e. academische en onderwijs evenementen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "e. academische en onderwijs evenementen"

Transcriptie

1 e. academische en onderwijs evenementen Academische evenementen International Pension Workshop Pension Day Totaal Onderwijs evenementen Datum Titel bijeenkomst Totaal Actief Passief Academisch Sector Track Event IPW report Master Class Beleggen Track Event Introductiemeeting 2e instroomstudenten Track Event Internship meeting Track Event Company visit SVB & ASR Master Class Regelgeving, Toezicht & Governance Track Event Interactive Track meeting Eindpresentaties Netspar TIAS Academy Student Pension Day Track Event Introduction meeting Master Class De grote debatten: pensioensector in transitie Track Event Internship meeting Track Event Company visit Aegon Master Class Van deelnemer naar pensioenconsument Track Event Student Pension Day Track Event Christmas meeting netspar jaarverslag 2015 bijlagen e. academische en onderwijs evenementen 42

2 Overige evenementen Match making Netspar Anniversary Meeting Totaal aantal deelnemers academische events netspar jaarverslag 2015 bijlagen e. academische en onderwijs evenementen 43

3 f. industrie georiënteerde evenementen Werkgroepen Gezondheid, pensionering, en de toereikendheid van pensioeninkomen Risicodeling in individuele en collectieve pensioencontracten Nieuwe inzichten in pensioencommunicatie Aftrapbijeenkomst TP : Meerwaarde van intergenerationele risicodeling Pensionering, pensioenverwachtingen, en toereikendheid van het pensioen Keuzevrijheid en reverse mortgages Langlevenrisico en transitie doorsneesystematiek Aftrapbijeenkomst TP : Kwantitatief onderzoek naar uitgaven aan ouderenzorg en ondersteuning Aftrapbijeenkomst TP : Solidariteit en keuzevrijheid in pensioen Medische technologie, herverdeling en het Zweedse pensioensysteem Aftrapbijeenkomst TP : Juridische eigendomsrechten en transitie naar nieuwe pensioenvormen Keuzevrijheid en adequate pensioenopbouw Werkgelegenheid van ouderen Aftrapbijeenkomst TP : Dynamiek en loonprofielen op de arbeidsmarkt en de toereikendheid van pensioenopbouw

4 Aftrapbijeenkomst TP : Welke keuzemogelijkheden zijn wenselijk vanuit het perspectief van de deelnemer? Aftrapbijeenkomst TP : De fiscaliteit en pensioen Risicoperceptie en pensioencommunicatie Heterogeniteit van deelnemers, pensioencommunicatie en risicoprofielen Aftrapbijeenkomst TP : Wat is een goede default lifecycle? Waardering pensioenverplichtingen CDC contracten en 1e vs 2e pijler pensioen Risicodeling, life-cycles en omkeerhypotheken Juridische en fiscale aspecten van pensioenen Risico en keuzevrijheid Pensioentoereikendheid Keuzevrijheid en communicatie Aftrapbijeenkomst TP : Honderd jaar pensioenwetgeving ( ): visies en beleid Presentaties werkgroepen Wonen,zorg en pensioen en Zorgplicht voor pensioenproducten Arbeidsparticipatie van ouderen Individueel DC en werken tijdens pensionering Pensioencommunicatie, hypotheken en pensioenbeleggingen Langdurige zorg en internationale vergelijking Financiële planning en een adequaat pensioen Negatieve rentes en expected shortfall voor verzekeraars Totaal

5 Nieuws evenementen SER-advies over toekomst aanvullende pensioenen belicht voor pensioenbestuurders Premieregelingen met variabele uitkering en Pan Europees Persoonlijke Pensioen producten Netspar brief De Grip: Goede inzetbaarheid oudere medewerkers vereist beter HR-beleid Totaal

e. academische en onderwijs evenementen

e. academische en onderwijs evenementen e. academische en onderwijs evenementen Academische evenementen 27-01-2016 International Pension Workshop 178 85 93 87 24 16 48 3 14-10-2016 Pension Day 71 46 25 57 4 7 1 2 Totaal aantal deelnemers academische

Nadere informatie

e. academische en onderwijs evenementen

e. academische en onderwijs evenementen e. academische en onderwijs evenementen Academische evenementen 18/20-01-2017 International Pension Workshop 132 98 34 58 8 10 55 1 13-10-2017 Pension day 61 47 14 46 6 2 7 0 Totaal aantal deelnemers academische

Nadere informatie

Voorbereid op de oude dag Onderzoeksagenda Netspar

Voorbereid op de oude dag Onderzoeksagenda Netspar Voorbereid op de oude dag Onderzoeksagenda Netspar 2015 2019 Vooraf Op basis van de evaluaties voorafgaand aan de nieuwe financiering voor de periode 2015-2019 is in 2014 een inhoudelijke agenda aan de

Nadere informatie

Stand van zaken in het debat over de toekomst van de pensioenen

Stand van zaken in het debat over de toekomst van de pensioenen Stand van zaken in het debat over de toekomst van de pensioenen Kees Goudswaard Pensioenvraagstukken in de kabinetsformatie, Amsterdam, 27 januari 2017 Bij ons leer je de wereld kennen Sterke punten stelsel

Nadere informatie

Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht

Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht De perspectiefnota vanuit een praktisch perspectief Raimond Schikhof Waarom naar een nieuw perspectief? De arbeidsmarkt verandert Lage rente, financiële crisis

Nadere informatie

Pensioencontract in transitie: juridische en fiscale aspecten. René Maatman & Bastiaan Starink

Pensioencontract in transitie: juridische en fiscale aspecten. René Maatman & Bastiaan Starink Pensioencontract in transitie: juridische en fiscale aspecten René Maatman & Bastiaan Starink Agenda Afschaffing doorsneesystematiek, en dan...? Gevolgen voor het pensioencontract Een nieuw pensioencontract,

Nadere informatie

Naar een nieuw pensioencontract

Naar een nieuw pensioencontract Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER

Nadere informatie

Toekomst Pensioenstelsel

Toekomst Pensioenstelsel Toekomst Pensioenstelsel Bijeenkomst NVOG Arnhem, 22 november 2017 Corien Wortmann-Kool Bestuursvoorzitter ABP 2 Actuele financiële positie ABP Onze financiële positie (per 30 september 2017) bron: www.abp.nl

Nadere informatie

Blik op de toekomst: verschil tussen DB en DC vervaagt. dr. Roel Mehlkopf Tilburg University & Netspar 8 oktober 2015, Amsterdam

Blik op de toekomst: verschil tussen DB en DC vervaagt. dr. Roel Mehlkopf Tilburg University & Netspar 8 oktober 2015, Amsterdam Blik op de toekomst: verschil tussen DB en DC vervaagt dr. Roel Mehlkopf Tilburg University & Netspar 8 oktober 2015, Amsterdam Wat vindt de generatie Einstein van een pensioenuitkering die beweegt met

Nadere informatie

Thema: Individualisering, herziening van het pensioenstelsel & combinatie DB/DC

Thema: Individualisering, herziening van het pensioenstelsel & combinatie DB/DC Thema: Individualisering, herziening van het pensioenstelsel & combinatie DB/DC Over de sprekers Mirja Constandse Uitvoerend bestuurslid De Nationale APF Directeur bestuursbureau Actuaris Voormalig Directeur

Nadere informatie

Quiz. Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee

Quiz. Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee Quiz Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee 2 de pijler SP PvdA GroenLinks CDA 50Plus ChristenUnie SGP D66 VVD PVV Verdere versobering Doorsneepremie Contract Max 40,4% aftrekbaar

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Eendaagse Arbeidszaken 18 mei 2017 Judy Boere Waar gaan we het over hebben? Toekomst Nederlandse pensioenstelsel Ontwikkelingen ABP-pensioen Waar komen we vandaan? Tot 2000: weinig

Nadere informatie

Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1

Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Brug mogelijk tussen twee werelden? Collectieve risicodeling, je moet het niet willen! Bijna geen meerwaarde meer Complex Niet te waarderen Je doet aan herverdeling

Nadere informatie

Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken?

Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? UNETO-VNI 3 oktober 2017 Emile Soetendal 2 Reisschema voor vandaag 1. Voor welk probleem zoeken we een oplossing? 2. Randvoorwaarden Pensioenfederatie

Nadere informatie

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor

Nadere informatie

Themadag 3 februari Workshop premieovereenkomst

Themadag 3 februari Workshop premieovereenkomst Themadag 3 februari 2015 Workshop premieovereenkomst 2 Aan de orde komen: 1. 2014: de verkenning 2. December: brief met voorstel Staatssecretaris 3. Inzet op 2 sporen vanuit de Pensioenfederatie 4. Verdere

Nadere informatie

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016 BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn 20 juni 2016 Welke onderwerpen komen aan bod? Introductie: Waar passen DC en CDC-regeling in een

Nadere informatie

Keuzevrijheid en maatwerk in nieuwe pensioencontracten

Keuzevrijheid en maatwerk in nieuwe pensioencontracten Keuzevrijheid en maatwerk in nieuwe pensioencontracten Theo Nijman GAK hoogleraar Risicomanagement Pensioenvoorzieningen Universiteit van Tilburg Januari 2017 Agenda Waarom één van de beste stelsels ter

Nadere informatie

Visie van de raad op pensioen in de toekomst

Visie van de raad op pensioen in de toekomst VISIE VAN DE RAAD OP PENSIOEN IN DE TOEKOMST Visie van de raad op pensioen in de toekomst De AOW en de werknemerspensioenen zijn de belangrijkste pijlers in het Nederlandse pensioenstelsel. De AOW (eerste

Nadere informatie

Communicatie en Zorgplicht. Voorlopige Resultaten Netspar Projectgroep NAM, 31 maart 2015

Communicatie en Zorgplicht. Voorlopige Resultaten Netspar Projectgroep NAM, 31 maart 2015 Communicatie en Zorgplicht Voorlopige Resultaten Netspar Projectgroep NAM, 31 maart 2015 Leden projectgroep Benedict Dellaert Sacha van Hoogdalem Stefan Lundbergh Oskar Poiesz Mike Rijff Arjanneke Sandtke

Nadere informatie

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen?

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen

Nadere informatie

De toekomst van ons pensioen

De toekomst van ons pensioen De toekomst van ons pensioen Verdieping inbreng in De Nationale Pensioendialoog Peter Borgdorff PFZW 18 maart 2015 L e a d e r s h i p E n t r e p r e n e u r s h i p Ste wa r d s h i p info@nyenrode.nl

Nadere informatie

Stelseldiscussie Stand van zaken

Stelseldiscussie Stand van zaken Stelseldiscussie Stand van zaken Aan welke knoppen kunnen we draaien 1 Vereniging van pensioenjuristen Herman M. Kappelle; directeur Aegon Adfis, bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht VU Amsterdam

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM

Nadere informatie

Praktijkcase netto-pensioen. Kennismaken met het pensioenstelsel van de toekomst

Praktijkcase netto-pensioen. Kennismaken met het pensioenstelsel van de toekomst Praktijkcase netto-pensioen Kennismaken met het pensioenstelsel van de toekomst Pensioenstelsel van de toekomst Pensioenstelsel van de toekomst 1. Inperking fiscale ruimte 2. Individualisme 3. Keuzevrijheid

Nadere informatie

De SER varianten nader beschouwd. Kennisbijeenkomst bij PGGM Theo Nijman December 2016

De SER varianten nader beschouwd. Kennisbijeenkomst bij PGGM Theo Nijman December 2016 De SER varianten nader beschouwd Kennisbijeenkomst bij PGGM Theo Nijman December 2016 Agenda Waarom willen we veranderen? Wat zijn de kernkarakteristieken van de contracten uit de perspectiefnota? I-B:

Nadere informatie

Beleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016

Beleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016 Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Beleggingskeuzes bepalen het pensioen 3. Welke invloed heb je als

Nadere informatie

The art of choosing. State of Affaires and Discussion of Suggestions for the Future Arthur van Soest

The art of choosing. State of Affaires and Discussion of Suggestions for the Future Arthur van Soest The art of choosing State of Affaires and Discussion of Suggestions for the Future Arthur van Soest 01-05-2014 Agenda Current projects Recent NEA, Design en Panel papers Events Your input 2 Current projects

Nadere informatie

Vergrijzing, zorg, wonen en leven

Vergrijzing, zorg, wonen en leven Vergrijzing, zorg, wonen en leven Casper van Ewijk Netspar, University of Amsterdam Johan de Witt lezing, Actuarieel Genootschap, 25 april 2014 Netspar = Network Studies Pension Aging Retirement Pension

Nadere informatie

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017 Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen

Nadere informatie

Aanbevelingen voor DC

Aanbevelingen voor DC Aanbevelingen voor DC 1 Waarom zijn aanbevelingen voor DC relevant? Cost of 1 annuity 21 Trend naar DC is sterk» > 1 miljoen DC deelnemers in Nederland Achterliggende oorzaken zetten door» DB convergeert

Nadere informatie

DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK

DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK FIEKE VAN DER LECQ HOOGLERAAR PENSIOENMARKTEN & KROONLID SER ACTUARISDAG - ZEIST, 26 SEPTEMBER 2017 nr. Het begint met een idee WAAROM STELSELHERZIENING?

Nadere informatie

DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK

DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK DE STELSELHERZIENING: TUSSENSTAND EN VOORUITBLIK FIEKE VAN DER LECQ HOOGLERAAR PENSIOENMARKTEN & KROONLID SER ACTUARISDAG - ZEIST, 26 SEPTEMBER 2017 nr. Het begint met een idee WAAROM STELSELHERZIENING?

Nadere informatie

Afschaffing van de doorsneesystematiek en betekenis van maatwerk

Afschaffing van de doorsneesystematiek en betekenis van maatwerk 20181120-XX Afschaffing van de doorsneesystematiek en betekenis van maatwerk Casper van Ewijk (Universiteit van Amsterdam en Netspar) Kamerbrief: 10 stappen Het kabinet gaat de komende maanden aan de slag

Nadere informatie

Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015

Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015 Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015 Het Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering (kortweg wetsvoorstel ) maakt voor deelnemers aan een premieovereenkomst

Nadere informatie

Overleg KPS werkgroep Wft & AFM. inzake Leidraden tweedepijler pensioenadvisering. 1 februari 2017

Overleg KPS werkgroep Wft & AFM. inzake Leidraden tweedepijler pensioenadvisering. 1 februari 2017 Overleg KPS werkgroep Wft & AFM inzake Leidraden tweedepijler pensioenadvisering 1 februari 2017 1 Agenda 1. Even voorstellen 2. Wat is KPS 3. Doelstelling van de meeting 4. Waar staat AFM met betrekking

Nadere informatie

Pensioen in transitie. Netspar onderzoeksprogramma

Pensioen in transitie. Netspar onderzoeksprogramma Pensioen in transitie Netspar onderzoeksprogramma 2019-2023 Mei 2018 Netspar onderzoeksprogramma 2019-2023 1 Kern van Netspar blijft inkomensvoorziening voor de oude dag Het hart van het Netspar onderzoek

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen en trends rond pensioenen in Nederland keynotespeech Mariëtte Hamer Den Haag, 4 oktober 2016

Actuele ontwikkelingen en trends rond pensioenen in Nederland keynotespeech Mariëtte Hamer Den Haag, 4 oktober 2016 Actuele ontwikkelingen en trends rond pensioenen in Nederland keynotespeech Mariëtte Hamer Den Haag, 4 oktober 2016 00-00-2009 pagina 1/x Afdeling Communicatie Inhoud Trends die aanleiding geven om het

Nadere informatie

Pensioen in natura of liever flex pensioen?

Pensioen in natura of liever flex pensioen? Pensioen in natura of liever flex pensioen? Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Netspar 13 mei 2011 5 punten We hebben al pensioen in natura Wat is pensioen? Pensioen en life cycle planning:

Nadere informatie

Webinar Aegon PPI: Life Cycles

Webinar Aegon PPI: Life Cycles Webinar Aegon PPI: Life Cycles Chantal Hoet, Herialt Mens & Jacob Vijverberg Den Haag, 9 november 2017 Aegon PPI: Life Cycles 2 Agenda Vergelijkingsonderzoek Beleggingsresultaten Aegon PPI Verdeling beleggingen

Nadere informatie

De overstap naar een nieuw pensioencontract Een juridisch forse uitdaging?

De overstap naar een nieuw pensioencontract Een juridisch forse uitdaging? De overstap naar een nieuw pensioencontract Een juridisch forse uitdaging? Vereniging van Pensioenrecht - 7 September 2016 Emile Soetendal 2 Perspectiefnota De Perspectiefnota focust op 2 interessante

Nadere informatie

Meer zelf doen voor een goed pensioen? Maarssen, 28 september 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert

Nadere informatie

Beleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 12 mei 2016

Beleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 12 mei 2016 Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 12 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Belang van beleggingsbeleid en lifecycle 3. Nieuwe mogelijkheden:

Nadere informatie

CDC & DC BINNEN HET APF

CDC & DC BINNEN HET APF CDC & DC BINNEN HET APF Barbara van Bogaert - Montae Arnout Korteweg - De Nationale APF 13 september 2017 Inhoud Introductie Collectief DC bij een APF Individueel DC bij een APF Conclusie en afronding

Nadere informatie

Is een life-cycle pensioen te conservatief? Een vergelijking van de risicoallocatie in nftk en duaal systeem

Is een life-cycle pensioen te conservatief? Een vergelijking van de risicoallocatie in nftk en duaal systeem Is een life-cycle pensioen te conservatief? Een vergelijking van de risicoallocatie in nftk en duaal systeem Kees Bouwman Cardano Risk Management Working paper Voorlopige versie: commentaar welkom, 16

Nadere informatie

Pensioenleeftijd 68 meest gestelde vragen

Pensioenleeftijd 68 meest gestelde vragen Nieuwsflits is een notitie van Westerveld Pensioenadvies en Consultancy en hieraan kan geen enkel recht worden ontleend. Westerveld Pensioenadvies en Consultancy kan niet aansprakelijk worden gesteld voor

Nadere informatie

Wat is het probleem? 2

Wat is het probleem? 2 Wat is het probleem? 2 Wat is het probleem? 3 Wat is het probleem? 4 Pension Fund 'PFZW' Pension Fund 'ABP' Backward Moving Average Backward Moving Average (Compound Interest) (Compound Interest) Year

Nadere informatie

MATCH MAKING 2014. Identificeren van potentiële samenwerking tussen academici en pensioenspecialisten. Casper van Ewijk

MATCH MAKING 2014. Identificeren van potentiële samenwerking tussen academici en pensioenspecialisten. Casper van Ewijk MATCH MAKING 2014 Identificeren van potentiële samenwerking tussen academici en pensioenspecialisten Casper van Ewijk 11 maart 2014 Agenda Tender 2014 Projecten en aanvraagprocedures Programma Match Making

Nadere informatie

Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde. Centraal Beheer APF Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde 1

Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde. Centraal Beheer APF Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde 1 Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde Datum: 11 december 2018 Versie: definitief Centraal Beheer APF Automatisch Sturen - De kwantitatieve meerwaarde 1 Inleiding Wij zijn in de Nederlandse pensioenmarkt

Nadere informatie

Inhoud Door de Bomen het Bos blijven zien. Fundamentele veranderingen in de Nederlandse pensioensector Door de bomen het bos blijven zien

Inhoud Door de Bomen het Bos blijven zien. Fundamentele veranderingen in de Nederlandse pensioensector Door de bomen het bos blijven zien Inhoud Door de Bomen het Bos blijven zien 1. Fundamentele Veranderingen in de pensioensector 2. Pensioen & Fiscaliteit 3. Lessons to be learned van de energiesector? Fundamentele veranderingen in de Nederlandse

Nadere informatie

Principe akkoord Pensioen. Bijeenkomst door de politiebonden

Principe akkoord Pensioen. Bijeenkomst door de politiebonden Principe akkoord Pensioen Bijeenkomst door de politiebonden Vooraf: het pensioenstelsel Twee tafels; 1. SER: onderhandeling over het nieuwe pensioenstelsel. 2. Kabinet: AOW, zware beroepen etc. Op weg

Nadere informatie

Woonlasten & pensioen

Woonlasten & pensioen Woonlasten & pensioen Leontine Treur RaboResearch Nederland 5 oktober 2017 FFP Jaarcongres Waarom woonlasten & pensioen? Doel pensioen: beperken inkomensterugval op oude dag Hoe lager de woonlasten, hoe

Nadere informatie

Toekomst van het Pensioenstelsel

Toekomst van het Pensioenstelsel Toekomst van het Pensioenstelsel 26 maart 2015 Alex Ter Horst en Ruud Derksen Advocaten Pensioenrecht Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de beste van de wereld 1. Denemarken (82,4) 2. Australie (79,9)

Nadere informatie

Garanties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015

Garanties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015 Garanties in een nieuw perspectief PensioenEvent 2015 Programma 1. Herverdeling risico s. 2. Uitkeringsfase: premie- en kapitaalovereenkomst. 3. Extra mogelijkheid: de pensioenknip. 4. Doorbeleggen na

Nadere informatie

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Variabele pensioenuitkeringen Bas Werker (Werker@TilburgUniversity.edu) Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Inhoud Risico en rendement van variabele uitkeringen eerst met vaste looptijd voor het begrip

Nadere informatie

Pensioen voor de toekomst

Pensioen voor de toekomst Pensioen voor de toekomst KlikPensioen als ideale synthese van premie- en uitkeringsovereenkomsten Inhoud - Inleiding 1. Heldere uitgangspunten voor een goed pensioen 2. Pensioenoplossing voor vandaag

Nadere informatie

Verkenning persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling

Verkenning persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling Reactie SER-rapport Verkenning persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling In mei van dit jaar is het rapport Verkenning persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling verschenen.

Nadere informatie

netspar brief Pensioen in discussie Risicodeling moeilijker / keuze binnen grenzen Casper van Ewijk Marcel Lever Jan Bonenkamp Roel Mehlkopf

netspar brief Pensioen in discussie Risicodeling moeilijker / keuze binnen grenzen Casper van Ewijk Marcel Lever Jan Bonenkamp Roel Mehlkopf Pensioen in discussie Risicodeling moeilijker / keuze binnen grenzen Casper van Ewijk Marcel Lever Jan Bonenkamp Roel Mehlkopf editie 01 herfst 2014 netspar brief netspar brief 1 Samenvatting Het kabinet

Nadere informatie

Programma Masterclass Adviseur Collectieve Pensioenen

Programma Masterclass Adviseur Collectieve Pensioenen Programma Masterclass Adviseur Collectieve Pensioenen Module 1 PENSIOENWETGEVING 15.00 17.00 uur Introductie en kennismaking s de kennismakingsopdracht introduceren en presenteren de cursisten zichzelf.

Nadere informatie

Opmerkingen bij: Naar een solide en solidair pensioenstelsel: bouwstenen voor een hervorming. Theo Nijman Tilburg University en Netspar Januari 2014

Opmerkingen bij: Naar een solide en solidair pensioenstelsel: bouwstenen voor een hervorming. Theo Nijman Tilburg University en Netspar Januari 2014 Opmerkingen bij: Naar een solide en solidair pensioenstelsel: bouwstenen voor een hervorming Theo Nijman Tilburg University en Netspar Januari 2014 Inleiding Rapport vraagt aandacht voor toekomstbestendigheid

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Duidelijkheid over pensioenen

Duidelijkheid over pensioenen Duidelijkheid over pensioenen Casper van Ewijk Het regeerakkoord kiest een duidelijke koers voor de toekomst van het pensioenstelsel. Ondanks het uitblijven van het SER-advies pakt de nieuwe regering het

Nadere informatie

PensioenLab. Team Keuzevrijheid

PensioenLab. Team Keuzevrijheid PensioenLab Team Keuzevrijheid Het vraagstuk Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid voor deelnemers mogelijk te maken? 2 Het proces 3 Het begrip Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor deelnemers om

Nadere informatie

De waarde van intergenerationeel risico delen in pensioencontracten. 1 december Bas J.M. Werker

De waarde van intergenerationeel risico delen in pensioencontracten. 1 december Bas J.M. Werker De waarde van intergenerationeel risico delen in pensioencontracten 1 december 2016 Bas J.M. Werker Gedachtenexperiment In juni 2017 schrijft de nieuwe coalitie: we herzien het pensioenstelsel grondig,

Nadere informatie

OP NAAR EEN NOG BETER ONTWERP EN UITVOERING VAN DC REGELINGEN! ONTWIKKELING, UITDAGINGEN EN TOEKOMST VAN DC VANUIT HET UITVOERINGSPERSPECTIEF VAN SNPS

OP NAAR EEN NOG BETER ONTWERP EN UITVOERING VAN DC REGELINGEN! ONTWIKKELING, UITDAGINGEN EN TOEKOMST VAN DC VANUIT HET UITVOERINGSPERSPECTIEF VAN SNPS OP NAAR EEN NOG BETER ONTWERP EN UITVOERING VAN DC REGELINGEN! ONTWIKKELING, UITDAGINGEN EN TOEKOMST VAN DC VANUIT HET UITVOERINGSPERSPECTIEF VAN SNPS VBA Bijeenkomst Amsterdam, 20 november 2015 Shell

Nadere informatie

PENSIOEN. De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel

PENSIOEN. De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel PENSIOEN prof.dr. Dirk Broeders De Nederlandsche Bank en Maastricht University De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel 18 januari 2019 Doel van deze docentenmiddag Toelichten van enkele principes

Nadere informatie

Graag wil ik beginnen met Netspar van harte geluk te wensen met haar tiende verjaardag.

Graag wil ik beginnen met Netspar van harte geluk te wensen met haar tiende verjaardag. Graag wil ik beginnen met Netspar van harte geluk te wensen met haar tiende verjaardag. Tien jaar lang een Maatschappelijk Topinstituut. Hoe kan dat?, vraagt u zich wellicht af. Dat komt volgens mij onder

Nadere informatie

Voorstel variabele pensioen uitkering

Voorstel variabele pensioen uitkering Samen de toekomst Voorstel variabele dichterbij brengen pensioen uitkering Agenda Yoram Schwarz Nationale Nederlanden- Pensioen Directeur-Strategie& Marketing Netspar 16 September 2015 1 2 3 Veranderingen

Nadere informatie

Actualiteitenoverzicht week 2

Actualiteitenoverzicht week 2 Actualiteitenoverzicht week 2 1. Wetsvoorstel beleidsdekkingsgraad Van Rooijen van 50PLUS heeft een wetsvoorstel ingediend. Dit wetsvoorstel regelt dat de termijn verlengd wordt waarin de beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling

Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling Bijdrage aan de maatschappelijke pensioendialoog Publieksversie SER-verkenning 20 mei 2016 1 1 Een nieuw soort pensioenregeling De Sociaal-Economische

Nadere informatie

LifeSight. De persoonlijke pensioenregeling.

LifeSight. De persoonlijke pensioenregeling. LifeSight. De persoonlijke pensioenregeling. 2 LifeSight. De persoonlijke pensioenregeling. Introductie U bent op zoek naar een moderne pensioenregeling voor uw werknemers. Een pensioenregeling waarbij

Nadere informatie

Pensioencommunicatie, maar dan anders. Johan de Groot

Pensioencommunicatie, maar dan anders. Johan de Groot Pensioencommunicatie, maar dan anders Johan de Groot Pensioencommunicatie tot nu toe Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling (2007) Instrumenten: UPO en het Pensioenregister Startbrief Stopbrief

Nadere informatie

Collectieve Pensioenen: Aan de grenzen van Solidariteit? drs. Frank Cordewener AAG en dr. Siert Vos Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013

Collectieve Pensioenen: Aan de grenzen van Solidariteit? drs. Frank Cordewener AAG en dr. Siert Vos Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 Collectieve Pensioenen: Aan de grenzen van Solidariteit? drs. Frank Cordewener AAG en dr. Siert Vos Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 Collec@eve Pensioenen: Aan de grenzen van Solidariteit? 2 Agenda

Nadere informatie

Educatiesessie. 10 juli 2019 Sander Baars & Janwillem Bouma P E N S I O E N A K K O O R D

Educatiesessie. 10 juli 2019 Sander Baars & Janwillem Bouma P E N S I O E N A K K O O R D Educatiesessie 10 juli 2019 Sander Baars & Janwillem Bouma P E N S I O E N A K K O O R D PROGRAMMA 15:00 15:10 S A N D E R B A A R S 15:10 16:00 J A N W I L L E M B O U M A 16:00 16:30 P A U Z E 16:30

Nadere informatie

Productenwaaier werkgever. a.s.r. pensioencommunicatie

Productenwaaier werkgever. a.s.r. pensioencommunicatie Productenwaaier werkgever a.s.r. pensioencommunicatie Pensioencommunicatie van a.s.r. - Wettelijk - Standaard - Optioneel 2 Wettelijk - Werkgever Pensioenreglement Wie: werkgever (intermediair) Wat: het

Nadere informatie

PENSIOENCOMMUNICATIE VIA LOOPBAANPLANNING & FINANCIËLE PLANNING, HAND IN HAND

PENSIOENCOMMUNICATIE VIA LOOPBAANPLANNING & FINANCIËLE PLANNING, HAND IN HAND PENSIOENCOMMUNICATIE VIA LOOPBAANPLANNING & FINANCIËLE PLANNING, HAND IN HAND VOORSTELLEN Bedrijf Oprichters Geregistreerd bij de Drs. Rick Wassenaar Docent en onafhankelijk planner Financieel Planner

Nadere informatie

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt Casus: aftopping Tjerk Kroes Directeur Strategie, Beleid, Ontwikkeling en Communicatie APG 30 januari 2017 6e Pensioenseminar Maastricht Agenda Waarom is

Nadere informatie

Doorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit? Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016

Doorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit? Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016 Doorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit? Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016 Pagina 1 Pagina 1 Agenda 1. Verbeterde premieregelingen 2. Risico s en spreidingsmechanisme

Nadere informatie

Keuzevrijheid versus maatwerk. Seminar Eindspel naar een nieuw pensioenstelsel Erasmus Universiteit Rotterdam, 16 juni 2016 Niels Kortleve

Keuzevrijheid versus maatwerk. Seminar Eindspel naar een nieuw pensioenstelsel Erasmus Universiteit Rotterdam, 16 juni 2016 Niels Kortleve Keuzevrijheid versus maatwerk Seminar Eindspel naar een nieuw pensioenstelsel Erasmus Universiteit Rotterdam, 16 juni 2016 Niels Kortleve Boodschappen Meer heterogeniteit, meer data, meer differentiatie

Nadere informatie

SER-pensioenstelsel vergeleken met de praktijk bij Nedlloyd pensioenfonds

SER-pensioenstelsel vergeleken met de praktijk bij Nedlloyd pensioenfonds SER-pensioenstelsel vergeleken met de praktijk bij Nedlloyd pensioenfonds Rotterdam, dinsdag 10 oktober 2017 Frans Dooren directeur Agenda - Introductie Nedlloyd pensioenfonds (NPF) - NPF-regeling binnen

Nadere informatie

1 werkplan voor het vervolg (najaar 2015) 5 rode draden uit de Nationale Pensioendialoog. 5 maatschappelijke trends die vragen om verandering

1 werkplan voor het vervolg (najaar 2015) 5 rode draden uit de Nationale Pensioendialoog. 5 maatschappelijke trends die vragen om verandering pggm.nl Hoofdlijnen toekomstbestendig pensioenstelsel PGGM Bestuurlijke advisering 9 juli 2015 Quick scan: Hoofdlijnen van een toekomstbestendig pensioenstelsel Op 6 juli 2015 heeft Staatssecretaris Klijnsma

Nadere informatie

Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem

Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem Goed idee, of niet? Janneke Toussaint, Onderzoeksinstituut OTB Delft University of Technology Challenge the future Achtergrond Vergrijzing, globalisering, financiële

Nadere informatie

10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria

10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria 10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria Samenvatting: Direct betrokken bij de opstelling van het wettelijk kader voor de transitie Afschaffing doorsneeproblematiek: financiering

Nadere informatie

Pensioen 2020: Smart DC en een flexibele uitkeringsfase voor premieovereenkomsten

Pensioen 2020: Smart DC en een flexibele uitkeringsfase voor premieovereenkomsten Pensioen 2020: Smart DC en een flexibele uitkeringsfase voor premieovereenkomsten Theo Nijman Tilburg University 5 Juni 2014 De brede pensioendiscussie en Netspar Kernonderwerpen uit de brede pensioendiscussie:

Nadere informatie

Alles (laten) doen voor een goed pensioen

Alles (laten) doen voor een goed pensioen Alles (laten) doen voor een goed pensioen Den Haag, 5 oktober 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert

Nadere informatie

POSITION PAPER. Wet verbeterde premieregeling. Visie op een bestendige en duurzame groei van de variabele pensioenuitkering

POSITION PAPER. Wet verbeterde premieregeling. Visie op een bestendige en duurzame groei van de variabele pensioenuitkering POSITION PAPER Wet verbeterde premieregeling Visie op een bestendige en duurzame groei van de variabele pensioenuitkering April 2019 Samenvatting De variabele uitkering: is vanuit een politieke en maatschappelijke

Nadere informatie

Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur

Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten

Nadere informatie

- 1. afschaffing van doorsneepremiesystematiek

- 1. afschaffing van doorsneepremiesystematiek Aan de besturen van VNO-NCW, MKB, LTO, Bouwend Nederland, FNV, CNV, VCP, HZC Aan de leden van de commissie SZW en/of pensioenwoordvoerders politieke partijen 2 e Kamer 29 mei 2017 Mevrouw, Mijnheer, De

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Position paper: Toekomst pensioenstelsel

Position paper: Toekomst pensioenstelsel Position paper: Toekomst pensioenstelsel gfgsgfgannex: Inleiding Naar een transparant en houdbaar stelsel: persoonlijk pensioenvermogen met risicodeling Demografische ontwikkelingen, een veranderende arbeidsmarkt,

Nadere informatie

EPAZ. Talma instituut EXPERTISECENTRUM PENSIOEN - ARBEID WONEN/ZORG. Page 1 MISSIE

EPAZ. Talma instituut EXPERTISECENTRUM PENSIOEN - ARBEID WONEN/ZORG. Page 1 MISSIE EPAZ EXPERTISECENTRUM PENSIOEN - ARBEID WONEN/ZORG Talma instituut MISSIE EPAZ is een samenwerkingsverband van de Faculteiten Economie en Rechtsgeleerdheid en het Talma Instituut van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Titel: Pensioen en de reis van product, persoon en pensioenuitvoerder Door: Jos Heuvelman (Alleen het gesproken woord geldt)

Titel: Pensioen en de reis van product, persoon en pensioenuitvoerder Door: Jos Heuvelman (Alleen het gesproken woord geldt) Titel: Pensioen en de reis van product, persoon en pensioenuitvoerder Door: Jos Heuvelman (Alleen het gesproken woord geldt) Welkomswoord Dank u wel voor de uitnodiging. Ik wil mijn verhaal beginnen met

Nadere informatie

Netspar next. Pensioen in transitie: verbreding en verbinding van onderzoek

Netspar next. Pensioen in transitie: verbreding en verbinding van onderzoek Netspar next Pensioen in transitie: verbreding en verbinding van onderzoek 1 Netspar next Pensioen in transitie: verbreding en verbinding van onderzoek Het nieuwe onderzoekprogramma van Netspar bouwt de

Nadere informatie

Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur

Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Marcel Lever 14 december 2018 Webinar Netspar Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Deelname en premie-inleg Beleggingsbeleid en risicomanagement

Nadere informatie

Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel

Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Evaluatie huidige pensioenstelsel

1 Inleiding. 2 Evaluatie huidige pensioenstelsel Samenvatting Het kabinet heeft de aanzet gegeven tot een discussie over mogelijke aanpassingen van het pensioenstelsel, mede vanwege veranderingen op de arbeidsmarkt en in de demografie en toenemende individualisering.

Nadere informatie

Regeerakkoord en nieuw pensioencontract. Theo Langejan 15 november 2017

Regeerakkoord en nieuw pensioencontract. Theo Langejan 15 november 2017 Regeerakkoord en nieuw pensioencontract Theo Langejan 15 november 2017 2 Verwachtingen worden onvoldoende waargemaakt Er zijn spanningen tussen generaties Stelstel sluit niet meer aan op de veranderende

Nadere informatie

TOEKOMST VAN ONS PENSIOENSTELSEL

TOEKOMST VAN ONS PENSIOENSTELSEL HEALTH WEALTH CAREER TOEKOMST VAN ONS PENSIOENSTELSEL DE VOLGENDE STAP 26 SEPTEMBER 2017 Marc Heemskerk Amstelveen TOEKOMST PENSIOENSTELSEL 1. Wat is er aan de hand met ons pensioenstelsel? 2. Deelnemersonderzoek

Nadere informatie

Duurzame vormgeving van het Nederlandse collectieve aanvullende pensioen

Duurzame vormgeving van het Nederlandse collectieve aanvullende pensioen Duurzame vormgeving van het Nederlandse collectieve aanvullende pensioen Ilja Boelaars, Lans Bovenberg, Dirk Broeders, Peter Gortzak, Sacha van Hoogdalem, Theo Kocken, Marcel Lever, Theo Nijman en Jan

Nadere informatie

Adfiz seminar Individueel pensioen de toekomst?

Adfiz seminar Individueel pensioen de toekomst? 1 Adfiz seminar Individueel pensioen de toekomst? Paul Hoogerhuis Manager Marketing Zakelijk Driebergen, maart 2017 Agenda Adfiz 2 Inleiding Veranderingen Huidige Kansen stelsel ontwikkelingen adviseur

Nadere informatie