stn Whitepaper Clouddiensten gebruiken of niet? Maak een onderbouwde beslissing Ondernemen is risico s nemen, maar wel verantwoorde risico s

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "stn Whitepaper Clouddiensten gebruiken of niet? Maak een onderbouwde beslissing Ondernemen is risico s nemen, maar wel verantwoorde risico s"

Transcriptie

1 Clouddiensten gebruiken of niet? Maak een onderbouwde beslissing Management samenvatting Het gebruik van clouddiensten staat sterk in de belangstelling. Ze brengen MKB-ondernemers gemak, flexibiliteit, toegang tot extra functionaliteiten en dat vaak tegen lagere kosten. Maar de industrie van clouddiensten is nog jong en onvolwassen. Dat zorgt voor extra risico s met betrekking tot bedrijfscontinuïteit, wet- en regelgeving, privacy en uitwisselbaarheid van gegevens. Ondernemers schrikken vaak terug van die onzekerheden. Computers, software-onderhoud en communicatie behoren voor de meeste ondernemingen niet tot de kerntaken. Vaak ontbreekt de tijd, kennis en ervaring om veel te experimenteren met deze zaken. Dus wanneer alles een beetje draait, staat niemand te springen om de boel om te gooien, zeker niet wanneer er twijfels bestaan of de gegevens niet op straat kunnen komen te liggen. Of wanneer er vrees is dat de Belastingdienst of het College Bescherming Persoonsgegevens opeens komt aankloppen dat de gekozen dienstverlening niet aan de wetten en regels voldoet. De veilige weg is daarom nog een aantal jaar te wachten tot alle kinderziekten zijn verdwenen. Ondernemen is risico s nemen, maar wel verantwoorde risico s Toch is nu met verstandig inzetten van clouddiensten een concurrentievoordeel te behalen. Juist omdat IT en telecommunicatie niet tot de kerntaken van de onderneming behoort, is het interessant die taken uit te besteden aan partijen die daarvoor veel de kennis en expertise in huis hebben. Het loodgieterswerk is voor hen en de gewenste functionaliteit kantoorapplicaties, het klantenbeheer of de bedrijfscentrale komt zo uit de wandcontactdoos met een contract dat maandelijks is aan te passen. Ondernemers kunnen die voordelen al optimaal benutten. Maar niet voordat extra aandacht is gegeven aan de selectie van de dienstenaanbieder en het contract dat op tafel komt, juist omdat die risico s van een jonge markt nog niet zo vanzelfsprekend zijn gedekt als bij een gas- of elektriciteitscontract. Zo maakt het voor de privacygevoeligheid een heel verschil of er gratis clouddiensten worden ingezet. Of dat een onderneming kiest voor een betaalde dienst waarvoor een solide contract uitonderhandeld kan worden. Ook zitten er verschillen tussen risico s die worden aangegaan met wereldwijd opererende c loudaanbieders en die zich voordoen wanneer lokale of gespecialiseerde dienstverleners worden ingezet. 1

2 Door risico s in kaart te brengen en vervolgens goede afspraken te maken met de dienstverlener, kunnen de valkuilen worden omzeild en zijn de voordelen te benutten. Stel bijvoorbeeld de dienstenaanbieder de vraag wie verantwoordelijk is wanneer de dienst wel beschikbaar is, maar traag werkt? Wat staat daar tegenover? En welke gegevens verzamelt de aanbieder over de dienst en kan de klant die gegevens inzien? Ook belangrijk: Hoe bereidt je je als onderneming voor op een situatie dat er toch iets fout gaat zodat de schade beperkt blijft? stn licht in deze whitepaper de ontwikkeling van clouddiensten toe en benoemt de aandachtspunten bij het aangaan van het contract. Inhoudsopgave Management samenvatting 1 1 Introductie 3 2 Cloud, niets nieuws onder de zon 3 3 Waarom zijn clouddiensten aanlokkelijk Schaalgrootte Standaardisatie Wereldwijde beschikbaarheid Geen investeringen vooraf 5 Leeswijzer Na de introductie in hoofdstuk 2 komt in hoofdstuk 3 het begrip cloud aan orde. Waar ontstond de metafoor van de cloud en hoe spelen verschillende trends op elkaar in bij het huidige aanbod van clouddiensten. Hoofdstuk 4 biedt een overzicht van de voordelen van het gebruik van clouddiensten. In hoofdstuk 5 staan de doelgroepen van de verschillende aanbieders in de cloud, van internationaal tot lokaal. Ook komen de verschillende diensten aan bod die in de cloud worden aangeboden, van tekstverwerking tot gespecialiseerde bedrijfsprocessen. In hoofdstuk 6 staan waarschuwingen en adviezen. Samen bieden die een handvat om in de contractbesprekingen met de aanbieder van de clouddienst afspraken te maken over een goed en veilig gebruik. Zo kan uw onderneming de voordelen genieten zonder dat de nadelen de winst teniet doen. 4 Het keuzelandschap is divers Internationaal Nationaal Gespecialiseerd Gratis versus betaald 6 5 Haken en ogen aan de cloud, gebruik verstand Robuustheid dienstverlener Voorkom afhankelijkheid van één aanbieder (vendor lock-in) Voldoen aan wet- en regelgeving (compliance) Encryptie en sleutelbeheer Gaat het toch mis 7 6 Praktische aandachtspunten op een rij Vragen die de Cloud Security Alliance adviseert te stellen Vragen met betrekking op service levels (SLA) 8 7 Referenties 8 Hoofdstuk 7 zet de belangrijkste vragen aan een aanbieder van clouddiensten op een rij en hoofdstuk 8 geeft een overzicht van bronnenmateriaal en suggesties om verder te lezen. 2

3 1 Introductie Het MKB kan veel besparen met cloud, maar dan moet nog veel geregeld worden, zei voormalig minister Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Maxime Verhagen vorig jaar in de Tweede Kamer. Hij gaf daarmee de aftrap aan een initiatief waarin de overheid zich samen met het bedrijfsleven de komende jaren extra inzet om die belemmeringen weg te werken. De onbekendheid met de nieuwe aanpak - zowel bij aanbieders als hun afnemers - leidt terecht tot kritische opmerkingen over de beveiliging van gegevens die de klant aan de clouddienstverlener toevertrouwt. Ook het idee dat niet altijd duidelijk is waar de gegevens blijven, roept op zijn minst vragen op over bedrijfscontinuïteit, maar ook over de eisen die verschillende wetten stellen aan de opslag van gegevens. Deze hobbels in de dienstverlening verdwijnen ongetwijfeld de komende jaren onder invloed van de concurrentie tussen dienstverleners maar ook door initiatieven van overheden en bedrijfsleven op dit vlak, zowel nationaal als in internationaal verband. Informatietechnologie krijgt dan steeds meer het karakter van elektriciteit, water of gas dat uit een aansluiting in de muur komt na het afsluiten van een overzichtelijk standaardcontract. Echter, juist nu kan de inzet van clouddienstverlening een extra concurrentievoordeel opleveren. De voorwaarde is wel scherp op te letten bij het sluiten van contracten en het inrichten van processen. In deze whitepaper komen de belangrijkste aandachtspunten aan de orde. Verwachte groei in de uitgaven aan clouddiensten in Nederland De voordelen van de cloud zitten vooral in het gemak waarmee de ondernemer de dienstverlening kan aanpassen aan de behoefte, zonder dat daar veel technische kennis voor nodig is of grote investeringen mee zijn gemoeid. Die flexibiliteit zorgt er voor dat informatietechnologie de bedrijfsvoering optimaal kan ondersteunen, terwijl de kosten laag blijven door gebruik te maken van de schaalgrootte bij de dienstverlener. Omdat deze manier van werken nog relatief jong is, zijn de valkuilen niet vanzelfsprekend afgedekt. Die valkuilen zitten in de techniek, het dagelijks gebruik en op het juridische vlak. De tekortkomingen zorgen voor aarzeling bij het inzetten van de cloud, niet alleen bij MKB-ondernemers, maar ook bij grote bedrijven. 2 Cloud, niets nieuws onder de zon Het begrip de cloud is een paar jaar tijd uitgegroeid tot een modewoord, een begrip waarin steeds meer wordt ondergebracht. Iemand bedacht begin jaren 90 bij het beschrijven van de werking van internet dat het tekenen van een wolkje mooi aangaf dat op internet niet van te voren te bepalen is hoe datapakketjes van plek A naar plek B komen. Internet is een enorme kluwen van aan elkaar geknoopte publieke netwerken. Het gemeenschappelijk afgesproken verkeersprotocol zorgt er voor dat wanneer iemand een pakketje met een adreslabel eraan ergens op het netwerk zet, het vanzelf op de goede plek op de wereld aankomt. Je stopt het als het ware aan de ene kant in de wolk en het komt er aan de andere kant uit. 3

4 Het wolktekeningetje (cloud) had echter net zo goed een zwarte doos (black box) of desnoods de grote zakdoek van een goochelaar kunnen zijn. Het cloud-symbool beschreef toen uitsluitend de publieke netwerkinfrastructuur. Wanneer we het tegenwoordig over de cloud spreken, hebben we het veel meer over diensten als , opslag, sociale netwerken en apps. Diensten die voorheen werden aangeduid met managed services, application services, hosted services en Software as a Service (Saas). Virtualisatie Gedurende dezelfde periode ontwikkelde zich de virtualisatie-trend: de software die de basis vormt voor deze diensten hoeft niet meer persé op één fysieke computer te draaien. Wanneer er behoefte is aan meer capaciteit, verdeelt de software zich automatisch over meer servercomputers, of zelfs over verschillende rekencentra verspreid over de wereld. Wanneer de activiteit weer afneemt, trekt de software zichzelf terug en deelt de capaciteit op de servercomputer met andere software die op dat moment juist meer capaciteit nodig heeft. Hierbij is net als bij het netwerk vaak onduidelijk waar een gewenst proces zich voltrekt in de wereldwijde wolk aan capaciteit. IBM. Hun rekencentra bieden de software aan als diensten in het netwerk. Inmiddels hebben ook middelgrote bedrijven zo n gevirtualiseerde IT-omgeving op de eigen servers die daarom wel wordt aangeduid met een private cloud. MKB-ondernemers krijgen vooral te maken met aanbieders van lokale of internationale clouddiensten. Die diensten komen in de plaats van hardware en software die de ondernemers tot voor kort zelf moesten aanschaffen. Voorbeelden van dergelijke diensten zijn: kantoorapplicaties (Microsoft Office, Google Apps) boekhoud- en orderverwerkingssystemen klantbeheersystemen (CRM) opslag telefonie (bedrijfscentrale) beheer van de lokale infrastructuur (pc s, besturingsystemen, bedrijfsnetwerk) 3 Waarom zijn clouddiensten aanlokkelijk Het uitbesteden van het beheer van bovengenoemde systemen heeft grote voordelen. De belangrijkste pluspunten staan hieronder kort toegelicht. 3.1 Schaalgrootte De dienstverlener richt zijn datacentrum niet in voor één onderneming, maar voor velen. Zijn inkoop is daardoor veel voordeliger, net als het beheer. Bovendien kan hij door de virtualisatie van zijn servers, de beschikbare capaciteit veel efficiënter inzetten dan een individuele onderneming dat kan. Ook heeft de dienstverlener als het goed is veel meer kennis en ervaring in huis voor de ondersteuning van de specifieke software dan een individuele onderneming. Veel software draait nu nog op de server op kantoor Die virtualisatie-trend begon bij de grote aanbieders op internet zoals Amazon en Google, maar breidde zich snel uit naar grote bedrijven met een eigen datacentrum zoals financiële instellingen en IT-bedrijven als 3.2 Standaardisatie Om optimaal gebruik te kunnen maken van de schaalvoordelen is de dienstverlener geneigd de dienstverlening waar mogelijk te standaardiseren. Dat heeft als voordeel dat de klanten goed weten wat ze krijgen. Ook is snel duidelijk wat er eventueel moet gebeuren om toch voorzieningen te krijgen die niet in de standaard-aanpak zitten. Standaardisatie kan het makkelijker maken om over te stappen naar concurrerende dienstenaanbieder, maar dat is geen garantie (zie hoofdstuk 5.2). 4

5 3.3 Wereldwijde beschikbaarheid De diensten komen over een beveiligde internetverbinding beschikbaar op kantoor. Maar die internetverbinding is ook van elke plek op de wereld op te zetten met een pc of in veel gevallen ook met een smartphone. Het cloudaanbod zorgt er dus voor dat de laatste gegevens uit het bedrijfsproces makkelijk zijn in te zien en te bewerken door werknemers in de buitendienst, voor thuiswerkers of Bedrijfsgegevens zelfs beschikbaar in het vakantiehuisje zelfs - wanneer dat zo uitkomt - in het vakantiehuisje. Clouddiensten maken plaats- en tijdonafhankelijk werken, ook wel aangeduid met Het Nieuwe Werken, heel gemakkelijk. 4.1 Internationaal Salesforce.com was in 1999 een van de eerste bedrijven die zich uitsluitend toelegde op het leveren van een zakelijke internetdienst, namelijk klantenbeheer (CRM). Tot dan toe had vrijwel ieder bedrijf daartoe zelf software in huis. Salesforce.com bedient vanuit Californië grote multinationale ondernemingen, maar ook het verzekeringsagentschap op de hoek van de straat. Er is inmiddels een groot aantal bedrijven dat internationaal diensten aanbiedt die interessant zijn voor zakelijke gebruikers. Google en Microsoft bieden bijvoorbeeld kantoorapplicaties voor tekstverwerking, presentatie en rekenen (spreadsheet) maar ook voor het opslaan en uitwisselen van willekeurige bestanden. Dropbox en alternatieve aanbieders als Probox, Syncplicity, Cubby en Huddle die claimen beter beveiligd te zijn, hebben zich helemaal toegelegd op de opslag van bestanden en het uitwisselen ervan tussen computers. Een dienst als Evernote voegt daar weer mogelijkheden aan toe, zoals snel een notitie maken en bewerken, bestanden en webpagina s verzamelen en het geheel makkelijk te groeperen voor later gebruik. Bedrijfsgegevens zijn zelfs beschikbaar in het vakantiehuisje 3.4 Geen investeringen vooraf Bij uitbesteding in de cloud zijn de hardware en softwarelicenties een zorg voor de dienstverlener. De MKB-ondernemer betaalt slechts voor wat daadwerkelijk wordt gebruikt. Afhankelijk van het contract en de complexiteit van de dienst is het vaak mogelijk zonder startkosten binnen enkele weken een nieuwe dienst in gebruik te nemen. Ook is opzeggen per maand doorgaans geen probleem. Tussentijds uitbreiden of inkrimpen van de dienstverlening is eenvoudig te regelen, ook voor een korte periode. 4 Het keuzelandschap is divers De modewoord cloud heeft een grote aanzuigende werking gehad op IT-bedrijven die hun dienstverlening in de vorm van een clouddienst zijn gaan aanbieden. Dit zijn maar enkele voorbeelden uit het grote aanbod van internationale clouddiensten die de productiviteit van de werknemers v ergroten of essentiële taken uit het bedrijfsproces invullen. 4.2 Nationaal Verschillende telecombedrijven in Nederland waaronder KPN bieden eveneens generieke diensten aan zoals opslag, backup maar ook kantoorapplicaties. Het voordeel is dat zij de zakelijke diensten in een pakket aanbieden samen met de communicatiediensten waarvoor ze toch al een relatie met hun klanten hebben. Het voelt al snel vertrouwd aan vanwege de jarenlange reputatie van deze bedrijven en hun op Nederland gerichte dienstverlening. 4.3 Gespecialiseerd Heel wat aanbieders van branchespecifieke software in Nederland hebben hun aanbod inmiddels ook als online-dienst beschikbaar gemaakt. In plaats van DVD s, een licentie en eventueel bijbehorende installatie- en beheerdiensten te verkopen, bieden ze nu hun boekhoudpakketten, workflowsystemen of orderverwerking via internet aan. Daaromheen verzamelen 5

6 zich dan vaak weer lokale dienstverleners die het technische gedeelte van dit aanbod verzorgen en gelijk additionele diensten toevoegen, zoals kantoorapplicaties of zelfs het beheer van desktops, printers en de netwerkinfrastructuur. 4.4 Gratis versus betaald Met de opkomst van internet is de indruk ontstaan dat veel zaken waarvoor eerst betaald moest worden, nu gratis zijn. Elke ondernemer weet natuurlijk dat dat niet mogelijk is. Ergens moet voor de dienst worden betaald. Dat kan in de vorm van advertentie-inkomsten rondom de dienstverlening of - en dat is zorgwekkender - het verkopen van de al dan niet geaggregeerde en geanonimiseerde (gebruiks)gegevens die de clouddienstverlening genereert. Het voordeel van het gratis aanbod of de gratis probeerversie van een dienst is wel dat de klanten laagdrempelig ervaring kunnen opdoen met de nieuwe vorm van werken. Maar houd altijd in het achterhoofd dat de risico s bij gratis vele malen groter zijn dan bij een betaalde dienstverlening. 5 Haken en ogen aan de cloud, gebruik verstand De hele industrie rond clouddiensten bestaat misschien net 10 jaar waarbij de sterkste groei van het aanbod plaatsvond in de laatste 5 jaar. Zo n jonge sector biedt kans voor veel innovatie en ondernemerschap, maar trekt ook opportunisten en cowboys aan bij wie de continuïteit van de eigen dienstverlening en die van hun klanten niet de hoogste prioriteit heeft. Het groeiproces gaat ook gepaard met kinderziekten waarvoor een oplossing moet uitkristalliseren. Meer nog dan bij het aangaan van contracten met andere toeleveranciers, is het belangrijk te letten op de volgende aspecten. maar ook die van de leverancier van de dataverbinding. In de servicelevelagreements (SLA s) moet duidelijk omschreven staan wat de leveringsplicht is van de cloudaanbieder, maar ook de inspanningsplicht bij het oplossen van onverhoopte verstoringen in de dienstverlening. Beiden partijen moeten overeenstemming bereiken over hoe gemeten gaat worden of en in welke mate de dienstenaanbieder aan die leveringsen inspanningsplicht voldoet. Het is verder belangrijk het vooraf eens te worden hoe die metingen worden geïnterpreteerd. Het is verstandig een boeteclausule af te spreken wanneer de dienstverlener niet aan zijn verplichtingen voldoet. Een alternatieve, vriendelijker aanpak is het toezeggen van een goede bonus wanneer de aanbieder aan alle afspraken heeft voldaan. 5.2 Voorkom afhankelijkheid van één aanbieder (vendor lock-in) Standaardisatie van diensten kan het wisselen van dienstenaanbieder vereenvoudigen. Ook het gebruik van resultaten van de ene clouddienst in een dienstverlening van een andere aanbieder is vaak eenvoudig als beiden gebruik maken van open standaarden. Dat geldt ook voor verdere verwerking van de gegevens uit de cloud met in-huis -software. Toch is standaardisatie zeker geen garantie voor deze mogelijkheden. Een ondernemer kan onaangename verrassingen voorkomen door eerst zelf een goede inventarisatie van de bedrijfsprocessen te maken en een strategie te formuleren voor de komende jaren. Het aanbod van de clouddienstenaanbieder moet die langetermijnwensen kunnen faciliteren, ook al betekent het dat functionele koppelingen moeten worden gemaakt met externe bronnen. 5.1 Robuustheid dienstverlener Het uitbesteden van essentiële processen voor de bedrijfsvoering, maakt de onderneming afhankelijk van zijn dienstverlener. Uitval van de dienstverlening leidt al snel tot extra kosten, omzetverlies en in het slechtste geval tot faillissement van de klant. In het selectieproces van een cloudaanbieder en bij de contractbesprekingen is het maken van harde afspraken over continuïteit van de dienstverlening dus van groot belang. Daarbij zijn niet alleen de leveringsvoorwaarden van de aanbieder van clouddiensten belangrijk Ook is het belangrijk helder te krijgen wat cloudprovider aan maatregelen heeft getroffen mocht zich een calamiteit voordoen. Is er een uitwijkvoorziening en kan de aanbieder laten zien dat hij die regelmatig test? In het contract moet vastliggen wie juridisch eigenaar is van de gegevens die aan de cloudvoorziening zijn toevertrouwd en hoe deze beschikbaar komen bij de beëindiging van het contract of in geval van een calamiteit. Dat geldt helemaal voor software die speciaal is ontwikkeld ten behoeve van de klant. Wanneer het 6

7 gaat om een voor het bedrijfsproces essentiële dienst, is het aan te raden een goede alternatief (plan B) op een onafhankelijke infrastructuur achter de hand te houden en het overschakelen daarop ook periodiek te testen. 5.3 Voldoen aan wet- en regelgeving (compliance) Ondernemers leggen gegevens vast over klanten, medewerkers en relaties. De Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) eist dat de ondernemer de juiste maatregelen treft om te voorkomen dat deze in verkeerde handen vallen en worden misbruikt. Wanneer deze gegevens worden ondergebracht bij een dienstverlener, heeft de klant van de dienstverlener de plicht een bewerkersovereenkomst te sluiten en toe te zien op de naleving ervan. Vanwege het internationale karakter van de cloud, is het vaak niet duidelijk in welk land de gegevens staan opgeslagen en of de regels die de WBP oplegt aan dienstverleners daar ook kan worden afgedwongen. De dienstverlener met internationale datacentra moet daar dus zelf een verklaring over afgeven. Om dezelfde reden moeten afspraken worden gemaakt over regels die de wetgever oplegt met betrekking tot de fiscale en commerciële jaarrekening (IFRS, Sox). Dat geldt ook voor de regels uit de Telecomwet (Tw) met betrekking tot de aftapbaarheid van netwerken en het bewaren van verkeersgegevens. Verder vereist de Privacywet dat gegevens niet langer bewaard worden dan strikt noodzakelijk is. Een cloudaanbieder moet duidelijk kunnen maken wat er gebeurt met gegevens die zich in backups bevinden of bijvoorbeeld op een defecte harde schijf in het datacentrum, die is vervangen. 5.4 Encryptie en sleutelbeheer Een goede manier om te voorkomen dat gegevens in verkeerde handen vallen is gebruik te maken van versleuteling (encryptie) van alle gegevens die aan de cloud worden toevertrouwd. Wanneer er alleen sprake is van opslag in de cloud of uitwisseling via de cloud is daarin eenvoudig te voorzien met lokale encryptiesoftware. Wanneer de gegevens ook door clouddienst worden bewerkt, moeten daarover afspraken worden gemaakt met de clouddienstverlener. Dan is het ook belangrijk vast te leggen wie bij de dienstverlener aansprakelijk is voor het beheer van de sleutels. En welke personen bij de dienstverlener toegang hebben tot welke gegevens. In de eigen onderneming moet net zo goed een beleid worden geformuleerd wie van welke diensten gebruik mag maken. In een klassieke lokale IT-omgeving is het tegenwoordig redelijk eenvoudig iedere werknemer met een enkel wachtwoord op de pc de juiste toegang te geven tot de software waar hij of zij rechten in heeft. Met het uitbesteden van IT bij verschillende clouddienstverleners levert dat vaak problemen op. Ondernemers moeten voorkomen dat hun werknemers met een groot aantal complexe wachtwoorden moeten omgaan (de digitale sleutelbos ) omdat dit onherroepelijk leidt tot het noteren van wachtwoorden die op die manier gaan rondslingeren. Een identityserviceprovider (IDaaS) kan in zo n geval een oplossing bieden. De aanbieders van de verschillende clouddiensten moeten dan wel overweg kunnen met de diensten van zo n IDaaS-aanbieder. 5.5 Gaat het toch mis Alle beveiligers, of het nu gaat om slotenmakers of IT-beveiligers, zijn het met elkaar eens: 100 procent veiligheid bestaat niet. Het gilde kwaadwillenden innoveert net zo snel als de beveiligers en heeft het voordeel altijd een stap voor te zijn. Of je als bedrijf er mee te maken krijgt, hangt af van wat er aan waardevol materiaal te vinden is en of het de moeite waard is de getroffen beveiligingsmaatregelen te doorbreken. Hoe groter de organisatie, hoe meer geïnvesteerd kan worden in beveiliging. Maar met de omvang neemt ook vaak de zichtbaarheid en de aantrekkelijkheid voor de kwaadwillende hacker toe. Ondernemers doen er daarom goed aan zelf een risico-inventarisatie te maken. Dat geldt niet alleen bij het gebruik van clouddiensten, maar verdient in dat geval wel extra aandacht. Wat kan er fout gaan? Hoe kan een beveiligingsincident zo snel mogelijk worden gesignaleerd? Stel een plan op met maatregelen om de schade zo veel mogelijk te beperken en vergeet niet dat plan periodiek te evalueren. Zorg dat het personeel op de hoogte is van het plan en bijvoorbeeld goed weet welke data wel en niet in de cloud gezet mogen worden. Doe een vergelijkbare inventarisatie voor wanneer de dienst toch (voor langere tijd) uitvalt. 7

8 6 Praktische aandachtspunten op een rij 6.1 Vragen die de Cloud Security Alliance adviseert te stellen Wie heeft toegang tot de gegevens? Hoeveel werknemers hebben toegang tot root, database en infrastructuur? Welk beleid is er van kracht om te voorkomen dat de werknemers van de cloudaanbieder toegang krijgen tot de gegevens van uw bedrijf? Zijn de gegevens versleuteld in rust en in bewerking? Wordt de infrastructuuromgeving door meer klanten gebruikt (multi-tenant) en zo ja hoe wordt de segmentatie van de gegevens gewaarborgd? Staan mijn gegevens op servers in andere landen? Zo ja wat betekent dat voor de juridische verplichtingen (compliance)? Welke maatregelen zijn genomen om te voorkomen dat er gegevens lekken? (bijvoorbeeld een toeleverancier die gegevens van klanten op een USB-stick laadt) Welke informatie verzamelt de dienstenaanbieder in audit en security logs en zijn deze gegevens inzichtelijk voor de klanten? 6.2 Vragen met betrekking op service levels (SLA) Is er sprake van een inspanningsplicht of een leveringsplicht? Wie is verantwoordelijk bij een trage dienstverlening? Hoe worden de prestaties gemeten en de meetresultaten beoordeeld? Welke boete is van toepassing bij niet nakomen van de SLA of welke bonus krijgt de dienstverlener wanneer aan alle voorwaarden is voldaan? Hoe is de uitwijk geregeld bij calamiteiten? Wie is juridisch eigenaar van de gegevens op de server van de dienstenaabieder? In welk bestandsformaat komen de gegevens beschikbaar na beëindiging contract (ook in geval van faillissement dienstenaanbieder)? Maakt de dienstverlener gebruik van open standaarden zodat (tussen)resultaten van de dienstverlening gebruikt kunnen worden in systemen buiten die van de cloudaanbieder? Is het mogelijk een derde partij in te schakelen voor toegangsmanagement (Identity as a service)? 7 Referenties 1 Cloud Computing fundament op orde, Min EL&I (Verdonk Klooster Associates), maart (pdf) 2 Leveringsvoorwaarden cloud-aanbieder blinde vlek, Fujitsu, april Fast track to the future, IBM, december (pdf) 4 Wat is Het Nieuwe Werken, Werken 2.0, feb Google Apps for Business, februari Microsoft Office 365, februari The FixYa Cloud Storage Report, november serious business alternatives to Dropbox, PCWorld, 20 sept KPN Zakelijke diensten, februari Instinkertjes in de cloud, AutomatiseringGids januari en Special Report Cloud Computing Cloud Sourcing Alexa Bona, Gartner Een cloudescrow of niet? Louwersadvocaten ism AutomatiseringGids, mei Privacyrisico s in de cloud, Louwersadvocaten ism AutomatiseringGids, oktober en 13 Privacy & Security in de Cloud, een verkenning van tools en technieken SurfNet s Kennisnet, september Toegangscontrole in de cloud moet beter, Identity. Next ism AutomatiseringGids, oktober Privacy & Security in de Cloud, een verkenning van tools en technieken SurfNet s Kennisnet, september Turbulence in the cloud, Cloud Security Alliance (pdf) Volg ons nu via Twitter. stn Telecom & Internet Postbus GW Woerden Antwoordnummer VB Woerden Telefoon: info@stn.nl Web: Twitter: twitter.com/stnnl

Wat is de cloud? Cloud computing Cloud

Wat is de cloud? Cloud computing Cloud The Cloud Agenda Wat is de cloud? Ontwikkelingen en trends in de markt Bedrijfsstrategie Voordelen en vraagtekens Werken in de cloud: Hoe? Veiligheid & privacy Toepasbaarheid in breder verband Demo Borrel

Nadere informatie

Kijken, kiezen, maar wat te kopen?

Kijken, kiezen, maar wat te kopen? Kijken, kiezen, maar wat te kopen? 15 aandachtspunten bij overgang naar de cloud Cloud biedt voor veel organisaties de mogelijkheid om te innoveren zonder hoge investeringen. Zowel Telecom providers als

Nadere informatie

Databeveiliging en Hosting Asperion

Databeveiliging en Hosting Asperion Databeveiliging en Hosting Asperion www.asperion.nl info@asperion.nl Het Asperion Datacenter Uw gegevens veilig en professioneel bewaard Administraties bevatten vertrouwelijke informatie en daar moet vanzelfsprekend

Nadere informatie

Cloud Computing. Bart van Dijk

Cloud Computing. Bart van Dijk Cloud Computing Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Cloud Computing Wat is Cloud Computing, en waarom Geschiedenis Cloud Computing Techologie Service modellen Voor en nadelen Cloud Computing voor consumenten

Nadere informatie

Dataportabiliteit. Auteur: Miranda van Elswijk en Willem-Jan van Elk

Dataportabiliteit. Auteur: Miranda van Elswijk en Willem-Jan van Elk Dataportabiliteit Auteur: Miranda van Elswijk en Willem-Jan van Elk Cloud computing is een recente ontwikkeling die het mogelijk maakt om complexe ICTfunctionaliteit als dienst via het internet af te nemen.

Nadere informatie

Onderzoeksbureau GBNED Cloud computing en pakketselectie. Door Gerard Bottemanne, GBNED. 29-11-2012 ICT Financials

Onderzoeksbureau GBNED Cloud computing en pakketselectie. Door Gerard Bottemanne, GBNED. 29-11-2012 ICT Financials Door Gerard Bottemanne, GBNED 29-11-2012 ICT Financials Soort pakket Stand alone > Best of Breed Losstaand (beste) financieel administratiesysteem Attentiepunten: - Meer leveranciers (systeembeheer) -

Nadere informatie

Cloud Computing, een inleiding. ICT Accountancy & Financials congres 2013: Cloud computing en efactureren. Jan Pasmooij RA RE RO: jan@pasmooijce.

Cloud Computing, een inleiding. ICT Accountancy & Financials congres 2013: Cloud computing en efactureren. Jan Pasmooij RA RE RO: jan@pasmooijce. Cloud Computing, een inleiding ICT Accountancy & Financials congres 2013: Cloud computing en efactureren 10 december 2013 Jan Pasmooij RA RE RO: jan@pasmooijce.com 10 december 2013 1 Kenmerken van Cloud

Nadere informatie

ICT-uitbestedingsdiensten en Software as a Service:

ICT-uitbestedingsdiensten en Software as a Service: ICT-uitbestedingsdiensten en Software as a Service: Betrouwbaardere ICT, minder zorgen! Maak kennis met Multrix Wilt u op maat gesneden ICT-diensten die volledig aan de wensen en behoeften van uw organisatie

Nadere informatie

it diensten alles voor uw bedrijfscontinuïteit

it diensten alles voor uw bedrijfscontinuïteit it diensten alles voor uw bedrijfscontinuïteit Kantoor- en bedrijfsautomatisering it diensten alles voor uw bedrijfscontinuïteit vanboxtel is naast gerenommeerd automatiseerder van logistieke processen,

Nadere informatie

Cloud computing Helena Verhagen & Gert-Jan Kroese

Cloud computing Helena Verhagen & Gert-Jan Kroese Cloud computing Helena Verhagen & Gert-Jan Kroese Privacy Better business through better privacy Juridisch kader cloud computing Meldplicht datalekken Tips & Tricks Vragen? 2 Privacy https://www.youtube.com/watch?v=xyzthipktqg

Nadere informatie

Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper

Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper Auteur: Roy Scholten Datum: woensdag 16 september, 2015 Versie: 1.1 Hoe u kunt profiteren van de Cloud Met de komst van moderne technieken en de opmars van

Nadere informatie

Softcrow Trusted Electronic Services B.V. Privacy Verklaring. Pagina 1 van 9

Softcrow Trusted Electronic Services B.V. Privacy Verklaring. Pagina 1 van 9 Softcrow Trusted Electronic Services B.V. Privacy Verklaring Pagina 1 van 9 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Softcrow Trusted Electronic Services 4 3. Soorten gegevens en hun doel 5 4. Opslag en Beveiliging

Nadere informatie

Jos Witteveen Wat komt er kijken bij Clouddiensten voor de Zorg? 29 oktober 2013

Jos Witteveen Wat komt er kijken bij Clouddiensten voor de Zorg? 29 oktober 2013 Jos Witteveen Wat komt er kijken bij Clouddiensten voor de Zorg? 29 oktober 2013 Wat en wie is Andarr? Wij zijn dé partner voor waardevaste ICT transities / migraties. Wij helpen organisaties om blijvend

Nadere informatie

VOOR EN NADELEN VAN DE CLOUD

VOOR EN NADELEN VAN DE CLOUD VOOR EN NADELEN VAN DE CLOUD VOOR EN NADELEN VAN DE CLOUD Cloud storage. Back-up in de cloud. Er zijn verschillende benamingen voor diensten die computergebruikers in staat stellen om hun documenten en

Nadere informatie

NAAR DE CLOUD? DE VOORDELEN EN DE VALKUILEN

NAAR DE CLOUD? DE VOORDELEN EN DE VALKUILEN NAAR DE CLOUD? DE VOORDELEN EN DE VALKUILEN PAGINA-OVERZICHT De cloud. Iedereen praat erover, maar wat is het nu precies? En moet uw organisatie ook naar de cloud? En als u in de cloud zit of overweegt

Nadere informatie

HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING?

HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING? Innervate: Januari 2011 WHITEPAPER CLOUD COMPUTING HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING? Lees hier in het kort hoe u zich het best kunt bewegen in de wereld van cloud computing

Nadere informatie

Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten. Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten

Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten. Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten Alles in de cloud: bent u er al klaar voor? Whitepaper OGD ict-diensten 1 Cloudcomputing is populair, en niet zonder reden. Clouddiensten

Nadere informatie

Intern (On-Premise) Co-Location Infrastructure-as-a-Service (IaaS) Platform-as-a-Service (PaaS)

Intern (On-Premise) Co-Location Infrastructure-as-a-Service (IaaS) Platform-as-a-Service (PaaS) Tot een aantal jaren geleden was het redelijk vanzelfsprekend om in een gebouw met een groot aantal werkplekken een eigen serverruimte te maken. Dit heeft nog steeds een aantal voordelen. Vandaag de dag

Nadere informatie

Naar de cloud: drie praktische scenario s. Zet een applicatiegerichte cloudinfrastructuur op. whitepaper

Naar de cloud: drie praktische scenario s. Zet een applicatiegerichte cloudinfrastructuur op. whitepaper Naar de cloud: drie praktische scenario s Zet een applicatiegerichte cloudinfrastructuur op whitepaper Naar de cloud: drie praktische scenario s Veel bedrijven maken of overwegen een transitie naar de

Nadere informatie

THE CLOUD IN JURIDISCH PERSPECTIEF SPREKERSPROFIEL. Mr. Jan van Noord Directeur International Tender Services (ITS) BV

THE CLOUD IN JURIDISCH PERSPECTIEF SPREKERSPROFIEL. Mr. Jan van Noord Directeur International Tender Services (ITS) BV THE CLOUD IN JURIDISCH PERSPECTIEF SPREKERSPROFIEL Mr. Jan van Noord Directeur International Tender Services (ITS) BV Wat is Cloud Op het moment dat content uit het eigen beheer c.q. toezicht verdwijnt

Nadere informatie

Enkele handige tips bij het beoordelen van clouddienstvoorwaarden. en Service Level Agreements

Enkele handige tips bij het beoordelen van clouddienstvoorwaarden. en Service Level Agreements Service Level Agreement tips Enkele handige tips bij het beoordelen van clouddienstvoorwaarden en Service Level Agreements Service Level Agreements SLA s komen onder meer voor als basis van veel clouddiensten.

Nadere informatie

Zwaarbewolkt met kans op neerslag

Zwaarbewolkt met kans op neerslag 8 ControllersMagazine januari - februari 2015 automatisering Zwaarbewolkt met kans op neerslag Cloud was het woord van 2014. Het gaat hierbij om hard- en software die niet meer hoeft te worden aangeschaft

Nadere informatie

Altijd en overal in de cloud. Al uw data en applicaties vanaf elk device bereikbaar voor uw medewerkers

Altijd en overal in de cloud. Al uw data en applicaties vanaf elk device bereikbaar voor uw medewerkers Altijd en overal in de cloud Al uw data en applicaties vanaf elk device bereikbaar voor uw medewerkers Zorgeloos in de cloud De wereld verandert voortdurend en ook ons werkmodel bevindt zich in een fase

Nadere informatie

5 CLOUD MYTHES ONTKRACHT

5 CLOUD MYTHES ONTKRACHT 5 CLOUD MYTHES ONTKRACHT Na enkele jaren ervaring met de cloud, realiseren zowel gebruikers als leveranciers zich dat enkele van de vaakst gehoorde mythes over cloud computing eenvoudigweg... niet waar

Nadere informatie

BeCloud. Belgacom. Cloud. Services.

BeCloud. Belgacom. Cloud. Services. Cloud Computing Steven Dewinter Steven.Dewinter@belgacom.be February 13 th, 2012 Cloud computing is niet nieuw. Het is een evolutie, geen revolutie! Personal Computer, Tekstverwerker, Rekenblad, MS DOS,..

Nadere informatie

Hoe belangrijk is het verschil tussen public en private cloud in de praktijk?

Hoe belangrijk is het verschil tussen public en private cloud in de praktijk? 1 Hoe belangrijk is het verschil tussen public en private cloud in de praktijk? De verschillende soorten cloud INHOUD Inleiding Public cloud Private cloud Community cloud Hybrid cloud In de praktijk Conclussie

Nadere informatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Naast de mogelijkheden om uw programmatuur en gegevens bij Drie-O via Evy 2.0 in de cloud te hosten hebt u ook de mogelijkheid om uw ICT omgeving bij u

Nadere informatie

(Door)ontwikkeling van de applicatie en functionaliteiten

(Door)ontwikkeling van de applicatie en functionaliteiten Hieronder is een aantal belangrijke zaken uitgewerkt rondom het Saas/Cloudmodel op basis waarvan InCtrl haar internetsoftware-omgevingen aanbiedt. Dit document is bedoeld om een algemeen beeld te krijgen

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken in de praktijk

Het Nieuwe Werken in de praktijk Het Nieuwe Werken in de praktijk Business cases en ervaringen Jan van der Meij Geert Wirken 4 april 2012 Inhoud Wat is Het Nieuwe Werken? Bring Your Own Device Cloud Computing Business cases Afronding

Nadere informatie

Caag CRM. info@caagcrm.nl www.caagcrm.nl. Informatie Brochure

Caag CRM. info@caagcrm.nl www.caagcrm.nl. Informatie Brochure Caag CRM info@caagcrm.nl www.caagcrm.nl Informatie Brochure Over Ons Caag CRM is een cloud- based software onderneming. Onze kracht ligt in het ontwikkelen van slimme software oplossingen gebaseerd op

Nadere informatie

ImtechCloud, het platform voor een Hybride cloud

ImtechCloud, het platform voor een Hybride cloud ImtechCloud, het platform voor een Hybride cloud Erik Scholten Solution Architect Agenda Introductie Waarom cloud-oplossingen en wat zijn de uitdagingen? Wat is ImtechCloud? Toepassingen van Hybride Cloud

Nadere informatie

Blackboard. Jan Willem van der Zalm Director EMEA, Blackboard Managed Hosting DATE

Blackboard. Jan Willem van der Zalm Director EMEA, Blackboard Managed Hosting DATE Blackboard Managed Hosting SURF Cloud Vendordag Jan Willem van der Zalm Director EMEA, Blackboard Managed Hosting DATE 2 Agenda SURF Cloud strategie Blackboard Managed Hosting & Private Cloud Blackboard

Nadere informatie

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit Microsoft Office 365 voor bedrijven Remcoh legt uit Beter samenwerken, ook onderweg Starten met Office 365 is starten met het nieuwe werken. Met Office 365 heeft u namelijk de mogelijkheid om altijd en

Nadere informatie

Geef uw onderneming vleugels. Met de soepele werkprocessen

Geef uw onderneming vleugels. Met de soepele werkprocessen Geef uw onderneming vleugels Met de soepele werkprocessen van Dutchict Cloud Online functionaliteiten Managed Cloud Online functio U wilt uw documenten overal kunnen beheren en delen. Maar applicaties

Nadere informatie

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud stel uw data veilig De data van uw bedrijf zijn heilig. Daar is elke ondernemer het over eens. Een bedrijf zonder

Nadere informatie

DE CLOUD, 6 VOORDELEN EN 7 CONTROLEPUNTEN WIE WERKT ER TEGENWOORDIG NIET IN DE CLOUD?

DE CLOUD, 6 VOORDELEN EN 7 CONTROLEPUNTEN WIE WERKT ER TEGENWOORDIG NIET IN DE CLOUD? DE CLOUD, 6 VOORDELEN EN 7 CONTROLEPUNTEN WIE WERKT ER TEGENWOORDIG NIET IN DE CLOUD? Bijna iedereen neemt tegenwoordig ergens diensten af die in de cloud gelegen zijn. Maar wat zijn nu de voordelen van

Nadere informatie

Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland. Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice

Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland. Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice De thema voor deze presentatie: Onderzoeksresultaten betreffende het

Nadere informatie

Cloud Computing. -- bespiegelingen op de cloud -- MKB Rotterdam, 10 november 2015. Opvallend betrokken, ongewoon goed

Cloud Computing. -- bespiegelingen op de cloud -- MKB Rotterdam, 10 november 2015. Opvallend betrokken, ongewoon goed Cloud Computing -- bespiegelingen op de cloud -- MKB Rotterdam, 10 november 2015 Opvallend betrokken, ongewoon goed Agenda Inleiding Mijn achtergrond Over Innvolve Cloud Computing Overwegingen Afsluiting

Nadere informatie

Partneren met een Cloud broker

Partneren met een Cloud broker Partneren met een Cloud broker Vijf redenen om als reseller te partneren met een Cloud broker Introductie Cloud broker, een term die je tegenwoordig vaak voorbij hoort komen. Maar wat is dat nu precies?

Nadere informatie

Cloud Computing. Definitie. Cloud Computing

Cloud Computing. Definitie. Cloud Computing Cloud Computing Definitie In de recente literatuur rond Cloud Computing zijn enorm veel definities te vinden die het begrip allemaal op een verschillende manier omschrijven. Door deze diversiteit zijn

Nadere informatie

Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig

Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig Auteur: Miranda van Elswijk en Jan-Willem van Elk Dit artikel is verschenen in COS, mei 2011 Cloud services worden steeds meer gebruikelijk.

Nadere informatie

DE BUSINESS CASE VOOR DE ASP OPLOSSING VAN CRM RESULTANTS VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN

DE BUSINESS CASE VOOR DE ASP OPLOSSING VAN CRM RESULTANTS VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN DE BUSINESS CASE VOOR DE ASP OPLOSSING VAN CRM RESULTANTS VOOR ONDERWIJSINSTELLINGEN Inleiding CRM Resultants biedt aan haar klanten de keuze om Microsoft Dynamics CRM in huis te installeren, of om de

Nadere informatie

Gesprek voeren met degene in de vestiging die verantwoordelijk is voor ICT zaken.

Gesprek voeren met degene in de vestiging die verantwoordelijk is voor ICT zaken. ICT Monitor 2014 Introductie: Gesprek voeren met degene in de vestiging die verantwoordelijk is voor ICT zaken. Goede morgen/middag, U spreekt met van 24Interactive Smart Services. We zijn momenteel bezig

Nadere informatie

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk IP Services De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk Voor wie opgroeit in deze tijd is het de grootste vanzelfsprekendheid. Je zet de computer aan en je kunt mailen, chatten, elkaar spreken

Nadere informatie

Verras uw business-collega s met een IT-sixpack

Verras uw business-collega s met een IT-sixpack Hybride-cloudaanpak Verras uw business-collega s met een IT-sixpack De CIO staat steeds meer onder druk: enerzijds vragen uw businesscollega s een s nellere en meer flexibele dienstverlening, anderzijds

Nadere informatie

Implementatiemodellen online werken

Implementatiemodellen online werken Gerard Bottemanne, onderzoeksbureau GBNED www.ictaccountancy.nl Twee uitersten: 1. Software en gegevens lokaal 2. Software en gegevens bij ASP aanbieder Eerst begrippen voor de beeldvorming.. De begrippen

Nadere informatie

Doe de poll via the Live App

Doe de poll via the Live App INGRID LIGTHART Je software in de private cloud Doe de poll via the Live App Iedereen heeft het over cloud Cloud is de toekomst Doe mee aan de private cloud poll! Geef nu uw mening via de Exact live app

Nadere informatie

Mensink ICT Advocatuur Nieuwsbrief Oktober 2013

Mensink ICT Advocatuur Nieuwsbrief Oktober 2013 Escrow van SAAS en Cloud diensten. Marketingtechnisch niet meteen een lekkere zin om een nieuwsbrief mee te beginnen. Zeker drie woorden die nogal wat vragen oproepen. SAAS (software as a service) en Cloud

Nadere informatie

Vervang uw verouderde hardware

Vervang uw verouderde hardware Whitepaper Vervang uw verouderde hardware Dedicated of Cloud? Alles over virtualisatie. Wat is het, hoe werkt het en wat zijn de voordelen? INHOUD» Wat is virtualisatie?» Wat is een Virtual Server?» Besparen

Nadere informatie

IAM en Cloud Computing

IAM en Cloud Computing IAM en Cloud Computing Cloud café 14 Februari 2013 W: http://www.identitynext.eu T: @identitynext www.everett.nl www.everett.nl Agenda 1. Introductie 2. IAM 3. Cloud 4. IAM en Cloud 5. Uitdagingen 6. Tips

Nadere informatie

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud stel uw data veilig De data van uw bedrijf zijn heilig. Daar is elke ondernemer het over eens. Een bedrijf zonder

Nadere informatie

Office 365 versus Online Werkplek

Office 365 versus Online Werkplek Office 365 versus Online Werkplek Datum: 4 juni 2017 Versie: 1.0 2017 Kology Kology Huis ter Heideweg 58 3705 LZ Zeist T. +31 30 890 48 50 E. info@kology.nl W. www.kology.nl Inhoudsopgave 1 Wat is Microsoft

Nadere informatie

HOE OMGAAN MET DE MELDPLICHT DATALEKKEN?

HOE OMGAAN MET DE MELDPLICHT DATALEKKEN? HOE OMGAAN MET DE MELDPLICHT DATALEKKEN? EEN HANDIGE CHECKLIST In deze whitepaper bieden we u handvatten die u kunnen helpen bij de implementatie van de meldplicht datalekken binnen uw organisatie. We

Nadere informatie

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com Veilig de cloud in Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1 www.traxion.com Introductie Deze whitepaper beschrijft de integratie aspecten van clouddiensten. Wat wij merken is dat veel organisaties

Nadere informatie

BeCloud. Belgacom. Cloud. Services.

BeCloud. Belgacom. Cloud. Services. Cloud Computing Webinar Unizo Steven Dewinter Steven.Dewinter@belgacom.be January 20 th, 2012 Agenda Agenda: Wat is nu precies Cloud Computing? Voordelen & Nadelen Hoe ga ik naar de Cloud? Belgacom Cloud

Nadere informatie

Keuzevrijheid en flexibiliteit in cloud-oplossingen voor je werkplek. Verantwoording over de gehele IT-keten, van werkplek tot aan datacenter

Keuzevrijheid en flexibiliteit in cloud-oplossingen voor je werkplek. Verantwoording over de gehele IT-keten, van werkplek tot aan datacenter Keuzevrijheid en flexibiliteit in cloud-oplossingen voor je werkplek Verantwoording over de gehele IT-keten, van werkplek tot aan datacenter Draagt ICT daadwerkelijk bij aan het realiseren van je bedrijfsdoelstellingen?

Nadere informatie

w o r k s h o p s 2 0 1 5

w o r k s h o p s 2 0 1 5 workshops 2015 Security en social engineering Internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven: bankzaken, contacten, informatie zoeken, (ver)kopen, spelletjes en ander vermaak vinden via internet

Nadere informatie

zorgeloos werken in de cloud

zorgeloos werken in de cloud metacom cloud functionele mogelijkheden zorgeloos werken in de cloud vanmeijel.nl bouwen kan simpeler Metacom is één van de meest bedrijfskritische applicaties binnen uw organisatie. De beschikbaarheid,

Nadere informatie

Hoe veilig is de cloud?

Hoe veilig is de cloud? Hoe veilig is de cloud? Auteur: Miranda van Elswijk en Jan-Willem van Elk Steeds meer softwarediensten zijn altijd en overal beschikbaar via internet. Deze diensten worden cloud services genoemd. Onderwijs-

Nadere informatie

Windows Server 2003 End of support

Windows Server 2003 End of support Windows Server 2003 End of support Wat betekent dit voor mijn organisatie? Remcoh legt uit Met dit nieuwsitem brengt Remcoh de naderende End of Support datum voor Windows Server 2003 onder uw aandacht.

Nadere informatie

Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging. ISACA Round Table Assen - Maart 2017

Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging. ISACA Round Table Assen - Maart 2017 Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging ISACA Round Table Assen - Maart 2017 Even voorstellen 2 Irmin Houwerzijl. Werkzaam bij Ordina. Ordina haar dienstverlening betreft o.a. traditionele hosting

Nadere informatie

Doeltreffende CRM

Doeltreffende CRM Doeltreffende CRM Microsoft CRM on premise, wat nu? In het verleden zijn veel organisaties met Microsoft CRM begonnen in een on premise omgeving. Maar nu Microsoft alles op alles zet om de CRM-gebruikers

Nadere informatie

De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB. Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact

De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB. Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact Veldwerk Doel van de Exact MKB Cloud Barometer Hoeveel waarde haalt het MKB uit de cloud? Hoe kunnen

Nadere informatie

ING stapt over naar de cloud. Rolf Zaal

ING stapt over naar de cloud. Rolf Zaal ING stapt over naar de cloud Rolf Zaal ING stapt over naar de cloud Lagere kosten en kortere doorlooptijden zonder datacentrum 11 september 2012 Rolf Zaal ING zet in rap tempo haar datacentra buiten de

Nadere informatie

Bedrijfszekerheid. Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN

Bedrijfszekerheid. Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN Bedrijfszekerheid Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN Altijd in bedrijf Onderwerpen Liveplan remote beheer Firmtel Telefonie Liveplan server backup LivePlan Remote Beheer

Nadere informatie

Zorgeloze ICT, alles voor elkaar

Zorgeloze ICT, alles voor elkaar Zorgeloze ICT, Over ICT Concept ICT Concept is de ICT-partner met ruime ervaring in de juridische sector. Uw (online) werkplek optimaal inrichten en laten functioneren is ons specialisme. De combinatie

Nadere informatie

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST We hoeven niet meer met de poten in de klei te staan. Het is helemaal hip om met je hoofd in de wolken te zweven. Werken in de Cloud is normaal. Maar als je ooit

Nadere informatie

Trends in de Campusinfrastuctuur. In samenwerking met Stratix

Trends in de Campusinfrastuctuur. In samenwerking met Stratix Trends in de Campusinfrastuctuur In samenwerking met Stratix Agenda Workshop Trends in Campusinfrastructuur 30-4-2015 Agenda Introductie: SURFnet Automated Networks IaaS en SaaS Wireless Privacy en Security

Nadere informatie

Dienstbeschrijving Cloud. Een dienst van KPN ÉÉN

Dienstbeschrijving Cloud. Een dienst van KPN ÉÉN Dienstbeschrijving Cloud Een dienst van KPN ÉÉN Versie : 1.0 Datum : 12 april 2016 Inhoud 1 Dit is Cloud 3 2 Dit is Office 365 4 3 Specificatie Domeinnamen 7 4 Technische voorwaarden en service 8 Blad

Nadere informatie

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK.

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Cloud werkplek Wat is het? De cloudwerkplek van Hupra is een Windows 8.1. desktop die altijd en overal via het internet toegankelijk is.

Nadere informatie

INLEIDING. De totale doelgroep bestaat in de geselecteerde regio uit circa 13.000 actieve ondernemingen met niet nader genoemde rechtsvorm.

INLEIDING. De totale doelgroep bestaat in de geselecteerde regio uit circa 13.000 actieve ondernemingen met niet nader genoemde rechtsvorm. INLEIDING Het onderzoek dataopslag in relatie tot de bedrijfscontinuïteit is gehouden in het tijdvak 15 januari 2015 tot 15 april 2015. Het onderzoek is voor het grootste gedeelte uitgevoerd binnen het

Nadere informatie

WHO NEEDS ENEMIES WAAR DIENT U OP TE LETTEN? De BrainCheck is o.a.

WHO NEEDS ENEMIES WAAR DIENT U OP TE LETTEN? De BrainCheck is o.a. WHO NEEDS ENEMIES Onze IT-omgeving staat bloot aan een groot aantal dreigingen. DDoS aanvallen zijn aan de orde van de dag en hackers proberen hun slag te slaan. Maar de grootste dreiging voor onze digitale

Nadere informatie

IaaS als basis voor maatwerkoplossingen

IaaS als basis voor maatwerkoplossingen 1 IaaS als basis voor maatwerkoplossingen De specialisten van Fundaments: uw logische partner INHOUD Vooraf Terugblik Cloud De rol van de IaaS Provider IaaS maatwerkoplossingen in het onderwijs Conclusie

Nadere informatie

Cloud & Licenties. Welkom bij BSA The Live Sessions De Live Session start binnen enkele minuten. Dank voor uw geduld.

Cloud & Licenties. Welkom bij BSA The Live Sessions De Live Session start binnen enkele minuten. Dank voor uw geduld. Cloud & Licenties Welkom bij BSA The Live Sessions De Live Session start binnen enkele minuten. Dank voor uw geduld. TIP: controleer of uw geluid aanstaat en uw browserinstellingen toestaan dat u beeld

Nadere informatie

Cloud Computing. Broodje IT: Cloud Computing. Agenda:

Cloud Computing. Broodje IT: Cloud Computing. Agenda: Broodje IT: Cloud Computing Agenda: Welkomstwoord door Jan Mudde Breedband Drechtsteden door Wico Lunch Cloud Computing door William Geluk Cloud Computing Agenda Opening (Jan Mudde) Breedband Drechtsteden

Nadere informatie

Uw IT, onze business

Uw IT, onze business Techniek gaat prima samen. Uw IT, onze business Hoogendoorn IT Services biedt vele mogelijkheden om de kantoorautomatisering van bedrijven te beheren, optimaal te laten functioneren of het bedrijf zelfs

Nadere informatie

PUBLIEKE, PRIVATE OF HYBRIDE CLOUD?

PUBLIEKE, PRIVATE OF HYBRIDE CLOUD? North Trade Building Noorderlaan 133/8 B-2030 Antwerpen T +32 (0) 3 275 01 60 F +32 (0) 3 275 01 69 www.nucleus.be PUBLIEKE, PRIVATE OF HYBRIDE CLOUD? HOE MAAK IK DE KEUZE? NUCLEUS Hosting Solution Builder

Nadere informatie

Factsheet Backup on demand

Factsheet Backup on demand Factsheet Backup on demand Backup on Demand Uw data altijd veilig Data zijn waardevol voor uw organisatie. U wilt ze dan ook, mocht er iets gebeuren, goed onder handbereik hebben. Aan de andere kant groeit

Nadere informatie

ICT en het kleine accountantskantoor

ICT en het kleine accountantskantoor ICT en het kleine accountantskantoor Oktober 2018 2018 Koninklijke NBA Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm

Nadere informatie

Security in het MKB: Windows 10

Security in het MKB: Windows 10 Security in het MKB: De security uitdagingen en behoeften in het MKB Security in het MKB: De security uitdagingen en behoeften in het MKB Bedrijven zijn zich inmiddels bewust van de noodzaak om hun bedrijfsgegevens

Nadere informatie

EXIN Cloud Computing Foundation

EXIN Cloud Computing Foundation Voorbeeldexamen EXIN Cloud Computing Foundation Editie maart 2013 Copyright 2013 EXIN All rights reserved. No part of this publication may be published, reproduced, copied or stored in a data processing

Nadere informatie

MKB ICT-onderzoek 2009

MKB ICT-onderzoek 2009 ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de

Nadere informatie

Hoe stuur ik de Cloud?! Wat moeten we regelen voor een goede samenwerking

Hoe stuur ik de Cloud?! Wat moeten we regelen voor een goede samenwerking Hoe stuur ik de Cloud?! Wat moeten we regelen voor een goede samenwerking SaMBO-ICT september 2012 Agenda Wat verstaan we onder het begrip cloud? Welke vormen van cloud zijn er ook alweer? Wat zijn de

Nadere informatie

VOOR DE SCHERMEN. Betrokken en betrouwbaar in ICT-oplossingen

VOOR DE SCHERMEN. Betrokken en betrouwbaar in ICT-oplossingen VOOR DE SCHERMEN Betrokken en betrouwbaar in ICT-oplossingen Voor de schermen Wat wij áchter de schermen voor u kunnen betekenen, begint vóór de schermen. Hoe kunnen wij uw organisatie helpen om efficiënter,

Nadere informatie

André Salomons Smart SharePoint Solutions BV. Cloud security en de rol van de accountant ICT Accountancy praktijkdag

André Salomons Smart SharePoint Solutions BV. Cloud security en de rol van de accountant ICT Accountancy praktijkdag André Salomons Smart SharePoint Solutions BV Cloud security en de rol van de accountant ICT Accountancy praktijkdag Cloud security moet uniformer en transparanter, waarom deze stelling? Links naar de artikelen

Nadere informatie

Cloud werkplek anno 2014. Cloud werkplek anno 2014

Cloud werkplek anno 2014. Cloud werkplek anno 2014 Introductie Peter Klix Infrastructuurarchitect Specialisatie networking en desktop concepts Peter.klix@eic.nl Cloud desktop Introductie Desktop concepten door de jaren Infrastructuur Cloud concepten Focus

Nadere informatie

Agenda 26-4-2009. Wat zijn de gevolgen van Cloud en Gridcomputing voor de gebruikersorganisatie en de beheersfunctie.

Agenda 26-4-2009. Wat zijn de gevolgen van Cloud en Gridcomputing voor de gebruikersorganisatie en de beheersfunctie. Wat zijn de gevolgen van Cloud en Gridcomputing voor de gebruikersorganisatie en de beheersfunctie. John Lieberwerth Agenda Even voorstellen Cloud Computing De tien Plagen Gebruikersorganisatie en ICT

Nadere informatie

SaaS / ASP PIANOo. 20 april 2009, Amsterdam. drs. Arne Smedema a.smedema@mitopics.nl

SaaS / ASP PIANOo. 20 april 2009, Amsterdam. drs. Arne Smedema a.smedema@mitopics.nl SaaS / ASP PIANOo 20 april 2009, Amsterdam drs. Arne Smedema a.smedema@mitopics.nl Onafhankelijk IT-advies vanuit de combinatie van technische, bedrijfskundige en juridische expertise Agenda Even voorstellen

Nadere informatie

MASTERCLASS MOBILE DEVICE SECURITY CLOUD COMPUTING, SMARTPHONES, EN SECURITY

MASTERCLASS MOBILE DEVICE SECURITY CLOUD COMPUTING, SMARTPHONES, EN SECURITY MASTERCLASS MOBILE DEVICE SECURITY CLOUD COMPUTING, SMARTPHONES, EN SECURITY Hans Breukhoven BlinkLane Consulting 18 September 2012 2 Wie ben ik? Partner bij BlinkLane Consulting Interim IT-manager & adviseur

Nadere informatie

Ontdek wat Office 365 voor Uw organisatie kan doen!

Ontdek wat Office 365 voor Uw organisatie kan doen! Microsoft Office 365 / 2013 Office 365 maakt een heel nieuwe werkwijze mogelijk. Office 365 biedt vrijwel overal toegang tot de vertrouwde Microsoft Office-tools, aangevuld met hoogwaardige, eenvoudig

Nadere informatie

IaaS als basis voor maatwerkoplossingen

IaaS als basis voor maatwerkoplossingen 1 IaaS als basis voor maatwerkoplossingen De specialisten van Fundaments: uw logische partner INHOUD Vooraf Terugblik Cloud De rol van de IaaS Provider IaaS maatwerkoplossingen in het onderwijs Conclusie

Nadere informatie

THE SKY S THE LIMIT. De cloud wat is het, en waarom is het de toekomst.

THE SKY S THE LIMIT. De cloud wat is het, en waarom is het de toekomst. THE SKY S THE LIMIT De cloud wat is het, en waarom is het de toekomst. www.exactsoftware.nl THE SKY S THE LIMIT 03 INTRODUCTIE Maximale eenvoud bereiken, het is een constante uitdaging. Deze eenvoud helpt

Nadere informatie

Handleiding Back-up Online

Handleiding Back-up Online Handleiding Back-up Online April 2015 2015 Copyright KPN Zakelijke Markt Alle rechten voorbehouden. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van KPN Zakelijke Markt mag niets uit dit document worden

Nadere informatie

Extra Harde Schijf Online. Dienstbeschrijving (Versie 10.0-22-04-2013)

Extra Harde Schijf Online. Dienstbeschrijving (Versie 10.0-22-04-2013) Extra Harde Schijf Online Dienstbeschrijving (Versie 10.0-22-04-2013) 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 De dienst Extra Harde Schijf Online... 4 2.1 Opslagruimte... 4 2.2 Documentenbeheer... 4 2.3 Documenten

Nadere informatie

Whitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl

Whitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Complete browser-based werkplek

Complete browser-based werkplek Complete browser-based werkplek Demonstreer hoe je het werk van de medewerkers bij jouw klant kunt vereenvoudigen 1. Jouw eigen werkplek 2. Vereenvoudig DMS & mail 3. Alle applicaties bij elkaar 4. Simpel

Nadere informatie