Leiderschap & Ondernemen!

Transcriptie

1 Leiderschap & Ondernemen! Robbert Gorissen

2 INHOUDSOPAVE Voorwoord Remco Claassen 11 Introductie van Leiderschap & Ondernemen! In gesprek met Arko van Brakel In gesprek met Marc Lammers In gesprek met Maurits Ouweneel In gesprek met Henk Jan Kamsteeg In gesprek met Femke ten Cate In gesprek met Jan van Setten In gesprek met Bart Kuijpers In gesprek met Wouter Ouweneel In gesprek met Arjan Vergeer In gesprek met Erik Smithuis 128 Samenvatting 140 Over de auteur 148 Hoe nu verder? 149

3 INTRODUCTIE Er is zoveel wijsheid in Nederland als het gaat om leiderschap en ondernemen. Die wijsheid heb ik willen bundelen en samenvoegen om mensen te inspireren en motiveren. De beste manier om dat te doen voor mij, is via het schrijven van een boek. En daarom ben ik in gesprek gegaan met verschillende bijzondere leiders en ondernemers in Nederland. Deze inspirerende en motiverende gesprekken zijn uiteindelijk gebundeld in dit boek Leiderschap & Ondernemen!. Een geweldige en leerzame ervaring om in gesprek te gaan met succesvolle leiders en ondernemers, vanuit verschillende achtergronden, leeftijden en branches. En zo is er een mooie collectie aan wijsheid, kennis en ervaring bij elkaar gebracht en weergegeven in dit boek! Het boek is een mix geworden van bekende en minder bekende leiders en ondernemers: Arko van Brakel, een echte serial ondernemer en momenteel directeur bij de Baak Marc Lammers, Olympisch goud behaald in Beijing als bondscoach met het dames-hockey team Maurits Ouweneel, organisator van spraakmakende seminars en congressen bij Buro van Oranje Henk Jan Kamsteeg, auteur op het gebied van leiderschap en werkzaam bij IJM Femke ten Cate, directeur op de toonaangevende Emmaschool in Rotterdam Jan van Setten, expert en spreker/auteur op het gebied van klantgerichtheid Bart Kuijpers, mede-oprichter & eigenaar van Coolblue Wouter Ouweneel, business architect bij Microsoft Nederland Arjan Vergeer, auteur en oprichter van 365 Dagen Succesvol Erik Smithuis, auteur, ondernemer en mede-oprichter van ICM opleidingen.

4 Bij elk gesprek lees je, naast de visie op en kennis over leidinggeven en ondernemen, meer over de persoonlijke achtergrond en de bezigheden van deze leidinggevenden en ondernemers in hun dagelijks leven. Bij het samenstellen van dit boek heb ik bewust gekozen om verschillende leidinggevenden en ondernemers vanuit verschillende area s te spreken en hun visie en ervaringen samen te brengen in één boek. Hierdoor is een gevarieerd en reëel beeld van leiderschap en ondernemerschap in Nederland ontstaan. Deze gesprekken zullen je inspireren en motiveren. Om dichtbij het authentieke verhaal te blijven en een zo compleet mogelijk verslag van het originele gesprek weer te geven, zijn de gesprekken grotendeels in spreektaal weergegeven. Bij de gesprekken zijn grotendeels dezelfde vragen gesteld, deze komen in het boek terug. Zo is er een breed beeld over thema s binnen leiderschap en ondernemen ontstaan. Dit is in elk hoofdstuk terug te vinden. Daarnaast zijn er binnen de individuele gesprekken meer specifieke vragen gesteld en in dit boek terug te vinden, die ingaan op de expertise en interesse van de persoon zelf. Laat je inspireren door de gesprekken met deze leiders en ondernemers en laat je motiveren voor verdere groei en ontwikkeling!

5 OVER MARC LAMMERS... Marc (1969) is Olympisch veldhockey bondscoach, flowmanager, spreker en innovator. Heeft in 2008 goud behaald met het Nederlands dames-hockeyteam. Marc is getrouwd en vader van twee kinderen.

6 2. IN GESPREK MET MARC LAMMERS Marc is bekend bij veel Nederlanders als de Nederlandse dameshockey bondscoach. Zijn team heeft in 2008 goud behaald op de Olympische spelen in Beijing, waar ze met 0-2 wonnen van China. Momenteel heeft Marc zijn eigen business. Ik ontmoet Marc in Den Bosch voor ons gesprek, op een prachtige locatie in de stad. Marc gebruikt vol passie veel voorbeelden en verhalen uit de sport. Ik ben in gesprek gegaan met Marc over leiderschap & ondernemen! PERSOONLIJK VERHAAL VAN MARC Zou je kort iets kunnen vertellen over je achtergrond? Ik heb vroeger een moeilijke jeugd gehad, mijn ouders zijn gescheiden, school ging niet goed en ik heb dyslexie, wat we toen nog niet wisten. Ik was van school gestuurd, ben een sportopleiding gaan doen, haalde toen voor het eerst een 8 op mijn rapport en dacht ik kan toch iets. Er is wel geen geld in te verdienen, maar toch ben ik er verder mee gegaan! Ik hockeyde zelf op hoog niveau, maar ik brak mijn enkel rond de Olympische spelen in Atlanta en ben toen maar verder gegaan als coach. Zo rolde ik erin en op een gegeven moment win je een Olympisch gouden medaille. Ik ben nog een keer terug gegaan naar school naar een leraar Engels, die mij uit de klas had gestuurd en toen zei: jij kunt helemaal niks en het wordt ook nooit wat in je leven. Die zin heb ik zo onthouden, dat ik dacht: ik zal je laten zien dat ik het wél kan. Toen wij wereldkampioen werden, wilde ik een fles wijn kopen voor hem en hem laten zien dat ik het wel kon. Ik ben er achter gekomen dat ik vaak een bewijsdrang heb naar mensen die mij wel eens pijn doen. Daar zit ook een stukje van het begin van leiderschap in: het is vechten en het is proberen

7 met elkaar iets bereiken. Als coach ben je daar ook wel verantwoordelijk voor. Ik ben een jaar speler, trainer en coach geweest in Milaan, Italië en daarna terug gegaan naar mijn eigen clubje in Den Bosch, toen is het eigenlijk gegroeid. Door trainingen te geven in Den Bosch en door zelf te hockeyen ging mijn niveau steeds verder omhoog. Ik werd op een gegeven moment coach van Jong Oranje, later vier jaar coach van Spanje en toen acht jaar van Nederland. De eerste vier jaar bestonden uit continue tweede worden en de laatste vier jaar elke keer eerste. Ik heb een vrouw die gelukkig ook uit de hockey wereld komt. Mijn dochter is nu 17 en mijn zoon is 16, dus volop in de pubertijd en grote kinderen met grote zorgen. Daarom is het ook wel fijn, dat ik geen coach ben van een land en iets meer thuis ben. Ik vind voetbal met mijn zoon ook erg leuk en dat doet hij goed. Ik heb jarenlang mijn dochter getraind bij hockey en ben nu met mijn zoon bezig met voetbal. Voetbal is toch wel mijn hobby geworden. GAAN VOOR GOUD Merk je dat je nog steeds tegen je dyslexie aanloopt? Ik loop er alleen nog tegen aan als ik een boek wil schrijven, ik heb er momenteel vier geschreven. Iemand die creatief is lost het op een andere manier op. Ik heb iemand gevonden die een 10 heeft voor schrijven en die heeft geholpen. Dingen die je niet denkt te kunnen bereiken, die kan je met een ander wel bereiken. Ik verzorg eigenlijk alleen maar het spreken, waar ik goed ik ben. Maak van je 8 een 10 en niet van je 4 een 6. Ik heb nog nooit een wedstrijd gewonnen op mijn zwakke punten. Waarom zou jij je dan focussen op je zwakke punten? Focus je op je sterke punten.

8 Marc focust op de sterke punten en kwaliteiten van mensen en haalt dat naar boven. Ik merk dat hij in alles wat hij doet voor goud wil gaan en anderen inspireert om hetzelfde te doen. Wat is het verschil tussen goed en goud? De eerste vier jaar was ik vooral de leider, bepaalde ik de meeste dingen en was ik alleen maar instructies aan het geven. Dat was goed, maar leverde geen goud op. De laatste vier jaar was ik veel meer de coach en was ik een inspirator. Ik gebruikte veel meer open vragen om mijn spelers erbij te betrekken en om ze een stukje ownership te geven. Dat bracht ons bij het goud. Als we het hebben over leiderschap en ondernemerschap: wie is jouw voorbeeld? Als ik kijk naar de sport heb ik een aantal voorbeelden. Ik vind dat elke coach en elk mens kwaliteiten heeft. Ik heb altijd wel geleerd om de goede kwaliteiten bij mensen naar boven te halen. Van de volleybalcoach Joop Albeda heb ik veel geleerd en bij de voetbal is dat Louis van Gaal. Veel mensen belichten alleen zijn negatieve kant, maar hij is wel echt een inspirerende man en heeft veel kwaliteiten. Van de Judo zeker Cor van der Geest. Als ondernemer is zeker Ricardo Semler een voorbeeld, hij doet het als ondernemer helemaal anders. In Nederland heb je verschillende ondernemers die het erg goed hebben gedaan en die mijn geïnspireerd hebben. Ondernemers die op langere termijn durven te denken. Familie Slippens bij Sligro doen het erg goed en vind ik interessant om te zien wat zij doen. FLOW Wat is jouw drijfveer om dit nu te doen? Ik geef nu veel lezingen en inspiratie sessies. Om mensen in te laten zien dat de standaard manier van leidinggeven ouderwets

9 is en dat je veel meer moet gaan coachen, inspireren, mensen raken en mensen in een flow krijgen. Er is onderzoek gedaan naar flow en dat inspireerde mij wel enorm. Dat onderzoek naar flow was gedaan in Eindhoven door Mathieu Weggeman, hij heeft 10 jaar lang onderzoek gedaan naar team flow. In de muziekwereld, sport maar ook in het bedrijfsleven en eigenlijk bij alle drie komen dezelfde ingrediënten naar boven en dat is super interessant. Dat heeft mij wel altijd geraakt, hoe kan het zo zijn, ik heb veel hockey teams gecoacht en zeker op het laatst kwamen ze in een flow: hoe kwam het nou, dat ze in een flow kwamen? Zelfs een team als mijn club in Den Bosch stond ver onderaan, ik heb hen een half jaar gecoacht en heb ze in een flow gekregen. We hebben het gehaald, het was eigenlijk een mission impossible en toch is het gelukt. Het Nederlands vrouwen-hockey team kregen we in de flow. Dat inspireert mij, als we weten aan welke knoppen we moeten draaien, als je weet waar je moet draaien in het bedrijfsleven heb je een grote kans dat je team in een flow komt en dat je mensen dus beter worden. Je kunt nu in organisaties ook je flow meten. Ik vind het gaaf om nu mijn kennis uit de topsport over het bedrijfsleven te leggen en daar de links uit te halen en mensen te inspireren om eens anders te durven denken. We hebben het over in een flow komen en knoppen waar we aan kunnen draaien om in een flow te komen, denk jij dat er knoppen zijn die overal werken? Ja, ik denk het wel. Je komt pas in een flow en je kunt pas goed presteren in je werk als je weet waar je goed in bent, als je zelfvertrouwen hebt en als je vertrouwen hebt in je teamleden. Een andere knop is dat je een uitdagend doel moet hebben, iets dat je gaaf vindt. Een knop is dat je owner moet zijn: als je iets moet doen voor je baas of voor een ander, dan word je niet geraakt. Je wordt pas geraakt als je owner bent ergens van. Het

10 is een bedrijf waar jij belangrijk bent en waar je ertoe doet. Hoe kun je mensen echt belangrijk maken, dat ze ertoe doen en dat ze zelfvertrouwen krijgen? Dan moet je mensen laten doen waar ze echt goed in zijn en niet in datgene waar ze niet goed in zijn. Dat betekent dat er wel diversiteit moet zijn. Er zijn knoppen waar je aan kunt draaien. Ik heb een nieuw boek geschreven over flow en daar leg ik de 11 knoppen in uit, daar zie je zoveel parallellen. De titel van het nieuwe boek is: Van goed naar goud - je team in de Flow. Daar staat ook meer verdieping in. OMSTANDIGHEDEN EN CONCURRENTEN Als ik bij bedrijven kom, dan zie je dat ze schrikken dat er zoveel knoppen zijn waar ze aan kunnen draaien. Dat ze nog dingen kunnen verbeteren en dat die knoppen nu nog in de roeststand staan. We doen vaak hetzelfde als 10 jaar geleden en dat kan niet meer. Het is met topsport ook zo: je speelt niet tegen de crisis, je speelt tegen de concurrenten. Die hebben dezelfde omstandigheden, wie past zich het snelst aan de nieuwe omstandigheden aan? Met hockey was het in China heel warm en iedereen klaagde, de omstandigheden waren slecht en het was een crisis. Ik dacht yes, als ik me sneller aanpas dan de concurrentie, dan win ik het toernooi. Dus wij zijn met die spelers in klimaatkamers gaan trainen en gaan kijken hoe we ons konden aanpassen. Wat moeten we doen in deze omstandigheden? Moeten we puffen aanschaffen? We zijn met ijsbaden gaan werken en met ijspacks. Zo hebben we nog veel meer dingen aangepast en dat is één van de redenen dat we gewonnen hebben, denk ik. Je speelt niet tegen de omstandigheden, maar je speelt tegen de concurrentie en het gaat erom je zo snel mogelijk aan te passen aan de omstandigheden. Dat is in het bedrijfsleven ook zo. De wereld is veranderd en door de flinke crisis is er een heel ander speelveld gekomen. Het is zwaarder, de concurrentie is zwaarder en het doel is kleiner geworden maar uiteindelijk heeft de concurrent

11 dat probleem ook. Het gaat erom hoe jij je sneller en beter aanpast dan de concurrent. COLLECTIEVE AMBITIE Ik vind het inspirerend om te horen dat je inderdaad niet speelt tegen de omstandigheden en de crisis, maar tegen de concurrentie. Iedereen heeft in de basis te maken met dezelfde omstandigheden. Waarom denk jij dat veel bedrijven zich nog niet aanpassen? Mensen zijn zo vaak geneigd onbewust te denken aan het verleden: in het verleden hebben we toen zo n succes gehad en zo moeten we het weer doen. Het is moeilijk want je moet vaak je oude waarden, gewoonten en gedachten vergeten. Dat noemen we feedback. Ik zeg ook wel eens, we moeten stoppen met feedback en je moet feedforward gaan gebruiken. Wat wordt er over vier jaar verwacht, waar wil ik staan over vier jaar, wat vind ik kicken en gaaf om te doen? Dat noemen we ook wel een collectieve ambitie, daar moet je mensen bij betrekken om naar een droom te gaan. Een droom mag je halen, maar dat moet je niet. Als je mensen mee krijgt, ga dan pas actiepunten bedenken en kijken hoe je het praktisch moet gaan waarmaken. In bedrijven worden dat ook wel Disney-sessies genoemd: eerst dromen, dan naar de realiteit en dan pas naar de kritische fase gaan. Als je geen droom hebt, dan heb je geen richting. Je moet je richting creëren met je mensen. Het wordt vaak overgeslagen om dat samen met je mensen te doen en hen te betrekken met wat ze gaaf vinden over vier jaar. Dat moet verbonden zijn aan de klant: wat wil de klant over vier jaar en wat wil je dat de klant denkt over de organisatie over vier jaar? Als je dat wilt, dan moet je zo en zo gaan handelen. Veel bedrijven blijven hangen in het verleden, ze vergelijken de omzet met jaren terug. Dat is onzin, want dan ga je de omstandigheden veel belangrijker

12 maken. Misschien heb je gewoon geluk gehad,omdat de Dollar laag of hoog stond. Je moet kijken naar je performance en je handelingen. Niet teveel vergelijken met het verleden. Zet je droom voor een periode van enkele jaren neer en plaats daar een aantal ankers aan en een aantal resultaatgerichte doelen, die je wilt halen om dat droomdoel te bereiken. Laat het verleden los, dat vinden bedrijven lastig omdat ze zoveel oude gedachtes hebben en daar vast aan zitten. OVER LEIDERSCHAP Wat is jouw visie en definitie op het gebied van leiderschap en coachen? Het belangrijkste is, dat iedereen het op zijn manier doet en iedereen goede dingen heeft, want je moet doen waar je sterk in bent. Zoek mensen om je heen, die goed zijn in dingen waar jij niet zo goed in bent. Je hoeft ook niet alles zelf te kunnen, maar ik vind wel dat een goede leider iemand moet zijn die innovatief is. Iemand die op zoek is naar nieuwe uitdagingen. Een goede leider is iemand die zijn team mee krijgt en ownership creëert in zijn bedrijf en een stuk engagement, wat maakt dat mensen trots zijn dat ze in je bedrijf zitten en naar een droom toe werken. Een goede leider maakt Wil je hoofdstuk 2 van Marc Lammers verder lezen? Wil je meer gesprekken lezen van bijzondere leiders en ondernemers? Bestel dan vandaag jouw exemplaar van Leiderschap & Ondernemen!.

13 OVER DE AUTEUR ROBBERT GORISSEN Leiderschap boeit Robbert al van jongs af aan: teams leiden en leiders coachen. Na zijn studie Leiderschap in Sydney (wat een flinke uitdaging was, gezien zijn dyslexie), is leiderschap eigenlijk vanzelf zijn beroep geworden. Teams van 50, 100 of 250 man leiden is hem niet vreemd. Hij coacht en traint leiders en organisaties, zodat zij hun beste bijdrage kunnen leveren. Ook werkt hij graag met jongeren, om ze tot leiders te laten groeien. Wat Robbert belangrijk vindt: slim werken, samen innovatief zijn en successen vieren! WAAROM LEIDERSCHAP Waarom Leiderschap is het platform over leiderschap. Wij coachen en trainen individuen, teams en organisaties in hun groei om nog beter en succesvoller te worden. De missie: voor iedereen in Nederland leiderschap en persoonlijke ontwikkeling mogelijk maken.

14 HOE NU VERDER? Wil je meer weten? Bezoek dan de website van Waarom Leiderschap en neem contact op. Deel ook je ervaring en wat je hebt geleerd van dit boek en hoe jij dit in de praktijk hebt toegepast. Wij vinden dat, als je mensen om hun ervaringen vraagt, je ook je kennis moet delen. Daarom doen we dat op onze website en regelmatig via social media. Website: Facebook: Twitter: Waarom

15 2015 Waarom Leiderschap Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de copyright houder.