P E S T P R OT OCOL JAN LI GT HART SCHOOL DR I E CANT

Transcriptie

1 P E S T P R OT OCOL JAN LI GT HART SCHOOL DR I E CANT Dit Pestprotocol heeft als doel: Alle kinder en mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen, als er zich ongewenste s ituaties voor doen, elkaar aanspreken op deze r egels en afspraken. Door elkaar te s teunen en wederzijds r es pect te tonen, stellen we alle kinderen, leerkrachten en ouders in de gelegenheid met veel plezier de school te bezoeken! Kinderen van de Kinderraad, leer kr achten en ouders van de Medezeggenschapsraad onder s chr ijven gezamenlijk dit P es t pr ot ocol.

2 Pestprotocol JLS Driecant Pesten op s chool: Hoe ga j e er mee om? Pesten komt helaas op ieder e s chool voor, dus ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze s chool serieus aan willen pakken. Daar zijn wel enkele voor waar den aan verbonden: Voorwaarden Pesten moet als probleem worden gezien door alle dir ect betrokken partijen: Leerlingen (gepeste kinder en, pesters en de zwij gende gr oep), leerkrachten en de ouder s /ver zor ger s (hierna genoemd: ouders) De s chool moet proberen pestproblemen te voor komen. Los van het feit op pes ten wel of niet aan de or de is, moet het onderwerp pes ten met de kinderen bespreekbaar worden gemaakt, waarna met hen regels worden vastgesteld. Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. Wanneer het probleem niet op de j uiste wij ze wor dt aangepakt of de aanpak niet het gewenste r es ultaat oplevert, is de ins chakeling van de I B er (Interne Begeleider ) nodig. De I B er, op Dr iecant is dat mevr. A. S mit, kan het probleem onderzoeken, deskundigen raadplegen en de directie en het bevoegd gezag adviseren. Eventueel kan de I B er het advies geven aan één van de par tij en om een vertrouwenspersoon in te schakelen. Op Dr iecant is momenteel één vertrouwenspersoon aangesteld. Dit is dhr. D. Lettink. Het probleem dat pesten heet De piek van het pesten ligt tussen 10 en 14 jaar, maar ook in lagere groepen wordt gepest. Een pestproject alleen is niet voldoende om een eind te maken aan het pest-probleem. Het is beter om het onderwerp r egelmatig aan de or de te laten komen, zodat het ook preventief kan werken.

3 Hoe willen wij daar op Dr iecant mee omgaan? Op s chool willen we wekelijks, of indien nodig, dagelijks dit onderwerp in de kring of klas aan de or de s tellen. Onderwerpen als veiligheid, omgaan met elkaar, rollen in de gr oep, aanpak van ruzies etc. kunnen aan de or de komen. Andere wer kvor men zijn ook denkbaar, zoals: spreekbeurten, rollenspelen, regels met elkaar afspreken over omgaan met elkaar en groepsopdrachten Het voor beeld van de leer kr achten (en thuis de ouder s ) is van groot belang. Er zal minder gepest worden in een klimaat waar duidelijkheid heer s t over de omgang met elkaar, waar verschillen worden aanvaar d en waar ruzies niet met geweld wor den opgelost, maar uitgesproken. Agressief gedrag van leerkrachten, ouders en leerlingen wordt niet geaccepteer d. Leerkrachten horen duidelijk stelling te nemen tegen dergelijke gedr agingen. Een effectieve methode om pesten te s toppen of binnen de per ken te houden, is het afspreken van regels voor de leer lingen. S ignalen van pesterijen kunnen o.a. zijn: Altijd bij een bijnaam, nooit bij de eigen naam noemen zogenaamde leuke opmer kingen maken over een klasgenoot een klasgenoot voortdurend er gens de s chuld van geven briefjes door geven beledigen opmerkingen maken over kleding isoleren buiten school opwachten, slaan of schoppen op weg naar huis achterna r ij den naar het huis van het slachtoffer gaan bezittingen afpakken, verstoppen schelden of schreeuwen tegen het slachtoffer beledigende , sms jes Deze lijs t kan nog ver der worden uitgebreid: je kunt het zo gek niet bedenken of volwassenen en dus ook kinderen hebben het bedacht. Leerkrachten en ouders moeten daar om alert zijn op de manier waar op kinderen met elkaar omgaan en duidelijk stelling nemen wanneer bepaalde gedr agingen hun norm overschrijden.

4 Regel 1: Een belangrijke s telr egel is dat het inschakelen van de leer kr acht niet wordt opgevat als klikken. Vanaf de kleuter gr oep br engen we de kinder en bij: je mag niet klikken, maar al s je wor dt gepest of als je r uzie met een ander hebt en je komt er zelf niet uit, dan mag, of liever dan moet je hulp aan de leer kr acht vragen, of aan de ouder die buiten loopt tijdens het overblijven. Dit wordt niet gezien als klikken. Regel 2: Een tweede s telr egel is dat een medeleer ling ook de ver antwoor delijkheid heeft om het pestprobleem bij de leer kracht aan te kaar ten. Alle leer lingen zijn immers verantwoordelijk voor een goede s feer in de gr oep. Regel 3: S amenwerken zonder bemoeienissen: School en gezin halen voordeel uit een goede s amenwer king en communicatie. Dat neemt niet weg dat iedere par tij moet waken over haar eigen grenzen. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat ouders naar school komen om eigenhandig een probleem voor hun kind op te komen lossen. Bij problemen van pesten zullen de directie en de leerkrachten hun verantwoor delij kheid (moeten) nemen en indien nodig over leg voer en met de ouder s. De inbr eng van de ouder s blijft bij voor keur beperkt tot het aanreiken van informatie, tot het geven van suggesties en tot het ondersteunen van de aanpak van de s chool. Regels op Dr iecant, die gelden in alle gr oepen: 1. Doe niets bij een ander kind, wat jezelf ook niet prettig zou vinden. Z eg S top, dit wil ik niet niet, als iemand iets bij doet dat je niet wilt. 2. Kom niet aan een ander als een ander dat niet wil 3. We noemen elkaar bij de voor naam en gebruiken geen scheldwoorden 4. Als je kwaad bent ga j e niet slaan, schoppen, krabben (je komt niet aan de ander ). Probeer eerst samen te pr aten. Ga ander s naar de mees ter of de j uf. 5. Niet : zomaar klikken. W el: aan de j uf of meneer vertellen als er iets

5 gebeurt wat je niet prettig of gevaar lij k vindt. 6. Vertel de mees ter of juf wanneer je zelf of iemand ander s wordt gepest. 7. Blijft de pes ter door gaan, vertel dit aan de j uf of meneer. Kinderen die pes ten zitten zelf in de nes ten! 8. Word j e gepes t praat er thuis ook over, je moet het niet geheim houden. 9. Uitlachen, roddelen, dingen afpakken of kinderen buitensluiten vinden we niet goed. 10. Niet aan spullen van een ander zitten 11. Luisteren naar elkaar 12. Iemand niet op het uiterlijk beoor delen 13. Nieuwe kinder en willen we goed ontvangen en opvangen. Ze zij n ook welkom op onze s chool. 14. Opzettelijk iemand pijn doen, opwachten buiten school, achterna zitten om te pes ten is beslist niet toegestaan. 15. Probeer ook zelf een ruzie met praten op te lossen. Na het uitpraten kunnen we ook weer vergeven en vergeten. Deze r egels gelden op s chool en daarbuiten T oevoeging: Kinderen mogen, in overleg met de leer kr acht, in hun eigen groep een aanvulling geven op deze vas tges telde s choolr egels. Die aanvulling wor dt opgesteld door en met de gr oep, dit zijn de zgn. gr oeps r egels. Goed bedoeld plagen wordt pes t en als het geschiet met een kwade bedoeling en het een ander kwetst! Aanpak van de r uzies en pestgedrag in vier stappen: Wanneer kinderen ruzie met elkaar hebben en/of elkaar pesten proberen zij en wij: S tap 1 Er eer s t zelf (en samen) uit te komen S tap 2 Op het moment dat één van de leer lingen er niet uitkomt (in feite het onderspit delft en verliezer of zondebok wordt) heeft deze het recht en de plicht het probleem aan de leer kr acht voor te leggen.

6 S tap 3 De leer kr acht brengt de par tij en bij elkaar voor een verhelderingsgesprek en probeert samen met hen de r uzie of pesterijen op te lossen en (nieuwe) afspraken te maken. Bij herhaling van pesterijen/ruzies tussen dezelfde leer lingen volgen sancties. (zie bij consequenties) S tap 4 Bij herhaaldelijke r uzie/pes tgedr ag neemt de leer kr acht duidelijk stelling in en houdt een bestreffend ges pr ek met de leer ling die pes t/r uzie maak t. De fas es van bestraffen treden in werking. (zie bij consequenties) De ouder s worden op de hoogte gebr acht van het ruzie/pestgedrag. Leerkrachten en ouders van zowel de gepes te als de pes ter proberen in goed over leg s amen te wer ken aan een bevredigende oplossing. De leer kracht biedt altijd hulp aan de gepes te en begeleidt de pes ter, indien nodig in overleg met de ouder s en/of externe des kundige(n). Consequenties De leer kr acht heeft het idee dat er sprake is van onderhuids pesten: I n zo n geval stelt de leer kr acht een algemeen probleem aan de or de om langs die weg bij het probleem in de klas te komen. De leer kr acht ziet dat een leer ling wor dt gepest (of de gepeste of medeleer lingen komen het bij hem melden) Vervolgens leveren stap 1 t/m 4 geen positief resultaat op voor de gepes te. De leer kr acht neemt duidelijk stelling in. Het bestraffen is opgebouwd in een aantal fases; afhankelijk hoelang de pes ter door blijft gaan met zijn/haar pestgedrag en geen verbetering ver toont in zijn/haar gedrag. F as e 1 Door gesprek: bewustwording voor wat hij met het gepeste kind uithaalt Een of meerdere pauzes binnenblijven Nablijven tot alle kinder en naar huis vertrokken zijn Een schriftelijke opdr acht zoals een stelopdracht over de toedr acht en zijn of haar rol in het pestprobleem

7 Afspraken maken met de pes ter over gedragsveranderingen. De naleving van deze afs pr aken komen aan het eind van iedere week (voor een periode) in een kort gesprek aan de or de. F as e 2 Een gesprek met de ouder s, als voorgaande acties op niets uitlopen. De medewer king van de ouder s wordt nadr ukkelijk gevraagd om een einde aan het probleem te maken. De s chool heeft alle activiteiten vastgelegd in de klassenmap en de s chool heeft al het mogelijke gedaan om een einde te maken aan het pestprobleem. F as e 3 Bij aanhoudend pes tgedr ag kan deskundige hulp wor den ingeschakeld zoals de S OM, de s choolar ts van de GGD of schoolmaatschappelijk werk. F as e 4 Bij aanhoudend pes tgedr ag kan er voor gekozen worden om een leerling tij delij k in een andere gr oep te plaats en, binnen de s chool. Ook het (tijdelijk) plaats en op een andere s chool behoor t tot de mogelijkheden. F as e 5 I n extreme gevallen, b.v. als de veiligheid van medeleer lingen in het geding is, kan een leerling ges chor s t worden. In het uiterste geval kan bezien worden of verwijdering tot de mogelijkheden behoort.

8 Begeleiding van de gepes te leer ling: Medeleven tonen en luisteren en vragen: hoe en door wie wor dt er gepest Nagaan hoe de leer ling zelf reageer t, wat doet hij/zij zelf t.a.v. het pesten Huilen, boos worden, raar reageren is juist vaak een reactie die een pester wil uitlokken. De leer ling laten zien dat je op een andere manier kunt reageren Z oeken of oefenen van een andere r eactie bv. Je niet afzonderen Het gepeste kind laten zien waar om een kind pes t Nagaan welke oplos s ingen het kind z elf wil S terke kanten van het kind benadr ukken Praten met de ouder s van de gepes te leer ling en de ouder s van de pes ter (s ) Het gepeste kind niet over beschermen bv. door te zeggen I k zal die pes ter s eens gaan vertellen.. Hiermee plaats je het gepeste kind j uist in een uitzonderingspos itie waar door het pesten zelfs nog toe kan nemen. Begeleiding van de pes ter Praten: zoeken naar de r eden van het ruzie maken/pes ten (baas willen zijn, j aloezie, verveling, buitengesloten voelen e.d.) Laten inzien wat het effect van zijn/haar gedrag is voor de gepes te Excus es aan laten bieden I n laten zien welke s ter ke (leuke) kanten de gepes te heeft Pesten is verboden in en om de s chool: wij houden ons aan deze r egel; straffen als het kind blijft pesten belonen (schoudeklopje) als het kind z ich aan de r egels houdt Kind ler en niet meteen kwaad te reageren, leren beheer s en, de s top-eer s t- nadenken-houding of een andere manier van gedrag aanler en Contact tussen ouders en school; elkaar informeren en overleggen. Inleven in het kind; wat is de oor z aak van het pesten?* Trachten het schoolpr obleem ook een probleem voor ouders te laten zijn. Z oeken van een sport of club; waar het kind kan ervaren dat contact met andere kinder en wel leuk kan zijn I nschakelen hulp; sociale vaar digheids tr ainingen; Jeugdgezondheidszorg; huis arts; GGD * Oorzaken van pestgedrag kunnen zijn: Een problematische thuissituatie Voortdurend gevoel van anonimiteit (buitengesloten voelen) Voortdurend in een niet-passende r ol worden gedrukt Voortdurend met elkaar de competitie aan gaan Een voortdurende s tr ij d om macht in de klas of in de buur t

9 Adviezen aan de ouder s van onze s chool Ouders van gepeste kinder en: a. Houdt de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. b. Als pesten niet op s chool gebeurt, maar op s tr aat, probeert u contact op te nemen met de ouder s van de pes ter (s ) om het probleem bespreekbaar te maken. c. Pesten op s chool kunt u het beste direct met de leer kr acht bespreken. d. Door positieve s timuler ing en zgn. schouderklopjes kan het zelfrespect vergroot worden of weer terug komen. e. Neem niet het recht in eigen hand door de pes ter zelf op het schoolplein aan te pakken. Dit kan escalerend wer ken en ons verder van de oplossing brengen. Kinderen op het schoolplein vallen onder de ver antwoor delij kheid van de s chool! f. S timuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. g. S teun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten komt. h. T racht ondanks uw emotionele ges teldheid, de zaken objectief te bezien, zodat er openingen blijven in de ges pr ekken en deze niet in een verwijtende s feer plaatsvinden. Ouders van de pes ter s : a. Neem het probleem van uw kind s er ieus. b. Raak niet in paniek: elk kind loopt kans pester te wor den. c. Probeer achter de mogelij ke oor zaak te komen. d. Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet. e. Beteed ex tr a aandacht aan uw kind. f. S timuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. g. Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedr ag van uw kind. h. Maak uw kind duidelijk dat u achter de bes lis s ing(en) van school staat. i. Heb een open oor voor hetgeen de ander ervaart en sta open voor gesprekken die tot een oplossing dienen te leiden. Aan andere ouder s : a. Neem de ouder s van het gepeste kind s er ieus. b. S timuleer uw kind om op een goede manier met andere kinder en om te gaan en niet toe te kij ken. c. Corrigeer uw kind bij ongewenst gedrag en benoem dat gedrag. d. Geef zelf het goede voor beeld

10 e. Leer uw kind voor anderen op te komen f. Leer uw kind voor zichzelf opkomen g. S ta niet toe dat op een verjaardagspartijtje alle j ongens of meisjes van de gr oep uitgenodigd wor den op één na. Nawoord: Eén van onze uitgangs punten is dat ieder kind zich thuis voelt op s chool en zich op zijn plek weet. Dit houdt in dat de kinder en maximale veiligheid geboden wordt. Volgens onze vis ie ken er vanuit deze s ituatie zo optimaal mogelijk geleerd wor den, aangezien het kind zich helemaal kan geven. Aandacht voor pesten wordt bij ons niet in een project gegoten, maar is onderdeel van de dagelijkse pr aktij k. De volgende as pecten hebben bij ons de volle aandacht: - Wij leren de kinder en vanaf het moment dat ze op s chool komen nee te zeggen als ze in situaties belanden waarin ze zich niet prettig voelen. - Verandert de s ituatie niet door het nee zeggen, roept het kind de hulp in van een volwassene. Het neemt niet het recht in eigen hand. Doe j e dat wel, dan ben je f out. - I n de pauzes is er toezicht en men is alert op pes tgedr ag - De weg van school naar huis kan ook tot de ver antwoor delij kheden van de s chool behoren. Het opwachten van kinderen, ook buiten het hek, wordt niet getolereerd - Ouders en kinderen die pes tgedr ag melden, worden serieus genomen en alles wat in ons vermogen ligt, wordt aangewend om dit gedrag te doen stoppen. - Vaak blijkt het pesten voort te komen uit een frustratie van de pester zelf en ook hier trachten we een oplossing voor te vinden, zodat deze beter in zijn vel komt te zitten - Katapulten, (zak)messen, neppis tolen e.d. worden onmiddellij k afgenomen, waarna ver volgens contact met de ouder s wordt opgenomen. Afhankelijk van de aar d van de over tr eding wor dt de strafmaat bepaald. Datgene wat afgenomen is wordt aan de ouder s gegeven of vernietigd. We hopen dat al deze ins panningen van de betr okkenen zich vertalen in een positief pedagogisch klimaat, waarin ieder kind zich geaccepteer d en gewaar deer d voelt. Marcel Gerritse, T ilburg, 16 mei 2004.

11