 november 2018 Studio Poort 13:00 13:45 uur UAV 2012 DNR 2011 jurisprudentie transparantiebeginsel DBMFO PPS ARW

Nadere informatie

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM Even voorstellen 1. Jan Hendrik Bouman 2. Werkzaam bij Inter Project Management 3. Gedetacheerd als Algemeen projectleider bij

Nadere informatie

(Ge)Bouwen met gebreken

(Ge)Bouwen met gebreken (Ge)Bouwen met gebreken Werner van Weesenbeek Risico-adviseur Meeùs Bouw & Infra Hans Smeekens Advocaat Bouwrecht Rassers Advocaten Programma 1. Meeùs Bouw & Infra en Rassers Advocaten 2. Bouwrecht in

Nadere informatie

REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN?

REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN? REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN? 16 november 2017 Ing. R.S. (Robbert) Dijkema Traditioneel Geïntegreerd Contract Best Value Procurement Strategische contractvormen

Nadere informatie

Innovatief opdrachtgeverschap

Innovatief opdrachtgeverschap Innovatief opdrachtgeverschap CBZ Bouwdag Verpleging en Verzorging Bussum, 6 maart 2008 Inhoud TNO en innovatief opdrachtgeverschap Waarom geïntegreerd contract? Wat kunnen we leren uit andere sectoren?

Nadere informatie

DBFMO M A N A G E M E N T

DBFMO M A N A G E M E N T DBFMO M A N A G E M E N T Van ontwerp naar exploitatie of van exploitatie naar ontwerp? P. Wijntjes 26-9-2013 Post HBO opleiding DBFMO is een noodzakelijke voorwaarde voor duurzame utiliteitsbouw ~ Rabobank

Nadere informatie

Waardegerichte inkoop: de beste koop voor de toekomst

Waardegerichte inkoop: de beste koop voor de toekomst Waardegerichte inkoop: de beste koop voor de toekomst Lunchbijeenkomst PIANOo- 26 februari 2008 Antoinette Kemper 1 Voorbeeldproject waarin waardecreatie centraal staat Renovatie Ministerie van Financiën

Nadere informatie

De waterschappen als publieke opdrachtgever

De waterschappen als publieke opdrachtgever De waterschappen als publieke opdrachtgever (periode 2014-2016) Voor iedereen die met de waterschappen te maken krijgt als opdrachtgever voor de realisatie van, of het beheer en onderhoud aan, (waterschaps)werken,

Nadere informatie

Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw

Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw 2/7 Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw Inhoud Algemeen 1 INLEIDING 1.1 Projectomschrijving 1.2 Organisatie 1.3 Scope van het werk 1.4 Randvoorwaarden 1.5 Budget 1.6 Opzet van de Vraagspecificatie

Nadere informatie

Naar een andere verdeling van verantwoordelijkheid in de bouw

Naar een andere verdeling van verantwoordelijkheid in de bouw Naar een andere verdeling van verantwoordelijkheid in de bouw Naar een andere verdeling van verantwoordelijkheid in de bouw Onderzoek naar privaatrechtelijke verbeteringsmogelijkheden van de bouwkwaliteit

Nadere informatie

Installatietechnisch en bouwfysisch Adviseur Nieuwbouw Campus Rachelsmolen

Installatietechnisch en bouwfysisch Adviseur Nieuwbouw Campus Rachelsmolen Nota van Inlichtingen Installatietechnisch en bouwfysisch Adviseur Nieuwbouw Campus Rachelsmolen Aanbesteding Aanbestedende Dienst: Referentie: Installatietechnisch en bouwfysisch Adviseur Nieuwbouw Campus

Nadere informatie

Markermeerdijken: Op weg naar de mooiste dijk

Markermeerdijken: Op weg naar de mooiste dijk Markermeerdijken: Op weg naar de mooiste dijk In het midden van de moeilijkheid ligt de kans Albert Einstein Beantwoording aanvullende vragen van het HHNK aan de Taskforce Deltatechnologie 10 september

Nadere informatie

ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN

ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN KiVi-bijeenkomst 10 oktober 2017 KiVi-bijeenkomst 10 oktober 2017 Pagina 1 - EVEN VOORSTELLEN - ing. G. (Gerold) Schaap HTS Civiele techniek; Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Vraag 1 Bent u bekend met het artikel Meer risico s voor staat bij megaproject Zuidas? 1

Vraag 1 Bent u bekend met het artikel Meer risico s voor staat bij megaproject Zuidas? 1 Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

PPS Lindeplein Brunssum

PPS Lindeplein Brunssum PPS Lindeplein Brunssum De huiskamer Math Feijen, OPPS Brunssum 10 maart 2009 Deze presentatie Wat is PPS en wat is DBFMO? Waarom DBFMO Lindeplein? Concurrentiegerichte dialoog als aanbestedingsvorm Wat

Nadere informatie

Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract. Aronsohn Management raadgevende ingenieurs. 9 mei 2017

Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract. Aronsohn Management raadgevende ingenieurs. 9 mei 2017 Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract 9 mei 2017 Aronsohn Management raadgevende ingenieurs Aronsohn Management raadgevende ingenieurs bv 2 - onafhankelijk ingenieursbureau op het gebied van bouwprojectmanagement

Nadere informatie

Overheden als moderne opdrachtgever

Overheden als moderne opdrachtgever Overheden als moderne opdrachtgever Organisatorische randvoorwaarden voor professioneel opdrachtgeverschap bij nieuwe samenwerkingsvormen bij Waterschappen Prof.dr.ir. Marleen Hermans, TU Delft, Bouwkunde,

Nadere informatie

EMVI. De nieuwe wereld van aanbesteden. Objectum b.v. 1

EMVI. De nieuwe wereld van aanbesteden. Objectum b.v. 1 EMVI De nieuwe wereld van aanbesteden Objectum b.v. 1 Introductie Lex van Dop Machteld van Waveren Hogervorst Objectum verzorgt aanbestedingen vanuit haar disciplines: Plantontwikkeling I Bouwprocesmanagement

Nadere informatie

Wie beheert de weg in 2015? André Kruithof (Manager Integraal Verkeersmanagement) Vialis (VolkerWessels)

Wie beheert de weg in 2015? André Kruithof (Manager Integraal Verkeersmanagement) Vialis (VolkerWessels) Wie beheert de weg in 2015? André Kruithof (Manager Integraal Verkeersmanagement) Vialis (VolkerWessels) Inleiding mobiliteit Hoge nieuwe Minder bevolkingsdichtheid middelen mensen rollen, graadmeter nieuwe

Nadere informatie

De kenmerken van het Alliantiemodel

De kenmerken van het Alliantiemodel De kenmerken van het Alliantiemodel Alliantiecontracten in projectverband G.J. Huith 7 oktober 2014 9/10/14 Onderwerpen Nederlandse bouwcultuur Alliantievormen, kenmerken Organisatie en structuur Waardecreatie

Nadere informatie

PPS en maatschappelijk vastgoed

PPS en maatschappelijk vastgoed PPS en maatschappelijk vastgoed 19 april 2011 Peter Oussoren Tenman Inhoud: Is er een probleem? Wat verwachten we van een oplosssing Even herhalen :PPS PPS nieuwe stijl : lean en mean Probleemstelling:

Nadere informatie

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Introductie Bernd Karstenberg, LCC adviseur André van den Hoek, Projectmanager onderwijshuisvesting (o.a. voor Lucas

Nadere informatie

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005 Handreiking D&C Contracten 26 September 2005 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat BIBLIOTHEEK RIJKSWATERSTAAT UTRECHT NR Z4Z).5...qo& RWS bibliotheek locatie Utrecht Postbus 20.000 3502

Nadere informatie

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN 2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN FLORIS VOSSE IMPLEMENTATIEADVISEUR GEMEENTE HAARLEM MENNO WOUDA SENIOR CONTRACTMANAGER ARATIS

Nadere informatie

10/09/2013. 4 Maatregelen Nederrijn. Wie zijn we. Wat doen we. Wat doen we anders. Waarom doen we dit? Rijkswaterstaat Boskalis.

10/09/2013. 4 Maatregelen Nederrijn. Wie zijn we. Wat doen we. Wat doen we anders. Waarom doen we dit? Rijkswaterstaat Boskalis. Nederland efficiënter beschermen tegen hoogwater 4 Maatregelen Nederrijn 10 september 2013 Waterschap Rivierenland, Tiel Dirk-Jan Zwemmer (PM Boskalis) Jeroen Eikholt (CM ) Wie zijn we Wat doen we Wat

Nadere informatie

Paulussen Advocaten. Masterclass voor PIANOo. Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes: enkele aanbestedingsrechtelijke aspecten

Paulussen Advocaten. Masterclass voor PIANOo. Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes: enkele aanbestedingsrechtelijke aspecten Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes: enkele aanbestedingsrechtelijke aspecten Door Bert Lejeune en Roger Cox Duurzaamheid contracteren (3 pijlers)

Nadere informatie

Bouwen op ervaringen uit het verleden. PIANOo congres Wim Holleman Bert Kappe

Bouwen op ervaringen uit het verleden. PIANOo congres Wim Holleman Bert Kappe Bouwen op ervaringen uit het verleden PIANOo congres 2010 Wim Holleman Bert Kappe 26-5-2010 Aftrap van de sessie Waarom prestatiemeten? De praktijk! 2 26-5-2010 Inleiding Opdrachtgeversforum in de Bouw:

Nadere informatie

4.4 Methode Bevindingen Conclusie 70 Literatuur 72

4.4 Methode Bevindingen Conclusie 70 Literatuur 72 Inhoud Voorwoord 5 1 Publiek-Private Samenwerking: krachten bundelen of met het publieke belang aan de haal? 13 Maurits Sanders 1.1 Inleiding 13 1.2 Vooruitwijzing 15 Literatuur 16 2 Publiek-Private Samenwerking:

Nadere informatie

Organisatieaspecten van publiek opdrachtgeverschap in de bouw

Organisatieaspecten van publiek opdrachtgeverschap in de bouw Organisatieaspecten van publiek opdrachtgeverschap in de bouw Prof.dr.ir. Marleen Hermans Dr.ir. Leentje Volker TU Delft / Bouwkunde / RE&H Leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw Publiek opdrachtgeverschap

Nadere informatie

Klantmonitor Aanbesteden & Contracteren CROW 2016

Klantmonitor Aanbesteden & Contracteren CROW 2016 Klantmonitor Aanbesteden & Contracteren CROW 2016 Rapportage Utrecht, december 2016 Labyrinth Onderzoek & Advies Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van CROW Copyright 2016, Labyrinth Onderzoek & Advies

Nadere informatie

Systeemgerichte contractbeheersing. Rijksvastgoedbedrijf. Igo van Hettema. April 2018

Systeemgerichte contractbeheersing. Rijksvastgoedbedrijf. Igo van Hettema. April 2018 Systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf Igo van Hettema April 2018 Korte introductie RVB en systeemgerichte contractbeheersing inclusief: Wanneer past het RVB SCB toe? Hoe past de RVB SCB

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

DUURZAAM overheidsgebouw. Implementatie van afwegingsinstrumenten in bestekken extra last of must

DUURZAAM overheidsgebouw. Implementatie van afwegingsinstrumenten in bestekken extra last of must DUURZAAM overheidsgebouw Implementatie van afwegingsinstrumenten in bestekken extra last of must Voorstelling 2 Planning en Design Services Consulting services Trajectbegeleiding van klassieke opdrachten

Nadere informatie

SLIMMER AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN PARKEREN. 12 mei 2016

SLIMMER AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN PARKEREN. 12 mei 2016 SLIMMER AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN PARKEREN 12 mei 2016 AANLEIDING Parkeren én de rol van de overheid is veranderd: Professioneler; van dozenschuiver naar partner Meer IT-gerelateerde spelers op parkeermarkt

Nadere informatie

Weten waar je kansen liggen. José van der Loop Balance & Result Organisatie Adviseurs voor de bouw

Weten waar je kansen liggen. José van der Loop Balance & Result Organisatie Adviseurs voor de bouw Weten waar je kansen liggen José van der Loop Balance & Result Organisatie Adviseurs voor de bouw José van der Loop - Balance & Result Strategie en markt Organisatie adviseurs voor de bouw Organisatie

Nadere informatie

Prijsvorming en aanbestedingsrecht

Prijsvorming en aanbestedingsrecht Prijsvorming en aanbestedingsrecht Monika Chao-Duivis Directeur Instituut voor Bouwrecht Hoogleraar bouwrecht TU Delft March 17, 2008 1 March 17, 2008 2 1 Onderwerpen Gunningscriteria Wat zijn de overleg

Nadere informatie

Bouw en projectontwikkeling

Bouw en projectontwikkeling Bouw en projectontwikkeling Bouw en projectontwikkeling Bouw en projectontwikkeling Het slagen van een bouwproject staat of valt bij een goede samenwerking tussen partijen. Bouw Bouwen is samenwerken.

Nadere informatie

M. Snoek wethouder jeugd, onderwijs & sport

M. Snoek wethouder jeugd, onderwijs & sport Gemeente Haarlem M. Snoek wethouder jeugd, onderwijs & sport Retouradres Postbus 511 2003 PB Haarlem Aan de leden van de commissie Samenleving en Ontwikkeling Datum Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer

Nadere informatie

Agenda FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart PPS: een ruim begrip DBFM: Lessen uit de praktijk. Conclusie. Project finance.

Agenda FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart PPS: een ruim begrip DBFM: Lessen uit de praktijk. Conclusie. Project finance. FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart 2018 Agenda PPS: een ruim begrip DBFM: Project finance Tendensen Goede praktijken Lessen uit de praktijk Conclusie 2 1 PPS: een ruim begrip 1. Gebiedsontwikkeling Gebiedsgerichte,

Nadere informatie

Risico s & Aanbesteden

Risico s & Aanbesteden Risico s & Aanbesteden Themabijeenkomst RISNET Ambassadeurs, 19 mei 2010 Niels van Ommen, Programmamanager RISNET Nico van den Wollenberg, Aiber 1 Programma 1. Welkom en toelichting RISNET Ambassadeurs

Nadere informatie

DUURZAAM AANBESTEDEN BOEKELOSEBRUG & LAAN HVZ ENSCHEDE, 28 FEBRUARI 2019

DUURZAAM AANBESTEDEN BOEKELOSEBRUG & LAAN HVZ ENSCHEDE, 28 FEBRUARI 2019 DUURZAAM AANBESTEDEN BOEKELOSEBRUG & LAAN HVZ ENSCHEDE, 28 FEBRUARI 2019 Programma Introductie OG-perspectief: totstandkoming uitvraag aanbesteding Aanbesteden op innovatie ON-perspectief: de leidraad

Nadere informatie

M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Begeleiders:

M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Begeleiders: Samenvatting M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Opgesteld door Marianne Oostveen april 2013 Individueel bedrijfskundig onderzoek in het kader van Executive

Nadere informatie

ACADEMIE VOOR SAMENWERKEN

ACADEMIE VOOR SAMENWERKEN ACADEMIE VOOR SAMENWERKEN Verbeteren van samenwerking tussen organisaties Vormgeven aan nieuwe verhoudingen Nieuwe kijk op inkoop, contractering en managen van projecten Over de Academie voor Samenwerken

Nadere informatie

De hybride vraag van de opdrachtgever

De hybride vraag van de opdrachtgever De hybride vraag van de opdrachtgever Een onderzoek naar flexibele verdeling van ontwerptaken en -aansprakelijkheid in de relatie opdrachtgever-opdrachtnemer prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis ing. W.A.I.

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid maatschapelijke meerwaarde leveren PPP samenhang (met alle maatschappelijke doelen)

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Permanent Theater

Voortgangsrapportage Permanent Theater Voortgangsrapportage Permanent Theater 18 februari 2013 Agenda Rapportage - pauze - Marktconsultatie Vervolgproces 1 Rapportage Afspraken met de raad Vragen vooraf Financiën Theaterconcepten Locaties Investering

Nadere informatie

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen SIG HCB Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen LCC zoeken naar overeenkomsten LCC Doel zoeken naar overeenkomsten.

Nadere informatie

Contracteren in de bouw

Contracteren in de bouw Contracteren in de bouw 4 februari 2016 Hugo Meijer Michael de Groot Cont(r)acten in de Bouw INLEIDING Risico s; vergunningen, tijd, kwaliteit, faalkosten Ontwikkelingen: aanbestedingsplicht, duurzaamheid,

Nadere informatie

Meerwaarde met het concessiemodel een model voor Publiek-Private Samenwerking

Meerwaarde met het concessiemodel een model voor Publiek-Private Samenwerking Meerwaarde met het concessiemodel een model voor Publiek-Private Samenwerking Uitgangspunten PPS-concessiemodel De overheid zet een geïntegreerd investeringsproject in de markt: ontwerp, aanleg, onderhoud

Nadere informatie

Vereniging BWT Nederland. Landelijke Richtlijn Bouw en sloopveiligheid

Vereniging BWT Nederland. Landelijke Richtlijn Bouw en sloopveiligheid Landelijke Richtlijn Bouw en sloopveiligheid Bouwveiligheidsplan en de rol van de gemeente: Het behartigen van belangen van derden is (hoofd)taak. https://twitter.com/twitter/statuses/9203897 98656905217

Nadere informatie

PPS/Esco Praktijkdag 2014

PPS/Esco Praktijkdag 2014 PPS/Esco Praktijkdag 2014 Samenwerken als driver voor innovatie 10 december 2014 Private financiering en PPS financieringsprogramma Bert Mulders en Ronald Pereboom 1 1 Innovatieve financieringsvormen Inventarisatie

Nadere informatie

KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN

KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN Menu Ambitie Huidige & toekomstige situatie Asset Owner Projecteisen Ambitie MET Ambitie MET Oplevering Noord Zuid

Nadere informatie

BESPREEKPUNTEN EXPERTMEETING HERZIENING UAV MEI 2010

BESPREEKPUNTEN EXPERTMEETING HERZIENING UAV MEI 2010 BESPREEKPUNTEN EXPERTMEETING HERZIENING UAV 1989 27 MEI 2010 1. INLEIDING Het Ministerie van VROM heeft het Instituut voor Bouwrecht opdracht verleend om een lichte herziening van de UAV 1989 tezamen met

Nadere informatie

NOTA VAN INLICHTINGEN. behorende bij aanbesteding AI Maaiveldinrichting KWT

NOTA VAN INLICHTINGEN. behorende bij aanbesteding AI Maaiveldinrichting KWT NOTA VAN INLICHTINGEN behorende bij aanbesteding AI 2016-267 Maaiveldinrichting KWT Deze nota van inlichtingen bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Mededelingen van de Opdrachtgever 2. Wijzigingen van

Nadere informatie

Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden

Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden 1 Introductie Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden Dit boek gaat over het contracteren en aanbesteden van bouw- en infrastructurele projecten. Over wat er nodig is om op een doordachte en

Nadere informatie

Inhoudsopgave Woord vooraf 5 Afkortingen 7 Bijzondere terminologie 9 De meest gebruikte contractvormen en algemene voorwaarden in de bouw 11

Inhoudsopgave Woord vooraf 5 Afkortingen 7 Bijzondere terminologie 9 De meest gebruikte contractvormen en algemene voorwaarden in de bouw 11 13 Inhoudsopgave Woord vooraf 5 Afkortingen 7 Bijzondere terminologie 9 De meest gebruikte contractvormen en algemene voorwaarden in de bouw 11 1 Inleiding 19 1.1 Gejuridiseerde samenleving 19 1.2 Verzekeringsaspecten

Nadere informatie

Positionering Ketensamenwerking

Positionering Ketensamenwerking Positionering Ketensamenwerking Hans Wamelink, Faculteit Bouwkunde, Afdeling Real Estate & Housing 12-4-2011 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Succesfactoren Ketensamenwerking

Nadere informatie

Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen. de wedstrijd en het spel

Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen. de wedstrijd en het spel Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen de wedstrijd en het spel Project A2 Holendrecht-Oudenrijn Holendrecht Maarssen: D&C-contract Haarrijn Spoorlijn: RAW-contract

Nadere informatie

Constructeurs-Café Inleiding voor discussie Winifred van den Bosch. HEVO Experts in Huisvesting en Vastgoed 22 Januari 2018

Constructeurs-Café Inleiding voor discussie Winifred van den Bosch. HEVO Experts in Huisvesting en Vastgoed 22 Januari 2018 Constructeurs-Café Inleiding voor discussie Winifred van den Bosch HEVO Experts in Huisvesting en Vastgoed 22 Januari 2018 1 HEVO in het kort Markten Actief in Kantoren en Bedrijfshuisvesting, Onderwijs,

Nadere informatie

2.5 Gewoon DOEN! Stap eens echt door die open deur

2.5 Gewoon DOEN! Stap eens echt door die open deur 2.5 Gewoon DOEN! Stap eens echt door die open deur Jan-Co van den Doel, Mourik Infra Marlotte Koster, RWS Ansel Velthof, RWS O.l.v. Bob Nonnekens, CROW CROW-congres Aanbesteden en contracteren Marlotte

Nadere informatie

Stuurgroep Nieuw Hydepark

Stuurgroep Nieuw Hydepark Voortgangsrapportage 1 Stuurgroep Nieuw Hydepark Periode januari t/m mei 2013 4 juni 2013 Kleine Synode 21 juni 2013 OZ 13-06 Bestuur Dienstenorganisatie Pagina 3 van 7 Inhoud 1. Inleiding 5 2. Projectkaders

Nadere informatie

BIM praktijkdag 24 mei 2018 Contracteringsstrategie en de rol van BIM

BIM praktijkdag 24 mei 2018 Contracteringsstrategie en de rol van BIM BIM praktijkdag 24 mei 2018 Contracteringsstrategie en de rol van BIM Contracteringsstrategie; aanbesteden op basis van 3D-BIM Nieuwe inzichten met veel perspectief Wie zijn Friso en Kees en wat doen ze

Nadere informatie

PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn

PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn Congres 2011 Samenwerken aan FM www.factomagazine.nl Facto Congres 26 mei 2011 Jos Barnhoorn Snr. Project Mgr. Johnson Controls Wie is Jos Barnhoorn?

Nadere informatie

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Innovatieve contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Servicecentrum Scholenbouw Opdrachtgevers OCW VNG VO raad PO raad Ketenpartners Steunpunt Seu brede scholen

Nadere informatie